SKKN Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

PHẦN A- ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lí do chọn đề tài

1. Cơ sở lí luận

Lepton- Xtôi gọi âm nhạc là “ tốc ký của tình cảm”. Nhạc sĩ kiêm nhà phê

bình âm nhạc Xer - Cốp thì gọi nó là “ ngôn ngữ của tâm hồn”, “ là lĩnh vực của

tình cảm và những tâm trạng”, là “đời sống của tâm hồn biểu hiện bằng âm

thanh”.

Trong xã hội hiện nay, giáo dục thiếu niên nhi đồng luôn là mối quan tâm

của các quốc gia. Ở Việt Nam cũng vậy, mục tiêu giáo dục chỉ rõ rằng: Nhằm

đào tạo những con người phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe,

thẩm mỹ và nghề nghiệp. Ngoài việc trang bị cho các em tri thức khoa học thì

vấn đề giáo dục âm nhạc trong nhà trường phổ thông không chỉ là việc giảng

dạy âm nhạc thuần túy mà thông qua âm nhạc còn tác động đến toàn bộ thế giới

tư tưởng, tình cảm của học sinh- trước hết là tình cảm thẩm mỹ, đạo đức và trí

tuệ của các em.

Chính vì vậy, âm nhạc có tác dụng to lớn đối với giáo dục nói chung và

giáo dục trẻ thơ nói riêng. Nó là một phần quan trọng của chiếc chìa khóa mở

cửa những nhân cách con người xã hội chủ nghĩa trong thời đại mới.

2. Cơ sở thực tiễn

Trong chương trình giáo dục phổ thông nói chung và chương trình giáo

dục Tiểu học nói riêng, bộ môn Âm nhạc đã được xem là bộ môn không thể

thiếu. Bởi, âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ em được

ca hát là được hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình.

Những hình tượng âm thanh, những lời ca tiếng hát, những giai điệu đẹp tác

động vào cảm xúc của các em, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và

sự sáng tạo.

Môn Âm nhạc Tiểu học được chia thành các phân môn: Học hát, Tập đọc

nhạc, Phát triển khả năng nghe nhạc. Ở lớp 1, 2, 3 gồm 2 nội dung: Học hát và

phát triển khả năng nghe nhạc, còn ở lớp 4, 5 gồm Học hát, Tập đọc nhạc và

phát triển khả năng nghe nhạc. Trong đó Học hát là nội dung chủ yếu, chiếm đa

số thời lượng của chương trình Âm nhạc Tiểu học. Nó còn là sự tổng hợp của

các phân môn khác. Qua nội dung các bài hát và các hoạt động giúp học sinh

hình thành thói quen nhận xét sự vật, sự việc, diễn tả được cảm nhận của mình

về vẻ đẹp của thiên nhiên, của con người, của vạn vật xung quanh từ đó thêm

yêu và trân trọng cuộc sống.

3/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

Là một giáo viên âm nhạc đã giảng dạy mười sáu năm, tôi được tiếp xúc

với tất cả các em học sinh, từ những em có năng khiếu đến những em không có

năng khiếu, từ những em thích học nhạc đến những em không thích học nhạc,

những em được bố mẹ, gia đình quan tâm tạo điều kiện học tập đến những em

không được quan tâm, tạo điều kiện. Tôi luôn mong muốn các em dần phát triển

và nâng cao hơn nữa khả năng của mình. Vì thế tôi luôn suy nghĩ, tìm ra những

phương pháp giảng dạy phù hợp với điều kiện và khả năng tiếp thu của học sinh

để giờ học Âm nhạc thật sinh động, hấp dẫn, giúp các em thể hiện khả năng và

cảm xúc của mình thật hồn nhiên, trong sáng, góp phần hình thành và phát triển

nhân cách toàn diện cho học sinh.

