SKKN Phương pháp giảng dạy ngôn ngữ lập trình C++ cho đội tuyển học sinh giỏi tin học THPT

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tà i ................................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiêu cứu ...........................................................................................................1

3. Đối tượng nghiên cứu .........................................................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................................2

5. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................................2

6. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm ..................................................................................2

PHẦN NỘI DUN G ....................................................................................................................3

Chương I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ................................................................3

1.1.

1.2.

Ngôn ngữ lập trình C⁺⁺.........................................................................................3

Các phương pháp giảng dạy ngôn ngữ lập trìn h ...................................................3

1.2.1. Phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. .............................................3

1.2.2. Phương pháp dạy ngôn ngữ lập trình dựa trên sự tương quan và tính kế thừa ..3

1.2.3. Phương pháp bàn tay nặn bột ..............................................................................4

1.2.4. Phương pháp hoạt động nhóm và dạy học theo dự án ........................................4

1.3. Dạy lập trình cho đội tuyển học sinh giỏi ở trường THPT hiện nay ..........................4

1.4. Tiểu kết chương 1 .......................................................................................................5

Chương 2. GIẢNG DẠY NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH C⁺⁺DỰA TRÊN SỰ TƯƠNG

QUAN VÀ KẾ THỪA ..........................................................................................................6

2.1. Sự tương quan giữa ngôn ngữ Pascal và ngôn ngữ C⁺⁺..............................................6

2.2. Hướng dẫn giảng dạy một số phần cụ thể ................................................................15

Chương 3. KẾT QUẢ ÁP DỤNG .....................................................................................19

PHẦN KẾT LUẬN .................................................................................................................21

1. Kết quả đạt được ..............................................................................................................21

2. Hạn chế của đề tài ............................................................................................................21

3. Hướng phát triển và kiến nghị ..........................................................................................21

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

HS

GV

Học sinh

Giáo viên

HSG

Học sinh giỏi

CNTT-TT

NNLT

SKKN

GDPT

Công nghệ thông tin và truyền thông

Ngôn ngữ lập trình

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo dục phổ thông

0

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Ứng dụng của tin học trong giai đoạn hiện nay đã trở thành một phần tất yếu của

đời sống xã hội hiện đại. Vì có vai trò quan trọng như vậy nên tất cả các nước trên thế

giới cũng như nước ta đều có những chính sách đầu tư cho tin học để không bị lạc hậu

về công nghệ. Ngày nay tin học không dừng lại ở mục tiêu ứng dụng các sản phẩm

phần mềm vào các lĩnh vực mà tin học phải trở thành một thứ hàng hóa, không chỉ sản

xuất trong nước mà có thể xuất khẩu đi các nước. Bởi vậy, bộ môn tin học trong nhà

trường THPT, đặc biệt là các kiến thức lập trình đang chiếm một vị trí rất quan trọng.

Bên cạnh đó, với nhiệm vụ bồi dưỡng nhân tài mà Đảng, nhà nước ta đã giao phó cho

giáo dục thì công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng

trong các nhà trường. Có thể nói chất lượng học sinh giỏi thể hiện chất lượng chiều sâu

của mỗi nhà trường trong quá trình dạy học.

Trong những năm gần đây Bộ giáo dục và đào tạo đang có những quyết sách thay

đổi mạnh mẽ về chương trình giáo dục, từ giáo dục tiếp cận nội dung nay chú trọng

tiếp cận năng lực người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc HS học được cái gì đến

chỗ quan tâm HS vận dụng được cái gì qua việc học. Điều này đòi hỏi phương pháp

dạy học của GV cũng phải thay đổi theo, người giáo viên phải áp dụng được các

phương pháp, kĩ thuật tích cực để xây dựng nên các chuyên đề nhằm giúp HS trở

thành chủ thể của quá trình nhận thức, đảm bảo kết quả đầu ra theo yêu cầu.

