SKKN Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc Lớp 5

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN

TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN NAM

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

SỬ DỤNG ÂM NHẠC VÀ TỔ CHỨC TRÒ CHƠI

TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 5

TÁC GIẢ

LĨNH VỰC : TIẾNG VIỆT

CẤP : TIỂU HỌC

: TRẦN THỊ THU

Năm học 2017 - 2018

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

MỤC LỤC

PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ ..................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài:........................................................................................... 1

2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng .................................. 1

3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm :........................................ 2

PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN Đ Ề ........................................... 3

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN ......................................................................................... 3

II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ. ................................................................. 4

III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH:.............................................................. 4

1.Thiết kế và sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5: ............................. 4

1.1. Mục đích ..................................................................................................... 4

1.2. Cách thức tiến hàn h ..................................................................................... 5

1.3 Cách sử dụng và khai thác ............................................................................ 5

1.3.1 Mục đích sử dụng ...................................................................................... 5

1.3.2 Cách sử dụn g ............................................................................................. 6

1.4 Minh họa cụ thể cho việc sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 ..... 6

1.4.1. Tạo tâm thế hứng thú – dẫn dắt vào bài .................................................... 6

1.4.2 Củng cố, khắc sâu và liên hệ thực tế .......................................................... 7

1.4.3. Trau dồi khả năng cảm thụ văn học .......................................................... 7

1.4.4 Gợi dẫn trong tiết ôn tập tổng hợp (Cuối học kì học kì, giữa học kì hoặc cuối năm ).. 8

1.4.5. Vận dụng trong hoạt động hướng dẫn học thuộc lòn g ............................... 8

2 . Tổ chức trò chơi dạy học Tập đọc lớp 5 ......................................................... 9

2 .1. Mục đích ..................................................................................................... 9

2 .2 Cách thức thực hiện ...................................................................................... 9

2 .3. Hình thức lồng ghép trò chơi ..................................................................... 10

2.4. Minh họa tổ chức trò chơi lồng ghép trong dạy Tập đọc lớp 5 ................... 11

2 .4.1. Trò chơi: Thả thơ .................................................................................... 11

2 .4.3 Trò chơi: Trắc nghiệm vui ....................................................................... 15

2 .4.4. Trò chơi: Đọc thơ truyền điện ................................................................. 16

2 .4.5. Trò chơi: Chọn người uyên bác .............................................................. 17

32 4.6 Trò chơi: Thi đọc tiếp sức ....................................................................... 18

IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢ C ........................................................................... 19

PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................ 21

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢ O ............................................. 23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài:

Dạy học là một nghề sáng tạo. Người giáo viên khi đứng trên bục giảng

luôn gặp những vấn đề và tình huống thật phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có

cách xử lý, giải quyết sáng tạo.Trong khi sử dụng đồ dùng dạy học nhiều câu hỏi

về nội dung kiến thức, và phương pháp dạy học được đặt ra từ thực tế trên lớp,

đòi hỏi mỗi giáo viên phải tìm lời giải đáp nhằm phục vụ cho yêu cầu nâng cao

chất lượng giảng dạy.

Tập đọc là một môn học có vị trí quan trọng đặc biệt trong chương trình

ngữ văn Tiểu học. Nó là công cụ để học tập những môn khác. Nó tạo ra hứng

thú và động cơ học tập. Nó tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh

thần học tập cả đời. Nó là một khả năng không thể thiếu được của con người

trong thời đại văn minh. Như vậy, dạy đọc có một ý nghĩa vô cùng to lớn vì nó

bao gồm các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và phát triển.

Khi dạy đến các bài Tập đọc và cần sử dụng âm nhạc, giáo viên mới đi

tìm, sưu tầm nên mất rất nhiều thời gian và không chủ động được bài dạy. Giáo

viên chỉ sử dụng đồ dùng sẵn có trong thư viện, với tâm lí ngại nên giáo viên

thường rất ít đưa các hình ảnh sinh động làm phong phú tiết dạy của mình.

