SKKN Xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp trong môn Ngữ văn 7

Những năm gần đây, đổi mới phương pháp dạy học được các cấp quản lý giáo dục quan tâm nhiều, coi đó như một nội lực lớn của ngành cần được khai thác triệt để nhằm tạo ra “ bước nhảy” về chất lượng giáo dục. Nghị quyết Trung ương II khóa VII của Đảng đã chỉ rõ “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học.
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HẠ HÒA  
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHỤ KHÁNH  
******************************  
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM  
Tên đề tài:  
“ XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI TÍCH HỢP  
TRONG MÔN NGỮ VĂN 7”  
Tên tác giả :  
Chức vụ  
Đơn vị  
:
:
Năm học 2009 - 2010  
XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI TÍCH HỢP  
TRONG MÔN NGỮ VĂN LỚP 7  
A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI  
Những năm gần đây, đổi mới phương pháp dạy học được các cấp quản lý  
giáo dục quan tâm nhiều, coi đó như một nội lực lớn của ngành cần được khai  
thác triệt để nhằm tạo ra “ bước nhảy” về chất lượng giáo dục. Nghị quyết Trung  
ương II khóa VII của Đảng đã chỉ rõ “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục  
đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng  
tạo của người học. Từng bước khắc phục phương pháp tiên tiến phương tiện  
hiện đại vào quá trình dạy học”. Để đáp ứng yêu cầu đó, Bộ giáo dục đào tạo  
đã tiến hành thay sách giáo khoa các bộ môn từ lớp 6 đến lớp 9, tạo điều kiện cho  
các giáo viên thực hiện phương pháp mới. Một trong những điểm mới nổi bật của  
chương trình ngữ văn tích hợp. Với sự đổi mới này phải xây dựng một hệ thống  
câu hỏi tích hợp tương ứng với yêu cầu mới của chương trình, sách giáo khoa,  
phương pháp dạy học đánh giá kết quả.  
Bộ sách giáo khoa Ngữ văn nhiều thành công trong việc biên soạn hệ  
thống câu hỏi theo tinh thần tích hợp. Tuy vậy, do chưa nhiều kinh nghiệm về  
biên soạn sách tích hợp nên còn nhiều vấn đề chưa hoàn thiện . Hơn nữa ngay cả  
khi sách giáo khoa ngữ văn đã biên soạn được một hệ thống câu hỏi tích hợp khá  
tốt thì vấn đề này vẫn đặt ra một cách cấp thiết đối với giáo viên. Bởi từ câu hỏi  
trong sách giáo khoa đến những câu hỏi trên lớp của giáo viên mới chính là bước  
hoàn thiện một quy trình dạy học. Do vậy xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp,  
vận dụng tổ chức câu hỏi tích hợp vận dụng tổ chức hệ thống câu hỏi ấy để đạt  
hiệu quả cao nhất cho một giờ học theo tinh thần dạy học tích hợp điều cần  
thiết đối với giáo viên dạy ngữ văn nói chung và giáo viên dạy Ngữ văn 7 nói  
riêng.  
B. CƠ SỞ LUẬN:  
Theo nguyên tắc tích hợp, mỗi bài học của Ngữ văn 7 là sự phối hợp một số  
2
đơn vị kiến thức kỹ năng của 3 phân môn: Văn, Tiếng Việt Tập làm văn.  
Dựa trên một số văn bản văn học hay nhật dụng, phần đọc hiểu văn bản sẽ khai  
thác những điểm nội dung và nghệ thuật của văn bản. Phần tiếng Việt sẽ tìm hiểu  
và khai thác một yếu tố ngôn ngữ tần số xuất hiện cao trong văn bản, để phân  
tích luyện tập các kỹ năng ngôn ngữ cho học sinh. Phần tập làm văn giúp cho học  
sinh hình thành năng lực tiếp nhận tạo lập kiểu văn bản vừa học. Vì tích hợp  
trong câu hỏi giờ Ngữ văn 7 phải thể hiện ở chỗ, các dơn vị kiến thức kỹ năng  
của 3 môn đều phải được tìm hiểu, khai thác trên một ngữ liệu chung là văn bản,  
nhằm mục đích chung rèn kỹ năng nghe, đọc, nói, viết kiểu văn bản đó cho  
học sinh. Có thể nói hệ thống văn bản tích hợp sẽ tạo độ kết dính chỉnh thể trong  
một bài giảng.  
