SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 4

Phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o quËn Thanh Xu©n

---------------

Mã SKKN

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

“øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong viÖc

rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 4”

LÜnh vùc/M«n: TiÕng ViÖt

N¨m häc: 2015-2016

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

MỤC LỤC

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lý do chọn đề tài..................................................................................................1

II. Phạm vi thực hiện đề tài .....................................................................................3

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. Cơ sở khoa học.....................................................................................................4

II. Đánh giá thực trạng.............................................................................................4

III. Các giải pháp và biện pháp rèn kĩ năng đọc qua ứng dụng CNTT....................6

A. Rèn kĩ năng đọc thành tiếng qua ứng dụng CNTT.............................................6

B. Rèn kĩ năng đọc thầm .........................................................................................15

C. Rèn kĩ năng đọc hiểu qua ứng dụng CNTT........................................................16

D. Một số biện pháp khác để củng cố thêm cho việc rèn kĩ năng đọc hiểu qua

CNTT.......................................................................................................................21

IV. Kết quả sau khi thực hiện đề tài ........................................................................30

C. KẾT LUẬN

1/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

i. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Đất nước ta đang chuyển sang thời kỳ thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại

hoá và hội nhập quốc tế, Giáo dục-Đào tạo được Đảng và nhà nước đặt ở vị trí

quốc sách hàng đầu nhằm mục tiêu “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi

dưỡng nhân tài”. Văn kiện Hội nghị lần thứ hai BCHTW khoá VIII đã chỉ rõ:

“Chăm lo phát triển nguồn lực con người , chuẩn bị lớp người lao động có một

hệ thống yêu cầu phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới,

những con người “phát huy tính tích cực cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và

công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, có tác phong

công nghiệp, là những người thừa kế xây dựng CNXH vừa “hồng” vừa

“chuyên” như lời căn dặn của Bác Hồ”.

Trong hệ thống giáo dục quốc dân, bậc tiểu học chiếm một vị trí vô cùng

quan trọng. Giáo dục tiểu học là nền móng của “Ngôi nhà giáo dục”. Để học

sinh tiểu học phát triển một cách toàn diện và phù hợp với lớp người lao động

mới, đã nhiều năm ngành GD tiến hành đổi mới với nhiều phương pháp: “Nêu

vấn đề”, “Lấy học sinh làm trung tâm” và hiện nay đang sôi nổi với phương

pháp “Tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh”; §Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc

häc tËp cña häc sinh, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh gi¸o dôc ®· x¸c ®Þnh ph¶i

®Èy m¹nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong tr-êng häc bëi chÝnh c«ng nghÖ

th«ng tin cã t¸c dông m¹nh mÏ lµm thay ®æi ph-¬ng ph¸p d¹y vµ häc cña c¶ thÇy

vµ trß.

Trong chương trình tiểu học, Tập đọc lµ mét phân môn có vị trí đặc biệt

quan trọng hàng đầu của học sinh ở bậc học đầu tiên trong trường phổ thông.

Tập đọc chính là công cụ đầu tiên để học tập kiến thức của các môn học khác.

Trong quá trình đọc, kĩ năng đọc là một trong bốn kĩ năng bộ phận (nghe,

đọc, nói, viết) trong hoạt động ngôn ngữ. Đọc giúp chúng ta tiếp nhận được

những thành tựu văn minh của xã hội loài người. Thông qua đọc, học sinh phát

huy được khả năng tự học hỏi, tìm tòi đồng thời mở rộng thêm tầm hiểu biết về

thiên nhiên đất nước, về cuộc sống con người, về văn hoá phong tục tập quán

của dân tộc ta nói riêng và thế giới nói chung. Từ đó biết khắc phục khó khăn và

2/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

thấy được cái hay cái đẹp trong cuộc sống để học hỏi tiếp thu. Ngoài ra, nhờ có

đọc giúp các em phát triển vốn Tiếng Việt như : Kĩ năng sử dụng ngôn ngữ, sử

dụng tiếng mẹ đẻ để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa

tuổi. Bước đầu gây hứng thú cho các em về sự ham muốn tìm hiểu Tiếng Việt

như yêu thích thơ văn, tự hào nền văn hoá dân tộc. Đặc biệt trong thời đại c«ng

nghÖ thông tin thì việc đọc càng quan trọng góp phần giữ gìn sự trong sáng của

Tiếng Việt và làm hành trang cho những cấp học sau này.

