SKKN Nâng cao khả năng sử dụng các phương tiện giáo dục thể chất trong tổ chức hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ 5-6 tuổi
Hiện nay, GDTC cho trẻ tại trường mầm non Hương Mai được tiến hành 1 tiết/tuần với thời lượng 30 - 35 phút, nội dung giờ học GDTC chủ yếu là các bài tập phát triển chung, bài tập VĐCB và TCVĐ. Giáo viên trong trường đã thực hiện đúng theo quy định chương trình GDTC của Bộ GD&ĐT.
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang chuyển sang một giai đoạn mới, giai đoạn công nghiệp
hóa - hiện đại hóa đất nước, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng,
dân chủ văn minh. Nghị quyết lần thứ IV Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa VII đã nêu “Con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất,
phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực của sự nghiệp xây
dựng xã hội mới, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội” [2]. Mục đích
này mang tính khách quan vì nó phản ánh được yêu cầu có tính quy luật của
xã hội là: Con người cần phải được chuẩn bị đầy đủ về các mặt tinh thần và
thể chất để có thể tham gia vào các hoạt động của xã hội. Để đạt được những
mục đích đó, lứa tuổi mầm non là mầm mống tương lai của đất nước cần phải
giáo dục và có chương trình giáo dục cụ thể.Vì vậy, hiện nay giáo dục trở
thành mối quan tâm hàng đầu của toàn xã hội.Trong đó, GDMN chiếm một vị
trí rất quan trọng.
GDMN là bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của
GDMN là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ bước vào lớp một
(Điều 22 - Luật giáo dục 2005), [5]. Trong những năm gần đây, Đảng và Nhà
nước ta đã đặc biệt chú trọng tới công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non,
quan tâm đến sự phát triển ở lứa tuổi này. Đặc biệt trong đổi mới chương
trình GDMN, nội dung giáo dục mẫu giáo được chia thành 5 lĩnh vực: Giáo
dục phát triển thể chất, giáo dục phát triển nhận thức, giáo dục phát triển ngôn
ngữ, giáo dục phát triển tình cảm -xã hội và giáo dục phát triển thẩm mĩ.
Trong đó GDTC cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan tâm đầu tiên.
Mặt khác, GDMN giúp trẻ hình thành và phát triển những chức năng về
tâm lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng cần thiết
phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn,
chuẩn bị tốt cho trẻ vào học ở tiểu học và cho sự phát triển của trẻ trong các
giai đoạn sau. Ở lứa tuổi 5-6 tuổi, cơ thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần
kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ máy hô hấp đang hoàn thiện. Nếu không
được chăm sóc giáo dục đúng đắn, cơ thể trẻ dễ phát triển lệch lạc, mất cân
đối.Vì vậy, ở lứa tuổi này, trẻ cần được tham gia các hoạt động thể chất và
các hình thức vận động khác như lao động, nặn hình, vẽ, vận động theo
nhạc,…
Hiện nay, GDTC cho trẻ tại trường mầm non Hương Mai được tiến hành
1 tiết/tuần với thời lượng 30 - 35 phút, nội dung giờ học GDTC chủ yếu là các
bài tập phát triển chung, bài tập VĐCB và TCVĐ. Giáo viên trong trường đã
thực hiện đúng theo quy định chương trình GDTC của Bộ GD&ĐT. Tuy
nhiên, để phát triển các tố chất thể lực và tăng cường sức khỏe cho trẻ, đòi hỏi
GVMN phải biết sử dụng và kết hợp các phương tiện của GDTC một cách
hợp lý và khoa học để giúp trẻ phát triển cân đối, hài hòa về thể chất cũng như
trí tuệ, đảm bảo sự phát triển toàn diện.
Trên thực tế, đã có nhiều công trình của các nhà khoa học trong và ngoài
nước nghiên cứu về việc nâng cao khả năng sử dụng các phương tiện GDTC
trong tổ chức hoạt động GDTC cho trẻ mầm non. Song đến nay, chưa có đề
tài nào nghiên cứu về việc nâng cao khả năng sử dụng các phương tiện GDTC
trong tổ chức hoạt động GDTC cho trẻ lứa tuổi 5-6 tại trường mầm non
Hương Mai.
Xuất phát từ những lý do trên, đề tài tiến hành nghiên cứu: “Nâng cao khả
năng sử dụng các phương tiện giáo dục thể chất trong tổ chức hoạt động giáo
dục thể chất cho trẻ 5-6 tuổi”.
