SKKN Mười hai biện pháp giáo dục học sinh cá biệt ở lớp 1B trường Tiểu học Vạn Thọ 1

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN VẠN NINH

TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN THỌ 1

SÁNG KIẾN

MƯỜI HAI BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HỌC SINH CÁ BIỆT

Ở LỚP 1B TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN THỌ 1

Tác giả: Vũ Thị Khánh Linh

NĂM HỌC : 2018 – 2019

TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN THỌ 1

HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

NHẬN XÉT- ĐÁNH GIÁ – XẾP LOẠI

1. Nhận xét :

……………………………………………………………………..

2/ Đánh giá - xếp loại : ……

Vạn Thọ, ngày … tháng … năm 2018

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

MỤC LỤC

I. ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài....................................................................................................1

2. Lịch sử của đề tài ...................................................................................................2

3. Mục đích nghiên cứu đề tà i ....................................................................................2

4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu ..................................................................2

4.1. Nhiệm vụ nghiên cứ u ..........................................................................................2

4.2. Các phương pháp nghiên cứu ..............................................................................3

5. Giới hạn (phạm vi) nghiên cứu ..............................................................................3

6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu .......................................................................3

II. GIẢI QUYẾT VẤN Đ Ề ........................................................................................3

1. Cơ sở lý luận vấn đề ...............................................................................................3

1.1. Thế nào là học sinh cá biệt ?................................................................................4

1.2. Một số đặc điểm về tâm sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học ..................................4

2. Thực trạng vấn đề ...................................................................................................5

3. Các biện pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề ........................................................6

3.1. Xác định mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh trong quá trình dạy họ c ........6

3.2. Tìm hiểu sự tác động giữa gia đình và xã hội đối với lứa tuổi bậc tiểu học .......7

3.3. Xác định cụ thể từng đối tượng học sinh cá biệt và nguyên nhân dẫn đến tình

trạng cá biệt của từng học sinh...................................................................................8

3.4. Xây dựng biện pháp giáo dục phù hợp cho từng học sinh cá biệt ......................9

3.5. Dùng tình cảm để cảm hóa học sinh .................................................................11

3.6. Kiên trì tạo niềm tin cho học sin h .....................................................................12

3.7. Giáo viên phải biết làm mới tiết dạy của mình .................................................13

3.8. Phải biết động viên kịp thời, đúng lúc, đúng chỗ, đúng đối tượng ...................13

3.9. Phối hợp chặt chẽ các lực lượng giáo dục trong xã hội ....................................13

3.10. Nhà trường tích cực đổi mới phương thức quản lý, hoạt độn g .......................14

3.11. Giáo dục học sinh thông qua giờ sinh hoạt trường, sinh hoạt lớp ...................14

3.12. Phối hợp chặt chẽ với gia đình ........................................................................15

4. Hiệu quả của đề tài...............................................................................................16

4.1. Sự thay đổi trong nhận thức của học sinh .........................................................16

4.2. Kết quả về các mặt trước và sau khi áp dụng đề tài..........................................16

III. KẾT LUẬN ........................................................................................................17

1. Đúc kết lại những nội dung chính đã trình bà y ....................................................17

2. Đề ra biện pháp triển khai, áp dụng đề tài vào thực tiễn ......................................17

3. Kiến nghị, đề xuất ................................................................................................19

4. Hướng phát triển của đề tà i ..................................................................................19

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................21

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục và đào tạo là một trong những lĩnh vực được quan tâm hàng đầu

trong sự phát triển của mỗi quốc gia. Việc đầu tư cho giáo dục và đào tạo được coi

là quốc sách hàng đầu của đất nước ta trong việc tạo nguồn nhân lực cho sự phát

triển mang tính bền vững của quốc gia.