Thậm chí còn xuất hiện một số tiết dạy chay, học sinh không hứng thú, dẫn tới

chất lượng của bài dạy không cao.

Lồng ghép âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc kết hợp

với những phương pháp dạy học khác sẽ có ý nghĩa tích cực đối với yêu cầu đổi

mới hiện nay. Giải pháp này sẽ làm thay đổi không khí căng thẳng trong các giờ

học, tăng hứng thú cho người học, học sinh sẽ chú ý hơn, chủ động hơn trong

chuẩn bị, mạnh dạn hơn trong đề xuất ý kiến của mình, phát huy tư duy sáng tạo.

Hứng thú và chủ động trong học tập là sự khởi đầu tốt cho việc nắm bắt kiến

thức, hình thành kĩ năng và phát triển nhân cách và năng lực ở học sinh qua

phân môn Tập đọc.

Với các lí do trên, tôi xin đề xuất giải pháp: “Sử dụng âm nhạc và tổ

chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5”

2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng

2.1. Thời gian: Từ tháng 9 – đến tháng 3 năm học 2017 - 2018

2.2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 5B

2.3.Phạm vi nghiên cứu: : Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy

học Tập đọc lớp 5.

2.4. Ứng dụng: Dạy phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5.

1/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm:

Sau khi nhận lớp 5, tôi đã tiến hành dự giờ đồng nghiệp dạy cùng khối 5,

trong tiết dạy giáo viên chưa sử dụng bài hát có liên quan đến bài tập đọc.

Những tiết học thuộc lòng giáo viên chưa tổ chức dưới hình thức trò chơi hoặc

những câu hỏi khó giáo viên chưa tổ chức dưới dạng trắc nghiệm để học sinh trả

lời,...

Tôi đã tiến hành khảo sát và kết quả như sau:

Sĩ

số

Mức độ hứng thú

Yêu cầu cần đạt về kĩ năng đọc

Đọc hiểu Đọc diễn

Thích

Bình

Không

thường

SL %

thích

SL

Đọc đúng

SL

40,4 14

văn bản

SL

cảm

47

SL %

%

SL %

10 21,3 18 38,3 19

29,8 20 42,5 13 27,7

Qua bảng khảo sát trên, tôi thấy học sinh gần như không có hứng thú với phân

môn Tập đọc, kĩ năng đọc, hiểu văn bản của một số học sinh vẫn còn hạn chế.

Dẫn đến chưa phát triển được năng lực của học sinh.

2/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.

Để dạy Tập đọc hiệu quả, người giáo viên cần nắm chắc phương pháp tổ

chức quá trình dạy học và chuẩn bị đầy đủ các phương tiện cần thiết để phục vụ

tiết dạy. Đặc biệt, để tiết dạy Tập đọc thực sự thành công thì người giáo viên

phải tạo được tâm thế, hứng thú cho học sinh, làm cho học sinh thấy hứng khởi

và thực sự thích học. Đây là điều tưởng chừng như rất nhỏ song nếu người giáo

viên làm được thì thành công của tiết dạy sẽ không nhỏ chút nào. Và thật là hạnh

phúc cho những học sinh nào được học những giáo viên có tay nghề vững vàng,

có niềm tin và cách nhìn lạc quan đối với học trò của mình, luôn tạo được không

khí phấn khởi và tươi vui trong tiết học, những học sinh này sẽ dễ dàng trở thành

những con người tự tin và thành đạt. Kích thích hứng thú, tạo được tâm thế cho

học sinh trong giờ Tập đọc như thế nào để học sinh cảm thấy thích học mà

không thấy buồn tẻ, nhàm chán?

Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường nói chung và bậc

Tiểu học nói riêng, hiện nay vấn đề đổi mới giảng dạy không phải là mối quan

tâm của một cá nhân nào, mà đó là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Nó góp

phần đào tạo con người mới một cách có hệ thống và vững chắc từ bé đến lớn,

đảm bảo thế hệ cách mạng cho đời sau. Cũng như Hồ Chủ tịch đã nói: “ Muốn

xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa”.

Ngày 06/11/2016 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông

tư 22/2016/ TT-BGDĐT (Thông tư 22) sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy

định đánh giá học sinh tiểu học đã ban hành tại Thông tư 30 đó là: Đánh giá là

hoạt động học tập hay phương pháp học tập, đòi hỏi giáo viên phải hướng dẫn

để mỗi học sinh đều biết cách tự đánh giá, học sinh được đánh giá lẫn nhau.

Giáo viên phải hình thành ở học sinh khả năng tự kiểm tra, tự suy ngẫm… để

phát triển năng lực tự đánh giá. Giáo viên phải tạo ra những tình huống để học

sinh được bộc lộ những suy nghĩ, quan điểm cá nhân, được nhận xét đánh giá

những suy nghĩ và hành động của bạn. Thông qua tương tác (đưa câu hỏi, thảo

luận nhóm, các trò chơi, sử dụng âm nhạc,…) từ đó giáo viên mới phát hiện

được đâu là lỗi/ thiếu sót trong quá trình tư duy, lập luận, biết được trong đầu

học sinh đang nghĩ gì. Đấy chính là cách dạy học dựa trên tiếp cận quá trình và

dựa trên tiếp cận quá trình thì sẽ hỗ trợ quá trình hình thành năng lực học của

học sinh.

Vì vậy, sáng kiến đã đề xuất một số biện pháp sử dụng âm nhạc và tổ chức

trò chơi trong dạy – học Tập đọc lớp 5 nhằm bổ sung và đổi mới những phương

3/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

pháp dạy học Tiếng Việt truyền thống. Qua phân tích ý nghĩa, mối quan hệ của

việc học mà chơi để giới thiệu một cách có hệ thống về các hình thức, biện pháp

sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy – học Tập đọc lớp 5 hướng đến

mục đích cuối cùng là cải tiến phương pháp dạy học, tạo thêm hứng thú cho

người học, giúp học sinh tích cực, chủ động tiếp nhận tri thức và hình thành kĩ

năng, phát triển nhân cách và phát triển năng lực của học sinh lớp 5.

II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.

Trong thực tế giảng dạy môn Tập đọc lớp 5 hiện nay, mỗi giáo viên đều

đang tích cực đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và chuẩn bị đồ

dùng cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả của giờ dạy. Tuy nhiên, một số tiết Tập

đọc vẫn diễn ra rất khô cứng, buồn tẻ. Học sinh bước vào tiết học với một tâm lí

căng thẳng, nặng nề. Phần hạn chế thường gặp là giáo viên bố trí thời gian, vận

dụng các hình thức tổ chức chưa hợp lí dẫn đến hiệu quả giờ dạy đạt không cao,

xuất hiện tâm trạng nhàm chán, không có hứng thú với tiết học của học sinh.

Thực tế dạy học hiện nay cho thấy đa số học sinh rất thích thú với các tiết

học Âm nhạc, Mĩ thuật. Học sinh được thưởng thức những giai điệu ngọt ngào,

những hình ảnh bắt mắt, những trò chơi sôi động. Nắm bắt được đặc điểm tâm lí

ấy, tôi nghĩ Tại sao chúng ta không để âm nhạc, hội họa và những trò chơi trẻ

thơ truyền tải cái hồn của các tác phẩm đến với học sinh?