Thời lượng của tiết dạy Âm nhạc nói chung và tiết Âm nhạc lớp 1 chỉ có

35- 40 phút – 1 tiết / tuần, trong đó nội dung chủ yếu chiếm phần lớn thời gian là

học hát . Vậy làm thế nào để mỗi giờ học hát thực sự có hiệu quả và lôi cuốn

học sinh ? Là giáo viên chuyên trách môn Âm nhạc, tôi luôn nhận thức được

tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học, bản thân có chuyên môn

và nghiệp vụ vững vàng, tôi đã thường xuyên tự nghiên cứu, tìm tòi, không

ngừng học hỏi kinh nghiệm của bạn bè đồng nghiệp để xây dựng những tiết dạy

tốt. Những tiết dạy của tôi luôn được thanh tra chuyên môn phòng giáo dục quận

Thanh Xuân, Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn đánh giá cao.

Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, nghiên cứu, áp dụng và đưa ra :

“ Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1”.

II. Mục đích nghiên cứu :

- Nhằm góp phần đổi mới nội dung và phương pháp dạy học âm nhạc ở

Tiểu học, nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc cho học sinh lớp1, giúp

giáo viên nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của mình.

- Đáp ứng mục tiêu đào tạo của ngành đề ra trong hoạt động giảng dạy và

giáo dục nhân cách học sinh.

- Giúp học sinh tiếp cận và lĩnh hội những kiến thức âm nhạc với phương

pháp học tập mới.

- Giúp học sinh thêm yêu thiên nhiên, con người, có thái độ đúng đắn với

những tình huống của cuộc sống.

- Giúp học sinh phát triển khả năng âm nhạc, nâng cao năng lực cảm thụ.

- Giúp học sinh không những học tốt môn Âm nhạc mà còn học tốt những

môn khác như Tiếng Việt, Toán, Tự nhiên xã hội, Đạo đức, Thể dục, ….

- Giúp học sinh yêu thích ca hát, mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn từ đó đưa

4/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

phong trào văn nghệ trong nhà trường ngày càng phát triển.Tạo tiền đề

cho thế hệ trẻ nâng cao thẩm mĩ trong âm nhạc và trong cuộc sống sau này, góp

phần hoàn thiện nhân cách của mình.

III. Đối tượng nghiên cứu:

- Học sinh tiểu học lớp 1 trường tôi năm học 2015-2016 và năm học

2016-2017.

- Quá trình giảng dạy âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu học.

- Chương trình âm nhạc lớp1.

IV. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu:

+ Nội dung chương trình sách giáo khoa lớp 1.

+ Phương pháp giảng dạy bộ môn Âm nhạc.

+ Thông tin trên mạng toàn cầu Internet.

+ Giúp giáo viên sử dụng đàn phím điện tử.

- Phương pháp xử lí thông tin.

- Phương pháp đàm thoại: Nhằm gợi mở, củng cố, tổng kết cho học sinh

những kiến thức thông tin cần thiết.

- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Theo dõi việc kiểm tra đánh giá học

sinh trên lớp; Tổng kết kinh nghiệm sư phạm; Học tập kinh nghiệm qua dự giờ

đồng nghiệp.

- Phương pháp thực hành.

- Phương pháp quan sát, so sánh, thống kê đối chiếu.

V. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:

Kế hoạch nghiên cứu từ năm học 2015- 2016 đến năm học 2016- 2017.

5/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

PHẦN B- NỘI DUNG ĐỀ TÀI

I.Những biện pháp để giải quyết vấn đề:

1.Mục tiêu; Nội dung chương trình; Đặc điểm tâm lý lứa tuổi:

1.1 Mục tiêu của môn Âm nhạc ở lớp 1:

Âm nhạc là môn năng khiếu thông qua môn học, trẻ em được hoạt động,

được nhận thức, được cảm thụ âm nhạc. Qua các bài học, các em được nghe hát,

được nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc.

Chương trình Âm nhạc lớp 1 là sự nối tiếp, củng cố, nâng cao thêm một

bước khả năng ca hát và năng lực âm nhạc cho các em. Trọng tâm là củng cố và

rèn luyện để hình thành một số kỹ năng: hát rõ lời, đồng đều, hòa giọng, chính

xác và diễn cảm.

Cụ thể như sau:

- Dạy cho học sinh hát đúng giai điệu, thuộc lời ca các bài hát phù hợp

với độ tuổi và khả năng tiếp thu của các em, hòa giọng hát cá nhân trong giọng

hát chung của tập thể.

