SKKN Tổ chức trò chơi dân gian cho nhi đồng, đội viên ở liên đội tiểu học Thanh Xuân trung
Đội TNTP Hồ Chí Minh là một tổ chức luôn thu hút được đông đảo thiếu nhi tham gia, đặc biệt là trong các trường học. Thông qua các hoạt động Đội, thiếu nhi được giáo dục và đào tạo thành những con người phát triển toàn diện. Mỗi hoạt động của Đội là một hoạt động giáo dục. Các hoạt động Đội không cứng nhắc, máy móc, mà luôn phong phú, đa dạng và sôi nổi.
HỘI ĐỒNG ĐỘI QUẬN THANH XUÂN
LIÊN ĐỘI TIỂU HỌC THANH XUÂN TRUNG
----------------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TỔ CHỨC TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHO NHI ĐỒNG, ĐỘI
VIÊN Ở LIÊN ĐỘI TIỂU HỌC THANH XUÂN TRUNG
Tên tác giả: Dương Thị Thúy Ngọc
Giáo viên Tổng phụ trách Đội
(Tài liệu kèm theo: 01 đĩa CD)
NĂM HỌC 2011 - 2012
1
MỤC LỤC
Tiêu đề
Trang
A. PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................2
B. NỘI DUNG.............................................................................................6
1. Cơ sở lý luận....................................................................................
2. Thực trạng của thiếu nhi tại Liên đội.............................................
3. Những phương pháp cơ bản trong việc tổ chức trò chơi dân gian cho
thiếu nhi ở Liên đội Tiểu học Thanh Xuân Trung ...............................
3.1. Phân nhóm trò chơi........................................................................
3.2. Vai trò của các nhà giáo dục..........................................................
3.3, Một số kỹ năng cụ thể khi tổ chức trò chơi dân gian......................
3.4. Những điều nên tránh......................................................................
3.5. Quảng bá trò chơi..........................................................................
3.6. Sưu tầm trò chơi...............................................................................
3.7. Sáng tác trò chơi...............................................................................
4. kết quả đạt được ..................................................................................
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.........................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................
2
A. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài.
1.1. Lý do về mặt lý luận
- Đội TNTP Hồ Chí Minh là một tổ chức luôn thu hút được đông đảo
thiếu nhi tham gia, đặc biệt là trong các trường học. Thông qua các hoạt động
Đội, thiếu nhi được giáo dục và đào tạo thành những con người phát triển toàn
diện. Mỗi hoạt động của Đội là một hoạt động giáo dục. Các hoạt động Đội
không cứng nhắc, máy móc, mà luôn phong phú, đa dạng và sôi nổi.
- Trò chơi lành mạnh luôn là công cụ hữu hiệu nhất để thu hút và tập hợp
thiếu nhi. Thông qua trò chơi, ta có thể hiểu được tính cách của trẻ, nâng cao
tinh thần đoàn kết, tính sáng tạo của trẻ, giúp các em phát triển toàn diện cả về
thể lực và trí lực.
1.2. Lý do về mặt thực tiễn
- Là một trong những tiêu chí để " Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực"
- Trường Tiểu học Thanh Xuân Trung là một ngôi trường mới được thành
lập cách đây 3 năm, bản thân tôi cũng là một tổng phụ trách Đội mới vào nghề
được 3 năm, tôi luôn học hỏi, tìm tòi các hình thức hoạt động Đội cho phù hợp
với điều kiện của trường. Trò chơi dân gian vừa có tính giáo dục cao, lại không
cần đầu tư nhiều về cơ sở vật chất mà vẫn giúp các em thiếu nhi được vui chơi
thoải mái, xóa đi mọi căng thẳng sau các giờ học và yêu thích hơn các hoạt động
Đội
- Trò chơi dân gian phù hợp với mọi đối tượng học sinh tiểu học,có thể chơi
ở mọi lúc, mọi nơi, mọi điều kiện không gian và thời gian.
