SKKN Tích hợp giáo dục môi trường trong chương vi: “Việt Nam từ cuối năm 1946 đến năm 1954”

TÍCH HỢP GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG TRONG CHƯƠNG

VI: “VIỆT NAM TỪ CUỐI NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954”

– LỊCH SỬ 9.

I. Đặt vấn đề:

Ngay từ buổi ban đầu của xã hội nguyên thủy, con người đã dựa

vào thiên nhiên trong cuộc đấu tranh sinh tồn của mình. Đó là cuộc

sống săn bắt, hái lượm. Có thể nói cuộc sống của loài người từ thuở ban

sơ đã phụ thuộc vào thiên nhiên, môi trường sống.

Trong quá trính phát triển của xã hội loài người ngày nay cuộc

sống văn minh hơn, con người đã tự chủ được nguồn thức ăn, không

còn phụ thuộc vào thiên nhiên nữa nhưng cũng không tách khỏi môi

trường sống. Môi trường sống xung quanh chúng ta dù ở thời đại nào,

khong gian nào cũng luôn ảnh hưởng, tác động trực tiếp hay gián tiếp

đến con người.

Trước hết, chúng ta càn hiểu về khái niệm môi trường là gì?

Môi trường là không gian sinh sống của con người và sinh vật, là

nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất,

là nơi chứa đựng và phân hủy các chất thải do con người tạo ra trong

cuộc sống và hoạt động sản xuất...Môi trường có vai trò cực kỳ quan

trọng đối với đời sống con người. Đó không chỉ là nơi tồn tại, sinh

trưởng và phát triển mà còn là nơi lao động và nghỉ ngơi, hưởng thụ và

trau dồi những nét đẹp văn hóa, thẩm mĩ...

1. Lý do chọn đề tài:

Trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước của nhân dân ta,

môi trường đóng vai trò vô cùng quan trọng. Từ xa xưa, ông cha ta đã

biết dựa vào môi trường sống để đánh giặc, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ

và phát triển kinh tế đất nước. Trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống

Pháp (1946- 1954), là 1 giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc, cá nhân

tôi thực sự rất tự hào về chiến công hiển hách của dân tộc, và thực sự

nhận thấy rằng, một trong nguyên nhân chúng ta đánh bại được một đế

quốc lớn là Đảng và nhân dân ta đã phát huy lợi thế của dân tộc ta mà cụ

thể đó là vùng núi rừng Tây Bắc rậm rạm, hùng vĩ. Như nhà thơ Tố Hữu

đã viết “ Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”. Một câu thơ chỉ 8 chữ

mà đã thể hiện được một chiến lược của Đảng ta đó là: Phát huy lợi thế

của ta, biến lợi thế đó thành khó khăn của địch.”che” bộ đội nhưng cũng

chính là khu rừng đó lại “vây” quân thù. Thử hỏi nếu không được sự che

chở của cánh rừng rậm rạp thì cuộc kháng chiến của quân và dân ta còn

gặp biết bao tổn thất, hi sinh mất mát nữa.

Tuy nhiên, một thực tế đang diễn ra trên đất nước chúng ta nói

chung và vùng núi rừng Tây Bắc nói riêng là rừng đang bị tàn phá

nghiêm trọng. Diện tích rừng đang giảm rất nhanh trong thời gian gần

1

đây và không có dấu hiệu dừng lại. Đó là thực tế đáng buồn, đáng báo

động.

Trong thời tiết nắng nóng đầu mùa, hiện tượng cháy rừng rất dễ

xảy ra trên khắp cả nước cũng như địa phương của chúng ta. Nếu không

nâng cao ý thức phòng chống cháy rừng thì hậu quả sẽ càng nguy hiểm

hơn nữa.

