SKKN Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

TÊN ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN THẨM MĨ CHO TRẺ

4-5 TUỔI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH”

I. PHẦN MỞ ĐẦU:

1. Lý do chọn đề tài:

a. Cơ sở lý luận.

Hoạt động tạo hình góp phần quan trọng trong giáo dục thẩm mĩ cho trẻ

mầm non đặc bệt là đối với trẻ 4-5 tuổi. Thông qua hoạt động tạo hình phát triển ở

trẻ khả năng cảm thụ thẩm mĩ và bồi dưỡng những cảm xúc thẩm mĩ. Những vẻ

đẹp đa dạng của hình dáng, sự phong phú về màu sắc của đồ vật, thiên nhiên và sự

lặp đi lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự cân đối đa dạng về cấu trúc hình dạng

về tính truyền cảm của đường nét …đã thu hút hứng thú và gây cho trẻ những xúc

cảm, tình cảm thẩm mĩ ở trẻ được nảy sinh và trở lên sâu sắc cùng với sự phát triển

của cảm giác và sự phong phú của các biểu tượng, trẻ tri giác thế giới xung quanh

ngày càng có ý thức hơn. Dần dần trẻ có khả năng cảm thụ, nhận thức đánh giá được

vẻ đẹp hay không đẹp của các đồ vật, hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc sống và tác

phẩm nghệ thuật ở mức sơ đẳng được biểu hiện qua tháu độ: thích hay không thích,

yêu hay ghét, phân biệt đẹp hay xấu. Việc làm quen, tiếp xúc với các tác phẩm nghệ

thuật tạo hình còn giúp trẻ cảm thụ được vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống thể hiện

qua ngôn ngư tạo hình là đường nét, hình dáng, màu sắc và bố cục … càng làm cho

trẻ hứng thú mong muốn được tạo ra sản phẩm. Khi miêu tả đồ vật hiện tượng trẻ

không chỉ miêu tả lại hình dáng một cách thụ động mà bằng cảm xúc tích cực của

trẻ, nảy sinh yếu tố sáng tạo. Như vậy hoạt động tạo hình chỉ có tính chất sáng tạo

khi sự cảm thụ thẩm mĩ được phát triển và trẻ đã nắm được những kỹ năng, kỹ sảo

cần thiết. Tạo hình là phương tiện diễn tả ý nghĩ và tình cảm.

b. Cơ sở thực tiễn:

Hoạt động tạo hình hay còn gọi là những hoạt động nhằm tạo ra cái đẹp cho

cuộc sống và nghệ thuật. Hoạt động tạo hình ở trong trường mầm non gồm có vẽ,

nặn, cắt dán, xé dán…nhằm phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí nhớ, trí tưởng

tượng sáng tạo cung cấp cho trẻ những kỹ năng tạo hình đơn giản, giúp trẻ thể hiện

xúc cảm, tình cảm của mình về cái đẹp của thế giới xung quanh qua các hình thức

tạo hình, đồng thời qua đó bồi dưỡng thị hiếu thẩm mĩ của trẻ, hình thành ở trẻ khả

năng cảm thụ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ.

Trẻ mầm non ham thích được hoạt động tạo hình nhất là việc sử dụng các

nguyên vật liệu theo ý của trẻ để tạo ra 1 sản phẩm mà trẻ thích, chính từ các sản

phẩm trẻ tạo ra, trẻ đặt tên gọi và tưởng tượng ra những gì trẻ thích, từ đó làm nảy

sinh tình cảm yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp đây là yếu tố cần thiết góp phần phát

triển toàn diện cho trẻ.

Đối với trẻ 4-5 tuổi, ở giai đoạn này vốn kinh nghiệm của trẻ đã phong phú

hơn, các biểu tượng được hình thành khá đầy đủ, về hình dáng, cấu trúc và đặc

điểm riêng biệt. Tư duy của trẻ phát triển mạnh, tư duy trực quan cụ thể, tư duy

Trường Mầm non Hoa Phượng

1

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

trực quan hình tượng và tư duy trực quan trừu tượng đang được hình thành và phát

triển, trẻ đã bước đầu biết sắp xếp các hình tượng trong mối quan hệ giữa chúng.

