SKKN Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - Học Ngữ Văn 6
Môn Ngữ Văn trước hết là một môn học thuộc nhóm khoa học xã hội, điều đó nói lên tầm quan trọng của nó trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng, tình cảm cho học sinh.
MỤC LỤC
A. PHẦN THỨ NHẤT ........................................................................................2
ĐẶT VẤN ĐỀ ......................................................................................................2
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: ...................................................................................3
1. Cơ sở lí luận:....................................................................................................3
2. Cơ sở thựctiễn:.................................................................................................5
NGHIỆM..............................................................................................................5
PHẦN THỨ HAI .................................................................................................7
1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu .......................................................................7
2. Các giải pháp ...................................................................................................7
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
A. PHẦN THỨ NHẤT
ĐẶT VẤN ĐỀ
Môn Ngữ Văn trước hết là một môn học thuộc nhóm khoa học xã hội,
điều đó nói lên tầm quan trọng của nó trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng,
tình cảm cho học sinh. Môn Ngữ Văn còn là một môn học thuộc nhóm công
cụ.Điều đó nói lên mối quan hệ giữa Ngữ Văn và các môn khác. Học môn Ngữ
Văn sẽ có tác động tích cực đến kết quả học tập các môn khác và các môn khác
cũng góp phần giúp học tốt môn Ngữ Văn. Cho nên tự nó cũng toát lên yêu cầu
tăng cường tính thực hành giảm lý thuyết gắn với đời sống.
Hơn nữa, Ngữ Văn cũng là môn học góp phần hình thành nên những kiến
thức cơ bản và quan trọng nhất là hình thành nhân cách con người, chuẩn bị cho
các em một hành trang để bước vào đời hoặc học lên những bậc học cao hơn. Đó
cũng chính là chiếc chìa khóa mở cửa cho tương lai.
Thấy được tầm quan trọng của việc dạy và học môn Ngữ văn nói chung
và Ngữ văn lớp 6 nói riêng đồng thời phát huy cao hơn nữa hiệu quả trong giảng
dạy theo tinh thần đổi mới và quan điểm tích hợp là vấn đề cần được quan tâm
nhất hiện nay. Bởi tích hợp là một xu thế phổ biến trong dạy học hiện đại. Nó
giúp học sinh tiết kiệm thời gian học tập mà vẫn mang lại hiệu quả nhận thức, có
thể tránh được những biểu hiện cô lập, tách rời từng phương diện kiến thức,
đồng thời phát triển tư duy biện chứng, khả năng thông hiểu và vận dụng kiến
thức linh hoạt vào các yêu cầu môn học, phân môn cụ thể trong chương trình
học tập theo nhiều cách khác nhau. Và vì thế việc nắm kiến thức sẽ sâu sắc, hệ
thống và lâu bền hơn.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, trong quá trình thực hiện chương
trình Ngữ văn lớp 6, tôi thấy tính ưu việt của phương pháp dạy học tích hợp
các kiến thức liên môn này hơn hẳn những phương pháp trước đây được vận
dụng. Tính ưu việt của phương pháp thể hiện rõ qua thái độ, niềm say mê, kết
quả tiếp nhận của học sinh trong từng bài học.Vì thế, tôi mạnh dạn thực hiện
đề tài
“Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên
môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
2/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Cơ sở lí luận:
* Quan điểm tích hợp trong dạy học nói chung.
Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động,
chương trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng. Tích
hợp cónghĩa là sựthống nhất, sự hòa hợp, sự kết hợp”.
Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp làhành động liên kết các đối tượng
nghiêncứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác
nhau trong cùngmột kế hoạch dạy học”.
Trong dạy học các bộ môn, tích hợp được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các
nội dung từ các môn học, lĩnh vực học tập khác nhau (Theo cách hiểu truyền
thống từ trước tới nay) thành một “môn học” mới hoặc lồng ghép các nội dung
cần thiết vào những nội dung vốn có của môn học, ví dụ: lồng ghép nội dung
giáo dục dân số, giáo dục môi trường, giáo dục an toàn giao thông trong các
môn học Đạo đức, Tiếng Việt hay Tự nhiên và xã hội… xây dựng môn học tích
hợp từ các môn học truyền thống.
Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục đã trở thành xu thế trong
việc xác định nội dung dạy học trong nhà trường phổ thông và trong xây dựng
chương trình môn học ở nhiều nước trên thế giới.Quan điểm tích hợp được xây
dựng trên cơ sở những quan niệm tích cực về quá trình học tập và quá trình dạy
học. Đưa tư tưởng sư phạm tích hợp vào trong quá trình dạy học là cần thiết.
Trong một số môn học, tư tưởng tích hợp được tiếp nhận với các mức độ
thấp và khác nhau như: Lồng ghép - là đưa thêm nội dung cần học tương tự với
môn học chính; tích hợp - là sự kết hợp tri thức của nhiều môn học tạo nên môn
học mới.
Quan điểm tích hợp và phương pháp dạy học theo hướng tích hợp đã được
giáo viên tiếp nhận nhưng ở mức độ thấp. Phần lớn giáo viên lựa chọn mức độ
tích hợp “liên môn” hoặc tích hợp “nội môn”. Các bài dạy theo hướng tích hợp
sẽ làm cho nhà trường gắn liền với thực tiễn cuộc sống, với sự phát triển của
cộng đồng. Những nội dung dạy học sinh nhỏ tuổi theo các chủ đề “Gia đình”,
“Nhà trường”, “Cuộc sống quanh ta”, “Trái đất và hành tinh”…làm cho học sinh
có nhu cầu học tập để giải đáp được những thắc mắc, phục vụ cho cuộc sống của
mình và cộng đồng. Học theo hướng tích hợp sẽ giúp cho các em quan tâm hơn
đến con người và xã hội ở xung quanh mình, việc học gắn liền với cuộc sống đời
thường là yếu tố để các em học tập. Những thắc mắc nảy sinh từ thực tế làm
nảy sinh nhu cầu giải quyết vấn đề của các em. Chẳng hạn “vì sao có sấm
chớp?’, “vì sao không được chặt cây phá rừng?”, “vì sao….?.”
3/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
* Quan điểm tích hợp trong dạy học Ngữ văn:
Thiết kế bài dạy học Ngữ văn theo quan điểm tích hợp không chỉ chú
trọng nội dung kiến thức tích hợp mà cần thiết phải xây dựng một hệ thống việc
làm, thao tác tương ứng nhằm tổ chức, dẫn dắt học sinh từng bước thực hiện để
chiếm lĩnh đối tượng học tập, nội dung môn học, đồng thời hình thành và phát
triển năng lực, kĩ năng tích hợp, tránh áp đặt một cách làm duy nhất. Giờ học
Ngữ văn theo quan điểm tích hợp phải là một giờ học hoạt động phức hợp đòi
hỏi sự tích hợp các kĩ năng, năng lực liên môn để giải quyết nội dung tích hợp,
chứ không phải sự tác động các hoạt động, kĩ năng riêng rẽ lên một nội dung
riêng rẽ thuộc “nội bộ phân môn”.
Ngày nay nhiều lí thuyết hiện đại về quá trình học tập đã nhấn mạnh
rằng hoạt động của học sinh trước hết là học cách học. Theo ý nghĩa đó, quan
điểm dạy học tích hợp đòi hỏi giáo viên phải có cách dạy chú trọng phát triển
ở học sinh cách thức lĩnh hội kiến thức và năng lực, phải dạy cho học sinh
cách thức hành động để hình thành kiến thức và kĩ năng cho chính mình, phải
có cách dạy buộc học sinh phải tự đọc, tự học để hình thành thói quen tự đọc,
tự học suốt đời, coi đó cũng là một hoạt động đọc hiểutrong suốt quá trình
học tập ở nhà trường.
