SKKN Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy Công nghệ
Từ lâu các nhà sư phạm đã nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của việc phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập. Nhà giáo dục người Đức là Disterverg đã khẳng định đúng đắn rằng: “Người giáo viên tồi truyền đạt chân lí, người giáo viên giỏi dạy cách tìm ra chân lí”.
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận.
Cùng với sự phát triển của xã hội loài người, cuộc cách mạng khoa học
công nghệ như một luồng gió mới thổi vào và làm lay động nhiều lĩnh vực
trong cuộc sống. Hơn bao giờ hết con người đang đứng trước những diễn
biến thay đổi to lớn, phức tạp về lịch sử xã hội và khoa học- kỹ thuật. Nhiều
mối quan hệ mâu thuẫn của thời đại cần được giải quyết trong đó có mâu
thuẫn yêu cầu ngành GD- ĐT nói chung và người thầy chúng ta nói riêng
phải giải quyết ngay, đó là mâu thuẫn giữa quan hệ sức ép của khối lượng tri
thức ngày càng tăng và sự tiếp nhận của con người có giới hạn, bởi vì sự
nhận thức của con người nói chung là tuyệt đối và không có giới hạn song
sự thu nhận, hiểu biết kiến thức của mỗi con người đều hữu hạn và tương
đối.
Nhiệm vụ trên đây đã đặt ra cho người giáo viên bên cạnh việc bồi
dưỡng kiến thức chuyên môn thì phải cải tiến phương pháp dạy học nâng
cao chất lượng giáo dục để đáp ứng yêu cầu của tình hình mới
Như chúng ta đã biết, môn C«ng nghÖ có vị trí và ý nghĩa quan trọng
đối với việc giáo dục thế hệ trẻ. Từ những hiểu biết ®¬n gi¶n vÒ trång trät sÏ
gióp c¸c em biÕt c¸c c«ng viÖc trong cuéc sèng h»ng ngµy, gióp c¸c em cã
thÓ ®Þnh h-íng nghÒ nghiÖp trong t-¬ng lai.
Như chúng ta thấy, con đường nhận thức ngắn nhất sẽ là con đường
“Đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng” và phương tiện hết sức
cần thiết để đi được trên “Con đường” nhận thức này chính là các “Dụng
cụ trực quan”.
Đặc biệt trong hướng dạy học mới hiện nay, “Hướng tích cực hoá hoạt
động học tập của học sinh”, yêu cầu người giáo viên phải biết tạo điều kiện
cho học sinh tự tìm tòi, khai thác kiến thức, biết điều khiển hoạt động nhận
thức của mình bằng các “Đồ dùng trực quan”, chính vì thế mà “Đồ dùng
trực quan” đã trở thành một nhân tố khá quan trọng trong hoạt động dạy
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
học, vì nó vừa là phương tiện giúp học sinh khai thác kiến thức, vừa là
nguồn tri thức đa dạng, phong phú mà học sinh rất dễ nắm bắt.
Chúng ta cũng biết, Hội nghị BCH TƯ Đảng lần thứ 2 khoá VIII đã
nhấn mạnh:“Đổi mới mạnh mẽ phương pháp GD-ĐT khắc phục lối truyền
thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng
bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương pháp hiện đại vào quá
trình dạy- học đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học
sinh …”
Trong việc đổi mới, cải tiến phương pháp dạy học, việc phát huy tính
tích cực của học sinh có ý nghĩa rất quan trọng. Bởi vì xét cho cùng công
việc giáo dục phải được tiến hành trên cơ sở tự nhận thức, tự hành động.
Giáo dục phải được thực hiện thông qua hành động và hành động của bản
thân (tư duy và thực tiễn). Vì vậy việc khơi dậy, phát triển ý thức, ý chí,
năng lực, bồi dưỡng, rèn luyện phương pháp tự học là con đường phát triển
tối ưu của giáo dục.
Qua giảng dạy môn C«ng nghÖ ở trường THCS đặc biệt là từ khi thực
hiện thay sách giáo khoa và đổi mới phương pháp dạy học tôi nhận thấy đây
là một vấn đề bổ ích về lí luận cũng như thực tiễn. Nó có ý nghĩa rất lớn đối
với việc nâng cao chất lượng bộ môn bởi vì đối tượng là học sinh THCS thì
về mặt thể chất cũng như tinh thần, sự nhận thức, năng lực tư duy …của các
em đã phát triển ở mức độ cao hơn các em ở bậc tiểu học và các em ở lớp
trên thì cao hơn các em ở lớp dưới. Nếu được khơi dậy đúng mức tính tích
cực, sự chủ động trong học tập cũng như các hoạt động khác không những
làm cho các em thu nhận được một lượng tri thức tốt nhất cho bản thân mà
còn là cơ sở vững chắc để các em bước vào bậc THPT – nơi mà các em sẽ
phải có năng lực tư duy và ý thức tự học cao hơn.
