SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh THPT Lạng Giang số 1 hiện nay

Một trong những tư tưởng đổi mới GD& ĐT hiện nay là tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh, được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luật giáo dục và các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật giáo dục 2005 đã xác định: “ Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân…

Download

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC GIANG

TRƯỜNG THPT LẠNG GIANG SỐ 1

----------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

(Thi GVDG cấp Tỉnh chu kì 2011 – 2015)

Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho

học sinh THPT Lạng Giang số 1 hiện nay

Giáo viên

Dạy môn

Trường

: Lê Mạnh Hùng

: Giáo dục công dân

: THPT Lạng Giang số 1

Bắc Giang - 2014

MỤC LỤC

Trang

A. Phần mở đầu

1. Lý do chọn đề tài

2. Mục đích nghiên cứu

3. Đối tượng nghiên cứu

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

5. Phương pháp nghiên cứu

B. Phần nội dung

Chương I . Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu

1.1. Đạo đức- chức năng đạo đức

1.2. Vị trí và đặc điểm của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh

1.3. Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THPT

Chương II . Thực trạng của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh của

Trường THPT Lạng Giang số 1

2.1. Tình hình chung

2.2. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh của trường

trong những năm học vừa qua

Chương III. Biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh của Trường THPT

hjhjh Lạng Giang số 1 trong giai đoạn hiện nay

3.1. Xây dựng trong nhà trường một môi trường thật tốt để giáo dục

cho học sinh

3.2.Nâng cao vai trò, vị trí và chất lượng giảng dạy bộ môn GDCD ở

Trường THPT Lạng Giang số 1.

3.3. Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp là biện pháp góp phần nâng cao

chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh

C. Phần kết luận

Tài liệu tham khảo

A. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1. Về mặt lý luận

‘Mọi cuộc cải cách giáo dục đều bắt nguồn từ người giáo viên và cán bộ

quản lí giáo dục. Chất lượng giáo dục phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng yếu

tố quyết định chính là thầy cô giáo và cán bộ quản lí giáo dục.’

( Khuyến cáo của Unesco về giáo dục)

Một trong những tư tưởng đổi mới GD& ĐT hiện nay là tăng cường giáo

dục đạo đức cho học sinh, được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luật giáo

dục và các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật giáo dục 2005 đã xác

định: “ Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn

diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình

thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và

trách nhiệm công dân…

( Điều 23 - Luật giáo dục)

1.2. Về mặt thực tiễn

Hiện nay một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng

về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong quan hệ cộng

đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kém phát triển, không có tính tự chủ

dễ bị kích động, lôi cuốn vào những việc xấu, tệ nạn xã hội.

Trong nhà trường phổ thông nói chung và trường THPT nói riêng, số học

sinh vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng, tình trạng học sinh kết thành

băng nhóm bạo hành trong trường học, tổ chức ăn chơi, đua đòi,… đáng được

báo động. Một số giáo viên chưa thật sự là tấm gương sáng cho học sinh, chỉ lo

chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học, xem nhẹ môn GDCD, ít chú ý đến

việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh.

1.3. Về cá nhân

Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, để góp phần vào nâng cao hiệu quả

công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trong giai đoạn hiện nay, và qua thực

tiễn công tác và giảng dạy học sinh ở trường THPT, tôi nhận thấy việc nắm rõ

thực trạng và đề ra biện pháp về công tác giáo giáo dục đạo đức cho học sinh

THPT là một nhiệm vụ hết sức quan trọng của các giáo viên, đặc biệt là giáo

viên dạy môn GDCD. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng giáo

dục đạo đức cho học sinh THPT Lạng Giang số 1 hiện nay’’ làm sáng kiến

kinh nghiệm.

2. Mục đích nghiên cứu

Đánh giá được thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường

THPT, thông qua đó đề ra biện pháp nâng cao chất lượng giáo đạo đức học sinh

một cách có hiệu quả giúp cho các em trở thành những người tốt trong xã hội.

3. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu về công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Lạng

Giang số 1, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu một số vấn đề về sơ sở lý luận giáo dục đạo đức, tiến hành

điều tra thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh, phân tích nguyên

nhân, tìm ra những yếu tố liên quan đến công tác giáo dục đạo đức học sinh để

từ đó đề ra biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh trong giai đoạn hiện nay.