* Từ nh÷ng vÊn ®Ò ®· nªu, việc bồi dưỡng rèn luyện để các em có kĩ năng

đọc là việc làm không thể thiếu của mỗi giáo viên khi tham gia giảng dạy TËp

®äc ở lớp 4. §Æc biÖt lµ øng dông CNTT ®Ó rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh lµ mét

ph-¬ng ph¸p hç trî rÊt ®¾c lùc ®Ó kh¬i dËy sù høng thó, tÝch cùc,tù gi¸c häc tËp

cña c¸c em .

Trong đề tài này tôi cũng xin mạnh dạn viết lên những phần kiÕn thøc,

phương pháp và biện pháp để “Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh qua viÖc

øng dông CNTT ®Ó rÌn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4” mà tôi phụ trách

trong khuôn khổ cho phép.

II- Ph¹m vi thùc hiÖn ®Ò tµi:

- Đối tượng: Học sinh lớp 4 ở trường tiểu học

- Đề tài được thực hiện trong các tiết tập đọc hoặc các tiết hướng dẫn học

ở buổi 2.

3/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. C¬ SỞ KHOA HỌC:

Môn Tập đọc lớp 4 cung cấp cho học sinh những hiểu biết về thiên nhiên,

đất nước, con người (như đã nêu ở trên), cung cấp vốn từ, tăng cường khả năng

diễn đạt, trang bị một số hiểu biết ban đầu về các tác phẩm văn học (như đề tài,

cốt truyện, nhân vật…) đồng thời góp phần rèn luyện nhân cách cho học sinh.

Tuy nhiên, bài tập đọc ở lớp 4 có số lượng từ nhiều hơn, việc đọc bắt đầu chú ý

đến yêu cầu biểu cảm, câu hỏi tìm hiểu bài chú trọng vào khai thác hàm ý và

nghệ thuật biểu hiện cũng nhiều hơn.

II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG:

1, Qua nghiªn cøu ch-¬ng tr×nh:

Chương trình Tập đọc lớp 4 gồm 35 tuần, trong đó mỗi tuần gồm hai tiết

tập đọc, với yêu cầu học sinh biết cách đọc các loại văn bản hành chính, khoa

học, báo chí, văn học phù hợp với thể loại và nội dung văn bản, bước đầu làm

quen với văn bản kịch, thể hiện được tình cảm, thái độ của tác giả, giọng điệu

của nhân vật…Vì vậy việc lµm thÕ nµo ®Ó bồi dưỡng, xây dựng ph-¬ng ph¸p, để

các em cã høng thó häc tËp, tÝch cùc chñ ®éng vµ cã kÜ n¨ng ®äc tèt lµ viÖc lµm

hÕt søc quan träng. Quá trình xây dựng, rèn kĩ năng đọc cho các em lại vô cùng

phong phú, đa dạng.

2, Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ dù giê cña gi¸o viªn.

Bên cạnh đó, qua dù giê cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp vµ thùc tÕ gi¶ng d¹y cña

b¶n th©n, t«i thÊy: trong phương pháp dạy Tập đọc gi¸o viªn còn mắc những tồn

tại phổ biến là d¹y b»ng ph-¬ng ph¸p truyÒn thèng, coi nhẹ thực hành, còn nặng

về giảng giải, chưa coi trọng việc phát triển năng lực, trí tuệ của học sinh. Coi