Thực tế hiện nay, khi dạy Tập đọc giáo viên thường thì chỉ khi dạy đến

các bài Tập đọc cần sử dụng các bài hát làm ngữ liệu, giáo viên mới đi sưu tầm

nên mất rất nhiều thời gian và không chủ động. Việc sử dụng những bài hát

được phổ nhạc từ những bài tập đọc trong chương trình và bài hát có chung chủ

đề còn làm cho tiết dạy sôi nổi hơn, học sinh hứng thú hơn, tích cực hơn, hiệu

quả hơn.

Sử dụng trò chơi trong tiết dạy Tập đọc được nhiều giáo viên sử dụng.

Tuy nhiên, các giáo viên chỉ sử dụng một số trò chơi đơn giản, với tâm lí ngại

nên giáo viên thường rất ít đưa các trò chơi sinh động làm phong phú tiết dạy

của mình. Sáng kiến đã thống kê các tiết dạy Tập đọc cần trò chơi để minh họa

trong phân môn Tập đọc lớp 5.

III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH:

1.Thiết kế và sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5:

1.1. Mục đích

Giúp cán bộ quản lí và giáo viên nhà trường nắm vững được cách thiết kế

và lồng ghép âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5 và số lượng các ca khúc

được phổ nhạc từ những bài tập đọc và những ca khúc có liên quan đến chủ đề

4/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

các bài tập đọc. Qua đó xác định cách khai thác bài học nhằm nâng cao chất

lượng dạy học và tạo hứng thú cho học sinh.

1.2. Cách thức tiến hành

- Chọn lựa, tập hợp tên những tác phẩm thơ ca đã được phổ nhạc. Chương

trình Tập đọc lớp 5 có 2 tác phẩm đã được phổ nhạc:

TT

Tên ca khúc

Liên quan đến chủ đề bài dạy

Trái đất này là của chúng mình.

Bài ca về Tái đất

1

Thơ: Đinh Hải -Nhạc Trương Quang Lục (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 41)

Hạt gạo làng ta

2

Thơ: Trần Đăng Khoa-Nhạc:Trần Viết

(Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)

- Chọn lựa, tập hợp, phân loại chủ đề văn bản trong chương trình giảng dạy ở

từng bài Tập đọc. Sưu tầm, tập hợp ca khúc có trong bài Tập đọc:

TT

Tên ca khúc

Liên quan đến chủ đề bài

dạy

Người thầy thuốc

Thầy thuốc như mẹ hiền

(Tiếng Việt 5,tập 1, trang 153)

1

2

3

4

5

6

7

Nhạc và lời: Nguyễn Ngọc Thiện

Những bông hoa những bài ca

Nhạc và lời: Hoàng Long

Nghĩa thầy trò

(Tiếng Việt 3,tập 2, trang 18)

Cô giáo bản em

Buôn Chư Lênh đón cô giáo

(Tiếng Việt 5,tập 1, trang 144)

Cao Bằng

Nhạc và lời: Trần Đình Văn

Non nước Cao Bằng

Nhạc và lời: Xuân Hồng

(Tiếng Việt 5,tập 2, trang 41)

Hải Phòng mến yêu ơi

Chú đi tuần

Nhạc và lời: Phạm Tuyên

(Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)

Chị ong nâu và em bé

Hành trình của bày ong

Nhạc và lời: Tân Huyền

(Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)

Bài ca xây dựng

Về ngôi nhà đang xây

Sáng tác – Hoàng Vân

(Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)

1.3 Cách sử dụng và khai thác

1.3.1 Mục đích sử dụng

- Mục đích 1: Tạo tâm thế hứng thú

Bật ca khúc cho học sinh nghe ở hoạt động khởi động (phần giới thiệu bài).

Sau đó, giáo viên nêu lời dẫn vào bài.

5/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

- Mục đích 2: Củng cố, khắc sâu, mở rộng kiến thức

Bật ca khúc cho học sinh nghe ở hoạt động tìm hiểu bài hoặc hoạt động

củng cố bài. Giáo viên trao đổi cùng học sinh để đưa thêm thông tin, mở rộng

kiến thức có liên quan đến bài học.