5. Phương pháp nghiên cứu

5.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

Trên cơ sở những kiến thức về tâm lý, giáo dục học và những quan điểm

đường lối của Đảng, các văn bản của Bộ giáo dục và Đào tạo về đánh giá xếp

loại, khen thưởng và kỷ luật học sinh.

5.2. Phương pháp quan sát

Nhìn nhận lại thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh của

trường THPT Lạng Giang số 1 trong những năm học vừa qua.

Đưa ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học

sinh của trường trong giai đoạn hiện nay.

B. PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU

1.1. Đạo đức- Chức năng của đạo đức

1.1.1. Khái niệm đạo đức

Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội bao gồm những nguyên tắc và

chuẩn mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với

lợi ích, hạnh phúc của mình và sự tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ người

và người và con người với tự nhiên.

1.1.2. Chức năng đạo đức

Là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng, của ý thức xã hội, đạo đức một

mặt quy định bởi cơ sở hạ tầng, của tồn tại xã hội ; mặt khác nó cũng tác động

tích cực trở lại đối với cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội đó. Vì vậy, đạo đức có chức

năng to lớn , tác động theo hướng thúc đẩy hoặc kềm hãm phát triển xã hội.

Đạo đức có những chức năng sau:

- Chức năng giáo dục.

- Chức năng điều chỉnh hành vi của cá nhân, của cộng đồng và là công cụ

tự điều chỉnh mối quan hệ giữa người và người trong xã hội.

- Chức năng phản ánh.

1.2. Vị trí và đặc điểm của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh

1.2.1. Vị trí - ý nghĩa

“ Dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức

Cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng, nếu không có đạo đức Cách mạng thì

có tài cũng vô dụng ” ( Hồ Chí Minh)

Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học

sinh nhằm giúp cho nhân cách mỗi học sinh được phát triển đúng đắn, giúp học

sinh có những hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ: của cá nhân với

xã hội, của cá nhân với lao động, của cá nhân với mọi người xung quanh và của

cá nhân với chính mình.

Trong nhà trường THPT, giáo dục đạo đức là mặt giáo dục phải được đặc

biệt coi trọng, nếu công tác này được coi trọng thì chất lượng giáo dục toàn diện

sẽ được nâng lên vì đạo đức có mối quan hệ mật thiết với các mặt giáo dục

khác.

Để thực hiện những yêu cầu về nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh

trong trường THPT thì:

- Vai trò của tập thể sư phạm giữ một vị trí quan trọng có tính quyết định,

trong đó vai trò của Hiệu trưởng, người quản lý chỉ đạo tổ chức thực hiện kế

hoạch giáo dục của nhà trường là quan trọng nhất.

- Vai trò của cấu trúc và nội dung chương trình môn Giáo dục công dân

cũng góp phần không nhỏ đối với công tác này.

1.2.2. Đặc điểm

Việc giáo dục đạo đức cho học sinh đòi hỏi người thầy phải nắm vững các

đặc điểm Tâm-Sinh-Lý lứa tuổi của học sinh, nắm vững cá tính, hoàn cảnh sống

cụ thể của từng em để định ra sự tác động thích hợp.

Giáo dục đạo đức đòi hỏi không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ khái niệm

tri thức đạo đức, mà quan trọng hơn là kết quả giáo dục phải được thể hiện

thành tình cảm, niềm tin, hành động thực tế của học sinh.

Quá trình dạy học chủ yếu được tiến hành bằng các giờ học trên lớp, còn

quá trình giáo dục đạo đức không chỉ bó hẹp trong giờ lên lớp mà nó được thể

hiện thông qua tất cả các hoạt động có thể có trong nhà trường.

Đối với học sinh THPT, kết quả của công tác giáo dục đạo đức vẫn còn

phụ thuộc rất lớn vào nhân cách người thầy, gương đạo đức của người thầy sẽ

tác động quan trọng vào việc học tập, rèn luyện của các em . Giáo dục đạo đức

là một quá trình lâu dài, phức tạp, đòi hỏi phải có công phu, kiên trì, liên tục và

lặp đi lặp lại nhiều lần.