Tại điều 2 chương I, Luật Giáo dục nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt

Nam năm 2005 cũng đã xác định: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo người Việt Nam

phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung

thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng

nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Giáo dục đạo đức là một trong những mặt giáo dục quan trọng trong mục

tiêu giáo dục của nhà trường ở nước ta hiện nay. Nó có vai trò quan trọng trong

việc hình thành nhân cách của con người - nguồn nhân lực phục vụ sự phát triển

của đất nước. Đối với dân tộc Việt Nam: Đạo đức là vốn quý của con người, cái

“đức” là nền tảng, là căn bản của con người.

Vì vậy, trong bất kì xã hội nào, nghề giáo cũng luôn được đề cao và quý

trọng. Đặc biệt là trong chế độ xã hội chủ nghĩa, nghề giáo lại càng được tôn vinh

và được xem là một nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý. Cái nghề “truyền

chữ”, “trồng người” này lại không đơn giản, nhất là ở lứa tuổi của các em học sinh

mới chập chững làm quen với mái trường, thầy cô, bạn bè… đó là học sinh bậc tiểu

học. Đây là lứa tuổi rất nhạy cảm và rất quan trọng để các em định hướng trưởng

thành sau này. Chính vì thế Bác Hồ đã nói “...Một năm bắt đầu từ mùa xuân, một

đời bắt đầu từ tuổi trẻ …”. Vì vậy nếu không giáo dục, không uốn nắn các em ngay

từ đầu thì rất khó để cho các em nắm vững kiến thức, không làm chủ được bản thân

và cũng sẽ khó trở thành người có tài, có đức phục vụ cho đất nước sau này.

Đối tượng học sinh cấp tiểu học ở những độ tuổi khác nhau cũng có nhiều

dạng khác nhau: Có nhiều em rất ngoan, hiền và biết vâng lời thầy cô giáo. Nhưng

bên cạnh đó cũng có một số em thì ngang bướng, ngỗ nghịch, nói tục chửi thề khá

phổ biến, tóc được nhuộm đủ màu … Trong đối tượng học sinh này có một dạng

gọi là “học sinh cá biệt”. Đó là những học sinh luôn tạo ra nhiều sự phiền hà và

bận rộn hơn cho giáo viên cũng như gây nhiều phiền toái đến các bạn, ảnh hưởng

không tốt đến lớp. Để đưa các em học sinh cá biệt này vào khuôn khổ không phải

dễ và không phải giáo viên nào cũng thành công. Vì vậy, để góp phần vào công tác

giáo dục đạo đức cho học sinh cá biệt trong giai đoạn hiện nay, tôi nhận thấy việc

nắm rõ thực trạng và đề ra biện pháp về công tác giáo dục đạo đức cho học sinh cá

biệt là một nhiệm vụ hết sức quan trọng của người giáo viên.

1

Chính vì lẽ đó, tôi đã chọn đề tài “Mười hai biện pháp giáo dục học sinh

cá biệt ở lớp 1B trường Tiểu học Vạn Thọ 1” này để làm sáng kiến kinh nghiệm

cho bản thân cũng như làm tư liệu tham khảo cho các đồng nghiệp.

2. Lịch sử của đề tài

Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt trong công tác chủ nhiệm, cũng đã được

nhiều anh chị em khác trong ngành tìm hiểu, nghiên cứu và bản thân cũng là một

giáo viên chủ nhiệm lớp, nên từ đó cũng đúc kết được một số kinh nghiệm về công

tác chủ nhiệm lớp để gây hứng thú trong việc học cho các em và đưa chất lượng

của lớp ngày càng cao, đồng thời tình cảm thầy - trò, bạn bè ngày càng gắn bó và

thân thiện hơn.

* Việc nêu ra biện pháp để nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp cũng

đã được một số sáng kiến nhắc đến như :

Sáng kiến: Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt về hạnh kiểm. (Sáng kiến của

Nguyễn Xuân Lâm trường Tiểu học Bù Nho, Xã Phước Long, Tỉnh Bình Phước).

Sáng kiến: Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp

Một ở trường Tiểu học Cẩm Phong, Huyện Cẩm Thủy. (Sáng kiến của cô Trịnh Thị

Thu Hương trường Tiểu học Cẩm Phong Tỉnh, Huyện Cẩm Thủy, Tỉnh Thanh

Hóa).