Từ trước tới nay đã có rất nhiều người đề cập đến vấn đề phát huy tích
tính cực của học sinh trong học tập C«ng nghÖ bậc THCS. Tuy nhiên những
vấn đề mà các nhà nghiên cứu đưa ra chỉ áp dụng vào một bậc học cụ thể
mà ít đi sâu vào một khối lớp cụ thể vi vậy trong khuôn khổ bài viết này tôi
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
1
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
chỉ xin lưu ý đến một khía cạnh gắn liền với việc giảng dạy nhiều năm môn
C«ng nghÖ, đó là một số biện pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học
C«ng nghÖ với mục đích là góp một phần nhỏ bé vào việc nâng cao chất
lượng giảng dạy môn C«ng nghÖ ở trường THCS nơi tôi đang giảng dạy,
đồng thời cũng là để trao đổi, học tập kinh nghiệm của các thầy giáo, các
đồng nghiệp nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cũng như phương pháp
dạy học. Những vấn đề mà tôi nêu ra trên cơ sở được trang bị những kiến
thức cơ bản nhất, phương pháp dạy học C«ng nghÖ cũng như việc sử dụng
đồ dùng trực quan, thực nghiệm sư phạm ở trường THCS.
Nếu thầy giáo chỉ làm chức năng truyền thụ kiến thức thì sẽ thực hiện
phương châm “Thầy giáo là trung tâm’’ học sinh sẽ thụ động tiếp nhận kiến
thức, sẽ học thuộc lòng những gì thầy giáo giảng và cho ghi cũng như trong
sách đã viết. Đó chính là cách giảng dạy giáo điều, nhồi sọ biến giáo viên
thành người thuyết trình, giảng giải và học sinh thụ động tiếp nhận những
điều đã nghe, đã đọc. Có nhà giáo dục đã gọi đó là cách “Nhai kiến thức rồi
mớm cho học sinh”.
Chúng ta đều biết rằng việc dạy học được tiến hành trong một quá
trình thống nhất gồm hai khâu có tác dụng tương hỗ nhau: giảng dạy và học
tập. Cả việc giảng dạy và học tập đều là một quá trình nhận thức, tuân theo
những quy luật nhận thức. Nhận thức trong dạy học được thể hiện trong
hoạt động của giáo viên và học sinh đối với việc truyền thụ và tiếp thu một
nội dung khoa học được quy định trong chương trình với những phương
pháp dạy học thích hợp, những phương tiện hình thức cần thiết để đạt được
kết quả nhất định đã đề ra.
Từ lâu các nhà sư phạm đã nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa
của việc phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập. Nhà giáo dục
người Đức là Disterverg đã khẳng định đúng đắn rằng: “Người giáo viên tồi
truyền đạt chân lí, người giáo viên giỏi dạy cách tìm ra chân lí”.
Điều này có nghĩa rằng người giáo viên không chỉ giới hạn công việc
của mình ở việc đọc cho học sinh ghi chép những kiến thức có sẵn, bắt các
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
2
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
em học thuộc lòng rồi kiểm tra điều ghi nhớ của các em thu nhận được ở bài
giảng của giáo viên hay trong sách giáo khoa. Điều quan trọng là giáo viên
cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản (bao gồm kiến thức khoa học,
sự hiểu biết về các quy luật, nguyên lí và các phương pháp nhận thức…)
làm cơ sở định hướng cho việc tự khám phá các kiến thức mới, vận dụng
vào học tập và cuộc sống.
Vì vậy, việc cho các em quan sát đồ dùng trực quan rồi từ đó các em
rút ra những nhận xét, tiếp thu tri thức, bồi dưỡng, rèn luyện về học tập là
con đường phát triển tối ưu của giáo dục - đó chính là con đường lấy học
sinh làm trung tâm, làm chủ thể của việc nhận thức với sự hướng dẫn, giáo
dục tích cực có hiệu quả của giáo viên, điều này được thực hiện trên cơ sở
hoạt động tích cực, tự giác của học sinh. Đây là tính ưu việt của phương
pháp phát huy tính tích cực của học sinh được gọi là phương pháp dạy học
mới để phân biệt với phương pháp dạy học cũ hay còn gọi là kiểu dạy học
truyền thống.
