SKKN Đổi mới quản trị nhằm nâng cao năng lực hoạt động trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên
Năm học 2019 - 2020 trở thành một mốc son của ngành giáo dục và đào tạo nói chung và lĩnh vực Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên nói riêng khi luật giáo dục đã được quốc hội thông qua; là năm học chuẩn bị thực hiện chương trình và sách giáo khoa mới theo nghị quyết 88/2014/QH13, ngày 28/11/2014 “về việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”; với sự vào cuộc cả hệ thống chính trị các cấp, sự tham mưu tích cực của ngành Giáo dục và Đào tạo, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị đã ban hành Chỉ thị số 25-CT/TU ngày 10/6/2019 về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông.
ĐỔI MỚI QUẢN TRỊ NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC HOẠT ĐỘNG
TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP – GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
Trương Minh Vũ - Giám đốc
Năm học 2019 - 2020 trở thành một mốc son của ngành giáo dục và đào tạo
nói chung và lĩnh vực Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên nói riêng
khi luật giáo dục đã được quốc hội thông qua; là năm học chuẩn bị thực hiện
chương trình và sách giáo khoa mới theo nghị quyết 88/2014/QH13, ngày
28/11/2014 “về việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”;
với sự vào cuộc cả hệ thống chính trị các cấp, sự tham mưu tích cực của ngành
Giáo dục và Đào tạo, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị đã ban hành Chỉ thị số
25-CT/TU ngày 10/6/2019 về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong
thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông. Là năm thứ 5 thực
hiện luật Giáo dục nghề nghiệp với nhiều chính sách hỗ trợ cho công tác đào tạo
nghề, giải quyết việc làm cho người lao động và thực hiện Kế hoạch 1967/KH-
UBND ngày 08/5/2019 của UBND tỉnh thực hiện Đề án "Giáo dục hướng
nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giao dục phổ thông giai đoạn
2018 - 2025" trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Bên cạnh những cơ hội lớn về chính
sách, các Trung tâm GDNN-GDTX cũng đứng trước những thách thức lớn đó là
công tác tuyển sinh, nâng cao chất lượng Giáo dục và Đào tạo.
Để tồn tại và phát triển trong cơ chế thị trường cạnh tranh ngày càng khóc
liệt; với hệ thống giáo dục mở, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của
các cơ sở giáo dục thì việc chuyển từ công tác quản lý mang nặng tính hành
chính sang quản trị trường học là một việc làm cần thiết và muốn thành công thì
phải thường xuyên đổi mới công tác quản trị để tháo gở những rào cản để người
dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ giáo dục, đồng thời tạo cơ chế mời gọi các tổ
chức cá nhân đầu tư cho giáo dục góp phần nâng cao năng lực hoạt động của
Trung tâm GDNN-GDTX đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
* Tổng quan về quản trị và quản trị giáo dục
- Thuật ngữ quản trị được các nhà quản trị quốc tế định nghĩa
a) Cách tiếp cận theo quan điểm của các nhà quản trị nền kinh tế kế hoạch
tập trung thì quản trị là quá trình tác động hướng đích của chủ thể vào khách thể
nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra trên cơ sở các nguồn lực nhất định. (kênh
quản trị một chiều từ trên xuống)
2
b) Cách tiếp cận theo các nhà tư bản thì quản trị là quá trình làm việc với
và làm việc thông qua người khác nhằm đạt mục tiêu của tổ chức trên cơ sở các
nguồn lực nhất định.
c) Các tiếp cận tiếp các nhà quản trị quan niệm quản trị là công việc mà các
nhà quản lý phải làm như lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, giám sát đánh giá và
điều chỉnh để thực hiện tốt một công việc nào đó.
d) Theo Gallagher, quản trị là cấu trúc của các mối quan hệ nhằm mang
đến sự kết dính, ủy nhiệm chính sách, kế hoạch và ra quyết định, chịu trách
nhiệm trước nhà trường, xã hội và người học về sự tin cậy.
e) Theo nhà quản trị quốc tế Bùi Phương Việt Anh thì quản trị được định
nghĩa:
Quản trị là nghệ thuật sắp đặt gắn với mục tiêu phát hiện vấn đề quản trị,
giải quyết vấn đề quản trị và hoạch định chiến lược quản trị sao cho hiệu quả đạt
giá trị cao nhất. Hoạt động quản trị gắn liền với hoạt động của nhà lãnh đạo và
quản lý.
