SKKN Thiết kế chủ đề Truy vấn dữ liệu – Tin học 12, nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận STEM

Giáo dục tích hợp STEM là phương pháp đổi mới giáo dục dựa trên tính liên môn tích hợp khoa học - công nghệ - kĩ thuật – toán, trong việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông ở các môn liên quan. Dạy học các môn khoa học theo phương thức giáo dục STEM là định hướng được sở GD-ĐT Nghệ An ưu tiên thực hiện trong nhiêm vụ năm học 2019-2020. Trong đó dạy học theo dự án là phương pháp ứng dụng thích hợp, có hiệu quả trong môi trường giáo dục trường học.

Download

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN

TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 4

………………………………

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài:

THIẾT KẾ CHỦ ĐỀ TRUY VẤN DỮ LIỆU – TIN HỌC

12, NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH THEO

HƯỚNG TIẾP CẬN STEM

Lĩnh vực: PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN

Người thực hiện : HỒ ĐÌNH THƯỜNG

Tổ : TOÁN – TIN - VP

Điện thoại: 0976465759

NĂM HỌC: 2019 – 2020

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lí do chọn đề tài

Giáo dục tích hợp STEM là phương pháp đổi mới giáo dục dựa trên tính

liên môn tích hợp khoa học - công nghệ - kĩ thuật – toán, trong việc thực hiện

chương trình giáo dục phổ thông ở các môn liên quan. Dạy học các môn khoa

học theo phương thức giáo dục STEM là định hướng được sở GD-ĐT Nghệ An

ưu tiên thực hiện trong nhiêm vụ năm học 2019-2020. Trong đó dạy học theo dự

án là phương pháp ứng dụng thích hợp, có hiệu quả trong môi trường giáo dục

trường học.

Trên tinh thần đó, bản thân tôi cùng với các giáo viên trong nhóm tin học,

trường THPT Quỳnh Lưu 4. Đã tiến hành nghiên cứu, thiết kế, dạy học chủ đề:

Truy vấn dữ liệu – tin học 12, nhằm phát triển năng lực cho học sinh theo định

hướng STEM.

2. Mục đích nghiên cứu

Đề tài giúp giáo viên có thêm phương pháp giáo dục mới, nhằm phát triển

năng lực của học sinh. Từ những bài tập dự án, giúp học sinh có được kỹ năng

làm việc theo nhóm và kỹ năng thuyết trình.

3. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu

3.1 Nhiệm vụ nghiên cứu:

Sử dụng phương pháp dạy học theo dự án, học sinh hoạt động trong và

ngoài giờ học.

3.2 Phạm vi nghiên cứu.

Đề tài được nghiên cứu trong quá trình dạy học tại trường THPT Quỳnh

Lưu 4.

4. Đối tượng nghiên cứu

- Sách giáo khoa tin học 12.

- Chuẩn kiến thức kỹ năng môn Tin học trung học phổ thông _ NXB Giáo

dục.

- Tài liệu tập huấn về giáo dục STEM sở GD-ĐT Nghệ An năm 2019-2020.

- Tài liệu tập huấn về dạy học theo chương trình mới.

- Học sinh khối 12, năm học 2019-2020.

5. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp sưu tầm, tổng hợp: Tổng hợp, tham khảo từ các tài liệu về

giáo dục STEM.

- Phương pháp thực nghiệm: dạy học đề khảo sát kiểm chứng.

PHẦN II. NỘI DUNG

1. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP

SÁNG KIẾN

Hiện nay, có nhiều phương pháp đổi mới giờ dạy được triển khai thực

hiện ở các cấp học như: Đổi mới SHCM theo Nghiên cứu bài học, xây dựng

các chủ đề dạy học ... những giải pháp đổi mới đã khắc phục tình trạng dạy học

mang tính hàn lâm, thụ động trước đây. Tuy nhiên, các phương pháp trên vẫn

còn hạn chế trong việc phát huy năng lực sáng tạo và trải nghiệm nghiên cứu

khoa học của học sinh. Phương pháp dạy học chủ đề theo định hướng giáo dục

STEM là chủ đề tích hợp liên môn. Với phương pháp này, học sinh sẽ có thời

gian để hình thành các kỹ năng giải quyết vấn đề và liên hệ thực tế, vì thời gian

thực hiện dự án không chỉ là trong tiết học mà còn thực hiện cả ngoài tiết học.

2. NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN SÁNG KIẾN

2.1 Tìm hiểu về quy trình kỹ thuật, tiêu chí xây dựng bài học STEM

2.1.1 Kế hoạch bài học STEM

B1. Tên chủ đề;

B2. Mô tả chủ đề;

B3. Mục tiêu: Kiến thức, kĩ năng, phẩm chất, năng lực;

B4. Thiết bị;

B5. Tiến trình dạy học ( Gồm 5 hoạt động).