Quan điểm dạy học tích hợp hay dạy cách học, dạy tự đọc, tự học không
coi nhẹ việc cung cấp tri thức cho học sinh. Vấn đề là phải xử lí đúng đắn mối
quan hệ giữa bồi dưỡng kiến thức, rèn luyện kĩ năng và hình thành, phát triển
năng lực, tiềm lực cho học sinh.Đây thực chất là biến quá trình truyền thụ tri
thức thành quá trình học sinh tự ý thức về phương pháp chiếm lĩnh tri thức, hình
thành kĩ năng. Muốn vậy, chẳng những cần khắc phục khuynh hướng dạy tri
thức hàn lâm thuần tuý đã đành, mà còn cần khắc phục khuynh hướng rèn luyện
kĩ năng theo lối kinh nghiệm chủ nghĩa, ít có khả năng sử dụng vào đọc hiểu văn
bản, vào những tình huống có ý nghĩa đối với học sinh, coi nhẹ kiến thức, nhất
là kiến thức phương pháp.
Tóm lại, quan điểm tích hợp cần được hiểu toàn diện và phải được quán
triệt trong toàn bộ môn học: từ đọc văn, Tiếng Việt đến làm văn; quán triệt trong
mọi khâu của quá trình dạy học; quán triệt trong mọi yếu tố của hoạt động học
tập; tích hợp trong chương trình, tích hợp trong sách giáo khoa, tích hợp trong
phương pháp dạy học của giáo viên và tích hợp trong hoạt động học tập của học
sinh; tích hợp trong các sách đọc thêm, tham khảo. Quan điểm “lấy học sinh làm
trung tâm” đòi hỏi thực hiện việc tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh
trong mọi mặt, trên lớp và ngoài giờ; tìm mọi cách phát huy năng lực tự học của
học sinh, phát huy tinh thần dân chủ, bồi dưỡng lòng tin cho học sinh thì các em
4/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
mới tự tin và tự học, mới xem tự học là có ý nghĩa và như vậy đào tạo mới có
kết quả.” (Chương trình THPT môn Ngữ văn - Bộ GD&ĐT, năm 2002)./.
2. Cơ sở thựctiễn:
Qua nhiều năm giảng dạy tôi nhận thấy phương pháp giảng dạy truyền
thống giữa các phân môn chưa có sự liên kết chặt chẽ với nhau tách rời từng
phương diện kiến thức, học sinh hoạt động chưa tích cực, hiệu quả đem lại cũng
chưa cao.
Chính vì lẽ đó, dạy học theo quan điểm tích hợp là một xu hướng tất yếu
của dạy học hiện đại, là biện pháp để tích cực hoá hoạt động nhận thức của học
sinh. Học sinh được rèn luyện thói quen tư duy, nhận thức vấn đề một cách có
hệ thống và lôgic. Qua đó học sinh cũng thấy được mối quan hệ biện chứng giữa
các kiến thức được học trong chương trình, vận dụng các kiến thức lí thuyết và
các kĩ năng thực hành, đưa được những kiến thức về văn, Tiếng Việt vào quá
trình tạo lập văn bản một cách hiệu quả.
Có nhiều hình thức tích hợp: Kiểu tích hợp giữa các phân môn trong cùng
một bộ môn (chẳng hạn ở môn Ngữ văn có Văn - Tiếng Việt -Tập làm văn).
Điều này thể hiện trong việc bố trí các bài học giữa các phân môn một cách
đồng bộ và sự liên kết với nhau trên nhiều mặt nhằm hỗ trợ nhau, bổ sung làm
nổi bật cho nhau. Phân môn này sẽ củng cố, hệ thống hóa lại kiến thức cho phân
môn khác và đều hướng đến mục đích cuối cùng là nâng cao trình độ sử dụng
tiếng mẹ đẻ và năng lực cảm thụ văn học cho học sinh.
Hình thức tích hợp được các giáo viên vận dụng và hiện đang được đẩy
mạnh là tích hợp liên môn.