Đối với quản trị giáo dục được định nghĩa:
Quản trị giáo dục là tổ chức giáo dục là nghệ thuật quản trị tổ chức kinh tế
khoa học nó bao gồm các hoạt động: Xác định vấn đề, hoạch định mục tiêu giáo
dục gắn với kinh tế, nhiệm vụ lãnh đạo và công tác quản lý nhằm thực hiện
thành công sứ mệnh và tầm nhìn mục tiêu đề ra.
- Những bất cập của quản trị giáo dục tại Việt Nam
a) Chưa có triết lý quản trị rõ ràng. Quản trị trên nền tảng tư duy hành
chính hóa hoạt động quản lý làm triệt tiêu sáng tạo, hạn chế tính chủ động, gia
trưởng, giáo điều, không phát huy được sức mạnh của tổ chức.
b) Hệ thống giáo dục máy móc, rập khuôn, hình thức và quản lý kém.
c) Không có tự chủ nhà trường, bộ máy cồng kềnh kém hiệu quả, cơ chế lạc
hậu, mô hình quản lý cứng nhắc và không hiệu quả trong tác nghiệp.
d) Tư duy quản trị lạc hậu coi giáo dục là lĩnh vực tách biệt với hệ thống
kinh tế và tuyệt đối hóa vai trò của giáo dục dẫn đến bệnh thành tích, hình thức
và coi trọng bằng cấp thay vì năng lực cho hội nhập của nguồn lực là con người.
e) Các nhà quản trị giáo dục chỉ có chuyên môn không được trang bị năng
lực quản trị tổ chức.
3
f) Nhận thức về vai trò quản trị của các nhà quản lý kể cả cơ quan chủ quản
vẫn còn nhận thức sai dẫn đến sự chồng chéo về vai trò và chức năng nhiệm vụ
gây khó khăn và giảm hiệu suất làm việc.
- Đối tượng quản trị
Trong quản trị mối quan hệ đan xen của chủ thể, chủ sở hữu và đối tượng
quản trị cần được làm rõ vì nó sẽ quyết định và quy mô hoạt động quản trị, quản
lý của hệ thống giáo dục nói chung, quản trị và quản lý tổ chức giáo dục nói
riêng; đối tượng quản trị và quản lý giáo dục cụ thể:
Mục tiêu, chiến lược, nguồn lực, bộ máy, cơ chế vận hành, học thuật,
sản phẩm và dịch vụ, hợp tác quốc tế và đổi mới phát triển.
- Nhiệm vụ của quản trị giáo dục
a) Xây dựng mục tiêu hoạt động, khởi tạo chính sách hình thành chiến
lược phát triển.
b) Huy động nguồn lực phục vụ cho chiến lược và mục tiêu đề ra, thực
hiện việc hợp tác và tận dụng các nguồn lực sẵn có, nguồn lực từ hoạt động đầu
tư và liên kết chéo đảm bảo lợi ích đan xen và lợi ích hài hòa.
c) Kiện toàn chức năng và bộ máy điều hành gắn với cơ chế vận hành tự
chủ đảm bảo hoạt động hiệu quả và cân đối rủi ro cho hoạt động mục tiêu và
hoạt động đáp ứng nhu cầu xã hội.
d) Thực hiện chính sách điều hành thông qua hội đồng học thuật đối với
hoạt động đặc thù của ngành giáo dục.
e) Phát triển hệ thống sản phẩm, dịch vụ đa dạng và chất lượng đảm bảo
mục tiêu phạm vi thị trường, độ sâu, tính chất và năng lực thị trường. Tăng
cường nghiên cứu và phát triển hệ thống sản phẩm và dịch vụ trên nền tảng tự
chủ có sự quản lý vĩ mô của nhà nước.
