SKKN Tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 Trường Tiểu học Vạn Thọ 1 học môn Âm nhạc qua trò chơi giải ô chữ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VẠN NINH

TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN THỌ 1

SÁNG KIẾN

TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH LỚP 4

TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN THỌ 1 HỌC MÔN ÂM NHẠC

QUA TRÒ CHƠI GIẢI Ô CHỮ

Tác giả: Võ Thị Bích Dương

Năm học 2018 - 2019

1

MỤC LỤC

MỤC LỤC ………………………………………………………………………... 1

I. ĐẶT VẤN ĐỀ ...........................................………………………………... 2

1. Lý do chọn đề tài ………………………...………………………………... 2

2. Lịch sử của đề tài ………………………...………………………………... 3

3. Mục đích nghiên cứu …………………….………………………………... 3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu ….……………………. 4

5. Giới hạn ( phạm vi) nghiên cứu……………............…..…………...…… 4

6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu .………...…………..……………….. 5

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ………………………………………………… 5

1. Cơ sở lý luận…………………………….……………………………. . . . . . 5

2.Thực trạng ……………………………...….…………………………… …. 6

3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề …………...……………... 8

4. Hiệu quả của đề tài ……………………….………………………………. 15

III. KẾT LUẬN ............................................………………………………. 17

1. Đúc kết lại nội dung chính đã trình bày ……...…..……………………… 17

2. Biện pháp triển khai, áp dụng đề tài vào thực tiễn …………...…………... 17

3. Kiến nghị, đề xuất………………………….……………………………… 18

4. Hướng phát triển của đề tài ……………….……………………………… 18

TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………...………………………………. 20

2

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lí do chọn đề tài:

Sinh thời Bác Hồ Chí Minh đã căn dặn:

“Vì lợi ích mười năm trồng cây

Vì lợi ích trăm năm trồng người”.

“Trồng người” đó là vấn đề mà Đảng, nhà nước và toàn dân đều rất quan

tâm. Mục tiêu của giáo dục nhằm hình thành và phát triển những phẩm chất,

năng lực của công dân Việt Nam: Tự chủ, năng động, sáng tạo, có kiến thức

văn hóa, khoa học công nghệ, có nghề nghiệp, có sức khỏe tốt, có niềm tự hào

dân tộc, có ý chí vươn lên, có năng lực đi vào thực tiễn cuộc sống góp phần làm

cho dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng văn minh đáp ứng yêu cầu xây

dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa.

Trong đó giáo dục Tiểu học là cấp học nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho

việc hình thành và phát triển nhân cách người học và môn Âm nhạc đó giúp

phần không nhỏ trong việc hình thành phát triển đó. Âm nhạc ngày nay đã trở

thành một trong những môn học được quy định chính thức trong chương trình

đào tạo ở cấp phổ thông bắt đầu từ cấp tiểu học.

Trong quá trình triển khai giáo dục Tiểu học ở nước ta, đội ngũ đông đảo

các giáo viên đã, đang có những cố gắng vận dụng đổi mới phương pháp dạy

học để đảm bảo và nâng cao chất lượng cho những giờ lên lớp. Vậy chúng ta

phải có những phương pháp dạy học hiện đại ra sao để nâng cao chất lượng giờ

học mà không làm các em quá sức, vừa học vừa chơi, góp phần phát triển năng

lực học tập của học sinh, trên cơ sở đó phát huy mặt tích cực của việc dạy học

âm nhạc.

Như chúng ta đã biết, hiện nay bộ môn Âm nhạc trong trường Tiểu học đã

được thực sự quan tâm với việc biên soạn nội dung, chương trình dạy học, đào

tạo đội ngũ giáo viên chuyên nghành, trang bị đầy đủ đồ dùng dạy học cho từng

trường học. Đó là điều kiện hết sức thuận lợi để giảng dạy môn Âm nhạc đạt

kết quả cao.

Tuy nhiên, thực tế giảng dạy trong nhà trường đó đảm bảo chất lượng

chưa? Đã quan tâm đúng mức chưa? Điều đó tôi không giám khẳng định.