Trẻ thích các màu tươi, màu đậm, nhưng ít phụ thuộc vào màu sắc tự nhiên trẻ sử

dụng màu theo ý thích và cảm xúc. Trẻ có khả năng phân biệt và sử dụng được

nhiều màu. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh

ngay từ tuổi ấu thơ. Vì vậy việc giáo dục thẩm mĩ cần được bồi dưỡng ngay từ tuổi

mẫu giáo để ươm trồng những tài năng nghệ thuật cho tương lai. Nội dung hoạt

động tạo hình trong trường mầm non là một phương tiện phát triển thẩm mĩ cho trẻ

rất hữu hiệu. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí

như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy

và quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp.

Đây là yếu tố cần thiết góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách.Với những

lý do trên tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4- 5 tuổi

thông qua hoạt động tạo hình” nhằm tìm ra những biện pháp, phương pháp tốt

nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực trong hoạt động tạo hình, kích thích phát triển

ở trẻ năng khiếu thẩm mĩ, nâng cao chất lượng giáo dục trong lĩnh vực phát triển

thẩm mĩ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 4- 5 tuổi.

2. Phạm vi và đối tượng áp dụng

Đề tài áp dụng đối với trẻ 4- 5 tuổi

Áp dụng đối với lĩnh vực phát triển thẩm mĩ thông qua hoạt động tạo hình

trong trường mầm non. Thời gian thực hiện từ ngày 06 tháng 9 năm 2019 đến ngày

25 tháng 5 năm 2020

3. Mục đích của đề tài:

Nghiên cứu vấn đề này là để tìm ra những biện pháp cách áp dụng vào tổ chức

các hoạt động tạo hình, giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình làm

phong phú vốn hiểu biết, kinh nghiệm phát triển năng khiếu thẩm mĩ, sự sáng tạo,

hình thành ở trẻ khả năng cảm nhận cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp góp phần

vào việc định hình và hoàn thiện nhân cách cho trẻ.

4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lí luận

- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

II. PHẦN NỘI DUNG

1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu

-Thuận lợi:

- 100% giáo viên có trình độ CĐ, ĐH giúp đỡ lẫn nhau tạo điều kiện cho việc

học hỏi kinh nghiệm.

- Về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và học. Cảnh

quan nhà trường thoáng mát, có cây che bóng mát, cây cảnh góp phần rất lớn cho

trẻ quan sát, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện sự hiểu biết của

mình về thế giới xung quanh.

- Phần lớn trẻ có đều kiện tiếp xúc trải nghiệm nhiều với môi trường thực tế.

Trường Mầm non Hoa Phượng

2

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần

phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách

thoải mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học. Tôi tiến hành thực

nghiệm.

- Khó khăn:

* Về cơ sở vật chất:

- Phòng học diện tích hẹp, nên việc tổ chức giờ hoạt động tạo hình còn gặp rất

nhiều trở ngại như không có diện tích trưng bày sản phẩm.

-Môi trường cho trẻ hoạt động còn hạn chế

- Tài liệu tham khảo còn ít.

* Về phía giáo viên: Quá trình tổ chức còn nặng về kết quả sản phẩm, cô chưa

chú ý dạy kỹ năng tạo hình cho trẻ, còn áp đặt và chưa chú trọng vào việc phát huy

tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ.

* Về phía phụ hynh:

- Các bậc phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến việc tạo điều kiện cho con phát

triển năng kiếu thẩm mĩ.

* Về phía trẻ

Yếu

(%)

Nội dung

Kỹ năng

Bố cục

Màu sắc

Tốt

(%) Khá

24

(%) TB

(%)

6

5

6

8

32 8

32 3

28 4

28

24

12

16

8

20

24

20

9

10

12

36

7

40 7

2

Trình bày nội 5

dung, ý tưởng

48

40

6

2

Sự hứng thú

13

44

10

8

2

8

Qua quá trình giảng dạy và thực hiện khảo sát ban đầu, tôi tiến hành đánh giá trẻ

trên các nội dung: Kỹ năng ( Vẽ, cắt dán, xé dán, nặn…), khả năng bố cục, phối

hợp màu sắc, trình bày nội dung ý tưởng sản phẩm

Đầu năm: Tháng 9 năm 2019

Từ kết quả trên cho thấy các kỹ năng của trẻ con nhiều hạn chế, sản phẩm

của trẻ con nghèo nàn, đơn điệu, chưa có sự sáng tạo, trẻ chưa nêu được ý tưởng

cũng như tên sản phẩm của mình. Hơn nữa trẻ có năng khiếu, trẻ lại còn quá vụng

về trong cách thể hiện. Sự tập trung chú ý của trẻ trong quá trình sáng tạo chưa cao

còn phụ thuộc nhiều vào sản phẩm mẫu.