- Đổi mới quản trị cơ sở giáo dục
Tùy vào loại hình tổ chức giáo dục tự chủ một phần, toàn phần hay cơ sở
đặc thù để tiến hành đổi mới theo giai đoạn hay đồng bộ trên các nội dung sau:
a) Đổi mới về mục tiêu và chiến lược tổ chức
b) Đổi mới về hình thức và quy trình hình thành cơ chế hoạt động
c) Đổi mới cơ cấu tổ chức và bộ máy tác nghiệp
d) Đổi mới về phương thức điều hành
e) Đổi mới về chương trình và học thuật
f) Đổi mới về quy trình kiểm định chất lượng và quản lý văn bằng
4
* Thực trạng hoạt động của Trung tâm GDNN-GDTX thành phố
Đông Hà
Trung tâm GDNN-GDTX là đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ một phần
chi thường xuyên trực thuộc UBND thành phố, được thành lập theo Quyết định
940/QĐ-UBND ngày 06/5/2016 của UBND tỉnh trên cơ sở sáp nhập Trung tâm
KTTH-HN Sông Hiếu và Trung tâm GDTX Đông Hà với chức năng nhiệm vụ
được quy định tại Thông tư liên tịch số 39/2015/TTLT - BLĐTBXH - BGD ĐT
– BNV; dưới dự chỉ đạo trực tiếp của UBND thành phố, sự hướng dẫn chuyên
môn của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Sở Giáo dục và Đào tạo với 3
nhiệm vụ chính là Giáo dục thường xuyên, giáo dục hướng nghiệp và dạy nghề.
Theo đó, Trung tâm được phép hoạt động trên nhiều lĩnh vực của giáo dục và
đào tạo: Dạy văn hóa chương trình THCS và THPT, dạy nghề và tư vấn hướng
nghiệp cho học sinh, đào tạo nghề cho người lao động, tổ chức bồi dưỡng cập
nhật kiến thức cho người dân, xây dựng xã hội học tập, bồi dưỡng kỷ năng tin
học ngoại ngữ cho cán bộ viên chức, dạy kỹ năng sống, liên kết đào tạo…
Nhiệm vụ của GDNN-GDTX là làm những việc mà giáo dục chính quy
không thể đáp ứng, ví dụ như: Những người lớn tuổi, hoặc những người không
có thời gian có nhu cầu học tập để nâng cao trình độ và thi lấy bằng trong hệ
thông giáo dục quốc gia thì không thể đến các trường THPT, hoặc người dân có
nhu cầu học kỷ thuật trồng nấm thì các trường THPT cũng không thể đáp ứng
mà nhiệm vụ đó phải là Trung tâm GDTX-GDTX thực hiện. Vì vậy khi tổ chức
các khóa học yêu cầu phải có hình thức linh hoạt, chương trình phù hợp với đối
tượng, giáo viên phải có kinh nghiệm…có thể hình dung Hiệu trưởng ở trường
phổ thông như người lái tàu chỉ chạy trên đường ray có sẵn, còn Giám đốc
Trung tâm như người lái xe phải tự tìm con đường ngắn nhất, an toàn nhất để
đến đích.
Để tồn tại và phát triển ngoài sự quan tâm tạo điều kiện của UBND thành
phố, sự đoàn kết, nhiệt tình của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên thì vai trò
của Giám đốc Trung tâm trong việc xác định tầm nhìn chiến lược, hoạch định
chính sách, chỉ đạo tổ chức thực hiện là nhân tố quyết định.