Hơn nữa, huyện Nghĩa Đàn của chúng ta là một vùng đất nằm ở

phía Tây Bắc Nghệ An toàn huyện có 18.20510 ha diện tích rừng. Tỷ lệ

che phủ rừng đạt 25,40%. Đó là con số khá khiêm tốn, vì vậy cần phải

chú trọng vấn đề giáo dục ý thức bảo vệ rừng hơn nữa.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ:

Thông qua các bài học trong chương để giúp cho học sinh nhận

thức được:

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, quân và dân ta đã dựa vào

vùng núi rừng hiểm trở của Tây Bắc để đánh giặc, núi rừng đã che chở

ngụy trang để dân công hỏa tuyến chở hàng hóa, đồ dùng, vũ khí vào tận

căn cứ của ta mà địch không hề phát hiện. Những cuộc hành quân và

chiến đấu của bộ đội ta cũng được tiến hành kín đáo dưới cánh rừng rậm

rạm. Trong khi đó, đối với quân Pháp thì vùng núi rừng Tây bắc nhất là

vào mùa mưa, việc di chuyển bằng đường bộ là cực kì nan giải. Do vậy,

Pháp hoàn toàn không ngờ bằng sức người và với các phương tiện hết

sức thô sơ, quân và dân ta đã vượt qua được khó khăn về địa hình, thời

tiết để chuẩn bị và tiến hành kháng chiến thắng lợi.

Hiện nay, rừng còn cho con người các giá trị về kinh tế, du lịch,

phục vụ nghiên cứu khoa học. Bởi vậy rừng và môi trường nói chung có

vai trò cực kỳ quan trọng trọng công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước

cũng như phát triển kinh tế.

Qua đó, giáo dục cho các em tình yêu quê hương đất nước, yêu

quý môi trường sống xung quanh chúng ta và có ý thức giữ gìn, bảo vệ

rừng. xây dựng môi trường tốt hơn mà cụ thế là ý thức bảo vệ rừng.

3. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 9.

II. Cơ sở lý luận:

Như đã nói ở trên các vấn đề về ô nhiễm môi trường đang đe dọa

cuộc sống con người hàng ngày, hàng giờ. Các nhà khoa học và quản lí

đã xác định một trong những nguyên nhân cơ bản gây suy thoái môi

trường là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người.

Vì vậy giáo dục bảo vệ môi trường là một trong những biện pháp

hữu hiệu nhất, kinh tế nhất và có tính bền vững trong các biện pháp để

thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đất nước.

Thông qua giáo dục, từng người và cộng đồng được trang bị kiến thức

về môi trường, ý thức bảo vệ môi trường, năng lực phát hiện và xử lí các

vấn đề môi trường.

Giáo dục bảo vệ môi trường còn góp phần hình thành nhân cách

người lao động mới, người chủ tương lai của đất nước – người lao động,

2

bảo đảm nhu cầu của hôm nay mà không phương hại đến các thế hệ mai

sau. Giáo dục bảo vệ môi trường là vấn đề có tính chiến lược của mỗi

quốc gia và toàn cầu.

Đối tượng học sinh lớp 9 là học sinh cuối cấp, sau khi ra trường

các em sẽ có nhiều định hướng tiếp theo, có thể học tiếp vào THPT

hoặc các em sẽ học nghề việc trang bị các kiến thức về môi trường, kĩ

năng bảo vệ môi trường cho số đối tượng này cũng có nghĩa là góp phần

vào việc hướng nghiệp cho các em. Đây cũng chính là lực lượng xung

kích, hùng hậu nhất trong công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường cho

gia đình và cho cộng đồng dân cư của khắp các địa phương cả nước.

III.Cơ sở thực tiễn:

Thuận lợi: Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi

trường trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nhiều văn bản

được Đảng và Nhà nước ban hành nhằm thể chế hóa công tác bảo vệ

môi trường. Chính quyền địa phương rất quan tâm đến vấn đề bảo vệ

môi trường và trong cuộc sống hằng ngày, nhiều học sinh có bố, mẹ

cũng làm nghề trồng và khai thác rừng nên vấn dề này nó gần gũi với

các em học sinh, được các em quan tâm, chú ý.

Khó khăn: Áp lực về mục tiêu kiến thức bộ mônlich sử quá nặng

nên thời gian cho giáo dục môi trường còn rất hạn chế hoặc khiêng

cưỡng, hình thức.

Hằng ngày trong quá trình học tập trên lớp hay ở nhà các em vẫn

luôn thực hiện những công việc nhằm bảo vệ, giữ gìn môi trường sống

xanh – sạch – đẹp nhưng không phải em nào cũng ý thức được tầm quan

trọng của công việc đó nên sẽ có em có tư tưởng coi thường hoặc làm

mang tính đối phó, không tự giác.

Trên cơ sở nghiên cứu kỹ lý luận kết hợp với thực tiễn công tác

bản thân đã giải quyết được khó khăn trên và tiến hành tích hợp giáo

dục bảo vệ môi trường trong môn Lịch sử một cách có hiệu quả đạt yêu

cầu đề ra.

