SKKN Một số vấn đề khó khăn gặp phải khi giảng dạy bài nhiệt kế - Nhiệt giai lý 6, lực đẩy ác si mét lý 8 và hướng khắc phục khó khăn

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới đất nước phù hợp với yêu cầu CNHHĐH đất nước, nghành giáo dục đào tạo phải đào tạo ra những con người có đức, có tài năng động sáng tạo làm ciệc có khoa học kỷ luật và hiệ quả.Những năm gần đây nghành đã không ngừng đổi mới nội dung học của trò, cách dạy cuat thầy nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục .

Download

Mét sè vÊn ®Ò khã kh¨n gÆp ph¶i khi gi¶ng d¹y bµi

nhiÖt kÕ- nhiÖt giai lý 6, lùc ®Èy ¸c si mÐt

lý 8 vµ h-íng kh¾c phôc khã kh¨n

A. §Æt vÊn ®Ò

§Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n-íc phï

hîp víi yªu cÇu CNHH§H ®Êt n-íc, nghµnh gi¸o dôc ®µo t¹o ph¶i ®µo

t¹o ra nh÷ng con ng-êi cã ®øc, cã tµi n¨ng ®éng s¸ng t¹o lµm ciÖc cã

khoa häc kû luËt vµ hiÖ qu¶.Nh÷ng n¨m gÇn ®©y nghµnh ®· kh«ng ngõng

®æi míi néi dung häc cña trß, c¸ch d¹y cuat thÇy nh»m n©ng cao hiÖu qu¶

gi¸o dôc .

M«n vËt lý lµ c¬ së cña nhiÒu nghµnh khoa häc kü thuËt, v× vËy ng-êi

häc hiÓu vµ nhËn thøc ®-îc c¸c hiÖn t-îng, quy luËt vËt lý lµ rÊt quan

träng. Vai trß cña s¸ch gi¸o khoa cung cÊp néi dung kiÕn tøc c¬ b¶n hiÖn

®¹i s¸t víi thùc tÕ lµ mét ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu cho ng-êi häc. Bªn c¹nh

®ã vai trß chñ ®¹o cña ng-êi thÇy trong viÖc h-íng dÉn häc sinh lÜnh héi

nh÷ng kiÕn thøc còng rÊt quan träng. Ng-êi thÇy trong qu¸ tr×nh d¹y häc

ph¶i lµm cho häc sinh thÊy ®ùoc, hiÓu ®-îc, hiÓu ®-îc.vµ biÕt ¸p dông

nh÷ng c¸i m×nh ®· häc vµo cuéc sèng th-êng ngµy.

Néi dung s¸ch gi¸o khoa , vai tß chñ ®¹o cña thÇy ngoµi viÖc cung cÊp

th«ng tin kiÕn thøc c¬ b¶n cßn ph¶i rÌn cho häc sinh t¸c phong suy nghÜ ,

ph©n tÝch hiÖn t-îng vµ lµm viÖc cã khoa häc nhÇm phÊt triÓn nh©n c¸ch

cña m×nh. Ng-êi thÇy ph¶i t¹o cho häc sinh lßng yªu khoa häc, yªu cuéc

sèng vµ nghÞ l-c v-¬n lªn tr-íc nh÷ng khã kh¨n khi ®óng tr-íc t×nh

huèng cã vÊn ®Ò.

Qua gi¶ng dþ vËt lý bËc THCS t«i thÊy ®a sè néi dung kiÕn thøc häc sinh

dÔ häc , dÔ hiÓu vµ mang l¹i nhiÒu thong tin míi cho häc sinh.tuy nhiªn

vÉn cßn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n cho ng-êi d¹y , ng-êi häc dÉn ®Õn

hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y chua cao ë m«n lý 6, 8. qua thùc tÕ gi¶ng d¹y, suy

nghÜ tr¨n trë toi m¹nh d¹n nghÜ ra mét vµi h-íng kh¾c phôc theo ý chñ

quan cña m×nh.

B. Néi dung

I. NhiÖt kÕ – NhiÖt giai

a. Tr×nh tù c¸c b-íc ®i cña s¸ch gi¸o khoa

1. NhiÖt kÕ

H·y nhí l¹i bµi häc vÒ nhiÖt kÕ ®· häc ë líp 4 vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau

®©y:

C₁. Cã 3 b×nh ®ùng n-íc a, b ,c cho thªm n-íc ®¸ vµo b×nh a ®Ó cã n-íc

l¹nhcho thªm n-íc nãng vµo b×nh c ®Ó cã n-íc Êm.

a. Nhóng ngãn tay trá cña bµn tay ph¶i vµo b×nh a, nhóng ngãn tay

trá cña bµn tay tr¸i vµo b×nh c c¸c ngãn tay cã c¶m gi¸c thÕ nµo? (

h×nh 22.1)

b.Sau mét phót rót c¶ hai ngãn tay ra, cïng nhóng vµo b×nh b (h×nh

22.2)c¸c ngãn tay cã c¶m gi¸c thÕ nµo?Tõ thÝ nghiÖm nµy cã thÓ rót

ra kÕt luËn g×?

