SKKN Những vấn đề trọng tâm khi dạy văn bản kịch ở trường THCS

Trong chương trình Ngữ văn của của bậc THCS, có một số trích đoạn kịch được đưa vào giảng dạy. Tuy nhiên, để dạy văn bản kịch như thế nào cho có hiệu quả là vấn đề mà nhiều giáo viên quan tâm. Bởi vì, từ trước tới nay, trong các chuyên đề do Phòng Giáo dục hoặc nhà trường tổ chức, mọi người đều rất “ngại” đề cập đến vấn đề giảng dạy “kịch”.
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO QUẬN THANH XUÂN  
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:  
NHỮNG VẤN ĐỀ TRỌNG TÂM  
KHI DẠY VĂN BẢN KỊCH Ở TRƯỜNG THCS  
Môn: Ngữ văn  
NĂM HỌC 2014-2015  
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:  
NHỮNG VẤN ĐỀ TRỌNH TÂM  
KHI GIẢNG DẠY VĂN BẢN KỊCH Ở TRƯỜNG THCS  
Phần thứ nhất: ĐẶT VẤN ĐỀ  
1. Lý do chọn đề tài  
Trong chương trình Ngữ văn của của bậc THCS, có một số trích đoạn  
kịch được đưa vào giảng dạy. Tuy nhiên, để dạy văn bản kịch như thế nào cho  
hiệu quả vấn đề nhiều giáo viên quan tâm. Bởi vì, từ trước tới nay,  
trong các chuyên đề do Phòng Giáo dục hoặc nhà trường tổ chức, mọi người đều  
rất “ngại” đề cập đến vấn đề giảng dạy “kịch”. Đây một thực tế. Bản thân tôi  
cũng rất băn khoăn, trăn trở khi nghĩ chọn đề tài này. Tôi thiết nghĩ, dạy kịch  
trong trường THCS cần được bàn bạc, trao đổi để tìm ra phương pháp dạy phù  
hợp hiệu quả nhất. Chính vì thế, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến kinh nghiệm  
“NHỮNG VẤN ĐỀ TRỌNH TÂM KHI GIẢNG DẠY VĂN BẢN KỊCH Ở  
TRƯỜNG THCS”  
2. Khảo sát thực tế  
Như chúng ta đều biết, Ngữ văn một bộ môn khoa học hội. Đây là  
môn học tương đối khó đòi hỏi các em phải niềm say mê, hứng thú. Làm thế  
nào để các em yêu thích học Ngữ văn nói chung và các văn bản kịch nói riêng là  
vấn đề không đơn giản. Đa số các em học sinh được hỏi đều trả lời: thích học  
các văn bản thơ hoặc truyện hơn là các trích đoạn kịch. Có em còn thẳng thắn  
phát biểu “Đọc các trích đoạn kịch, em thâý rất khó hiểu, khó nhớ”.  
Về phần các thầy cô giáo dạy Ngữ văn, mọi người đều có chung suy nghĩ:  
Đừng dại gì mà lại chọn các văn bản kịch để hội giảng hoặc dạy chuyên đề.  
Kịch không phải thể loại mới nhưng các văn bản được đưa vào sách giáo khoa  
chủ yếu là các trích đoạn, thế để dạy các văn bản này được hay, chúng ta cần  
tìm hiểu cả tác phẩm. Điều đó với học sinh thậm chí là cả với một số giáo viên  
cũng điều không dễ.  
3. Phạm vi thực hiện  
Đề tài được thc hin trong hai năm hc 2012 – 2013 và 2013 – 2014,  
ti các lp tôi được phân công ging dy và cùng trao đổi vi các đồng nghip  
ca mình.  
Phần thứ hai: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT  
VẤN ĐỀ  
2
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
Muốn giảng dạy hiệu quả các văn bản kịch thì người dạy phải nắm  
được khái niệm về kịch, phân loại kịch và các đặc trưng của kịch.  
