Vận dụng giáo dục STEM vào dạy học chủ đề “Ủ chua thức ăn chăn nuôi”
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI Nghị quyết số 29-NQ/TW) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, toàn ngành giáo dục đang ra sức nỗ lực thực hiện nhằm nâng cao chất lượng của nền giáo dục nước nhà. Trong đó mỗi một giáo viên đóng một vai trò then chốt cho sự phát triển đó, là một giáo viên THPT tôi vẫn rất trăn trở để tìm giải pháp đổi mới nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của giáo dục đất nước.
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, toàn ngành giáo dục đang ra sức nỗ lực thực hiện nhằm nâng cao chất lượng của nền giáo dục nước nhà. Trong đó mỗi một giáo viên đóng một vai trò then chốt cho sự phát triển đó, là một giáo viên THPT tôi vẫn rất trăn trở để tìm giải pháp đổi mới nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của giáo dục đất nước.
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
1
2
2
2. Tính mới, đóng góp của đề tài
3. Đối tượng, phạm vi đề tài
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ NGHIÊN CỨU:
2
2
2
4
1. Cơ sở lý luận
1.1. Khái niệm dạy học STEM
1.2. Xu thế tất yếu của dạy học STEM trong thời gian tới
1.3 .Vì sao nên vận dụng phương pháp dạy học STEM vào môn
sinh học trường phổ thông
5
7
1.4.Quy trình xây dựng bài học STEM
2. Cơ sở thực tiễn
2.1 Thực trạng dạy học môn sinh học trong trường phổ thông
Nguyễn Duy Trinh hiện nay.
8
2.2 Những thuận lợi và khó khăn khi đưa STEM vào trường phổ
thông hiện nay
11
12
2.3. Các biện pháp đưa STEM vào môn sinh trường trung học
phổ thông hiện nay
2.4 Kết hợp xây dựng các chủ đề dạy học STEM với phương
pháp dạy học truyền thống.
13
14
26
2.5. Xây dựng chủ đề minh họa theo hướng giáo dục stem.
2.6. Kết quả triển khai ở trường THPT
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Kết luận
33
33
2. Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
34
35
HỒ SƠ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT
Số thứ tự
THPT
HS
Trung học phổ thông
Học sinh
GQVĐ
VSV
Giải quyết vấn đề
Vi sinh vật
VẬN DUNG GIÁO DỤC STEM VÀO DẠY HỌC CHỦ ĐỀ
“Ủ CHUA THỨC ĂN CHĂN NUÔI”
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa
XI Nghị quyết số 29-NQ/TW) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, toàn ngành giáo dục
đang ra sức nỗ lực thực hiện nhằm nâng cao chất lượng của nền giáo dục nước
nhà. Trong đó mỗi một giáo viên đóng một vai trò then chốt cho sự phát triển
đó, là một giáo viên THPT tôi vẫn rất trăn trở để tìm giải pháp đổi mới nhằm
đáp ứng nhu cầu phát triển của giáo dục đất nước. Khoa học tự nhiên nói chung,
môn sinh học nói riêng ngày càng đóng vai trò rất lớn trong nền kinh tế của thời
đại công nghệ. Tuy nhiên làm thế nào để thu hút được các em yêu thích và lựa
chọn môn học này lại gặp nhiều khó khăn bởi đặc thù của các bộ môn tự nhiên
là cần các kĩ năng tính toán và tư duy logic nên đa số các em rất ngại học nếu
không có phương pháp dạy học phù hợp. Mặc dù cũng đã tăng thời lượng các
tiết thực hành, luyện tập nhưng vẫn chủ yếu các hoạt động trong phạm vi không
gian trường học, do vậy năng lực vận dụng kiến thức vào thực tế còn rất hạn
chế. Đồng thời phương pháp dạy học truyền thống còn nặng về kiến thức lí
thuyết hàn lâm chưa kích thích các em tham gia nghiên cứu, học tập hiệu quả,
khả năng thực hành trải nghiệm lại còn rất yếu. Giáo dục hiện nay còn cần
hướng tới học sinh phải có khả năng vận dụng kiến thức đã học để giải quyết
những vấn đề phức tạp trong cuộc sống.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ảnh hưởng sâu rộng vào mọi mặt đời
sống, xã hội, giáo dục cũng không ngoại lệ. Vì thế đòi hỏi giáo viên phải thay
đổi phương pháp, học sinh phải thay đổi cách học. Do vậy, vai trò của giáo viên
phải chuyển đổi từ “dạy cái gì”, “điều gì” sang dạy cho học sinh “phải làm gì”
và “làm như thế nào”.