C₂: Cho biÕt thÝ nghiÖm vÏ ë h×nh 22.3 vµ h×nh 22.4 dïng ®Î lµm g×?

C₃: h·y quan s¸t råi so s¸nh c¸c nhiÖt kÕ vÏ ë h×nh 22.5 vÒ GH§, c«ng

dông råi ®iÒn vµo b¶ng 22.1 (sgk)

C₄: CÊu t¹o cña nhiÖt kÕ y tÕ cã ®Æc ®iÓm g×? CÊu t¹o nh- vËy cã t¸c

dông g×?

b. Nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i khi d¹y phÇn trªn.

- Môc tiªu cña bµi häc ë môc 1 lµ cho häc sinh biÕt cÊu t¹o cña nhiÖt kÕ

vµ c«ng dông cña c¸c nhiÖt kÕ kh¸c nhau.

Nõu gi¸o viªn khi d¹y bµi nµy kh«ng suy nghÜ kü vÒ h-íng d¹y, c¸c cuu

hái phô ®Æt ra thªm cho häc sinhth× sÏ gÆp ph¶i mét ssè khã kh¨n v-ãng

m¾c khi tr¨ lêi häc sinh th-ßng tr¨ lêi sai vÊn ®Ì cÇn hái.

+ ë môc b c©u C₁, yªu cÇu häc sinh rót ra kÕt luËn g×? th× häc sinh

th-¬ng tr¶ lêi vu v¬ kh«ng râ ý ®å c©u hái.

+ ¥ c©u hái C₂th× ý ®å cña c©u hái nµy lµ cho häc sinh biÕt c¸ch chia

®é cña nhiÖt kÕ nh-ng häc sinh th-¬ng tr¶ lêi h×nh 22.3 nhiÖt kÕ ®Ó ®o

nhiÖt ®éi cña h¬i n-íc ®ang s«i, h×nh 22.4 dïng ®Ó ®o nhiÖt ®é cña n-íc

®¸ dang tan.

+ Qua môc nµy häc sinh vÉn chua biÕt cÊu t¹o bªn trong, bªn ngoµi cña

nhiÖt kÕ nh- thÕ nµo, vµ v× sao nhiÖt kÕ cã thÓ ®o nhiÖt ®é. Häc sinh còng

ch-a biÕt c¸ch ®o nhiÖt ®é nh- thÕ nµo?

+ ë c©u C₄th× häc sinh lóng tóng tr-íc c©u tr¶ lêi nµy v× kh«ng biÕt quan

s¸t vµo ®©u ®Ó tr¶ lêi v× c©u hái chua râ.

Nh÷ng khã kh¨n trªn dÉn ®Õn gi¸o viªn mÊt th× giê cho viÖc tr¶ lêi cña

häc sinh do ®o bµi häc d¹y th-êng bÞ thiÕu giê.

c.H-íng kh¾c phôc

Theo ý chñ quan cña t«i khi d¹y bµi nµy th× gi¸o viªn cã thÓ chØnh söa

mét sè c©u hái cho râ h¬n vµ cã thÓ thªm mét sè c©u hái phòo h¬n gióp

häc sinh dÔ hiÓu dÔ tr¶ lêi t¨ng tÝnh tß mß .

1. NhiÖt kÕ

H·y nhí l¹i bµi häc nhiÖt kÕ ®· häc ë líp 4 ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái sau

®©y.

C₁: cã ba b×nh a, b, c cho thªm n-íc ®¸ vµo b×nh a ®Ó cã n-íc l¹nh, cho

thªm vµo b×nh c ®Ó cã n-íc Êm.

a. Nhóng ngãn tay trá cña bµn tay vµo b×nh a, nhóng ngãn tay trá cña

bµn tay tr¸i vµo b×nh c (h×nh 22.1 sgk) c¸c ngãn tay cã c¶m gi¸c

thÕ nµo?

b. Sau mét phót, rót c¶ hai ngãn tay råi nhóng vµo b×nh b (h×nh 22.2

Sgk) c¸c ngãn tay cã c¶m gi¸c thÕ nµo? Tõ thÝ nghiÖm nµy em cã

thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ c¶m gi¸c chÝnh x¸c nãng l¹nh cña tay?

C₂: Quan s¸t nhiÖt kÕ vµ m« t¶ cÊu t¹o cña nhiÖt kÕ? Khi nong lªn th×

chÊt láng trong èng qu¶n nh- thÕ nµo vµ ng-îc l¹i?