Để giáo dục đạo đức cho học sinh có hiệu quả, yếu tố tập thể giữ vai trò hết

sức quan trọng. Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh chỉ đạt kết quả tốt khi

nó có sự tác động đồng thời của các lực lượng giáo dục: nhà trường, gia đình và

xã hội.

1.3. Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THPT

1.3.1. Những nhiệm vụ của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh

Để hình thành phẩm chất đạo đức cho học sinh, công tác giáo dục đạo đức

nói chung và giảng dạy các môn giáo dục nói riêng trong nhà trường phải thực

hiện các nhiệm vụ sau:

Hình thành cho học sinh ý thức các hành vi ứng xử của bản thân phải phù

hợp với lợi ích xã hội; giúp học sinh lĩnh hội được một cách đúng mức các

chuẩn mực đạo đức được quy định.

Biến kiến thức đạo đức thành niềm tin, nhu cầu của mỗi cá nhân để đảm

bảo các hành vi cá nhân được thực hiện.

Bồi dưỡng tình cảm đạo đức, tính tích cực và bền vững, và các phẩm chất ý

chí để đảm bảo cho hành vi luôn theo đúng các yêu cầu đạo đức.

Rèn luyện thói quen hành vi đạo đức để trở thành bản tính tự nhiên của

mỗi cá nhân và duy trì lâu bền thói quen này.

Giáo dục văn hóa ứng xử đúng mực thể hiện sự tôn trọng và quý trọng lẫn

nhau của con người.

1.3.2. Những nguyên tắc giáo dục đạo đức cho học sinh

1.3.2.1 .Giáo dục học sinh trong thực tiễn sinh động của xã hội

Nguyên tắc này đòi hỏi nhà trường phải gắn liền với đời sống thực tiễn của

xã hội, của cả nước và địa phương, phải nhạy bén với tình hình chuyển biến của

địa phương và của cả nước, đưa những thực tiễn đó vào những giờ lên lớp, vào

những hoạt động của nhà trường để giáo dục các em học sinh.

1.3.2.2 Giáo dục theo nguyên tắc tập thể

Nguyên tắc này thể hiện ở cả 3 nội dung: Dìu dắt học sinh trong tập thể để

giáo dục; Giáo dục bằng sức mạnh tập thể; giáo dục học sinh tinh thần vì tập

thể.

Trong một tập thể lớp, tập thể chi đội có tổ chức tốt, có sự đoàn kết nhất trí

thì sức mạnh của dư luận tích cực sẽ góp phần rất lớn vào việc giáo dục đạo đức

cho học sinh.

Những phẩm chất tốt đẹp như tinh thần tập thể, tính tổ chức kỷ luật, tình

đồng chí và tình bạn, tinh thần hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau, tính khiêm tốn học

hỏi mọi người bao giờ cũng do giáo dục tập thể hình thành.

Để thực hiện tốt nguyên tắc này, đòi hỏi nhà trường THPT phải tổ chức tốt

các tập thể lớp, tập thể chi đoàn…Nhà trường phải cùng với tổ chức Đoàn làm

tốt phong trào xây dựng các chi đoàn mạnh trong trường học.

1.3.2.3 Giáo dục bằng cách thuyết phục và phát huy mạnh mẽ tính tự giác

của học sinh

Phải giáo dục đạo đức bằng cách thuyết phục và phát huy tính tự giác của

học sinh, chứ không phải bằng sự cưỡng ép, mệnh lệnh, dọa nạt, biến học sinh

thành những đứa trẻ thụ động, sợ sệt, rụt rè.

Nguyên tắc này đòi hỏi người thầy phải kiên trì, nhẫn nại, phải có tình

thương đối với học sinh một cách sâu sắc, không thể làm qua loa làm cho xong

việc. Mọi đòi hỏi đối với học sinh phải giải thích cặn kẽ, tỉ mỉ cho các em hiểu,

để các em tự giác thực hiện.