1.3. Lý do về tính cấp thiết
- Qua thực tế tại trường tôi thấy các em thiếu nhi rất sôi nổi tham gia vào các
trò chơi mà mình ưa thích nhưng chưa mang tính giáo dục cao như: cõng đạp
nhau, trượt đốc, đuổi nhau, đập ảnh… Cần phải có biện pháp giải quyết kịp thời
vì các trò chơi này có phần nguy hiểm và có tính ganh đua nhau rõ rệt. Chính vì
3
vậy tôi đã đi sâu vào tìm hiểu và sưu tầm nhiều trò chơi dân gian để hướng dẫn
và lôi cuốn các em tham gia.
- Trong thời buổi kinh tế thị trường, các trò chơi của thiếu nhi phần lớn đã
bị thương mại hóa, chơi là phải trả tiền. Các sân chơi tập thể cho các em cũng rất
ít. Ngoài thời gian được học tập, vui chơi ở trường thì thời gian còn lại các em
chỉ biết giam mình trong bốn bức tường, làm bạn với tivi, máy tính. Bản thân bố
mẹ và gia đình cũng ít có thời gian chăm sóc và vui chơi với trẻ, thường phó
thác việc này cho ôsin. Nhiều trẻ đã trở nên nhút nhát, sống thu mình, không
thích giao tiếp với mọi người.
- Thời đại công nghệ thông tin với rất nhiều trò chơi trên mạng mang nội
dung không lành mạnh sẽ ảnh hưởng không tốt đến hành vi cũng như nhân cách
của thiếu nhi thì việc đưa các trò chơi động, đặc biệt là các trò chơi dân gian đến
với thiếu nhi lại càng trở nên cấp thiết.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, việc tổ chức trò chơi dân gian
cho nhi đồng, đội viên ở liên đội Tiểu học Thanh Xuân Trung sẽ thỏa mãn nhu
cầu vui chơi, nhu cầu vận động của các em, giúp các em phát triển toàn diện,
học tập hiệu quả, đồng thời nó cũng có ý nghĩa lớn trong việc triển khai phong
trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” hiện nay.
3. Khách thể và đối tuợng nghiên cứu
3.1. Khách thể:
Tổ chức trò chơi dân gian cho nhi đồng, đội viên.
3.2. Đối tượng:
Nhi đồng, đội viên ở liên đội Tiểu học Thanh Xuân Trung
4. Giả thuyết khoa học
Nếu các trò chơi dân gian đuợc hướng dẫn và tổ chức thường xuyên thì
thiếu nhi sẽ hạn chế chơi những trò chơi có tính chất nguy hiểm, giảm thiểu tai
nạn thương tích và yêu thích hơn các hoạt động tập thể, các em sẽ tự tin, mạnh
dạn và đoàn kết với bạn bè hơn. Trò chơi dân gian cũng là hoạt động để hướng
4
thiện cho các em, thúc đẩy quá trình học tập đạt hiệu quả cao hơn, góp phần
"Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực"
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Nghiên cứu lý luận
- Vui chơi là nhu cầu không thể thiếu đối với thiếu nhi. Tổ chức trò chơi dân
gian cho thiếu nhi sẽ tác động trực tiếp đến trí tụê, tình cảm và thể lực của mỗi
em.
- Mỗi trò chơi dân gian có một tác dụng khác nhau, song nhìn chung trò chơi
giúp thiếu nhi rèn luyện những đức tính quý báu như: Thật thà, lễ phép, dũng
cảm, cần cù, lương thiện...; giúp tăng khả năng quan sát, óc phán đoán, tính bền
bỉ, khéo léo, phản xạ nhanh; tạo cho các em có tinh thần tập thể, biết đoàn kết và
hỗ trợ nhau hơn trong cuộc sống.
