SKKN Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
Đổi mới giáo dục tức là đổi mới phương pháp dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới theo phương pháp phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học. Với phương pháp dạy học mới sẽ góp phần hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh, nhằm chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào thế kỉ XXI, sống và làm việc trong một xã hội công nghiệp hiện đại.
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ (LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI)
Cùng với các nước khác trên thế giới, Việt Nam đã và đang phát triển
theo hướng Công Nghiệp Hoá-Hiện Đại Hoá. Muốn Công Nghiệp Hoá-Hiện
Đại Hoá đất nước thì điều không thể thiếu là phải nhanh chóng tiếp thu những
thành tựu khoa học và kĩ thuật hiện đại của thế giới.
Một đất nước phát triển đòi hỏi người lao động phải có phẩm chất nhân
cách phù hợp với yêu cầu xã hội: có tinh thần trách nhiệm, phải năng động
sáng tạo, có kĩ năng giao tiếp,... đây cũng là vấn đề Đảng và nhà nước ta rất
quan tâm. Như Bộ trưởng Bộ giáo dục đã nói “quá trình đổi mới giáo dục gắn
liền với sự phát triển của đất nước”.
Đổi mới giáo dục tức là đổi mới phương pháp dạy học. Đổi mới
phương pháp dạy học là đổi mới theo phương pháp phát huy tính tích cực, chủ
động và sáng tạo của người học. Với phương pháp dạy học mới sẽ góp phần
hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh, nhằm chuẩn bị cho
thế hệ trẻ bước vào thế kỉ XXI, sống và làm việc trong một xã hội công
nghiệp hiện đại.
Chính vì vậy, đòi hỏi người giáo viên viên phải nghiên cứu, tìm tòi học
hỏi đề ra những biện pháp tích cực trong quá trình giảng dạy nhằm đổi mới
phương pháp dạy và học. Giáo viên trở thành người tổ chức, thiết kế hoạt động,
hướng dẫn Học Sinh tự nghiên cứu nhằm phát huy tính tích cực, tư duy sáng tạo
ở người học. Bên cạnh nhiệm vụ trang bị những kiến thức và hiểu biết cần thiết,
mỗi bộ môn ở trường phổ thông còn phải rèn luyện cho HS những kĩ năng trình
bày một vần đề nào đó trước nhiều người.
Sinh học là một bộ môn khoa học tự nhiên. Ở trường THCS, được thiết
kế chủ yếu theo lôgic môn học (theo trình tự: Thực vật –Động vật –Giải phẩu
sinh lý người –Di truyền). Đây là môn học có nhiều ứng dụng trong thực tế đời
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
1
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
sống, gần gũi với kinh nghiệm, hiểu biết của học sinh. Từ đó tạo ra sự kích
thích trí tò mò khoa học và hứng thú học tập của học sinh. Đặc biệt, ở môn học
này giúp các em mô tả được hình thái, cấu tạo cơ thể sinh vật thông qua các
đại diện của các nhóm sinh vật trong mối quan hệ với môi trường sống.
Làm sao để giúp học sinh có thể tự mô tả hoặc trình bày được hình thái
cấu tạo cơ thể của một sinh vật thông qua mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh
trước mọi người. Là giáo viên dạy môn sinh học, tôi rất quan tâm đến vấn đề
này. Chính vì thế tôi đi vào tìm hiểu chuyên đề: “Rèn luyện cho học sinh kĩ
năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học”.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (NỘI DUNG)
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Trong chương trình sinh học THCS được thiết kế theo lôgic môn học :
“Thực vật - Động vật –Giải phẩu sinh lý người-Di truyền” . Trước đây nội
dung được chú trọng đến hệ thống kiến thức lý thuyết, sự phát triển tuần tự và
chặt chẽ các khái niệm, định luật, thuyết khoa học, thì hiện nay chương trình
Sinh học THCS được thiết kế chủ yếu dựa trên tư tưởng nhấn mạnh vai trò tích
cực, chủ động của người học. Trong đó, rất coi trọng cả việc trao đổi kiến thức
lẫn bồi dưỡng các kĩ năng và năng lực nhận thức cho HS.
Để giúp HS có thể tự trình bày hoặc mô tả được hình thái, cấu tạo của
một sinh vật thông qua mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh thì HS phải tự tìm
hiểu trước bài học mới ở nhà kết hợp hướng dẫn của GV ở trên lớp.