Nhưng qua việc thăm dò ý kiến và dự giờ thăm lớp của một số đồng nghiệp

liên trường tôi có một số ý kiến nhận xét thấy một số ít giáo viên vẫn còn có

những quan điểm chủ quan như: Chỉ cần dạy các em biết hát, dạy đủ số bài là

được, trong các bước tiến hành bài dạy các giáo viên còn rất máy móc, chưa

thực sự chịu khó đầu tư cho từng bài dạy vào các bước dạy. Đặc biệt là khâu

chuẩn bị bài còn qua loa đại khái nên khi vào tiết dạy thường lúng túng, dẫn

đến thiếu hoặc thừa thời gian và kết quả là giờ học không đạt như mong muốn

và yêu cầu của bài. Thực tế giảng dạy ở lớp 4 và tìm hiểu phương pháp giảng

dạy của một số đồng nghiệp tôi thấy phần lớn các giáo viên hầu như không có

sự đầu tư các trò chơi bổ trợ cho kiến thức môn học, thường tận dụng luôn

3

những trò chơi truyền thống dẫn đến nhàm chán cho tiết học. Vì vậy học sinh

hát thuộc lời ca, đúng giai điệu và biết cách gõ đệm nhưng để hỏi các em rằng

bài hát đó là của tác giả nào? Dân ca gì? Tên bài hát là gì? thì rất ít em nhớ rõ.

Vì Vậy, tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Tạo hứng thú cho học sinh lớp 4

Trường Tiểu học Vạn Thọ 1 học môn Âm nhạc qua trò chơi giải ô chữ ”

2. Lịch sử của đề tài:

Bắt đầu năm học 2008 – 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động

phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm

mục tiêu: Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà

trường để xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả phù hợp

với địa phương và đáp ứng nhu cầu của xã hội, phát huy tính chủ động, tích cực,

sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt động ngoại khóa một cách phù

hợp và hiệu quả. Cuộc vận động này đã khích lệ tất cả cán bộ, giáo viên trong

ngành giáo dục nói riêng và toàn xã hội nói chung đều đồng tình hưởng ứng tích

cực.

Mặt khác, Trường Tiểu học Vạn Thọ 1 tôi đang dạy là trường đang thực

hiện dạy học theo mô hình trường học mới (VNEN) cho nên việc thay đổi

phương pháp dạy học là điều cần thiết và phải tiến hành kịp thời. Trong các

phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh theo mô hình

trường học mới, phương pháp trò chơi học tập được xem là một trong các

phương pháp dạy học được sử dụng thường xuyên và có hiệu quả, phù hợp với

đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học đó là “học mà chơi, chơi mà học”. Đối

với đề tài này, tôi chủ yếu nhấn mạnh, nghiên cứu sâu về phương pháp trò chơi

ô chữ, thông qua trò chơi giúp các em hứng thú học tập, nâng cao tinh thần học

hỏi, sáng tạo và thêm yêu thích môn học âm nhạc này.

3. Mục đích nghiên cứu:

Mục đích của đề tài này là xây dựng cơ sở khoa học về tổ chức trò chơi

nhằm tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 khi học môn Âm nhạc qua trò chơi giải ô

chữ. Từ đó xây dựng định hướng cho giáo viên trong việc thực hiện tổ chức trò

chơi như thế nào là có tính khả thi, hiệu quả và phù hợp với đặc điểm của học

sinh, khắc phục một số hạn chế, khó khăn và lúng túng trong quá trình thực hiện

phương pháp dạy học bằng cách thức tổ chức trò chơi học tập, qua đó giúp giáo

viên dễ dàng hơn khi tổ chức dạy học trên lớp, khắc phục được tình trạng truyền

thụ kiến thức. Dựa vào thời lượng, có thể soạn phương pháp dạy học cho phù

hợp đối tượng học sinh, đặc điểm, điều kiện cụ thể của địa phương. Học sinh

chủ động hơn, tích cực hơn trong học tập. Học sinh có cơ hội chia sẻ những trải

nghiệm, được thực hành và vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào đời sống

hàng ngày. Đồng thời giúp học sinh phát triển năng lực xã hội, năng lực hoạt

động của bản thân và phát huy tốt khả năng sáng tạo. Nhằm góp phần vào tiến

trình đổi mới phương pháp dạy học nói chung, phương pháp trò chơi nói riêng,

từng bước nâng dần chất lượng giáo dục của nhà trường trong thời kỳ công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

4

4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu:

4.1. Nhiệm vụ nghiên cứu:

- Xác định cơ sở thực tiễn, cơ sở lí luận của vấn đề cần nghiên cứu.

