SKKN Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi mới hình thức tổ chức
Khám phá khoa học là một trong những chiến lược quan trọng giúp phát triển tư duy và năng lực của trẻ. Tuy nhiên trên thực tế hiện nay, hầu hết trẻ em đều ít có cơ hội để trải nghiệm, khám phá thế giới một cách tự nhiên nhất. Hầu hết kinh nghiệm và kiến thức của trẻ có được đều mang tính thụ động và máy móc.
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do viết sáng kiến
Khám phá khoa học là một trong những chiến lược quan trọng giúp phát triển tư
duy và năng lực của trẻ. Tuy nhiên trên thực tế hiện nay, hầu hết trẻ em đều ít có cơ hội
để trải nghiệm, khám phá thế giới một cách tự nhiên nhất. Hầu hết kinh nghiệm và kiến
thức của trẻ có được đều mang tính thụ động và máy móc.
Trước tình hình dịch Sad-Covi 2 hiện nay, trong lúc xã hội đang căng mình
chống dịch, thiết nghĩ mỗi nhà giáo nên tìm cách giảm áp lực, khó khăn cho các gia đình
công cụ dạy học hiện đại, đổi mới phương pháp dạy càng trở nên cần thiết.
Có lẽ vì thế mà bản thân tôi, bằng kinh nghiệm nghề nghiệp sau nhiều năm đứng
lớp, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đã luôn suy nghĩ, tìm tòi cách thức đưa
cuộc sống thực tế vào các hoạt động giáo dục của mình để phần nào đó hoàn thành
nhiệm vụ giáo dục, giúp trẻ có cơ hội được trải nghiệm, khám phá khoa học một cách tự
nhiên, hiệu quả, vui vẻ hơn. Xuất phát từ những suy nghĩ trên tôi quyết định lựa chọn đề
tài: “Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 -5 tuổi theo
hướng đổi mới hình thức tổ chức”
2. Mục đích của sáng kiến
Chương trình giáo dục mầm non quy định nội dung lĩnh vực phát triển nhận thức
bao gồm: Khám phá khoa học, khám phá xã hội, làm quen với một số khái niệm toán sơ
đẳng. Nội dung giáo dục trẻ mầm non mới chỉ dừng lại ở việc cho trẻ tiếp cận với những
kiến thức tiền khoa học mà nó có thể lồng ghép vào rất nhiều các hoạt động khác nhau.
Thực tế ở mỗi giáo viên việc lựa chọn các thiết kế các nội dung khám phá khoa
học sáng tạo vẫn còn nhiều lúng túng.Từ những hoạt động khám phá này tôi hy vọng có
thể nuôi dưỡng trẻ trở thành những người học tích cực, có kiến thức phong phú đa dạng
về thế giới xung quanh thúc đẩy sự phát triển trong giai đoạn đầu đời của trẻ. Đồng thời
nỗ lực, cùng đồng nghiệp tiếp tục sáng tạo những hình thức tổ chúc mới góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục mầm non hiện nay. Bằng những kinh nghiệm và sự say mê
sáng tạo tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học
cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 -5 tuổi theo hướng đổi mới hình thức tổ chức”
3. Đối tượng, phạm vi của sáng kiến
3.1. Đối tượng nghiên cứu: Các hình thức đổi mới khám phá khoa học
3.2. Phạm vi nghiên cứu: Trong trường mầm non
3.3.Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2019 đến tháng 2/2020.
1| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.
Cơ sở lý luận
Khoa học không chỉ là kiến thức mà còn là quá trình hay con đường tìm hiểu khám
phá thế giới. Khám phá khoa học với trẻ nhỏ là quá trình tích cực tham gia hoạt động
thăm dò, tìm hiểu thế giới tự nhiên. Ở giai đoạn này, giáo viên không nhất thiết phải dạy
hoặc giải thích những kiến thức khoa học cho trẻ mà chủ yếu giúp trẻ suy nghĩ nhiều
hơn về những gì chúng nhìn thấy và đang làm, kích thích trẻ quan sát, xem xét, phỏng
đoán các sự vật hiện tượng xung quanh và chia sẻ những điều đó hoặc nêu lên những
điều còn băn khoăn thắc mắc.