Hoạt động 1: Xác định vấn đề

+ Mục đích;

+ Nội dung;

+ Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh;

+ Cách thức tổ chức hoạt động.

Hoạt động 2: Nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất giải pháp

+ Mục đích;

+ Nội dung;

+ Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh;

+ Cách thức tổ chức hoạt động.

Hoạt động 3: Lựa chọn giải pháp.

Hoạt động 4: Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh giá.

Hoạt động 5: Chia sẻ, thảo luận, điều chỉnh

2.1.2 Sự phù hợp của tiến trình tổ chức các hoạt động học của học

sinh trong các bài học STEM với phương pháp dạy học tích cực

Mô hình

THM

(VNEN)

Phương pháp

dạy học tích cực

Giáo dục STEM

HĐ1: Tiêu chí

dụng cụ/thiết bị… cần

chế tạo

Xác định vấn đề/

nhu cầu thực tiễn

Gắn kết

Khởi động

Hình

Khám phá

thành kiến

thức

Nghiên cứu kiến thức

mới cần sử dụng

HĐ2: Học kiến

thức mới + Đề xuất các

giải pháp/Bản thiết kế

Giải thích

Luyện tập

Đề xuất các giải pháp/

Bản thiết kế

HĐ3: Trình

bày/bảo vệ/lựa chọn giải

pháp/thiết kế

Lựa chọn 1 giải pháp/

Bản thiết kế

Mở rộng

Vận dụng

hoặc/và

Chế tạo mẫu

HĐ4: Chọn dung

cụ, Chế tạo và thử

nghiệm

mở rộng

Thử nghiệm – Đánh giá

Chia sẻ và thảo luận

Điều chỉnh thiết kế

HĐ5: Trình bày

sản phẩm + Đánh giá

Đánh giá

2.1.3 Tiêu chí xây dựng bài học STEM

Tiêu chí 1:Chủ đề bài học STEM tập trung vào các vấn đề của thực tiễn.

Tiêu chí 2: Cấu trúc bài học STEM theo quy trình thiết kế kĩ thuật.

Tiêu chí 3: Phương pháp dạy học bài học STEM đưa hs vào hoạt động tìm

tòi và khám phá, định hướng hành động, trải nghiệm và sản phẩm.

Tiêu chí 4: Hình thức tổ chức bài học STEM lôi cuốn hs vào hoạt động

nhóm kiến tạo.

Tiêu chí 5: Nội dung bài học STEM áp dụng chủ yếu từ nội dung khoa

học và toán mà HS đã và đang học.

Tiêu chí 6: Tiến trình bài học STEM tính đến có nhiều đáp án đúng và coi

sự thất bại như là một phần cần thiết trong học tập.

2.2 Thiết kế kế hoạch dạy học theo chủ đề STEM, chủ đề: Truy vấn

dữ liệu – tin học 12

2.2.1 Lựa chọn chủ đề, nội dung bài dạy học

Chủ đề: Truy vấn trong CSDL

2.2.2 Xác định yêu cầu kiến thức, kĩ năng, thái độ

1. Kiến thức

+ Biết khái niệm mẫu hỏi, vai trò của mẫu hỏi.

+ Biết sử dụng các phép toán, biểu thức, các hàm số học chuẩn trong mẫu

hỏi.

+ Biết các bước chính để tạo mẫu hỏi.

2. Kỹ năng

+ Sử dụng các biểu thức toán học trong thiết lập mẫu hỏi.

+ Viết đúng biểu thức điều kiện khi thiết lập mẫu hỏi.

3. Thái độ

+ Tự giác, tích cực và chủ động trong các hoạt động tập thể.

4. Năng lực

+ Phát triển năng lực chung: phát hiện giải quyết vấn đề, năng lực hoạt

động nhóm.

+ Phát triển năng lực đặc thù: Giải quyết vấn đề với sự hỗ trợ của công

nghệ thông tin và truyền thông, Hợp tác trong môi trường số.

2.2.3 Xác định phương pháp, đồ dùng dạy học

- Phương pháp: Thuyết trình, hoạt động giải quyết vấn đề, hoạt động

nhóm, hoạt động cặp đôi.

- Phương tiện dạy học:

+ Giáo viên: Máy chiếu, phiếu học tập, hình ảnh minh họa trên slide.

+ Học sinh: Sách giáo khoa, bảng phụ.