- Mục đích 3: Trau dồi khả năng cảm thụ văn học

+ Bật ca khúc (đoạn, bài). Học sinh lắng nghe, nêu nội dung, tìm hình ảnh,

xác định biện pháp nghệ thuật.

+ Giáo viên cùng học sinh trao đổi về nội dung bài. Sau đó bật ca khúc

(đoạn, bài). Học sinh lắng nghe, nêu những điều cảm nhận (hình ảnh đẹp, từ

dùng hay, giá trị nghệ thuật).

- Mục đích 4: Gợi dẫn học sinh trong các tiết ôn tập tổng hợp (cuối học

kì, giữa học kì hay cuối năm)

+ Bật ca khúc (đoạn, bài) cho học sinh nghe , sau đó đoán tên bài được phổ

nhạc từ ca khúc hoặc có lên quan đến chủ đề bài cần ôn tập, đoán tên tác giả,

tên nhân vật, phân tích ý, nêu nội dung bài.

+ Mở ca khúc (đoạn, bài) cho học sinh nghe, sau đó nêu tên chủ đề sẽ ôn

tập, các bài tập đọc thuộc chủ đề, cách đọc các bài, nội dung.

1.3.2 Cách sử dụng

+ Sử dụng để minh họa cho bài Tập đọc (văn hoặc thơ) có chủ đề với ca

khúc. Ví dụ : Ca khúc Hạt gạo làng ta. Có thể sử dụng để minh họa cho bài:

Hạt gạo làng ta - (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 139)

Hoặc:

Ví dụ: Ca khúc Tấm lòng thầy thuốc- Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi

Thanh Hải - có thể sử dụng để minh họa cho bài: Thầy thuốc như mẹ hiền

(Tiếng Việt 5, tập 1, trang 153)

1.4 Minh họa cụ thể cho việc sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5

1.4.1. Tạo tâm thế hứng thú – dẫn dắt vào bài

Ví dụ: Minh họa bài Cao Bằng (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 41)

- Chuẩn bị:

+ Ca khúc Non nước Cao Bằng – Nhạc và lời Nguyễn Trọng Tạo

+ Lời thuyết minh (giới thiệu bài, câu hỏi dẫn dắt)

- Lên lớp:

+ Bật ca khúc cho học sinh nghe một đoạn trong bài hát Non nước Cao

Bằng - Nhạc và lời Nguyễn Trọng Tạo

+ Giáo viên: Giai điệu bài hát ngọt ngào chúng ta vừa được nghe đã giới

thiệu về mảnh đất Cao Bằng là một địa thế đặc biệt. Chúng ta cùng đi tìm hiểu

qua tiết tập đọc ngày hôm nay nhé!

6/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

1.4.2 Củng cố, khắc sâu và liên hệ thực tế

Ví dụ: Minh họa bài Thầy thuốc như mẹ hiền (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 142)

- Chuẩn bị:

+ Ca khúc Tấm lòng thầy thuốc- Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh

Hải

+ Lời thuyết minh (Lời kết khái quát cuối bài nhằm khái quát, khắc sâu

hoặc mở rộng)

- Lên lớp: Qua bài tập đọc chúng ta thấy tấm lòng nhân hậu và nhân cách

của Hải Thượng Lãn Ông, tấm lòng của ông như mẹ hiền. Ông là một thầy thuốc

có lương tâm, có trách nhiệm đối với nghề, đối với mọi người. Để cảm nhận rõ

hơn về tấm lòng của người thầy thuốc hơn các em cùng nghe bài hát sau:

+ Bật bài hát cho học sinh nghe một đoạn trong bài hát “Tấm lòng thầy

thuốc”- Nhạc và lời – Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh Hải.

+ Giờ đây, được sống trong cảnh đất nước thanh bình, tươi đẹp và đổi

mới, em có suy nghĩ gì và phải làm gì để noi gương Hải Thượng Lãn Ông?