Đây là quan điểm tích hợp mở rộng kiến thức trong bài học với các kiến
thức của các bộ môn khác, các ngành khoa học, nghệ thuật khác, cũng như các
kiến thức đời sống mà học sinh tích lũy được từ cuộc sống cộng đồng, qua đó
làm giàu thêm vốn hiểu biết và phát triển nhân cách cho học sinh.
II. XÁC ĐỊNH MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM
Trong quá trình dạy học, nghiên cứu sáng kiến tích hợp liên môn trong
dạy Ngữ Văn, tôi xác định mục đích của sáng kiến kinh nghiệm này là cung cấp
tri thức toàn diện ở các lĩnh vực cuộc sống cho học sinh từ chính những tiết dạy
văn trên lớp. Ví dụ như kiến thức lịch sử, địa lí, âm nhạc, giáo dục đạo đức lối
sống, ứng xử trong gia đình và ngoài xã hội cho các em.Từ đó giúp học sinh trở
thành đối tượng được phát triển toàn diện về mặt nhận thức cũng như đời sống
tâm hồn, tình cảm trở nên phong phú hơn.
5/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Trong hai năm được phân công giản dạy bộ môn Ngữ Văn ở khối 6, tôi áp
dụng đề tài này với học sinh hai lớp 6A3 và 6A2 trong hai năm học 2013-2014
và năm học 2014-2015.
IV. PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM
Trong rất nhiều phương pháp đổi mới dạy học, tôi nhận thấy phương pháp
vấn đáp, sưu tầm tài liệu, liên hệ thực tiễn, vẽ sơ đồ tư duy… là phù hợp nhất
với việc dạy môn Ngữ Văn, đặc biệt là ứng dụng tích hợp liên môn trong quá
trình giúp học sinh tiếp cận những kiến thức cơ bản và nâng cao. Sau đó, tôi đã
lựa chọn những phương pháp này trong quá trình thực hiện đề tài.
V. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU
Tôi bắt tay vào thực hiện đề tài này trong hai năm học 2013-2014 và
2014-2015.
Đối tượng là học sinh các lớp tôi được phân công giảng dạy môn Ngữ
Văn: lớp 9 và lớp 6, đặc biệt là học sinh lớp 6.
6/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
PHẦN THỨ HAI
NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Thực tế cho thấy, áp dụng hình thức này, học sinh tỏ ra rất hào hứng với
nội dung bài học, vốn kiến thức tổng hợp của học sinh được bổ sung nhẹ nhàng,
tự nhiên nhưng rất hiệu quả. Mặt khác, các kiến thức liên ngành thông qua hình
thức tích hợp này còn giúp học sinh có thêm căn cứ, cơ sở để hiểu rõ hơn nội
dung, ý nghĩa của văn bản.
2. Các giải pháp
a) Tìm hiểu liên hệ những kiến thức địa lí
Trước hết, tôi tìm đọc sách giáo khoa và sách giáo viên môn Địa lí lớp 6
và những cuốn sách Địa lí phổ thông.Từ đó nghiên cứu những nội dung phù
hợp với các bài dạy trong chương trình Ngữ Văn lớp 6. Cụ thể là bản đồ Địa
lí các đơn vị hành chính để đưa học sinh tìm hiểu khám phá các vùng miền
trên cả nước thông qua văn bản “Sông nước Cà Mau” (đưa học sinh đến mảnh
đất Cà Mau, điểm tận cùng của Tổ quốc) hay đến với Cô Tô (một đảo thuộc
vùng biển Đông Bắc), động Phong Nha thuộc tỉnh Quảng Bình, tìm hiểu về vị
trí của cây cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử, một cây cầu bắc qua sông
Hồng nổi tiếng gắn với những năm tháng kháng chiến chống Pháp và chống
Mỹ của thủ đô Hà Nội.
