SKKN Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
Hồ Chí Minh đã nói: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ phần lớn ở công học tập của các cháu”.
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
A. ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................................................................. 3
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI......................................................................................................3
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ...........................................................................................4
III. ĐỐI TƯỢNG - KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU. ..............................................................4
1. Đối tượng nghiên cứu: ........................................................................................... 4
2. Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................................4
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ........................................................................................................................................ 5
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. ...........................................................................................................5
II. THỰC TRẠNG CỦA NHÀ TRƯỜNG. .........................................................................6
1. Thuận lợi: .............................................................................................................. 6
2. Khó khăn: .............................................................................................................. 6
3. Kết quả khảo sát đầu năm học: .............................................................................. 7
III. BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN...........................................................................7
đưa vào chương trình giảng dạy cho trẻ .................................................................. 17
* Mục đích - yêu cầu:............................................................................................ 18
3.4. Bài tập 4: Sự nặng – nhẹ của chất.................................................................. 19
3.5. Bài tập 5: Quá trình phát triển của cây từ hạt ............................................... 20
3.6. Bài tập 6: Thối bóng bằng backing soda........................................................ 20
* Mục đích - yêu cầu:............................................................................................ 20
3.8. Bài tập 8: Vẽ màu bằng nam châm................................................................. 21
* Mục đích - yêu cầu:............................................................................................ 21
động............................................................................................................................................................... 22
trẻ................................................................................................................................................................... 24
IV. HIỆU QUẢ...................................................................................................................25
C. KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 26
I. KẾT LUẬN.....................................................................................................................26
1. Đánh giá chung. .................................................................................................................................. 26
1
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
2. Phương hướng..................................................................................................................................... 26
3. Bài học kinh nghiệm.......................................................................................................................... 27
II. ĐỀ XUẤT – KIẾN NGHỊ .............................................................................................27
2
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hồ Chí Minh đã nói: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc
Việt Nam có sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ phần lớn ở
công học tập của các cháu”.
Trẻ em là người trực tiếp được giáo dục, là chủ nhân của tương lai đất nước. Do
đó, sự nghiệp “trồng người” đã và đang được Đảng, Nhà nước, xã hội quan tâm, coi trọng
hàng đầu. Giáo dục Mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục. Đây chính là nền
tảng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của con người mới trong xã hội mới.
Phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ là một việc làm hết sức cần thiết nó góp
phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu chung của giáo dục. Thông qua các hoạt
động giáo dục, đặc biệt là thông qua hoạt động tìm tòi, khám phá, thí nghiệm, thực
nghiệm, các trò chơi học tập cho trẻ, chúng ta đã giúp trẻ hình thành, phát triển nhân cách
toàn diện về mọi mặt và giúp trẻ tích luỹ kiến thức, kinh nghiệm sống, những kỹ năng
học tập làm nền tảng cho sự nghiệp giáo dục sau này.
Theo quan điểm đổi mới giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, trong các hoạt động tổ
chức cho trẻ được tham gia tìm hiểu, trực tiếp làm thí nghiệm, thực nghiệm các trò chơi
học tập giáo viên là người thiết kế, tạo dựng môi trường, cung cấp đồ dùng đồ chơi phù
hợp và tổ chức hướng dẫn các hoạt động khám phá, tìm tòi của trẻ, khuyến khích trẻ sử
dụng vốn kiến thức mới. Cho nên, việc giáo viên chủ động, tích cực trong việc xây dựng
môi trường, thiết kế các bài tập, các hoạt động thí nghiệm thực nghiệm cho trẻ làm quen
với các điều mới lạ giúp trẻ phát triển nhận thức có vai trò vô cùng quan trọng. Đây chính
là nền tảng, là biện pháp hữu hiệu nhất để thúc đẩy tính tích cực học tập của trẻ, nó ảnh
hưởng mạnh mẽ đến cá nhân từng trẻ. Nếu giáo viên tạo được môi trường học tập tốt,xay
dựng các bài tập phát triển nhận thức phù hợp, đưa ra các thí nghiệm thực nghiệm có hiệu
quả sẽ tạo được điều kiện cho trẻ phát triển tốt. Môi trường học tập sẽ giúp trẻ khám phá,
tiếp thu những khái niệm mới. Đồng thời luyện tập, củng cố các kỹ năng đã học nhờ đó
trẻ tiếp thu bài một cách chủ động theo đúng khả năng nhu cầu của bản thân trẻ và làm
giàu vốn kinh nghiệm cho trẻ.