1. Khái niệm kịch  
- Kịch một trong ba loại hình cơ bản của nghệ thuật ngôn từ (gồm tự sự,  
trữ tình và kịch). Nếu tự sự chủ yếu sử dụng phương thức kể tả, qua lời người  
kể chuyện để tái hiện đời sống; trữ tình dùng phương thức biểu cảm bằng lời  
để biểu hiện tình cảm thái độ thì kịch lại dùng ngôn từ trực tiếp (đối thoại, độc  
thoại) cử chỉ, hành động của nhân vật để thể hiện những mâu thuẫn, xung đột  
trong đời sống. Phần văn bản của kịch được gọi “kịch bản”. Kịch thể đọc  
nhưng chỉ thể hiện được đầy đủ trong vở diễn. thế, kịch chủ yếu thuộc loại  
hình nghệ thuật sân khấu.  
- Theo nhà văn Mác-xim Go-rơ-ki “Kịch một hình thức văn học khó  
nhất bởi thực chất nó là một trong những thể loại chủ yếu của nghệ thuật sân  
khấu”. Kịch xuất hiện khá sớm ở Châu Âu, Hy Lạp, La Mã. Nhưng ở Việt Nam,  
kịch ra đời muộn hơn. Vở kịch đầu tiên được công diễn ở Nội vào năm 1921  
là tác phẩm “Chén thuốc độc”.  
- Chính vi được hiểu một loại hình nghệ thuật sân khấu nên nó có tính  
chất tổng hợp của nhiều ngành nghệ thuật khác như văn học, hội hoạ, kiến trúc,  
âm nhạc, điêu khắc… Nó có tính chất tập thể bởi do một tập thể diễn viên dàn  
dựng. Kịch mang tính chất trực tiếp vì con người thể hiện trực tiếp người xem  
cũng chứng kiến cuộc sống cũng diễn ra trên sân khấu. Sân khấu nơi phản ánh  
hội tụ nhiều vấn đề, nhiều vẻ của cuộc sống. vậy cũng phải chân thực  
như cuộc sống. Ở đó không có một khoảng cách nào, không có nhân vật nào  
thuyết minh giới thiệu mà khán giả trực tiếp cảm nhận. Chính sự tiếp xúc trực  
tiếp đã mang lại cho kịch một sức mạnh riêng.  
- Kịch cũng chính là một tác phẩm văn học. Kịch bản văn học đầy đủ  
các đặc điểm tính chất của một tác phẩm văn học. Kịch gần gũi với tự sự đề  
hướng về đời sống khách quan bên ngoài, cũng có nhân vật cốt truyện.  
2. Những đặc điểm của kịch  
* Xung đột kịch  
Kch bn bao gicũng bt đầu txung đột kch (xung đột là cơ schính  
ca kch). Xung đột là nhng biu hin cao độ ca sphát trin mâu thun  
gia các nhân vt và các lc lượng trong mt vkch. So vi các tác phm trữ  
tình thì xung đột kch không chìm sâu tâm trng, cm xúc mà nó nm ở  
ngay hành động.  
3
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
Xung đột kịch biểu hiện chủ yếu ở hành động. Xung đột kịch thúc đẩy  
hành động kịch phát triển tạo nên tính cách và bản chất của nhân vật. Thiếu  
xung đột và hành động, kịch sẽ trở nên mờ nhạt trừu tượng.  
Các nhà viết kịch đều khẳng định tầm quan trọng của xung đột và hành  
động ở trong kịch. Mâu thuẫn xung đột trong kịch còn thể hiện ở tư tưởng, chủ  
đề của tác phẩm. Mâu thuẫn xung đột càng cơ bản thì ý nghĩa tư tưởng chủ đề  
càng sâu sắc. Mỗi một thời đại lịch sử có xung đột và mâu thuẫn tiêu biểu của  
nó. Vì thế xung đột kịch mang ý nghĩa hội thời đại.  
