SKKN Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

PHẦN THỨ NHẤT: LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Vui chơi giải trí cần thiết cho tất cả chúng ta, nó mang đến cho chúng ta những

giây phút thư giãn sau một thời gian làm việc căng thẳng, mệt mỏi.

Đối với trẻ mẫu giáo, vui chơi có ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Đó chính là hoạt động

của chủ đạo của trẻ. Trẻ mẫu giáo chơi không chỉ để giải trí mà còn giúp trẻ thỏa mãn

nhu cầu giao tiếp và phối hợp hoạt động với các bạn. Khi chơi trẻ được tìm hiểu, khám

phá thế giới xung quanh, được thể hiện mình (trẻ biểu lộ mong muốn, xúc cảm, tình cảm,

cá tính, vốn kinh nghiệm cũng như mơ ước của trẻ).

Vui chơi là nhu cầu không thể thiếu đối với trẻ mẫu giáo, nó có khả năng tác động

mạnh mẽ đến sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ lứa tuổi này. Chính vì vậy, tổ

chức cho trẻ mẫu giáo vui chơi là một trong các nội dung giáo dục cơ bản ở các trường

mầm non. Tuy vậy, là một giáo viên đứng lớp tôi đã nhận ra một số vướng mắc khi tổ

chức cho trẻ chơi, đó là:

Trẻ chưa thực sự thỏa mãn nhu cầu chơi. Một số trẻ không được chơi theo ý

tưởng của mình. Một số trẻ thì chơi tự do. Trong khi chơi, trẻ phát sinh mâu thuẫn nhưng

cô giáo chưa linh hoạt khi giải quyết mâu thuẫn cho trẻ. Một số trẻ chưa có kinh nghiệm

trong khi chơi cũng như chưa có kinh nghiệm sử dụng các đồ chơi mô phỏng các đồ dùng

trong cuộc sống.

Là một giáo viên mầm non, qua nhiều năm công tác, qua một số hội thi về chuyên

môn, tôi nhận thấy các cô giáo vẫn còn chưa linh hoạt, chưa có hướng giải quyết triệt để

để thỏa mãn nhu cầu của trẻ khi gặp các tình huống xảy ra trên trẻ nhất là khi trẻ chơi.

Nên tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:

“Xây dựng và đưa ra hướng giải quyết một số tình huống diễn ra trên trẻ

trong hoạt động chơi góc”

1

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG – BIỆN PHÁP THỤC HIỆN

I. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ:

1. Thuận lợi:

- Giáo viên nhận thức đúng về tầm quan trọng cũng như nắm tương đối vững nội

dung và phương pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo vui chơi.

- Giáo viên tích cực tổ chức các hoạt động vui chơi và bám sát bao quát trẻ.

- Sinh hoạt tổ chuyên môn được tổ chức thường xuyên để giáo viên trao đổi học

hỏi kinh nghiệm của nhau.

- Được sự quan tâm của BGH, giáo viên trong nhà trường thường xuyên được

tham dự các lớp tập huấn, nâng cao trình độ chuyên môn từ các chuyên viên của Sở giáo

dục Hà Nội.

- Trang thiết bị, đồ dùng ở trường luôn được đầu tư nhằm nâng cao chất lượng dạy

và học.

2. Khó khăn:

- Phần lớn giáo viên chưa có kỹ năng quan sát, phát hiện và giải quyết kịp thời các

tình huống diễn ra trong giờ chơi của trẻ.

- Các tài liệu hướng dẫn quan sát, phát hiện và đưa ra hương giải quyết các tình

huống trên trẻ còn ít.

- Giáo viên chưa chú ý đến việc phát triển nội dung chơi theo các hướng mở rộng.

- Đồ dùng đồ chơi chưa kích thích được khả năng sáng tạo trong khi chơi của trẻ.

2

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN:

Hoạt động vui chơi là phương tiện giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ mẫu

giáo. Trong quá trình chơi, nhờ hoạt động trải nghiệm của chính bản thân mà trẻ có cơ

hội khám phá, nhận thức, củng cố, mở rộng vốn hiểu biết của mình về môi trường xung

quanh, từ đó trẻ tích cực hoạt động, sáng tạo, tự tin thể hiện mình. Nhưng do kinh nghiệm

sống của trẻ còn ít ỏi nên khi chơi trẻ bộc lộ yếu kém thậm chí lệch lạc. Bên cạnh đó,

kinh nghiệm giao tiếp ứng xử của trẻ còn kém nên các hành vi xã hội của trẻ như biết sẻ

chia, quan tâm, cảm thông với người khác, biết thuyết phục, chấp nhận còn chưa vững

chắc, thuần thục nên dễ dẫn đến những mâu thuẫn giữa các trẻ với nhau trong giờ chơi.