b)Tích hợp kiến thức lịch sử
Mục đích của việc dạy Ngữ Văn là bồi dưỡng tâm hồn tình cảm cho học
sinh.Trước hết là tình yêu thương, sự đồng cảm sẻ chia và lòng trắc ẩn.Bên cạnh
đó, một phần không thể thiếu là tình yêu quê hương đất nước xuất phát từ lòng
tự hào về truyền thống lịch sử dựng nước và giữ nước của cha ông. Trong
chương trình Lịch sử lớp 6, học sinh được học về giai đoạn lịch sử Việt Nam từ
thời khởi đầu, trải qua các triều đại Hùng Vương, An Dương Vương, thời kì Bắc
thuộc đến sự kiện Ngô Quyền chiến thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng,
mở ra thời kì độc lập cho Tổ quốc. Vì thế khi dạy phần văn học dân gian, tôi chú
ý giúp học sinh liên hệ đến thời kì vua Hùng dựng nước thông qua những truyền
thuyết “Con Rồng cháu Tiên”, “Sự tích bánh chưng bánh dày”, “Sơn Tinh -
Thuỷ Tinh”, “Thánh Gióng”. Thời kì chống giặc Minh xâm lược với biết bao
gian nan thử thách được tái hiện qua truyền thuyết Hồ Gươm. Bên cạnh đó, học
sinh hiểu được ước vọng hoà bình của ông cha ta trong suốt quá trình dựng nước
và giữ nước…
7/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
3. Tích hợp với bộ môn Giáo dục công dân
Môn Giáo dục công dân và bộ môn Ngữ Văn có mối qua hệ vô cùng mật
thiết. Bởi lẽ, khi học sinh học Giáo dục công dân thì bộ môn này đóng vai trò
định hướng về hành vi, lối sống, những kiến thức về luật pháp… Còn bộ môn
Ngữ Văn hướng học sinh đến chân – thiện – mĩ.Nghĩa là bồi dưỡng tư tưởng
tình cảm để các em trở thành những con người tốt của xã hội. Đó là những công
dân sống có đạo đức, biết yêu thương con người, biết rung cảm trước cái đẹp,
biết chung tay cùng với cộng đồng làm những điều có ý nghĩa, sống sẻ chia và
nhân ái. Bên cạnh đó thể hiện thái độ ghét cái xấu, cái ác, phê phán những thói
hư tật xấu, những hành vi đạo đức lệch lạc… để từ đó hoàn thiện bản thân mình.
Khi dạy văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” – trích “Dế Mèn phiêu lưu kí”
của nhà văn Tô Hoài, học sinh sẽ rút ra bài học ứng xử trong cuộc sống: tránh
thói kiêu căng, ngạo mạn, coi thường kẻ khác để không mắc những sai lầm. Học
những văn bản nhật dụng như “Động Phong Nha”, “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ”,
“Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử”, học sinh được giáo dục ý thức về môi
trường, ý thức bảo vệ di tích lịch sử văn hoá, danh lam thắng cảnh để từ đó có
những hành động thiết thực, phù hợp với bản thân trong các vấn đề xã hội trên.
Một vài ví dụ minh hoạ
Ví dụ 1: * Khi dạy bài “Con Rồng cháu Tiên”, để tạo hứng thú ngay từ
lúc bắt đầu tiết học thì giáo viên sẽ cho học sinh xem video ca nhạc với các chủ
đề viết về cội nguồn dân tộc để giới thiệu bài. Những bài hát được có thể sử
dụng là: Lời ru Âu Lạc, Huyền sử Âu Lạc, Dòng máu Lạc Hồng, Nổi trống lên
các bạn ơi…
* Khi kết thúc phần tìm hiểu nội dung giáo viên có thể cho học sinh xem
phim hoạt hình về truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên” để chuyển sang phần
tổng kết.
* Trong quá trình giảng dạy, để giúp học sinh hiểu được thời đại lịch sử
buổi đầu dựng nước thì giáo viên đặt câu hỏi tích hợp với kiến thức môn Lịch sử
lớp 6 bài 12 tiết 13 Nước Văn Lang
- Giáo viên hỏi: Hãy cho biết truyền thuyết mà chúng ta đang tìm hiểu
nói về thời đại nào của nước ta?