Chính vì nhận thấy HS rất thụ động, không mạnh dạn khi trình bày trên
mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh trước lớp, tôi đã tìm hiểu nguyên nhân và đề
ra biện pháp thích hợp để khắc phục và nâng cao hiệu quả giảng dạy trong tiết
học.
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
2
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
* Nguyên nhân dẫn đến HS thụ động, không mạnh dạn trình bày trên
mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh trước lớp là:
- Phương tiện, đồ dùng dạy học không đầy đủ cho mỗi tiết học. Chỉ
một số bài mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh.
- Do giáo viên không thường xuyên gọi các em lên bảng trình bày
trước lớp. Như xác định bộ phận hoặc nêu đặc điểm cấu tạo, . . . của 1 sinh vật
nào đó.
- Học sinh thường lười nhát không tìm hiểu soạn bài trước ở nhà.
II. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA
ĐỀ TÀI
1. Thuận lợi:
Như chúng ta đã biết, sinh học là môn học có nhiều ứng dụng trong thực
tế đời sống, gần gũi với kinh nghiệm, hiểu biết của học sinh. Từ đó tạo ra sự
kích thích trí tò mò khoa học và hứng thú học tập của học sinh. Đặc biệt, ở
môn học này giúp các em mô tả được hình thái, cấu tạo cơ thể sinh vật thông
qua các đại diện của các nhóm sinh vật trong mối quan hệ với môi trường
sống. Ví thế, đây là thuận lợi rất tích cực trong việc thực hiện chuyên đề này.
Ngày nay, với phương pháp dạy học mới Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đã
trang bị cho các trường nhiều đồ dùng dạy học. Nếu chúng ta không khai thác
hết thì sẽ lảng phí tiền của và hy vọng của nhân dân.
Một trong những thuận lợi khi thực hiện đề tài này là hầu như các tiết
dạy môn sinh học đều có đồ dùng dạy học; học sinh rất hăng hái, say mê môn
học này. Bên cạnh đó, là vùng nông thôn nên giáo viên cũng như Học Sinh dễ
dàng tìm kiếm mẫu vật để phục vụ cho tiết dạy và học.
2. Khó khăn:
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
3
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
Với phương pháp dạy học mới đòi hỏi học sinh phải làm việc nhiều, đặc
biệt vơí những bài có đồ dùng dạy học: Mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh đòi
hỏi học sinh tự nghiên cứu thảo luận nhóm để trình bày. Nếu giáo viên thường
xuyên tạo cho các em một thói quen làm việc thì sẽ dễ dàng hơn, nhưng ở đây
hầu như các giáo viên không phải tiết nào cũng thực hiện được. Không làm
được điều đó có nhiều lí do, một trong những lí do đó là: nhiều bài dạy đòi hỏi
phải có kinh phí.
Ví dụ: Muốn dạy những bài có mẫu vật: Cá, ếch, thỏ, hoặc chim,…. Phải mua.
Vì vậy, vẫn còn hạn chế ở 1 số bài không có ĐDDH thì GV phải đầu tư rất
nhiều.
* Số liệu thống kê
Thực trạng tại các lớp về kĩ năng trình bày trên mô hình, mẫu vật hoặc tranh
ảnh còn rất hạn chế. Qua khảo sát, giảng dạy đầu năm học 2017-2018 tôi thấy:
- khoảng 10% HS tương đối có kĩ năng trình bày trên mẫu vật,
mô hình hoặc tranh ảnh.
- 90% HS khó khăn trong việc trả lời câu hỏi bằng cách trình bày
trước lớp trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh.
Ngoài ra, trong tiết học các em rất thụ động, không có hứng thú học tập.
Dẫn đến kết quả các bài kiểm tra chưa cao.
III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Bộ môn sinh học ở trường THCS có từ lớp 6 đến lớp 9. Một trong những kiến
thức quan trọng của bộ môn này là GV phải phát huy kĩ năng mô tả hoặc trình
bày hình thái cấu tạo của một cơ thể sinh vật thông qua mẫu vật, mô hình hoặc
tranh ảnh. Đây là nội dung chính mà đề tài đề cập tới.
1. Lựa chọn thiết bị dạy học:
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
4
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
Để đổi mới phương pháp dạy học, để rèn luyện kĩ năng trình bày trên mẫu vật,
mô hình hoặc tranh ảnh cho HS ở môn sinh học người giáo viên phải biết lựa
chọn những thiết bị dạy học phù hợp cho mỗi tiết dạy:
Lựa chọn thiết bị dạy học cần căn cứ vào mục tiêu dạy học, nội dung kiến
thức trong sách giáo khoa, căn cứ vào điều kiện thời gian cho pháp, căn cứ vào
điều kiện địa phương ( cơ sở vật chất của nhà trường) và đặc biệt phải căn cứ
vào chính laọi thiết bị dạy học định chọn.