Phương pháp dạy học STEM đang là sự lựa chọn của nhiều nước có nền
giáo dục hiện đại vì thông qua quá trình học giúp các em tự lĩnh hội được kiến
thức, kĩ năng và có khả năng vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết
các vấn đề thực tế. Nhưng làm thế nào để vận dụng phương pháp dạy học STEM
vào trường THPT của ta để mang lại hiệu quả? Qua ba năm vận dụng tôi đã
lồng ghép STEM với dạy học truyền thống và xây dựng một số chủ đề dạy học
theo điều kiện của trường, đã mang lại hiệu quả khả quan. Nên tôi mạnh dạn đơn
cử một chủ đề mà tôi đã thực hiện tương đối có hiệu quả đó là “chủ đề stem ủ
chua thức ăn chăn nuôi”
1
2. Tính mới, đóng góp của đề tài
Giáo dục STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên
môn (interdisciplinary) và thông qua thực hành, ứng dụng. Thay vì dạy bốn
môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành
một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Qua đó, học sinh
vừa học được kiến thức khoa học, vừa học được cách vận dụng kiến thức đó
vào thực tiễn. Giáo dục STEM sẽ phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực
tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc “tức thì” trong môi trường
làm việc có tính sáng tạo cao với những công việc đòi hỏi trí óc của thế kỷ 21.
Giáo dục STEM đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải
quyết vấn đề cho người học. Trong mỗi bài học theo chủ đề STEM, học sinh
được đặt trước một tình huống có vấn đề thực tiễn cần giải quyết liên quan đến
các kiến thức khoa học.Để giải quyết vấn đề đó, học sinh phải tìm tòi, nghiên
cứu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề (qua sách
giáo khoa, học liệu, thiết bị thí nghiệm, thiết bị công nghệ) và sử dụng chúng
để giải quyết vấn đề đặt ra.
Giáo dục STEM đề cao một phong cách học tập mới cho người học, đó là
phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học vào vai trò của một nhà phát
minh, người học sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị; phải
biết cách mở rộng kiến thức; phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho
phù hợp với tình huống có vấn đề mà người học đang phải giải quyết.
3. Đối tượng, phạm vi đề tài:
Đề tài thực hiện cụ thể trên các lớp 10 của bản thân tôi dạy 2 năm học
2017-2018 năm học 2018-2019 tại trường THPT Nguyễn Duy Trinh và năm học
2019 - 2020: tại trường THPT Nghi Lộc 3.
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ NGHIÊN CỨU:
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
1.1. Khái niệm dạy học STEM
STEM là thuật ngữ xuất phát từ phương pháp giảng dạy và học tập tích
hợp nội dung và các kỹ năng khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.
Giáo dục STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận
liên môn (interdisciplinary) và thông qua thực hành, ứng dụng. Thay vì dạy
bốn môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng
thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Qua đó, học
sinh vừa học được kiến thức khoa học, vừa học được cách vận dụng kiến thức
đó vào thực tiễn.
2
Thuật ngữ STEM được hiểu như một “tổ hợp đa lĩnh vực” bao gồm:
Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering) và Toán
học (Mathematics). Bốn lĩnh vực này được mô tả như sau:
Khoa học, là việc nghiên cứu thế giới tự nhiên, bao gồm các quy luật tự
nhiên của Vật lý, Hoá học, Sinh học và giải quyết hoặc ứng dụng các hiện
tượng, nguyên lý, quan niệm hoặc quy tắc của các môn này. Khoa học vừa là
một chỉnh thể kiến thức được tích luỹ qua thời gian, vừa là một tiến trình -
mang tính khoa học - tạo ra kiến thức mới. Kiến thức từ khoa học sẽ cung cấp
thông tin cho tiến trình thiết kế kỹ thuật.
Công nghệ, mặc dù không phải là một lĩnh vực, theo nghĩa chặt chẽ
nhất, bao gồm toàn bộ hệ thống con người và tổ thức, kiến thức, tiến trình, và
thiết bị dùng để tạo ra và thao tác các đồ vật (tạo tác) công nghệ, cũng như
chính các đồ vật đó. Suốt chiều dài lịch sử, con người đã tạo ra các công nghệ
để thoả mãn mong muốn và nhu cầu của mình. Phần lớn các công nghệ hiện
đại là sản phẩm của khoa học và kỹ thuật, và các công cụ công nghệ được sử
dụng trong cả hai lĩnh vực.