- Học sinh trả lời: Thời đại Hùng Vương
- Giáo viên hỏi: Đất nước ta thời ấy có tên gọi là gì?
- Học sinh trả lời: Hùng Vương lên ngôi đặt tên nước là Văn Lang.
*Để tích hợp với bộ môn Địa lí, có thể thực hiện những câu hỏi:
- Giáo viên hỏi: Kinh đô thời ấy đặt ở đâu? Địa danh ấy ngày nay là
phường, thành phố nào?
8/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
- Học sinh trả lời: Đóng đô ở Phong Châu ngày nay là phường Bạch
Hạc, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
* Tích hợp kiến thức môn GDCD lớp 6 tuần 7 tiết 7 bài 6 (Biết ơn):
- Giáo viên hỏi:Hằng năm nhân dân ta vẫn nhớ đến ngày giỗ Tổ Hùng
Vương và rất nhiều người đã hành hương về với đất Tổ, về thăm Đền Hùng.
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương là ngày nào? Câu ca nào nói đến điều này?
- Học sinh trả lời: Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng 10 tháng 3
Hay câu ca dao : Ai về Phú Thọ cùng ta/ Nhớ ngày giỗ Tổ tháng ba mồng
mười.
* Ngoài ra có thể tích hợp học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh:
- Giáo viên hỏi: Để nhắc nhở về trách nhiệm, lòng tự hào dân tộc, Bác
Hồ đã có câu nói nổi tiếng nào khi đến thăm Đền Hùng ngày 19-9-1954, trong
buổi nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn 308 ( Đại đoàn quân Tiên
Phong)?
- Học sinh trả lời: “Ngày xưa các vua Hùng đã có công dựng nước, ngày
nay Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.” Câu nói của Bác có tác dụng giáo
dục truyền thống yêu nước ý thức dân tộc, nâng cao tinh thần đại đoàn kết,
nguồn sức mạnh to lớn chi phối toàn bộ quá trình phát triển của lịch sử dân tộc;
là động lực cổ vũ lớn lao tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam trong sự
nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc.
Ví dụ 2: Khi dạy bài “Bánh chưng, bánh giầy”,giáo viên tích hợp với
môn Giáo dục công dântuần 7 tiết 7 bài Biết ơn
- Giáo viên hỏi: Ý nghĩa của phong tục ngày Tết nhân dân làm bánh
chưng, bánh giầy?
- Khi học sinh trả lời, giáo viên chốt: Câu chuyện vừa giải thích nguồn
gốc của hai loại bánh vừa phản ánh thành tựu văn minh nông nhiệp. Ngày Tết
nhân dân làm bánh chưng, bánh giầy để cúng tổ tiên, Trời Đất thể hiện sự biết
ơn thế hệ đi trước, luôn nhớ đến truyền thống, phong tục của tổ tiên. Điều đó
cũng cho thấy tinh thần yêu lao động, yêu nghề nông, yêu những sản phẩm nông
nghiệp của con người Việt Nam.
Ví dụ 3:- Khi dạy bài Thánh Gióng, giáo viên tích hợp kiến thức môn
Lịch sử bài 12 tiết 13 bài Nước Văn Lang, tích hợp môn Giáo dục công dân
tuần 7 tiết 7 bài Biết ơn, tích hợp môn Địa lí để hướng dẫn học sinh tìm hiểu
văn bản.
- Giáo viên hỏi: Việc Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt cho thấy
trình độ làm vũ khí của nhân dân ta thời đó như thế nào?
9/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
- Học sinh trả lời: Đã có sự tiến bộ, đã rèn sắt, đúc đồng phục vụ nhu cầu
cuộc sống và chống giặc.? Theo em truyền thuyết Thánh Gióng phản ánh sự thật
lịch sử nào của nước ta? ( Tích hợp kiến thức môn Lịch sử).