Trường Mầm non Hoa Phượng

3

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

2. Các biện pháp thực hiện

a. Tổ chức môi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình:

Như chúng ta đã biết môi trường giáo dục gồm có môi trường vật chất và

môi trường tâm lý. Việc tổ chức môi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình

nhằm phát huy khả năng sáng tạohướng tới cái đẹp của trẻ tôi đã tổ chức như sau:

*. Tạo môi trường vật chất:

Đối với trẻ mầm non, hoạt động chủ đạo của trẻ là hoạt động vui chơi" Học mà

chơi, chơi mà học". Không gian của trẻ mang sắc màu của tuổi thơ. Lứa tuổi mầm

non là những năm tháng đầu tiên trẻ định hình nhân cách và trí tuệ. Vậy, cần môi

trường vật chất như thế nào để phát huy được tích cực sáng tạo của trẻ trong hoạt

động tạo hình trong điều kiện cơ sở vật chất nhà trường còn hạn hẹp, lớp học chưa

đúng quy cách, đồ dùng đồ chơi của trẻ còn hạn chế, thì việc người giáo viên muốn

xây dựng môi trường vật chất trong hoạt động tạo hình phù hợp với trẻ đáp ứng

yêu cầu giáo dục hiện nay đòi hỏi sự cố gắng, sự tìm tòi sáng tạo rất lớn của người

giáo viên.

Để khắc phục những khó khăn trên tôi đã sử dùng các cách sau:

- Thiết kế trang trí góc tạo hình phù hợp, tạo không gian mới, trang trí góc tạo hình

bắt mắt theo chủ đề, nhưng không xa rời mục tiêu giáo dục để trẻ hứng thú tham

gia. (H1,H2: Góc trưng bày sản phẩm vẽ của trẻ)

Lựa chọn đồ chơi phù hợp, không gây nguy hiểm đảm bảo tính thẩm mỹ, tính giáo

dục, luôn luôn đảm bảo vệ sinh lớp học, đồ dùng, đồ chơi.

+ Bố trí góc tạo hình ở gần cửa sổ nhằm tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, không

bố trí gần góc chơi mang tính chất ồn ào như góc phân vai hay góc xây dựng.

+ Chuẩn bị đồ dùng dụng cụ trong góc tạo hình phong phú về chủng loại, đa dạng

về cách sử dụng đây là một trong những yếu tố góp phần phát huy khả năng sáng

tạo và tính tích cực của trẻ

VD: Các loại giấy màu, dây trang trí, giây ruybang, đất nặn, bút sáp, bút chì màu,

kim sa…

- Nguyên vật liệu thiên nhiên:lá cây, vỏ sò, hến; hột hạt

- Nguyên vật liệu tái sử dụng: tranh ảnh cũ, bìa cattong, len vụn, vải

vụn…(H3)

Các nguyên liệu đồ dùng trong góc tạo hình được trang trí xắp xếp mang tính gợi

mở, phù hợp với chủ đề, kích thích trẻ tích cực hoạt động theo khả năng, hứng thú,

sở thích của trẻ

VD: Để trẻ dễ lựa chọn đồ dùng khi vào góc tạo hình tôi đã phân loại theo chất

liệu từng loại sau đó cho vào mỗi chiếc hộp, hay để trong rổ có dán kí hiệu minh

họa. Hay với mỗi chủ đề thì chọn nguyên liệu đặc trưng như: Trong chủ đề “ Giao

thông” đồ nguyên liệu là các vỏ hộp cattong, chai nhựa, ít hột hạt..Giáo viên không

nên chuẩn bị tất cả các nguyên vật liệu và để cố định trong một thời gian dài mà

nên thay đổi sau mỗi chủ đề hoặc mỗi tuần nên bổ xung các nguyên vật liệu mới để

tạo sự mới lạ, hấp dẫn, thu hút trẻ nhằm khơi gợi ở trẻ những ý tưởng mới.