- Điều tra thực trạng việc học môn Âm nhạc của học sinh lớp 4.

- Tìm ra biện pháp tổ chức trò chơi phù hợp với học sinh giúp cho các em

phát triển khả năng nghe nhạc, khả năng ghi nhớ, hát đúng giai điệu, lời ca, nhớ

đúng tên tác giả tác phẩm, nhớ được một số nhà soạn nhạc nổi tiếng trong nước

cũng như trên thế giới, khắc sâu kiến thức từ đó tạo cho các em niềm yêu thích

khi học môn Âm nhạc.

4.2. Phương pháp nghiên cứu:

4.2.1. Phương pháp quan sát:

Quan sát thái độ, sự tích cực của học sinh khi tham gia trò chơi để thu

thập thông tin, nhìn nhận, đánh giá một cách khách quan hiệu quả của các trò

chơi được sử dụng trong suốt quá trình nghiên cứu qua từng giai đoạn học của

học sinh.

4.2.2. Phương pháp thực nghiệm:

- Áp dụng linh hoạt một số biện pháp tổ chức trò chơi vào trong các giờ

dạy để nắm bắt sự tác động tích cực, hiệu quả tiết dạy.

4.2.3. Phương pháp điều tra:

- Điều tra trực tiếp học sinh để nắm bắt mức độ hứng thú của học sinh khi

tham gia chơi trò chơi.

- Trao đổi với đồng nghiệp để hiểu rõ mức độ hiệu quả của sử dụng

phương pháp tổ chức trò chơi trong quá trình dạy học của họ.

4.2.4. Phương pháp so sánh, đối chiếu:

Căn cứ vào kết quả học tập trước và sau khi áp dụng tổ chức trò chơi vào

giảng dạy để đối chiếu, so sánh, từ đó đánh giá được mức độ hiệu quả của các

biện pháp đã áp dụng.

4.2.5. Phương pháp tổng hợp:

Thực hiện trong quá trình áp dụng phương pháp tổ chức trò chơi trong

giảng dạy; theo dõi tổng hợp tất cả các tình huống nhằm rút ra cho mình một số

kinh nghiệm trong tổ chức trò chơi sao cho hiệu quả.

5. Giới hạn (phạm vi) nghiên cứu:

- Nội dung nghiên cứu: Tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 Trường Tiểu học

Vạn Thọ 1 học môn âm nhạc qua trò chơi giải ô chữ.

- Đối tượng nghiên cứu: Học sinh của lớp 4A, 4B Trường Tiểu học Vạn

Thọ 1.

- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/ 2017 đến tháng 11/2018.

5

6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:

- Nghiên cứu nhiều về phương pháp tổ chức trò chơi học tập qua đó tích

lũy nhiều kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm phục vụ cho việc giảng dạy môn âm

nhạc.

- Chắc lọc nhiều biện pháp để giúp học sinh có hứng thú trong học tập,

yêu thích học môn âm nhạc, mong chờ đợi giờ học âm nhạc.

- Thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học sinh tiếp thu kiến

thức một cách tự giác, tích cực.

- Qua trò chơi, giúp học sinh luyện kỹ năng, kỹ xảo, thao tác và phản ứng

nhanh nhẹn, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, cơ hội học tập đa dạng hơn.

- Phát huy tính đoàn kết, tinh thần đồng đội cho học sinh, tạo không khí

vui đề học – học để vui chơi.