- Giáo viên hỏi : Việc nhân dân lập đền thờ và hàng năm mở hội Gióng
thể hiện điều gì? ( Tích hợp môn Giáo dục công dân )
- Học sinh trả lời: Thể hiện lòng biết ơn của nhân dân dành cho người anh
hùng đã xả thân đánh giặc cứu nước.
- Giáo viên hỏi : Là một học sinh, em thể hiện lòng biết ơn với Thánh
Gióng nói riêng và các anh hùng liệt sĩ nói chung như thế nào? (Tích hợp môn
Giáo dục công dân)
- Học sinh trả lời:Học tập tốt; kêu gọi mọi người bảo vệ các di tích lịch
sử, các đền thờ; giúp đỡ các gia đình thương binh, chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ,
làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa…
- Giáo viên tích hợp môn Địa lí hỏi : Làng Gióng hay làng Phù Đổng
hiện nay ở đâu?
- Học sinh trả lời: Làng Gióng nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội.Gia
phía đông của thủ đô.
Ví dụ 4 Dạy bài “Sông nước Cà Mau” giáo viên có thể liên hệ với môn
Giáo dục công dân bảo vệ môi trường tuần 8 tiết 8 bài “Yêu thiên nhiên sống
hòa hợp với thiên nhiên”để giáo dục học sinh rằng thiên nhiên rất cần thiết với
con người, cần phải biết yêu quý, giữ gìn, mở rộng những gì thuộc về thiên
nhiên như: trồng thêm rừng, trồng cây xanh vườn trường, chăm sóc bồn hoa, cây
cảnh, giữ gìn thiên nhiên trong xanh, sạch sẽ…
Ví dụ 5Khi dạy bài “Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử”, giáo viên tích
hợp kiến thức môn Lịch sử để cung cấp thêm cho học sinh về chiến tranh phá
hoại miền Bắc của đế quốc Mĩ, cầu Long Biên cũng đã phải chịu những tàn phá
Ví dụ 7:Dạy bài “ Bức thư của thủ lính da đỏ”,hay là bài “Động phong
Nha”giáo viên tích hợp với môn Giáo dục công dân tuần 8 tiết 8 bài “Yêu thiên
nhiên sống hòa hợp với thiên nhiên” để giáo dục học sinh ý thức bảo vệ tài
nguyên thiên nhiên chính là bảo vệ sự sống của mình…
10/20
Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - học Ngữ Văn 6”.
GIÁO ÁN MINH HỌA
THÁNH GIÓNG
(Truyền thuyết )
A/. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp học sinh nắm được những nội dung chính và đặc điểm nổi bật về
nghệ thuật của truyện Thánh Gióng.
1. Kiến thức:
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết
về đề tài giữ nước.
- Những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông
cha ta được kể trong một tác phẩm truyền thuyết.
- Học sinh cần có năng lực vận dụng kiến thức liên môn như Lịch sử, Địa
lí, Giáo dục công dân để giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài học.
- Học sinh học tốt môn GDCD để thể hiện lòng biết ơn với những người
có công với nước; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ
di sản văn hóa, di tích lịch sử, nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc.
2. Kỹ năng:
- Đọc - hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại.
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
- Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo
trong văn bản.
- Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn
bản.
- Nắm bắt tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự
thời gian.
*Các kĩ năng sống được giáo dục: kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp các
em khi đóng vai đọc hợp tác một cách hiệu quả; kĩ năng hợp tác để làm việc
theo nhóm có hiệu quả hơn.
3.Thái độ:
- Giáo dục HS lòng tự hào về truyền thống anh hùng trong lịch sử chống
giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Tinh thần ngưỡng mộ, kính yêu những anh hùng
có công với non sông đất nước.
4. Định hướng phát triển năng lực học sinh:
- Năng lực tóm tắt văn bản tự sự
- Phân tích đánh giá cảm thụ về nhân vật lịch sử
11/20
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một vài kinh nghiệm thực hiện phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy - Học Ngữ Văn 6", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
skkn_mot_vai_kinh_nghiem_thuc_hien_phuong_phap_tich_hop_kien.doc