Sáng kiến: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. (Sáng kiến của

thầy Nguyễn Chí Nam trường Tiểu học Võ Thị Sáu, Xã Quảng Sơn, Tỉnh Đắk

Nông).

3. Mục đích nghiên cứu đề tài

Với đề tài sáng kiến này, mục đích nghiên cứu của bản thân tôi là:

- Tìm ra những nguyên nhân mà công tác chủ nhiệm chưa đạt hiệu quả. Qua

đó đề ra một số biện pháp hữu hiệu để giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm nhằm

khắc phục tình trạng nề nếp lớp, hạn chế học sinh bỏ học một cách tốt hơn.

- Giúp học sinh lớp một có những nề nếp và thói quen tốt trong học tập, từ

đó làm nâng cao chất lượng học tập và rèn luyện năng lực, phẩm chất của học sinh.

4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu

4.1. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nắm được thực trạng của một số học sinh cá biệt lớp 1B trường Tiểu học

Vạn Thọ 1, từ đó có phương pháp giáo dục, rèn luyện để tạo cơ hội cho các học

sinh ấy tiến bộ hơn, học tập tốt hơn và trở thành học sinh có ý thức, có phẩm chất

đạo đức tốt.

2

4.2. Các phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp đọc sách và tài liệu tham khảo: Tôi đã tìm hiểu một số tài liệu

viết sự hình thành nhân cách của trẻ, tâm sinh lí học sinh lứa tuổi tiểu học,…

- Phương pháp quan sát: Theo dõi quá trình học tập và hoạt động của các em

học sinh cá biệt trong lớp. (Trước, trong và sau khi áp dụng các biện pháp giáo dục)

- Phương pháp đàm thoại: Tiến hành trò chuyện trực tiếp với các em nhằm

tìm hiểu nguyên nhân và gần gũi với các em hơn. Trao đổi trực tiếp với gia đình

các em để cùng tìm biện pháp giúp đỡ các em.

- Phương pháp điều tra thực tế: Tìm hiểu hoàn cảnh sống gia đình các em để

có biện pháp phù hợp.

- Phương pháp đối chiếu, so sánh: Đối chiếu kết quả trước và sau khi thực

hiện đề tài.

- Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phân tích và tổng hợp nguyên nhân cũng

như kết quả đạt được.

5. Giới hạn (phạm vi) nghiên cứu

- Nội dung nghiên cứu: “Mười hai biện pháp giáo dục học sinh cá biệt ở lớp

1B trường Tiểu học Vạn Thọ 1”.

- Thời gian: Trong năm học 2017 – 2018.

- Đối tượng áp dụng: Học sinh lớp 1B, Trường Tiểu học Vạn Thọ 1.

6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu

Qua kết quả nghiên cứu cho thấy:

- Học sinh đi học chuyên cần, hăng say học tập hơn.

- Biết lễ phép với người lớn, ông bà, cha mẹ và thầy cô giáo. Biết hòa đồng

với bạn bè,…

- Kết quả học tập nâng cao rõ rệt theo từng tháng, từng học kì.

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận vấn đề

Bất cứ một ai khi đã chọn ngành nghề cho mình thì đều xác định cái đích

mình cần đạt đến. Cái đích đó tưởng như rất gần, rất dễ thực hiện, nhưng trong thực

tiễn không phải như vậy, mà nhiều khi để đạt được phải đổ nhiều mồ hôi, nước mắt

và thậm chí cả tính mạng để đạt được nó.

Cũng như mọi ngành nghề khác, nghề dạy học (hay thường gọi là ngành

giáo) nhất là giáo viên dạy bậc tiểu học cũng không tránh khỏi những vấn đề nan

3

giải ấy. Khi đã chọn cho mình cái nghề này, nó sẽ gắn bó với mình suốt cả cuộc

đời, người giáo viên sẽ sẵn sàng đón nhận bất cứ đối tượng học sinh nào để dạy dỗ

cho các em trở thành người có đức, có tài. Có một đối tượng học sinh mà hầu hết ở

cấp học nào cũng có, luôn mang lại nhiều bận tâm, khiến cho người giáo viên phải

trăn trở, suy nghĩ để tìm ra biện pháp giáo dục, để lại nhiều ấn tượng sắc nhất mỗi

khi gặp phải đó là đối tượng học sinh cá biệt.