Lúc này giáo viên cần quan sát, phát hiện và phải giải quyết ngay các vấn đề không được

trì hoãn. Nếu không giải quyết kịp thời, trẻ không được thỏa mãn nhu cầu chơi, nhu cầu

nhận thức, khám phá thế giới xung quanh, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể lực cũng

như tâm lý của trẻ

Nhận thức được vấn đề này, tôi đã tích cực học hỏi, tìm tòi để “Xây dựng và đưa ra

hướng giải quyết một số các tình huống xảy ra trên trẻ trong hoạt động vui chơi”. Các bài

tập này có thể coi là tài liệu tham khảo nhằm giúp các giáo viên dễ dàng trong việc phát

hiện và giải quyết các tình huống gồm các nội dung sau:

1. Xây dựng một số bài tập tình huống xảy ra trên trẻ trong hoạt động vui chơi.

a. Khảo sát thực trạng giáo viên mầm non xử lý các tình huống xảy ra trên trẻ trong

hoạt động vui chơi.

b. Một số nguyên tắc khi xây dựng các bài tập tình huống.

2. Nội dung các bài tập tình huống.

a. Bài tập tình huống nhằm duy trì và phát triển hứng thú chơi cho trẻ

b. Bài tập tình huống nhằm phát triển nội dung chơi.

c. Bài tập tình huống nhằm phát triển kỹ năng chơi cho trẻ.

d. bài tập tình huống nhằm phát huy hiệu quả giáo dục

3. Xây dựng một số hướng giải quyết các tình huống xảy ra trên trẻ trong hoạt động

vui chơi.

4. Một số yêu cầu khi sử dụng các bài tập tình huống.

III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:

3

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

1. Xây dựng một số bài tập tình huống xảy ra trên trẻ trong hoạt động vui chơi.

1.1. Khảo sát thực trạng giáo viên mầm non xử lý các tình huống xảy ra trên trẻ trong

hoạt động vui chơi.

SL

Nhận thức về

hoạt động vui

chơi với trẻ MG

Xây dựng kế

hoạch tổ chức

giờ hoạt động

vui chơi theo góc

Kỹ năng giải quyết Có tài liệu để tham

tình huống khảo

GV

SL

Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

SL

15

Tỉ lệ

SL

6

Tỉ lệ

34 34

100%

34

100%

44%

18%

* Nhận xét:

Qua việc phát phiếu điều tra gửi cho giáo viên các lớp kết hợp với quan sát dự giờ

tổ chức cho trẻ vui chơi trong góc, trao đổi trực tiếp với các cô giáo về vấn đề quan sát

phát hiện và giải quyết các tình huống giáo dục diễn ra trong giờ chơi ở các góc của trẻ,

tôi có một số nhận xét như sau:

- Nhìn chung các cô giáo đều nhận thức tương đối sâu sắc về sự cần thiết tổ chức

cho trẻ hoạt động vui chơi trong góc, giúp trẻ thỏa mãn như cầu được chơi, nhu cầu khám

phá nhận thức, nhu cầu giao tiếp với bạn bè… Số giáo viên nhận thức chưa thật đầy đủ

chỉ chiếm 3%.

- 100% giáo viên có đủ kế hoạch ngày trong đó có hoạt động vui chơi trong góc

nhưng chỉ mang tính hình thức vì nội dung kế hoạch của các lớp khác nhau đều giống

nhau.

- Phần lớn giáo viên chưa có kỹ năng quan sát, phát hiện và giải quyết kịp thời các

tình huống diễn ra trong giờ chơi của trẻ ở các góc.

- Kỹ năng giải quyết tình huống trong khi tổ chức cho trẻ chơi góc còn thấp. Phần

lớn giáo viên giải quyết tình huống theo ý chủ quan của mình, không xuất từ trẻ.

- Theo kết quả khảo sát cho thấy đa số các giáo viên được hỏi ít được tham khảo

các tài liệu nói đến các tình huống giáo dục hay các bài tập thực hành giáo dục mầm non.

Các cô giáo đều có mong muốn có các tài liệu tham khảo để giúp họ phát triển kỹ năng tổ

chức các hoạt động cho trẻ.