Xung đột mâu thuẫn trong kịch dân gian là mâu thuẫn giai cấp (địa chủ,  
phong kiến – nông dân), xung đột gia đình (mẹ chồng – nàng dâu).  
hài kịch, hề kịch xung đột những hiểu lầm những hiềm khích giữa  
các nhân vật. Đó là tình huống ẩn chứa cái hài nhằm giễu cợt phê phán cái xấu,  
cái lố bịch cái lỗi thời loại một cách vui vẻ ra khỏi đời sống.  
Các xung đột trong kịch hiện đại thường xoay quanh mối quan hệ giữa  
cách mạng phản cách mạng, giữa cái tốt và cái xấu, giữa cái thiện và cái ác.  
* Hành động kịch  
Xung đột kịch chỉ được bộc lộ qua hành động. Do đó hành động đặc  
trưng của kịch. Hành động kịch thể hiểu theo hai nghĩa: hành động của nhân  
vật kịch; hành động chung của vở kịch.  
Hành động kịch một trong những phương thức chủ yếu để bộc lộ tính  
cách, bản chất của nhân vật.  
Hành động của nhân vật kịch những hành động của con người trong  
cuộc sống nhằm khẳng định bản thân và tác động đến đời sống xung quanh,  
hành động phải hướng tới mục đích nhằm đạt được hiệu quả nhất định.  
Nhân vật thường xuyên hoạt động, thực hiện hành động, hành động này  
đến hành động khác. Sự chồng chất , dồn nén hành động trong một vở kịch là  
nằm trong quỹ đạo chung của xung đột vở kịch. Trong mỗi vở kịch, mỗi nhân  
vật một hệ thống hành động chính, phù hợp với vai trò của mình, thường gọi  
là hành động xuyên.  
Những hành động xuyên suốt của kịch “Quan Âm Thị Kính” là những  
hành động gắn với nỗi oan của Thị Kính.  
Hành động chung và hành động của nhân vật luôn thống nhất gắn bó  
chặt chẽ với nhau, không bao giờ tách rời. Hành động chung chỉ đạo hành động  
của nhân vật, hành động nhân vật là hành động tạo nên thành hành động chung.  
* Nhân vật kịch  
Trên sân khấu trong một vở kịch chỉ có nhân vật đi lại, nói năng hoạt  
động. Trong kịch bản cũng chỉ có nhân vật và ngôn ngữ nhân vật chủ yếu.  
4
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
Những ghi chú, chỉ dẫn của tác giả rất ít không đáng kể. thể nói so với các  
loạ văn học khác, chỉ kịch chỉ có nhân vật mà thôi.  
Nhân vật kịch không được quá nhiều, quan hệ giữa các nhân vật phải  
được lược tới mức tối đa, tính cách nhân vật cũng được giới thiệu một cách tỉ  
mỉ. Nó không đa dạng như trong tiểu thuyết nhưng phải rõ nét, tức cuộc sống  
của nhân vật phải được thể hiện một cách tập trung cao độ mà nhìn qua nhân vật  
trên sân khấu đã thấy bản chất.  
Thông thường, nhân vật kịch được giới thiệu một cách rất sơ lược trong  
bản phân vai: tên, tuổi, chức vụ nghề nghiệp, quan hệ với các nhân vật khác.  
Nhân vật kịch chủ yếu được xây dựng thông qua ngôn ngữ nhân vật. Khi  
giảng dạy, giáo viên cần phân biệt nhân vật trong kịch khác với nhân vật trong  
tác phẩm tự sự (trong tác phẩm tự sự, nhân vật được tác giả giới thiệu về ngoại  
hình nét mặt, diễn biến tâm trạng người đọc người nghe hình dung ra).  
* Ngôn ngữ trong kịch  
Vì tác phẩm kịch viết ra là để trình diễn cho nên ngôn ngữ của nó mang  
tính chất sân khấu. Ngôn ngữ kịch chủ yếu là ngôn ngữ đối thoại, đảm bảo  
cho sự phát triển các tình huống ở trong kịch. Thông qua ngôn ngữ đối thoại để  
thể hiện tính cách nhân vật, sự tác động qua lại giữa các nhân vật.  