Nhận thức được từ những quan điểm trên nên trong quá quá trình dạy học của

mình, trong những năm qua tôi luôn coi nhiệm vụ bồi dưỡng HSG là một nhiệm vụ

trọng tâm. Mặt khác, qua tìm hiểu thực tế tại các trường THPT cho thấy, ngoại trừ các

trường chuyên ở các trường THPT NNLT đang được sử dụng chủ yếu để dạy cho đội

tuyển HSG tin học là ngôn ngữ Pascal. Tuy nhiên trong các kỳ thi học sinh giỏi Tỉnh,

Quốc gia thì ngôn ngữ C⁺⁺là ngôn ngữ đang được sử dụng thay thế dần ngôn ngữ lập

trình Pascal. Vì vậy để các em học sinh trong đội tuyển HSG Tin học của nhà trường

tiếp cận NNLT C⁺⁺là một vấn đề rất cấp thiết. Đây là một tiền đề cho các em nếu

được chọn vào đội tuyển HSG quốc gia thì không phải bỡ ngỡ để học 1 NNLT mới và

đây cũng là 1 thuận lợi cho các em học ngành CNTT ở bậc đại học vì vậy sẽ dễ tạo

hứng thú học tập cho các em hơn.

Mặt khác, ngôn ngữ lập trình C⁺⁺là một ngôn ngữ mạnh, là một ngôn ngữ được

các nhà tin học chuyên nghiệp chính thống cũng như các nhà lập trình nghiệp dư sử

dụng để lập trình hệ thống, lập trình ứng dụng...Vì vậy việc học C⁺⁺là 1 nhu cầu tất

yếu, nhất là các kỹ sư, sinh viên chuyên ngành khoa học và kỹ thuật khác và các học

sinh phổ thông. Đặc biệt có rất nhiều trang web thi trực tuyến để luyện tập, các chương

trình tham khảo viết bằng C⁺⁺trên internet cũng có rất nhiều.

Từ việc thấy được tầm quan trọng của ngôn ngữ lập trình C⁺⁺để giúp giáo viên

và cả học sinh nghiên cứu, học ngôn ngữ lập trình này, tôi chọn đề tài:

“Phương pháp giảng dạy ngôn ngữ lập trình C⁺⁺cho đội tuyển học sinh giỏi

tin học THPT”

2. Mục tiêu nghiêu cứu

Mục tiêu chính của đề tài này là:

- Xây dựng phương pháp giảng dạy ngôn ngữ lập trình C⁺⁺dựa vào một ngôn

ngữ đã biết đó là NNLT Pascal.

1

- Nghiên cứu sự tương đồng của hai ngôn ngữ này giúp cho việc học tập NNLT

C⁺⁺được thuận lợi hơn.

3. Đối tượng nghiêncứu

- Các tài liệu về các phương pháp dạy lập trình.

- Các tài liệu về NNLT Pascal và NNLT C⁺⁺.

- Đối tượng khảo sát thực nghiệm là các học sinh thuộc đội tuyển HSG tin học

của trường.

4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý luận.

- Phương pháp phân tích, hệ thống hóa tài liệu, tổng kết kinh nghiệm.

5. Phạm vi nghiên cứu

- Đề tài chỉ tập tập trung chủ yếu vào việc tìm ra sự tương đồng giữa hai NNLT

là NNLT Pascal và NNLT C⁺⁺từ đó triển khai vào việc giảng dạy một số nội dung liên

quan. Mỗi nội dung sẽ có các ví dụ được viết theo các 2 NNLT này.

- Đề tài còn chỉ ra một số phương pháp giảng dạy NNLT sao cho có hiệu quả.

- Kế hoạch nghiên cứu: từ tháng 5/2017 đến 5/2019.

+ Lên kế hoạch, nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài, soạn hệ thống

câu hỏi và bài tập cho chuyên đề liên quan: 5/2017 đến 10/2017

+ Tiến hành dạy cho HS giỏi:

Năm học 2017-2018: Triển khai từ tháng 10/2017 đến tháng 9/2018

Năm học 2018-2019: Triển khai từ tháng 10/2018 đến tháng 4/2019.