* Đổi mới công tác quản trị tại Trung tâm GDNN-GDTX
Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo cũng
như sự phát triển nhanh chóng của Kinh tế - Xã hội của đất nước, sự tham gia
sâu rộng của cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4 đối với mọi mặt của cuộc
sống xã hội; Trung tâm GDNN-GDTX đang đứng trước những thời cơ và thách
thức; việc đổi mới công tác quản trị là để chớp lấy thời cơ, biến thách thức thành
cơ hội cho sự phát triển. Một số vấn đề mà Trung tâm đã thực hiện trong thời
gian qua là:
5
- Đổi mới về nhận thức và hành động
Trong những năm 90 hoạt động của Trung tâm GDTX chủ yếu là dạy văn
hóa, công tác tuyển sinh gặp rất nhiều thuận lợi vì vậy quy mô trường lớp luôn
ổn định; từ những năm 2000 đến nay sứ mệnh dạy văn hóa cho những người lớn
tuổi đã tham gia công tác cần học văn hóa để đủ điều kiện học các lĩnh vực
chuyên môn phục vụ cho quá trình công tác đã hết. Bên cạnh đó các trường
THPT trên địa bàn được nhà nước đầu tư mở rộng quy mô tuyển sinh và nâng
cao năng lực hoạt động, vì vậy người học ở lứa tuổi thanh thiếu niên hầu hết đã
vào các trường THPT công lập, Trung tâm GDNN-GDTX rất khó tuyển sinh
học sinh học văn hóa; để tồn tại, Trung tâm phải đa dạng hóa các hình thức hoạt
động bao gồm tổ chức các lớp học không chính quy, và chấp nhận tuyển những
học sinh có học lực, hạnh kiểm yếu kém; để đáp ứng được nhu cầu và điều kiện
người học nên phải rất linh hoạt về thời lượng, thời gian học tập; đổi mới nội
dung phương pháp dạy học theo hướng tinh gọn dựa trên chuẩn kiến thức kỷ
năng và chuẩn đầu ra theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trung tâm phải nhận thức và xác định rõ sứ mệnh của mình theo từng giai
đoạn lịch sử để chủ động xây dựng kế hoạch phát triển thông qua việc thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ theo quy định và xây dựng cơ chế tự chủ cho cả giai
đoạn trước mắt và lâu dài. Trước hết phải làm cho mọi người từ lãnh đạo đến
giáo viên, nhân viên và người lao động hiểu được các điều kiện tổ chức và hoạt
động bây giờ đã khác trước và phải tiến dần đến tự chủ. Từ chỗ cấp trên giao
nhiệm vụ, giao việc, cấp tiền để hoạt động và làm việc hành chính theo tinh thần
hết giờ chứ không tính xong việc, lương, phụ cấp đã được nhà nước đảm bảo;
đến chỗ mọi hoạt động của Trung tâm phải chủ động theo xu thế tự chủ, tự chịu
trách nhiệm, mọi công việc từ xây dựng bộ máy đến tổ chức hoạt động của
Trung tâm phải thay đổi theo phương châm: Không chờ giao việc, tự tìm việc để
làm, không chờ có tiền mới làm mà có việc làm sẽ có tiền, làm hết việc chứ
không làm hết giờ.
Trong thời gian đầu mới thành lập mặc dù số lượng giáo viên, nhân viên
đông nhưng số người làm được việc rất ít, nguyên nhân là do lâu nay họ chỉ
quen với tác phong hành chính “có việc thì làm, không có việc thì thôi, sáng đi
trưa về, trưa đi tối về”; công tác tuyển sinh chỉ một việc đơn thuần là dán thông
báo ở bảng tin, rồi chờ đến ngày học sinh đến nộp hồ sơ, làm thủ tục. Công tác
giảng dạy chỉ dựa trên một hình thức truyền thống và nội dung cứng nhắc theo
6
quy định của cấp trên. Chính vì vậy trong năm học 2016-2017 quy mô trường
lớp giảm do không tuyển được học sinh, tỷ lệ thi đỗ tốt nghiệp THPT thấp.
Để tháo gỡ những hạn chế đã tồn tại trong nhận thức từ lâu của đội ngũ,
đòi hỏi Giám đốc phải nghiên cứu lý luận và thực tiễn, nắm chắc các quy định
của pháp luật, chuyển từ công tác quản lý theo lối hành chính sang quản trị linh
hoạt; trong đó phải xác định những lĩnh vực nào được phép hoạt động, những
vùng cấm, những lĩnh vực cần linh hoạt do cơ chế chính sách chưa điều chỉnh
kịp thời; phải xác định người học là khách hàng, còn đội ngũ là những người
phục vụ, những người cung cấp dịch vụ cho khách hàng, lấy chất lượng phục vụ,
sự hài lòng của khách hàng làm căn cứ trong việc đánh giá xếp loại là thi đua
khen thưởng. Thông qua các cuộc họp cấp ủy, Ban Giám đốc và đội ngũ cốt cán.