Môi trường cho trẻ làm quen với học tập nhằm phát triển nhận thức chỉ có hiệu quả
khi có đầy đủ điều kiện: môi trường hoạt động được thiết kế có thẩm mỹ, đồ dùng đồ
chơi phong phú, có hệ thống bài tập phát triển phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với mục
đích giáo dục, với trình độ phát triển của trẻ và đặc biệt là với hứng thú của trẻ. Từ đó
3
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
mới kích thích được hứng thú của trẻ, muốn được tìm hiểu, muốn được trực tiếp thực
hiện các thí nghiệm, tự làm các bài tập giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo tối đa
Với trách nhiệm của một cán bộ quản lý về chuyên môn, tôi luôn suy nghĩ làm thế
nào để nâng cao chất lượng giáo dục trong lĩnh vực phát triển nhận thức cho trẻ trong nhà
trường được tốt, làm thế nào để nâng cao tính chủ động sáng tạo của giáo viên trong việc
thực hiện chuyên đề giúp trẻ phát triển nhận thức có hiệu quả. Đây là nhiệm vụ quan
trọng trong năm học của nhà trường cần phải có sự nỗ lực phấn đấu, quyết tâm cao. Cần
phải chú trọng công tác chuyên môn, làm tốt công tác nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển nhận thức cho trẻ nhằm duy trì và phát triển chất lượng giáo dục trong nhà trường.
làm tốt công tác bồi dưỡng để có đội ngũ giáo viên nhanh nhạy về chuyên môn, sáng tạo
trong công việc ngày càng đi lên đáp ứng với yêu cầu sự nghiệp giáo dục mầm non trong
thời đại hiện nay. Để làm được điều đó tôi đã xây dựng và thực hiện mô hình trường học
thứ 2 theo hướng dẫn của sở GD&ĐT Hà Nội trong nhà trường để làm tốt nhiệm vụ phát
triển nhận thức cho trẻ, tăng tính chủ động sáng tạo của giáo viên, xây dựng và đưa vào
ứng dụng hệ thống bài tập, thí nghiệm cho trẻ trong góc học tập khám phá. Chính vì vậy
mà tôi lựa chọn đề tài:
“Chỉ đạo giáo viên xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm giúp
phát triển nhận thức cho trẻ”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Nhằm khắc phục những hạn chế trong quá trình chỉ đạo thực hiện chuyên đề phát
triển nhận thức cho trẻ ở trường mầm non để thực hiện có hiệu quả chuyên đề.
- Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi. Xây dựng môi trường hoạt
động. Sưu tầm và sáng tạo hệ thống bài tập, trò chơi, thí nghiệm.
- Nâng cao kỹ năng quản lý, chỉ đạo chuyên đề khoa học, hiệu quả và thiết thực.
III. ĐỐI TƯỢNG - KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU.
1. Đối tượng nghiên cứu:
Giáo viên, phụ huynh học sinh và trẻ mầm non.
2. Phạm vi nghiên cứu
Kế hoạch: Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 5 năm 2018
4
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Bắt đầu từ năm học 2016 – 2017, Sở GD&ĐT đã hướng dẫn triển khai thực hiện
chuyên đề: “Phát triển nhận thức cho trẻ trong trường mầm non”, chúng tôi nhận thức cần
phải đáp ứng nhu cầu như:
Xây dựng môi trường, đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục đồ
dùng đồ chơi phù hợp với lứa tuổi, đảm bảo phát triển nhận thức cho trẻ được hiệu quả.