+ Tiến hành thực nghiệm và đánh giá kết quả: được tiến hành vào 2 đợt cuối các

tháng 9/2018 và cuối tháng 4/2019.

- Hoàn thành SKKN: 05/2019.

6. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm

Gồm 3 phần

- Phần mở đầu.

- Phần nội dung gồm ba chương:

+ Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn

+ Chương II: Giảng dạy NNLT C⁺⁺dựa trên sự tương quan và kế thừa

+ Chương IIII: Kết quả áp dụng.

- Phần kết luận

2

PHẦN NỘI DUNG

Chương I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1.1. Ngôn ngữ lập trình C⁺⁺

C⁺⁺là một ngôn ngữ lập trình đa dụng dùng để lập trình cho các hệ thống lớn,

lập trình hệ điều hành cho đến các ứng dụng, game hay thậm chí ta có thể dùng C⁺⁺để

lập trình web. Với C⁺⁺ta có thể thấy được sự mềm dẻo qua việc nó hỗ trợ cho ta các

tính năng cao cấp như lập trình hướng đối tượng, cung cấp cho ta khả năng can thiệp

sâu vào bên trong bộ nhớ máy tính thông qua con trỏ.

C⁺⁺là ngôn ngữ biên dịch – tùy thuộc vào các hệ thống khác nhau mà ta có thể

có các trình biên dịch tương ứng

Ngôn ngữ lập trình C⁺⁺này là một trong 5 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện

nay, nó được sử dụng bởi hàng triệu lập trình viên trên khắp thế giới. Những điểm

mạnh của C⁺⁺có thể kể đến như:

- Ngôn ngữ C⁺⁺là ngôn ngữ cấp trung. Nó có sự kết hợp các tính năng của cả 2

ngôn ngữ cấp cao và thấp. C⁺⁺có thể sử dụng cho lập trình để giúp người dùng có thể

thâm nhập được vào phần cứng. Hỗ trợ các chức năng của ngôn ngữ lập trình bậc cao.

- C⁺⁺là ngôn ngữ lập trình có cấu trúc. Nó cho phép một chương trình phức tạp

được chia thành các chương trình đơn giản nhỏ hơn nó. Đó được gọi là các hàm. Nó

còn cho phép di chuyển dữ liệu dễ dàng giữa các hàm. Mà bạn vẫn thường xuyên thấy

ở các ngôn ngữ lập trình hiện đại ngày nay.

- C⁺⁺là NNLT thực hiện với nhiều tính năng khác nhau. Nó cho phép người

dùng truy cập trực tiếp vào các API phần cứng của máy, sự xuất hiện của phiên dịch.

Đặc biệt là sử dụng tài nguyên của máy và cấp phát bộ nhớ. Đó là sự tối ưu của các

ứng dụng và trình điều khiển các hệ thống nhúng.

- C⁺⁺là NNLT vô cùng hiệu quả và tiện dụng. Nó được sử dụng cho các hệ

thống. Nó nằm trong hệ thống lớn của hệ điều hành Windows, Unix,…

- C⁺⁺là ngôn ngữ lập trình đa mục đích. Có thể ứng dụng được trực tiếp vào các

ứng dụng của doanh nghiệp, game, đồ họa,…

1.2. Các phương pháp giảng dạy ngôn ngữ lập trình

1.2.1. Phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực hành.

Đây là phương pháp truyền thống khi dạy NNLT, nó là sự kết hợp giữa nhiều

phương pháp [8].

- Phương pháp thuyết trình kết hợp nêu vấn đề.

- Phương pháp đặt và giải quyết các tình huống có vấn đề

- Phương pháp động não.