Kỹ thuật, vừa là một chỉnh thể kiến thức - về thiết kế và chế tạo các sản
phẩm nhân tạo - vừa là một quá trình giải quyết vấn đề. Quá trình này chịu
ảnh hưởng của các ràng buộc. Một trong số đó là các quy luật tự nhiên, hoặc
khoa học. Những ràng buộc khác có thể kể đến là thời gian, tiền bạc, nguyên
vật liệu sẵn có, hệ sinh thái, quy định về môi trường, khả năng sản xuất và sửa
chữa. Kỹ thuật sử dụng các khái niệm khoa học và toán học như những công cụ
công nghệ.
Toán học, là việc nghiên cứu các mô hình và mối quan hệ giữa số lượng,
số và không gian. Không giống như trong khoa học, nơi các bằng chứng thực
nghiệm được tìm kiếm để đảm bảo hoặc bác bỏ các mệnh đề, các mệnh đề toán
học được đảm bảo bằng các lập luận logic dựa trên các giả định cơ bản.
Những lập luận logic, bản thân nó đã là một phần của toán học đi cùng với các
mệnh đề. Cũng như khoa học, kiến thức toán ngày một phát triển, nhưng không
giống khoa học, kiến thức toán không thể bị bác bỏ, trừ phi các giả định cơ bản
bị thay đổi. Các loại khái niệm toán đặc thù của 12 năm học phổ thông bao
gồm số và số học, đại số, hàm số, hình học, xác suất, thống kê. Toán học được
dùng trong khoa học, kỹ thuật và công nghệ.
Không chỉ đơn thuần mô tả bốn lĩnh vực STEM, đoạn trích nói trên còn
cho thấy bốn lĩnh vực này không phải hiện diện một cách riêng lẻ mà cần phải
được tích hợp, liên kết chặt chẽ với nhau.
Giáo dục STEM là phương pháp tiếp cận, khám phá trong giảng dạy
và học tập giữa hai hay nhiều hơn các môn học STEM, hoặc giữa một chủ
đề STEM và một hoặc nhiều môn học khác trong nhà trường.
3
Theo Howard-Brown và Martinez (chuyên gia
giáo dục Mỹ), phương pháp giải quyết vấn đề trong
dạy học sẽ cho phép sự liên môn giữa các lĩnh vực
nói trên.
Đó là cách nhìn nhận và giải quyết vấn đề một
cách toàn diện, xem các thành phần của STEM tương
tác với nhau như thế nào. Nói một cách đơn giản, đó
là sự giao thoa hội tụ của khoa học, công nghệ, kỹ
thuật và toán học. Nó sử dụng hợp nhất các lĩnh vực
này để giải quyết một vấn đề.
Stem trong trường phổ thông được hiểu là trang bị cho người học những
kiến thức và kĩ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ
thuật và toán học. Những kiến thức và kĩ năng này phải được tích hợp, lồng
ghép và bổ trợ nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có
thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống
thường ngày. Những sản phẩm này không nhất thiết phải là sản phẩm mới, đừng
suy nghĩ rằng các em phải tạo ra điều gì đó mới mẻ mới là Stem, như vậy các
em đã là những nhà sáng chế rồi, tất nhiên nếu tạo ra sản phẩm mới thì càng tốt.
1.2 Xu thế tất yếu của dạy học STEM trong thời gian tới
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 định hướng phát triển phẩm chất
và năng lực học sinh, mục tiêu của chương trình nhằm để trả lời cho câu hỏi:
Học xong chương trình học sinh làm được gì? Chính vì vậy mà cần phải đổi mới
phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất
và năng lực học sinh. Các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học cần phải
gắn nội dung bài học với những vấn đề thực tiễn và giáo viên tổ chức hoạt động
để học sinh tìm hiểu và giải quyết được vấn đề, thông qua đó tiếp thu tri thức
một cách chủ động. Giáo dục STEM cũng xuất phát từ vấn đề nảy sinh trong
thực tiễn được xây dựng thành các chủ đề/bài học STEM, thông qua việc giáo
viên tổ chức các hoạt động học sẽ giúp học sinh tìm ra được những giải pháp để
giải quyết vấn đề mà chủ đề/bài học STEM nêu ra.