Và tất cả những nội dung tôi đưa ra trên đây đều dựa trên cơ sở chính trị, pháp lý,
đường của Đảng và nhà nước. Chương trình giáo dục mầm non theo hướng đổi mới:
Lấy trẻ làm trung tâm.
Xuất phát từ những sũy nghĩ trên tôi quyết định lựa chọn đề tài: “Sáng tạo một số
hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 -5 tuổi theo hướng đổi mới hình
thức tổ chức”
2. Thực trạng
2.1.Thuận lợi :
- Nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên sáng tạo trong các tiết dạy nhất là với lĩnh
vực khám phá khoa học.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, bồi dưỡng cho giáo viên, tạo điều
kiện cho giáo viên tham gia các lớp học bồi dưỡng chuyên môn theo nội dung chương
trình mới.
- Giáo viên trẻ nhiệt tình, có kinh nghiệm, có trách nhiệm .
- Tôi luôn có ý thức học hỏi bạn bè, đồng nghiệp để nâng cao kinh nghiệm và nghệ
thuật lên lớp
- Nhà trường tổ chức cho trẻ đi tham quan trang trại Vạn An, Era House để các con
được tiếp cận nhiều với thiên nhiên, môi trường xung quanh để trẻ được trải nghiệm,
khám phá khoa học.
- Phần lớn giáo viên ở lớp đều ham học hỏi đồng nghiệp, có ý thức tìm tòi nghiên
cứu tài liệu, tìm tòi sáng tạo các phương pháp giảng dạy phong phú.
2.2. Khó khăn:
- Do đặc thù của trường có diện tích chật nên cũng gặp khó khăn trong việc tạo môi
tường cho trẻ được khám phá.
2| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
- Một số giáo viên trẻ, kinh nghiệm còn ít, chưa thực sự mạnh dạn trong việc tìm tòi,
khám phá cái mới.
- Trong lớp còn nhiều trẻ nhút nhát, nói còn nhỏ, còn ngọng, còn nhiều bạn được bố
mẹ quá cưng chiều nên còn làm nũng khi đến lớp, chưa tự tin tham gia các hoạt động
khám phá khoa học
3.Bảng khảo sát thực trạng đầu năm:
Đầu năm khi chưa có các nội dung khám phá khoa học trên đối với 40 học sinh và
12 giáo viện phụ trách lớp.
(Danh mục Bảng kèm theo)
Từ kết quả khảo sát trên, tôi nhận thấy, đối với trẻ khả năng tập trung chú ý và hào
hứng, khả năng giải thích một số hiện tượng đơn giản, quan sát và so sánh, suy luận,
phán đoán, ngôn ngữ của trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao. Chính vì vậy tôi băn khoăn suy
nghĩ tìm nhiều biện pháp đổi mới, sáng tạo để tổ chức hoạt động “Khám phá khoa học”
đạt hiệu quả cao hơn. Từ đó nâng dần khả năng quan sát, so sánh và phân loại làm tiền
đề cho các kỹ năng nhận thức khác như phán đoán, suy luận, hợp tác và cao hơn nữa là
kỹ năng thao tác thử nghiệm và hoạt động theo nhóm cho trẻ góp phần phát triển tính
tích cực và làm phong phú biểu tượng về môi trường xung quanh giúp phát triển toàn
diện nhân cách cho trẻ ở giai đoạn tiếp theo.
Về phần giáo viên, vẫn còn số ít giáo viên chưa thực sự mạnh dạn, tìm tòi cái
mới để thu hút trẻ, tạo tiền đề cho việc phát triển của trẻ sau này.
