SKKN Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phân môn vẽ tranh Đề tài
Với mục tiêu là: “Phải làm gì để thực hiện yêu cầu đổi mới nhằm nâng cao chất lượng bài dạy của mình” và để các em học sinh nắm bắt được kiến thức của giáo viên, cảm nhận được cách sâu sắc về vẻ đẹp của con người, thiên nhiên xung quanh mình qua đó phát huy được trí tưởng tượng và óc sáng tạo, hình thành thị hiếu thẩm mỹ, hoàn thiện nhân cách thông qua nội dung các bài học mĩ thuật.
MỤC LỤC
I/Lý do chọn đề tài
Trang
1. Đặt vấn đề. …………………………………………………...2
2. Mục đích đề tài………………………………………………..3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. .....………………………. 4
II/ Nội dung ………………………………………………………..4
1. Thực trạng đề tài. …………………………………………….4
1.1. Thuận lợi………………………………………………5
1.2. Khó khăn………………………………………………5
2. Nguyên nhân…………………………………………………6
3. Nội dung cần giải quyết……………………………………...7
3.1 Vai trò của giáo viên…………………………………….7
3.2 Chuẩn bị đồ dùng dạy học………………………………8
3.3 Phát triển các năng lực của học sinh trong tiết học…….13
3.4 Phương pháp tổ chức lồng ghé các trò chơi………..….18
4. Một số biện pháp……………………………………………22
5. Kết quả chuyển biến. ………………………………………35
III/ Kết luận ……………………………………..……………….37
1. Kết luận chung……………………………………………...37.
2. Những kiến nghị, đề xuất. ..……………………………….38
3. Tài liệu tham khảo………………………………………….39
4. Những nhận xét đánh giá. …………………………….......40
1
I/. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Môn mĩ thuật ở cấp THCS là một trong những môn học có đặc thù rất riêng, nó
không nhằm đào tạo nên những họa sĩ tương lai, hay những người chuyên nghiệp
làm về công tác mĩ thuật. Mục đích chủ yếu của môn học là giúp học sinh biết cách
cảm nhận cái đẹp, yêu cái đẹp để từ đó biết cách rèn luyện đôi bàn tay trí óc của
mình nhằm phát huy óc sáng tạo, tính độc lập để tạo ra cái đẹp. Môn mĩ thuật đã
góp phần hỗ trợ các em trong các môn học khác giúp các em phát triển toàn diện
cả về Đức - Trí - Thể - Mĩ cùng các kỹ năng sống cơ bản.
Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào tạo con
người có một trình độ thẩm mĩ nhất định ngày càng quan trọng. Vì vậy trong những
năm qua giáo dục thẩm mĩ thông qua môn học môn học mĩ thuật của chương trình
giáo dục phổ thông, là một môn học độc lập với mục tiêu, chương trình sách giáo
khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào tạo, kết
quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách nghiêm túc.
Trên thực tế chúng ta nhận thấy học sinh rất ham thích học vẽ. Nếu như chúng
ta xây dựng cho các em có ý thức học tập tốt tạo ra không khí thoải mái khi học thì
sẽ đạt được hiệu quả tốt nhất. Nhưng tùy theo từng trình độ nhận thức và năng
khiếu của từng em, từng độ tuổi khác nhau (từ lớp 6 tới lớp 9) mà giáo viên biết
quá trình nhận thức diễn ra ở từng em. Vậy không thể tác động đến quá trình nhận
thức của tất cả học sinh bằng một biện pháp như nhau. Có học sinh ta phải tác động
từ từ, có học sinh phải vừa trực tiếp và vừa gián tiếp ở nhiều phía mới nắm bắt
được. Có học sinh chỉ cần tác động ít lâu đã nắm bắt ngay được nội dung bài học.
Nếu như không có sự gợi mở gây hứng thú của giáo viên thì học sinh không có sự
ham thích tìm tòi học tập.
2
Với mục tiêu là: “Phải làm gì để thực hiện yêu cầu đổi mới nhằm nâng cao chất
lượng bài dạy của mình” và để các em học sinh nắm bắt được kiến thức của giáo
viên, cảm nhận được cách sâu sắc về vẻ đẹp của con người, thiên nhiên xung quanh
mình qua đó phát huy được trí tưởng tượng và óc sáng tạo, hình thành thị hiếu thẩm
mỹ, hoàn thiện nhân cách thông qua nội dung các bài học mĩ thuật.