Quy trình thực hiện mỗi môđun thường theo các bước sau:

- Bước 1: Nêu và trình bày lý thuyết về vấn đề cần nghiên cứu

- Bước 2: Nêu và giải các ví dụ liên quan đến lý thuyết

- Bước 3: Làm các bài tập khái quát

- Bước 4: GV Giao bài tập về nhà

- Bước 5: HS thực hành lại ví dụ để hiểu lý thuyết, hoàn thành bài tập về nhà,

hiểu cách thức thực hiện chuyển sang modun mới

1.2.2. Phương pháp dạy ngôn ngữ lập trình dựa trên sự tương quan và

tính kế thừa

Đây là phương pháp dựa trên lý thuyết của việc học ngoại ngữ, nếu như ta học

được một ngoại ngữ rồi thì các ngoại ngữ tiếp theo cách học sẽ hoàn toàn tương tự và

việc học sẽ dễ dàng hơn.

3

Vấn đề cốt yếu của lập trình cũng chính là công thức

Cấu trúc dữ liệu + Giải thuật = Chương trình

Vì vậy chỉ cần biết cách tổ chức dữ liệu và có giải thuật thì chương trình viết

bằng NNLT nào cũng sẽ thực hiện dễ dàng. Các NNLT chỉ khác nhau về từ khóa cũng

như cú pháp còn các cấu trúc như rẽ nhánh, lặp, cách thức thực hiện về ý nghĩa thì

hoàn toàn giống nhau [8].

Lợi dụng tính chất này, ta sẽ đi so sánh sự tương đồng của các NNLT (ví dụ

Pascal và C⁺⁺) để có thể phát triển ngôn ngữ mới từ một ngôn ngữ đã biết.

Công việc này cũng sẽ tiến hành theo các bước:

- Bước 1: Xác định vấn đề lý thuyết liên quan và câu hỏi cần giải quyết.

- Bước 2: Xây dựng thuật giải.

- Bước 3: Giải bằng ngôn ngữ đã biết.

- Bước 4: Chuyển đổi sang ngôn ngữ mới dựa vào sự tương đồng

Quy trình này sẽ thực hiện theo cấp độ tăng dần, có thể các chương trình đầu sẽ

viết ngôn ngữ cũ sau đó sẽ viết theo kiểu tựa ngôn ngữ cũ và phát triển lên thành ngôn

ngữ mới. Sau khi đã thành thục ngôn ngữ mới thì lúc đó tính tương đồng đã hoàn

thành được “sứ mạng” ban đầu mà nó đề ra đó là học NNLT mới từ sự kế thừa NNLT

cũ đã biết trước đây.

1.2.3. Phương pháp bàn tay nặn bột

Trong dạy học các bộ môn cũng như dạy học NNLT. Các kiến nội dung kiến thức sẽ

được tìm hiểu thông qua kết quả ở Output. Học sinh tìm tòi về thuật toán, viết chương

trình, chỉnh sửa lỗi để cho ra kết quả đúng như kết quả được mô tả. Từ đó lĩnh hội tri

thức mới [8].

Quá trình này thường thực hiện theo các bước:

- Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đề.

- Bước 2: Bộc lộ quan niệm ban đầu của học sinh.

- Bước 3: Đề xuất câu hỏi hay giả thuyết và thiết kế phương án thực nghiệm.

3.1 Đề xuất câu hỏi.

3.2 Đề xuất phương án thực nghiệm nghiên cứu.

- Bước 4: Tiến hành thực nghiệm tìm tòi – nghiên cứu.

- Bước 5: Kết luận kiến thức mới

1.2.4. Phương pháp hoạt động nhóm và dạy học theo dự án

Giải quyết các vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Ở nội dung này, giáo viên yêu cầu

HS thực hiện một dự án học tập mà trong đó bài toán đưa ra bắt buộc HS phải vận

dụng thuật toán, NNLT theo yêu cầu mới có thể giải quyết được [8].

Thông thường phương pháp này đòi hỏi công việc hoạt động nhóm rất nhiều và

sau khi học sinh đã nắm khá chắc về lý thuyết cũng như thực hành trên một NNLT cụ

thể.

Quá trình này thực hiện theo 3 bước:

- Bước 1: GV giao dự án

- Bước 2: Triển khai thực hiện dự án

- Bước 3: Đánh giá dự án.