Văn học một loại hình tượng văn học thông qua một chất liệu đặc biệt là  
ngôn ngữ nghệ thuật ( một thứ ngôn ngữ đã được chọn lọc, gọt rũa tinh tế ). Lâu  
nay trong việc hướng dẫn học sinh cảm thụ tác phẩm văn học, các câu hỏi thường  
thiên về khai thác nội dung mà chưa quan tâm đích đáng đến cái được biểu đạt  
của tín hiệu ngôn ngữ. Do vậy thể thấy bản chất của câu hỏi tích hợp cần được  
thể hiện trong giờ Ngữ văn 7 là: hướng dẫn học sinh vận dụng những kiến thức  
kỹ năng về tiếng để cảm nhận “giải mã” những nội dung tiềm ẩn sâu sắc  
trong các tác phẩm văn chương, trên cơ sở đó thực hành tạo lập các văn bản.  
Năm học 2003 – 2004 sách giáo khoa Ngữ văn 7 đã được đưa vào sử dụng  
đại trà trong các trường THCS sau 3 năm thí điểm ở một số địa phương được  
tập thể tác giả sửa chữa hoàn chỉnh. Được Hội đồng thẩm định sách giáo khoa  
thông qua. Chương trình Ngữ văn 7 có một số phần mới phần tập làm văn và  
Văn học lớp 7 trước đây chưa như: Văn bản biểu cảm, văn bản nghị luận về  
phần văn là các kiểu dạng khác nhau của tác phẩm trữ tình. (Văn học dân gian,  
văn chương, bác học, thơ văn xuôi, tùy bút). Trong việc thực hiện chương  
trình Ngữ văn 7 ở phần tập làm văn văn nhiều vấn đề khó hơn so với trình  
độ học sinh. Vì vậy giáo viên phải xây dựng một hệ thống câu hỏi phù hợp với  
mục tiêu cụ thể của bài học và kích thích học sinh duy để giờ dạy hiệu quả.  
3
C. NỘI DUNG THỰC HIỆN  
1. Chọn điểm đồng quy giữa 3 phân môn:  
Đây cơ sở đầu tiên để xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp, giáo viên cần  
chọn ngững điểm đồng quy giưa 3 phân môn trong mỗi bài học, theo các yêu cầu  
cần đạt đã nêu trong sách giáo khoa và sách giáo viên. Văn bản văn học điểm  
xuất phát để chon tri thức Tiếng việt kỹ năng Tập làm văn tiếp theo: “ Bởi văn  
học ( Coi như gồm cả 5 kiểu văn bản) nghệ thuật ngôn từ, cho nên yếu tố ngôn  
từ nghệ thuật điểm đồng quy của 3 phân môn” ( chương trình Trung học cơ sở  
mon ngữ văn trang 43). Ngược lại tiếng Việt Tập làm văn lại phải quay về  
Văn học để hai quy trình xuôi ngược đó đạt đến mục tiêu rèn luyện năng lực  
nghe, nói, đọc , viết kiểu văn bản đó. Giáo viên cần xác định những điểm đồng  
quy ấy trong văn bản được thể hiện ở chỗ nào, đoạn, câu, từ nào. Như vậy còn  
phải hiểu đồng quy về kỹ năng phân môn có nghĩa là; phải tìm các từ phân môn  
những yếu tthể hỗ trcho nhau để dạy tốt phân môn đó, nhưng vẫn giữ được  
đặc thù của phân môn mình.  
dụ:  
Khi dạy văn bản “ Sau phút chia ly” (trich Chinh Phụ Ngâm) thì điểm đồng  
quy với tiếng Việt điệp ngữ, điểm đồng quy với Tập làm văn biểu cảm.  
2. Xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp trong giáo án.  
Hệ thống câu hỏi trong một giờ học bao gồm hệ thống câu hỏi trong sách  
giáo khoa và cả câu hỏi giáo viên tổ chức trong bài giảng. câu hỏi trong sách giáo  
khoa có tính định hướng giúp học sinh tìm hiểu những kiến thức kỹ năng có  
trong bài học. Còn câu hỏi trong giờ học trên lớp sự vận dụng cụ thể của mỗi  
giáo viên trong thực tế giảng dạy, nó mang đậm dấu ấn cá nhân của giáo viên  
trong việc nhận thức cũng như truyền tải nội dung bài học đến học sinh. Hai hệ  
thống câu hỏi này có mỗi liên quan chặt chẽ nhưng không hoàn toàn đồng nhất  
với nhau.  
Khi giáo viên thiết kế câu hỏi tích hợp cần chú ý một số điểm sau:  
4
- Cần thể hiện rõ và tập trung hướng vào các nội dung tích hợp của giờ học,  
đặt nội dung cụ thể ấy trong toàn bộ bài lớp, xem xét và vận dụng các nội dung  
liên quan của các phân môn trong bài để làm sáng tỏ nội dung cụ thể  
CÇn gi¶i (TÝch hîp ngang). Kh«ng nh÷ng thÕ cÇn liªn hÖ theo chiÒu däc xem  
tr-íc ®ã vÊn ®Ò nµy ®· ®-îc ®Ò cËp vµ gi¶i quyÕt nh- thÕ nµo, ë ®Êy cã ®iÓm g× ®·  
biÕt, ®iÓm nµo míi cÇn bæ xung n©ng cao(TÝch hîp däc). Cã thÓ tÝch hîp liªn m«n  
víi c¸c bé phËn kh¸c.  
- Gi¸o viªn cÇn x©y dùng hÖ thèng c©u hái: C©u hái ph¸t hiÖn, c©u hái gîi  
më, dÉn d¾t, c©u hái t¸i hiÖn, c©u hái tÝch hîp... trong ®ã c©u hái nªu vÊn ®Ò ®Þnh  
h-íng gi¶i quyÕt lµ quan träng. Nh»m tÝch cùc hãa c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh.  
C©u hái mang theo ph-¬ng ph¸p khoa häc cña bé m«n, dÉn d¾t häc sinh t×m hiÓu  
t-îng h×nh nghÖ thuËt ®Õn néi dung.  
- H×nh thµnh cho häc sinh c¸c c¸ch häc, c¸ch tiÕp xóc vµ khai th¸c mét sè  
vÊn ®Ò, c¸ch lµm, c¸ch vËn dông vµo cuéc sèng.  
2.1. C©u hái tÝch hîp trong kiÓm tra bµi cò.  
KÕt hîp c©u hái vÒ kiÕn thøc lo¹i bµi, thÓ lo¹i, c¶m nhËn vÒ c©u, tõ, biÖn  
ph¸p tu tõ, ®o¹n th¬, ®o¹n v¨n, nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cã  
thÓ dïng h×nh thøc tr¾c nghiÖm tæ chøc cho häc sinh ho¹t ®éng nhãm hoÆc ®éc  
lËp.  
VÝ dô:  
“C«n S¬n suèi ch¶y r× rÇm  
Ta nghe nh- tiÕng ®µn cÇm bªn tai”  
(Bài ca Côn Sơn Nguyễn Trãi)  
- Lµ c©u th¬ t¶, kÓ, hay biÓu c¶m? ®¸nh dÊu vµo « mµ em cho lµ ®óng?  