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận:

1.1 Đặc điểm tâm sinh lí của học sinh tiểu học:

Học sinh tiểu học là một thực thể hồn nhiên, ngây thơ và trong sáng. Ở

mỗi trẻ em tiềm tàng khả năng phát triển về trí tuệ, lao động, rèn luyện và hoạt

động xã hội để đạt một trình độ nhất định về lao động nghề nghiệp, về quan hệ

giao lưu và chăm lo cuộc sống cá nhân, gia đình. Trẻ em ở lứa tuổi tiểu học là

thực thể đang hình thành và phát triển cả về mặt sinh lý, tâm lý, xã hội, các em

đang từng bước gia nhập vào xã hội thế giới của mọi mối quan hệ. Do đó, học

sinh tiểu học chưa đủ ý thức, chưa đủ phẩm chất và năng lực như một công dân

trong xã hội, mà các em luôn cần sự bảo trợ, giúp đỡ của người lớn, của gia

đình, nhà trường và xã hội. Học sinh tiểu học dễ thích nghi và tiếp nhận cái mới

và luôn hướng tới tương lai. Nhưng cũng thiếu sự tập trung cao độ, khả năng ghi

nhớ và chú ý có chủ định chưa được phát triển mạnh, tính hiếu động, dễ xúc

động còn bộc lộ rõ nét. Trẻ nhớ rất nhanh và quên cũng nhanh.

Ở lứa tuổi tiểu học các em nhận thức còn mang nặng cảm tính. Các em

thường hiếu động, dễ hưng phấn, khó tập trung, không chú ý lâu hay hướng tới

các hoạt động cụ thể dễ thấy, dễ hiểu các em không thích các hoạt động kéo dài

thời gian. Cho nên trong quá trình học tập các em thường thiếu tính kiên trì, mau

chán, ham chơi. Do đặc điểm về tâm lí, bản chất việc học của học sinh tiểu học “học

mà chơi, chơi mà học” là đặc trưng cơ bản cho mọi hoạt động học tập, lao động, vui

chơi giải trí và cũng là yêu cầu quan trọng khi mà chúng ta đang hướng vai trò trung

tâm của học tập, tự rèn luyện cũng chính là các em.

1.2. Sự cần thiết của việc tổ chức trò chơi học tập cho học sinh lớp 4:

Hứng thú là một thuộc tính tâm lí - nhân cách quan trọng của con người.

Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì

người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú. M. Gorki từng nói

“Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc”. Cùng với tự giác, hứng thú làm

6

nên tính tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả cao, có khả năng

khơi dậy mạch nguồn của sự sáng tạo. Trong khi đó, việc khảo sát thực tế dạy

âm nhạc ở tiểu học đã cho thấy nhiều học sinh tiểu học không có hứng thú trong

học tập. Điều này vừa được xem như là một biểu hiện vừa được xem như là một

nguyên nhân rất quan trọng của việc suy giảm chất lượng dạy học âm nhạc tiểu

học.

Trong thực tế dạy học, giờ học nào tổ chức trò chơi cũng đều gây được

không khí học tập hào hứng, thoải mái, vui nhộn. Nghiên cứu cho thấy, trò chơi

học tập có khả năng kích thích hứng thú và trí tưởng tượng của trẻ em, kích

thích sự phát triển trí tuệ của các em. Trò chơi học tập nhất thiết phải là một bộ

phận của nội dung bài học, phải là một phần cấu tạo nên bài học. Trong trò chơi,

khi mọi thứ đều thật, chẳng hạn trong môn Âm nhạc, tác giả vẫn là tác giả, câu

hát vẫn là câu hát, trò vẫn là trò, thầy vẫn là thầy... trò chơi sẽ bớt phần thú vị.

Trò chơi cuốn hút trẻ em hơn nếu có được sự giả định từ tên gọi, từ người tham

gia, từ tình huống đến kết quả chơi. Ví dụ nhóm trò chơi giải ô chữ đã khai thác

tính giả định của trò chơi từ nguồn bài hát. Khi đó, trò chơi vừa minh hoạ sinh

động kiến thức, kĩ năng Âm nhạc, vừa tạo ra được sắc thái của bài hát, vừa gợi

lại nội dung bài hát mà học sinh đã học ở phân môn học hát. Ví dụ, từ bài hát Cò

lả, xây dựng trò chơi giải ô chữ tìm ra từ khóa tác giả hay tên bài hát..v.v... Từ

bài hát Chú voi con ở bản Đôn, có thể xây dựng trò chơi giải ô chữ tìm từ khóa

khắc sâu tác giả hoặc qua trò chơi có thể nhớ lại các kiến thức liên quan thông

qua ô chữ.

Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải

mái, học mà chơi, chơi mà học.Vấn đề học và kết quả học tập của các em là rất

quan trọng, điều đó không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp

mang tính vừa sức mà còn phụ thuộc vào phương pháp truyền thụ cách tổ chức

tiết học của người thầy. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập của các em

cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện của gia đình và toàn xã hội.

2. Thực trạng:

Trường Tiểu học Vạn Thọ 1 là một trường có phong trào văn hoá, văn

nghệ khá tốt. Các hoạt động văn hoá văn, nghệ diễn ra rất sôi nổi trong suốt

năm học qua các đợt thi đua. Các hoạt động đó được tác động nhiều bởi bộ

môn Âm nhạc. Do vậy để các em học tốt và có hứng thú học tập bộ môn này,

đòi hỏi người thầy phải có một phương pháp truyền đạt, phương pháp thu hút,

tạo sự hứng thú cho các em với môn học.

Là giáo viên được đào tạo chuyên ngành sư phạm Âm nhạc, qua thời

gian trực tiếp giảng dạy bộ môn với lòng yêu nghề mến trẻ và sự nỗ lực học hỏi

của mình, bản thân ít nhiều đã đúc kết được những kinh nghiệm trong công tác

giảng dạy, tôi nhận thấy thực tế việc học tập của các em trong việc tiếp thu

kiến thức khi học môn Âm nhạc.. Tôi thấy hầu như tất cả các em đều thích học

môn Âm nhạc. Nhưng khi kiểm tra các kiến thức của các em thì rất nhiều em

nói câu đầu của bài hát thành tên bài hát, kể cả các tác giả và những bài dân ca

các em đều trả lời chắp vá tác giả này với bài hát kia hoặc vùng miền không

7

đúng với bài hát, khi hỏi lại thì các em rất lúng túng và không giám khẳng

định. Đại bộ phận các em còn nhược điểm rất phổ biến là hát theo thói quen cũ,

hát tự do, tuỳ tiện không theo một giai điệu cụ thể. Vì vậy người giáo viên phải

từng bước giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức, các kỹ năng

cơ bản của ca hát từ đó giúp các em phát triển khả năng nghe nhạc, khả năng

ghi nhớ, khắc sâu kiến thức cho các êm từ đó tạo cho các em niềm yêu thích

khi học môn Âm nhạc

Trường Tiểu học Vạn Thọ 1 vớí 189 em học sinh và môn Âm nhạc có 1

giáo viên giảng dạy. Tôi được phân công giảng dạy tất cả các khối lớp 1,2,3,4,5.

Cuối năm học 2017- 2018, tôi đã tiến hành khảo sát đối với học sinh lớp 4A (18

học sinh), 4B (16 học sinh).

Thông qua việc đánh giá thường xuyên và kết quả cuối học kì 1 tôi có

bảng sau:

Bảng A.

Kết quả

Sĩ

số

Hoàn

thành tốt

Chưa hoàn

Lớp

Năm học

Hoàn thành

thành

SL

%

SL

%

SL

%

4A

4B

18 2017 -2018

16 2017 -2018

8

44,4

10

55,6

0

7

43,8

9

56,2

0

Nhìn vào bảng số liệu Bảng A cho thấy chất lượng của học sinh hoàn

thành tốt còn thấp, học sinh hoàn thành chiếm tỉ lệ khá cao ở hai lớp:

Lớp 4A

* Số học sinh hoàn thành tốt kết quả đạt 44,4 %

* Số học sinh hoàn thành kết quả đạt 55,6 %

Lớp 4B

* Số học sinh hoàn thành tốt đạt kết quả 43,8 %

* Số học sinh hoàn thành kết quả đạt 56,2 %

Từ Bảng A cho thấy kết quả học sinh đạt được sau học kì 1 là còn thấp,

qua đó tôi nhận thấy nên tập trung nghiên cứu tìm ra biện pháp để học sinh hứng

thú học tập để đạt thành tích cao hơn.