Ngôn ngữ đối thoại có vai trò bộc lộ tính cách, đặc biệt là ý kiến quan  
niệm của nhân vật để đẩy xung đột kịch lên đến đỉnh điểm. Ngôn ngữ đối thoại  
càng căng thẳng bao nhiêu thì xung đột càng dâng cao và đẩy đến một hành  
động mạnh mẽ. vậy bản chất ngôn ngữ đốt thoại là hành động.  
Ngoài ra ngôn ngữ trong kịch còn thể hiện ở hình thức độc thoại. Độc  
thoại còn gọi độc bạch, lời nhân vật nói một mình. Đây một ngôn ngữ  
mang tính chất tổng hợp vừa miêu tả vừa kể chuyện. Nó thúc đẩy cho mâu  
thuẫn, xung đột phát triển tạo nên một hành động gọi là hành động câm.  
Ngoài lời đối thoại, độc thoại thì trong kịch bản còn có phần in chữ nhỏ  
để trong ngoặc đơn. Trong văn xuôi thì đó phần phụ chú bổ sung cho một từ  
hoặc cụm từ nào đó. Nhưng trong kịch, đây phần khá quan trọng vì nó là  
những lời dẫn, lời nhắc vai của đạo diễn, hướng dẫn về cử chỉ, động tác, nét  
mặt thái độ của nhân vật. Những điều này giúp cho diễn viên hình dung được  
mình phải làm gì khi lên sân khấu.  
3. Phân loại kịch  
nhiều cách để phân loại kịch.  
- Dựa vào tính chất bản chất:  
+ Bi kịch: nghĩa là xung đột trong kịch buồn đau thương.  
5
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
+ Hài kịch: nghĩa là xung đột của kịch sự châm biếm hài hước.  
- Dựa vào chất liệu kịch:  
+ Kịch được đan xen với múa được gọi vũ kịch.  
+ Kịch được thể hiện bằng lời hát được gọi nhạc kịch.  
+ Kịch dùng ngôn ngữ nói được gọi kịch nói.  
4. Những vở kịch được học trong chương trình THCS  
- Ở lớp 7: Ca kịch dân gian Việt Nam, trích đoạn Nỗi oan hại chồng”  
(trích vở kịch Quan Âm Thị Kính).  
- Ở lớp 8: Vở hài kịch của Pháp, trích đoạn Ông Giuốc-đanh mặc lễ  
phục” (trích vở kịch Trưởng giả học làm sang).  
- Ở lớp 9: có vở kịch hiện đại của Việt Nam:  
+ Trích đoạn trong vở kịch Bắc Sơncủa Nguyễn Huy Tưởng.  
Các trích đoạn kịch được đưa vào chương trình là có chọn lọc đó là  
những vở kịch tiêu biểu cho từng thể loại: dân gian, hiện đại, kịch cổ điển của  
nước ngoài.  
5. Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch  
5.1. Tìm hiểu văn bản  
Kịch bản nói chung được xây dựng để diễn. thế loại hình ngôn ngữ,  
kết cấu trong vở kịch phần khác so với các loại văn bản viết ra để đọc. Đọc  
kịch bản văn học không đơn thuần là phân tích vẻ đẹp đơn thuần của một lời văn  
hoặc một biện pháp tu từ; cũng không phải phỏng diễn theo cử chỉ điệu bộ  
của nhân vật. Kịch bản văn học vừa thể hiện đặc trưng của một tác phẩm văn  
học vừa mang nét riêng của thể loại kịch. Sự kết hợp giữa hai phương diện này  
đã tạo ra sức hấp dẫn riêng cho kịch. Khi tìm hiểu văn bản kịch cần nắm được  
những ý cơ bản sau:  
- Nắm được tác giả, hoàn cảnh ra đời của vở kịch. Điều này giúp học sinh  
thấy được mối liên hệ giữa vở kịch thời đại lịch sử mà nó ra đời.  