C₃: Quan s¸t h×nh 22.3 vµ h×nh 22.4 h·y m« t¶ c¸ch chia ®é cho nhiÖt kÕ?

C₄: quan s¸t råi so s¸nh nhiÖt kÕ ë h×nh 22.5 vÒ GH§, §CNN, cong dông

vµ ®iÒn vµo b¶ng 22.1 (sgk)

C₅: quan s¸t ®iÓm A trong èng qu¶n cña nhiÖt kÕ y tÕ vµ cho biÕt t¹i ®ã

cã ®Æc ®iÓm g×? cÊu t¹o nh- vËy cã t¸c dông gi?

C₆: H·y nªu c¸ch ®o nhiÖt ®é cña nhiÖt kÕ y tÕ?

II/ Lùc ®Èy ¸c si mÐt

- Khi d¹y bµi nµy mét sè khã kh¨n mµ gi¸o viªn th-êng gÆp ph¶i ë môc

II ®é lín cña lùc ®Èy ¸c si mÐt.

a. Tr×nh tù c¸c b-íc ®i cña s¸ch gi¸o khoa

II.

T¸c dông cña chÊt láng lªn vËt nhóng ch×m trong nã (sgk)

§é lín cña lùc ®Èy ¸c si met

1. Dù ®o¸n

TruyÒn thuyÕt kÓ r»ng mét h«m ¸c si met ®ang n»m trong bån t¾m ®Çy

n-íc chît ph¸t hiÖn ra r»ng «ng ta nhÊn ch×m ng-êi trong nøoc cµng

nhiÒu th× lùc ®Èy do n-íc t¸c dông lªn «ng cµng m¹nh. nghÜa lµ thÓ tÝch

phÇn n-íc bÞ chiÕm chç cµng lín th× lùc ®Èy cña n-íc cµng m¹nh.

Dùa vµo nhËn xÐt mµ ¸c si mÐt dù ®o¸n ®é lín cña lùc t¸c dông lªn vËt

nhóng ch×m trong chÊt lángb»ng träng l-îng phÇn chÊt láng bÞ vvËt

chiÕm chç.

2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra

b»ng nhiÒu thÝ nghiÖm kh¸c nhau ng-êi ta ®· kh¼ng ®Þnh ®-îc dù ®o¸n

trªn lµ ®óng. Sau ®©y lµ mét trong nhøng thÝ nghiÖm nµy ( H×nh 10.3 a, b,

C₃: h·y chøng minh r»ng thÝ nghiÖm ë h×nh 10.3 chøng tá dù ®o¸n vÒ ®é

lín cña lùc ®Èy ¸c si met nªu trªn lµ ®óng.

3. C«ng thøc tÝnh ®é lín cña lùc ®Èy acsimet

NÕu gäi V lµ thÓ tÝch cña phÇn chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç vµ d lµ träng

l-îng riªng cña chÊt láng th× ®é lín cña lùc ®Èy acsmet ®-îc tÝnh b»ng

c«ng thøc F_A=d.V

b. Nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i.

- Khi d¹y bµi nµy gi¸o viªn th-¬ng lóng tóng trong viÖc h-íng ®Én

häc sinh lµm thÝ nghiÖm kiÓm chøng ®Ó rót ra lùc ®Èy cña chÊt

láng t¸c dông lªn vËt b»ng träng l-îng khèi chÊt láng bÞ vËt chiÕm

chç

( F_A= P)

- Khi häc bµi nµy häc sinh khã h×nh dung mét c¸ch cô thÓ nÕu gi¸o

viªn chØ diÔn t¶ b»ng lêi ®Én ®Õn häc sinh hiÓu bµi mét c¸h m¬ hå.

- Khi x©y dùng c«ng thøc F_A= d.V th× gi¸o viªn th-êng ¸p ®Æt cho

häc sinh dÉn ®Õn häc sinh khã hiÓu.

c. H-íng kh¾c phôc

Theo c¸ nh©n t«i khi d¹y bµi nµy th× gi¸o viªn cã thÓ lµm nh- sau:

- Yªu cÇu häc sinh t×m hiÓu dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ

nghiÖm.

- Gi¸o viªn h-íng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm vµ chó ý häc sinh

khi lµm thÝ nghiÖm sao cho vËt nÆng ë môc b, c ph¶i ngËp trong

n-íc vµ kh«ng ch¹m vµo ®¸y hay thµnh cèc.

- Gi¸o viªn ph©n c«ng nhãm häc sinh lµm thÝ nghiÖm vµ ph¸t dông

cô cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.

- Tr-íc khi d¹y gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n b¶ng phô c¸c b-íc thÝ

nghiÖm ë nhµ.