Trường Mầm non Hoa Phượng

4

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

- Đồ dùng, nguyên vật liệu nên để ở nơi trẻ dễ lấy, dễ quan sát.

- Trong điều kiện cơ sở vất chất của nhà trường con hạn chế không có điều kiện

cho trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm nghệ thuật vì vậy tôi đã tạo điều kiện cho trẻ

bằng cách sưu tầm trên mạng internet sau đó trình chiếu cho trẻ xem, yêu cầu trẻ

nhận xét…. Bàng cách đó có thể khắc phục được hạn chế về điều kiện vất chất.

* Tạo môi trường tâm lý

Môi trường tâm lý hay con gọi là môi trường tinh thần - đây là một thành tố

quan trọng trong việc tổ chức môi trường giáo dục nhằm góp phần thúc đẩy sự phát

triển khả năng sáng tạo của trẻ, để tạo được môi trường tinh thần cho trẻ mầm non

nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng, cô giáo cần có những cử chỉ nhẹ nhàng, những

lời gợi mở, khuyến khích trẻ như vậy sẽ làm cho trẻ tự tin tích cực hoạt động. giáo

viên chỉ đưa ra những chỉ dẫn khi thật cần thiết bởi khi tham gia vào hoạt động tạo

hình trẻ hay đưa ra những câu hỏi về cách làm, cách sử dụng đồ dùng, nguyên vật

liệu

VD: Trẻ hỏi: cô ơi! Cuộn len này để làm gì? Cô ơi tô con trâu màu gì?....

Thông thường giáo viên sẽ chỉ đưa ra lời chỉ dẫn, hướng dẫn trẻ để giúp trẻ

nhanh chóng hoàn thiện bài tạo hình của trẻ, nhưng để phát huy khả năng tư duy

tích cực của trẻ giáo viên nên dưa ra những gợi mở như: Con tthấy con trâu thường

có màu gì? Con thích tô con trâu màu gì?

Như vậy sẽ khơi gợi được cảm xúc thẩm mĩ và hứng thú cho trẻ.

- Luôn tạo nên bầu không khí vui tươi hào hứng, không đưa ra những lời nhận

xét đánh giá có tính chất phê phán mà đưa ra những gợi ý, gợi mở để trẻ tự đánh

giá, tìm tòi suy nghĩ diều chỉnh hoặc tìm ra những phương thức hoạt động mới phù

hợp hơn với hoạt động tạo hình.

VD: Khi tổ chức cho trẻ nhận xét sản phẩm thường giáo viên hay hỏi trẻ: Con

thích sản phẩm của bạn nào? Vì sao con thích?

Có những trẻ khi được hỏi như vậy trẻ hay trả lời: Vì sản phẩm của bạn đẹp?

Nhưng khi được hỏi lại: Vì sao con lại thấy sản phẩm của ban đẹp? lúc này có

rất ít trẻ trả lời được. Vậy người giáo viên lúc này phải khơi gợi cảm xúc thẩm mĩ

cho trẻ bằng cách đưa các câu hỏi gợi mở như: Con thây màu sắc trên sản phẩm của

bạn như thế nào? Bạn ấy xắp xếp các chi tiết trong tranh như thế nào?...

Hay: Bông hoa này cánh hoa cô tô màu đỏ, nhụy hoa màu vàng, bạn nào có thể

có cách khác làm bông hoa thêm đẹp và rực rỡ hơn không?

Luôn khích lệ hưởng ứng những ý tưởng sáng tạo của trẻ tạo cơ hội cho trẻ sử

dụng chính những sản phẩm của mình cho các hoạt động: VD: Tổ chức cho trẻ làm

quà 8/3 tặng bà tặng mẹ, làm đồ chơi trang trí lớp theo chủ đề…

Việc tổ chức tốt được môi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình sẽ thúc

đẩy khả năng sáng tạo của trẻ giúp trẻ pháp huy đực tính tích cực, chủ động, giúp

trẻ hướng tới cái đẹp, biết tạo ra cái đẹp trong hoạt đông đáp ứng mục tiêu giáo dục

hiện nay.

b. Xây dựng kế hoạch hoạt động tạo hình cho trẻ theo từng chủ đề

Trường Mầm non Hoa Phượng

5

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

Ở mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả năng tạo hình khác nhau, vì thế để đánh

giá được khả năng của trẻ thì chúng ta phải nhìn vào khả năng của trẻ từng độ tuổi

làm được gì. Với trẻ 4- 5 tuổi vốn kinh nghiệm của trẻ đã phong phú hơn so với các