+ Tranh vẽ: ưu điểm là dễ sử dụng thuận tiện; nhược điểm là không mô
tả được quá trình sinh học.
+Mô hình: ưu điểm là giúp HS dễ hình dung cụ thể các đối tượng nghiên
cứu; nhược điểm là đòi hỏi phải chuẩn bị công phu, đôi khi mất nhiều thời
gian mới có kết quả.
+ Mẫu vật thật: ưu điểm là cung cấp thông tin chính xác về đối tượng
nghiên cứu; nhược điểm là đòi hỏi phải chuẩn bị công phu mà Gv không được
trả thù lao vật chất.
2. Lựa chọn phương pháp khai thác thiết bị dạy học:
+ TBDH đóng vai trò là nguồn cung cấp tri thức mới.
+ TBDH đóng vai trò minh hoạ nội dung kiến thức mới.
+ TBDH đóng vai trò kiểm tra kiến thức đã học.
2.1. Quan sát:
Phương pháp quan sát là phương pháp dạy HS cách sử dụng các giác
quan để tri thức trực tiếp, có mục đích các sự vật, hiện tượng diễn ra trong tự
nhiên và trong cuộc sống mà không cần có sự can thiệp vào cácquá trình diễn
biến của các sự vật và hiện tượng đó.
Phương pháp quan sát bao gồm hai bước:
+ Bước 1: Quan sát để thu thập thông tin.
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
5
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
+ Bước 2: Xử lí thông tin đã thu thập được để rút ra kết luận.
Vậy nếu phương pháp quan sát được sử dụng đúng sẽ có tác dụng kích
thích tư duy tích cực, độc lập và chủ động của hS giúp hS có thể tìm kiếm tri
thức. Cùng với sự tìm kiếm tri thức, HS còn được rèn luyện một số kĩ năng
như: Cân, đo, ghi chép, báo cáo. Đặc biệt, sau khi quan sát mẫu vật, mô hình
hoặc tranh ảnh Hs có thể tự trình bày lại đặc điểm, cấu tạo hình thái của sinh
vật.
* Để rèn luyện được kĩ năng này cần đảm bảo các yêu cầu sau:
+ GV phải biết tổ chức hướng dẫn, dẫn dắt HS quan sát mẫu vật, mô hình
hoặc tranh ảnh một cách khoa học, hợp lí nhằm giúp cho HS suy nghĩ, phải tư
duy sáng tạo của mình.
+ Đối với tranh ảnh phải để hình câm để HS tự mô tả mà không cần chú
thích.
+ HS cần phải đọc bài, quan sát hình trước ở nhà kết hớp với hướng dẫn
của GV ở trên lớp để trình bày tốt hơn.
2.2. Hợp tác nhóm nhỏ:
Lớp được chia thành những nhóm nhỏ từ 3-5 người.
Mỗi nhóm cử người điều khiển, thư ký và người đại diện trình bày.
- Dạy học hợp tác nhỏ bao gồm các bước:
+ Bước 1: GV nêu vấn đề, xác định nhiệm vụ nhận thức.
+ Bước 2: Tổ chức các nhóm, giao nhiệm vụ từng nhóm.
+ Bước 3: Hướng dẫn thực hiện.
+ Bước 4: Làm việc theo nhóm ( thực hiện theo yêu cầu của GV).
- Phương pháp này có ý nghĩa tích cực đối với người học là:
+ tạo điều kiện cho mọi HS đều được tham gia.
+ Học được kiến thức từ các thành viên trong nhóm.
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
6
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
+ Phát triển kĩ năng cá nhân và kĩ năng trình bày trước đông ngươi, kĩ
năng giao tiếp.Từ đó hiểu thêm bản thân mình và các bạn thông qua việc
trao đổi tương tác, chia sẽ kinh nghiệm học hỏi lẫn nhau.
* Lưu ý:
- Nên chia nhóm nhỏ vì nhiều quá HS sẽ ỷ lại vào người khác và làm ồn
lớp.
- Câu hỏi đặt ra phải vừa sức và xen kẽ chút câu khó.
- Ngoài ra, để tạo điều kiện rèn luyện kĩ năng trình bày cho HS thì GV
nên sử dụng kết hợp cả 2 phương pháp trên.