IV. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:

1. Một số yêu cầu khi thực hiện:

- Tích hợp giáo dục môi trường cần lấy kiến thức lịch sử làm nội

dung chính và sử dụng các kiến thức về giáo dục môi trường để hướng

việc dạy học lịch sử vào các chức năng, nhiệm vụ giáo dục học sinh về

môi trường để làm cho hiệu quả dạy học có chất lượng cao hơn chứ

không làm cho việc dạy học bộ môn thêm nặng nề, quả tải làm hiệu quả

giáo dục không cao.

- Ở những bài nào có nội dung sở trường, ưu thế trong giáo dục

bảo vệ môi trường thì mới tích hợp chứ không bắt buộc phải tiến hành ở

tất cả các chương, bài trong toàn bộ chương trình.

3

- Nên tích hợp giáo dục môi trường trong các tiết ngoại khóa, lịch

sử địa phương, hoạt động ngoài giờ lên lớp chứ không chỉ tiến hành

trong bài nội khóa.

- Tiến hành tích hợp phải khéo léo, đặt câu hỏi ngắn gọn, súc tích,

dễ hiểu, nêu vấn đề gần gũi với thực tế gia đình và địa phương các em

để tạo sự hứng thú, tích cực, tự giác cho học sinh.

- Giáo dục học sinh cần liên hệ với công việc thực tế hằng ngày

mà các em thường xuyên làm ở nhà, ở trường , lớp.

2. Cách tiến hành lồng ghép tích hợp giáo dục bảo vệ môi

trường trong chương VI: “ Việt Nam từ cuối năm 1946 đến 1954”–

Lịch sử 9:

(Tác giả xin được phép xây dựng giáo án của phần mục được tích

hợp nội dung môi trường chứ không xây dựng toàn bộ giáo án để người

đọc dễ nắm được nội dung một cách cô đọng hơn).

Ở bài 25: NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN

TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1946- 1950) (T2

1.Mục tiêu bài học:

- Giúp học sinh nắm được: Những thắng lợi mở đầu có ý nghĩa chiến

lược của quân dân ta trong các mặt trận chính trị, quân sự kinh tế ngoại

giao, văn hóa giáo dục, âm mưu và thủ đoạn của thực dân pháp trong

những năm đầu của cuộc kháng chiến ( 1946 -1950 ).

- Bồi dưỡng cho Hs lòng yêu nước, tinh thần CM, niềm tin vào sự

lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc. Giáo dục ý thức bảo vệ môi

trường.

- Rèn luyện cho HS:

+ Kỹ năng phân tích nhận định đánh giá những hoạt động của

địch và của ta trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến.

+ Kỹ năng sử dụng tranh ảnh, phân tích bản đồ các chiến dịch và

các trận đánh.

2. Nội dung và địa chỉ tích hợp giáo dục môi trường.

Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường được tích hợp trong hoạt

động học tập này là: con người đã biết khai thác và sử dụng điều kiện tự

nhiên một cách hợp lý để giảm bớt tổn thất, rút ngắn thời gian chiến đấu

chống ngoại xâm

Địa chỉ tích hợp: mục 2: “Quân ta chiến đấu bảo vệ chiến dịch

Biên giới” trong phần V: “Chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947”.

Ghi chú: Sử dụng lược đồ Chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947

3.Sự chuẩn bị::

Giáo viên sử dụng ĐDDH: lược đồ Chiến dịch Việt Bắc thu –

đông 1947, máy chiếu, bút chỉ lược đồ, hình ảnh về núi rừng tây Bắc...

4

GV cung cấp cho học sinh những thông tin các quốc gia cổ đại

phương đông: tên quốc gia, thời gian ra đời, địa điểm thành lập...

Học sinh : nghiên cứu sách giáo khoa, chuẩn bị bài ở nhà.

4. Hoạt động dạy – học:

IV. Chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947

1. Thực dân Pháp tiến công

căn cứ địa kháng chiến Việt

(GV tổ chức các hoạt động tìm hiểu Bắc

kiến thức mới)

2. Quân ta chiến đấu bảo vệ

Trình bày diễn biến chiến dịch Việt căn cứ địa Việt Bắc

Bắc?

