SKKN Môt số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8 ở trường THCS Khương Đình

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ

I.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

TiÕng Anh lµ ng«n ng÷ ®-îc nhiÒu quèc gia sö dông nhÊt, nã trë thµnh

ngôn ngữ chính thức cña nhiÒu n-íc, lµ ng«n ng÷ giao tiÕp gi÷a con ng-êi víi

con ng-êi trªn toµn thÕ giíi.

Víi xu thÕ héi nhËp quèc tÕ, ViÖt Nam ®ang ngµy cµng ph¸t huy hÕt kh¶

n¨ng s½n cã trong mäi lÜnh vùc. Ng«n ng÷ giao tiÕp trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc vµ

cã søc m¹nh tiªn quyÕt. HiÖn nay, khi ®Êt n-íc ta ®· gia nhËp tæ chøc th-¬ng

m¹i thÕ giíi WTO th× viÖc biÕt tiÕng Anh vµ sö dông ®-îc tiÕng Anh sÏ gióp

chóng ta cã nhiÒu c¬ héi ®Ó n©ng cao sù hiÓu biÕt vµ ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt.

ChÝnh v× vËy, m«n ngo¹i ng÷ nãi chung vµ tiÕng Anh nãi riªng ngµy cµng trë nªn

quan träng. Ngµy nay, ë n-íc ta trong c¸c nhµ tr-êng phæ th«ng, ®¹i häc hay cao

®¼ng vµ ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o sau ®¹i häc, bé m«n tiÕng Anh ®· ®-îc coi nh-

mét m«n häc chÝnh - mét m«n häc b¾t buéc.

Chóng ta đã x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña m«n häc ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña

toµn x· héi: lµ mét phương tiện hoµ nhËp víi céng ®ång quèc tÕ vµ khu vùc; tiÕp

cËn th«ng tin vµ khoa häc kÜ thuËt; tiÕp cËn nh÷ng nÒn v¨n ho¸ kh¸c còng nh-

nh÷ng sù kiÖn quèc tÕ quan träng. Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o ®-a ra môc tiªu cho bé

m«n: Ch-¬ng tr×nh m«n tiÕng Anh cÊp THCS nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë

häc sinh nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng c¬ b¶n vÒ tiÕng Anh vµ nh÷ng phÈm chÊt trÝ

tuÖ cÇn thiÕt ®Ó tiÕp tôc học tập và lao động.

Ch-¬ng tr×nh tiÕng Anh đã ®-îc ®-a vµo gi¶ng d¹y ë c¸c tr-êng THCS

nhiÒu n¨m nay, nh-ng tiếng Anh vÉn lµ mét m«n học tương đối khó đối víi häc

sinh. Ph-¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c tiÕt d¹y còng nh- môc ®Ých d¹y vµ häc tiếng

Anh còng có những đặc thù riêng so víi nh÷ng m«n häc kh¸c.

Môc ®Ých cña viÖc gi¶ng d¹y ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng lµ

rÌn luyÖn cho häc sinh 4 kü n¨ng: nghe (listening), nãi (speaking), ®äc

(reading), vµ viÕt (writing), và cao hơn là giúp các em thích ứng với môi trường

học tập và làm việc có yếu tố nước ngoài sau này. Muèn hoµn thiÖn kü n¨ng

ng«n ng÷, ngoài thời gian học trên lớp, chủ yếu ng-êi häc ph¶i được thùc hµnh.

Trong 4 kỹ năng đó, nghe – nói là 2 kỹ năng được coi là cơ bản nhất cần được

người học nắm vững. Tuy nhiên ë cÊp THCS, Tuy nhiên trong thực tế, để rèn

các kỹ năng tiếng Anh cho học sinh, giáo viên gặp phải không ít khó khăn, đặc

biệt là đối với việc rèn kỹ năng nghe. Thực tế ở trường tôi, kỹ năng nghe của

một bộ phận không nhỏ học sinh là chưa tốt. Sau mỗi tiết dạy nghe giáo viên

gặp không ít khó khăn trong việc kiểm tra lại thông tin mà các em đã nghe.

Trước tình hình đó, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tiếng Anh khối 8,

đối tượng đã được tiếp xúc với ngôn ngữ tiếng Anh qua 2 năm 6 và 7, bản thân

1

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

tôi trăn trở thật nhiều làm sao có thể giúp học sinh nắm vững kĩ năng nghe hiểu

lấy thông tin và vận dụng thành thục thông tin. Trong quá trình vừa dạy vừa tìm

hiểu quan sát học sinh, tôi phát hiện việc rèn luyện kĩ năng nghe của học sinh có

một số vấn đề. Nhiều học sinh chưa biết cách học nghe, bản thân các em thường

thấy luyện nghe là khó nhất. Làm thế nào để giúp học sinh có thể vận dụng được

vốn từ vựng và cấu trúc ngữ pháp của mình để nghe hiểu hiệu quả? Do vậy

trong quá trình dạy học, tôi tìm kiếm một số phương pháp tích cực, đơn giản, dễ

hiểu thiết thực đảm bảo tính khoa học, nhằm phát triển khả năng tư duy, phán

đoán và tính sáng tạo của học sinh. Với phạm vi sáng kiến kinh nghiệm này tôi

mạnh dạn đi sâu vào một vấn đề “Môt số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu

quả cho học sinh lớp 8 ở trường THCS Khương Đình”.