4. Các giải pháp/ biện pháp thực hiện:
Trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm tôi luôn cố gắng suy nghĩ, tìm tòi tham khảo một
số hình thức tổ chức giáo dục mới hiện nay để lựa chọn cho mình những phương pháp
và cách thức phù hợp với đối tượng học sinh của mình. Nhất là trong bối cảnh dịch
Corona diễn biến phức tạp, trẻ nghỉ học dài ngày như hiện nay. Việc đáp ứng nhu cầu
học tập cũng như rèn luyện kỹ năng cũng đòi hỏi mỗi giáo viên cần cố gắng tìm tòi cách
thức, phương pháp giáo dục phù hợp đảm bảo cung cấp đủ, đúng, đa dạng, sáng tạo kiến
thức và kỹ năng cho trẻ càng trở nên cấp thiết. Tôi đã mạnh dạn chọn một số biện pháp
sau:
- Xây dựng kế hoạch thực hiện các nội dung khám phá khoa học theo sự kiện chủ đề
trên cơ sở tham mưu ý kiến của Ban giám hiệu, tổ chuyên môn.
- Sử dụng đồ dùng trực quan, sinh động.
- Tổ chức các thí nghiệm đơn giản, gần gũi với cuộc sống và hưng thú của trẻ
3| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
- Tích hợp nội dung khám phá khoa học với các trò chơi thử nghiệm và hoạt động khác
nhằm đa dạng hơn trong cách thức tiếp cận cũng như cung cấp kiến thức.
- Ứng dụng công nghệ thông tin , khoa học tìm kiếm trên các trang mạng giáo dục như
Printerst, Hello Wonderful, VTV7 Kids... trong hoạt động khám phá khoa học.
- Tổ chức cho trẻ tự khám phá, thảo luận theo nhóm nhằm nâng cao kỹ năng quan sát,
so sánh và phân loại .
- Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh giúp trẻ thực hành thí nghiệm khám phá
khoa học đạt kết quả cao thông qua các chương trình học online, trực tuyến.
Để cụ thể hóa những biện pháp trên, tôi quyết định xây dựng một số hoạt động
khoa học sáng tạo hiện thực hóa mục tiêu đề ra.
5. Một số hoạt động khoa học sáng tạo
5.1. Khám phá về địa lý: Rất quan trọng, bởi lẽ địa lý kết nối trẻ với thế giới. Địa lý
khiến trẻ cảm thấy mình là một phần trong tổng thể với rộng lớn. Địa lý là sợi dây dẫn
dắt trẻ đến với nhiều chủ đề có mối liên hệ mật thiết với nhau: các nền văn hóa, động
vật, thiên nhiên: Quả địa cầu; Sự hình thành địa lý; Tạo hình các dạng địa hình; Đất,
nước, không khí, gió
5.1.1. Khám phá quả địa cầu
a.Mục đích: Giúp trẻ hình dung ra được trái đất của chúng ta hình cầu, bao gồm đất liền
và biển
b.Hình thức tổ chức: Tổ chức hoạt động cho nhóm lớp, ứng dụng vào hoạt động góc
c. Cách tiến hành
- Cô giới thiệu quả địa cầu với trẻ
- Cô cho trẻ sờ vào và nhận xét
thể sinh sống đấy
- Cô cho từng trẻ khám phá quả địa cầu và trả lời các câu hỏi của cô
- Yêu cầu trẻ chỉ cho cô và các bạn toàn bộ khu vực đất liền kể cả phần bị che khuất ở
dưới, rồi đến toàn bộ khu vực nước biển
Cô rút ra kết luận: Trái đất của chúng ta hình cầu bao gồm đất liền và biển. Hoạt động
củng cố: Cô tổ chức cho trẻ tô màu quả địa cầu với các màu sắc là đất liền, màu xanh da
trời là phần biển
( Ảnh minh họa)
5.1.2. Sự hình thành địa lý
a. Mục đích: Giúp trẻ khám phá ra thế giới thực tế bắt đầu từ quan sát đơn giản: sự
tương phản giữa đất và nước
b. Hình thức tổ chức: Nhóm trẻ
4| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
c. Cách tiến hành
- Cô giới thiệu cho trẻ từng khuôn cô đã tạo sẵn
- Cô đổ nước vào khuôn hình đảo đồng thời chú ý không để nước ngập lên phần đất.