Trong những năm qua, Đảng, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có
nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện và đổi mới giáo dục trong có liên
quan đến giáo dục STEM được ban hành, cụ thể như: Nghị quyết số 29/NQ–TW
Hội nghị lần thứ 8 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản,
toàn diện Giáo dục và Đào tạo; Chỉ thị số 16/CT–TTg ngày 4/5/2017 của Thủ
tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ 4; Quyết định 522/QĐ–TTg ngày 14 tháng 5 năm 2018 của Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân
luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 – 2025”; Công văn số
3535/BGDĐT–GDTrH, ngày 27/5/2013 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc đổi
mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá thông qua việc hướng dẫn xây
4
dựng các chủ đề dạy học; Công văn số 5555/BGDĐT–GDTrH, ngày 8/10/2014
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc đổi mới quản lí sinh hoạt chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học; Công văn số 791/ BGDĐT–GDTrH, ngày 25/6/2013
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thí điểm giao quyền tự chủ xây dựng kế
hoạch nhà trường; Các công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học đối với
giáo dục trung học hằng năm;Thông tư 32/2018/TT–BGDĐT của Bộ Giáo dục
và Đào tạo ban hành Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018;Công văn số
4612/BGDĐT–GDTrH ngày 03/10/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc
hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định
hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017–2018; Kế
hoạch số 10/KH–BGDĐT, ngày 7/1/2016 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc
ứng dụng ICT trong quản lí các hoạt động giáo dục ở trường trung học năm học
2016–2017, trong đó thí điểm triển khai giáo dục STEM tại một số trường trung
học.
Về phía Sở Giáo duc Đào tạo Nghệ An số 1602/SGD&ĐT-GDTrH cũng
nói rõ trong mục đổi mới hình thức dạy học cần: Đa dạng hóa các hình thức tổ
chức dạy học. Ngoài việc tổ chức cho học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập ở
trên lớp, cần coi trọng giao nhiệm vụ và hướng dẫn học sinh học tập ở nhà, ở
ngoài nhà trường; tăng cường các hoạt động trải nghiệm; tổ chức dạy học gắn
liền với di sản văn hóa, với các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ở địa
phương; sử dụng các hình thức dạy học trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông. Xây dựng và tổ chức thực hiện các chủ đề tích hợp liên môn,
nhất là những chủ đề xây dựng theo tỉnh thần giáo dục tích hợp khoa học - công
nghệ - kỹ thuật - toán (STEM) trong việc thực hiện CT GDPT ở những môn học
liên quan. Khuyến khích mỗi nhóm chuyên môn xây dựng một chủ đề giáo dục
STEM, tập trung vào mức độ “Dạy học các môn khoa học theo phương thức
giáo dục STEM”.
Gần đây nhất Sở Giáo dục Nghệ An có Công văn số:1841/SGD&ĐT-
GDTrH ngày 7/10/2019 V/v Hướng dẫn thực hiện giáo dục STEM trong trường
trung học từ năm học 2019-2020. Công văn nói rõ: Giáo dục STEM là một
phương thức giáo dục nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắn
liền với ứng dụng của chúng trong thực tiễn, qua đó phát triển cho học sinh năng
lực phát hiện và giải quyết vấn đề cùng với những năng lực khác tương ứng, đáp
ứng được yêu cầu của sự phát triển kinh tế – xã hội. Mỗi bài học STEM trong
chương trình giáo dục phổ thông đề cập đến một vấn đề tương đối trọn vẹn, đòi
hỏi học sinh phải học và sử dụng kiến thức thuộc các môn học trong chương
trình để sử dụng vào giải quyết vấn đề đó. Giáo dục STEM đảm bảo giáo dục
toàn diện, nâng cao hứng thú học tập các môn học, hình thành và phát triển năng
lực, phẩm chất cho học sinh, kết nối trường học với cộng đồng, góp phần hướng
nghiệp, phân luồng.