Hs trình bày, giáo viên củng cố lại và

kết hợp miêu tả ngắn ngọn:

Ở Bắc Cạn và cánh quân hướng đông,

quân ta tiến công dưới sự che chở của

cánh rừng rậm rạp, hết sức nahnh

chóng và bất ngờ, đẩy quân địch vào

thế bị bao vây, chia cắt và quân ta lần

lượt tiêu diệt từng gọng kìm.

Sau khi tìm hiểu diễn biến, kết quả,

Gv đặt câu hỏi: Nguyên nhân thắng * Nguyên nhân:

lợi của chiến dịch Việt Bắc?

- Chủ trương kịp thời, đúng đắn

GV kết luận: Từ yếu tố chủ quan và của Đảng.

quyết định thắng lợi trong chiến dịch - Tinh thần chiến đấu dũng

nhưng việc tận dụng cánh rừng rậm để cảm, quyết tâm của quân và

chiến đấu đã góp phần làm cho chiến dân ta.

thắng của ta nhanh hơn và đỡ tổn thất - Phát huy lợi thế của ta: tận

hơn.

dụng địa bàn hiểm trở và cánh

rừng rậm rạp để tiến quân bí

mật

Nội dụng giáo dục bảo vệ môi trường đã được kết hợp với nội

dung bộ môn một cách nhuẫn nhuyễn, vừa phải không thô cứng, áp đặt,

hình thức.

Bài 26: Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến chống

thực dân Pháp

1. Mục tiêu bài học:

- Giúp học sinh nắm được: Sau chiến dịch biên giới, cuộc kháng

chiến của ta được đẩy mạnh từ tuyến đến hậu phương giành thắng lợi

toàn diện về chính trị ngoại giao,.Đế quốc Mỹ can thiệp sâu vào chiến

tranh đông dương Pháp Mỹ âm mưu giành lại quyền, chủ động chiến

lược đã mất.

5

- Bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần cách mạng, tình đoàn kết dân

tộc,niềm tự hầo của dân tộc. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sống, cụ

thể là tài nguyên rừng.

- Rèn luyện kỹ năng phân tích đánh giá, so sánh.

2. Nội dung và địa chỉ tích hợp:

Nội dung tích hợp: Sử dụng lược đồ để trình bày diễn biến, qua

đó nhận thấy tinh thần chiến tranh anh dũng, thông minh, sáng tạo của

quân và dân ta. Liên hệ thực tế : Giáo dục ý thức bảo vệ tài nguyên rừng

nói riêng và môi trường sống nói chung

Địa chỉ tích hợp : Mục 2. Quân ta tiến công địch ở Biên Giới phía

Bắc. của mục I. Chiến dịch Biên giới thu đông 1950.

3. Sự chuẩn bị:

Giáo viên sử dụng ĐDDH: lược đồ Chiến dịch Biên giới 1950,

máy chiếu, bút chỉ lược đồ, hình ảnh về núi rừng tây Bắc...

4. Hoạt động dạy - học:

GV tổ chức hoạt động dạy học: trên cơ sở tư liệu sgk, thông tin

của GV cung cấp, học sinh hoạt động nhóm tìm hiểu các nội dung sau:

I/ CHIẾN DỊCH BIÊN GIỚI THU- ĐÔNG 1950

1. Hoàn cảnh lịch sử mới.

Sau khi học sinh tìm hiểu về âm mưu

của Pháp trong kế hoạch Rơ-ve và chủ 2. Quân ta tiến công địch ở

trương của Đảng ta, gv yêu cầu học Biên Giới phía Bắc

sinh dựa vào lược đồ chiến dịch Biên

giới 1950 để tường thuật diễn biến.

- Diễn biến:

- Gv củng cố lại về diễn biến, lồng + Quân ta tiêu diệt Đông Khê (

ghép miêu tả về cánh rừng ở Việt Bắc 18.9.1950) uy hiếp Thấ Khê.

cây cối um tùm là một điều kiện để ta Đến 22,10,1950, quân Pháp rút

ngụy trang và tiến quân mà địch khỏi đường số 4.

không phát hiện được.

Em hãy trình bày kết quả, ý nghĩa của - Kết quả:

chiến dịch Biên giới?