- Trò chơi dân gian giúp các em có thêm tình yêu với thiên nhiên, quê
hương, đất nước ( Yêu con người, trăng, sao, cỏ cây hoa lá…)
5.2 Phân tích thực trạng
Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin thì các trò chơi điện tử, game
online, blog...cũng rất thu hút thiếu nhi. Ở nhà các em say mê chơi điện tử và
không thích tham gia các hoạt động ngoài trời, đến trường các em thường chơi
các trò chơi bạo lực như: Bắn súng, cõng đạp, đuổi nhau...Có những em thì chỉ
tha thẩn một mình. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành nhân cách và
sự phát triển tâm, sinh lý của các em. Về mặt thể chất thì ngày càng có nhiều em
thừa cân, béo phì; Về mặt tính cách thì cũng có nhiều em trở nên tự kỷ.
5.3. Đề xuất giải pháp
- "Học mà chơi, chơi mà học" là một quan điểm rất đúng đắn trong quá trình
tổ chức trò chơi dân gian cho thiếu nhi. Hiệu quả của trò chơi không phải chỉ
dừng lại ở mức độ giải trí đơn thuần mà nó còn góp phần hình thành nhân cách,
hướng thiện cho thiếu nhi. Chính vì vậy việc tổ chức trò chơi dân gian đòi hỏi
người hướng dẫn không chỉ thành thục về kỹ năng mà còn phải hiểu sâu sắc về ý
nghĩa và tác dụng của mỗi trò chơi, sáng tạo khi tổ chức các trò chơi.
5
5.4. Thử nghiệm.
Chúng tôi đã yêu cầu khối 3 thực hiện trước. Giáo viên chủ nhiệm phối hợp
với giáo viên thể dục, giáo viên tổng phụ trách và lực lượng đoàn viên hướng
dẫn và tổ chức trò chơi dân gian cho các em vào các giờ chơi. Sau 1 tháng các
em đã biết chơi rất nhiều trò chơi. Các em đã có thể tự tổ chức chơi mà không
cần giáo viên hướng dẫn nữa. Các em cũng không còn chơi các trò chơi nguy
hiểm. Các em thực sự yêu thích trò chơi dân gian.
5.5. Áp dụng.
Thấy được hiệu quả thiết thực sau khi thử nghiệm, chúng tôi đã áp dụng cho
toàn liên đội. Mỗi chi đội, lớp chúng tôi phân công 1 đoàn viên hỗ trợ và hướng
dẫn. Các giờ ra chơi tại liên đội tôi đã thực sự trở thành những ngày hội trò chơi
dân gian.
6. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng 3 phương pháp sau:
6.1. Phương pháp quan sát:
Quan sát thiếu nhi trong các giờ ra chơi trên sân trường, các giờ sinh hoạt
tập thể, hoạt động ngoại khóa.
6.2. Phương pháp điều tra:
Phát phiếu điều tra cho các em học sinh khối 3,4,5 dưới hình thức trắc
nghiệm về các trò chơi động, trò chơi tĩnh, trò chơi dân gian, trò chơi hiện đại…
yêu cầu các em đánh dấu vào các trò chơi mình thích tham gia.
6.3. Phương pháp thảo luận:
Thảo luận với Đoàn thanh niên, phụ trách chi và cán bộ Đội.
7. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu.
7.1. Phạm vi nghiên cứu:
Tất cả nhi đồng, đội viên của liên đội Tiểu học Thanh Xuân Trung.
7.2. Thời gian nghiên cứu:
Từ năm học 2009 – 20110 đến năm học 2011 - 2012
7.3. Nội dung nghiên cứu
6
B. Nội dung
1. Cơ sở lý luận
Trò chơi dân gian có ý nghĩa và tác dụng rất lớn đối với thiếu nhi:
- Là phương tiện để giao tiếp.
- Góp phần giáo dục các em một cách toàn diện về: đức, trí, lực, thể, mỹ.
Phát triển tính nhanh nhẹn, hoạt bát, thông minh, sáng tạo, bạo dạn…Giúp
các em tránh xa các trò chơi điện tử, trò chơi bạo lực vốn là mặt trái của nền
kinh tế thị trường.
- Làm cân bằng trạng thái tâm lý của các em.
- Là phương tiện để tiếp thu tri thức nhanh nhất.