II. Mục đích nghiên cứu
Việc sử dụng các phương tiện để tổ chức hoạt động GDTC trong nhà
trường mầm non giúp GVMN đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
và hiệu quả khi sử dụng các phương tiện GDTC cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm
non Hương Mai.
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
- Chủ thể nghiên cứu: Phương tiện GDTC tại trường mầm non
Hương Mai.
- Khách thể nghiên cứu: Trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Hương Mai.
2. Phạm vi nghiên cứu
- Trường mầm non Hương Mai – Việt yên – Bắc Giang
IV. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng sử dụng các phương tiện GDTC
trong tổ chức hoạt động GDTC cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Hương Mai.
Nhiệm vụ 2: Biện pháp nâng cao khả năng sử dụng các phương tiện
GDTC trong tổ chức hoạt động GDTC cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non
Hương Mai.
V.Phương pháp nghiên cứu
Trong đề tài này tôi đã chọn và sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau:
1.Phương pháp nghiên cứu và tổng hợp tài liệu
2. Phương pháp phỏng vấn
3. Phương pháp quan sát sư phạm
4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
5. Phương pháp toán học thống kê
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
I. Cơ sở lí luận và thực tiễn
1. Cơ sở lí luận
GDMN là bậc học đầu tiên trong hệ thống GDQD và là cấp học đặt nền
móng cho sự phát triển về thể chất, tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em.
Những kỹ năng mà trẻ được tiếp thu qua chương trình chăm sóc GDMN sẽ là
nền tảng cho việc học tập và thành công sau này của trẻ. Do vậy, phát triển
GDMN, tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố quan trọng
trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Theo quan niệm của giáo dục học hiện đại và tiến bộ cho rằng: “Đối với
trẻ càng nhỏ bao nhiêu thì lại càng cần phải đảm bảo sự cân đối giữa nuôi và
dạy bấy nhiêu - 2 yếu tố này ảnh hưởng và tác động qua lại với nhau. Nếu
thiếu hụt một trong hai yếu tố trên đều có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu
cực đến sự phát triển toàn diện của trẻ”.
Để đảm bảo cho sự tăng trưởng của xã hội mai sau, việc phát triển nhân
tố con người, nguồn lực con người phải tiến hành không ngừng, ngay từ khi
trẻ mới sinh, thậm chí ngay từ khi trẻ còn là bào thai trong bụng mẹ. Đó là ý
nghĩa của việc chăm sóc - giáo dục trẻ.
Nhìn chung, ngành GDMN ở các địa phương trong cả nước đã có những
chuyển biến tích cực: Nhiều trường mầm non đã được xây dựng; tỷ lệ trẻ em
đến lớp tăng; cơ sở trường lớp ngày càng khang trang; đội ngũ GVMN tăng
về số lượng và chất lượng từng bước đã được nâng cao trình độ về chuyên
môn nghiệp vụ.
2. Cơ sở thực tiễn
Đối với GDMN, đội ngũ giáo viên là lực lượng nòng cốt, biến các mục
tiêu giáo dục thành hiện thực, giữ vai trò quyết định chất lượng và hiệu quả
giáo dục. GVMNlà ngườiđảm nhiệm rất nhiều vai trò, khi là cô giáo, khi là
mẹ hiền,đôi lúc lại là bác sĩ, là nghệ sĩ trên lớp học…
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm chăm lo tới sự nghiệp
GDMN. Người từng căn dặn: “Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ, dạy trẻ
cũng như trồng cây, trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt, dạy trẻ tốt
thì sau này các cháu thành người tốt”. Khắc ghi lời dạy của Người cùng sự
đổi mới của giáo dục đang đặt ra với người giáo viên về những phẩm chất,
năng lực thì giáo viên mầm non cần phải đạt những mục tiêu: Là một nhà giáo
dục, một công dân gương mẫu, có tư cách đạo đức tốt, có lối sống lành mạnh,
hăng hái tham gia vào sự phát triển cộng đồng.
GVMN không chỉ đóng vai trò là cô nuôi dạy trẻ mà còn là người tổ
chức các hoạt động giáo dục cho trẻ, giúp trẻ phát triển nhận thức về thếgiới
quan, cung cấp cho trẻ những kiến thức và kĩ năng sống ban đầu và dạy trẻ
những kỹ năng vận động cơ bản. Vì vậy đây là một nghề đặc thù trong xã hội.