Những yêu cầu của nhà trường, của môi trường giáo dục xung quanh đề ra cho trẻ phải
không ngừng tăng dần mức độ phức tạp và khó khăn. Như vậy mới kích thích được sự
phát triển trí tuệ của trẻ.
Nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển nhận thức cho trẻ
phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường. Chỉ đạo giáo viên tăng cường cho trẻ tiếp
xúc với thiên nhiên tăng khả năng quan sát tìm tòi phát hiện, kích thích tính tò mò sáng
tạo để trẻ được hiểu vấn đề và lĩnh hội kiến thức hiệu quả nhất.
Khai thác, sử dụng hiệu quả môi trường hoạt động góc, khai thác triệt để đồ dùng
đồ chơi, hệ thống các bài tập thí nghiệm thực nghiệm để nâng cao nhận thức cho trẻ. Để
làm tốt được nhiệm vụ này, là cán bộ quản lý chuyên môn, tôi đã nghiên cứu xây dựng
mô hình trường học thứ 2 theo hướng dẫn nhiệm vụ năm học của Sở GD&ĐT đó là triển
khai mô hình “ Không gian tư duy sáng tạo” giai đoạn 2017-2020 cho 100% CBGVNV và
học sinh của trường. Tăng cường tổ chức các hoạt động thực hành trải nghiệm cụ thể:
Hoàn thiện các điều kiện xây dựng mô hình “Không gian sáng tạo” về cơ sở vật
chất, đồ dùng đồ chơi hiện đại, sáng tạo mang tính giáo dục cao, về môi trường hoạt
động, lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành, phù hợp để tạo “Không gian
tư duy sáng tạo” phù hợp với độ tuổi nhằm giúp trẻ chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin.
Chỉ đạo giáo viên dành 1 góc trong lớp để xây dựng “Không gian tư duy sáng tạo”
học tập cho trẻ, với tiêu chí góc được trang trí màu sắc trang nhã có thẩm mỹ thu hút
được sự chú ý của trẻ. Trong góc không gian tư duy sáng tạo có đầy đủ các loại đồ dùng
đồ chơi theo qui định, bổ sung đồ dùng đồ chơi theo phương pháp Montessori và Glen
Domand để tạo điều kiện tối đa cho trẻ được hoạt động. Bên cạnh đó là những bộ học liệu
để trẻ được trực tiếp thực hành các thí nghiệm để tự mình nhận ra kết quả của các hoạt
động.
Chỉ đạo giáo viên tăng cường các hoạt động khám phá trải nghiệm về thiên nhiên,
các thí nghiệm khoa học, các hoạt động tạo hình sáng tạo, lồng ghép vào hoạt động vui
5
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
chơi và các hoạt động khác trong ngày, lựa chọn các bài tập, trò chơi phát triển nhận
thức. Sử dụng nhiều các trò chơi có luật phù hợp với độ tuổi trẻ.
Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch các nội dung hoạt động sáng tạo về nhận
thức, về tạo hình cho trẻ phù hợp với độ tuổi theo nguyên tắc từ dễ đến khó, có thể chọn 2
hay 3 hoạt động thực hành, trải nghiệm sáng tạo trong 1 tuần tùy theo mức độ khả năng
của trẻ, điều kiện của lớp.
Chỉ đạo giáo viên chú trọng rèn các kỹ năng thực hành khéo léo, phát triển khả
năng tập trung chú ý, quan sát, nhận xét, phán đoán và đưa ra kết luận nhưng phải đảm
bảo tình vừa sức. Tăng cường tổ chức các lễ hội dân gian, truyền thống trong năm học, để
trẻ được khám phá, thực hành và trải nghiệm.
II. THỰC TRẠNG CỦA NHÀ TRƯỜNG.
1. Thuận lợi:
- Trường luôn được đón nhận sự chỉ đạo sâu sát của PGD&ĐT Quận Thanh Xuân,
sự giúp đỡ nhiệt tình của các ban ngành đoàn thể.