1.3. Dạy lập trình cho đội tuyển học sinh giỏi ở trường THPT hiện nay

Qua thực tế giảng dạy đội tuyển cũng như tìm hiểu về việc dạy NNLT của các

trường THPT trên địa bàn tỉnh cho thấy có rất ít trường thực hiện dạy NNLT C⁺⁺. Các

trường có tổ chức dạy đều áp dụng theo phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực

hành, chưa chú trọng đến tính kế thừa các NNLT đã được học.

4

Về ý thức chuyển đổi từ NNLT Pascal sang NNLT C⁺⁺trong đội ngũ giáo viên

tin học cũng đã được rất nhiều thầy cô quan tâm tuy nhiên do môi trường áp dụng còn

ít và một phần cũng do kiến thức về ngôn ngữ lập trình C⁺⁺có nhiều điểm mới hơn so

với NNLT Pascal (ngôn ngữ truyền thống lâu nay) nên việc chuyển đổi vẫn chưa áp

dụng ở nhiều trường.

1.4. Tiểu kết chương 1

Có rất nhiều phương pháp để giảng dạy ngôn ngữ lập trình C⁺⁺hiện nay. Việc sử

dụng các phương pháp tùy theo đối tượng giảng dạy cũng như cách thức truyền thụ

kiến thức của người giáo viên.

Trong đề tài này, tôi tập trung làm rõ phương pháp giảng dạy ngôn ngữ lập trình

C⁺⁺dựa trên sự tương quan và kế thừa, đó chính là việc nghiên cứu sự tương đồng

giữa hai NNLT là C⁺⁺và Pascal làm cơ sở giảng dạy ngôn ngữ C⁺⁺cho đội tuyển HSG

tin học của nhà trường THPT hiện nay.

5

Chương 2. GIẢNG DẠY NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH C⁺⁺DỰA TRÊN SỰ

TƯƠNG QUAN VÀ KẾ THỪA

2.1. Sự tương quan giữa ngôn ngữ Pascal và ngôn ngữ C⁺⁺.

- Về đặc điểm ngôn ngữ

+ NNLT Pascal: ngữ pháp, ngữ nghĩa đơn giản và có tính logic; cấu trúc

chương trình rõ ràng, dễ hiểu; dễ sửa chữa, cải tiến.

+ NNLT C⁺⁺: Bộ lệnh phù hợp với phương pháp lập trình cấu trúc, Kiểu dữ liệu

phong phú, một chương trình C bao giờ cũng gồm một hoặc nhiều hàm và các hàm rời

nhau. Là ngôn ngữ linh động về cú pháp, chấp nhận nhiều cách thể hiện chương trình.

Có thế mạnh trong xử lý dữ liệu số, văn bản, cơ sở dữ liệu

Để tìm hiểu sự tương đồng giữa NNLT Pascal và C⁺⁺ta lập bảng so sánh sau:

Pascal [2],[4],[5],[7]

C⁺⁺[1],[3]

Tên

TT

Ý nghĩa

Begin

...

End,

{

...

}.

Phần

thân

chương

trình

1

Ví dụ:

Begin

Writeln(‘Xin chao:’);

End.

Ví du:

{

count<< “ xin chao”;

}.

+ ) Uses

Type

+ ) # define

# include

typedefs

function...

main ( )

{

Var

Cấu trúc

một

chương

trình.

Procedure.....

Function....

BEGIN

2

....

...

END.

}

+ ) Writeln

+ ) Write

Ví dụ:

Write(‘ chao than ai:’);

+ ) cout

Thủ

Tục

xuất dữ

liệu

Xuất dữ liệu

ra màn hình.

3

4

Ví dụ:

cout<<” chao than ai”;

+ ) Read

+ ) Readln.

Ví dụ:

Write(‘Nhap soduong M:’);

Readln(M);

+)cin.

Nhập dữ liệu

từ bàn phím

hoặc file.