Là một bộ môn năng khiếu, thông qua những nét vẽ, học sinh diễn đạt khả
những suy nghĩ, sáng tạo của mình vẫn còn nhiều khó khăn. Đặc biệt là phân môn
vẽ tranh đề tài. Vì thế trong khi học và khi học sinh thực hành rất dễ gây ra tình
trạng chán nản, mất hứng thú vì phân môn vẽ tranh đề tài đòi hỏi sự tưởng tượng,
sáng tạo, sự tìm tòi,…đưa ra ý tưởng của mình như thế nào cho hợp lý, phù hợp với
khả năng vẽ của bản thân.
Để khơi dậy cho học sinh khả năng trong giờ học vẽ tranh đề tài, đòi hỏi người
giáo viên cần phải thực sự say mê giảng dạy, luôn không ngừng trau dồi kiến thức,
bồi dưỡng bản thân để từ đó tìm ra những cách dạy mới phù hợp với từng đối
tượng học sinh nhằm tạo được sự hứng thú, lôi cuốn, đam mê trong giờ học mĩ
thuật. Vì vậy mà tôi chọn đề tài: “ Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phân
môn vẽ tranh đề tài”. Là một đề tài hay nên năm nay tôi vẫn tiếp tục chỉnh sửa, bổ
sung để đề tài ngày càng hoàn thiện hơn nữa. Đây cũng chính là lí do tôi chọn đề
tài “Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phân môn vẽ tranh đề tài” cho sáng
kiến kinh nghiệm năm học 2015- 2016.
2. Mục đích đề tài
- Giúp học sinh nắm vững kiến thức cơ bản về vẽ tranh,đề tài (các bước vẽ, lỗi
cần tránh khi vẽ tranh đề tài, biết lựa chọn những nội dung vẽ phù hợp với khả
năng của bản thân...) biết kết hợp, vận dụng linh hoạt các kỹ năng và tư duy sáng
tạo khi làm bài vẽ tranh đề tài. Biết vận dụng một cách sáng tạo khi kết hợp cả các
chất liệu khác nhau để tạo thành tranh mà không cứ phải là màu vẽ như: giấy màu,
vải vụn, xốp màu, các loại hạt ngũ cốc…
3
- Từ đó xây dựng cho các em những kỹ năng sống đẹp hơn, tốt hơn để các em
có những cái nhìn đẹp hơn về con người cũng như cuộc sống xung quanh.
- Với mỗi tiết học, người giáo viên cần khơi gợi và phát huy tối đa năng lực của
học sinh như: năng lực tư duy, sáng tạo, năng lực cảm nhận, đánh giá, năng lực làm
việc theo nhóm…Đây chính là những kỹ năng rất cần thiết cho học sinh sau này.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đề tài này tôi sẽ hướng đến học sinh từ lớp 6 đến lớp 9. Đồng thời cũng có thể
với các em ở độ tuổi làm quen với chương trình học năng khiếu ngành mĩ thuật, các
em sẽ vững tin hơn với kỹ năng của mình và mạnh dạn hơn trong việc sáng tác
tranh theo đề tài bài vẽ của chính mình có hiệu quả tốt nhất, phân ra từng khối học
và mức độ yêu cầu cũng khác nhau. Chỉ ra cho học sinh thấy yêu cầu của mình rõ
ràng, cụ thể với mỗi khối. Để từ đó các em dần hình dung ra công việc cần làm đối
với bài học.
- Phân loại học lực của học sinh trong vẽ tranh đề tài.
- Thái độ học tập của học sinh khi được học đến phân môn vẽ tranh đề tài.
II/. NỘI DUNG
1. Thực trạng của việc dạy và học môn Mĩ thuật ở nhà trường
Trường THCS mới được thành lập vào năm 2011. Từ năm học 2011-2012 tôi
được phân công giảng dạy tại trường, tôi chỉ phụ trách giảng dạy khối 6, 7 vì khối
8, 9 chưa có lớp. Đến năm học 2012-2013, trường có 8 lớp học với các khối 6,7,8.
Và từ năm học 2013 -2014, trương học đã có đủ bốn khối học 6, 7, 8, 9. Đến năm
học 2015-2016, với sĩ số toàn trường là hơn tám trăm học sinh, 19 lớp. Với tập thể
giáo viên của nhà trường có nghị lực, bản lĩnh, đầy nhiệt huyết. Trước đây, chất
lượng học sinh thấp nhưng với sự nỗ lực của tập thể giáo viên nhà trường cùng với
các em học sinh đã đưa chất lượng dạy và học của nhà trường ngày càng tiến bộ,
4
luôn đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, trước thực trạng chung đó vẫn còn những thuận lợi
đó, nhà trường vẫn còn có những khó khăn riêng.
1.1. Thuận lợi
- Môn Mĩ thuật là môn học nghệ thuật, thu hút rất nhiều học sinh.