- Khi dạy kịch, cần chỉ ra xung đột và mâu thuẫn trong vở kịch.  
Ví d, khi dy vkch “Quan Âm ThKính”, giáo viên cn cho hc  
sinh thy được mâu thun gia đình hôn nhân thi phong kiến đẫn đến xung đột  
giai cp.  
5.2. Phân tích văn bản  
Khi phân tích văn bản, cần phải phân tích các nhân vật trong kịch. Từ việc  
phân tích lời nói, cử chỉ hành động của nhân vật để khái quát nên tính cách của  
nhân vật.  
6
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
dụ, khi tìm hiểu đoạn trích “Nỗi oan hại chồng”, cần phân tích nhân  
vật Sùng Bà với lời nói thì đay nghiến, hành động dúi đầu Thị Kính… Qua đó  
thấy được đây là nhân vật hiện thân của kẻ ác, kẻ xấu.  
5.3. Một số hình thức gây hứng thú cho học sinh khi học kịch  
* Cho học sinh xem băng hình vở kịch  
Trong đời sống hiện nay, xã hội ngày càng phát triển các phương tiện  
thông tin nghe nhìn phong phú, con người thích xem phim hơn xem kịch. Vì  
vậy, để giúp các em hiểu hứng thú với các văn bản kịch, chúng ta cần tổ chức  
các hoạt động ngoại khoá như đến rạp xem trực tiếp các vở kịch có trong  
chương trình (khi có điều kiện), hoặc xem băng hình trên máy chiếu. trước đây  
khi chưa tổ chức được các hoạt động này, chúng tôi thường làm theo cách truyền  
thống là cho học sinh đọc phân vai toàn bộ đoạn trích. Nhưng điều đó cũng chưa  
mang lại kết quả tốt nếu chỉ đọc một đoạn trích thì không thể hình dung được  
hành động của nhân vật. Từ khi áp dụng phương pháp này, tôi thấy giờ học đã  
đạt kết quả tốt. Trước hết là không khí lớp học thay đổi, không còn cảm giác  
nhàm chán khi học văn bản kịch như trước đây. Các em đón nhận giờ học với  
tâm trạng thích thú. Sau đó, các em nắm vững hơn về đoạn trích, về tác phẩm.  
Từ đó các em đã hứng thú hơn trong các tiết học văn bản kịch.  
* Cho học sinh đóng kịch  
Nếu đóng kịch toàn bộ đoạn trích trong sách giáo khoa thì tương đối dài,  
các em khó nhớ lời thoại nên có thể cho học sinh đóng những đoạn thật tiêu  
biểu. dụ, trong đoạn trích “Nỗi oan hại chồng” chúng ta cho học sinh đóng  
đoạn Thị Kính bị gia đình chồng mắng nhiếc, đuổi ra khỏi nhà.  
Hình thức cho học sinh đóng kịch thể tổ chức ngay đầu tiết dạy để tạo  
hứng thú cho giờ học cũng kiểm tra được sự chuẩn bị bài của các em. Nhưng  
tốt nhất nên dùng trong phần luyện tập. Như vậy các em sẽ hiểu bài kĩ hơn, có  
như vậy, giờ học mới đạt hiệu quả cao.  
* Cho học sinh tập làm đạo diễn, biên kịch  
Để củng cthêm kiến thức về loại hình sân khấu kịch, thể cho học sinh  
tập làm đạo diễn, tập viết kịch bản, hoá trang thành các nhân vật trong vở kịch.  
Hình thức này có thể tổ chức vào chương trình ngoại khoá, chương trình địa  
phương hoặc các tiết sinh hoạt. Điều này không chỉ giúp các em yêu thích học  
văn hơn mà còn phát hiện được các em có năng khiếu bẩm sinh, giúp các em  
thêm mạnh dạn tự tin trong các hoạt động giao tiếp.  