II. Thực trạng của vấn đề
1. Đánh giá thực trạng về cơ sở vật chất trường mầm non Hương Mai
Trường mầm non Hương Mai là trường có bốn cơ sở. Do trường chia
thành bốn cơ sở nên có nhiều khó khăn về mặt quản lý. Tuy nhiên, với sự cố
gắng của CBQL nên khó khăn đó đã được giảm bớt. Diện. Số lượng trẻ 5 -6
tuổi trong một lớp lên tới 40 trẻ, với số lượng trẻ/lớp như vậy cho thấy số trẻ
trong một lớp là cao hơn so với tiêu chuẩn quy định của Bộ GD&ĐT, số
lượng giáo viên/lớp lại chỉ có 2 cô, việc quan tâm của giáo viên với từng trẻ là
không đảm bảo và có nhiều hạn chế, việc chăm sóc giáo dục trẻ trong lớp
đông như vậy đòi hỏi giáo viên mầm non cần có nhiệt huyết, yêu nghề và mến
trẻ.
Về đồ dùng, thiết bị: Trường trang bị đầy đủ hệ thống quạt điện, đèn
điện, bàn, ghế, mành, rèm, có tủ để đồ…và 100% các nhóm lớp có tivi phục
vụ cho công tác giảng dạy của giáo viên và phục vụ quá trình học tập của trẻ.
Đồ dùng, đồ chơi học tập của trẻ đảm bảo đúng theo quy định của Bộ
GD&ĐT. Trường còn thường xuyên kiểm tra, trang bị, bổ sung và thay thế
các đồ chơi, đồ dùng học tập của trẻ để đảm bảo cho quá trình dạy, học, vui
chơi của giáo viên và trẻ tại trường.
2. Thực trạng về công tác quản lý và trình độ nhận thức của đội ngũ
GVMN về việc sử dụng các phương tiện GDTC
2.1. Thực trạng về công tác thanh tra, kiểm tra, quản lý và chỉ đạo trong
trường mầm non Hương Mai
Qua thực tế, đề tài tiến hành phỏng vấn 20 giáo viên trực tiếp giảng dạy
tại trường, về công tác thanh tra, kiểm tra, quản lý và chỉ đạo tại trường mầm
non Hương Mai, kết quả phỏng vấn thể hiện tại bảng II.1.
Bảng II.1: Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra,quản lý và chỉ
đạo trường mầm non Hương Mai (n = 20)
Kết quả đánh giá
Tốt
Chưa tốt
Không tốt
Số
Tổng
Số
Số
%
%
%
lượng
lượng
lượng
20
18
90
2
10
0
0
Theo số liệu trên cho thấy, 90% ý kiến cho rằng CBQL đã làm tốt công
tác thanh tra, kiểm tra, quản lý, chỉ đạo công việc chăm sóc giáo dục trẻ trong
trường, 10% cho rằng CBQL cần kiểm tra sát sao hơn để nâng cao chất lượng
GDMN.
2.2. Thực trạng trình độ nhận thức của GVMN về việc sử dụng các phương
tiện GDTC cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Hương Mai
- GV cần có nhận thức đúng về các phương tiện GDTC, vì chúng có tác
động trực tiếp đến quá trình phát triển cơ thể và hình thành nhân cách sau này
của trẻ.
- Để đánh giá đúng trình độ nhận thức của GVMN, đề tài tiến hành
phỏng vấn 12 giáo viên trực tiếp giảng dạy tại trường, kết quả thu được trình
bày tại bảng II.2.
Bảng II.2: Kết quả phỏng vấn trình độ nhận thức của giáo viên về việc
sử dụng các phương tiện GDTC tại trường mầm non
Hương Mai (n=20)
Tiêu chí đánh giá
Rất cần
thiết
Không
STT
Nội dung
Cần thiết
cần thiết
SL
%
SL
%
SL
%
Nhận thức của giáo viên về sự cần 11
thiết của GDTC cho trẻ 5-6 tuổi.
85
1
15
0
0
1
2
Nhận thức của giáo viên về vai 10
trò của các phương tiện GDTC
đối với sự phát triển cơ thể trẻ.