- Đội ngũ cán bộ, giáo viên của trường luôn nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Các đồng
chí khối trưởng các khối lớp luôn tích cực trong việc học tập bồi dưỡng chuyên môn
nghiệp vụ, chủ động phối hợp cùng đồng nghiệp để xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp
với trẻ. Bước đầu có những sáng tạo trong việc xây dựng môi trường, lựa chọn nội dung,
hình thức tổ chức hoạt động.
- Các bậc phụ huynh quan tâm ủng hộ, tin tưởng và phối hợp cùng nhà trường
chăm lo cho giáo dục trẻ.
2. Khó khăn:
Trang thiết bị dành cho hoạt động phát triển nhận thức còn chưa đáp ứng đúng yêu
cầu.
Kỹ năng lập kế hoạch, lựa chọn nội dung giáo dục, hình thức tổ chức, phương pháp
giảng dạy của một số giáo viên chưa linh hoạt và chưa phù hợp với kỹ năng của trẻ.
Giáo viên chưa có kỹ năng chắt lọc và đưa vào áp dụng những bài tập tư duy, trò
chơi sáng tạo, những thí nghiệm thực nghiệm có hiệu quả
6
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
3. Kết quả khảo sát đầu năm học:
KẾT QUẢ
Trong đó tỉ lệ (%)
STT
1
NỘI DUNG
Tổng số
Đạt yêu Chưa đạt Còn thiếu,
cầu yêu cầu cần bổ sung
Giờ học có đồ dùng dụng cụ
đảm bảo cho trẻ hoạt động
nhận thức.
39
13
39
26 (66%) 6 (15%)
8 (62%)
7(19%)
5 (38%)
16 (42%)
Môi trường, cơ sở vật chất các
lớp phục vụ cho hoạt động
phát triển nhận thức của các
lớp.
2
3
Giáo viên tổ chức hoạt động
phát triển nhận thức của trẻ
được đánh giá xếp loại.
23 (58%)
Với kết quả trên, tôi rất trăn trở làm thế nào để triển khai thực hiện hiệu quả hoạt
động phát triển nhận thức cho các cháu, là một cán bộ quản lý của nhà trường tôi đã đi
sâu nghiên cứu một số biện pháp để chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng thực hiện phát
triển nhận thức cho trẻ ở trường chúng tôi thông qua xây dựng mô hình trường học thứ 2
“Không gian tư duy sáng tạo”
III. BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN.
Phát triển nhận thức có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, ở
mỗi giai đoạn khả năng nhận thức của trẻ là khác nhau. Vì vậy khi lập chương trình giáo
dục nhằm phát triển nhận thức cho trẻ qua các bài tập tư duy, trò chơi sáng tạo cần dựa
trên những cơ sở sau:
Các bài tập tư duy, trò chơi sáng tạo, thí nghiệm thực nghiệm kỳ diệu phải phù hợp
với từng độ tuổi làm sao gây được hứng thú và kích thích khả năng tìm tòi khám phá cho
trẻ.
Cùng với việc dạy trẻ kiến thức chúng ta phải chú ý đến việc phát triển các kỹ
năng, phối hợp hoạt động như: chú ý, quan sát, phán đoán, nhận xét, đưa ra kết luận.
7
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
Các bài tập tư duy, trò chơi sáng tạo, thí nghiệm thực nghiệm có vai trò rất lớn đối
với sự phát triển nhận thức của trẻ. Do đó phát triển tư duy cho trẻ thông qua hệ thống
các bài tập, trò chơi, thí nghiệm thực nghiệm cần được tiến hành một cách mạnh mẽ, toàn
diện, cần có sự quan tâm phối hợp giữa gia đình và nhà trường, tạo điều kiện cho trẻ phát
triển tốt nhất.
Hệ thống bài tập tư duy, trò chơi sáng tạo là hình thức vui chơi, học tập tích cực
vừa là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện.
Thực hiện các bài tập, trò chơi theo đúng yêu cầu hướng dẫn sẽ giúp trẻ hoàn thiện
kỹ năng học tập ngoài ra còn tạo cơ hội để trẻ phát huy tối đa khả năng hoạt động xã hội
của trẻ trong việc phối hợp hoạt động theo nhóm.