độ tuổi mẫu giáo khác, các biểu tượng hình thành khá đầy đủ, tư duy phát triển

mạnh, có khả năng phân biệt và sử dụng được nhiều màu sắc khác nhau, do vậy khi

xây dựng kế hoạch hoạt động tạo hình cho trẻ cần bám sát vào đặc điểm phát triển

khả năng tạo hình của trẻ để xác định chính xác mục tiêu kế hoạch chủ đề đảm bảo

tính vừa sức đối với trẻ

VD : Đối với chủ đề "Thế giới thực vật- Tết và mùa xuân " ngoài việc lên kế

hoạch giáo dục, để đi sâu vào lĩnh vực phát triển thẩm mĩ cho trẻ thông qua hoạt

động tạo hình, bám sát vào mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt động tôi liệt kê

từng đề tài sẽ cho trẻ thực hiện trong chủ đề sau đó sẽ đưa ra yêu cầu và các giải

pháp, sự chuẩn bị để thực hiện đề tài đó. Như vây sẽ hạn chế tối đa những nhược

điểm của cả cô và trẻ khi thực hiện đề tài đó.

Khi thực hiện đề tài : Vườn cây ăn quả

- Cho trẻ tự do lựa chọn vật liệu về nhóm thực hiện (H4)

- Nhóm khảm cây quả bằng đất sét

- Nhóm làm tranh cát

- Nhóm cắt dán vườn cây ăn quả

- Nhóm xé dán vườn cây ăn quả

- Nhóm vẽ vườn cây ăn quả

+ Bên cạnh đặc điểm tâm sinh lý thì cần phải dựa vào mục tiêu đặt ra trong giờ

hoạt động cũng rất quan trọng. Không nên quá ôm đồm quá nhiều mục tiêu trong 1

giờ hoạt động quá mà cần đưa ra những mục tiêu phù hợp và từ đó dựa vào những

mục tiêu đó để đánh giá cái gì trẻ đã đạt được và chưa đạt được và phải đảm bảo

được tính hệ thống khi lên khế hoạch.

c. Luôn phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ :

Phương pháp này làm phát triển tính độc lập và tự tin của trẻ. Tính độc lập

đề cập đến khả năng suy nghĩ, khám phá mà mà không cần tuân theo bất kì sự chỉ

dẫn nào. Vì vậy mà trẻ độc lập, có chứng kiến riêng và sẽ hoàn thành công việc sau

khi đã trải qua một quá trình liên tục của những cố gắng và sai lầm.

Trong giờ học nói chung và giờ học tạo hình nói riêng hãy để trẻ tự thể hiện, cô

luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động viên để thể

hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn

được lựa chọn.

+ Cái trẻ muốn làm (nội dung)

+ Làm thế nào để đạt được (quá trình)

+ Cái hoàn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm)

Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình khác

nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ luôn tiếp cận theo đặc tính riêng của

mình. Chẳng hạn sau chuyến đi thăm quan “Trường Tiểu học” một nhóm trẻ được

Trường Mầm non Hoa Phượng

6

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

khuyến khích hoạt động tạo hình, một trẻ vẽ trường Tiểu học, 5 trẻ khác lắp ghép,

trẻ thì xé dán trường Tiểu học. Mỗi trẻ tự lựa chọn bằng cách được phản ánh bằng

xé dán, vẽ, lắp ghép và các hình thức khác nhau để thực hiện cái có ý nghĩa đối với

cá nhân trẻ.Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh

nghiệmđã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dò,

tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Hãy để tự trẻ miêu tả những gì trẻ biết và có thể

làm.