- Qua giai điệu, tiết tấu, lời ca của các bài hát nhằm giáo dục tình cảm

đạo đức trong sáng, lành mạnh, góp phần làm cho đời sống tinh thần của các em

thêm phong phú.

- Phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc thông qua ca hát, biểu diễn, trò

chơi và kể chuyện âm nhạc.

Như vậy, mục tiêu môn Âm nhạc lớp 1 nằm trong mục tiêu môn Âm nhạc

bậc Tiểu học. Giáo viên cần nắm được và làm tốt những mục tiêu đề ra sẽ đạt

kết quả cao mỗi giờ dạỵ

1.2. Nội dung chương trình:

Chương trình Âm nhạc lớp 1 trong đó phần Học hát qui định những nội

dung sau:

- Học sinh học 12 bài hát ngắn gọn (trong đó có 2 bài dân ca Việt Nam, 1

bài hát nước ngoài) tầm cữ giọng trong một quãng 8 là chủ yếu, các bài hát đều

viết ở nhịp 2/4.

- Bước đầu tập kỹ năng ca hát (lấy hơi, bắt giọng vào bài, hát đều, hòa

giọng và diễn cảm). Tập hát rõ lời, giọng hát nhẹ nhàng tự nhiên.

- Kết hợp với gõ đệm, vận động phụ họa đơn giản hoặc trò chơi âm nhạc.

Danh mục bài hát gồm 12 bài sau đây:

1.Quê hương tươi đẹp ( Dân ca Nùng- Đặt lời : Anh Hoàng ).

2.Mời bạn vui múa ca ( Phạm Tuyên )

3.Tìm bạn thân ( Việt Anh ).

4.Lí cây xanh ( Dân ca Nam Bộ ).

6/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

5.Đàn gà con ( Nhạc Phi-lip-pen-cô; Lời: Việt Anh ).

6.Sắp đến tết rồi ( Hoàng Vân ).

7.Bầu trời xanh ( Nguyễn Văn Qùy ).

8.Tập tầm vông ( Nhạc: Lê Hữu Lộc- Lời: Theo đồng dao ).

9.Qủa ( Nhạc và lời: Xanh Xanh ).

10.Hòa bình cho bé ( Huy Trân ).

11.Đi tới trường ( Nhạc: Đức Bằng- Lời: Học vần lớp 1 cũ ).

12.Đường và chân (Nhạc: Hoàng Long- Lời: Thơ Xuân Tửu ).

1.3. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi:

- Mỗi học sinh lớp 1 là một nhân cách đang hình thành.

- Trong mỗi học sinh lớp 1 tiềm tàng khả năng phát triển.

- Học sinh có tri giác cụ thể, trí tưởng tượng phong phú, hiếu động, thích

hoạt động, vui chơi, ca hát.

Vì thế, trong từng bài giảng cụ thể người giáo viên cần chú ý phương

pháp sư phạm nhằm kích thích sự chủ động suy nghĩ, sự sáng tạo, trí tưởng

tượng của học sinh nhằm đem lại niềm vui, hứng thú cho các em, giúp các em

nắm được ý nghĩa, nội dung bài học.

2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:

Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi nhận thấy một số thuận lợi và khó

khăn như sau:

2.1. Thuận lợi:

- Dưới sự chỉ đạo của Chi bộ và Ban giám hiệu nhà trường với phương

châm là con chim đầu đàn, tiên phong trong phương hướng nhiệm vụ giáo dục.

Trong những năm gần đây trường tôi gặt hái được nhiều thành công trong việc

đổi mới phương pháp dạy học, đây là nhiệm vụ trọng tâm mà lãnh đạo nhà

trường đặt ra và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh. Nhà trường

trang bị các loại sách tham khảo bồi dưỡng chuyên môn, đồ dùng trực quan,

nhạc cụ hiện đại và đặc biệt tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên được tham gia

đầy đủ các lớp học bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ tin học,

giao lưu học hỏi ở các trường bạn, cũng như sự giúp đỡ tạo điều kiện của bạn bè

đồng nghiệp...

- Về phía giáo viên được đào tạo chuyên ngành âm nhạc chính quy, nhiệt

tình, sáng tạo, có ý thức đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần cuộc vận

động: “Mỗi giáo viên là một tấm gương trong học tập và sáng tạo” của ngành

đề ra.