Trên cơ sở đặt câu hỏi qua phiếu điều tra trắc nghiệm trên 34 học sinh:

Em có thích học bộ môn Âm nhạc không? Vì sao thích? Vì sao không? Kết qủa

thu được như sau:

8

Kết quả

Không đồng ý

STT

Nguyên nhân

Đồng ý

Do môn Âm nhạc hấp dẫn,

dễ học

1

2

3

23/34 HS = 67,6% 11/34HS = 32,4%

Do môn Âm nhạc khó học,

dễ quên, nhiều bài nhàm 19/34HS = 55,9% 15/34HS = 44,1%

chán.

Do giáo viên dạy hay, dễ

22/34HS = 64,7 % 12/34HS = 35,3%

hiểu, hứng thú

* Qua bảng thống kê điều tra cho thấy các em không thích môn Âm nhạc

do môn Âm nhạc do khó học, dễ quên, nhiều bài nhàm chán đạt tỉ lệ khá cao,

chiếm 67,6%. Vì kết quả khảo sát trên tôi càng quyết tâm tiến hành đề tài này.

3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề:

3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:

Lấy học sinh làm trung tâm, học sinh được học theo khả năng của riêng

mình tự quản, hợp tác và tự giác cao trong học tập. Nội dung học gắn bó chặt

chẽ với đời sống hằng ngày của học sinh. Từ đó góp phần hình thành nhân cách,

giá trị dân chủ, ý thức tập thể theo xu hướng thời đại cho học sinh.

Học sinh phải tham gia các hoạt động học tập một cách tích cực, hứng

thú, tự tin và tự nhiên. Tạo cho học sinh tính tự giác, tích cực trong học tập.

Nhóm trưởng đóng vai trò chính trong tiết học hướng dẫn, điều hành tiết học

hướng dẫn nhẹ nhàng dưới sự trợ giúp đúng mức, đúng lúc của giáo viên, tài

liệu hướng dẫn học, đồ dùng dạy học Tiếng Việt, để từng học sinh (từng nhóm

học sinh) tự phát hiện, phân tích và tự giải quyết vấn đề của bài học, tự chiếm

lĩnh nội dung kiến thức và có thể vận dụng được kiến thức đó vào luyện tập thực

hành, giúp cho việc phát triển năng lực cá nhân học sinh.

Giáo viên cần linh hoạt về nhịp độ học tập tùy theo đối tượng học sinh.

Thay thế các phương pháp dạy học đơn điệu ít tác dụng bằng các phương

tiện kĩ thuật hiện đại. Giúp học sinh hứng thú trong học tập, hiểu sâu, nhớ lâu

kiến thức.

Trò chơi học tập là trò chơi mà luật của nó bao gồm các qui tắc gắn với

kiến thức kĩ năng có được trong hoạt động học tập, gắn với nội dung bài học,

giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi. Thông qua trò

chơi, học sinh được vận dụng các kiến thức kĩ năng đã học vào các tình huống

trò chơi và do đó học sinh được luyện tập thực hành củng cố, mở rộng kiến thức,

kĩ năng đã học.

9

Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, tạo ra bầu

không khí dễ chịu thoải mái trong giờ học,giúp học sinh tiếp thu kiến thức một

cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố kiến thức đồng thời phát

triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi.

Trò chơi học tập rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ. Nhờ

sử dụng trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và

hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.

Trò chơi không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục. Như

Bác Hồ đã nói: “Trong lúc học cũng cần cho chúng vui, trong lúc vui cũng cần

cho chúng học”.

3.2. Tìm hiểu nội dung trò chơi giải ô chữ

- Giải ô chữ là trò chơi giúp các em vận dụng, học hỏi và mở rộng sâu

kiến thức sự hiểu biết của bản thân, giúp các em tổng hợp một cách có hệ thống

các kiến thức Âm nhạc, từ đó thu hút sự chú ý của các em vào bài học.

- Cách chơi và luật chơi: Trong thời gian nhất định, các em sẽ cùng nhau

giải mã ô chữ hàng ngang và một ô hàng dọc cũng chính là từ khóa của trò chơi.