Ví dụ: “Hãy cho cô biết vì sao”, “Nếu như vậy thì sao”, “Vì sao cháu lại biết”,

“Cháu có suy nghĩ gì”, “Còn gì để..”, “ Hay có cách nào khác để”,…

Với những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ thấy là trẻ được đánh giá tốt

(khá) qua việc làm của trẻ. Ví dụ: “Ôi cô rất thích tô màu ngôi trường này”, “Bức

tranh này trông đẹp quá!” Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít

làm mẫu và càng ít sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách

thể hiện

Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước của

trẻ, làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để

tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt trước. Nếu có trường hợp

yêu cầu làm mẫu, phải gợi ý chứ đừng nên làm ngay. Bắt đầu xé từ đâu, xé hình gì,

xé như thế nào,… Tạo tình huống để trẻ làm giúp. Ví dụ: “Để đất mềm ra chúng ta

làm như thế nào?”. Trong khi làm mẫu tôi luôn coi trọng quan điểm của trẻ, làm

cho trẻ phát triển khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về nhiệm vụ. Động viên

kích thích trẻ tự tìm, tự sáng tạo trong khi thể hiện.

d. Tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm khám phá đối tượng:

Đối với hoạt động tạo hình đây là một hoạt động mang tính thực tế rất cao

đòi hỏi trẻ phải có vốn kinh nghiệm phong phú, do vậy tạo điều kiện cho trẻ được

tiếp xúc khám phá các đối tượng sẽ làm trẻ có thêm vốn hiểu biết, khinh nghiệm

thực tế, từ đó khi tham gia vào hoạt động tạo hình bằng những kinh nghiệm sự trải

nghiệm đã có trẻ sẽ có sự sáng tạo, tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý muốn của trẻ,

như vậy trẻ sẽ không bị lúng túng, thụ động khi tham gia vào hoạt động tạo hình.

VD : Khi cho trẻ dạo chơi tham quan vườn hoa, cô có thể hỏi trẻ để trẻ tri

giác, nhận xét về bông hoa : về đặc điểm, màu sắc… Như vậy khi cho trẻ thực hiện

đề tài 'Vẽ vườn hoa ' bằng những kinh nghiệm đã có của buổi đi dạo thăm vườn hoa

trước đó trẻ sẽ dễ dàng tưởng tượng và trình bày sản phẩm của mình một cáh sáng

tạo hơn, đẹp và hợp lý hơn.

đ. Phối kết hợp với phụ huynh

Để có sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường thì việc phối kết hợp

với phụ huynh là rất quan trọng và cần thiết, hơn nưa đối với lĩnh vực phát triển

thẩm mĩ nói chung và việc phát triển thẩm mĩ qua hoạt động tạo hình nói riêng với

phụ huynh phần lớn họ chưa chú trọng và quan tâm đúng mực. Vì vậy ngay từ đầu

năm học qua buổi họp phụ huynh tôi đã làm công tác tuyên truyền thông báo với

phụ huynh về chương trình học của trẻ, các lĩnh vực phát triển, bên cạnh đó tôi đã

Trường Mầm non Hoa Phượng

7

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

xây dựng một số tiết mẫu để giúp phụ huynh hiểu sâu sắc hơn về hoạt động tạo

hình, thông hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả năng thẩm mĩ, biết nhìn nhận

cái đẹp và đánh giá cái đẹp, từ đó phát triển tư duy, trí tưởng tượng cho trẻ tạo tiền

đề hoàn thiện nhân cách sau này. Bên cạnh đó trước khi tiến hành các đề tài tạo

hình tôi thường xuyên trao đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ

huynh có thể trò chuyện với trẻ ở tại gia đình về các đề tài đó, từ đó giúp trẻ hiểu

trước, hiểu sâu hơn, có cảm xúc về đề tài từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cô

đưa đề tài đó ra.

Phối kết hợp với phụ huynh cùng chuẩn bị các nguyên vật liệu cho trẻ. Động

viên trẻ kịp thời khi có sự cô gắng.

e. Đi sâu vào bồi dưỡng các đối tượng yếu kém và có năng khiếu trong hoạt

động tạo hình

Ngoài việc giảng dạy trong giờ học, tôi còn thường xuyên chia đối tượng giỏi,

khá, trung bình, yếu để tập luyện mọi lúc, mọi nơi.

Ví dụ: - Những trẻ yếu tôi thường hướng dẫn trẻ một cách kỹ hơn, cụ thể hơn.

- Đối với trẻ nhút nhát, tôi thường phối hợp với gia đình, động viên khuyến

khích trẻ về nhà trước đối tượng tạo hình.