Trung tâm đã xác định được mục tiêu, chiến lượng phát triển trong từng giai
đoạn cụ thể, trước mắt ưu tiên việc xây dựng cơ sở vật chất, đào tạo đội ngũ, mở
rộng liên doanh, liên kết; phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trọng việc
vận động cán bộ, viên chức thực hiện các chủ trương, định hướng của Trung
tâm, tạo sự đồng thuận, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ.
- Đổi mới phân công nhiệm vụ theo hướng chuyên môn hóa
Trước tình hình đội ngũ thừa thiếu cục bộ do lịch sử để lại thì việc phân
công lao động đảm bảo đồng đều cho tất cả mọi người là một việc làm không
khả thi; nếu cứ cào bằng chắc chắn chất lượng, hiệu quả công việc không cao.
Mặt khác do chính sách của nhà nước thì không thể cho viên chức nghỉ việc
hoặc điều chuyển ngay; đây là một vấn đề cực kỳ nan giải cho lãnh đạo Trung
tâm, cùng một lúc phải thực hiện nhiều nhiệm vụ: Phải tạo việc làm, ổn định tư
tưởng đội ngũ, đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc không để lãng
phí nhân lực và ngân sách nhà nước. Mặt khác, về cơ cấu tổ chức và một số
nhiệm vụ của Trung tâm được quy định cứng trong quy chế tổ chức và hoạt
động theo quy định của pháp luật tạo ra một rào cản không nhỏ trong thực hiện
cơ chế tự chủ. Vì vậy sau khi thành lập, Giám đốc Trung tâm phải quy định rõ
ràng các nhiệm vụ cho các tổ chuyên môn nghiệp vụ, giao quyền tự chủ, tự chịu
trách nhiệm và khuyến khích giáo viên, nhân viên đổi mới, sáng tạo; từng bước
tin gọn bộ máy, giảm hội họp, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ căn cứ vào sản
phẩm đầu ra. Ví dụ: Đối với tổ Đào tạo nghề - Hướng nghiệp, năm học 2018-
2019 làm những việc gì, huy động được bao nhiêu học sinh học nghề phổ thông,
bao nhiêu học sinh tư vấn hướng nghiệp, bao nhiêu đợt truyền thông phân
luồng…Từ đó tổ trưởng tiếp tục giao nhiệm vụ cho từng giáo viên và cuối năm
7
lấy kết quả so sánh với chỉ tiêu để nhận xét, đánh giá, thi đua khen thưởng; hoặc
tổ Giáo vụ chịu trách nhiệm thực hiện công tác tuyển sinh, phối hợp với các
trường để quản lý học sinh, quản lý chương trình, giáo trình, tổ chức thi cấp
chứng chỉ…
Việc phân công nhiệm vụ cho từng thành viên phải dựa vào phẩm chất và
năng lực của từng cá nhân, chấp nhận có sự không đồng điều nhưng phải đảm
bảo nguyên tắc một người nhận nhiều việc, nhưng một việc chỉ có một người
chịu trách nhiệm chính; về thời gian làm việc phải đảm bảo đúng quy định
chung nhưng rất linh hoạt, với phương châm làm xong việc chứ không làm hết
giờ. Chính vì vậy đội ngũ giáo viên, nhân viên của Trung tâm rất chủ động trong
công việc, có tính tự giác cao và có sự cạnh tranh lành mạnh tạo ra phong trào
thi đua sôi nổi.