- Cô cho trẻ chỉ cho mình phần đất, rồi phần nước và nhận xét
- Có nước bao quanh khắp phần đất
- Cô cho trẻ đổ nước vào khuôn thứ 2
- Cô nhận xét vị trí của phần đất và nước
- Cô cho trẻ so sánh hai khay bằng cách chỉ theo đường viền quanh đất giáp với
nước (bờ biển)-Trẻ sẽ nhận thấy chúng có hình dạng giống nhau.
- Cô cho trẻ tiếp tục thực hiện và nhận xét ( Ảnh minh họa)
5.1.3.Tạo các dạng địa hình
a. Mục đích: Giúp trẻ hiểu rõ hơn các dạng địa hình như hòn đảo, hồ nước,
vịnh, eo biển
b. Hình thức tổ chức: Chia lớp làm các nhóm để tổ chức hoạt động, mỗi ngày 1
nhóm trẻ hoạt động
c. Tiến hành
- Chuẩn bị khay nhựa, đất nặn, bình nước pha màu xanh nước biển, khăn lau tay, tạp dề
- Cô hướng dẫn trẻ thực hiện: Cô dàn đều đất lên bề mặt của khay, sau đó cô dùng dao
cắt một miếng ở giữa rồi kéo miếng đất lên để vào khay thứ 2. Sau đó cô đổ nước vào cả
hai khay, chú ý không để nước tràn lên bề mặt đất. Cô chỉ tay vào hố ở giữa đất và nhắc
cho trẻ hiểu: “Nước được đất bao phủ xung quanh chính là hồ”
-Cô chỉ phần đất ởtrong nướcvànói: “Đất đượcnướcbaophủcácphíachínhlàhònđảo”
- Cô tiến hành cho trẻ thực hiện với các dạng địa hình khác nhau ( Ảnh minh họa )
5.1.4. Đất, nước, không khí, gió:
- Đất, nước, không khí:
+Mục đích:
- Hoạt động này giúp trẻ nắm được ba nguyên tố là đất, nước và không khí
+ Chuẩn bị:
- Ba lọ nhỏ dán nhãn chứa các nguyên tố này (một lọ chứa đất, một lọ chứa nước
và một lọ không đựng gì) và một loạt thẻ để minh họa như khinh khí cầu đang
bay, cối xay gió, chim bay liệng giữa không trung. Mặt sau các thẻ và trên nhãn
các lọ có hình vẽ biểu tượng đơn giản giúp trẻ tự sửa khi nhầm lẫn.Thẻ được xếp
vào hộp để cạnh các lọ trên chiếc khay.
5| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
+ Tiến hành: Cô giáo giải thích cho trẻ rằng Trái đất bao gồm đất, nước và
được khí quyển bao bọc, rồi cô giới thiệu từng lọ cho trẻ. Lần đầu cô làm mẫu
cho trẻ xem cho đến khi tất cả các thẻ được phân loại xong. Sau đó cô cho trẻ
thực hiện. Cô động viên khuyến khích trẻ.