Với việc giao nhiệm vụ cho trẻ về nhà tìm hiểu trước vấn đề tạo hình sẽ tạo

cho trẻ hứng thú và thói quen hàng ngày chia sẻ với bố mẹ những điều học ở trên

lớp. Trước và sau mỗi hoạt động tạo hình thì tôi yêu cầu trẻ về nhà tìm hiểu trước

bằng cách hỏi bố mẹ, xem ti vi… Lặp lại nhiều lần như vậy sẽ tạo thành thói quen

tốt cho trẻ và là sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường, với chính bản thân trẻ.. Vì

thế tôi luôn thường xuyên trao đổi với phụ huynh để tình hiểu được tính cách của

trẻ.

- Những trẻ khá, giỏi tôi luôn gợi ý đưa ra yêu cầu cao hơn để phát huy năng

kiếu tạo hình của trẻ.

Mặt khác ngoài việc theo dõi đánh giá trẻ cuối ngày trên kế hoạch giáo dục, tôi

còn theo dõi đánh giá trẻ trên sổ tay với mục đích theo dõi dánh giá sự tiến bộ của

trẻ qua mỗi hoạt động, từ đó nắm được điểm mạnh, điểm yếu để có kế hoạch bồi

dưỡng thêm cho trẻ.

g. Rèn kĩ năng tạo hình cho trẻ phát triển sự hứng thú của trẻ.

Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình ở trong trường mầm non gồm có các

hoạt động : Vẽ, nặn, cát dán, xé dán….Vậy để hướng tới mục đích là phát triển

thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động này thi chúng ta phải bồi dưỡng rèn cho trẻ

các kỹ năng tạo hình cơ bản để trẻ có thể tự tin thể hiện sản phẩm không những

chuẩn về kỹ năng, bố cục, đường nét màu sắc hợp lý mà còn hướng trẻ tới sự sáng

tạo- tạo ra cái đẹp.

+ Kỹ năng vẽ

+ Kỹ năng cắt dán

+ Kỹ năng xé dán

+ Kỹ năng nặn

Trường Mầm non Hoa Phượng

8

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

-Ngoài ra còn có thể tổ chức sử dụng các học liệu, phế liệu làm đồ chơi

VD : Trong chủ đề gia đình, vào hoạt động của buổi chiều cô có thể tổ chức cho

trẻ làm anbum về gia đình bằng cách cắt các hình ảnh trên họa báo sưu tầm được.

Hay : Làm các con vật từ lá cây (H3 : Trẻ tham gia hoạt động làm con vật từ lá

cây)

Với cách tổ chức như vậy sẽ gây được rất nhiều sự hứng thú của trẻ, bằng

những kinh nghiệm đã có trẻ có thể sáng tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý thích

mà không bị gò bó.

Khi trẻ làm được những sản phẩm đẹp cô khuyến khích động viên trẻ, cho trẻ

trưng bày sản phẩm của mình vào góc tạo hình, khi trẻ thấy được sản phẩm của

mình được trưng bày như vậy trẻ sẽ có mong muốn tạo ra sản phẩm đẹp hơn vào

những lần hoạt động sau. Như vây sẽ kích thích sự hứng thú, niềm đam mê của trẻ,

trẻ có thể cẩm nhận được cái đẹp từ đó luôn cố gắng tạo ra sản phẩm đẹp

3. Kết quả đạt được:

Sau khi áp dụng một số biện pháp trên, đến nay tôi thu được một số kết quả như

sau :

Đối với trẻ : Kết quả so sánh đối chứng

Đầu năm học 2019-2020 (Tháng 9)

Tốt

(%)

24

20

24

20

Khá

8

9

10

12

(%) TB

32 8

(%) Yếu

(%)

Nội dung

Kỹ năng

Bố cục

Màu sắc

Trình bày nội 5

dung, ý tưởng

Sự hứng thú

6

5

6

32 3

28 4

12

16

8

36

7

40 7

28

24

2

48

6

2

8

13

44

10

40

8

2

8

Cuối năm học 2019-2020

Nội dung

Tỷ

lệ Yếu

%

Tỷ

lệ

%

Tỷ

lệ%

Tỷ

lệ%

TB

Tốt

Khá

Kỹ năng

Bố cục

Màu sắc

15

13

16

60

8

32

2

0

8

0

1

0

4

0

52

64

76

9

7

6

36

28

24

Trình bày nội dung ý 19

tưởng

Sự hứng thú

20

80

5

20

0

Như vậy nhìn vào kết quả so sánh đối chứng thì đây là một kết quả đáng khích

lệ đối với bản thân tôi. Qua các sản phẩm của trẻ đã có sự tinh tế hơn, bố cục,

Trường Mầm non Hoa Phượng

9

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

đường nét màu sắc hài hòa, cân đối hơn. Trẻ tích cực, chủ động sáng tạo và hứng

thú mỗi khi tham gia vào hoạt động tạo hình, biết diễn đạt cảm xúc trước cái đẹp và