4

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

1.2. Một số nguyên tắc khi xây dựng các bài tập tình huống.

Các bài tập tình huống được xây dựng trên cơ sở quán triệt một số nguyên tắc cơ

bản sau:

- Các bài tập tình huống được xây dựng phải hướng vào việc thực hiện mục tiêu tổ

chức hoạt động vui chơi nói riêng và thực hiện mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.

- Các bài tập tình huống cần phản ánh đúng bản chất của hoạt động vui chơi của trẻ

mẫu giáo và phương pháp tổ chức cho trẻ chơi trong các góc.

- Các bài tập tình huống cần hướng vào việc rèn luyện và phát triển kỹ năng tổ

chức cho trẻ mẫu giáo vui chơi của giáo viên.

- Các bài tập tình huống phải góp phần tích cực trong việc nhận thức nghề nghiệp

của giáo viên.

- Các bài tập tình huống phải phản ảnh được đặc điểm chơi và thỏa mãn nhu cầu

chơi của trẻ, phát huy vai trò giáo dục và phát triển trẻ trong khi chơi.

- Các bài tập tình huống cần đảm bảo tính phong phú, đa dạng, phổ biến. Phù hợp

với trình độ và khả năng của giáo viên.

2. Nội dung các bài tập tình huống.

2.1. Bài tập tình huống nhằm duy trì và phát triển hứng thú chơi cho trẻ

5

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

Bài tập 1:

Ở góc chơi “Xây dựng công viên” bé Phương đang xây dựng hàng rào, Hùng và

Tuấn đang xây dựng khu vui chơi, còn bé Sơn đang xây dựng bể bơi. Các bé đang chơi

say sưa thì bé Sơn ngồi thừ ra nhìn bể bơi rồi lại nhìn lên giá đồ chơi như tìm kiếm cái gì

đó…Cô giáo thử đoán xem Sơn đang cần gì? Làm thế nào để giúp bé?

* Hướng giải quyết:

Với tình huống này, cô đến gần trẻ, nhẹ nhàng trò chuyện để khơi gợi những hiểu

biết của trẻ và có thể cung cấp thêm cho trẻ một số nội dung chơi. Cô có thể chơi cùng

với trẻ

Cô giáo đến gần trẻ và nói:

Các bác đang xây gì thế?

Tôi cũng là một kỹ sư xây dựng đấy, tôi mới học được rất nhiều cách thiết

kế để xây dựng công viên tuyệt đẹp.

Ơ bác Sơn, bác mệt à? Hôm nay bác thi công công trình gì vậy? Bác xây bể

bơi à? Ôi đẹp quá.

Bác còn có ý tưởng xây dựng gì cho bể bơi nữa không?

Thế bác Sơn đã được đến bể bơi chưa? Bác đến bể bơi ở đâu?

Khi đến bể bơi ở Royal city bác thấy có những gì? Thật là nhiều thứ đúng

không?

Tôi thấy nếu xây thêm máng trượt ở đây, đặt thêm một số ô to ở đây thì thật

là tuyệt, bác nghĩ thế nào?

Nào thế tôi và bác cùng xây nhé. Trên giá có rất nhiều đồ chơi để chúng ta

làm đấy.”

Bài tập 2:

Ở góc chơi “Cửa hàng” và “ Nhà bếp” hôm nay cô giáo bổ sung một số đồ chơi

mới, trẻ nhìn đồ chơi và thích thú ra mặt. Đến giờ chơi góc, số trẻ về chơi ở hai góc đó

6

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

đông hơn rất nhiều so với bình thường, dẫn đến tình trạng thiếu khoảng không gian cho

trẻ chơi, gây nên sự náo dộng ở hai góc này. Trước tình huống đó, cô giáo có cách giải

quyết nào?

Nhiều trẻ cùng về chơi 1 góc

* Hướng giải quyết:

Ở tình huống này, cô giáo cần giãn bớt trẻ chơi ở góc chơi này và tạo hứng thú,

hướng trẻ vào các góc chơi khác trong lớp.

Cô giáo tiến lại góc chơi, nhẹ nhàng nói với trẻ:

Ôi, hôm nay các bác trong góc gia đình có gì mà đông vui thế? Gia đình nhà

mình hôm nay có tiệc gì à? Thích thế!

Các bác đã phân công công việc để mọi người chuẩn bị làm tiệc chưa? Mỗi

7

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

người làm một việc sẽ nhanh hơn và vui hơn rất nhiều.

Ơ, còn các bác này, các bác được phân công làm việc gì thế? À chưa có việc

cho các bác à?