Xuất phát từ tình hình thực tế đất nước, đặc biệt là trước công cuộc
cách mạng khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển như vũ bão, việc chỉnh lý
chương trình giáo dục và thay đổi nội dung sách giáo khoa là một vấn đề
rất cấp thiết và vô cùng quan trọng. Chính vì lẽ đó mà “Giáo dục là quốc
sách hàng đầu”.
Nhằm để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục và chương trình giáo dục đổi
mới hiện nay, người giáo viên cần phải đổi mới phương pháp dạy học cho
phù hợp với hướng dạy học “Lấy học sinh làm trung tâm”. Một trong những
phương pháp đặc trưng bộ môn C«ng nghÖ là phương pháp “Sử dụng dụng
cụ trực quan” trong giảng dạy.
Từ thực tế cho thấy chuẩn bị “Đồ dùng trực quan” làm dụng cụ trực
quan là công tác rất khó khăn, rất công phu và rất tốn kém như:
+ Sử dụng “Đồ dùng trực quan” như thế nào để đảm bảo tính trực quan.
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
3
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
+ Sử dụng “Đồ dùng trực quan” như thế nào để đạt hiệu quả cao trong
giảng dạy C«ng nghÖ lại là một vấn đề càng khó khăn hơn. Đó cũng chính
là vấn đề của mỗi người giáo viên C«ng nghÖ đã và đang quan tâm hiện nay,
với hy vọng góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn C«ng nghÖ. Vì
vậy mà trong bài viết này tôi xin trình bày: “Phương pháp sử dụng Đồ
dùng trực quan trong giảng dạy C«ng nghÖ ” sẽ giúp cho việc dạy học
theo phương pháp mới và việc thực hiện chương trình giáo dục mới sẽ đạt
hiệu quả cao hơn như mong muốn.
2. C¬ së thùc tiÔn
Cơ sở lí luận của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học C«ng
nghÖ ở trường THCS. Hiện nay có nhiều quan niệm, ý kiến khác nhau về
vấn đề phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học nói chung, dạy học
C«ng nghÖ nói riêng. Việc xây dựng cơ sở lí luận là điều quan trọng trong
thực tiễn dạy học bộ môn.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đối với học sinh. Các em phải được rèn
luyện ở mức độ cao hơn khả năng tự học, tự nhận thức và hành động cũng
như có những tìm tòi trong tư duy,sáng taọ.
So sánh kiểu dạy học truyền thống và phương pháp dạy học nhằm phát
huy tính tích cực của học sinh thông qua việc tiếp cận, làm việc với đồ dùng
trực quan chúng ta thấy rõ những điều khác biệt cơ bản trong quá trình dạy
và học. Xin trích dẫn một vài ví dụ của giáo sư Phan Ngọc Liên và tiến sĩ
Vũ Ngọc Anh để thấy rõ sự khác biệt đó:
KIỂU DẠY HỌC TRUYỀN
THỐNG
PPDH PHÁT HUY TÍNH TÍCH
CỰC CỦA HS
1. Cung cấp nhiều sự kiện,
1. Cung cấp những kiến thức cơ
được xem là tiêu chí cho chất bản được chọn lựa phù hợp với yêu
lượng giáo dục.
cầu, trình độ của HS, nhằm vào mục
tiêu đào tạo.
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
4
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
2. GV là nguồn kiến thức
2. Ngoài bài giảng của GV ở trên
duy nhất, phần lớn thời gian trên lớp HS được tiếp xúc với nhiều nguồn
lớp dành cho GV thuyết trình, kiến thức khác, vốn kiến thức đã học,
giảng giải, HS thụ động tiếp thu kiến thức của bạn bè, SGK, tài liệu
kiến thức thông qua nghe và ghi tham khảo, thực tế cuộc sống.
lại lời của GV.
3. Học sinh chỉ làm việc
3. HS ngoài việc tự nghiên cứu còn
một mình trên lớp, ở nhà hoặc
trao đổi, thảo luận với các bạn trong
với GV khi kiểm tra.
tổ, lớp, trao đổi ngoài giờ. HS đề xuất
ý kiến, thắc mắc, trao đổi với GV.