5.2.Khám phá về tự nhiên và thực vật học:
Tiếp xúc với tự nhiên là điều quan trọng cho sự phát triển hài hòa của trẻ:
Hạt; Các bộ phận của hoa; Vòng đời của cây; Cây cần ánh sáng và nước
5.2.1. Hạt
a.Mục đích: Dạy trẻ rằng cây được sinh ra từ hạt
b.Hình thức tổ chức:Cả lớp
c. Cách tiến hành
Tiết 1:
- Cô cho trẻ đi quan sát thực tế đi dạo để thu lượm hạt
- Cô chuẩn bị một số loại quả có hạt
- Cô bổ đôi và cho trẻ nhận xét đặc điểm của các loại hạt
- Sau đó cô cho trẻ phân loại hạt: hướng dương, đậu, ngô, bí, táo… Cô tổ chức
trò chơi xem đội nào phân loại hạt giỏi nhất và nhanh nhất
- Cho trẻ tách một số loại hạt có thẻ tách: Hạt ngô, hạt đỗ tách từ quả
Tiết 2:
- Chuẩn bị: Mỗi trẻ một cốc sữa chua có đựng đất, cho trẻ tưới nước cho ẩm, hạt
đỗ đã ngâm ẩm
- Cô tiến hành cho trẻ gieo hạt, quan sát sự phát triển của hạt theo thời gian
Bảng kết luận: Cô cho trẻ đặt kết quả tương ứng với quá trình phát triển của hạt
thành cây qua từng ngày trẻ quan sát (Đặt lô tô hình ảnh) ( Ảnh minh họa)
5.2.2. Các bộ phận của hoa
- Mục đích: Trẻ biết được các bộ phận của bông hoa
- Tiến hành: Cô cho trẻ quan sát và tò chuyện về từng bộ phận của bông hoa, cô nói đặc
điểm cấu tạo của từng bộ phận và có thẻ hình tương tướng với từng bộ phận của bông
hoa. Cho từng trẻ lên chỉ và nhận biết tường bộ phận cũng như trẻ nói len đặc điểm cấu
tạo của chúng. Sau đó cô khái quát lại các bộ phận của hoa bằng hình ảnh
Củng cố: Cho trẻ tô từng bộ phận sau đó ghép vào thành bông hoa( Ảnh minh họa)
5.2.3.Vòng đời của cây
a. Mục đích: Giúp trẻ biết được quá trình phát triển thành cây (vòng đời của
cây)
6| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
b. Hình thức tổ chức: Theo nhóm
c. Tiến hành
- Cô chuẩn bị các thẻ (được đánh số ở phía sau)
- Dụng cụ để quan sát sự nảy mầm: một vài hạt đỗ, liễn thủy tinh, bình nhỏ, một
chút nước và giấy thấm, bông
- Cô cho trẻ cho bông thấm nước vào lọ sau đó thả hạt đậu vào và trẻ quan sát
- Sau đó mấy ngày cô khái quát lại vòng đời của cây, trẻ có thể thấy rằng dù ở tư
thế nào thì rễ cũng luôn mọc xuống dưới và thân thì vươn lên.
( Ảnh minh họa)
5.2.4.Cây cần nước và ánh sáng
a. Mục đích
Trẻ biết được khi gieo hạt và chăm sóc hạt chỉ cần môi trường ẩm là có thể
nảy mầm, nhưng để cây phát triển cần có nước và ánh sáng. Nếu cây không
được tưới nước và ở trong bóng tối thì cây không phát triển được
b.Chuẩn bị: Một nắm hạt đậu, một cốc đựng sẵn bông ẩm, bút, bảng ghi kết
quả
c. Hình thức tổ chức: Tiến hành theo tổ, nhóm hoặc chơi hoạt động góc
d.Cách tiến hành: Trẻ gieo hạt vào cốc, hàng ngày tưới nước. Sau khi cây nảy
mầm, mỗi một ngày trẻ vẽ mô phỏng trạng thái cây, 4 – 6 ngày cô cho tổ hoặc
từng nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm và cho trẻ tự rút ra kết luận
5.3. Khám phá về động vật:
Theo bản năng trẻ thường bị cuốn hút bởi các động vật sống. Trẻ thích quan
sát và chăm sóc chúng, việc đó khơi dậy tình yêu thương, trách nhiệm cùng thái
độ ân cần của trẻ.Vòng đời của con vật (con ếch, con bướm); Dấu vết và bóng
của các con vật; Các loài chim; Động vật có xương sống và không xương sống
5.3.1.Vòng đời của động vật
a.Mục đích: Giúp trẻ hiểu được quá trình phát triển của các con vật
b.Hình thức tổ chức: Tổ chức theo nhóm trẻ hoạt động góc
c. Tiến hành
- Tìm hiểu về con ếch: Đặc điểm cấu tạo và môi trường sống của ếch
Cô kết luận: Da ếch trơn và nhờn, chân ếch có màng nhỏ. Ếch là con vật vừa
sống được ở dưới nước vừa sống trên cạn đấy!