- Ngày nay, phong trào học Mĩ thuật ngày càng một sôi nổi, hầu hết các em học
sinh hào hứng với môn học và môn học đã được chú ý. Mĩ thuật là môn học năng
khiếu bổ ích, lý thú và tươi vui, có tính giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cao và là môn
học bổ trợ tích cực cho các môn học khác. Vì thế các em đón nhận tiết học một
cách nhiệt tình và hào hứng.
- Nhà trường quan tâm đầu tư công nghệ thông tin cho dạy học như: máy chiếu,
máy tính, kết nối mạng Internet trong từng phòng học, đầu tư mua mẫu vật... Vì thế
góp phần thuận tiện cho việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Làm cho mỗi tiết
học thêm sinh động và phong phú hơn.
1.2 Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi đó, việc giảng dạy môn Mĩ Thuật trong nhà trường
vẫn còn nhiều bất cập. Một số học sinh còn chưa quen cách sắp xếp bố cục trong
khi làm bài, đặc biệt là ở phân môn vẽ tranh đề tài nên cách sắp xếp các mảng, hình
trong tranh chưa tốt, chưa phân rõ hình ảnh chính phụ. Học sinh chưa chịu khó sưu
tầm tư liệu phục vụ cho môn học, thiếu sự sáng tạo riêng, thường chỉ nhìn vào tranh
mẫu có sẵn để vẽ dẫn tới bài vẽ thiếu phong phú, thiếu sinh động, thiếu đi yếu tố
tạo nét riêng, nỗi bật trong bài vẽ của mình. Đặc biệt, sự bị động trong học vẽ của
học sinh khi lệ thuộc vào tranh vẽ có sẵn.
Về phía gia đình học sinh chưa quan tâm đến việc học mĩ thuật của con em
mình với quan niệm là “là những môn học phụ không quan trọng” nên không có sự
chuẩn bị tốt về đồ dùng học tập, họa phẩm cần thiết như: giấy vẽ, bút chì, màu
5
vẽ,…vào giờ học các em lúng túng về việc này nên tình trạng không tập trung dẫn
đến bài vẽ thường chưa hoàn chỉnh, hoặc bỏ dở giữa chừng.
- Ngoài ra điều kiện nhà trường còn thiếu thốn như : phòng học chức năng, vật
mẫu cho giáo viên và học sinh còn hạn chế, phương tiện, đồ dùng trực quan,... Vì
thế ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập và giảng đạt của giáo viên và học sinh.
Trên đây với những thực trạng hầu như đều không đảm bảo được yêu cầu, nội
dung, phương pháp dạy học. Bản thân tôi suy nghĩ và đưa ra quyết định nghiên
cứu, học hỏi kinh nghiệm trong chuyên môn để dạy tốt môn mĩ thuật cấp THCS nói
chung và phân môn vẽ tranh đề tài nói riêng thì đây là phân môn được học sinh
thích học nhưng chưa phát huy đươc hết năng lực của học sinh để đạt được sản
phẩm tốt nhất so với khả năng của các em. Từ đó tôi cũng tự hỏi: Làm thế nào để
học sinh hiểu và học tốt môn vẽ tranh đề tài? Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến
tình trạng trên như: các em chưa hiểu rõ được nội dung, yêu cầu của bài vẽ tranh;
chưa nắm bắt được các câu hỏi gợi ý; chưa có sự tưởng tượng phong phú; chưa
quan sát thực tế nhiều; chưa chịu khó thu thập thông tin bên ngoài; chưa biết cách
đưa ý tưởng của người vẽ vào trong tranh vẽ của mình.
2. Nguyên nhân
- Một nguyên nhân quan trọng đầu tiên đó là: học sinh chưa vận dụng tốt kỹ
năng thực hành của mình, không có ý tưởng cụ thể, lúng túng trong bài vẽ, thiếu sự
tự tin khi làm bài, không mạnh dạn thể hiện nét vẽ trên giấy. Đặc biệt chưa khai
thác hết năng lực của bản thân (năng lực tư duy, sáng tạo, năng lực cảm nhận, đánh
giá, năng lực làm việc theo nhóm…).
- Hình chính, phụ trong tranh chưa có được sự bổ trợ lẫn nhau.
- Chưa đổi mới trong phương pháp học của bản thân, có quan niệm vẽ bài theo
kiểu sao chép, copy trong tài liệu có sẵn,…
6
- Nhiều em bị ảnh hưởng từ những hình ảnh truyện tranh của nước ngoài nên
lối vẽ khô cứng mang nặng tính minh họa,…
- Với bậc phụ huynh chưa quan tâm đầu tư đúng mức cho con em có được học
cụ đầy đủ đáp ứng cho những môn học năng khiếu.