2.2.4 Lập bảng mô tả yêu cầu cần đạt

Loại câu

hỏi/bài

tập

Thông

hiểu

Vận dụng

thấp

Vận dụng

Nội dung

Nhận biết

cao

HS chỉ ra

và giải

thích được biểu thức,

các phép

tính toán,

các biểu

thức điều

kiện

HS thiết lập

được các

HS xác định

được ý

nghĩa của

Câu

các điều

kiện tương

ứng với các

dạng câu

hỏi.

hỏi/bài tập mẫu hỏi,

định tính

xác định các

biểu thức

toán học

1.Các

khái niệm

Chỉ ra cấu

trúc, xác

HS vận dụng

các biểu thức

tính toán và

điều kiện để

mô tả bài

HS biết

được cách

tính giá trị

các biểu

thức.

định các

Bài tập

định

lượng

thành phần

trong biểu

thức số học

và biểu

toán mới

thức lôgic

Bài tập

thực hành

HS hiểu

được ý

nghĩa của

HS mô tả

các bước

Câu

hỏi/bài tập

định tính

2. Tạo

mẫu

thiết kế mẫu các bước

hỏi.

thiết kế

hỏi

mẫu hỏi.

Bài tập

định

HS biết cơ

chế hoạt

HS hiểu cơ HS viết

chế hoạt được cấu

HS viết được

cấu trúc mẫu

lượng

động của

mẫu hỏi

động của

mẫu hỏi

trúc mẫu

hỏi, thực

hiện trong

một tình

huống quen

thuộc.

hỏi, thực

hiện trong

một tình

huống mới.

HS vận

dụng mẫu

hỏi, cùng

HS vận dụng

mẫu hỏi,

cùng với các

đối tượng

khác để làm

được yêu

cầu hoàn

chỉnh giải

quyết vấn đề

trong tình

HS sửa lỗi với các đối

mẫu hỏi

trong tình

huống

tượng khác

để làm được

yêu cầu

Bài tập

thực hành

quen thuộc hoàn chỉnh

có lỗi.

giải quyết

vấn đề trong

tình huống

quen thuộc.

huống mới.

2.2.5 Câu hỏi và bài tập.

- Nhận biết :

CH1: Cho biết khái niệm và lợi ích của mẫu hỏi trong CSDL?

CH2: Nêu các phép toán số học?

CH3: Nêu các phép toán quan hệ, lôgic?

CH4: Nêu các toán hạng: các trường, hằng số, hằng văn bản?

CH5: Nêu các hàm số học chuẩn?

CH6: Nêu các bước chính để thiết lập mẫu hỏi?

CH7: Nêu các thao tác thiết lập mẫu hỏi?

- Thông hiểu.

CH1: Cho biết ý nghĩa của các thành phần tham gia trong biểu thức mẫu

hỏi?

CH2: Cách biễu diễn các trường, các hằng văn bản?

CH3: Ý nghĩa của các thuộc tính mô tả điều kiện trong mẫu hỏi?

- Vận dụng

CH1: Viết các biểu thức điều kiện với tình huống quen thuộc?

- Vận dụng cao

CH2: Viết biểu thức điều kiện trong một số tình huống phát sinh?

2.2.6 Thiết kế hoạt động chủ đề.

Thời lượng

(tiết)

Người thực

hiện

Thiết bị DH,

Nội dung

Thời điểm

Ghi chú

học liệu

Máy chiếu,

phiếu học

tập, bảng phụ

1.Các khái Hồ Đình

niệm Thường

Tuần 13,

lớp 12A1

1 tiết

Máy chiếu,

phiếu học

tập, bảng phụ

2. Tạo mẫu Hồ Đình

hỏi Thường

Tuần 13,

lớp 12A1

2.3 Thiết kế tiến trình dạy học theo dự án STEM, chủ đề: Truy vấn dữ

liệu – tin học 12

2.3.1 Xác định vấn đề hoặc nhu cầu thực tiễn

* Mục đích : Giúp các em hiểu một số truy vấn trên CSDL thực tiễn, phầm

mềm quản lí điểm, từ đó thiết lập được truy vấn trên CSDL đơn giản được tạo

trên Access .

* Nội dung :

- Hoạt động 1 : Tìm hiểu truy vấn từ phần mềm quản lí điểm

Giáo viên trình chiếu bảng tổng kết năm học được trích xuất từ phần mềm

quản lí điểm. Giáo viên đưa ra các lập luận cho bảng dữ liệu với các câu hỏi sau:

CH1 : Điểm tb các môn được tổng hợp như thế nào?

CH2 : Điểm TK được tính như thế nào?

CH3 : Xếp loại học lực dựa vào dữ liệu nào và điều kiện gì?

Gọi học sinh đứng tại chỗ trả lời câu hỏi.