1.3.2.4 Giáo dục đạo đức cho học sinh phải lấy việc phát huy ưu điểm là

chính, trên cơ sở đó mà khắc phục khuyết điểm

Đặc điểm tâm lý của học sinh THPT là thích được khen, thích được thầy,

bạn bè, cha mẹ biết đến những mặt tốt, những ưu điểm, những thành tích của

mình. Nếu giáo dục đạo đức quá nhấn mạnh về khuyết điểm của học sinh, luôn

nêu cái xấu, những cái chưa tốt trong đạo đức của các em thì sẽ đễ đẩy các em

vào tình trạng tiêu cực, chán nản, thiếu tự tin, thiếu sức vươn lên.

Để thực hiện nguyên tắc này đòi hỏi người thầy phải hết sức trân trọng

những mặt tốt, những thành tích của học sinh dù chỉ là những thành tích nhỏ,

dùng những gương tốt của học sinh trong trường và những tấm gương người tốt

việc tốt khác để giáo dục các em.

1.3.2.5 Phải tôn trọng nhân cách học sinh, đồng thời đề ra yêu cầu ngày

càng cao đối với học sinh

Muốn xây dựng nhân cách cho học sinh người thầy cần phải tôn trọng nhân

cách các em. Tôn trọng học sinh, thể hiện lòng tin đối với học sinh là một yếu tố

tinh thần có sức mạnh động viên học sinh không ngừng vươn lên rèn luyện hành

vi đạo đức. Khi học sinh tiến bộ về đạo đức cần kịp thời có yêu cầu cao hơn để

thúc đẩy các em vươn lên cao hơn nữa.

Trong công tác giáo dục đòi hỏi người thầy phải yêu thương học sinh

nhưng phải nghiêm với chúng, nếu chỉ thương mà không nghiêm học sinh sẽ

nhờn và ngược lại thì các em sẽ sinh ra sợ sệt, rụt rè, không dám bộc lộ tâm tư

tình cảm, do đó người thầy không thể uốn nắn tư tưởng, xây dựng tình cảm

đúng đắn cho học sinh được.

1.3.2.6 Giáo dục đạo đức phải phối hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh

THPT và đặc điểm hoàn cảnh cá nhân học sinh

Công tác giáo dục đạo đức cần phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của

học sinh THPT là quá độ, phức tạp và nhiều mâu thuẩn để từ đó hình thức, biện

pháp thích hợp. Cần phải chú ý đến cá tính, giới tính của các em. Đối với từng

em, học sinh gái, học sinh trai cần có những phương pháp giáo dục thích hợp,

không nên đối xử sư phạm đồng loạt với mọi học sinh. Muốn vậy người thầy

phải sâu sát học sinh, nắm chắc từng em, hiểu rõ cá tính để có những biện pháp

giáo dục phù hợp.

1.3.2.7 Trong công tác giáo dục đạo đức, người thầy cần phải có nhân

cách mẫu mực và phải đảm bảo sự thống nhất giữa các các ảnh hưởng giáo dục

đối với học sinh.

“ … Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa chuyên môn, đức

là chính trị. Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải có đức…Cho nên

thầy giáo, cô giáo phải gương mẫu, nhất là đối với trẻ con”.

(Trích các lời dạy của Bác về rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức

công dân).

Kết quả công tác giáo dục đạo đức học sinh trong trường THPT phụ thuộc

rất lớn vào nhân cách của thầy cô giáo. Lời dạy của thầy cô dù hay đến đâu,

phương pháp sư phạm dù khéo léo đến đâu cũng không thay thế được những

ảnh hưởng trực tiếp của nhân cách người thầy với học sinh. Lúc sinh thời Bác

Hồ đã có lời dạy chúng ta về rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức công dân:

Phải đảm bảo sự nhất trí cao về yêu cầu giáo dục đạo đức giữa các thành

viên trong nội bộ nhà trường và sự thống nhất phối hợp giáo dục học sinh giữa

nhà trường, gia đình và xã hội.

1.3.3. Các phương pháp giáo dục đạo đức ở trường THPT

1.3.3.1 .Phương pháp thuyết phục

Phương pháp thuyết phục là những phương pháp tác động vào lý trí, tình

cảm của học sinh để xây dựng những niềm tin đạo đức, gồm các nội dung sau:

- Giảng giải về đạo đức: được tiến hành trong giờ dạy môn Giáo dục

công dân, Ngữ văn cũng như trong các giờ học môn khác, giờ sinh hoạt lớp,

sinh hoạt dưới cờ…

- Nêu gương người tốt, việc tốt bằng nhiều hình thức như: nói chuyện, kể

chuyện, đọc sách báo, mời những người có gương phấn đấu tốt đến nói chuyện,

nêu gương tốt của giáo viên và học sinh trong trường.