nhẹ kÜ thuËt ®äc cña häc sinh vµ khâu đọc hiểu. Bản thân giáo viên còn lúng

túng trong khi dạy Tập đọc, chẳng hạn như: Giọng đọc của từng bài, từng đoạn,

cách chữa lỗi phát âm cho học sinh, cách phối hợp giữa đọc thành tiếng với đọc

hiểu trong một bài Tập đọc. Chñ yÕu dïng SGK ®Ó gi¶ng d¹y mµ kh«ng cã

ph-¬ng tiÖn hç trî nªn dÔ g©y nhµm ch¸n, tÎ nh¹t víi häc sinh. HoÆc kÐo dµi vÒ

thêi gian nªn t×nh tr¹ng “ch¸y gi¸o ¸n” th-êng xuyªn x¶y ra. HÇu hÕt gi¸o viªn

chØ chó träng d¹y ®óng vµ ®ñ quy tr×nh tiÕt häc, ®ñ c¸c b-íc lªn líp song ch-a

4/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

chó träng viÖc cã ph-¬ng ph¸p d¹y tËp ®äc sao cho tiÕt häc hay, ®¹t hiÖu qu¶ cao

h¬n.

3, Qua c¸ch häc cña häc sinh.

Ngay từ đầu năm học, khi mới nhận lớp 4 ở tr-êng tiÓu häc, quËn Thanh

Xu©n thông qua những giờ Tập đọc và qua bài khảo sát chất lượng đọc đầu

tháng 9 tôi thấy có một thực trạng là :

+ Một số học sinh đọc chưa rõ ràng, rành mạch, chậm, đôi lúc còn ng¾c

ngø dừng lại ở những tiếng khó đánh vần, đọc còn nhỏ chưa tự tin.

+ Phát âm chưa chuẩn; nhầm lẫn giữa l và n; s và x; tr và ch

+ Đa số các em ngắt nghỉ hơi không đúng chỗ

+ Chưa hiểu được một số từ thông thường.

+ Khi đọc thầm với yêu cầu chia đoạn của bài học sinh chưa làm

được.

+ Chưa biểu hiện cảm xúc vào bài đọc.

+ Chưa hiểu được ý trong câu hay đoạn vừa đọc.

+ Ch-a n¾m ®-îc néi dung bµi häc.

+ Do ®Æc ®iÓm t©m lý løa tuæi c¸c em cßn nhá, ®ang ë ®é tuæi m¶i ch¬i

thÝch t×m hiÓu nh÷ng ®iÒu míi l¹ nh-ng sù rÌn luyÖn vÒ t- duy ng«n ng÷ ch-a

cao, ch-a cã sù kiªn tr× häc tËp. Qu¸ tr×nh nhËn thøc th-êng g¾n víi nh÷ng h×nh

¶nh, ho¹t ®éng cô thÓ, nªn viÖc b¾t c¸c em chó ý vµo bµi häc chØ b»ng s¸ch gi¸o

khoa sÏ g©y sù nhµm ch¸n kh«ng muèn häc.

4, VÒ ph-¬ng tiÖn, ®å dïng.

TËp ®äc lµ m«n ®ßi hái nhiÒu ®Õn kÜ n¨ng thùc hµnh. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho

häc sinh thùc hµnh ®-îc tèt, c¸c em ph¶i ®-îc ®äc nhiÒu, ®-îc quan s¸t qua

tranh, ¶nh, c©u hay ®o¹n v¨n b¶n ®-îc h-íng dÉn trùc tiÕp qua c¸c kÝ hiÖu...vµ

cã sù hç trî vÒ ®å dông trùc quan ®Ñp, h×nh ¶nh râ rµng sÏ ph¸t huy ®-îc tÝnh

tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o vµ kh¬i dËy sù høng thó cña c¸c em.

Trong thùc tÕ t«i thÊy:

- Nguån s¸ch cña c¸c em cßn qu¸ Ýt.

- Th- viÖn cña tr-êng ch-a phong phó, ch-a thu hót häc sinh.

- Tranh ¶nh dïng cho c¸c bµi häc qu¸ Ýt ái, chñ yÕu c¸c em ®-îc rÌn luyÖn

b»ng bµi ®äc cña s¸ch gi¸o khoa...

- C¸c c©u v¨n dµi hay ®o¹n v¨n cÇn luyÖn ®äc hÇu hÕt c¸c em chØ ®-îc

h-íng dÉn trùc tiÕp trªn s¸ch gi¸o khoa lµ chÝnh nªn hiÖu qu¶ cña viÖc ®äc ch-a

cao.

5/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

III. CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC

QUA ỨNG DỤNG CNTT.