- Đổi mới công tác tuyển sinh và hình thức tổ chức lớp học
Công tác tuyển sinh có vai trò hết sức quan trọng, là giai đoạn khởi đầu
mở đường cho mọi hoạt động giáo dục trong một năm học. Lâu nay công tác
tuyển sinh thường duy trì theo cách đến thời điểm tuyển sinh niêm yết thông báo
tại Trung tâm, gửi thông báo đến các trường; cách làm đó bây giờ không còn
phù hợp và rất khó để tuyển sinh đủ chỉ tiêu vì thông tin đến với phụ huynh và
học sinh không đầy đủ, kịp thời; qua khảo sát chúng tôi nhận thấy rằng có rất
nhiều phụ huynh, học sinh không biết đến Trung tâm GDNN-GDTX nằm ở đâu,
không biết Trung tâm GDNN-GDTX làm những việc gì, cơ sở vật chất, đội ngũ
như thế nào…
Nhiệm vụ của bộ phận tuyển sinh phải là truyền tải thông tin đến phụ
huynh và học sinh đầy đủ và sớm nhất; để thực hiện được điều đó phải xây dựng
đội ngũ tuyển sinh chuyên nghiệp, biết cách tiếp cận vấn đề và chịu khó, nhẫn
nại trong công việc; công tác tuyển sinh không chỉ diễn ra một thời điểm nhất
định mà phải thực hiện thường xuyên, liên tục và tập trung vào học kỳ II của
mỗi năm học; trước hết lãnh đạo Trung tâm phải làm việc với lãnh đạo các
trường THCS để tạo sự đồng thuận, ủng hộ; sau đó bộ phận tuyển sinh tìm cách
tiếp cận với phụ huynh, học sinh thông qua các buổi học ngoại khóa, sinh hoạt
tập thể, họp phụ huynh để giới thiệu về Trung tâm, về các khóa học và một số
chính sách ưu đãi hỗ trợ người học.
Phát huy sức mạnh của mạng xã hội trong kỷ nguyên số để lan truyền
thông tin nhanh chóng và hiệu quả. Hiện nay rất nhiều giao dịch đã thực hiện
trên mạng rất thành công nhất là giao dịch có tính dịch vụ như tìm việc, bán
8
hàng, thanh toán…vì vậy bên cạnh tuyển sinh theo cách truyền thống Trung tâm
đã tận dụng tất cả các thế mạnh của công nghệ thông tin và truyền thông bằng
cách xây dựng cổng thông tin điện tử với nội dung phong phú, hình thức đảm
bảo tính thẩm mỹ để thu hút người xem, tạo các liên kết đến trang mạng xã hội
như facebook, zalo của các nhóm người quan tâm; nhóm này có thể là giáo viên,
cán bộ xã phường, học viên các khóa trước, học sinh của các trường THCS,
THPT…Nội dung thông tin về khả năng đáp ứng nhu cầu người học của Trung
tâm và hướng dẫn đăng ký các khóa học; phân công người tiếp nhận thông tin
đăng ký và hướng dẫn, tư vấn cho người học. Sau khi có thông tin người chủ trì
được giao lập nhóm cần duy trì, chăm sóc các đối tượng quan tâm hoặc đăng ký
để người học có thêm thông tin và niềm tin vào khóa học vì từ lúc họ đăng ký
đến khi Trung tâm mở lớp phải cần một khoảng thời gian nhất định để đủ số
lượng chứ không thể mở ngay được; nhóm này cần duy trì thông tin cho đến khi
kết thúc khóa học.
Việc tổ chức các lớp học tại Trung tâm hiện nay phải thật bài bản về cách
tiếp cận nhưng phải thật linh hoạt về tổ chức thực hiện; cần xác định vấn đề cốt
lõi nhu cầu của các đối tượng là gì thì mới mở lớp và việc giảng dạy mới mang
lại hiệu quả. Hiện nay nhu cầu tập huấn, bồi dưỡng về khoa học công nghệ và
học nghề của người dân là rất lớn; vì vậy Trung tâm phải là bên chủ động để tiếp
cận và giới thiệu dịch vụ, khả năng đáp ứng đến người dân. Một số điểm cần
phải có cách tiếp cận mới như: Để đủ số lượng mở lớp Trung tâm không thể đi
tìm từng người một mà phải thông qua chính quyền và đoàn thể từ cấp phường
xuống khu phố; tiếp cận với những người có vai trò quyết định như lãnh đạo
phường, Bí thư đoàn, Hội trưởng, Khu phố trưởng… để tìm hiểu nhu cầu, khả
năng đáp ứng để thảo luận để thấy được lợi ích cả hai bên từ đó phối hợp để mở
lớp. Lấy nhu cầu của cá nhân và đơn vị làm tiêu chí để đáp ứng, chỉ có đáp ứng
được nhu cầu của các đối tượng khi đó mới tạo điều kiện giúp đỡ mọi mặt.