A. KÓ  
B. T¶  
C. BiÓu c¶m  
D. Cã tÊt c¶  
2.2. C©u hái tÝch hîp trong phÇn chó thÝch v¨n b¶n.  
§Ó häc sinh hiÓu kü h¬n phÇn ch÷ nghÜa trong v¨n b¶n, tõ ®ã cã c¬ së hiÓu  
s©u v¨n b¶n gi¸o viªn cÇn gi¶i thÝch tõ ng÷ khã theo chó thÝch. Nªn bæ xung thªm  
ngoµi chó thÝch trong s¸ch gi¸o khoa khi cÇn thiÕt. Nh÷ng c©u hái trong phÇn nµy  
5
cã sù tÝch hîp rÊt râ trong ph©n m«n TiÕng ViÖt. V× vËy cÇn ®Æt c©u hái gi¶n dÞ  
linh ho¹t gióp häc sinh hiÓu ®-îc b¶n chÊt ý nghÜa chÝnh trong néi hµm cña tõ  
ng÷, ®iÓn cè.  
VÝ dô: Khi d¹y v¨n b¶n “C¶nh khuya”, “R»m th¸ng giªng” cña Hå ChÝ  
Minh gi¸o viªn kiÓm tra viÖc hiÓu chó thÝch vµ tõ H¸n viÖt cña häc sinh trong  
s¸ch gi¸o khoa (cã thÓ ghi nhí chó thÝch gi÷a c¸c nhãm). Sau ®ã ®Æt c©u hái tÝch  
hîp t×m yÕu tè H¸n viÖt trong c¸c bµi thơ đã học.  
Hái: Em hiÓu “NguyÖt chÝnh viªn” cã nghÜa nh- thÕ nµo? Em ®· gÆp yÕu tè  
“NguyÖt” trong bµi th¬ ®· häc? H·y ®äc cho c¶ líp nghe.  
- “NguyÖt chÝnh viªn” - vÇng tr¨ng ®óng lóc trßn nhÊt. YÕu tè “NguyÖt” cã trong  
bµi “TÜnh d¹ tø” cña Lý B¹ch:  
Sµng tiÒm minh nguyÖt quang  
Nghi thÞ ®Þa th-îng s-¬ng  
Cö ®Çu väng minh nguyÖt  
§ª ®Çu t- h-¬ng  
2.3. C©u hái tÝch hîp trong §äc - HiÓu v¨n b¶n:  
- HÖ thèng c©u hái trong phÇn nµy nh»m h-íng dÉn häc sinh t×m hiÓu, ph©n tÝch  
chi tiÕt v¨n b¶n, ®©y lµ phÇn träng t©m cña tiÕt häc. Gi¸o viªn cÇn x©y dùng hÖ  
thèng dÉn d¾t, gîi më, nªu vÊn ®Ò ®¶m b¶o tinh thÇn vµ c¸c møc ®é tÝch hîp kh¸c  
nhau.  
-
Trong hÖ thèng c©u hái h-íng dÉn ®äc - hiÓu v¨n b¶n cña s¸ch gi¸o khoa, Ýt  
nhiÒu còng thùc hiÖn yªu cÇu tÝch hîp.  
VÝ dô: Khi ®äc v¨n b¶n “Sau phót chia ly” (TrÝch chinh Phô Ng©m) cã c©u  
hái sè 4 vµ 5* vÒ hiÖn t-îng ®iÖp ng÷ vµ t¸c dông biÓu c¶m cña ®iÖp ng÷ lµ nh÷ng  
vÊn ®Ò ®ang gi¶ng d¹y ë TiÕng ViÖt: Ngoµi ra cã lo¹i c©u hái yªu cÇu häc sinh  
luyÖn tËp, thiªn vÒ yªu cÇu rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng: t- duy, thùc hµnh, øng dông..  
khi häc vÒ “B¸nh tr«i n-íc” cña Hå Xu©n H-¬ng cã yªu cÇu luyÖn tËp t×m mèi  
liªn quan trong c¶m xóc gi÷a bµi th¬ nµy víi c¸c c©u h¸t than th©n thuéc ca dao,  
d©n ca. Gi¸o viªn cÇn vËn dông linh ho¹t, ®Ó x©y dùng c©u hái trong qu¸ tr×nh  
6
dÉn d¾t häc sinh chiÕm lÜnh t¸c phÈm cho phï hîp víi môc tiªu bµi d¹y.  