Năng lực đọc được tạo nên từ những kĩ năng bộ phận, cũng là những yêu

cầu về chất lượng của đọc đó là: Đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn

cảm. Những yêu cầu được hình thành dưới c¸c hình thức: Đọc thành tiếng và

đọc thÇm, ®äc hiÓu. Trong ®Ò tµi nµy víi khu«n khæ h¹n hÑp, t«i chØ xin phÐp

®-îc tr×nh bµy nh÷ng h×nh thøc ®Ó rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh qua øng dông

CNTT, chñ yÕu lµ kÜ n¨ng ®äc thµnh tiÕng vµ phÇn ®äc hiÓu. Nh÷ng phÇn kh¸c

cã liªn quan ®Õn kÜ n¨ng ®äc nh- kÜ n¨ng lµm mÉu cña gi¸o viªn, vèn sèng vµ

n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc...t«i xin phÐp ®-îc tr×nh bµy ë m¶ng ®Ò tµi kh¸c.

A- RÌn kÜ n¨ng ®äc thµnh tiÕng qua øng dông CNTT

I, Gi¸o viªn cÇn n¾m v÷ng c¸c vÊn ®Ò sau:

CÇn n¾m ch¾c néi dung kiÕn thøc vµ c¸c ph-¬ng ph¸p d¹y häc cña ph©n

m«n tËp ®äc. Cã hiÓu biÕt vÒ tr×nh ®é tin häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin, biÕt c¸ch

t¹o lËp c¸c trang tr×nh chiÕu qua kªnh ch÷ hay h×nh ¶nh, ®o¹n phim trªn c¸c slide

®iÖn tö phï hîp víi bµi b»ng c¸ch kÕt hîp víi c¸c hiÖu øng trong viÖc øng dông

c¸c phÇn mÒm hç trî nh- Power Point, phÇn mÒm Media Play, phÇn mÒm Flats,

phÇn mÒm video clip, scan tranh ¶nh...chñ yÕu ®-îc khai th¸c tõ Internet mét

c¸ch hîp lý ®Ó gióp cho bµi gi¶ng phong phó. Tõ ®ã biÕt kÕt hîp víi c¸c ph-¬ng

ph¸p g©y høng thó ®Ó rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh ®¹t hiÖu qu¶ cao.

II. Các biện pháp tổ chức quá trình rèn đọc thành tiếng qua øng dông

CNTT.

1. Luyện đọc to

Để giao tiếp bằng lời có hiệu quả, giáo viên phải cho các em hiểu rằng các

em đọc không chỉ đọc cho mình cô giáo mà còn cho tất cả các bạn trong lớp

cùng nghe nên cần phải đọc với giọng đủ lớn cho mọi người nghe rõ.

Muốn luyện cho học sinh đọc to, giáo viên phải động viên các em tự tin

đồng thời luyện cho các em kĩ thuật nâng cao giọng cũng như luyện cho các em

cách thở sâu để lấy hơi. Nhưng đọc to không có nghĩa là đọc quá to (đọc như

gào lên) hay ngược lại đọc quá nhỏ (đọc lí nhí âm thanh không thoát ra khỏi

miệng) sẽ làm cho người nghe theo dõi một cách mệt mỏi khó chịu. Tuỳ theo số

lượng người nghe mà người đọc cần điều chỉnh âm lượng cho phù hợp. Muốn

vậy giáo viên cần đọc mẫu để học sinh nhận rõ độ lớn của giọng như thế nào là

vừa phải.

6/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

Tổ chức cho học sinh luyện đọc to dưới hình thức đọc cá nhân (đọc trong

nhóm, cặp, đọc trước lớp), tăng cường hình thức đọc cá nhân. Tăng cường hình

thức đọc nối tiếp để luyện được nhiều học sinh đọc to.

§Ó hç trî cho viÖc ®äc to ®-îc hiÖu qu¶, gi¸o viªn cã thÓ ®-a ®o¹n v¨n

b¶n cÇn ®äc nµy vµo c¸c slide tr×nh chiÕu gióp häc sinh chó ý h¬n. Tuy nhiªn

theo tõng bµi, tõng ®o¹n v¨n b¶n ®Ó ®-a lªn slide cho phï hîp tr¸nh sù l¹m dông

CNTT kh«ng phï hîp.