- Ý nghĩa:

- Ở phần nguyên nhân thắng lợi, gv

hướng dẫn để học sinh nhận thấy việc

tận dụng môi trương rừng núi là 1 - Nguyện nhân thắng lợi:

nguyên nhân góp phần thuạn lợi cho + Tinh thần chiến đấu anh dũng

chiến dịch giành thắng lợi.

của quân và dân ta.

+ Chiến thuật bao vây, cô lập

kẻ thù, phá vỡ thế bao vây cả

trong lẫn ngoài.

+ Tận dụng địa hình hiểm trở

Bài tâp:: Ở địa phương em có rừng và cảnh quan rừng ở tây Bắc.

núi không? Thực trạng rừng như thế ->Rừng ở địa phương em chủ

nào ( có rậm rạp, nhiều cây cối yếu là rừng mới trồng, cây thấp

không, cây cổ thụ hay cây thấp bé.

6

bé….)?

Bản thân em thấy cần có trách

nhiệm gì?

-> Tích cực tham gia trồng và

bảo vệ rừng. Phòng chống cháy

rừng.

Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường được tích hợp trong hoạt

động học tập này là: con người đã khai thác lợi thế môi trường tự nhiên

vào mục đích chiến lược quân sự, góp phần đánh bại âm mưu đánh

nhanh thắng nhanh của kẻ thù, biết phát huy mặt lợi của núi rừng Tây

bắc vào công cuộc chống ngoại xâm, giáo dục ý thức bảo vệ rừng hiện

tại ngay ở địa phương em.

Bài 27: Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp

xâm lược kết thúc.

1. Mục tiêu bài học:

- Giúp học sinh năm được: Âm mưu mới của Pháp - Mỹ trong kế

hoạt Nava (5/ 1953) nhằm giành thắng lợi sự quyết định “ kết thúc chiến

tranh trong danh dự” . Chiến dịch ĐBP ( 1954) giành tháng lợi quân sự

quyết định có ý nghĩa hết sức to lớn.

- Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước tinh thần cách mạng lòng đoàn

kết dân tộc,đoàn kết với nhân dân Đông Dương, đoàn kết quốc tế, niềm

tin vào sự lãnh đạo của Đảng vào niềm tự hào dân tộc. Giáo dục ý thức

bảo vệ môi trường.

- Rèn luyện cho Hs kỹ năng phân tích, nhận định đánh giá âm mưu,

thủ đoạn chiến tranh của Pháp, Mỹ, kỹ năng sử dụng lược đồ.

2.Nội dung và địa chỉ tích hợp:

Nội dung tích hợp: Trong cuộc tiến công chiến lược đông – xuân

1953 – 1954, ta đã phát huy địa bàn rừng núi – yếu tố này là lợi thế của

ta nhưng lại là bát lợi cho Pháp, bởi Pháp không quen địa hình,, thời tiết

nên việc vận chuyển bằng cơ giới hay sức người đều rất khó khăn. Tổ

chức những cuộc tiến công trên địa bàn chiến lược quan trọng buộc địch

phải phân tán lực lượng thành 5 điểm tập trung, làm phá sản bước đầu

kế hoạch Na-va của Pháp – Mỹ.

Giáo dục niêm tự hào dân tộc và tinh thần, ý thức bảo vệ rừng

Địa chỉ tích hợp: Mục II - Cuộc tiến công chiến lược đông – xuân

1953 – 1954 và chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ.

3. Sự chuẩn bị: GV chuẩn bị lược đồ chiến cuộc Đông – xuân

1953 – 1954 và lược đồ chiến dịch Điện Biên Phủ. Tranh ảnh về bộ đội

ta ngụy trang bằng lá cây ( hoặc hình ảnh trên máy chiếu),Máy chiếu,

bút chỉ lược đồ, phiếu học tập.

4. Hoạt động dạy - học:

7

II. CUỘC CHIẾN CÔNG CHIẾN LƯỢC ĐÔNG XUÂN 1953-

1954 VÀ CHIẾN DỊCH LỊCH SỬ ĐIỆN BIÊN PHỦ 1954.

Gv yêu cầu học sinh trình bày được 1. Cuộc tiến công chiến lược

diễn biến các cuộc tiến công chiến Đông Xuân 1953- 1954

lược Đông Xuân 1953 – 1954

Hs trình bày 4 chiến dịch:

Tây Bắc, trung Lào, Thượng

Em thấy có đặc điểm gì chung ở 4 chiến Lào, Tây Nguyên.

dịch trên?