VÝ dô: TrÝch ngang thiÕt kÕ gi¸o ¸n tiÕt 45 bµi 12 v¨n b¶n: “C¶nh khuya”,  
“R»m th¸ng giªng”.  
III. §äc hiÓu v¨n b¶n  
1. C¶nh khuya  
a. Hai c©u th¬ ®Çu.  
Câu hỏi cho  
Hoạt động  
Định hướng trả lời cho  
hoạt động học  
hoạt động dạy  
của trò  
1. Em h·y ®äc hai c©u Häc sinh ®äc  
Tiếng suối, trăng, cổ thụ, hoa.  
vµ nhËn xÐt  
th¬ ®Çu vµ cho biÕt nhµ  
th¬ t¶ c¶nh rõng ViÖt  
B¾c qua ©m thanh h×nh  
¶nh nµo?  
2. Khi miªu t¶ tiÕng  
suèi, t¸c gi¶ ®· dïng  
biÖn ph¸p g×? BiÖn  
ph¸p nghÖ thuËt Êy  
gióp em c¶m nhËn g× vÒ  
©m thanh tiÕng suèi?  
Häc sinh t- “TiÕng suèi trong nh- tiÕng h¸t xa”  
duy nghÜ vµ t×m biÖn ph¸p so s¸nh, tõ gîi h×nh, nghÖ  
biÖn ph¸p nghÖ thuËt lÉy ®éng t¶ tÜnh.  
thuËt tr×nh bµy - TiÕng suèi trong v¾t ng©n nga nh-  
c¶m nhËn.  
tiÕng h¸t ngät ngµo tõ xa ®-a l¹i,  
t-ëng nh- khóc nh¹c rõng khuya.  
- ¢m thanh hiÖn ra h×nh ¶nh dßng  
suèi ®Ñp, mÒm m¹i.  
3. Trong nÒn v¨n häc Häc sinh luyÖn  
“C«n S¬n suèi ch¶y r× rÇm  
nhí kiÕn thøc. Ta nghe nh- tiÕng ®µn cÇm bªn tai”  
NguyÔn Tr·i  
d©n téc cã nhiÒu vÇn  
th¬ tuyÖt bót viÕt vÒ  
suèi, bëi suèi lµ h×nh  
¶nh quen thuéc trong  
th¬ cæ.C©u th¬ cña B¸c  
gîi cho em nhí ®Õn c©u  
(TÝch hîp nhí l¹i kiÕn thøc ®· häc ë  
bµi “Bµi ca C«n S¬n”)  
7
th¬ nµo ®· häc?  
4. Ng-êi x-a th-êng vÝ  
tiÕng ®µn víi tiÕng suèi  
hoÆc tiÕng suèi víi  
tiÕng ®µn nghÜa lµ lÊy  
thiªn nhiªn lµm chuÈn  
mùc cña c¸i ®Ñp ®Ó so  
s¸nh. Nay B¸c lÊy  
tiÕng suèi vÝ víi tiÕng  
h¸t con ng-êi c¸ch so  
s¸nh Êy cã g× míi l¹?  
5. Trong c©u th¬  
B¸c so s¸nh chÝnh x¸c vµ ®éc ®¸o,  
miªu t¶ tiÕng suèi gÇn gòi víi con  
ng-êi, cã søc sèng trÎ trung. Trong  
c¶m nhËn cña B¸c con ng-êi chuÈn  
mùc cña c¸i ®Ñp. T©m hån B¸c cã sù  
gÆp gì víi thi nh©n x-a, coi thiªn  
nhiªn lµ bÇu b¹n -> th¬ B¸c cã nh¹c  
Học sinh trình  
bày cảm thụ.  