2- Luyện đọc đúng.

a, §äc ®óng chính âm Tiếng Việt (©m, tõ, khã).

Ở lớp 4, yêu cầu này đã được giảm nhẹ hơn so với lớp 1, 2 , 3. Tuy nhiên

với lớp đọc yếu, việc luyện đọc đúng chính âm vẫn là yêu cầu cần thiết vì các

em phát âm chưa chuẩn, dễ lẫn. Chẳng hạn :

+ Lá trầu đọc thành ná trầu

+ Giã gạo đọc thành dã gạo

( lẫn lộn giữa l và n)

( lẫn lộn giữa gi và d)

+ Sáng nay đọc thành xáng lay ( lẫn lộn giữa s và x ; l và n)

Những âm này thường có ở bất kì bài tập đọc nào. Nh-ng nÕu chØ cho HS

ph¸t ©m m¸y mãc tøc lµ nh×n SGK th× hiÖu qu¶ kh«ng cao. Cßn nÕu ghi lªn b¶ng

nÕu qu¸ nhiÒu tõ hoÆc tõ khã viÕt nh- c¸c tiÕng n-íc ngoµi sÏ mÊt nhiÒu thêi

gian ¶nh h-ëng ®Õn tiÕn tr×nh vµ hiÖu qu¶ tiÕt häc. Vì vậy t«i ®-a c¸c tõ khã ®äc

lªn c¸c trang tr×nh chiÕu trªn phÇn mÒm Power Point qua mµn h×nh réng sÏ tiÕt

kiÖm ®-îc thêi gian ®ång thêi thu hót sù chó ý vµ g©y høng thó trong giê häc.

Khi h-íng dÉn c¸c em ®äc t«i vÉn th-êng kÕt hîp h-íng dÉn tØ mØ c¶ phÇn ®äc

©m trong tõ (®èi víi nh÷ng häc sinh ®äc yÕu vµ ngäng ©m), t«i làm mẫu trước

sau đó cho các em phát âm theo ở tháng đầu tiên của năm học.

Ví dụ:

+ Âm l : Khi phát âm, đầu lưỡi chạm hàm ếch, bật âm

+ Âm n : Đầu lưỡi thẳng, áp mặt lưỡi lên hàm ếch, bật âm

+ Âm x : Phát âm nhẹ

+ Âm s : Là phụ âm đầu lưỡi. Khi phát âm đầu lưỡi nâng lên tạo khe hở,

bật âm qua răng môi.

+ Âm r : Khi phát âm cần uốn lưỡi, đẩy hơi mạnh, tạo độ rung cần thiết

+ Những tiếng có thanh hỏi (?), thanh ngã (~) mà học sinh vẫn còn 1 số

em đọc do ngọng lứa tuổi, tôi cũng sửa lỗi cho các em bằng cách làm mẫu như

trên hoặc gọi học sinh khác làm mẫu – các em lắng nghe - đọc lại.

7/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

Ví dụ:

sừng sững: có em đọc thành sừng sứng (lẫn lộn ~ /)

Sau ®ã, việc luyện đọc đúng chính âm tôi không tách riêng như ở lớp 1,2,3

nữa mà khi tiến hành cho học sinh luyện đọc (cá nhân, nối tiếp) t«i kÕt hîp söa

trong khi häc sinh ®äc c¸ nh©n.

b, Luyện ngắt, nghỉ hơi đúng chỗ trong câu, đoạn, bài.

Việc ngắt giọng đúng, khi đọc do lôgic, do ý nghĩa câu, đoạn thông

thường khi viết được thể hiện bằng dấu câu và khi đọc được thể hiện bằng ngắt

giọng (gọi là ngắt giọng logic).

Nhưng ở lớp 4, các bài tập đọc đã nâng lên ở mức độ nhiều bài có câu dài

mà không có dấu câu, khi đọc phải tự ngắt giọng logic sao cho phù hợp.