- Về phía học sinh được tiếp cận với âm nhạc dưới nhiều hình thức, các

con đa phần hứng thú học tập môn Âm nhạc.

7/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

- Nội dung các bài hát lớp 1 gần gũi với học sinh, giai điệu trong sáng, dễ

thuộc, tiết tấu vui tươi, sôi nổi.

2.2. Khó khăn:

Qua việc giảng dạy nhiều năm môn Âm nhạc tại trường tiểu học, tôi nhận

thấy:

- Âm nhạc là một môn học nghệ thuật đòi hỏi học sinh phải có chút năng

khiếu nhưng giáo viên phải dạy trên phạm vi đại trà, số học sinh mỗi lớp lại lớn

nên không tránh khỏi trong giờ dạy có nhiều đối tượng học sinh cùng một lúc

(có và không có năng khiếu). Đây chính là một khó khăn của giáo viên dạy nhạc

trong nhà trường phổ thông. Vẫn còn nhiều học sinh coi bộ môn âm nhạc là môn

phụ, không cần thiết nên hạn chế năng lực nhận thức, phát triển âm nhạc của

chính các em.

- Một phần không nhỏ học sinh chưa mạnh dạn trước các bạn, chưa biết

cách tư duy hoặc nắm bắt nội dung bài học còn chậm nên ảnh hưởng chung đến

tiết học.

- Nhà trường chưa có phòng học âm nhạc riêng.

Nhìn vào thực tế đã nêu, tôi nhận thấy việc học hát không hề đơn giản,

nhất là đối với học sinh lớp 1. Học sinh thì nhỏ tuổi, hiếu động có khi còn thuộc

bài trước, giáo viên thì chủ quan cho rằng đó là các bài hát ngắn gọn, dễ dạy.

Song nếu mỗi người giáo viên tìm được những biện pháp khắc phục và hướng

dẫn học sinh một cách đúng đắn có phương pháp phù hợp, sáng tạo, biết sử dụng

đồ dùng dạy học hợp lý, hiệu quả thì chắc chắn giờ học sẽ sinh động và hấp dẫn

học sinh.

II. Giải pháp thực hiện.

1. Điều tra phân loại học sinh:

Để biết được kết quả học tập khả năng của học sinh, ngay từ tiết đầu

tiên của năm học tôi thường phân loại học sinh thông qua một cuộc “kiểm tra

nhỏ” về khả năng ca hát và vận động của các em. Từ kết quả của cuộc “kiểm

tra” thăm dò tại các lớp, tôi phân ra những em học sinh có năng khiếu về hát và

vận động, có sự yêu thích môn học, và những em không có năng khiếu, khả

năng còn hạn chế, sức tập trung kém để từ đó kịp thời điều chỉnh và thay đổi

phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.

Kết quả đầu 1 năm học 2015- 2016; 2016- 2017:

- Hát hay, vận động tự tin

: 7% đến 10%

- Hát đúng, vận động hạn chế : 60% đến 75%

- Hát chưa đúng, thiếu tự tin : 18% đến 25%

8/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

2. Biện pháp thực hiện:

Dạy âm nhạc lớp 1 chủ yếu là dạy hát. Dạy hát là giáo dục âm nhạc. Học

sinh học hát chính là tiếp xúc với âm nhạc có lời. Ngoài giai điệu và tiết tấu, lời

ca của bài hát còn biểu hiện nội dung cụ thể về một sự vật, sự việc. Mỗi bài hát

là một cảm xúc, một tâm trạng, một cách nhìn thế giới khách quan và thể hiện

nội tâm được diễn tả bằng ngôn ngữ văn học và âm nhạc. Trước đây khi chưa

chú ý tới những vấn đề nêu trong đề tài thì giáo viên và học sinh làm việc một

cách thụ động và hiệu quả chưa thật như mong đợi. Khi chú ý đổi mới cách

nhìn, phương pháp hướng dẫn học sinh hứng thú chủ động tiếp cận những bài

học những kiến thức, những sự vật hiện tượng xung quanh như thú vị hơn, hấp

dẫn hơn.