- Là một trong các phương pháp chữa bệnh tâm lý cho trẻ em, hướng thiện
cho các em
- Là phương tiện để tập hợp, thu hút thiếu niên, nhi đồng tham gia vào các
hoạt động của Đội và các hoạt động xã hội khác.
2. Thực trạng của nhi đồng, đội viên tại liên đội Tiểu học Thanh Xuân
Trung.
2.1. Thuận lợi.
- Học sinh tiểu học ngoan, biết vâng lời.
- Các em đang ở lứa tuổi thích hoạt động,vui chơi.
- Các em ham thích các trò chơi mới lạ và tham gia rất nhiệt tình.
- Các em thích được khen và khuyến khích thi đua giữa các lớp.
2.2. Khó khăn.
- Thiếu nhi quen chơi các trò chơi tự do không có tổ chức.
- Các em thường chơi các trò chơi theo mùa, bột phát.
- Nhiều em nhút nhát không dám tham gia các trò chơi tập thể mới lạ.
2.3. Thực trạng
Qua quan sát các giờ chơi và qua điều tra cơ bản tìm hiểu trong đội viên,
nhi đồng, tôi đã có những kết luận như sau:
- Các em nam tham gia các trò chơi hoạt động nhiều hơn nữ
7
- Phần lớn các em chơi trò chơi theo mùa.
- Rất ít em biết đến các trò chơi dân gian do không được ai hướng dẫn.
- Đối tượng học sinh khác nhau chơi các trò chơi khác nhau:
+ Đối tượng học sinh nghịch, cá biệt: các em thường chơi trò chơi nguy
hiểm, mang tính bạo lực như: Đuổi nhau, đấu kiếm,...( Chiếm 15%)
+ Đối tượng học sinh nhút nhát: Các em thường tha thẩn đi trên sân trường
hoặc ngồi trong lớp vào mỗi giờ ra chơi, không tìm được trò chơi giải trí thư
giãn sau mỗi tiết học ( Chiếm 10%)
+ Còn lại các em học sinh năng động nhanh nhẹn hầu hết là các em giữ vai
trò là cán bộ Đội, lớp như: Ban chỉ huy liên, chi đội, lớp trưởng, thành viên đội
sao đỏ, chữ thập đỏ… nhưng các em này cũng chưa biết chơi nhiều các trò chơi
dân gian do sự cách biệt về thời gian và sự khác biệt về cách tổ chức chơi, và do
không có người hướng dẫn (Chiếm 75%)
3. Những phương pháp cơ bản trong việc tổ chức trò chơi dân gian cho nhi
đồng, đội viên ở liên đội Tiểu học Thanh Xuân Trung.
3.1. Phân nhóm trò chơi.
- Phân nhóm trò chơi dân gian theo đặc điểm và tác dụng sẽ giúp ta áp dụng
tổ chức trò chơi cho đúng đối tượng, phát huy hiệu quả cao hơn nữa.
- Trò chơi dân gian có thể chia thành bốn nhóm:
+ Nhóm 1:
Loại trò chơi vận động như : tập tầm vông, dung dăng dung dẻ, nhảy
lò cò, bịt mắt bắt dê… giúp tăng cường sức khỏe, thể chất cho học sinh.
+ Nhóm 2:
Loại trò chơi học tập, điển hình là chơi ô ăn quan giúp phát triển trí
tuệ của các em, dạy cho các em biết quan sát, tính toán.
+ Nhóm 3:
Loại trò chơi sáng tạo là những trò chơi mà học sinh có thể tự làm
nên những đồ vật bằng vật liệu trong thiên nhiên như làm chong chóng bằng lá
dừa, nặn con trâu bằng đất sét, gấp lá dừa thành con châu chấu… Những trò
8
chơi này giúp trẻ khéo tay, phát huy sáng kiến, năng khiếu thẩm mỹ cần thiết
cho hiện tại và cả tương lai sau này.