Thủ tục

vào dữ

liệu

Ví dụ:

cout<<”nhap so duong M”

cin>>M;

Thư viện

chương

trình

Khai báo thư

5

6

+ ) Uses crt

+ ) Clrscr;

+ ) #include<stdio.h>

#include<conio.h>

viện.

Hàm

chuẩn

Xóa màn

hình.

+ ) clrscr();

6

Hàm xóa các

ký tự

nằm bên phải

con trỏ.

7

+ ) Clreol;

+ ) clreol();

Lời ghi

chú

thích

+ ) { phần ghi chú thích }

+ ) (* phần ghi chú thích * )

+) / * phần ghi chú thích */

+) // phần chú thích.

Đặt đoạn chú

8

9

thích.

Các

phép

tính số

học đối

với số

nguyên

+ ) Div

Ví dụ: 5 div 2= 2

+ ) /

Ví dụ: 5/ 2 = 2

Phép toán

chia lấy phần

nguyên.

+ ) Mod

Ví dụ: 5 Mod 2 = 1

+ ) %

Ví dụ: 5 % 2= 1

Phép chia lấy

10

11

12

dư.

+ ) =

Ví dụ: 5 = 5

+) <>

Ví dụ: 4 <> 3

+ ) = =

Ví dụ: 5 = = 5

+ ) !=

Ví dụ: 4 !=3

So sánh bằng

nhau.

So sánh khác

nhau.

+ ) >

ví dụ: 5 > 4

+ ) <

Ví dụ: 3 < 4

+ ) >=

+ ) >

ví dụ: 5 > 4

+ ) <

Ví dụ: 3 < 4

+ ) >=

So sánh lớn

hơn.

So sánh nhỏ

hơn.

So sánh lớn

hơn hoặc

bằng.

Các

phép

toán

quan

hệ.

13

14

15 Ví dụ: 3 >= 3

Ví dụ: 3 >= 3

+ ) <=

16 Ví dụ: 4 <= 4

+ ) <=

Ví dụ: 4 <= 4

So sánh nhỏ

hơn hoặc

bằng.

+ ) OR

+)

Ví dụ:

A

B

A

B

A

B

A OR B

Phép “hoặc”

false false

false true

false

true

logic.

F LSE FALSE FALSE

FALSE TRUE TRUE

FALSE TRUE

TRUE TRUE

Toán tử 17

logic

TRUE

true

false

true

7

+ ) AND

Ví dụ:

A

+ ) &&

Ví dụ:

A

B

A AND B

B

A && B

false

true

false

true

false

true

FALSE FALSE FALSE

FALSE TRUE FALSE

FALSE FALSE

TRUE TRUE

Phép “ và “

logic.

18

19

false

TRUE

true

+ ) NOT

Ví dụ: NOT FLASE= TRUE

+ ) !

Ví dụ: ! false = true

Phép “phủ

định” hay

phép"đảo”

logic.

+ ) Toán tử XOR

Ví dụ:

+ )

Ví dụ:

^

A

B

A XOR B

FALSE FALSE FALSE

FALSE TRUE TRUE

TRUE FALSE TRUE

TRUE TRUE FALSE

A

false

true

B

A ^ B

false

true

Phép “hoặc

triệt tiêu “

20

21

false

true

false

true

false

+ ) SHR ( shift right)

Ví dụ:

+ )

Ví dụ:

>>

Phép dịch số

sang phải.

Phép

toán

dịch bit

5 SHR 4 = 5 DIV 16 = 0

5 >> 4 = 0

+ ) SHL ( shift Left)

Ví dụ:

+ ) <<

Ví dụ:

Phép dịch số

sang trái.

22

23

5 SHL 4 = 80

5 << 4 = 80

Phép

gán giá

trị

+ ) : =

Ví dụ: a: = 5

+ )

=

Gán tên một

biến= biểu

thức.

Ví dụ: a = 5

+ ) CONST

tenhang=giatrihang

+ ) const kiêudulieu

tenhang=giatrihang.

Ví dụ:

Khai

báo

một

Khai báo

hằng.