Phạm vi thực hiện đề tài: Đề tài này được thực hiện với học sinh lớp 8A1 II.

II. CƠ SỞ LÝ LUẬN:

Tiếng Anh là một trong những tiếng nước ngoài đã, đang và sẽ được rất

nhiều người Việt Nam học do nhu cầu giao tiếp, học tập và nghiên cứu. Hiện

nay việc dạy và học ngoại ngữ theo phương pháp mới giúp học sinh có nhiều

điều kiện thuận lợi tiếp xúc với ngôn ngữ tiếng Anh. Học sinh có cơ hội giao

tiếp với mọi người bằng tiếng Anh. Học sinh dễ vận dụng chúng vào trong cuộc

sống. Nét đổi mới nổi bật của nội dung chương trình sách giáo hiện tại là tạo cơ

hội tối đa cho học sinh luyện tập 4 kỹ năng. Kỹ năng nghe là một trong những

kỹ năng được chú trọng phát triển trong các phương pháp dạy ngoại ngữ mới.

Kỹ năng nghe có tầm quan trọng vì học sinh không thể giao tiếp bằng lời nói

nếu không hiểu được những gì nghe được.

Trong qu¸ tr×nh d¹y - häc tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nghe, người giáo

viên cÇn ph¶i chó ý ®Õn ph-¬ng ph¸p truyÒn ®¹t c¸c kiÕn thøc ®ã tíi häc sinh

trong mçi tiÕt d¹y, gióp häc sinh tiÕp thu bµi nhanh h¬n vµ cã sù say mª vµ yªu

thÝch m«n häc. Khi d¹y ngo¹i ng÷, ®Æc biÖt lµ m«n tiÕng Anh gi¸o viªn ph¶i có

phương pháp ®Ó gióp häc sinh tiÕp cËn, nhËn biÕt ®-îc nh÷ng yÕu tè nhá nhÊt vµ

c¬ b¶n ®Çu tiªn ®Ó thµnh lËp ®-îc mét ng«n ng÷ ®ã chÝnh lµ nghe (input/

receptive) và nói (output/ productive).

Chương trình tiếng Anh lớp 8 có nhiều điểm khác biệt so với lớp 6, 7 khi

các tiết dạy kỹ năng được phân chia rõ ràng. “Speak” and “Listen” thường được

giảng dạy trong một tiết học. Chính vì vậy để häc sinh líp 8 cã thÓ nghe tèt,

ng-êi gi¸o viªn cÇn ph¶i s¸ng t¹o, ¸p dông c¸c ph-¬ng ph¸p míi trong gi¶ng d¹y

®Ó bµi gi¶ng cã hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi tõng ®èi t-îng häc sinh vµ víi tõng líp

d¹y cña m×nh.

2

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

Qua c¸c ®ît tËp huÊn, héi th¶o, chuyên đề vµ båi d-ìng vÒ chuyªn m«n,

mỗi gi¸o viªn ®Òu ®-îc häc hái vµ tiÕp thu nh÷ng ph-¬ng ph¸p d¹y häc míi phï

hîp víi tõng kiÓu bµi, d¹ng bµi lªn líp. Bªn c¹nh ®ã, mçi gi¸o viªn cÇn ph¶i häc

hái thªm c¸c ph-¬ng ph¸p d¹y häc hay cña ®ång nghiÖp b»ng c¸ch dù giê, trao

®æi ph-¬ng ph¸p ®Ó rót ra kinh nghiÖm vµ c¸ch d¹y häc sao cho phï hîp, s¸ng

t¹o h¬n.

Bé s¸ch gi¸o khoa míi cã nhiÒu -u ®iÓm, nh-ng còng ®ßi hái häc sinh

ph¶i chñ ®éng häc tËp vµ tiÕp thu kiÕn thøc vµ c¸c bµi häc cã tÝnh giao tiÕp cao.

§iÒu ®ã ®ßi hái c¸c em ph¶i cã vµ biÕt vËn dông kü n¨ng nghe - nãi tèt h¬n.

§Ó gióp c¸c em häc sinh, nhÊt lµ c¸c em cßn rôt rÌ ng¹i giao tiÕp cã c¬

héi vµ høng thó häc tèt tiÕng Anh, t«i ®· d¹y vµ luyÖn tËp tõ vùng, tiết tấu, ngữ

âm, ngữ điệu cho học sinh thông qua các phương pháp cụ thể.