thể hiện cảm xúc thẩm mỹ của bản thân. Trẻ không còn nhút nhát mà tự tin thể hiện

với với nguyên vật liệu tạo hình, không còn sợ sai và phụ thuộc nhiều vào sản

phẩm mẫu.

(H4)Sản phẩm cô và trẻ làm « gà con » từ len

( H5 :Trẻ tham gia trưng bày sản phẩm « Nặn cái cốc »

(H6) Tranh vẽ của trẻ về đề tài « bé vẽ tranh môi trường biển ».

(H7)Tranh vẽ của trẻ về đề tài chung tay chống dịch côrona

(H8) Tranh vẽ của trẻ về đề tài Bác Hồ

+ Về phía phụ huynh : Hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển thẩm mỹ

cho trẻ nhất là qua hoạt đông tạo hình từ đó đã có sự phối kết hợp nhiệt tình trong

việc giáo dục và định hướng cho trẻ, tích cực chuẩn bị đồ dùng nguyên vật liệu cho

trẻ.

III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Kết luận :

Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động

tạo hình có một vị trí rất quan trọng. Đây là một trong những hoạt động hấp dẫn

nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh

động, những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung

động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực.

Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động

đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về thể lực, đạo đức, lao động đặc biệt là

khả năng cảm thụ thẩm mĩ và bồi dưỡng những cảm xúc thẩm mĩ và hình thành các

phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích

cực, sáng tạo. Với những biện pháp đưa ra nhằm phát triển ở trẻ lĩnh vực phát triển

thẩm mĩ thông qua hoạt động tạo hình phần nào đó đã có sự tác động đến sự phát

triển ở trẻ nâng cao chất lượng giáo dục ở lĩnh vực phát triển thẩm mỹ này.Những

sản phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh động. Trẻ biết đánh giá khái quát

cao, trẻ phản ánh ấn tượng của bản thân về cái đẹp thông qua các sản phẩm tạo

hình. Trẻ rất thích sử dụng mầu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng. Mỗi

sản phẩm của trẻ mang một nội dung, một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia vào hoạt

đông tạo hình đã giúp trẻ hình thành các đức tính tốt như: yêu cái đẹp và mong

muốn tạo ra cái đẹp.

2. Kiến nghị

Để nâng cao việc sử dụng một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông

qua hoạt động tạo hình tôi xin mạnh dạn dưa ra một số kiến nghị như sau:

- Đối với sở, Phòng GD-ĐT, trường mầm non cần tạo điều kiện thuận lợi về

mọi mặt: Thời gian, kinh phí,...để giáo viên không ngừng nâng cao trình độ. Đây là

một giải pháp rất quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục.

Trường Mầm non Hoa Phượng

10

Nguyễn Thị Loan

“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”

- Nhà trường cần trang bị thêm phương tiện dạy học, đồ dùng, tranh ảnh, để

phục vụ hoạt động của trẻ.

- Nhà trường tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tổng hợp mang tính nghệ

thuật: ngày hội, lễ, hoạt động sân khấu.

- Đối với giáo viên: Luôn tìm tòi sáng tạo, khắc phục những hạn chế về điều

kiện cơ sở vật chất để tạo môi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình.

Trên đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm “ Một số biện pháp phát triển

thẩm mỹ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình” của bản thân tôi . Trong

quá trình thưc hiện không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong sự đóng góp của

các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường và bạn bè đồng nghiệp góp ý, xây

dựng để bổ sung thêm giúp tôi có được biện pháp tốt hơn để áp dụng trong quá

trình giảng dạy.

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của

người khác

Xin chân thành cảm ơn!

Hồ Xá, ngày 8 tháng 6 năm 2020

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG

Người viết

ĐƠN VỊ

Nguyễn Thị Thu Hiền

Nguyễn Thị Loan

Trường Mầm non Hoa Phượng

11

Nguyễn Thị Loan