Lựa chợn và trả lời đúng các ô chữ hàng ngang các em sẽ mở ra một từ khóa, trả

lời sai, quyền trả lời sẽ thuộc về bạn khác. Khi mở được ba ô chữ hàng ngang

các em có quyền đoán từ khóa của trò chơi. Đoán đúng sẽ dành được chiến

thắng, đoán sai thì sẽ tiếp tục lật mở các ô chữ để tìm tiếp từ khóa của trò chơi.

- Cách tổ chức chơi: Thời gian tiến hành thường từ 5-7 phút (tiến hành

ngay đầu tiết học hoặc có thể lồng ghép cuối bài học) nhằm thu hút sự chú ý và

củng cố kiến thức một cách vững chắc hơn qua mỗi bài học khác nhau.

- Đầu tiên là giới thiệu trò chơi :

+ Nêu tên trò chơi.

+ Hướng dẫn trò chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ qui định

chơi.

- Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi.

- Chơi thật.

- Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu

thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.

- Thưởng – “phạt”: phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp

nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học

sinh. Không nên dùng từ “phạt” đối với những học sinh, đội chơi thua mà có thể

yêu cầu những học sinh, đội chơi thua trong trò chơi thực hiện những hành động

theo yêu cầu đã đặt ra trước đó bằng những hình thức đơn giản, vui như hát một

bài, nhảy cò cò…

10

3.3. Mô tả cách trình bày minh họa trò chơi vào một số bài học cụ thể.

3.3.1. Tổ chức trò chơi vào đầu mỗi tiết học.

*Mục tiêu của biện pháp

Với biện pháp này không những giúp các em tổng hợp một cách có hệ

thống các kiến thức Âm nhạc, ôn lại được những gì đã học ở bài cũ mà còn

giúp giáo viên có cách giới thiệu bài mới nhẹ nhàng, thu hút sự chú ý của học

sinh vào tiết dạy tạo không khí lớp học vui tươi, sôi nổi.

*Nội dung thực hiện.

Ví dụ khi dạy tiết 12 Học bài hát: Cò Lả (Dân ca đồng bằng Bắc bộ)

Để tạo hứng thú cho học sinh ngay đầu tiết học và để ôn lại các kiến thức

đã học ở các lớp dưới giáo viên sẽ cho học sinh chơi trò chơi “Ô chữ bí mật”

Cách chơi và luật chơi như sau : Có 6 ô hàng ngang và một ô hàng dọc

là từ khóa của trò chơi . Lựa chọn và trả lời đúng mỗi câu hỏi hàng ngang các

em sẽ mở ra một ô chữ của từ khóa, trả lời sai câu hỏi quyền trả lời sẽ thuộc về

bạn khác. Khi mở được ba ô chữ hàng ngang nếu đoán được từ khóa của trò

chơi các em sẽ dơ tay trả lời và trả lời đúng các em sẽ nhận được một phần quà.

Thời gian cho mỗi ô chữ hàng ngang là năm giây

Â M N H Ạ

C

V

Ò N

G

N

B

Ạ

N Ơ I

L

Ắ

G N G H E

I

N H L

Ả

Ơ I

Giáo viên đặt câu hỏi gợi ý:

1. Hàng ngang thứ nhất gồm 6 chữ cái. Đây là một môn học năng khiếu

trong trường Tiểu học.

(Đáp án: Âm nhạc).

2. Hàng ngang thứ hai gồm 4 chữ cái. Em hãy điền từ còn thiếu trong câu

hát sau: “Hòa bình là tia nắng ấm thắm hồng môi bé xinh, nhịp nhàng cùng

cất tiếng hát tay…tay bé ngoan ”

(Đáp án: Vòng).

3. Hàng ngang thứ ba gồm 13 chữ cái. Đây là tên một bài hát dân ca Ba Na,

dịch lời Tô Ngọc Thanh.

(Đáp án: Bạn ơi lắng nghe)

4. Hàng ngang thứ tư gồm 7 chữ cái. Câu hát sau trong bài hát nào:

“Khắp núi rừng Tây Bắc sáng ngời, mùa xuân đến ngàn hoa hé cười”

11