Theo phân phối chương trình và thiết kế bài giảng thì nội dung học hát

thường diễn ra trong 2 tiết (Tiết 1: Học bài hát mới- tiết 2: Ôn tập và vận động),

tôi thường tiến hành các hoạt động chia theo dạng bài sau:

*)Tiết 1: Học bài hát mới.

- Hoạt động 1: Học hát.

+ Bước 1: Giới thiệu bài

+ Bước 2: Hát mẫu.

+ Bước 3: Đọc lời ca.

+ Bước 4: Học hát và luyện tập.

- Hoạt động 2: Hát kết hợp gõ đệm

+ Bước 1: Hướng dẫn từng câu.

+ Bước 2: Luyện tập gõ đệm cả bài.

- Hoạt động 3: Hát kết hợp vận động theo nhạc.

*) Tiết 2: Ôn tập bài hát.

- Hoạt động 1: Ôn hát kết hợp gõ đệm

+ Bước 1: Ôn bài hát.

+ Bước 2: Ôn hát kết hợp gõ đệm.

- Hoạt động 2: Vận động phụ họa

+ Bước 1: Hướng dẫn từng động tác, từng câu.

+ Bước 2: Luyện tập vận động cả bài.

Với những hoạt động và các bước nêu trên, giáo viên cần có sự chủ động,

linh hoạt thay đổi phương pháp giảng dạy nhằm lôi cuốn học sinh vào tiết học.

Bằng sự phát vấn, gợi mở, làm mẫu sinh động giáo viên dẫn dắt, giúp các

em hát đúng giai điệu và lời ca, tiếng hát còn thể hiện được “cái hồn” của nhạc,

có sức biểu cảm với những trạng thái khác nhau.

9/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

Hệ thống các bài hát lớp 1, theo tôi, thường chia thành các thể loại: Bài

hát dân ca, bài hát nước ngoài, bài hát về loài vật, bài hát về hoa lá, bài hát về

chủ đề hòa bình,….. Đối với mỗi bài dạy đều có mục đích, yêu cầu, nội dung

riêng, và tùy từng đối tượng học sinh, tôi thường thực hiện theo các bước sau:

2.1. Xác định mục tiêu bài học:

Trong khi lên kế hoạch bài dạy, bao giờ tôi cũng tìm hiểu kĩ, xác định và

đề ra rõ ràng mục tiêu của mỗi bài, thể hiện cụ thể những điều học sinh phải biết

được (kiến thức), làm được (kĩ năng), và rút ra bài học gì cho bản thân (thái độ).

Việc xác định mục tiêu tiết dạy cũng cần lưu ý tới từng đối tượng học sinh, từng

lớp sẽ giúp tiết học đạt hiệu quả hơn.

*Ví dụ 1: Tiết 1- Học hát: Bài Quê hương tươi đẹp.

+ Về kiến thức: Học sinh biết đây là bài dân ca của dân tộc Nùng, bài hát

ca ngợi cảnh đẹp của quê hương đất nước. HS biết hát theo giai điệu và đúng lời

ca.

+ Về kĩ năng: Học sinh hát tập thể chính xác theo giai điệu thuộc lời ca;

hát đều, hòa giọng, rõ lời. Biết hát kết hợp vỗ tay đệm theo phách, nhịp.

+ Về thái độ: Học sinh thêm hiểu, yêu dân ca, có tinh thần vui vẻ, thêm

yêu cuộc sống.

*Ví dụ 2: Tiết 24 - Học hát: Bài Qủa

+ Về kiến thức: Học sinh biết tên gọi một số loại một số loại quả trong

cuộc sống: quả khế, quả trứng, quả bóng. Biết hát theo giai điệu và lời ca.

+ Về kĩ năng: Học sinh hát đều, hòa giọng, rõ lời. Biết hát kết hợp gõ

đệm theo nhịp và tiết tấu lời ca.

+ Về thái độ: Học sinh thấy được tác dụng của mỗi loại quả trong cuộc

sống hàng ngày, biết ăn uống và tập thể dục rèn luyện cho người thêm khỏe

mạnh.

*Ví dụ 3: Tiết 12 - Ôn tập bài hát Đàn gà con .

+ Về kiến thức: Học sinh hát đúng giai điệu và thuộc lời ca.