(Một số học sinh nêu ý kiến- giáo viên chốt lại)

1.4.3. Trau dồi khả năng cảm thụ văn học

Được nghe giáo viên hoặc nghe bạn đọc đúng, đọc hay các bài tập đọc,

học sinh có thể hiểu nội dung diễn đạt của bài và cảm nhận được phần nào đó

cái đẹp, cái hay trong tác phẩm. Và với những bài thơ đã được phổ nhạc thành

bài hát, việc học sinh được nghe ca khúc có tác động trực tiếp đến cảm nhận của

các em. Khi các em đã cảm nhận được giai điệu, nội dung bài, cảm xúc của tác

giả từ bài hát đó có nghĩa là học sinh đã cảm thụ được những giá trị nội dung

cũng như giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.

Ví dụ: Bài Hạt gạo làng ta. (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)

* Chuẩn bị: Ca khúc Hạt gạo làng ta – Nhạc Trần Viết – lời Trần Đăng Khoa

* Lên lớp:

- Giáo viên: Các em ạ! Bài thơ “Hạt gạo làng ta” của nhà thơ Trần Đăng

Khoa là bài thơ được tác giả viết khi còn nhỏ tuổi, khi nhân dân ta gặp nhiều

khó khăn vất vả trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Các em hãy cùng

lắng nghe để cảm nhận rõ hơn về giai điệu, tiết tấu, nội dung bài.

- Giáo viên bật nhạc cho học sinh nghe ca khúc Hạt gạo làng ta

- Học sinh nghe, nêu ý kiến.

- Giáo viên: Lời bài hát cất lên với nhịp điệu thật lạ. Nó giống như nhịp

của bài đồng dao. Nó nhanh nhanh, nhí nhảnh, đúng là lời bài hát của trẻ thơ.

“Hạt gạo làng ta

Có bảo tháng bảy”

7/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

Tiếng hát trong trẻo, thơ ngây của các bạn nhỏ cất lên tiết tấu độc đáo

giúp chúng ta dễ dàng cảm nhận được: Hạt gạo làm nên từ tinh túy của đất, của

nước trong hồ công lao của bao người; nỗi vất vả khó nhọc của người mẹ, sự

chăm chỉ của người nông dân, nắng mưa lăn lộn trên đồng để làm ra hạt gạo.,

1.4.4 Gợi dẫn trong tiết ôn tập tổng hợp (Cuối học kì học kì, giữa học kì

hoặc cuối năm)

Để làm mới tiết học, giáo viên có thể sử dụng âm nhạc trong các tiết ôn

tập tổng hợp. Điều đó sẽ giúp học sinh nhẹ nhàng, thoải mái khi thực hiện yêu

cầu của giáo viên và việc củng cố khắc sâu kiến thức diễn ra dễ dàng, tự nhiên hơn.

Minh họa tiết ôn tập cuối kì.

* Chuẩn bị:

- Bài hát (máy tính)

* Lên lớp

- GV bật ca khúc “Đất nước”,yêu cầu học sinh đoán tên bài hát.

- Học sinh nêu các bài thuộc chủ điểm Nhớ nguồn?

- Nêu những hình ảnh gắn liền với quê hương, đất nước?

Học sinh sẽ trao đổi kiến thức xoay quanh chủ điểm nhớ nguồn.



Lưu ý:

- Tùy từng bài đọc, giáo viên có thể sử dụng bài hát vào từng thời điểm

khác nhau sao cho phù hợp với mục đích sử dụng.

1.4.5. Vận dụng trong hoạt động hướng dẫn học thuộc lòng

Với những bài thuộc lòng, giáo viên có thể thay đổi hình thức trong các

tiết Tập đọc để học sinh không cảm thấy nhàm chán.Việc sử dụng bài hát đã

được phổ nhạc từ văn bản trong sách giáo khoa, học sinh được học thuộc kèm

theo âm nhạc sẽ làm các em cảm thấy hứng thú hơn, nhanh thuộc hơn.