3. Nội dung cần giải quyết
3.1. Vai trò của giáo viên.
- Luôn luôn động viên, khuyến khích các em mạnh dạn dám nghĩ, dám thể hiện
bộc lộ tính cách của mình, thể hiện những cảm xúc của mình trong bài vẽ, là điều
cần thiết với việc học vẽ tranh đề tài.
- Tạo được niềm tin trong học sinh, từ đó các em sẽ tự tin vào bài của bản thân
các em, tăng thêm tư duy về ý tưởng sáng tạo nghệ thuật, thị hiếu thẩm mĩ của học
sinh để các em có thể tự mình sáng tạo nên những bức tranh đẹp, những sản phẩm
có tính thẩm mĩ cao.
- Có phương pháp học hợp lý trong phân môn vẽ tranh đề tài, tự ý thức nâng cao
kỹ năng thực hành qua thời gian rèn luyện đạt hiệu quả cao nhất đối với sản phẩm
của mình làm ra.
- Sưu tầm nhiều tư liệu, dụng cụ phục vụ cho phân môn vẽ tranh: Tranh, ảnh,
sách, họa phẩm,…
- Một phương pháp mới trong các tiết dạy học tương lai, vai trò của người thầy
đối với sự chuẩn bị khi lên lớp là rất quan trọng. Muốn gây được hứng thú cho các
em trong tiết học thầy cô giáo phải giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức điều
khiển mọi hoạt động nói chung cũng như hoạt động nhận thức riêng của học sinh.
Cho học sinh chủ động trong các hoạt động như từ tìm và chọn nội dung đề tài,
cách vẽ, thực hành.Khuyến khích các em tìm ra những phương pháp mới, cách giải
quyết vấn đề theo cách mới để tránh lối học chay, nhàm chán. Luôn tạo cho mình
một tâm thế vững vàng, bình tĩnh tự tin. Muốn vậy tôi phải tập cho mình một tư thế
7
đĩnh đạc, tác phong nhanh nhẹn, giọng nói truyền cảm, đầy nhiệt huyết với nhiệm
vụ cao cả là đưa các em bước vào một thế giới nghệ thuật của trí tưởng tượng, tính
sáng tạo, thế giới của cái đẹp và tìm hiểu nó thông qua các bài học vẽ tranh đề tài.
- Chuẩn bị nghiên cứu kỹ giáo án, tìm ra những phương pháp phù hợp cho từng
bài dạy và từng khối lớp khác nhau. Áp dụng kiến thức liên môn với một số môn
học khác để bài dạy được phong phú hơn. Bên cạnh đó, người giáo viên nên tự
làm những đồ dùng dạy học, sưu tầm tài liệu, vẽ tranh phục vụ cho bài dạy của
mình .
Từ những điều trên tôi rút ra khinh nghiệm: Để có được một giờ dạy vẽ tranh đề
tài tốt thì người thầy có một vai trò vô cùng quan trọng. Đó là làm thế nào để hát
huy được tối đa những năng lực của học sinh. Đặc biệt là việc tạo ra sự thích thú,
say mê, kích thích trí tưởng tượng của học sinh.
3.2. Chuẩn bị đồ dùng dạy học.
Trong một tiết học muốn gây được hứng thú và sự say mê cũng như muốn cho
học sinh đạt được một kết quả tốt thì việc chuẩn bị đồ dùng là rất quan trọng. Giáo
viên phải đầu tư cho việc chuẩn bị đồ dùng, thích hợp đáp ứng yêu cầu bài dạy .Đồ
dùng phải đáp ứng được tính thẩm mĩ không tùy tiện cẩu thả, đồ dùng phải phong
phú và đa dạng . Bởi là giáo viên dạy cái đẹp thì người giáo viên cũng cần phải thể
hiện được trình độ thẩm mĩ nhất định không những trong việc làm ra những đồ
dùng dạy học tự làm, cách bày mẫu mà ngay cả cách ăn mặc, đi đứng, nói năng …
cũng là một điều cần thiết.
VD: Khi dạy bài - Vẽ tranh đề tài học tập của mĩ thuật lớp 6, tôi chuẩn bị một số
tranh vẽ có nội dung khác nhau ( quét sân, trường, tưới cây, lao động… ). Cho học
sinh quan sát nhận xét và rút ra kinh nghiệm cho bản thân:
8
Hình 1: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát.
9
Hình 2: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát.
10
Hình 3: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát.
11
Tải về để xem bản đầy đủ
39 trang
18/05/2025
120
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phân môn vẽ tranh Đề tài", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_phuong_phap_giup_hoc_sinh_hoc_tot_phan_mon_ve_tr.doc