* Xây dựng hệ thống câu hỏi  
7
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
Để giờ dạy đạt hiệu quả cao, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó hệ  
thống câu hỏi. cũng giống như bất giờ dạy Ngữ văn nào, chúng ta cần sử dụng  
đa dạng các kiểu câu hỏi: từ gợi mở, phát hiện đến câu hỏi khái quát, tổng hợp  
và câu hỏi nêu vấn đề.  
- Đối với câu hỏi gợi mở, phát hiện: giúp học sinh nắm được những vấn  
đề có trong phần chú thích hoặc văn bản. Kiểu câu hỏi này đa số được áp dụng ở  
phần tìm hiểu chung.  
dụ:  
+ Nêu hiểu biết của em về nhà văn Nguyễn Huy Tưởng?  
+ Đoạn trích “Nỗi oan hại chồng” mấy nhân vật? Đó những nhân  
vật nào?  
+ Em hãy liệt những cử chỉ lời nói của Thị Kính đối với Thiện Sĩ?  
+ Tìm nhng chi tiết miêu tthái độ ca ông Giuc-đanh đối vi đám  
thph?  
- Đối vi câu hi khái quát tng hp: giúp hc sinh có thkhái quát  
tng phn tng đon. Kiu câu hi này thường áp dng cui các đề mc  
hoc cui bài:  
dụ:  
+ Nêu nhận xét của em về nhân vật Thơm? Thông qua nhân vật này, tác  
giả muốn nói điều với người đọc?  
+ Em suy nghĩ về vai trò của những người như giám đốc Hoàng Việt?  
- Đối với câu hỏi nêu vấn đề: giúp các bộc lộ ý kiến đánh giá của mình.  
Kiểu câu hỏi này thường áp dụng trong các hoạt động nhóm.  
dụ:  
+ Trong vkch “Bc Sơn”, khi Ngc sp trv, Thơm ny ý định cu  
Thái và Cu. Có ý kiến cho rng hành động này chng tThơm đã có sự  
chuyn biến vtâm lý, ý kiến ca em như thế nào?  
Giáo án minh ha gidy văn bn kch:  
TiÕt 161 + 162  
V¨n b¶n : B¾c S¬n  
( Nguyễn Huy Tưëng )  
A- Môc tiªu cÇn ®¹t:  
1. KiÕn thøc :  
- Gióp häc sinh n¾m ®ược ®Æc trưng c¬ b¶n cña vë kÞch .  
- T×nh thÕ c¸ch m¹ng khi cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n x¶y ra .  
- NghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tưởng .  
2. KÜ n¨ng :  
8
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
- §äc hiÓu mét v¨n b¶n kÞch .  
3. Th¸i ®é :  
- Gi¸o dôc häc sinh sù høng thó häc v¨n b¶n kÞch .  
4. Định hướng phát triển năng lực cho HS: năng lực tư duy, suy đoán...  
B - ChuÈn bÞ :  
1. ThÇy : ChuÈn bÞ toµn v¨n b¶n kÞch b¶n B¾c S¬n  
- Ch©n dung NguyÔn Huy Tưởng  
2. Trß : §äc kÜ v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa .  
C. Tæ chøc d¹y vµ häc :  
1. n ®Þnh tæ chøc  
2. KiÓm tra bµi cò  
3. Bµi míi  
Ho¹t ®éng 1 : T¹o t©m thÕ  
NguyÔn Huy Tưởng ( 1912- 1960) nhµ v¨n , nhµ viÕt kÞch næi tiÕng víi tiÓu  
thuyÕt Sèng m·i víi thñ ®«, mét sè truyÖn cho thiÕu nhi , An Dư¬ng Vư¬ng x©y  
thµnh èc , kÓ chuyÖn Quang Trung vµ c¸c vë kÞch lÞch sö : B¾c s¬n . H«m nay c«  
trß ta cïng t×m hiÓu vë kÞch nµy.  