Ví dụ: Dạy nữ công gia chánh cho nhóm các đối tượng là những người
đang đi làm hoặc học sinh; dạy sơ cấp nghề kỹ thuật chế biến món ăn cho những
cô nuôi làm trong các trường mầm non, trường bán trú; dạy nghề pha chế đồ
uống-Bar cho các người có nhu cầu mở quán cafe, trà sữa…hoặc mở lớp dạy
đàn cho các học sinh THCS, THPT.
- Đổi mới cách thức quản lý thực hiện chương trình
Hầu hết chương trình triển khai tại Trung tâm là chương trình đáp ứng
nhu cầu người học cho nên việc quản lý thực hiện chương trình cũng phải rất
9
linh hoạt, không thể cứng nhắc. Phải lấy kết quả đạt được của đầu ra làm thước
đo đánh giá việc thực hiện chương trình như một cam kết chất lượng. Nhưng
không chỉ chờ đầu ra mới đánh giá được mà phải đánh giá cả quá trình bằng
cách yêu cầu giáo viên dạy xây dựng chương trình cho khóa khọc nội dung bao
gồm: Căn cứ xây dựng chương trình; kế hoạch giảng dạy theo từng tiết, bài hoặc
mô đun; phương pháp giảng dạy, các yêu cầu nhỏ trong quá trình dạy học; điều
kiện thực hiện, dự kiến kết quả cho từng giai đoạn và cho cả khóa học…Ví dụ:
Lớp dạy cắm hoa, dạy xóa mù, dạy kỹ năng sống. Việc đánh giá người học đảm
bảo nghiêm túc, thực chất, chính xác, khách quan phản ánh đúng trình độ của
người học để họ thấy đúng trình độ năng lực của họ nhưng cần chú ý trong quá
trình học coi trọng đánh giá sự tiến bộ của người học để động viên, khích lệ họ
tiếp tục phấn đấu vươn lên; nội dung kiểm tra, đánh giá gắn với thực tế được học
và thực tế cuộc sống.
- Đổi mới và nâng cao chất lượng các chương trình
Vấn đề sống còn của Trung tâm hiện nay là chất lượng thực hiện các
chương trình. Một lớp học có chất lượng thì giá trị lan tỏa rất lớn, chất lượng
thấp sẽ không có lớp thứ 2, thậm chí lớp có chất lượng thấp nhiều người sẽ
không theo hết lớp học. Nhiều người đến học ở Trung tâm không cần chứng
nhận hay chứng chỉ mà cần kiến thức để làm việc theo phương châm “cần gì học
nấy” nên họ rất quan tâm đến chất lượng đào tạo của các lớp. Việc giảng dạy
cần hướng đến phẩm chất và năng lực người học chứ không chỉ dừng lại ở
truyền thụ kiến thức; việc giảng dạy cũng không chỉ cứng nhắc theo một tài liệu
nào mà cần sự vận dụng linh hoạt kiến thức tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau
kết hợp với kiến thức và kinh nghiệm của người dạy để đạt được kết quả dạy
học cao nhất. Người học xong có thể làm việc được ngay và có khả năng tự học
để tiếp tục phát triển nghề nghiệp của mình.