65
2
35
0
0
Căn cứ vào bảng II.2 cho thấy: Giáo viên có nhận thức đúng về sự cần
thiết của GDTC cho trẻ 5-6 tuổi; 85% ý kiến của giáo viên cho rằng GDTC
cho trẻ mẫu giáo trong trường mầm non là rất cần thiết, 15% ý kiến cho là cần
thiết và không có ý kiến nào cho rằng là không cần thiết; 65% ý kiến cho rằng
nhận thức của giáo viên về vai trò của các phương tiện GDTC đối với sự phát
triển cơ thể là rất cần thiết, 35% ý kiến là cần thiết và không có ý kiến nào
cho rằng là không cần thiết. Như vậy có thể thấy giáo viên trường mầm non
Hương Mai đã nhận thức được tầm quan trọng của phương tiện GDTC đối với
sự phát triển cơ thể trẻ.
3. Thực trạng về việc tổ chức dạy học GDTC cho trẻ 5-6 tuổi trường
mầm non Hương Mai
Giáo viên chính là người trực tiếp hướng dẫn trẻ giải quyết các nhiệm vụ
của GDTC, giúp trẻ nhận thức đúng và góp phần hình thành toàn vẹn nhân
cách.Trong hoạt động GDTC cho trẻ 5 - 6 tuổi luôn đòi hỏi người giáo viên
phải biết lựa chọn và phối hợp các phương tiện GDTC một cách phù hợp. Do
vậy, khả năng sử dụng các phương tiện GDTC của giáo viên cần được tổ chức
một cách khoa học để có những ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả giờ học và
sự phát triển của trẻ.
Đối với lứa tuổi 5- 6, khi học chủ yếu là trẻ bắt chước cô nên mọi cử chỉ,
hành động của giáo viên cần chính xác, đúng và đảm bảo tính thẩm mỹ.
Các giáo viên đều nhận định rằng; để tổ chức tốt giờ học GDTC cho trẻ
mầm non trước tiên giáo viên cần có sự nhận thức đầy đủ về quá trình truyền
đạt kiến thức, nhận thức đúng về kỹ năng làm mẫu và nhận thức về khả năng
sử dụng các phương tiện GDTC cho trẻ mầm non là hết sức cần thiết.
Tuy nhiên, khả năng sử dụng các phương tiện trong giờ học GDTC của
giáo viên tại trường mầm non còn bộc lộ một số hạn chế, các BTTC trong giờ
học còn đơn điệu, sơ sài… Trong quá trình tổ chức các hoạt động GDTC cho
trẻ 5-6 tuổi, giáo viên chưa chú ý tới việc kết hợp các phương tiện (yếu tố vệ
sinh, yếu tố nhiên nhiên với BTTC), điều đó sẽ hạn chế hiệu quả giờ học cũng
như những hoạt động thể chất của trẻ. Việc lựa chọn, thiết kế các biện pháp
nâng cao khả năng sử dụng các phương tiện GDTC trong tổ chức hoạt động
GDTC cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Hương Mai, góp phần thúc đẩy sự
phát triển toàn diện của trẻ là vấn đề cấp bách cần được giải quyết.
4. Thực trạng nội dung chương trình dạy học GDTCcho trẻ 5 - 6 tuổi
trường mầm non Hương Mai
4.1. Thực trạng nội dung hoạt động GDTC giờ học chính khóa
GDTC là một quá trình giáo dục mà đặc trưng của nó thể hiện ở việc
giảng dạy các động tác nhằm đảm bảo cho cơ thể trẻ hoàn thiện về mặt hình
thể và chức các tố chất thể lực của cơ thể trẻ.
Để GDTC cho trẻ phát triển toàn diện và cân đối thì cần phải sử dụng
phối hợp các phương tiện GDTC để tác động vào cơ thể trẻ, giúp cơ thể trẻ
khỏe mạnh hơn, phát triển các tố chất thể lực: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền,
khéo léo,…Vì vậy, nhiệm vụ GDTC cho trẻ luôn được chú trọng, quan tâm và
không ngừng được nâng cao.
Trong quá trình tìm hiểu và quan sát thực tế về thực trạng GDTC cho trẻ
ở trường mầm non Hương Mai, tôi nhận thấy nhà trường đã thực hiện tương
đối tốt nhiệm vụ GDTC, nội dung GDTC cho trẻ. Tuy nhiên, vẫn chưa đạt
được kết quả mong đợi theo lứa tuổi.