Hình 1: Bảng điểm tổng kết năm học

Giáo viên trình chiếu tiếp bảng Thống kê tỉ lệ xếp loại học lực (Hình 2).

Yêu cầu học sinh đặt các câu hỏi lấy dữ liệu cho bảng thống kê?

Hình 2: Thống kê tỉ lệ học lực phần mềm quản lí điểm

Dự kiến sản phẩm học sinh:

CH1: Dữ liệu học sinh nữ của từng lớp được lấy như thế nào?

CH2: Tỉ lệ học lực từng lớp được thống kê từ những dữ liệu nào? Cách

thống kê như thế nào ?

* Hoạt động 2: Hoạt động nhóm thiết lập các truy vấn từ CSDL đã cho.

Giáo viên trình chiếu bảng Học sinh CSDL quản lí học sinh (Hình 3),

phân lớp thành 4 nhóm yêu cầu thiết lập ít nhất 4 câu hỏi yêu cầu khai thác dữ

liệu dữ liệu :

Hình 3 : Bảng HOC_SINH CSDL Quản lí học sinh

Dự kiến sản phẩm của học sinh:

CH1: Tính điểm trung bình các môn?

CH2: Đưa ra học sinh có điểm trung bình cao nhất?

CH3: Sắp xếp theo tổ từ nhỏ đến lớn?

CH4: Đưa ra điểm trung bình từng môn theo tổ?

CH5: Đưa ra điểm cao nhất, thấp nhất từng môn?

- Hoạt động 3: Phân nhóm giao nhiệm vụ thực hiện dự án.

Giáo viên trình chiếu CSDL Quản lí học sinh (Hình 3), phân dự án cho 4

nhóm trong lớp. Yêu cầu từ CSDL Quản lí học sinh:

Nhóm 1: Thiết kế mẫu hỏi đưa ra điểm trung bình các môn theo công

thức:

DiemTB= ((Toán + Văn)x2+lí+hóa+ sử+địa+tin)/9

Nhóm 2: Thiết kế mẫu hỏi đưa ra danh sách các bạn nam, sắp xếp theo

thứ tự tăng dần theo tổ?

Nhóm 3: Thiết kế mẫu hỏi đưa ra danh sách học sinh có điểm văn >7.0 và

toán <9.5?

Nhóm 4: Thiết kế mẫu hỏi gộp nhóm theo tổ điểm trung bình các môn?

* Hình thức tổ chức hoạt động: Thuyết trình kết hợp vấn đáp học sinh

(Hoạt động 1). Hoạt động nhóm (Hoạt động 2)

2.3.2 Xác định kiến thức nền và đề xuất giải pháp

* Mục đích: Giúp học sinh tìm hiểu kiến thức liên quan để giải quyết dự án.

* Nội dung

- Hoạt động 4: Phân nhóm tìm hiểu kiến thức liên quan

Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu nghiên cứu sách giáo khoa trang

63, 64 thực hiện yêu cầu:

Nhóm 1: Trình bày các phép toán sử dụng trong biểu thức mẫu hỏi.

Nhóm 2: Trình bày các toán hạng trong biểu thức mẫu hỏi.

Nhóm 3: Trình bày biểu thức số học, biểu thức logic.

Nhóm 4: Trình bày các hàm trong biểu thức mẫu hỏi.

Các nhóm hoạt động trình bày trên bảng phụ, cử đại diện nhóm lên thuyết

trình, trả lời phản biện.

Dự kiến sản phẩm của học sinh:

Nhóm 1:

- Các phép toán

+ Phép toán số học: +, – , * , /

+ Phép toán so sánh:

<, >, <=, >=, =, <>

+ Phép toán logic:

AND, OR, NOT

Nhóm 2:

- Các toán hạng :

+ Tên các trường: được ghi trong dấu ngoặc vuông.

Ví dụ : [gioi tinh], [DToan]

+ Các hằng số học

+ Các hằng văn bản, được viết trong dấu nháy kép.

Nhóm 3:

- Cấu trúc biểu thức số học:

<Tên trường> :<Biểu thức sốhọc>

Ví dụ :

DTB:([Dtoan]+[Dli]+[Dtin]+[Dvan]+[Dhoa]+[Dsinh])/6

- Biểu thức điều kiện sẽ là:

[TOAN] >=9

Nhóm 4:

SUM: Tính tổng

Tải về để xem bản đầy đủ

27 trang minhvan 20/04/2024 900

Download

Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Thiết kế chủ đề Truy vấn dữ liệu – Tin học 12, nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận STEM", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_thiet_ke_chu_de_truy_van_du_lieu_tin_hoc_12_nham_phat_t.doc