Chẳng hạn: Nếu dùng vạch chéo ghi vào vị trí ngắt giọng logic ta sẽ ngắt

theo ký hiệu (/), ở vị trí dấu phẩy hoặc câu dài tự ngắt khi đọc ngắt giọng ngắn

(kí hiệu bằng một vạch chéo); ở vị trí dấu chấm ngắt giọng dài hơn (//). Dấu

chấm xuống dßng nghỉ dài hơn nữa (///).Đối với bài thơ, việc ngắt giọng không

chỉ phụ thuộc vào dấu câu mà còn căn cứ vào tình tiết, nhịp điệu của thơ ca.

§Ó gióp häc sinh n¾m b¾t ®-îc c¸ch ng¾t giäng logic víi c¸c kÝ hiÖu trªn

mét c¸ch nhanh chãng, t«i sö dông CNTT dïng c¸c hiÖu øng trong powerpoint

hoÆc b¶ng t-¬ng t¸c ®iÖn tö c¸c em sÏ ®-îc quan s¸t vµ thùc hµnh ®äc trùc tiÕp

®Ó sö dông CNTT hiÖu qu¶, t«i chän ph«ng ch÷, ph«ng nÒn, mµu nÒn phï hîp,

®é s¸ng võa ph¶i vµ còng kh«ng qu¸ tèi, nhît nh¹t hay mµu s¾c qu¸ loÌ loÑt sÏ

rèi m¾t sao cho ph«ng ch÷ næi bËt trªn mµu nÒn nh· nhÆn. Nh÷ng kÝ hiÖu ng¾t

giäng dïng hiÖu øng ®æi mµu vµ xuÊt hiÖn cïng mét lóc hoÆc lÇn l-ît chØ víi

mét lÇn nhÊn chuét nh-ng kh«ng qu¸ nhanh (HS sÏ khã nhËn biÕt) hoÆc qu¸

chËm (¶nh h-ëng ®Õn thêi gian).

®o¹n cÇn luyÖn ®äc ®óng, gäi mét häc sinh ®äc, häc sinh kh¸c nhËn xÐt, söa

c¸ch ®äc hoÆc cã thÓ ®-a ra c¸ch ®äc kh¸c råi rót ra sù thèng nhÊt chung. Sau ®ã

xÐt thèng nhÊt sau ®ã cho vµi em ®äc l¹i.

*Ví dụ 1:

Chị Nhà Trò bé nhỏ lại gầy yếu quá, / người bự những phấn/ như mới lột.

(Dế Mèn bênh vực kẻ yếu – Tô Hoài – TV4, tập 1)

*Ví dụ 2:

8/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

Đêm nay/ anh đứng gác ở trại.// Trăng ngàn và gió núi bao la / khiến lßng

anh man mác nghĩ tới trung thu/ và nghĩ tới các em//

(Trung thu độc lập – Thép Mới – TV4, tập 1)

*Ví dụ 3:

Mang theo truyện cổ/ tôi đi

Nghe trong cuộc sống/ thầm thì tiếng xưa.//

Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa/

Con sông chảy/ có rặng dừa nghiêng soi.//

(Truyện cổ nước mình, - Lâm Thị Mỹ Dạ - TV4, tập 1)

*VÝ dô 4: trong bµi “C¸nh diÒu tuæi th¬” (T¹ Duy Anh, TV4, tËp 1), t«i thiÕt kÕ

Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn / để chờ đợi một nàng tiên áo xanh

bay xuống từ trời / và bao giờ cũng hi vọng / khi tha thiết cầu xin:”Bay đi diều

ơi! Bay đi!

3. Rèn đọc diễn cảm:

Đọc diễn cảm là hình thức đọc có ngữ điệu phù hợp với nội dung văn bản

nhằm truyền cảm được nội dung bài đọc đến với người nghe.

Đọc diễn cảm được thực hiện trên cơ sở đọc đúng, đọc lưu loát, trôi chảy

rồi sử dụng ngữ điệu khi đọc (ng¾t giäng biÓu c¶m). Ngữ điệu đọc diễn cảm bao

gồm các yếu tố sau:

- Ngắt nghỉ đúng, nhịp điệu phù hợp với nội dung, cường độ đọc (nhấn

mạnh hay lướt nhẹ), âm lượng đọc (to hay nhỏ) giọng đọc (lên cao hay xuống

thấp) và thay đổi sắc thái giọng đọc.