Thế thì trong khi chờ đợi gia đình mở tiệc thì chúng mình sẽ làm việc khác

nhé. Ví dụ như làm nghề xây dựng, làm nghề bác sĩ, hay những nhà toán học tài ba?

Những công việc này đang rất cần người đấy.

Đến khi nào các bác trong gia đình chuẩn bị tiệc xong rồi thì chúng mình sẽ

về để dự tiệc cùng mọi người.

Các bác có đồng ý không?

Chúng mình mỗi người đều làm một việc thật là vui đúng không. Nào mời

các bác.

Bài tập 3:

Ở góc chơi “ Học tập” của lớp, có rất ít trẻ chơi, có buổi được 1, 2 trẻ, có buổi có

3, 4 trẻ chơi nhưng cũng chỉ được khoảng 10 phút là rời góc này để chơi góc khác. Theo

cô giáo nguyên nhân là gì, cô giáo sẽ làm như thế nào?

* Hướng giải quyết:

Hiện tượng này xảy ra do đồ dùng trong góc chơi đã quá quen thuộc với trẻ, các

bài tập, đồ chơi không còn phong phú, hấp dẫn trẻ nữa.

Để khắc phục điều này, cô giáo cần bổ sung nhiều bài tập mới, nhiều trò chơi mới

phong phú đa dạng với các đồ chơi màu sắc bắt mắt và có thể khai thác nhiều cách chơi

để trẻ có thể thay đổi hình thức chơi không bị nhàm chán.

2.2. Bài tập tình huống nhằm phát triển nội dung chơi.

Bài tập 4:

Trong góc chơi “Lớp học mẫu giáo” nhóm trẻ nào vào chơi cũng chỉ chơi mỗi trò

“học chữ cái”. Các bé hết đọc to các chữ cái rồi lại chỉ lên các chữ cái. Là giáo viên tổ

8

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

chức giờ chơi, cô giáo có cách nào để phát triển nội dung chơi cho trẻ trong góc này?

Trẻ đọc các chữ cái đã học trong góc “Lớp học mẫu giáo”

* Hướng giải quyết:

Trẻ chỉ chơi một trò đọc chữ cái là do đồ chơi học tập, bài tập cho trẻ hoạt động

trong góc còn nghèo nàn, lặp đi lặp lại không có sự thay đổi cho trẻ.

Vì thế để trẻ hứng thú hơn trong góc học tập cô giáo cần bổ sung ngay các đồ chơi

học tập mới, tìm thêm nhiều bài tập cho trẻ được hoạt động. Phải đảm bảo đồ chơi đa

dạng, đẹp mắt, kích thích được hứng thú chơi của trẻ. Các loại bài tập phong phú về thể

loại để trẻ được ôn luyện củng cố sau mỗi bài học

Các loại bài tập, đồ chơi có thể bổ sung ngay trong góc học tập như: Nối chữ với

từ, ghép chữ cái thành các băng từ có sẵn, bảng di chuyển chữ cái. Các chữ cái rỗng để

trẻ, tô màu, vẽ trang trí, xếp hột hạt, cúc áo tạo thành các chữ cái, các quyển báo chữ to

để trẻ khoanh tròn, gạch chân các chữ cái đã học. Những mẫu đồ chữ, in chữ….

9

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

Sau khi đã bổ sung các đồ chơi mới, bài tập mới vào góc hoạt động, cô giáo cần

đến với trẻ, nhẹ nhàng trò chuyện để giới thiệu và hướng dẫn trẻ hoạt động với những đồ

chơi, bài tập đó. Ngày đầu, cô có thể chơi cùng trẻ.

Bài tập 5:

Vào giờ hoạt động vui chơi theo góc chủ đề “Thế giới động vật” trẻ hỏi cô để chơi

“Trò gia đình” Cô giáo trả lời trẻ: ‘Ở chủ đề này không có góc “Gia đình”, các con chơi

trò khác đi…” Là giáo viên tổ chức giờ chơi, cô giáo sẽ làm gì trước tình huống này?

* Hướng giải quyết:

Với tình huống này, cô giáo có thể hỏi lại trẻ xem trẻ sẽ có ý tưởng chơi như thế

nào với góc này trong chủ đề. Cô có thể lại cho trẻ chơi theo ý tưởng và mong muốn của

trẻ.

Cô giáo có thể nói với trẻ:

Các con thích chơi góc gia đình à?

Thế các bác trong góc gia đình sẽ định chơi với chủ đề gì nào?

Ồ, chủ đề “ Ngôi nhà của những thú cưng” thật là hay đấy.

Ngôi nhà thú cưng sẽ làm những công việc gì?