Thông qua một số bài học ở môn sinh học có mẫu vật, mô hình hoặc
tranh ảnh GV có thể rèn luyện cho HS kĩ năng trình bày một cách mạnh dạn,
nhanh nhẹn và lưu loát hơn trước nhiều người.
3. Phương pháp tổ chức khai thác đối với từng loại thiết bị dạy học
3.1. Phương pháp tổ chức đối với những bài dạy có mẫu vật:
- Để dạy bài này GV phải chuẩn bị mẫu vật cho tốt, phải nghiên cứu tìm
hiểu đặc điểm, cấu tạo, hình thái của sinh vật thật kết hợp hình SGK cần dạy
trước ở nhà.
- Đối với bài dạy có mẫu vật nếu HS không tự chuẩn bị trước GV có thể
hướng dẫn hoặc chuẩn bị luôn cho các em ( theo nhóm).
- Dạy những bài này GV nên sử dụng phương pháp quan sát và thảo luận
nhóm.
- GV lên kế hoạch tổ chức, thiết kế các hoạt động cụ thể cho HS:
+ Để giúp các em xác định rõ hoặc trình bày được đặc điểm mẫu vật GV
nên kết hợp treo tranh hình SGK (hoặc chiếu phim) cho HS quan sát.
+ Sau khi yêu HS quan sát mẫu vật kết hợp hình vẽ GV nêu câu hỏi :
Yêu cầu HS thảo luận nhóm.
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
7
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
+ GV: Gọi 1 HS đại diện nhóm lên bảng vừa trả lời câu hỏi vừa trình bày
trên mẫu vật.
+ GV: Mời HS khác nhận xét Sau đó GV nhận xét, chốt lại.
Lưu ý: Nếu HS trả lời tốt ( đúng ý) thì GV không cần nhắc lại, GV chỉ bổ sung
chỗ còn thiếu và nhấn mạnh đặc điểm trọng tâm, chốt lại đáp án câu hỏi.
Ví dụ:
Bài 13: CẤU TẠO NGOÀI CỦA THÂN ( Sinh học 6)
Mục I: Tìm hiểu cấu tạo ngoài của thân.
Ơ bài này GV yêu cầu mỗi nhóm ( mỗi bàn) chuẩn bị mẫu vật. Có thể là 1
thân cây vú sữa.
Để rèn luyện cho HS lớp 6 kĩ năng trình bày trên mẫu vật GV nhất thiết
phải tổ chức, thiết kế hoạt động cụ thể cho HS làm việc. Hoạt động này có
thể tiến hành như sau:
Hoạt động của GV
- GV: yêu cầu HS đem mẫu thân cây lên
bàn để quan sát.
Hoạt động của HS
- GV: treo tranh H13.1 Yêu cầu HS - HS: Đặt cây, cành lên bàn
quan sát mẫu vật kết hợp hình vẽ .
Hình vẽ
quan sát đối chiếu với hình
13.1 SGK
- GV: Yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ - HS: Thảo luận câu hỏi
Trả lời các câu hỏi sau:
Thống nhất ý kiến.
? Thân mang những bộ phận nào?
? Những điểm giống nhau giữa thân và
cành?
? Vị trí của chồi ngọn trên thân và cành?
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
8
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
? Vị trí của chồi nách?
? Chồi ngọn sẽ phát triển thành bộ phận
nào của cây?
- GV: gọi đại diện 1 HS lên trình bày - HS: mang cành của mình đã
trước lớp.
quan sát lên trước lớp trình bày
Chỉ các bộ phận của thân.
HS khác theo dõi, nhận xét.
- GV: Nhận xét, chốt lại.
Giới thiệu một số bài học có mẫu vật:
Sinh học 6:
Bài 4: có phải tất cả thực vật đều có hoa?
Bài 9: các loại rễ, các miền của rễ
Bài 12: Biến dạng của rễ
Bài 18 : Biến dạng của thân
Bài 19: Đặc điểm bên ngoài của lá
Bài 26: Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên
Bài 27 : Sinh sản sinh dưỡng do người
Bài 28: Cấu tạo và chức năng của hoa.
Bài 29: Các loại hoa
Bài 30: Thụ phấn
. . . . . . . . . . . .