- Còng t-¬ng tù víi c¸ch ng¾t giäng logic, ë phÇn nµy t«i còng sö dông

c¸c slide tr×nh chiÕu víi nh÷ng hiÖu øng ®¬n gi¶n. Riªng phÇn thÓ hiÖn c-êng ®é

®äc vµ c¸c ®o¹n cÇn thÓ hiÖn sù thay ®æi s¾c th¸i biÓu c¶m dïng kÝ hiÖu g¹ch

slide thay v× ph¶i mÊt thêi gian viÕt b¶ng b»ng phÊn võa tèn c«ng mµ kh«ng

mang l¹i hiÖu qu¶ cao.

Ví dụ về một số bài đọc thực hành trên lớp:

a. Ngắt nghỉ để bộc lộ được ý tứ, nội dung bài học:

9/32

øng dông CNTT trong viÖc rÌn kÜ n¨ng ®äc cho HS líp 4

- Để diễn tả được tình cảm yêu thương tha thiết của người mẹ Tà Ôi với

con và với cách mạng thể hiện qua lời ru dịu dàng, đằm thắm. học sinh phải chú

ý cách ngắt nhịp bài thơ như sau:

Em cu Tai/ ngủ trên lưng mẹ ơi/

Em ngủ cho ngoan/ đừng rời lưng mẹ/

Mẹ giã gạo/ mẹ nuôi bộ đội/

Nhịp chày nghiêng,/ giấc ngủ em nghiêng/

Mồ hôi mẹ rơi,/ má em nóng hổi/

Vai mẹ gầy/ nhấp nhô làm gối/

Lưng đưa nôi/ và tim hát thành lời:/…

a. Nhịp điệu thay đổi lúc chậm rãi, lúc nhanh hơn để phù hợp với nội dung

bài đọc:

VÝ dô: Trong bµi: Dế Mèn bênh vực kẻ yếu – Tô Hoài – TV4, tập 1, ng¾t ®o¹n

nh- sau:

“ Từ trong hốc đá, một mụ nhện cong chân nhảy ra, hai bên có hai nhện

vách nhảy kèm. Dáng đây là vị chúa chïm nhà Nhện. Nom cũng đanh đá, nặc nô

lắm. Tôi quay phắt lưng, phóng càng đạp phanh phách ra oai. Mụ nhện co rúm

lại / rồi cứ rập đầu xuống đất như cái chày giã gạo. tôi thét:

(nhịp điệu chậm rãi, căng thẳng, hồi hộp)

- Các người có của ăn, của để, bép móp béo míp mà cứ đòi mãi một tí tẹo

nợ đã mÊy đời rồi. Lại còn kéo bè kéo cánh / đánh đập một cô gái yếu ớt thế

này. Thật đáng xấu hổ/. Có phá hết vòng vây đi không.”

(nhịp điệu nhanh, mạnh mẽ, dứt khoát, đanh thép như ra lệnh)

c. Cường độ đọc nhấn mạnh hay lướt nhẹ, âm lượng phát ra to hay nhỏ.

Chẳng hạn cũng đoạn trên nhưng khi đọc nhấn giọng ở nhiều từ gạch chân.

“ Từ trong hốc đá, một mụ nhện cái cong chân nhảy ra, hai bên có hai

nhện vách nhảy kèm. Dáng đây là vị chúa trùm nhà nhện. Nom cũng đanh đá,

nặc nô lắm. Tôi quay phắt lưng, phóng càng đạp phanh phách ra oai. Mụ nhện

co rúm lại / rồi cứ rập đầu xuống đất như cái chày giã gạo. Tôi thét :

-

Các người có của ăn của để, béo múp béo míp mà cứ đòi mãi một tí tẹo nợ

đã mấy đời rồi. Lại còn kéo bè kéo cánh / đánh đập một cô gái yếu ớt thế này.

Thật đáng xấu hổ/ Có phá hết vòng vây đi không?”

( Dế Mèn bênh vực kÎ yếu – Tô Hoài – TV4, tập 1)

d. Giọng lên cao hoặc xuống thấp: Thường đọc cao giọng ở cuối câu hỏi, câu

cảm. Chẳng hạn:

10/32