1.1. Thế nào là học sinh cá biệt?

Học sinh cá biệt là những học sinh chưa ngoan, có những hành vi không

mong đợi được lặp lại thường xuyên và trở thành hệ thống, thể hiện bởi thái độ,

hành vi không phù hợp với giá trị, nội quy, truyền thống của tập thể, không thực

hiện tròn bổn phận và trách nhiệm của người học sinh, hoặc thiếu kỹ năng sống

trong quan hệ ứng xử với mọi người, mặc dù đã được giáo viên, gia đình quan tâm

chỉ dẫn, giáo dục.

Học sinh cá biệt thường có những biểu hiện phổ biến sau:

- Học sinh có những thay đổi khác lạ trong thái độ, cách cư xử: trở nên lãnh

đạm, không chan hòa, không muốn hòa đồng, cáu kỉnh, xúc phạm người khác thậm

chí gây gổ.

- Không quan tâm, hứng thú với trường học và việc học, học sa sút, thậm chí

là bỏ học.

- Thiếu tự tin vào bản thân. Không tin cậy người khác.

- Thường xuyên vi phạm nội quy của lớp, trường.

- Cố thu hút sự chú ý của người khác bằng những hành vi phá phách, vô lễ,

ăn cắp, nói dối,…

- Hay đánh đập bạn, hay ồn trong lớp học, bỏ học, trốn học để chơi game.

- Có những hành vi chống đối vô lối với giáo viên.

- Có những hành động kì quặc, khiến cho lớp học luôn trong trạng thái bất

ổn.

- Có thái độ xem thường bạn bè, thầy cô,…

- Thường xuyên nói tục,…

- Thường xuyên không tham gia vào các hoạt động học tập của lớp.

1.2. Một số đặc điểm về tâm sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học

Học sinh ở lứa tuổi tiểu học các em rất nghịch, hiếu động, chưa làm chủ

được bản thân, chưa nhận thức được điều gì là đúng và điều gì là sai, hay bắt chước

và chịu tác động của mọi việc xảy ra xung quanh mình. Chính vì thế, nếu môi

4

trường tác động tốt thì các em sẽ có những hành vi và đạo đức tốt, còn ngược lại thì

sẽ rất tồi tệ, có thể các em sẽ hư hỏng, dối trá, suy giảm đạo đức….

Tuy nhiên ở lứa tuổi này, các em cũng rất thích được tuyên dương, khen

ngợi. Vì vậy chúng ta cần những giải pháp thích hợp để giáo dục và định hướng

đúng đắn cho các em học sinh trong các hoạt động giáo dục, học tập và vui chơi

lành mạnh, phù hợp với lứa tuổi của các em. Chúng ta không thể áp dụng cách thức

giáo dục cho lớp mẫu giáo vào bậc tiểu học, cũng không thể áp dụng cách thức giáo

dục cho bậc trung học vào học sinh tiểu học. Có như vậy, chúng ta mới giáo dục

học sinh ở bậc tiểu học phát triển một cách đúng nhất về nhân cách cũng như nhận

thức của lứa tuổi mình, đặc biệt là các học sinh dạng cá biệt.

Với học sinh dạng cá biệt, cần có những biện pháp riêng, phù hợp với hoàn

cảnh của từng em, mà từ đó mới hướng các em đi vào nề nếp. Muốn làm điều đó

giáo viên cần phải có những hiểu biết nhất định về từng hoàn cảnh, từng nguyên

nhân tạo nên những học sinh cá biệt đó và từ đó xây dựng các biện pháp riêng cụ

thể áp dụng cho từng em học sinh cá biệt.