Häc sinh luyÖn Tõ “Lång” ®iÖp ng÷ ng«n ng÷ giµu  
nãi v¨n miªu t¶ chÊt s¸ng t¹o h×nh, cã thÓ h×nh dung  
theo hai c¸ch:  
Tr¨ng lång cæ thô  
bãng lång hoatõ ng÷  
cã g× ®Æc s¾c? Gîi cho  
em h×nh dung g× vÒ  
- ¸nh tr¨ng chiÕu vµo vßm cæ thô,  
bãng lång vµo bãng hoa.  
h×nh ¶nh th¬ nµy? H·y  
t¶ l¹i b»ng ng«n ng÷  
cña em?  
- ¸nh tr¨ng chiÕu räi vµo vßm l¸ cæ  
thô in bãng xuèng mÆt ®Êt, nh-  
mu«n ngµn b«ng hoa.  
->VÎ ®Ñp c¶nh tr¨ng rõng. Trong  
th¬ B¸c cã häa (TÝch hîp m«n MT).  
Häc sinh tr×nh Bøc tranh thñy mÆc ®Ñp nªn th¬,  
6. Em cã c¶m nhËn g×  
vÒ bøc tranh thiªn  
bµy ý kiÕn  
giµu søc sèng. Cã sù giao hßa gi÷a  
thiªn nhiªn vµ con ng-êi.  
nhiªn qua hai c©u th¬?  
7. Cã ý kiÕn cho r»ng: Ho¹t ®éng  
Sù c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬  
tr-íc vÎ ®Ñp thiªn nhiªn. Bøc tranh  
thÊm ®-îm t×nh c¶m yªu thiªn  
nhiªn say ®¾m, qua ®ã thÊy ®-îc tµi  
nhãm hoÆc c¸  
nh©n tr¶ lêi.  
Hai c©u th¬ trªn t¶  
c¶nh, nh-ng cã ý kiÕn  
cho r»ng: Hai c©u th¬  
8
trªn võa t¶ c¶nh võa t¶  
t×nh. H·y tr×nh bµy ý  
kiÕn cña em?  
n¨ng nghÖ thuËt cña B¸c khi vÏ nªn  
bøc tranh cã nh¹c, cã häa, cã t×nh  
=> BiÓu c¶m gi¸n tiÕp qua c¶nh.  
(Tích hợp với Tập làm văn )  
Bình; Tâm hồn nghệ sỹ của Bác hòa  
trộn nhiều yếu tố: Thi sỹ, họa sỹ,  
nhạc sỹ. Nhiều vẻ đẹp kết tinh trong  
tâm hồn con người Hồ Chí Minh  
2.4. C©u hái tÝch hîp trong phÇn ghi nhí vµ luyÖn tËp.  
Gi¸o viªn h-íng dÉn häc sinh luyÖn tËp, cñng cè n©ng cao sù hiÓu biÕt vµ  
c¶m nhËn cña c¸c gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. Gi¸o viªn cã thÓ  
h-íng dÉn häc sinh tù ®óc kÕt, kh¸i qu¸t b»ng hÖ thèng c©u hái cã tÝnh tÝch hîp,  
tæng hîp, tõ ®ã tæng kÕt vÒ chñ ®Ò t- t-ëng, gi¸ trÞ nghÖ thuËt, ý nghÜa gi¸o dôc  
cña t¸c phÈm. §Ó phÇn ghi nhí ®-îc kh¾c s©u nªn cã mét sè bµi tËp øng dông  
theo kiÓu tr¾c nghiÖm, hoÆc viÕt mét ®o¹n v¨n vµ nh÷ng thu ho¹ch cña c¸ nh©n  
sau khi häc t¸c phÈm. Võa kiÓm tra ®¸nh sù c¶m thô cña v¨n häc võa luyÖn tËp  
c¸c kü n¨ng v¨n häc cho häc sinh.  