4. Nguồn kiến thức thu 4. Nguồn kiến thức của HS thu nhận
nhận được của HS rất hạn hẹp, rất phong phú, đa dang
thường giới hạn ở các bài giảng
của GV, SGK
5. Hình thức tổ chức dạy
5. Dạy ở trên lớp, ở thực địa,
học chủ yếu ở trên lớp
ngay t¹i gia ®×nh, líp häc, các hoạt
động ngoại khoá....
Như vậy qua so sánh hai kiểu dạy học trên thì ta thấy phương pháp phát
huy tính tích cực của học sinh sẽ đem lại hiệu quả cao hơn .Tuy nhiên nó
đòi hỏi giáo viên và học sinh phải được “Tích cực hoá’’ trong quá trình dạy-
học, phải chủ động sáng tạo. Muốn đạt được điều đó GV cần áp dung nhiều
phương pháp dạy - học trong đó có phương pháp sử dụng đồ dùng trực
quan. Cần phải tiếp thu những điểm cơ bản có tính nguyên tắc của cách dạy
truyền thống song phải luôn luôn đổi mới, làm một cuộc cách mạng trong
người dạy và người học để khắc phục sự bảo thủ, thụ động như: Giáo viên
chỉ chuẩn bị giảng những điều học sinh dễ nhớ, học sinh chỉ chú trọng ghi
lời giảng của giáo viên và kiến thức trong sách để trình bày lại khi kiểm tra.
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
5
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
3. Mục đích của việc nghiên cứu:
Về lí luận và thực tiễn, việc phát huy tính tích cực của học sinh trong
việc sử dụng đồ dùng trực quan trong học tập môn C«ng nghÖ là điều cần
thiết và quan trọng để nâng cao hiệu quả giáo dục. Đó chính là lí do chủ
yếu để nghiên cứu vấn đề này. Nội dung gồm:
a. Cơ sở lí luận của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy-học C«ng
nghÖ
b. Thực tiễn của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy -học ở
trườngTHCS.
c. Những biện pháp sư phạm để phát huy sử dụng đồ dùng trực qua có hiệu
quả.
4. Phương pháp nghiên cứu:
a- Đối tượng nghiên cứu.
- Nội dung chương trình SGK.
- Sách hướng dẫn giáo viên, phân phối chương trình C«ng nghÖ
THCS, và các tài liệu có liên quan
- Đối tượng HS THCS đặc biệt là HS lớp 7,líp 9.
- Giáo viên dạy bộ môn và thực trạng việc sử dụng đồ dùng trực quan
ở trường THCS hiện nay.
b- Nhiệm vụ, mục đích.
- Nhìn rõ thực trạng việc sử dụng đồ dùng trực quan ở trường THCS
những ưu điểm, nhược điểm.
- Nguyên tắc và phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan.
- Rút ra những yêu cầu chung và bài học kinh nghiệm khi sử dụng đồ
dùng trực quan trong giảng dạy gắn với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy
học m«n C«ng nghÖ .
c- Phương pháp nghiên cứu.
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
6
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
- Phương pháp phân tích, tổng hợp, ®iều tra, phán đoán.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp khảo sát đánh giá.
B. NỘI DUNG THỰC HIỆN
I. Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò:
Thực tiễn của việc dạy học phát huy tính tích cực của học sinh trong
trường THCS hiện nay.
Trong vài năm gần đây, bộ môn C«ng nghÖ trong trường THCS đã
được chú trọng hơn trước. §· ®-îc cung cấp thêm các trang thiết bị và tài
liệu tham khảo phục vụ cho việc dạy và học.
Tuy nhiên qua vài năm giảng dạy bộ môn này tôi thấy rằng việc dạy
học môn C«ng nghÖ hiện nay vẫn còn giặp rất nhiều khó khăn, nhưng trở
ngại nhất là việc phát huy tính tích cực của học sinh trong việc quan sát, sử
dụng đồ dùng trực quan, tuy đã được phổ biến, học tập bồi dưỡng thường
xuyên theo chu kỳ nhưng kết quả đạt được không đáng là bao. Thực trạng
của vấn đề này có thể giải thích ở những nguyên nhân cơ bản sau đây:
Thứ nhất là vẫn tồn tại một quan niệm cố hữu cho rằng môn C«ng
nghÖ là những môn phụ. Điều này được thể hiện việc quan tâm đến chất
lượng bộ môn từ cấp lãnh đạo chưa đúng mức.