- Các nguyên nhân:

+ Nguyên nhân do yếu tố sinh học.

+ Nguyên nhân do yếu tố tâm lí.

+ Nguyên nhân do môi trường xã hội.

- Mục đích:

+ Thu hút sự chú ý.

+ Thể hiện quyền lực.

+ Trả đũa.

+ Thể hiện sự không thích hợp.

+ Suy nghĩ không hợp lí.

2. Thực trạng vấn đề

Hiện nay, hầu như ở lớp học nào trong trường cũng xuất hiện tình trạng học

sinh cá biệt. Nếu không uốn nắn, giáo dục các em kịp thời sẽ gây ảnh hưởng không

tốt đến các học sinh khác trong lớp cũng như ảnh hưởng đến việc giảng dạy của

giáo viên, kết quả học tập của các em, kết quả thi đua của lớp.

* Thuận lợi

Được sự quan tâm, giúp đỡ của lãnh đạo nhà trường cũng như chính quyền

địa phương thường xuyên quan tâm, chăm lo đến công tác giáo dục. Sự giúp đỡ,

chia sẻ kinh nghiệm của các đồng nghiệp trong trường, trong tổ khối cũng như sự

phối hợp nhiệt tình của các giáo viên bộ môn giảng dạy ở lớp.

5

* Khó khăn

Là vùng nông thôn, các em ít có điều kiện tiếp xúc với môi trường bên ngoài,

nhiều học sinh trong lớp nhà ở vùng trũng, thấp và một số xa trường nên ảnh hưởng

đến việc đi lại học hành của các em.

Kinh tế của gia đình các em trong lớp đa phần còn khó khăn, một số em bố

mẹ đi làm xa cả ngày nên ít có điều kiện quan tâm đến việc học hành cũng như sinh

hoạt hàng ngày của con cái.

Các em đang ở trong giai đoạn hình thành nhân cách nên rất dễ bị ảnh hưởng

từ những tác động xấu ở môi trường sống xung quanh.

3. Các biện pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề

3.1. Xác định mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học

Phải xem học sinh là trung tâm của vấn đề, trong hoạt động dạy và học, bao

giờ cũng nên xem việc giảng dạy và giáo dục chỉ là tác nhân, còn học sinh xuất

hiện với tư cách là chủ thể được giáo dục. Chúng hoàn toàn chủ động trong mọi

công việc từ nhận thức tư duy, đến thái độ và hành vi ứng xử của chúng. Giáo viên

chỉ là người cố vấn, định hướng, dẫn dắt, chỉ bảo, nhắc nhở, động viên cho các em

có được những nhận tức, tư duy và hành vi ứng xử một cách đúng đắn, lễ phép.

+ Về phía giáo viên:

Trước hết phải có cái “Tâm”. Xuất phát từ chữ tâm ấy sẽ dễ dàng tiếp cận

được các em học sinh, sự bao dung và sự chịu khó sẽ giúp cho giáo viên dễ dàng

thuyết phục, giáo dục được các học sinh cá biệt. Cũng từ chữ tâm ấy, sẽ thúc đẩy

trách nhiệm, nghĩa vụ của giáo viên chủ nhiệm lên tầm cao hơn, từ đó trăn trở, suy

nghĩ đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng.

Giáo viên phải tôn trọng học sinh dạng cá biệt này, dù các hành vi của các

em có thể gây xúc phạm đến danh dự của mình. Đồng thời phải có lòng tin với các

em, tin tưởng các em để giao một số công việc phù hợp của lớp cho các em phụ

trách.

Giáo viên tuyệt đối không được xúc phạm đến danh dự các em học sinh

trước tập thể lớp.

Giáo viên phải chịu khó lắng nghe tâm sự của các em, thường xuyên quan

tâm và hỏi thăm, chăm sóc các em trong các điều kiện có thể. Từ đó mới tìm hiểu

được nguyên nhân chính dẫn đến sự cá biệt của các em mà tìm giải pháp cho phù

hợp, an ủi và động viên kịp thời các em khi phát hiện những bi kịch, chuyện buồn

mà gia đình cũng như xã hội mang lại.