Thật là tuyệt, vậy thì chúng mình sẽ cùng chơi nhé. Nào, các con cùng về góc nào.

Bài tập 6:

Ở góc chơi “Tạo hình trong chủ đề “Thế giới động vật” của lớp, buổi chơi nào trẻ

cũng chỉ vẽ hoặc tô màu các con vật. Cô giáo thử cho biết nguyên nhân của hiện tượng

này, cô giáo sẽ làm gì trước tình huống đó?

* Hướng giải quyết:

Với tình huống như vậy có thể là do trong góc hoạt động còn thiếu các nguyên

liệu, các hình thức hoạt động phong phú khác cho trẻ được làm. Với nguyên nhân như

vậy cô giáo cần bổ sung vào góc các nguyên vật liệu dễ tìm kiếm, gần gũi với trẻ để trẻ

được tự do sáng tạo như: các loại cốc, hộp, bát đĩa bằng giấy, nhựa, các loại lá cây đa

dạng về màu sắc, hình dạng, các loại hột hạt, khuy áo, bọt biển, các loại giấy màu, vải,

ruy băng để giúp trẻ có thể kết hợp các nguyên vật liệu đó để tạo thành các sản phẩm tạo

10

Xây dựng và hướng giải quyết một số tình huống trong hoạt động chơi góc

hình đẹp mắt.

Nhưng nếu cô giáo đã chuẩn bị các nguyên vật liệu với các hình thức tạo sản phẩm

rồi mà trẻ không hoạt động là do trẻ không muốn tìm tòi sáng tạo, không muốn thử những

cái mới do trẻ còn e ngại về khả năng của mình. Với nguyên nhân này, cô giáo cần đến

bên trẻ, trò chuyện nhẹ nhàng để hỏi trẻ vì sao trẻ không thay đổi cách tạo ra các con vật

ngoài vẽ.

Hôm nay các bác họa sĩ làm gì để tạo ra những bức tranh thật đẹp của mình?

Con sẽ định làm gì? À, hôm nay con vẽ tranh. Còn con sẽ làm gì?

Vẽ tranh thật là tuyệt khi mà chúng mình vẽ đã rất đẹp đúng không?

Nhưng sẽ còn tuyệt hơn nếu hôm nay chúng mình sẽ xé dán hoặc là ghép hạt, hoặc

là dùng những chiếc hộp, lá khô này để tạo thành các con vật thật ngộ nghĩnh để còn

khoe các bạn và còn mang về nhà khoe bố mẹ đúng không nào.

Các con hôm nay sẽ làm cùng cô nhé. Nào cô chau mình sẽ bắt tay làm luôn.

Bài tập 7:

Ở góc chơi “ Cửa hàng ăn uống”, trẻ đã nấu và bày biện ra bàn bao nhiêu là món,

nào giò, chả, nem, trứng, đậu, canh rau… các trẻ đang sắp bát, cốc, chuẩn bị cho cuộc

liên hoan… Lúc đó, cô giáo đi tới khen trẻ “các con nấu được nhiều món quá, ngon và

bày cũng đẹp ơi là đẹp. Nhưng theo cô các con nên nấu thêm món tôm hấp nữa thì bữa cỗ

của chúng mình sẽ đầy đủ hơn. Bác đầu bếp đứng lên làm đi”. Nói xong cô bỏ đi sang

góc khác. Trẻ nhìn nhau, nhìn cô giáo chờ đợi một lúc rồi lại ngồi vào thực hiện tiếp ý

tưởng chơi lúc nãy. Như vậy, cách tác động của cô giáo đã được chưa? Muốn phát triển

nội dung chơi của trẻ trong các góc, cô giáo cần căn cứ vào đâu?

* Hướng giải quyết:

Là cô giáo tổ chức giờ chơi khi thấy trẻ chơi như vậy thì cần khen ngợi trẻ. Khi

muốn cung cấp thêm nội dung chơi cho trẻ cô giáo cần phải quan sát xem trong góc đã có

đồ chơi đó chưa, nếu chưa thì sẽ phải chuẩn bị đồ chơi đó và khơi gợi ý tưởng chơi này

cho trẻ vào các hôm sau. Nếu đã có đồ chơi nhưng trẻ chưa chơi thì cô gợi ý cho trẻ

nhưng phải xem xét trẻ đã biết cách chơi chưa để tác động cho đúng.

Cô cần đến gần với trẻ nhẹ nhàng trò chuyện với trẻ:

Oa, nhiều món ăn ngon quá, các bác nấu ăn khéo quá.

11