- Tìm hiểu về vòng đời phát triển của con ếch
- Cô cho trẻ xem video về vòng đời phát triển của con ếch
7| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
Cô khái quát lại: Ếch mẹ đẻ trứng, trứng nở ra nòng nọc, một thời gian sau ếch
nòng nọc đứt duôi và trở thành ếch trưởng thành ( Ảnh minh họa)
-Tương tự với vòng đời của sâu, bướm cô cũng tiến hành như cách thức trên, trẻ
sẽ ghi nhớ rất tốt
- Cô cho trẻ tô màu về vòng đời và cho trẻ lên để dán theo vòng đời của bướm
( Ảnh minh họa)
5.3.2. Dấu vết và bóng của các con vật
a. Mục đích: Giúp trẻ tinh tế hơn trong khi nhận biết các con vật qua dấu vết
chân (đặc điểm của chân)
b. Hình thức tổ chức: Theo nhóm
c. Tiến hành
- Sau khi cô tiến hành cho trẻ làm quen với các con vật trong mỗi tiết dạy, đặc
điểm của từng con vật, nhất là dấu chân, bóng các con vật
- Cô tổ chức tiết học sáng tạo bằng cách giúp trẻ tìm ra các con vật qua bóng
- Trẻ tìm ra các con vật qua dấu vết chân
- Cô chuẩn bị sẵn hình ảnh nhỏ như lô tô để sau khi học về con vật nào trẻ sẽ
tổng kết lại và gắn hình ảnh kèm theo (Bảng kết quả)
- Bài tập củng cố: Cô cho trẻ dấu vết và hình ảnh các con vật, yêu cầu trẻ nối
đúng dấu vết của các con vật ấy; Nối bóng của các con vật với con vật ấy
*Lưu ý: Nội dung này có thể tích hợp vào chủ đề thế giới động vật
5.3.3. Các loài chim
a. Mục đích: Các loài chim thường cuốn hút trẻ, chúng ta thường dễ quan sát
những loài chim gần gũi với con người. Giúp trẻ tìm hiểu về đặc điểm, nơi sống
của các loài chim.
b. Hình thức tổ chức: cả lớp hoặc theo nhóm, hoạt động ngoài trời
c. Cách tiến hành
- Tổ chức cho trẻ ra ngoài trời để khám phá.
- Cô chuẩn bị các nguồn tư liệu về các loài chim, video, hình ảnh, tranh
- Có rất nhiều loài chim trên thế giới nhưng cô lựa chọn những hình ảnh về
chim gần gũi với chúng ta nhất như chim sẻ, chim gõ kiến, chim cánh cụt…
- Cho trẻ tìm hiểu về thói quen của các loài chim
+ Mùa đông, chúng ta có thấy nhiềm chim như mùa xuân và mùa hè không +
Các con chim thường đi đâu -> Vào mùa đông một số loài chim thường di cư tới
8| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
vùng có khí hậu nóng để tìm thức ăn. Nhưng một số loài vẫn trải qua mùa đông,
khó sinh sống hơn.