VÝ dô: phÇn ghi nhí trong bµi “C¶nh khuya” vµ R»m th¸ng giªng” cã thÓ  
®-îc häc sinh rót ra tõ hai c©u hái tr¾c nghiÖm mang tÝnh tÝch hîp  
C©u 1: Tr¾c nghiÖm sö dông ph¸t phiÕu häc tËp cho häc sinh) trong hai bµi  
th¬ “C¶nh khuya” vµ “R»m th¸ng giªng” nhµ th¬ ®· sö dông ph-¬ng thøc biÓu  
®¹t chÝnh nµo? H·y ®¸nh dÊu vµo « mµ em cho lµ ®óng?  
Tù sù  
Miªu t¶  
BiÓu c¶m  
NghÞ luËn  
Hái: Nhà thơ đã biểu cảm những tình cảm gì?  
- Hai bµi th¬ miªu t¶ c¶nh tr¨ng ë chiÕn khu ViÖt b¾c, thÓ hiÖn vÎ ®Ñp t©m  
hån b¸c. Lµ sù hßa hîp thèng nhÊt gi÷a t×nh yªu thiªn nhiªn, lßng yªu n-íc s©u  
nÆng, t©m hån nghÖ sü vµ chÊt chiÕn sü  
9
- Hái: §Æt bµi th¬ vµo hoµn c¶nh s¸ng t¸c em thÊy bµi th¬ ®· biÓu hiÖn  
phong th¸i cña B¸c Hå nh- thÕ nµo?  
+ Phong th¸i ung dung l¹c quan cña B¸c  
+ To¸t ra tõ nh÷ng rung c¶m dåi dµo tr-íc thiªn nhiªn ®Êt n-íc  
+ ThÓ hiÖn t- chÊt cña ng-êi nghÖ sü tr-íc c¸i ®Ñp  
+ H×nh ¶nh con thuyÒn bµn viÖc qu©n trë vÒ l-ít ®i ph¬i phíi  
+ Giäng th¬ cæ ®iÓn, hiÖn ®¹i, kháe kho¾n, trÎ trung  
C©u 2: Tr¾c nghiÖm, sö dông phiÕu bµi tËp) ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña hai  
bµi th¬ “ c¶nh khuya” vµ “R»m th¸ng giªng”  
A_ Bót ph¸p cæ ®iÓn - hiÖn ®¹i  
B- Hai bµi th¬ cã nhiÒu h×nh ¶nh thiªn nhiªn ®Ñp, b×nh dÞ  
C- Sö dông nhiÒu biÖn ph¸p nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao  
D- C¶ A, B, C  
Gi¸o viªn kÕt luËn: §ã lµ nh÷ng ®iÒu trong phÇn ghi nhí l-u ý: Sau ®ã gi¸o  
viªn kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng néi dung, nghÖ ®Æc s¾c cña t¸c phÈm, nh»m kh¾c s©u  
kiÕn thøc cho häc sinh.  
VÝ dô: PhÇn luyÖn tËp v¨n b¶n “sau phót chia ly” cã thÓ vËn dông mét sè  
bµi tËp sau.  
Bµi tËp 1: §o¹n trÝch “Sau phót chia ly” ®· sö dông ph-¬ng thøc biÓu c¶m  
nh- thÕ nµo? §¸nh dÊu vµo « mµ em cho lµ ®óng  
A- BiÓu c¶m miªu c¶  
B- BiÓu c¶m trùc tiÕp  
C- C¶ A vµ B  
Bµi tËp 2: Cã ý kiÕn cho r»ng: thÓ song thÊt lôc b¸t cã nh¹c tÝnh phong phó  
h¬n so víi thÓ lôc b¸t. Dùa vµo ®o¹n trÝch “Sau phót chia ly” em h·y chØ râ ý kiÕn  
®óng hay sai? V× sao? Nh¹c ®iÖu Êy gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷  
t×nh nh- thÕ nµo?  