Hoạt động của GV  
Ho¹t ®éng 2 :  
Hoạt động của HS  
Nội dung cần ®¹t  
I.§äc,tìm hiểu chung  
1. T¸c gi¶ :  
H. Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c  
gi¶ vµ vë kÞch " B¾c S¬n "?  
- HS tr×nh bµy theo chó  
thÝch.  
NguyÔn Huy Tưëng  
(1912-1960), quª Hµ  
Néi. - Lµ mét trong  
nh÷ng nhµ v¨n chñ  
chèt cña nÒn v¨n häc  
c¸ch m¹ng sau CM  
th¸ng 8.  
Häc sinh nªu  
- HS kh¸c vµ GV bæ sung  
H. VÞ trÝ ®o¹n trÝch ®ưîc  
häc?  
- Häc sinh nªu  
2. T¸c phÈm.  
H. Em biÕt g× vÒ thÓ lo¹i  
kÞch qua c¸c ®o¹n trÝch ®ưîc  
häc ?  
- B¾c S¬n lµ vë kÞch  
®Çu tiªn biÓu hiÖn  
thµnh c«ng chñ ®Ò  
c¸ch m¹ng, ®· x©y  
dùng vµ kh¼ng ®Þnh  
h×nh tượng con ngưêi  
míi- quÇn chóng  
c¸ch m¹ng.  
- Häc sinh nhËn xÐt c¸ch  
®äc  
- HS nªu ý kiÕn vÒ kÞch.  
- HS kh¸c bæ sung. GV yªu  
cÇu HS ®äc v¨n b¶n (®äc ph©n  
vai)  
+ Người dÉn chuyÖn  
+ Vai Th¬m  
- Lµ t¸c phÈm ®ược  
+ Vai Ngäc  
9
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
+ Vai Th¸i  
-- TrÝch ®o¹n thuéc håi 4 xem lµ mèc son më  
gåm 3 líp: ®Çu cho s©n khÊu nãi  
. Líp I: §èi tho¹i gi÷a vî riªng vµ nÒn v¨n häc  
+ Vai Cöu  
- HS ®äc.  
- GV nhËn xÐt chung.  
chång Th¬m - Ngäc  
ViÖt Nam nưíc ta.  
* §o¹n trÝch:2 líp  
®Çu cña håi 4  
* GV yªu cÇu HS tãm t¾t . líp II: Th¬m - Th¸i -  
v¨n b¶n.  
Cöu: GT t×nh huèng kÞch  
. Líp III: Th¬m - Ngäc,  
Ngäc ®ét ngét vÒ nhµ  
- HS tãm t¾t, nhËn xÐt.  
* KÞch  
- Lµ mét trong 3 lo¹i  
h×nh v¨n häc (Tù sù,  
tr÷ t×nh, kÞch), thuéc  
lo¹i h×nh s©n khÊu.  
- Phư¬ng thøc thÓ  
hiÖn :  
+ B»ng ng«n ng÷ trùc  
tiÕp (®èi tho¹i, ®éc  
tho¹i).  
5 Häc sinh ®äc , nhËn xÐt  
+ B»ng cö chØ hµnh  
®éng cña nh©n vËt.  
- Ph¶n ¸nh ®êi sèng  
qua m©u thuÉn, xung  
®ét thÓ hiÖn ra hµnh  
®éng kÞch.  
- C¸c thÓ lo¹i cña  
kÞch gåm :  
+ KÞch h¸t(ChÌo,  
tuång .... )-> ca kÞch.  
+KÞch th¬.  
+ KÞch nãi: bi kÞch,  
hµi kÞch.....  
- CÊu tróc: håi, líp,  
(c¶nh), thêi gian,  
kh«ng gian trong  
kÞch.  