Chương trình giảng dạy môn GDTC trong giờ học chính khóa của
trường mầm non được thực Hương Mai hiện đúng theo quy định chung của
Bộ GD&ĐT với thời lượng 1 tiết/1 tuần. Với cấu trúc giờ lên lớp gồm 3
phần:Khởi động, trọng động và hồi tĩnh. Ngoài tiết học chính khóa ra trẻ còn
được thể dục sáng sau giờ đón trẻ và các giờ học mang tính chất tích hợp chủ
đề, chủ điểm trong các hoạt động như lao động, nặn hình, vẽ, vận động theo
nhạc,… đều có ảnh hưởng đến GDTC cho trẻ.
Thời gian cho một tiết học GDTC là 30 - 35 phút: Phần cơ bản, giáo viên
vẫn dạy đủ thời gian quy định với nội dung 3 phần đã nói ở trên nhưng chủ
yếu đi sâu vào dạy TDCB và tổ chức thi đua giữa 2 tổ. Khi đến phần dạy
VĐCB, giáo viên làm mẫu 2 lần, lần 1 không phân tích và lần 2 có phân tích.
Sau đó mời 1 - 2 trẻ khá lên thực hiện mẫu, rồi lần lượt từng trẻ một. Nhưng
mỗi trẻ chỉ được thực hiện 2 lần nên giáo viên chưa chú ý đến việc điều chỉnh,
uốn nắn những sai lệch trong tư thế của trẻ. Khi đó đa số trẻ vận động theo
thói quen và ý thích là chủ yếu, sau đó cô tổ chức thi đua giữa 2 tổ, điều đó sẽ
làm cho trẻ thiếu hẳn sự cân đối trong nội dung học tập và phát triển vận động
của trẻ. Giáo viên chủ yếu chú trọng tới mục tiêu tạo hứng thú cho trẻ trong
giờ học mà chưa chú ý nhiều đến hướng dẫn trẻ vận động hợp lý, trẻ sẽ bị
thiếu hụt về kĩ năng VĐCB.
Các tiết học chủ yếu tổ chức trong lớp học nên không gian học tập và tập
luyện của trẻ còn chật hẹp.
Nội dung chương trình dạy môn GDTC cho trẻ 5 - 6 tuổi cũng đã được
các tổ trưởng trong nhóm lớp 5 - 6 tuổi lên kế hoạch và sắp xếp phù hợp với
lứa tuổi. Giáo viên đã biết cách tổ chức giờ học GDTC cho trẻ, gây được sự
hứng thú và kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động, nhưng cần chú ý và
quan tâm hơn nữa đến kĩ năng giảng dạy các bài tập VĐCB cho trẻ, vì đó là
những kĩ năng vận động cần thiết trong đời sống hàng ngày giúp trẻ thích ứng
nhanh với điều kiện vận động của môi trường sống.
4.2. Thực trạng nội dung hoạt độngGDTC ngoài giờ học
Ngoài giờ học chính khóa và các giờ học tích hợp ra thì hoạt động ngoài
trời cũng là hoạt động có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong GDTC cho trẻ.Các
hoạt động ngoài trời có thể tiến hành dưới nhiều hình thức tiết học như dạo
chơi, khám phá khoa học, thể dục ngoài trời và các hoạt động chơi ngoài trời
nếu thời tiết tốt.
Tất cả các hoạt động ngoài trời đều có ý nghĩa lớn đối với trẻ, đặc biệt
tiết học ngoài trời giúp tăng cường sức khỏe, nâng cao khả năng làm việc và
tạo sự hưng phấn, sảng khoái cho trẻ. Việc tổ chức hoạt động ngoài trời sẽ
giúp trẻ được vui chơi, được tiếp xúc với các yếu tố thiên nhiên như ánh sáng,
không khí. Trong đó, ánh sáng, không khí và nước là những yếu tố của
phương tiện GDTC. Cần sử dụng triệt để và phù hợp các yếu tố đó trong
GDTC cho trẻ. Vì:
Không khí có tác dụng kích thích toàn bộ chức năng cơ thể: Kích thích
hệ tuần hoàn, hô hấp, chuyển hóa hồng cầu, huyết sắc tố,làm tăng sức đề
kháng của cơ thể đối với nhiều loại bệnh.
Tải về để xem bản đầy đủ
29 trang
02/10/2024
560
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Nâng cao khả năng sử dụng các phương tiện giáo dục thể chất trong tổ chức hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ 5-6 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_nang_cao_kha_nang_su_dung_cac_phuong_tien_giao_duc_the.docx