+ Về kĩ năng: Học sinh biểu diễn tương đối đều và tự nhiên với động tác

vận động phụ họa.

+ Về thái độ: Giáo dục học sinh biết nghe lời cha mẹ, yêu thương nhau

như anh em một nhà.

*Ví dụ 4: Tiết 27 - Ôn tập bài hát Hòa bình cho bé .

+ Về kiến thức: Học sinh hát đúng giai điệu và thuộc lời ca.

+ Về kĩ năng: Học sinh biểu diễn tương đối đều và tự nhiên với động tác

vận động phụ họa.

10/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

+ Về thái độ: Giáo dục học sinh đoàn kết, yêu thương nhau sống vui trong

hạnh phúc và hòa bình.

2.2. Chuẩn bị:

2.2.1 Giáo viên:

Với tiết dạy nào cũng vậy, tôi luôn chuẩn bị chu đáo đồ dùng dạy học, tư

liệu giảng dạy, giáo án trước khi lên lớp và sử dụng chúng một cách linh hoạt,

hiệu quả. Trước hết là việc chuẩn bị về kiến thức, nghiên cứu kĩ nội dung bài

giảng thông qua sách giáo viên Nghệ thuật lớp 1 (trong đó có môn Âm nhạc),

tập bài hát lớp 1. Tôi còn nghiên cứu thêm tài liệu tham khảo như: Sách Âm

nhạc- Tác giả, tác phẩm, báo Thế giới trong ta, sách Phương pháp giảng dạy

Âm nhạc ở Tiểu học, Thiết kế bài giảng lớp 1, …. Tôi luôn nắm vững quy trình

một tiết học hát để xây dựng tiết dạy cho hợp lý.

Như tôi đã trình bày, với thời lượng ít nên việc chuẩn bị chu đáo đồ dùng

dạy học trực quan giúp giáo viên vững vàng, chủ động khi hướng dẫn cho học

sinh:

- Đàn phím điện tử (organ, piano điện tử): luyện đánh và đệm các bài hát

chính xác.

- Đĩa CD các bài hát lớp 1, đài đĩa hoặc máy tình và loa.

- Nhạc cụ gõ (thanh phách, mõ, song loan,….).

- Các động tác vận động phụ họa phù hợp từng bài hát.

- Tranh, ảnh minh họa phù hợp nội dung các bài hát, lời ca bài hát.

- Máy tính, projecter.

2.2.2.Học sinh:

Tùy từng bài hát mà tôi yêu cầu học sinh chuẩn bị trước một số vấn đề để

giúp học sinh học tốt và nắm vững hơn nội dung bài học:

- Tìm những bài hát cùng chủ đề, chủ điểm.

- Động tác vận động phụ họa.

* Ví dụ 1: Tiết 11- Học hát: Bài Đàn gà con.

Từ cuối tiết 10, tôi đã nhắc học sinh tìm một số bài hát theo chủ điểm

các con vật.

*Ví dụ 2: Tiết 20- Ôn bài hát: Lí cây xanh

Tôi yêu cầu học sinh chuẩn bị một số động tác vận động phụ họa cho bài

và tập hát kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp.

Tóm lại, đối với nội dung dạy hát lớp 1, những đồ dùng dạy học giáo viên

cần có phải đáp ứng được những vấn đề nghe thấy (đàn, đĩa nhạc) và thực hành

thuận tiện (nhạc cụ gõ, động tác vận động phụ họa). Tuyệt đối tránh nói nhiều,

khó hiểu. Đặc biệt việc dùng đàn phím điện tử, đĩa CD hát mẫu là rất cần thiết

11/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

và không thể thiếu trong giờ học hát, nó giúp học sinh hát chính xác về cao độ,

tạo sự tập trung học tập, giáo viên không cảm thấy mệt mỏi, rát họng vì phải hát

mẫu nhiều, thậm chí nó còn khắc phục tình trạng “hát chênh, hát phô”, hát

không chuẩn xác của giáo viên.

Chuẩn bị trình chiếu lời ca nhằm thu hút 100% học sinh tập trung về một

hướng, cùng khai thác và thực hiện các nội dung học tập theo sự hướng dẫn của

giáo viên. Bảng lời ca bao gồm các phần: Lời ca bài hát; Lời ca có đánh dấu

chỗ lấy hơi, gõ đệm theo nhịp, phách hoặc tiết tấu lời ca.