- Gi¸o viªn yªu cÇu nhãm häc sinh lµm thÝ nghiÖm vµ ghi kÕt qu¶ thÝ

nghiÖm cña nhãm m×nh theo c¸c b-íc sau:

Nhãm 1

Nhãm 2 Nhãm 3 Nhãm 4

B₁: ®o träng l-îng vËt

nÆng P₁= ? N

P₁=...N

P₁= ….N P₁= …N P₁=….N

B₂: nhóng vËt ngËp vµo

nøoc trong b×nh trµn ®o

P₂= ? N

P₂= …N P₂= …N P₂= …N P₂= …N

F_®= P₁-P₂F_®=P₁-P₂F_®= P₁-P₂F_®=P₁-P₂

=..N

=…..N

F_®= P₁– P₂= ? N

B₃: ®æ n-íc trµn ra ë cèc P₁’ =..N

B vµo cèc A ®o P’ = ? N

P₁’ =..N P₁’ =..N P₁’ =..N

P_{n-íc trµn ra}= P₁’ – P₂

P_n=P₁’-P₂P_n=P₁’-P₂P_n=P₁’-P₂P_n=P₁’-P₂

= ..N = ..N = ..N = ..N

B₄: so s¸nh F_®vµ P_{n-íc trµn ra}

Sau khi häc sinh lµm thÝ nghiÖm xong gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt

kÕt qu¶ lµm thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm. §a sè häc sinh sÏ so s¸nh ë b-íc

B₄lµ F_d= P_n( F_®lµ lùc ®Èy cña n-íc t¸c dông lªn vËt, P_nlµ träng

l-îngcña n-íc trµn ra còng chÝnh lµ träng l-îng phÇn n-íc bÞ vËt chiÐm

nh- sau:

+ Chóng ta gäi V lµ thÓ tÝch n-íc trµn ra, d lµ träng l-îng riªng cña

n-íc vËy träng l-îng nuíc trµn ra sÏ lµ P = d.V

+ Theo bøoc 4 ta kiÓm chøng dù ®o¸n F_®= P_nnªn suy ra F_A= d. V

+ c«ng thøc trªn kh«ng nhøng dïng trong tr-êng hîp nhóng vËt vµo

n-¬c mµ cßn ®óng cho c¸c tr-êng hîp khi nhóng vËt vµo chÊt láng

kh¸c vµ c«ng thøc ®ã chÝnh lµ c«ng thøc tÝnh ®é lín cña lùc ®Èy ac si

met.

+ Tõ c«ng thøc F = d.V gi¸o viªn cho häc sinh thÊy ®-î lùc ®Èy ac si

mÐt t¸c dông lªn vËt kh«ng phô thuäc vµo chÊt lµm vËt mµ chØ phô

thuéc vµo träng l-îng riªng cña chÊt láng vµ thÓ tÝch phÇn chÊt láng

bÞ vËt chiÕm châ.

- Gi¸o viªn cho hs thÊy kh«ng nh÷ng chÊt láng cã lùc ®Èy ¸c si mÐt mµ

cã c¶ trong chÊt khÝ. C«ng thøc trªn vÉn ®-îc ¸p dông cho lùc ®Èy ac si

mÐt cña chÊt khÝ.

C. Bµi häc kinh nghiÖm

Tr-íc khi gi¶ng d¹y gi¸o viªn cÇn nghiªn cøu kü bµi d¹y nhÊt lµ nh÷ng

bµi khã, nh÷ng néi dung khã hiÓu gi¸o viªn cã thÓ t×m ra mét ph-¬ng ¸n

tèi -u ®Ó gi¶ng day sao cho häc sinh dÔ hiÓu, dÔ häc vµ hiÖu qu¶ gi¶ng

d¹y coa h¬n.

Khi lªn líp gi¸o viªn kÕt hîp nhÒu ph-¬ng ph¸p, nhiÒu c¸ch thøc d¹y häc

nh»m t¹o sù say mª ham häc cña ng-ßi häc.

®Ó hs tr¶ lêi.

nghiÖm. Nã cã thÓ ch-a chÝnh x¸c l¾m rÊt mong sù góp ®ì cña ®ång

Ngµy 19 th¸ng 4 n¨m 2009

Ng-êi viÕt :

T¨ng Ngäc Diªn

9 trang minhvan 10/06/2025 110

Download

Bạn đang xem tài liệu "SKKN Một số vấn đề khó khăn gặp phải khi giảng dạy bài nhiệt kế - Nhiệt giai lý 6, lực đẩy ác si mét lý 8 và hướng khắc phục khó khăn", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_mot_so_van_de_kho_khan_gap_phai_khi_giang_day_bai_nhiet.doc