Sinh học 7:
Tiết 15- BÀI 15: GIUN ĐẤT
Tiết 27 – BÀI 26: CHÂU CHẤU
Tiết 23 - Bài 22: Tôm sông
Tiết 37 - Bài 35: Ech đồng
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
9
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
Như chúng ta đã biết, chương trình sinh học 6, 7 thường có mẫu vật
nhiều hơn sinh 8, 9. Chính vì vậy, nếu bài nào có mẫu vật thật thì GV nên ưu
tiên dùng mẫu vật hơn mô hình hoặc tranh ảnh, bởi khi tiếp cận với mẫu vật sẽ
tăng không khí học tập và hứng thú tìm tòi ở HS.
3.2. Phương pháp tổ chức đối với những bài dạy có mô hình:
+ Nguyên tắc: Đảm bảo các nguyên tắc dạy học, phù hợp với nội dung kiến
thức, mô hình được đưa ra đúng lúc đúng cách; được đặt ở vị trí thuận lợi cho
cả lớp quan sát.
+ Với bài sử dụng mô hình GV thiết kế, tổ chức tiết dạy theo các bước sau:
Bước 1: GV giới thiệu tên mô hình, nêu rõ mục tiêu của việc quan sát hay
thao tác với mô hình.
Bước 2: Khai thác nội dung mô hình.
Đầu tiên nên yêu cầu HS quan sát kĩ mô hình, ( ra câu hỏi cho HS làm việc;
làm sao để HS biết rõ họ phải làm gì? Họ phải làm như thế nào? Nên có câu
hỏi định hướng cho HS mô tả hoặc thao tác với mô hình). Sau đó nhấn mạnh
vào nội dung nào trên mô hình cần quan tâm để có câu hỏi tập trung chú ý
hay giải thích cấu trúc mô hình; có thể yêu cầu HS tháo lắp từng bộ phận của
mô hình để quan sát.
Bước 3: HS rút ra kết luận từ việc quan sát hay thao tác với mô hình. Gv
yêu cầu HS lên bảng trình bày trên mô hình .
Chú ý: các loại mô hình dùng trong dạy học sinh học chỉ là mô phỏng lại có
cấu trúc sinh học nên không hoàn toàn tuyệt đối đúng với kích thước thật, khi
dạy học, Gv cần chỉ rõ để HS không hiểu sai kiến thức sinh học.
Ví dụ:
Tiết 15 – BÀI 15: AND ( sinh học 9)
Mục I – Cấu trúc không gian của phân tử ADN
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
10
Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học
==================================================================
Mục tiêu: - HS mô tả được cấu trúc không gian của phân tử ADN.
GV: chuẩn bị mô hình phân tử ADN và tranh phóng to H15( hoặc phim).
Qua bài học này GV cũng góp phần rèn luyện cho HS kĩ năng trình bày trên
mô hình bằng ngôn ngữ sinh học.
GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV: giao cho mỗi nhóm 1 mô hình phân HS: nhận mô hình GV giao.
tử AND, Gi7ới thiệu mô hình cấu trúc
không gian của phân tử AND.
Hình vẽ
- HS: quan sát mô hình đối
chiếu hình vẽ Thảo luận
GV: Treo hình vẽ 15 ( hoặc phim) Yêu nhóm, mô tả được cấu trúc
cầu HS quan sát mô hình + kết hợp hình không gian phân tử ADN
vẽ SGK.
? Mô tả cấu trúc không gian của phân tử - HS: lên bảng trình bày trên
ADN?
mô hình.
GV: Gọi 1 HS lên bảng trình bày trước
- HS khác theo dõi Nhận
lớp cấu trúc không gian của phân tử AND xét, bổ sung.
trên mô hình.
GV: nhận xét, chốt lại.
- HS: Tiếp tục quan sát mâ hình+
GV: yêu cầu HS tiếp tục quan sát mô hình hình vẽ Trả lời câu hỏi:
thực hiện lệnh
? Các loại nuclêôtíc nào giữa 2 mạch liên
kết với nhau thành cặp?
? Giả sử trình tự các đơn phân trên một
mạch AND như sau:
- HS: trả lời HS khác nhận
-A-T-G-X-T-A-G-T-X-
Nguyễn Thị Tuyết – THCS Song Mai
11
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Rèn luyện cho học sinh kĩ năng trình bày trên mẫu vật, mô hình hoặc tranh ảnh ở môn sinh học", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_ren_luyen_cho_hoc_sinh_ki_nang_trinh_bay_tren_mau_vat_m.docx
- bản thuyết minh.doc
- Báo cáo kết quả.doc
- bìa bản thuyết minh.doc
- bìa báo cáo.doc
- bìa đơn yêu cầu.doc
- bìa sk.doc
- Đơn yêu cầu công nhan.doc
- phụ lục skkn.docx