Trò chơi tư duy sáng tạo còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và trí tưởng tượng.
Nội dung của các thí nghiệm phản ánh những hiện tượng đơn giản của cuộc sống
tự nhiên, xã hội diễn ra hàng ngày rất gần gũi với cuộc sống của trẻ.
Tên bài tập, trò chơi hấp dẫn, hoạt động thí nghiệm kỳ thú thỏa mãn trí tò mò của
trẻ, yêu cầu hướng dẫn đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu, đồ dùng đồ chơi kèm theo đẹp, đảm
bảo an toàn cho trẻ khi hoạt động.
Vai trò của giáo viên là khai thác các bài tập, trò chơi, thí nghiệm hay và phù hợp
với khả năng nhận thức của trẻ.
Hoạt động tương tác giữa trẻ với trẻ, giữa cô và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với
hoạt động nhóm có tác dụng to lớn để giúp trẻ phát triển nhận thức và kỹ năng một cách
toàn diện góp phần phát triển nhân cách cho trẻ.
1. Biện pháp 1: Tăng cường đầu tư bổ sung, cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ
dùng đồ chơi, xây dựng môi trường không gian tư duy sáng tạo cho trẻ.
Trong các nhà trường mầm non, đồ dùng đồ chơi thiết bị dạy học được cấp theo
văn bản 01/VBHN-BGD&ĐT thường chưa phong phú về chủng loại, chưa có những đồ
dùng đồ chơi tiến tiến mang tính kích thích học tập cho trẻ.
Việc sắp xếp đồ chơi chưa khoa học nên việc tổ chức các hoạt động phát triển nhận
thức cho trẻ của các lớp còn hạn chế, chưa đáp ứng với yêu cầu.
Thiết kế môi trường góc học tập cho trẻ tính thẩm mỹ chưa cao, chưa phát huy hết
được công suất hoạt động cho trẻ.
Đứng trước thực trạng về vấn đề đó tôi đã mạnh dạn tham mưu cùng Ban giám
hiệu xin đầu tư bổ sung đồ dùng đồ chơi học tập cho các lớp, xin tư vấn thiết kế trang trí
môi trường góc tư duy sáng tạo trong các lớp để tăng hiệu quả trong quả trình thực hiện
8
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
nhiệm vụ phát triển nhận thức cho trẻ và khả năng chủ động sáng tạo cho giáo viên và
nhận được sự ủng hộ nhất trí cao.
Với thực trạng, đồ dùng đồ chơi chưa được sắp xếp khoa học. Bản thân tôi luôn
tích cực tìm hiểu, tham quan thực tế các trường bạn đã thành công trong việc đầu tư cơ sở
vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi Montessori phục vụ hoạt động phát triển nhận
thức. Bên cạnh đó, tôi đã mạnh dạn mời chuyên gia tư vấn để thiết kế, xây dựng, trang trí
góc tư duy sáng tạo có thẩm mỹ thu hút được sự chú ý của trẻ, tăng cường độ hoạt động
của trẻ trong góc. Tôi đã nhanh chóng phối hợp với Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên
môn các khối, giáo viên các lớp lên kế hoạch xây dựng và triển khai thực hiện trong các
lớp.
Thiết kế và thực hiện trang trí góc tư duy sáng tạo với màu sắc trang nhã nhưng thu
hút được sự thích thú của trẻ.
Môi trường không gian tư duy sáng tạo tích cực cho trẻ
9
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
Bổ sung đồ dùng đồ chơi hiện đại nhằm phát triển trí tuệ cho trẻ trong góc đảm
bảo tính khoa học, trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ thực hiện cho từng bộ dụng cụ khắc phục tình
trạng mất thời gian tìm hiểu khi sử dụng.
10
Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm
giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo
11
Tải về để xem bản đầy đủ
36 trang
26/04/2025
190
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Xây dựng và áp dụng một số bài tập, trò chơi thí nghiệm giúp phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_xay_dung_va_ap_dung_mot_so_bai_tap_tro_choi_thi_nghiem.pdf