-
Tìm hiểu về mỏ chim
+ Cô giới thiệu cho trẻ từng mỏ của từng loại chim và xếp hình ảnh chim tương
ứng với mỏ của chúng
+ Sau khi tìm hiểu cô cho trẻ làm bài tập củng cố: Nối mỏ với đúng con chim ấy
-
Tìm hiểu về tổ chim
+ Cô cho trẻ bóc lớp ngoài của tổ chim ra xem có gì bên trong? (lá cây, cỏ, cành
nhỏ, bông, sợi cước, lông tơ, rêu…
-
Cô tổ chức hoạt động: Cho trẻ làm tổ chim theo mẫu
5.3.4. Động vật có xương sống và không xương sống
- Mục đích: Giúp trẻ phân biệt được loại động vật có xương sống và động
vật không có xương sống
- Chuẩn bị: Một tệp 10 thẻ đại diện cho nhóm động vật có xương sống, một
tệp 10 thẻ đại diện cho nhóm động vật không xương sống.
- Tiến hành: Cô trò chuyện với trẻ về đề tài này. Sau đó cô giới thiệu những
động vật có trong hai tệp, để xuống phía dưới các biển.. Cô động viên, khuyến
khích trẻ và sửa sai, giải thích cho trẻ.
Lưu ý: Côtổ chứctheonhómtrẻhoạt độnggóc,thựchiệntrongchủđềđộngvật.
5.2.Khám phá về thế giới vật chất:
Vật chất là một phần của cuộc sống. Trẻ được thao tác, quan sát và đặt câu
hỏi thông qua những trải nghiệm đơn giản, điều đó cho phép trẻ thám hiểm và tư
duy một cách khoa học: Điện thoại; Sự truyền âm; Không khí nóng nở ra; Sắt
và cát; Máy lọc nước; Trứng chìm, nổi; Chất nhờn ma quái
5.4.1. Sự truyền âm
- Mục đích: Thí nghiệm này giúp trẻ hiểu được có sự truyền âm trong không khí
và qua đồ vật
- Chuẩn bị: Một cái bát to bọc căng giấy bóng kính, để một ít muối trên giấy
bóng kính rồi cô vỗ tay nhẹ
- Tiến hành: Cô cho trẻ thực hiện và quan sát. Âm thanh là sự dao động lan tỏa
trong không khí khiến cho giấy bóng kính rung lên. Chúng ta nhìn thấy điều đó
nhờ vào những hạt muối nảy lên. Trẻ có thể áp tay lên cổ rồi nói, hát, hét… trẻ
sẽ cảm nhận thấy dây thanh quản rung lên. Chính rung động của dây thanh quản
được lan truyền ra không khí.
9| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
5.4.2. Điện thoại
a.Mục đích: Trẻ biết một số vật có thể tạo sự lan truyền âm thanh
b.Chuẩn bị:Lon sữa, cốc nhựa, cốc giấy, bảng, dây, tăm. Bút, bảng ghi kết quả
c. Hình thức tổ chức: trong hoạt động học hoặc hoạt động ngoài trời, nhóm nhỏ
d.Cách tiến hành
- Cô hướng dẫn cách làm điện thoại: Với lon sữa và các loại cốc, cô đục một lỗ
ở đáy. Các con luồn dây qua lỗ từ ngoài vào trong một cố sau đó buộc vào tăm
để dây không tuột ra. Tương tự cô thực hiện với lon thứ 2 sau khi luồn dây ở hai
lon các con kéo căng dây. Hai bạn sẽ gọi nhau xem có nghe thấy không ?
- Một bạn sẽ ghi lại kết quả
- Sau khi thử nghiệm xong các bạn báo cáo kết quả xem đồ vật nào có thể lan
truyền âm thanh ( Ảnh minh họa)
-> Cô khái quát: Tất cả các đồ vật trên đều có thể lan truyền âm thanh
e. Ứng dụng trong cuộc sống
- Nhờ sự lan truyền âm thanh mà người ta chế tạo ra chiếc điện thoại giúp con
người nói chuyện được với nhau cho dù ở khoảng cách rất xa
* Lưu ý: Có thể lồng ghép vào chủ đề gia đình, trường mầm non
5.4.3. Không khí nóng nở ra
a. Mục đích:
- Giúp trẻ hiểu quy luật của không khí khi gặp nóng thì nó nở ra
b.Hình thức thức tổ chức
- Theo nhóm trẻ, hoạt động góc
c. Tiến hành
- Cô tiến hành cho trẻ quan sát
- Cô giúp trẻ thực hiện thí nghiệm và đưa ra kết luận
- Cô tiến hành cho từng bàn thực hiện
- Cho trẻ tự đưa ra kết luận ( Ảnh minh họa)
5.4.4.Sắt và cát
a.Mục đích: Trẻ hiểu được nam châm chỉ hút những kim loại như sắt, còn cát
không là kim loại nên không hút được
b.Hình thức tổ chức: Theo nhóm, hoạt động góc
c.Tiến hành
- Cô tiến hành: Để nam châm vào giữa khăn tay, bọc lại, rồi cầm bằng một tay.