- Trò chuyện với học sinh hoặc nhóm học sinh để khuyến khích, động

viên những hành vi cử chỉ đạo đức tốt của các em, khuyên bảo, uốn nắn những

mặt chưa tốt.

- Để thực hiện tốt phương pháp này, đòi hỏi giáo viên phải thực sự tâm

huyết với nghề, luôn có lòng vị tha, yêu thương học sinh, đặc biệt phải có sự

hiểu biết về tâm - sinh lí lứa tuổi học sinh THPT.

1.3.3.2 .Phương pháp rèn luyện

Phương pháp rèn luyện là những phương pháp tổ chức cho học sinh hoạt

động để rèn luyện cho các em những thói quen đạo đức, thể hiện được nhận

thức và tình cảm đạo đức của các em thành hành động thực tế:

- Rèn luyện thói quen đạo đức thông qua các hoạt động cơ bản của nhà

trường: dạy học trên lớp, lao động, hoạt động xã hội đoàn thể và sinh hoạt tập

thể.

- Rèn luyện đạo đức thông qua các phong trào thi đua trong nhà trường là

biện pháp tác động tâm lý rất quan trọng nhằm thúc đẩy các động cơ kích thích

bên trong của học sinh, làm cho các em phấn đấu vươn lên trở thành người có

đạo đức tốt, vì vậy nhà trường cần tổ chức các phong trào thi đua và động viên

học sinh tham gia tốt phong trào này.

- Rèn luyện bằng cách chuyển hướng các hoạt động của học sinh từ hoạt

động có hại sang hoạt động có ích, phương pháp này dựa trên đặc tính ham hoạt

động của học sinh và được dùng để giáo dục học sinh bỏ một thói hư xấu nào

đó bằng cách gây cho học sinh hứng thú với một hoạt mới bổ ích, lôi kéo các

em ra ngoài những tác động có hại.

1.3.3.3 .Phương pháp thúc đẩy

Phương pháp thúc đẩy là phương pháp dùng những tác động có tính chất

“cưỡng bách bên ngoài ” để điều chỉnh, khuyến khích những “ động cơ kích

thích bên trong” của học sinh nhằm xây dựng đạo đức cho học sinh.

- Những nội quy, quy chế trong nhà trường vừa là những yêu cầu với học

sinh, vừa là những điều lệnh có tính chất mệnh lệnh đòi hỏi học sinh tuân theo

để có những hành vi đúng đắn theo yêu cầu của nhà trường.

- Khen thưởng: là tán thành, coi trọng, khích lệ những cố gắng của học

sinh làm cho bản thân học sinh đó vươn lên hơn nữa và động viên khuyến khích

các em khác noi theo.

- Xử phạt: là phê phán những khiếm khuyết của học sinh, là tác động có

tính chất cưỡng bách đến danh dự lòng tự trọng của cá nhân học sinh để răn đe

những hành vi thiếu đạo đức và ngăn ngừa sự tái phạm của học sinh đó và

những học sinh khác. Do đó phải thận trọng và đúng mực, không được lạm

dụng phương pháp này. Khi xử phạt cần phải làm cho học sinh thấy rõ sai lầm,

khuyết điểm, thấy hối hận và đặc biệt sau đó phải theo dõi, giúp đỡ, động viên

học sinh sửa chữa khuyết điểm, cần phải tỏ rõ thái độ nghiêm khắc nhưng

không có lời nói, cử chỉ thô bạo đánh đập, xỉ nhục hoặc các nhục hình xúc

phạm đến thân thể học sinh.

Tải về để xem bản đầy đủ

31 trang minhvan 19/09/2024 720

Download

Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh THPT Lạng Giang số 1 hiện nay", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_nang_cao_chat_luong_giao_duc_dao_duc_cho_hoc_sinh_thpt.doc