Cần quan tâm đến giáo dục những kỹ năng mềm cho người học nhằm
củng cố và tăng cường lòng yêu nghề để khi làm việc họ sẽ vượt qua những khó
khăn trong công việc và lao động trong tâm thế luôn sáng tạo để đạt hiệu quả
cao nhất. Vì vậy, người dạy ở đây cũng cần phải được yêu cầu cao về năng lực
chuyên môn lẫn phẩm chất nghề nghiệp để đáp ứng những yêu cầu mới, do đó
việc tuyển chọn, hợp đồng cũng phải đưa ra được những tiêu chí để đáp ứng
được yêu cầu ở trên. Ví dụ: Một lớp nấu ăn trong thời gian một tuần cho các cô
gái sắp kết hôn, họ chỉ cần những kỹ năng cơ bản về nấu ăn, những món ăn chứ
không cần giấy chứng nhận. Một người cần học nghề quản trị mạng để sau 3
10
tháng có thể làm quản lý một công ty gia đình thì chỉ cần học nhanh, thực dụng
và làm được chứ không cần thiết phải học trung cấp 2 năm rồi lấy bằng…
Việc tổ chức thực hiện các chương trình cũng phải thay đổi cho phù hợp
với sự quan tâm của người dân chứ không thể chỉ dừng lại các nội dung như
giáo dục pháp luật, giáo dục chính trị, giáo dục đạo đức; giáo dục phòng chống
ma túy, HIV/AISD; giáo dục an toàn giao thông phải lồng gép, tích hợp với giáo
dục bảo vệ môi trường, giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, về
tài nguyên môi trường biển, hải đảo, ứng phó với biến đổi khí hậu. Việc tư vấn
hướng nghiệp cũng không thể làm theo kiểu giáo viên lên lớp giới thiệu hệ
thống nghề nghiệp mà phải đa dạng hóa hình thức, được chuẩn bị kỹ càng thực
hiện bài bản bởi những người được phân công chuyên trách phải làm một cách
chuyên nghiệp như tìm hiểu nhu cầu, xu thế và nguồn nhân lực tại địa phương,
vùng miền, cả nước, cả khu vực và thế giới để học viên có cái nhìn tổng thể,
khái quát từ đó liên hệ với năng lực, sở thích, nguyện vọng của bản thân để lựa
chọn; trong quá trình lựa chọn rất cần được giáo viên hoặc chuyên gia tư vấn
theo nhóm hoặc cá nhân. Sau khi các học viên lựa chọn cần cho họ trãi nghiệm
những hoạt động ban đầu gắn với nghề do họ chọn để hiểu biết thêm về nghề
nghiệp.
* Một số kết quả đạt được trong ba năm học liền kề
Năm học 2017-2018
2018-2019
2019-2020
Số lượng
Học sinh tư vấn
225
1113
2955
322
80
1435
3156
340
96
Tuyển sinh nghề phổ thông
Học viên đào tạo nghề
1130
166
59
Liên kết đào tạo trung cấp
Người học ở Trung tâm HTCĐ
phường
340
18
490
56
520
78
Tuyển sinh vào lớp 10
Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp lớp 12 thi
THPT quốc gia
88,89%
94,12%
95,00%
11
Từ bảng số liệu và đồ thị ở trên ta thấy nhờ đổi mới phương thức tuyển
sinh, đổi mới chương trình, phương pháp giáo dục nên số lượng tuyển sinh vào
lớp 10 năm học 2017-2018 chỉ 18 học viên đến năm 2019-2020 lên tới 78 học
viên, tăng hơn 4 lần đây là một thành tích vượt trội của Trung tâm trong những
năm học vừa qua; các lĩnh vực khác cũng được quan tâm, đầu tư, chính vì vậy số
lượng, chất lượng giáo dục đào tạo năm sau luôn lớn hơn năm trước, vị thế của
Trung tâm ngày một nâng lên, đặc biệt năm học 2018-2019 tỷ lệ đỗ tốt nghiệp
lớp 12 của Trung tâm là 94,12% cao hơn tỷ lệ chung toàn tỉnh và cao nhất trong
khối GDTX; Trung tâm được Sở GD&ĐT, Sở LĐ-TB&XH đánh giá cao, là một
trong những đơn vị hàng đầu trong 9 Trung tâm của các huyện thị khác trong
toàn tỉnh.
12
Tải về để xem bản đầy đủ
12 trang
10/07/2024
930
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Đổi mới quản trị nhằm nâng cao năng lực hoạt động trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_doi_moi_quan_tri_nham_nang_cao_nang_luc_hoat_dong_trung.pdf