5
1.3 Vì sao nên vận dụng phương pháp dạy học STEM vào môn sinh
học trường phổ thông
Sinh học là môn khoa học nghiên cứu về thế giới sinh vật vô cùng gần gũi
với đời sống hằng ngày của con người. Bên cạnh đó, môn Sinh học cũng có mối
quan hệ chặt chẽ với các môn học khác như Vật lí, Hóa học, Toán học,…; vận
dụng kiến thức của các môn học này vào giải thích các hiện tượng, quy luật sinh
học. Cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật, kiến thức Sinh học ngày càng
được bổ sung nhiều hơn và ngày càng rút ngắn khoảng cách giữa lí thuyết và
ứng dụng. Chính vì thế các chủ đề STEM trong môn Sinh học cũng khá phong
phú và đa dạng, từ những chủ đề liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe bản thân,
gia đình đến những chủ đề giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu như biến
đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học
Với mục tiêu của việc dạy học là làm sao để học sinh vận dụng các kiến
thức vào quá trình thực tế, do đó nên tiếp cận với các quan điểm dạy học định
hướng tích hợp giáo dục STEM.
Khi vận dụng phương pháp này các em sẽ thấy một chỉnh thể của khoa
học trong đó hóa học không tách rời các bộ môn khoa học khác. Qua đó các em
có sự thay đổi phần nào trong cảm nhận về môn khoa học tự nhiên – những bộ
môn thường bị coi rằng khô khan và khó học, nặng lý thuyết và không có liên hệ
thực tế - nay trở thành một niềm hấp dẫn mới mẻ, khơi gợi cảm hứng, niềm yêu
thích và say mê khoa học với nhiều em học sinh. Và qua việc học theo định
hướng STEM, có khá nhiều em học sinh chia sẻ sẽ lựa chọn khoa học là con
đường tương lai cho bản thân mình.
Sau đó trên các diễn đàn dạy học tích cực, qua các cuộc tập huấn và các
lớp học nâng hạng, tôi đã biết đến giáo dục Stem. Tôi đã tìm ra câu trả lời cho
những trăn trở của mình và mạnh dạn áp dụng vào dạy học trong thời gian vừa
qua và đã mang lại những tín hiệu đáng mừng. Tôi mạnh dạn trình bày những
sáng kiến cũng như kinh nghiệm của bản thân và mong muốn cùng với các đồng
nghiệp tạo ra những tiết học lí thú, truyền cảm hứng cho học sinh qua chủ đề cụ
thể. Trong đề tài này tôi đề cập đến chủ đề “ Ủ chua thức ăn chăn nuôi” thích
hợp cho việc thiết kế và tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho
học sinh trường THPT hiện nay.
Qua quá trình thực hiện tôi nhận thấy những hiệu quả cụ thể sau
Đối với giáo viên: cần huy động kiến thức của nhiều môn học về khoa
học, kĩ thuật, toán học và tin học. Giáo viện sẽ học hỏi tham vấn ý kiến chuyên
môn của các bộ môn liên quan. Qua mỗi lần soạn bài như vậy kiến thức của
mình không chỉ được nâng lên mà các kĩ năng cũng được rèn luyện, kĩ năng sử
dụng thí nghiệm thực hành, kĩ năng tổ chức quản lí học sinh bên ngoài lớp học
va kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin, …
6
Đối với người học: ngoài những mục tiêu mà một tiết học mang lại là nội
dung kiến thức, khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn thì bài học giúp người
học hiểu rõ bản chất, thấy được mọi sự vật hiện tượng trong thế giới luôn có mối
liên hệ biện chứng với nhau. Đồng thời người học rèn luyện được tính tự học, tự
giác cao, năng lực làm việc nhóm, năng lực giải quyết vấn đề trong bối cảnh
thực tế. Người học có thể hình thành các dự án khoa học cho việc phát triển bản
thân trong tương lai.
1.4. Quy trình xây dựng bài học STEM
Hướng dẫn thực hiện giáo dục STEM trong trường trung học từ năm học
2019-2020; Sở Giáo dục Nghệ An có Công văn số:1841/SGD&ĐT-GDTrH
ngày 7/10/2019 cụ thể như sau:
Bước 1: Lựa chọn chủ đề bài học
Căn cứ vào nội dung kiến thức trong chương trình các môn học và các
hiện tượng, quá trình gắn với các kiến thức đó trong tự nhiên; quy trình hoặc
thiết bị công nghệ có sử dụng của kiến thức đó trong thực tiễn... để lựa chọn chủ
đề của bài học.
Bước 2: Xác định vấn đề cần giải quyết
Sau khi chọn chủ đề của bài học, cần xác định vấn đề cần giải quyết để
giao cho học sinh thực hiện sao cho khi giải quyết vấn đề đó, học sinh phải học
được những kiến thức, kĩ năng cần dạy trong chương trình môn học đã được lựa
chọn (đối với STEM kiến tạo) hoặc vận dụng những kiến thức, kỹ năng đã biết
(đối với STEM vận dụng) để xây dựng bài học.