Bạn cầm nam châm được bọc như vậy lên phía trên bột sắt, bột sắt bị hút. Khi
10| 15
Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi
mới hình thức tổ chức
nhẹ nhàng tháo chiếc khăn tay ra khỏi nam châm, bột sắt bị rơi trở lại khay. Cô
gọi trẻ lên thực hiện hoạt động này.
- Tiếp theo, cô cho trẻ giấu bột sắt vào trong cát và xem liệu rằng nam châm có
tìm thấy sắt không? Cô trộn bột sắt và cát với nhau trong khay không đựng gì.
Cô cầm nam châm được bọc như vậy lên phía trên hỗn hợp sắt và cát nhiều lần
liên tục. Cô nhấc nam châm lên và trẻ sẽ thấy rằng sắt bám vào đó. Cô cho trẻ
thực hiện ( Ảnh minh họa)
5.4.5.Khám phá về máy lọc nước
a. Mục đích: Giúp trẻ biết cách sử dụng các nguyên vật liệu để lọc nước
b. Hình thức tổ chức: Theo nhóm hoạt động
c. Cách tiến hành: Đầu tiên cô sẽ cho các nguyên liệu cần thiết vào như sỏi,
than hoạt tính, cát vàng, bông thành từng lớp. Sau đó cô đổ nước bẩn lên trên.
Chúng ta hãy quan sát xem nhé. Nước bẩn khi qua các lớp lọc sẽ chảy xuống
dưới và cho ta một mẻ nước mới rất sạch. ( Ảnh minh họa)
5.4.6. Khám phá về trứng chìm, trứng nổi
a. Mục đích: Cho trẻ hiểu tại sao những vật tưởng như sẽ bị chìm lại có thể nổi
trên mặt nước
b. Chuẩn bị: Trứng gà hoặc trứng vịt, nước, muỗng, một lọ đựng đầy muối, hai
ca nước
c. Tiến hành:
- Lần lượt đổ nước vào hai ca cho đến khi có hơn nửa ca nước. Cô sẽ đánh thứ
tự cho các ca nước.
- Ca 1 chỉ có nước, ca thứ 2 đổ muối 1 lượng chiếm khoảng ¼ cốc rồi hòa cho
đến khi muối tan hết.
- Quan sát hiện tượng:
Giải thích hiện tượng: Bé càng cho thêm nhiều muối vào nước, dung dịch nước
muối sẽ càng đậm đặc hơn. Khi nào trứng còn có độ dày (đặc) hơn so với nước,
nó sẽ còn chìm. Một khi nước đạt đến độ đậm đặc giống như trứng trứng sẽ lơ
lửng trong nước. Cuối cùng khi nước đậm đặc hơn cả trứng, trứng sẽ nổi lên trên
bề mặt nước. ( Ảnh minh họa)
5.4.7. Khám phá chất nhờn ma quái
a. Mục đích: Trẻ biết gọi tên các thành phần và dụng cụ thí nghiệm:
11| 15
Tải về để xem bản đầy đủ
19 trang
26/04/2025
400
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Sáng tạo một số hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi theo hướng đổi mới hình thức tổ chức", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_sang_tao_mot_so_hoat_dong_kham_pha_khoa_hoc_cho_tre_mau.pdf