Thứ hai là về cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy và học tập tuy đã được
đầu tư nhưng vẫn còn thiếu so với yêu cầu giáo dục hiện nay về đồ dùng
dạy. Tình trạng dạy chay vẫn còn khá phổ biến. Trong suốt quá trình học bộ
môn C«ng nghÖ lớp7 vµ cả thầy và trò chưa bao giờ có điều kiện tham quan
m« h×nh trång c©y ¨n qu¶ ®iÓn h×nh, hoÆc v-ên c©y nh©n gièng vì không có
kinh phí. Điều đó làm cho vốn kiến thức kiến thức của các em chỉ bó gọn
trong sách vở và bài giảng .
Nguyên nhân thứ ba là việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh
trong học tập bộ môn C«ng nghÖ còn nhiều hạn chế một phần là do chính
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
7
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
những cơ chế, những quy định từ cấp trên. M«n C«ng nghÖ ch-a bao giê
®-îc chän lµ m«n dù thi c¸c cÊp.
Ngoài ra cách tổ chức một số cuộc thi cử cũng còn nhiều hạn chế, đó
là chỉ chú trọng về mặt kiểm tra lí thuyết mà coi nhẹ thực hành, ít chú ý đến
việc phát triển năng lực sáng tạo.
Cuối cùng điều quan trọng là ý thức trách nhiệm của mỗi giáo viên
trong việc thực hiện các phương pháp dạy học phù hợp trong đó phải nói
đến phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan để đem lại hiệu quả cho tiết
dạy cũng như chất lượng bộ môn ngày một nâng cao. Mỗi một GV – HS
phải hiểu rõ sự nguy hại của việc thi gì học nấy sẽ làm cho học vấn của học
sinh bị què quặt, thiếu toàn diện.....
II. Các biện pháp cụ thể:
1/ Tình hình sử dụng các dụng cụ trực quan đối với việc dạy học
trước đây:
- Trước đây, đa số các trường đều thiếu thốn về cơ sở vật chất, nghèo
nàn về các thiết bị dạy học đối với bộ môn.
- Theo quan niệm giáo dục lạc hậu trước đây cho rằng dụng cụ trực
quan là phương tiện cần thiết để giáo viên truyền thụ kiến thức mới, dụng cụ
minh hoạ cho các kiến thức đã truyền đạt, còn đối với học sinh chỉ có tác
dụng chấp nhận và ghi nhớ.
- Theo phương pháp sử dụng này thì dụng cụ trực quan chưa phát huy
hết vai trò của mình, đôi khi chưa thể hiện được tính trực quan và tính khoa
học của nó, giờ dạy C«ng nghÖ sẽ rơi vào những hạn chế sau:
+ Giáo viên chưa phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh
trong việc lĩnh hội kiến thức.
+ Các kiến thức trång trät do giáo viên cung cấp học sinh sẽ không
hiểu sâu, nhớ kỹ bằng chính các em tự nhận thức.
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
8
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
+ Các nguồn trí thức từ dụng cụ trực quan chưa thực sự hấp dẫn đối với
các em. Do đó không gây hứng thú học tập, không có khả năng phát triển tư
duy.
+ Chưa tạo cho học sinh các kỹ năng quan trọng như: biÕt ch¨m sãc
c©y trång, nh©n gièng cc©y ¨n qu¶, bãn ph©n thóc, lµm xiro…
2. Những biện pháp mới đã thực hiện:
Để cải tiến phương pháp giảng dạy phù hợp với chương trình giáo dục
mới ở bộ môn C«ng nghÖ, thiết bị các trường học đã trang bị khá đầy đủ các
loại dụng cụ trực quan, chủ yếu là các loại sau:
- Hình vẽ, tranh, ảnh.
- Mô hình.
Đối với các loại phương tiện này thì người giáo viên C«ng nghÖ cần có
phương pháp sử dụng như thế nào.
a/ Đối với hình vẽ, tranh, ảnh:
*) Đối với hình vẽ:
Học sinh lớp7 cũng như các lớp khác rất thích xem tranh ảnh,
Vì vậy giáo viên phải làm nổi néi dung tranh ¶nh để gây hứng thú cho
học sinh, kích thích óc tò mò, phát triển năng lực nhận thức. Từ đó làm cho
các em kh¸m ph¸ ®-îc kiÕn thøc cña bµi häc
Tuy nhiên phải chọn thời gian phù hợp để đưa tranh ¶nh ra. Khi sử
dụng, giáo viên phải phân tích, định hướng cho học sinh, tự mình đánh giá
®-îc ngô ý cña tranh ¶nh ®ã .