3. §äc :  
- M©u thuÉn xung ®ét  
Ta >< ®Þch  
II - T×m hiÓu v¨n b¶n  
1/. M©u thuÉn xung  
Ho¹t ®éng 3 : Ph©n tÝch ,  
c¾t nghÜa  
CB, CS, CM (Th¸i, Cöu) ®ét, t×nh huèng kÞch  
>< bän giÆc Ph¸p (quan, - M©u thuÉn, xung  
( 53 phót , vÊn ®¸p )  
H: M©u thuÉn xung ®ét kÞch  
10  
Những vấn đề trọng tâm khi giảng dạy văn bản kịch ở trường THCS  
chñ yÕu ttrong håi 4 lµ m©u lÝnh)  
®ét: Ta >< ®Þch  
thuÉn xung ®ét g×? Gi÷a ai Bän tay sai, ph¶n ®éng - T×nh huèng kÞch  
víi ai?  
(Ngäc) lång trong m©u gau cÊn, ®ét ngét,  
thuÉn gia ®×nh, néi t©m khèc liÖt  
H: T×m c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn gi÷a Th¬m - Ngäc  
m©u thuÉn xung ®ét trong - Häc sinh t×m hiÓu  
líp II, III?  
- Cuéc khëi nghÜa thÊt  
H: T×nh huèng kÞch lµm nÒn b¹i: GiÆc lïng b¾t g¾t  
cho m©u thuÉn xung ®ét gao c¸c chiÕn sÜ, Th¸i,  
ph¸t triÓn ë ®©y lµ g×?  
Cöu t×nh cê ch¹y trèn  
GV: VËy tríc t×nh huèng ®óng vµo nhµ Th¬m -  
g©y cÊn, ®ét ngét kÞch sÏ ra Ngäc. Chång Th¬m lµ 1  
tªn tay sai, chØ ®iÓm dÉn  
®êng cho kÎ thï ®ét ngét  
trë vÒ nhµ.  
sao, Th¬m sÏ ®èi phã như  
thÕ nµo? Ngäc cã ph¸t hiÖn  
ra Th¸i vµ Cöu kh«ng?  
GV giíi thiÖu nh÷ng nÐt - Häc sinh l¾ng nghe vµ 2/. DiÔn biÕn t©m  
chÝnh vÒ nh©n vËt Th¬m ë h×nh dung hoµn c¶nh cña tr¹ng vµ hµnh ®éng  
nh©n vËt  
cña nh©n vËt Th¬m  
c¸c håi trước  
- T×nh huèng rÊt c¨ng  
th¼ng, ®Çy kÞch tÝnh  
GV hái: Trong líp II Th¬m  
®îc ®Æt trong t×nh huèng  
như thÕ nµo? Em h·y kÓ l¹i  
t×nh huèng kÞch Êy?  
T©m tr¹ng:  
- Häc sinh kÓ l¹i t×nh - Ng¹c nhiªn  
huèng kÞch  
- Lo l¾ng  
- QuyÕt t©m kh«ng  
H: Trước t×nh huèng ®ã béc  
lé t©m tr¹ng cña Th¬m ra  
sao?  
- Buéc c« ph¶i nhanh tiÕp tay cho giÆc  
chãng suy nghÜ, tÝnh to¸n  
vµ quyÕt ®Þnh ngay cøu  
ngưêi hay bá mÆc người  
- Khi thấy Cöu xuÊt hiÖn  
c« ng¹c nhiªn cø ngì  
CM cö ngưêi ®i b¾t Ngäc  
- mét ViÖt gian. Nhưng  
khi hiÓu ra hai ngưêi  
®ang bÞ truy lïng s¾p bÞ  
b¾t th× Th¬m trë nªn lo  
l¾ng, hèt ho¶ng,lóng  
tóng: "ChÕt råi, hai «ng  
... lµm thÕ nµo b©y giê"  
C« ®· hai lÇn kh¼ng ®Þnh  
11  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 17 trang minhvan 24/06/2025 110
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Những vấn đề trọng tâm khi dạy văn bản kịch ở trường THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_nhung_van_de_trong_tam_khi_day_van_ban_kich_o_truong_th.doc