24

25

Ví dụ:

CONST MAXN = 1000;

const intmaxn = 1000;

hằng

Hằng

Boolean

True.

+ ) CONST B=True

+ ) const bool B =True

8

Hằng số

nguyên B

có giá trị = 5

26

27

+ ) CONST B = 5

+ ) const int B = 5

+ ) CONST PI = 3.14;

+ ) const float PI = 3.14;

+ ) const char CCC= ‘Z’

Hằng số thực

Hằng số ký

28 + ) CONST CCC= ‘ Z‘

+ ) ‘chuỗi ký tự ‘

tự.

+ ) “ chuỗi ký tự “

Ví dụ:

“ chao than ai ! “

Khai báo

một hằng

xâu.

Hằng

xâu

Ví dụ:

‘ chao than ai ! ‘

29

+ ) Real

Ví dụ:

+ ) float

Ví dụ: float x;

30

31

Kiểu số thực.

x: real;

Kiểu

dữ liệu

+ ) Integer.

Ví dụ: i: integer;

+ ) int

Ví dụ: int i;

Kiểu số

nguyên.

32 + ) Char

+ ) char

Kiểu ký tự

33 + ) double

+ ) double

Kiểu số thực.

Kiểu số

nguyên

34

+ ) longint

+ ) long

Chuyển chữ

thường

thành chữ

hoa.

35 + ) Ch:= Upcase(ch);

+ ) ch= toupper(ch);

Các

hàm xữ

lý ký tự

Chuyển chữ

hoa

thành chữ

thường.

36 + ) Ch:= Chr(ord(ch)+32);

+ ) ch=tolower(ch)

+ ) log x).

Các

hàm số

học

Trả lại giá trị

hàm log(x)

cơ sở tự

+ ) LN(x)

37

Hàm loge (x)= ln (x)

chuẩn.

nhiên ln(x).

9

Cho giá trị

tuyệt đối

của một số

nguyên x.

38 + ) ABS(x)

+ ) abs (x)

Hàm khai

căn bậc hai.

39 + ) SQRT(x)

40 + ) SIN (X)

+ ) sqrt (x)

+ ) sin (X).

Trả lại giá trị

hàm SIN

Trả lại giá trị

hàm COS.

41 + ) COS(X)

42 + ) EXP(X)

+) cos (X)

+ ) exp (X)

Hàm tính giá

trị e mũ x.

+ ) ROUND(X)

43

+ ) ceil (X)

Ví dụ: ceil (56.57) = 57;

Hàm làm

tròn số.

Ví dụ: ROUND(56.57) = 57;

+ ) TRUNC(X)

44

+ ) floor (X)

Ví dụ: floor (3.146) = 3;

Hàm cắt

tròn số.

Ví dụ: TRUNC(3.146)= 3;

Khởi tạo bộ

số ngẫu

45 + ) Random (X)

+ ) random (X)

+ ) atoi (st)

nhiên.

Biến chuỗi st

thành số

46 + ) VAL( ST,VAR,CODE)

nguyên.

+ ) STR(value,st)

Ví dụ: STR(123.4,st)

Cho giá trị là 123.4

Biến số

thành chuỗi.

Các thủ

tục và

hàm

trên

xâu ký

tự.

47

+ ) strstr (st)

+ ) CONCAT(S1,s2);

Ví dụ:

CONCAT(‘abc’,’de’)

Kết quả cho ra ‘ abcde’

+ ) char * strcat(char*S1;char

*s2)

Ví dụ: s1=’abc’; s2=’ de’

Kết quả cho rằng ‘ abcde’

Bổ sung nội

dung chuỗi

s2 vào chuỗi

s1.

48

49

+ ) LENGTH (S)

Ví dụ: s:= ‘ abcd’

Length(s)= 4;

+ ) int strlen (const char *s)

Ví dụ: s:=’abcd’

int strlen(const char*s) cho kết

quả là 4

Hàm trả lại

trả về

độ dài của

chuỗi s.

10