+ Nhóm 4:
Loại trò chơi mô phỏng là những trò chơi mà trẻ bắt chước cách sinh
hoạt của người lớn như làm nhà, nấu ăn, mua bán… Trong khi chơi, trẻ thi nhau
xem ai làm đúng, làm đẹp, làm nhanh hơn và thật sự hóa thân, nhập vai. Nhờ đó,
trẻ học được cách ứng xử của người lớn để trang bị những kỹ năng sống sau
này…
3.2. Vai trò của các nhà giáo dục
- Phải nghiên cứu, tìm tòi biện pháp nhằm khơi gợi sự hứng thú cho các
em khi đến với các trò chơi dân gian. Do có khoảng cách về lịch sử nên nhiều
trò chơi dân gian tuy được khôi phục song các em sẽ chưa thể thật sự hiểu hết ý
nghĩa của chúng. Vì vậy, nhiệm vụ của các nhà giáo dục, của các thầy cô không
chỉ sưu tầm, vận dụng đưa trò chơi dân gian vào trường học, mà quan trọng hơn
là phải biết cách tổ chức sao cho các em thật sự hứng thú và tích cực hưởng ứng.
- Mặt khác, việc tổ chức các trò chơi dân gian trong trường học phải phù
hợp với thời gian, chỗ chơi cũng như số người tham gia. Để trò chơi thật sự hấp
dẫn các em, người quản trò nên quan tâm đến yếu tố thi đua giữa các nhóm với
nhau và động viên kịp thời trong khi các em vui chơi.
- Với ý nghĩa to lớn của việc đưa trò chơi dân gian vào trường học, vai trũ
của lãnh đạo nhà trường, các đoàn thể là hết sức quan trọng. Phải biết lựa chọn,
phối hợp hướng dẫn việc tổ chức đưa các trò chơi, các loại hình văn hóa nghệ
thuật dân gian vào trong nhà trường cho phù hợp với điều kiện cụ thể và lứa tuổi
học sinh tiểu học. Chi đoàn,Tổng phụ trách đội, phụ trách chi đội (giáo viên chủ
nhiệm), Ban chỉ huy liên – chi đội phải tổ chức và hướng dẫn cho thiếu nhi vào
giờ ra chơi, trong sinh hoạt Đội, hoạt động ngoại khóa trong và ngoài nhà
trường, tại các khu di tích, danh lam thắng cảnh. Qua đó, góp phần biến những
giờ sinh hoạt thành những buổi giải trí đúng nghĩa sau những ngày học tập căng
thẳng.
9
3.3. Một số kỹ năng cụ thể khi tổ chức trò chơi dân gian:
3.3.1. Quản trò là người quan trọng nhất
Nội dung trò chơi hay người chơi tham gia nhiệt tình nhưng quản trò
không biết cách tổ chức trò chơi thì cuộc vui chơi tập thể sẽ kém phần hấp dẫn
và khó thành công. Vì vậy rèn luyện kỹ năng quản trò là một vấn đề hết sức
quan trọng đối với người tổng phụ trách Đội.
3.3.2. Sử dụng trò chơi đúng đối tượng và hợp với tâm lý người chơi:
Khi chuẩn bị cuộc chơi, quản trò phải quan sát trạng thái tâm lý, niềm
say mê nhiệt tình của thiếu nhi, từ đó lựa chọn những trò chơi cho phù hợp. Hãy
chọn những trò chơi đơn giản mà các em đều có thể dễ dàng thực hiện. Khi các
em đó nhập cuộc thì tiếp tục đưa vào những trò chơi đòi hỏi cao hơn, phức tạp
hơn. Cũng cần có những trò chơi hay dành cho phần kết thúc để người chơi có
cảm giác "thèm thuồng" muốn chơi nữa.
3.3. 3. Bắt đầu trò chơi một cách dí dỏm, hài hước, hấp dẫn:
Điều kiện để trò chơi thành công là người chơi muốn chơi, nắm vững luật
chơi, tự nguyện, nhiệt tình chủ động tham gia trò chơi. Vì vậy, trước hết cần
dùng những lời nói ngắn gọn, hài hước, dí dỏm giới thiệu tên trò chơi, mục đích
ý nghĩa của nó. Tiếp theo cần nêu rõ cách chơi và những "luật lệ" cần tuân thủ.