Minh họa bài tập đọc: Hạt gạo làng ta (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)

* Chuẩn bị:

+ Bài hát.

- Lên lớp: (Thực hiện trong hoạt động Luyện đọc thuộc lòng)

+ GV bật ca khúc “Hạt gạo làng ta”, yêu cầu học sinh hát theo (Vì đây là

tác phẩm được phổ nhạc vẫn giữ nguyên nội dung văn bản).

+ Sau một khoảng thời gian, học sinh rất nhanh thuộc và có thể tự tin trình

bày trước lớp.

Lưu ý:

- GV không yêu cầu học sinh thuộc tiết tấu bài hát, chỉ yêu cầu học sinh

thuộc bài thơ.

8/23

Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5

- Tùy theo từng nội dung bài đọc mà GV lựa chọn bài hát, cách sử dụng

cho hợp lí.

2. Tổ chức trò chơi dạy học Tập đọc lớp 5

Bên cạnh việc sử dụng âm thanh trong giờ Tập đọc lớp 5 thì việc sử dụng

trò chơi trong các hoạt động tập đọc cũng rất cần thiết. Mặc dù thời gian tổ chức

trò chơi không nhiều, thường chỉ chỉ chiếm 2, 3 phút trong tiết học những hiệu

quả của việc tổ chức trò chơi không hề nhỏ. Nhiều giáo viên đã sử dụng phương

pháp trò chơi trong dạy học Tập đọc. Tuy nhiên, sử dụng trò chơi như thế nào, ở

từng hoạt động nào trong dạy học Tập đọc là điều ít người chú ý đến.

2.1. Mục đích

- Sử dụng trò chơi học tập trong dạy học giúp cho người học có hứng thú

đến với tiết học, không những cung cấp cho học sinh một khối lượng kiến thức

nhất định mà còn dạy học sinh lĩnh hội những tri thức ấy, phát triển tính tích

cực, tính tự lập của tư duy.

- Dạy học thông qua trò chơi học tập, giáo viên cùng học sinh khám phá,

cùng giải quyết, cùng đi đến những kết luận cụ thể. Điều này đã tạo cho học sinh

hoạt động nhận thức tích cực trong khi chơi, vận dụng vốn kinh nghiệm kiến

thức đã có vào hoàn cảnh mới, được thử sức mình trong các điều kiện khác nhau

để hoàn thành nhiệm vụ mà trò chơi đặt ra.

2.2 Cách thức thực hiện

Bước 1: Chuẩn bị

- Thống kê các trò chơi sử dụng trong phân môn Tập đọc lớp 5:

+ Trò chơi :Đọc thơ truyền điện

+ Trò chơi: Biết một câu, đọc cả bài

+ Trò chơi: Thả thơ

+ Trò chơi: Ô chữ bí mật

+ Trò chơi: Trắc nghiệm vui

+ Trò chơi: Chọn người uyên bác

- Xác định các bài đọc có thể sử dụng trò chơi. Cụ thể:

+ Các bài đọc với thể loại văn xuôi: Giáo viên có thể sử dụng số trò chơi như

trắc nghiệm vui; Ô chữ trong hoạt động tìm hiểu bài ở câu hỏi khó hay cuối giờ

để củng cố kiến thức hoặc dùng để giới thiệu bài.

+ Các bài đọc thể loại thơ: Giáo viên có thể sử dụng một số trò chơi như:

Đọc thơ truyền điện, thả thơ, biết một câu đọc cả bài trong các hoạt động Luyện

đọc - Học thuộc lòng.

+ Các tiết học ôn tập, củng cố kiến thức: Giáo viên có thể tổ chức tất các các

trò chơi trong hoạt động: Ôn luyện tập đọc và học thuộc lòng.

9/23