->Các chiến dịch đều tiến

Vì sao địa bàn rừng núi lại có lợi cho hành ở đại bàn rừng núi, địa

ta?

bàn khó khăn của địch .

-> Đối với nhân dân ta tuy

cũng vất vả nhưng có thể

khắc phục được bằng sự huy

động sức người và phát huy

lợi thế địa bàn của chúng ta,

thông thạo địa hình, thích

ứng với điều kiện thời tiết.

Góp phần làm phá sản bước

đầu kế hoạch Na-va của Pháp

Gv cho học sinh quan sát 1 số hình ảnh – Mỹ.

về công tác chuẩn bị cho chiến dịch 2. Chiến dịch lịch sử Điện

Điện Biên Phủ của quân và dân ta:

Biên Phủ1954:

Quan và dân ta đã chuẩn bị cho chiến

dịch như thế nào?

8

- Quân dân ta chuẩn bị

chu đáo, nêu cao quyết

tâm.

Em có nhận xét gì về các hình ảnh

trên?

- Hình ảnh bộ đội ta ngụy

trang để hành quân trong

rừng sâu, địch không thể phát

hiện được.

Qua đó e thấy rừng có vai trò gì trong

cuộc kháng chiến của quân và dân ta?

Gv minh họa thêm: Đúng như nhà thơ

Tố Hữu viết: “ Núi giăng thành lũy sắt

dày

Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”.

Thiên nhiên thật là ưu đãi cho người

dân Việt, khi được sử hữu núi rừng

xanh trùng điệp, hùng vĩ.

->Rừng che chở cho bộ đội

ta.

? Ngoài ra, em biết rừng còn có tác

dụng gì đối với con người?

- Rừng còn cung cấp các giá

trị về kinh tế, du lịch, điều

hòa và thanh lọc không

khí….

- Hiện nay, rừng nước ta

đang bị khai thác bừa bãi, bị

tàn phá nghiêm trọng, làm

ảnh hưởng đến môi trường

sống của con người, gián tiếp

Tuy nhiên, hiện nay thực tế rừng nước

ta đang trong tình trạng như thế nào?

Bản thân e suy nghĩ thấy mình cần phải

làm gì trước thực thế đó?

9

gây ra thiên tai, lũ lụt, đe dọa

Hãy nêu những việc làm thực tế bản cuộc sống con người.

thân em và các bạn đã làm góp phần - Mỗi người phải có ý thức

bảo vệ môi trường nói chung? bảo vệ rừng, tuyên truyền

(HS có thể nêu các việc hằng ngày đã cho mọi người hiểu được tầm

làm như: trồng cây, bảo vệ cảnh quan quan trọng của việc bảo vệ

trường lớp: xanh – sạch – đẹp).

rừng.

Bài tập vận dụng: Qua các bài đã học ở chương VI, em hãy cho

biết rừng có vai trò như thế nào trong cuộc kháng chiến chống thực dân

Pháp (1946 – 1954) của quân và dân ta?

=> Hoc sinh nêu được: Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ta đã phát

huy vai trò của rừng núi rậm rạp và địa hình hiểm trở để kháng chiến,

bao vây, chia cắt địch, đẩy chúng vào thế khó khăn, bất lợi và suy yếu

dần, tạo điều kiện để ta tấn công và giành thắng lợi.

GV cũng cần nhấn mạnh: tuy nhiên, các yếu tố ngoại cảnh chỉ là

tạo điều kiện chứ không phải quyết định thắng lợi của ta. Yếu tố quyết

định là tinh thần yêu nước, đoàn kết chống giặc của nhân dân ta và

đường lối chiến thuật đúng đắn sáng tạo của Đảng đứng đầu là chủ tịch

Hồ Chí Minh. Việc tận dụng môi trường và địa hình rừng núi là góp

phần đê chiến thắng của ta giảm bớt khó khăn, tổn thất, rút ngắn hơn

thời gian đi đến thắng lợi.

Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường được tích hợp trong hoạt

động học tập này là giúp học sinh nhận thức được vai trò của rừng đối

với con người, không chỉ trong công cuộc chống ngoại xâm mà là trong

cuộc sống hằng ngày. Từ đó giáo dục ý thức bảo vệ tài nguyên thiên

nhiện mà cụ thể là bảo vệ rừng ở địa phương em đang sinh sống.