Được thực hành với các nhạc cụ gõ là cách thức luyện tập giúp các con

chắc nhịp phách trường độ một bài hát rất tốt, việc học sinh chuẩn bị trước ở

nhà những bài hát cùng chủ đề, chủ điểm, động tác vận động phụ họa,… kích

thích trí tò mò muốn khám phá cái mới ở học sinh. Làm được như vậy chứng tỏ

sự chủ đạo của thầy, sự chủ động sáng tạo của trò một yêu cầu cơ bản trong “đổi

mới phương pháp dạy học” hiện nay.

2.3. Các hoạt động dạy và học:

Khi lên chi tiết kế hoạch bài dạy cho các tiết học, tôi thường chia thành

các hoạt động cơ bản:

- Hoạt động 1: Học hát (Ôn bài hát đối với tiết 2)

- Hoạt động 2: Hát kết hợp gõ đệm (Vận động phụ họa đối với tiết 2)

- Hoạt động 3: Luyện tập (Tập biểu diễn )

Đối với từng lớp, từng đối tượng học sinh, tôi luôn dự kiến các yêu cầu,

các câu hỏi, các phương pháp dạy học trong từng hoạt động để giúp học sinh

nắm vững bài học.

2.4. Các bước tiến hành dạy một bài hát lớp 1:

Trong quá trình dạy và học, việc giải quyết đồng thời những thao tác cơ

bản: Nhìn – nghe – ghi nhớ - thực hành- sáng tạo dựa trên nguyên tắc “ Học vui

– vui học” góp phần không nhỏ để giờ học đạt tới sinh động, hiệu quả. Tiến

hành tổng hợp những thao tác cơ bản trong một giờ giúp giáo viên và học sinh

hoạt động nhịp nhàng, tạo bầu không khí vui – thoải mái – một yêu cầu cơ bản

trong giờ âm nhạc- đặc biệt là giờ học hát.

2.4.1. Học hát

a, Giới thiệu bài: Thời gian từ 1 đến 2 phút.

* Mục đích: Giúp học sinh nắm được nội dung tiết học và tạo hứng thú

cho học sinh.

Để giới thiệu bài, ngay từ đầu tiết học, tôi đưa ra một số tranh ảnh sinh

động và đẹp mắt (ngoài những bức tranh có sẵn ở trong sách giáo khoa), có nội

dung phù hợp với bài hát để giới thiệu. Khi tiến hành giảng bài, tôi đưa ra các

12/30

SKKN Âm nhạc- Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

câu hỏi gợi mở, gợi ý để các em nhận xét, nhận ra nội dung của tranh, ảnh gắn

với nội dung bài hát, dẫn dắt các em vào bài một cách nhẹ nhàng. Sau khi tôi

giới thiệu tên bài hát, xuất xứ, tên tác giả….tôi còn sử dụng thêm bản đồ thế

giới, bản đồ Việt Nam, những cảnh quan đặc trưng để giới thiệu giúp các con có

cái nhìn khái quát về sự vật hiện tượng xung quanh (Tôi luôn chú ý đến độ vừa

sức với lứa tuổi) và vừa giúp các con khắc sâu kiến thức.

* Ví dụ 1: Tiết 4- Học hát: Bài Quê hương tươi đẹp (Dân ca Nùng)

- Tôi dùng bức ảnh có cảnh đẹp về đồng lúa xanh, núi rừng, thác nước

chảy cho học sinh quan sát rồi đặt câu hỏi:

? Bức tranh vẽ cảnh đẹp ở đâu? – Học sinh trả lời.

Giáo viên chốt đó là những cảnh đẹp được nhắc đến trong bài hát Quê hương

tươi đẹp của dân tộc Nùng, đồng thời đó cũng là cảnh đẹp của quê hương đất

nước Việt Nam.

- Tôi dùng ảnh thiếu nữ mặc trang phục Nùng, bản đồ Việt Nam để giới

thiệu về phong tục tập quán của đồng bào Nùng, địa bàn người dân tộc Nùng

thường sinh sống,….

13/30