Sau cùng là nêu trước ý định sẽ thưởng phạt những ai chơi tốt hay phạm luật.
Cần cho các em chơi thử một lần: "chơi nháp", sau đó tiến hành chơi thật và cử
trọng tài bắt lỗi những ai phạm luật.
3.3.4. Điều hành trò chơi một cách linh họat, thông minh:
- Quản trò phải dự kiến những tình huống bất trắc và xử lý tình huống
một cách hợp lý.
- Quản trò phải di chuyển sao cho có thể quan sát được toàn bộ cuộc
chơi, nhanh chóng phát hiện ra những em lanh lợi, họat bát, dí dỏm làm nòng cốt
cho cuộc chơi.
- Nghiêm túc tuân thủ luật chơi đảm bảo thực sự công bằng, bình đẳng,
song vẫn vui vẻ, thoải mái và hào hứng.
10
- Cuộc chơi bắt đầu từ những trò chơi đơn giản nhất và phức tạp lên
dần. Biết dùng những trò chơi phụ làm "hình phạt" tạo điều kiện cho thiếu nhi
được thư giãn và biết chấm dứt cuộc chơi đúng thời điểm (tốt nhất là vào lúc cao
điểm) hay đã phân định thắng thua rõ ràng. Cố gắng duy trì một bầu không khí
hoàn toàn thoải mái, thư giãn thật sự, không kể thắng hay thua.
3.3. 5. Tác phong phù hợp trong khi điều khiển trò chơi:
- Dáng điệu, cử chỉ của người quản trò phải gây được thiện cảm, tạo sự
chú ý ban đầu, tạo nên sự gần gũi thân quen trong suốt cuộc chơi.
- Tâm hồn trong sáng , cởi mở , toàn tâm toàn ý cho cuộc vui chung.
- Biết hành động, biết nói sao cho đúng lúc, đúng đối tượng, biết khích lệ
tán dương sự cố gắng của các em nhằm bảo đảm hiệu quả giáo dục sâu sắc trong
cuộc chơi.
- Có bản lĩnh vững vàng, ứng xử nhanh nhẹn không cáu gắt, la mắng và
sẵn sàng nhường "diễn đàn" cho những quản trò khác mà không mặc cảm.
- Biết cách sẵn sàng thay đổi trò chơi theo yêu cầu của người chơi,
nhanh chóng phát hiện và chỉ định quản trò cho phù hợp với từng trò chơi.
3.3.6. Tích lũy kiến thức và kinh nghiệm, thực sự cầu thị:
- Qua quan sát những quản trò khác, người chơi trong cuộc rút ra những
kinh nghiệm bổ ích cho bản thân về vốn trò chơi, kỹ năng tổ chức chơi và phong
cách của người quản trò. Đồng thời chú ý lắng nghe ý kiến nhận xét quan sát
thái độ của người chơi để điều chỉnh những gỡ chưa hợp lí.
- Quản trò cần thuộc và hát đúng một số những bài hát cộng đồng, những
bài đồng dao (đơn giản, dễ nhớ, dễ hát), để phục cho trò chơi.
3.3.7. Mạnh dạn, tự tin, khiêm tốn:
Khi có cơ hội phải mạnh dạn tham gia các cuộc chơi khác nhau, là
người chơi tích cực, hăng hái, nhiệt tình trong các cuộc chơi. Phải xuất hiện
đúng lúc, mạnh dạn thực hiện vai trò của mình một cách tự tin, gây ấn tượng,
tránh đứng ngoài cuộc bình phẩm, chê bai người khác.
Tải về để xem bản đầy đủ
20 trang
18/04/2025
300
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Tổ chức trò chơi dân gian cho nhi đồng, đội viên ở liên đội tiểu học Thanh Xuân trung", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_to_chuc_tro_choi_dan_gian_cho_nhi_dong_doi_vien_o_lien.doc