Ví dụ: Khi giảng bài “Gièng vËt nu«i” dạy đến mục I. “Kh¸i niÖm vÒ
gièng vËt nu«i” giáo viên cho học sinh quan sát tranh vÏ c¸c gièng vËt nu«i
cã ë ®Þa ph-¬ng vµ c¸c h×nh vÏ SGK sẽ gây được hứng thú cho học sinh
trong việc t×m ra kh¸i niÖm gièng vËt nu«i lµ g×?
VÝ dô: d¹y trong bµi 12-C«ng nghÖ 9 “NhËn biÕt mét sè lo¹i s©u, bÖnh
h¹i c©y ¨n qu¶” muèn ®Ó häc sinh nhËn biÕt ®-îc ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
9
SKKN Sö dông ®å dïng trùc quan trong giê d¹y - häc m«n C«ng nghÖ ë bËc THCS
c¸c lo¹i s©u h¹i c©y ¨n qu¶, Gi¸o viªn treo c¸c h×nh ¶nh c¸c lo¹i s©u ë giai
®o¹n tr-ëng thµnh ®Ó häc sinh quan s¸t sau ®ã ho¹t ®éng nhãm t×m ra ®-îc
®Æc ®iÓm cña c¸c lo¹i s©u vµ c¸c giai ®o¹n biÕn th¸i… cã nh- vËy míi t¹o
kh«ng khi s«i næi trong líp häc, häc sinh høng thó häc tËp.
Có thể là hình vẽ được giáo viên chuẩn bị trước, (như hình vẽ m«
pháng c¸c ®éng t¸c cµy, bõa, ®Ëp ®Êt, mét sè lo¹i thøc ¨n cho vËt nu«i ...)
Đối với hình vẽ: Ta cần cho học sinh tiến hành theo các bước sau:
- Đọc tên và cho biết các c«ng viÖc ®-îc diÔn t¶ trªn h×nh vÏ .
- Rút ra ®-îc kiÕn thøc cÇn thiÕt tõ c¸c bøc tranh đó.
*) Tranh ảnh
- Đối với giáo viên: Tham khảo sưu tầm nhiều tranh ảnh, tư liệu có
liên quan đến tiết dạy để minh hoạ trên lớp .
- Đối với học sinh: Ngoài việc làm bài tập và học ở nhà học sinh sưu
tầm trên sách báo, vÝ dô b¸o n«ng nghiÖp, b¸o khuyÕn n«ng, những tranh
ảnh liên quan đến bài học .
Tranh ảnh trong SGK là một phần đồ dùng trực quan trong quá trình
dạy học. Từ việc quan sát, học sinh sẽ đi tới công việc của tư duy trừu
tượng. Thông qua quan sát miêu tả, tranh ảnh học sinh được rèn luyện kỹ
năng diễn đạt, lựa chọn ngôn ngữ. Từ việc quan sát thường xuyên các tranh
ảnh, giáo viên luyện cho các em thói quen quan sát và khả năng quan sát vật
thể một cách khoa học, có xem xét, phân tích, giải thích để đi đến những nét
khái quát rút ra những kết luận
Ví dụ : Khi dạy bài 14 “NhËn biÕt c¸c lo¹i thuèc trõ s©u” GV ph¶i s-u
tÇm c¸c tranh ¶nh cã trong c¸c t- liÖu, nh·n, m¸c thuèc trõ s©u. Häc sinh
s-u tÇm ë gia ®×nh c¸c lä thuèc trõ s©u ®· dïng, c¸c tói thuèc ®· ®-îc sö
dông ®em ®Õn líp. Tõ ®ã c¸c tranh ¶nh míi phong phó, ®a d¹ng, häc sinh dÔ
ph©n biÖt ®-îc c¸c lo¹i thuèc kh¸c nhau
Như vậy việc sử dụng tranh ảnh vừa khai thác được nội dung kiÕn thøc
thể hiện trong tranh ảnh bổ sung cho bài giảng, vừa phát huy được năng lực
Bïi ThÞ Trang
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr-êng THCS Tu©n §¹o
10
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy Công nghệ", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
skkn_phuong_phap_su_dung_do_dung_truc_quan_trong_giang_day_c.doc