Bước 3: Xây dựng tiêu chí của thiết bị/giải pháp giải quyết vấn đề
Sau khi đã xác định vấn đề cần giải quyết/sản phẩm cần chế tạo, cần xác
định rõ tiêu chí của giải pháp/sản phẩm. Những tiêu chí này là căn cứ quan trọng
để đề xuất giả thuyết khoa học/giải pháp giải quyết vấn đề/thiết kế mẫu sản
phẩm.
Bước 4: Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động dạy học
Mỗi bài học STEM được tổ chức theo 5 hoạt động: Xác định vấn đề;
Nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất giải pháp; Lựa chọn giải pháp; Chế tạo
mẫu, thử nghiệm và đánh giá; Chia sẻ, thảo luận, điều chỉnh.
Tiến trình bài học STEM tuân theo quy trình kĩ thuật nêu trên nhưng các
"bước" trong quy trình không được thực hiện một cách tuyến tính (hết bước nọ
mới sang bước kia) mà có những bước được thực hiện song hành, tương hỗ lẫn
nhau. Việc "Nghiên cứu kiến thức nền" được thực hiện đồng thời với "Đề xuất
giải pháp"; "Chế tạo mô hình" được thực hiện đồng thời với "Thử nghiệm và
đánh giá", trong đó bước này vừa là mục tiêu vừa là điều kiện để thực hiện bước
kia.
7
Tiến trình mỗi bài học STEM được thực hiện phỏng theo quy trình kĩ
thuật, trong đó việc "Nghiên cứu kiến thức nền" trong tiến trình dạy học mỗi bài
học STEM chính là việc học để chiếm lĩnh nội dung kiến thức trong chương
trình giáo dục phổ thông tương ứng với vấn đề cần giải quyết trong bài học,
trong đó học sinh là người chủ động nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu bổ trợ,
tiến hành các thí nghiệm theo chương trình học (nếu có) dưới sự hướng dẫn của
giáo viên; Vận dụng kiến thức đã học để đề xuất, lựa chọn giải pháp giải quyết
vấn đề; Thực hành thiết kế, chế tạo, thử nghiệm mẫu; Chia sẻ, thảo luận, điều
chỉnh thiết kế. Thông qua quá trình học tập đó, học sinh được rèn luyện nhiều kĩ
năng để phát triển phẩm chất, năng lực.
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
2.1 Thực trạng dạy học môn sinh học trong trường phổ thông Nguyễn
Duy Trinh hiện nay.
- Môn sinh học là một trong những bộ môn khoa học cơ bản lí do lựa
chọn môn sinh học của học sinh là chủ yếu học để thi đại học ngành Y, Công
nghệ sinh học.. nói chung là những trường có điểm đầu vào khá cao.
- Do chương trình thi cử nặng nề về lí thuyết và nhiều bài tập tính toán
nên đa số các em học theo kiểu nhồi nhét kiến thức để đáp ứng cho các kì thi,
chính vì vậy mà các em ít nhận thấy vai trò ứng dụng của sinh vào đời sống.
- Học sinh không được trải nghiệm thực tế, nên việc đưa kiến thức khoa
học trở nên nặng nề.
- Việc tổ chức dạy học theo hướng giáo dục Stem ở các trường THPT nói
chung còn hạn chế, các trường chủ yếu còn giao nhiệm vụ cho tổ nhóm tạo ra 1
sản phẩm Stem chứ chưa mang tính tự giác.
Đó là lí do các em học sinh học chủ yếu là để đối phó với các kì thi còn
yếu tố đam mê yêu thích rất ít.
Chính vì vậy đầu năm học 2017-2018 tôi đã tiến hành khảo sát 200 em
học sinh khối 10 (gồm 5 lớp 10A, 10B, 10A2, 10A3, 10A4) về sự hứng thú, cách
thức học và nội dung phương pháp học môn sinh.
PHIẾU KHẢO SÁT
Em hãy tích vào nội dung câu hỏi sau
Câu
1
Nội dung
Ý kiến học sinh
Sự hứng thú học môn Sinh ở các em thuộc mức
nào ?
Rất thích
8
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "Vận dụng giáo dục STEM vào dạy học chủ đề “Ủ chua thức ăn chăn nuôi”", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- van_dung_giao_duc_stem_vao_day_hoc_chu_de_u_chua_thuc_an_cha.pdf