- Ý kiÕn trªn lµ ®óng v× thÓ song thÊt lôc b¸t sö dông nhiÒu tõ l¸y vÇn b»ng  
nhÞp ®iÖu chËm, sù gãp mÆt cña c¸c ®iÖp ng÷ lµm cho th¬ liÒn m¹ch, t¹o nªn nh¹c  
®iÖu du d-¬ng tha thiÕt, ©m h-ëng buån mªnh m«ng lan táa lµm næi bËt nçi sÇu  
10  
diÔn ra triÒn miªn, d»ng dÆc trong t©m hån chinh phô. Nçi sÇu chia ly ®· lªn ®Õn  
cùc ®iÓm…  
D- KÕt qu¶ thùc hiÖn cã ®èi chøng:  
Qua hai n¨m gi¶ng d¹y Ng÷ V¨n 7 t«i cã thÓ kh¼ng ®Þnh. Ng÷ v¨n 7 kh«ng  
chØ ®-a c¸c em häc sinh ®-îc tiÕp xóc víi nhiÒu t¸c phÈm v¨n häc, hay dÉn d¾t  
c¸c em tíi nh÷ng ch©n trêi míi l¹ mµ cßn gióp c¸c em hiÓu, c¶m thô, t- duy mét  
c¸ch s¸ng t¹o. Kh¸c víi nh÷ng giê gi¶ng v¨n tr-íc kia häc sinh tiÕp thu t¸c phÈm  
mét c¸ch thô ®éng, m¸y mãc. Giê häc ng÷ v¨n 7 hiÖn nay gióp häc sinh kh«ng  
nh÷ng c¶m, hiÓu yªu thÝch t¸c phÈm v¨n häc mµ cßn biÕt tÝch hîp ph¸t hiÖn vÊn  
®Ò, biÕt nãi lªn suy nghÜ c¶m nhËn cña riªng m×nh.  
VËn dông ph-¬ng ph¸p xay dùng hÖ thèng c©u hái tÝch hîp trong giê häc  
Ng÷ V¨n, t«i thÊy giê d¹y cã nh÷ng kÕt qu¶ tiÕn bé ®¸ng kÓ. C¸c em häc sinh  
hiÓu bµi, yªu mÕn giê v¨n vµ høng thó khi häc, nhÊt lµ khi cã nh÷ng ho¹t ®éng  
kÕt hîp bæ trî trong tiÕt häc v¨n: Tranh ¶nh, s¬ ®å ®Ó phôc vô cho môc tiªu tÝch  
hîp cã hiÖu qu¶  
VÝ dô: Khi d¹y v¨n b¶n “Sau phót chia ly” t«i sö dông b¶ng phô ®Ó kiÓm ta  
bµi cò, giíi thiÖu vÞ trÝ ®o¹n trÝch, so s¸nh b¶n dÞch víi phiªn ©m, ghi nhí vµ  
luyÖn tËp.  
Dạy văn bản “Cảnh khuya”, “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh đã sử  
dụng tranh Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc để giới thiệu hoàn cảnh ra đời của tác  
phẩm ( tích hợp với môn lịch sử và môn mĩ thuật) .  
Đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn 7 và xây dựng câu hỏi tích hợp  
trong quá trình giảng dạy cùng với các thiết bị dạy học phù hợp, tổ chức hoạt  
động nhóm hợp lí thì giờ dạy văn sẽ trở nên hấp dẫn, bổ ích và khắc phục một  
bước của tình trạng chán học văn đang chiều hướng gia tăng hiện nay.  
* Kết quả: Áp dụng đề tài này trong quá trình dạy tôi thấy chất lượng bộ môn  
được nâng cao, nhiều học sinh cảm thụ rất tốt.  
+ Kết quả dạy văn bản Cảnh khuya”, “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh ở  
hai lớp ( học sinh hai lớp lực học tương đương) đã đem lại những kết quả khác  
11  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 14 trang minhvan 05/06/2024 1130
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp trong môn Ngữ văn 7", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_xay_dung_he_thong_cau_hoi_tich_hop_trong_mon_ngu_van_7.doc