Giáo viên phải giữ được chữ tín đối với học sinh cả chuyên môn lẫn nhân

cách sống. Đã hứa làm việc gì thì phải làm đến nơi đến chốn.

6

Với những vấn đề trên, nếu giáo viên áp dụng được sẽ rất dễ dàng tiếp cận và

tìm hiểu mọi vấn đề phát sinh khi cần thiết. Thực tế trong những năm qua, với những

vấn đề ấy, bản thân tôi đã được các em học sinh cá biệt tôn trọng. Ban đầu các học

sinh cá biệt sống rất tách rời tập thể, thấy thầy giáo, cô giáo thì khó chịu, tránh xa,

ngại tiếp xúc. Song dần dần, tôi đã giúp cho các em hiểu được vấn đề và hiện nay đa

số các em sống rất gần gũi với lớp. Đặc biệt khi có bất kỳ chuyện gì xảy ra, dù lớn

hay nhỏ các em này cũng đều tâm sự và chia sẻ với tôi từ niềm vui đến nỗi buồn.

Chính điều đó, dần dần tôi đã giúp các em tránh được sự tự ti và mặc cảm ban đầu.

+ Về phía học sinh:

Giáo viên chủ nhiệm phải nắm được đặc điểm, hoàn cảnh cụ thể của từng gia

đình học sinh cá biệt. Để từ đó cảm thông, tránh sự xúc phạm vô tình đến các em và

đồng thời tạo nhiều điều kiện hơn để các em phát huy học tập và rèn luyện

Giáo viên phải tìm hiểu, khai thác những điểm tốt và điểm chưa tốt cơ bản

nhất của học sinh để tác động làm thay đổi tính cách của học sinh cá biệt.

Giáo viên phải hiểu những suy nghĩ và những điều học sinh muốn làm. Có

như vậy mới giúp các em tháo gỡ được những khó khăn để giúp các em đạt được

những mong muốn chính đáng.

Giáo viên phải để ý quan tâm hằng ngày đến các em, động viên, khen thưởng

kịp thời thông qua các hoạt động của lớp, hoặc qua các tiết học để các em thấy

được những việc làm tốt của mình được công nhận và cần phải phát huy.

3.2. Tìm hiểu sự tác động giữa gia đình và xã hội đối với lứa tuổi bậc tiểu học

Tục ngữ có câu “Cha nào con nấy”, đó là dấu ấn của tuổi thơ với hành vi

ứng xử của cha mẹ, nề nếp và gia phong của từng gia đình, đã tác động và ảnh

hưởng đến nhân cách của học sinh ở lứa tuổi này. Vì vậy tác động của người xung

quanh, nhất là những người thường xuyên gần gũi các em rất là quan trọng. Hầu hết

những học sinh cá biệt đều có những hoàn cảnh gia đình khá phức tạp ví dụ như:

gia đình lục đục, bố mẹ thường xuyên cãi nhau, không còn chung sống với nhau,

hay đi làm xa phải gởi con cái cho ông bà hoặc những người thân khác trong gia

đình. Hoặc cha mẹ ở gần con nhưng không quan tâm, chăm sóc con cái làm cho

chúng có cảm giác bị bỏ rơi, không nhận được sự yêu thương từ phía gia đình, các

em trở nên trầm cảm, có thái độ bất cần, không thích thú với việc học tập trên lớp

cũng như ở nhà.

Ngoài ra, nhân cách của học sinh bậc tiểu học cũng chịu sự tác động rất lớn

của xã hội. Nếu như các em bị lôi kéo bởi nhóm thanh niên hư hỏng khác, hoặc các

em có những sai lệch trong nhìn nhận sự việc, nhận thức chưa đủ để phân biệt được

đúng sai thì nhất định nhân cách của các em cũng sẽ bị ảnh hưởng. Nếu như các em

có môi trường vui chơi, giải trí lành mạnh, được giáo dục, tiếp cận với những thông

7