*Lưu ý:

- Để việc lồng ghép giáo dục môi trường vào bài học có hiệu quả,

trước hết giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo về tư liệu và tranh ảnh

để minh hoạ.Giáo viên có thể sử dụng máy chiếu để học sinh lĩnh hội

kiến thức lịch sử trên quê hương mình.

- Khi đặt câu hỏi tích hợp, giáo viên nên đặt câu ngắn gọn súc

tích, dẫn dắt dễ hiểu. Nội dung tích hợp ngắn gọn, chiếm lượng thời gian

ít để không ảnh hưởng đến việc tìm hiểu kiến thức của cả tiết học.

-Từ đây để bài học lịch sử không khô khan giáo viên cần lồng

ghép liên hệ thực tế ở địa phương các vấn đề gần gũi để học sinh dễ tìm

hiểu..

- Việc tích hợp cần được tiến hành thường xuyên khi có điều kiện

bài học liên quan sẽ tạo cho các em thói quen liên hệ đến ý thức bảo vệ

môi trường trong những bài học khác.

10

3. Kết quả nghiên cứu: .

Qua việc áp dụng các kinh nghiệm và phương pháp trên trong quá

trình dạy học lớp 9 – THCS Nghĩa Hội, bản thân tôi nhận thấy có kết

quả tương đối tốt:

- Trong các tiết học có liên quan đến vấn đề môi trường, các em

học sinh đã có sự liên hệ khi giáo viên đặt câu hỏi và các em có sự liên

hệ khá tốt.

- Trong các bài tập vận dụng tìm hiểu về vai trò của môi trường

các em đã đạt được câu trả lời đúng với tỉ lệ cao.

- Học sinh có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường sống, trong

công việc cụ thể là vệ sinh lớp học sạch sẽ, chăm sóc cảnh quan

trường xanh sạch đẹp.

Với kết quả trên cho ta thấy rằng học sinh có sự tiến bộ trong

nhận thức về vai trò của môi trường và mối quan hệ chặt chẽ giữa con

người với môi trường sống, học sinh nhận thức được thực trạng môi

trương ở địa phương và các biện pháp để bảo vệ và xây dựng môi

trường sống tốt hơn. Góp phần nhỏ vào việc bảo vệ tài nguyên và môi

trường sống.

V. Kết luận:

Chúng ta đã biết, ngay từ buổi đầu con người đã khai thác và sử

dung thiên nhiên trong cuộc đấu tranh sinh tồn, trong những thời kỳ tiếp

theo đó, con người ngày một phát triển, đã tìm cách cải tạo, chinh phục

tự nhiên để phục vụ cho cuộc sống và nhiều mục đích khác nhau.

Ngày nay, với các thành tựu khoa học kỹ thuật ngày một tiến bộ,

con người còn cải tạo được thiên nhiên phục vụ cho mục đích của mình

và cuối cùng chúng ta cần rút ra những bài học gì trong việc khai thác

bảo vệ môi trường sinh sống một cách bền vững, có hiệu quả cao, tránh

những “ sự trừng phạt” của tự nhiên khi phá hoại một cách vô ý thức

hay những chủ đích cá nhân, vô tổ chức, không khoa học, mang tính tàn

phá.

Như vậy, việc tìm hiểu quan hệ của con người, sự phát triển lịch

sử của xã hội không chỉ nâng cao chất lượng bộ môn Lịch sử mà còn

giáo dục ý thức về bảo vệ môi trường để phát triển bền vững và toàn

diện.

Để thực hiện tốt công tác giáo dục bảo vệ môi trường thông qua

dạy học môn Lịch sử ngoài việc các giáo viên bộ môn nắm vững yêu

cầu chung, xác định nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục theo

hướng tích cực cần tổ chức hoạt động ngoại khóa, tiến hành bài học tại

thực địa, thực hiện các công tác công ích xã hội. Sử dụng các phương

tiện và thiết bị hỗ trợ đa dạng để hoạt động không bị nhàm chán mà góp

phần gây hứng thú cho học sinh.

Nhưng để làm được điều này, một số vấn đề được đưa ra để lãnh

đạo các cấp quan tâm giải quyết: kinh phí và thời gian tổ chức để hoạt

11

SKKN Tích hợp giáo dục môi trường trong chương vi: “Việt Nam từ cuối năm 1946 đến năm 1954” – Lịch sử 9