III. CƠ SỞ THỰC TIỄN:

Qua một vài năm giảng dạy tiếng Anh ở trường THCS theo phương pháp

đổi mới, bản thân tôi nhận thấy một điều: Phần lớn học sinh chưa xác định được

phương pháp học ngoại ngữ. Việc vận dụng tiếng Anh trong cuộc sống còn

nhiều hạn chế, các em không dám nói bằng tiếng Anh, giao tiếp với bạn bè bằng

tiếng Anh. Hơn nữa trong quá trình học các em còn yếu về kỹ năng nghe, khó

khăn trong khi nghe. Để luyện nghe có hiệu quả học sinh phải được rèn luyện và

thực hành nghe nhiều để làm quen với dạng nói của ngôn ngữ. Càng nghe nhiều

thì người học càng có kinh nghiệm nhận ra âm vần, hiểu được ý nghĩa của thông

tin thể hiện qua cách phát âm, trọng âm của từ và ngữ điệu câu.

Việc dạy học theo phương pháp đổi mới hiện nay chú trọng nhiều đến tính

chủ động sáng tạo của học sinh. Phần lớn thời gian giao tiếp là lúc các em tư duy

chủ động thực hành tiếng Anh. Để có một tiết học tốt thì các em phải chuẩn bị

bài ở nhà kỹ. Hơn nữa để học tốt một giờ nghe các em cần được nghe nhiều.

Tuy nhiên một bộ phận không nhỏ các em chưa có phương pháp tự học tiếng

Anh, rèn kĩ năng nghe tiếng Anh; thêm vào đó tài liệu để tham khảo kĩ năng

nghe bậc THCS chưa phong phú, từ đó việc đầu tư học kĩ năng nghe còn nhiều

hạn chế.

Ngoài ra tiếng Anh là một môn học khó, khối lượng kiến thức nhiều, thời

gian học trên lớp chưa nhiều, và trong quá trình nghe các em không kiểm soát

được điều sẽ nghe. Bài nghe có nhiều từ mới, trọng âm từ, trọng âm câu, ngữ

điệu thì rất khác nhau và học sinh khó có thể hiểu được nội dung. Mặt khác môi

trường giao tiếp bằng tiếng Anh còn hạn chế, vì cậy các em ít có cơ hội luyện

nghe.

3

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

V× vËy, nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y bé m«n ngo¹i ng÷ cÇn ph¶i

nghiªn cøu, trao ®æi ®Ó t×m ra nh÷ng ph-¬ng ph¸p d¹y häc hay và phï hîp víi

tõng dạng bµi hoÆc tõng ®èi t-îng häc sinh. §Ó gióp c¸c em dÔ hiÓu bµi, t«i ®·

¸p dông mét sè ho¹t ®éng trß ch¬i trong khi gi¶ng d¹y vµ luyÖn tËp tiÕng Anh.

Trong quá trình thực hiện ®iÒu nµy t«i đã gÆp nhiÒu thuËn lîi cũng như

không ít khã kh¨n, cô thÓ nh- sau:

1. ThuËn lîi:

- Ban giám hiệu nhà trường rÊt quan t©m ®Õn viÖc gi¶ng d¹y bé m«n tiÕng

Anh, t¹o ®iÒu kiÖn rÊt tèt cho gi¸o viªn vµ häc sinh nh-: §µi, đĩa, s¸ch gi¸o

khoa, s¸ch tham kh¶o, giÊy, bót d¹; líp häc ®-îc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph-¬ng

tiÖn, ®ñ bµn ghÕ, ¸nh s¸ng…

- Về giáo viên: Cã tËp thÓ tæ, nhãm chuyªn m«n cïng bµn b¹c, trao ®æi,

gãp ý ®Ó cã ®-îc c¸c b-íc tiÕn hµnh bµi d¹y tèt h¬n, khoa học hơn.

- Về học sinh: Cã tËp thÓ häc sinh ®oµn kÕt, sôi nổi, chăm ngoan vµ say

mª häc tËp.

- B¶n th©n t«i cũng đã cè g¾ng, nç lùc phÊn ®Êu vµ häc hái c¸c ®ång

nghiÖp trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y.

2. Khã kh¨n:

a. VÒ phÝa häc sinh:

- Nh×n chung tr×nh ®é nhËn thøc cña c¸c em ch-a ®ång ®Òu, ®iÒu kiÖn vµ

m«i tr-êng sèng cña một số em còn nhiều khó khăn nên việc học tập của các em

bị ảnh hưởng không nhỏ.

- Một số em ch-a chuyªn cÇn, dÉn ®Õn viÖc häc tr-íc quªn sau vµ ®ã lµ

nguyªn nh©n chÝnh lµm cho chÊt l-îng häc tËp cña c¸c em ch-a cao.

- Mét sè em tuy rÊt ch¨m chØ häc tËp song ch-a cã ph-¬ng ph¸p häc hiÖu

qu¶, cã thÓ tiÕp thu kiÕn thøc tương đối tốt nh-ng ch-a biÕt c¸ch tæng hîp vµ vËn

dông c¸c kiÕn thøc ®Ó giao tiÕp víi b¹n bÌ vµ thÇy c«.

b. VÒ phÝa gi¸o viªn:

- Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, vào ngành giáo dục được gần 4 năm

nên kinh nghiệm giảng dạy chưa nhiều. Đôi khi, tự nhận thấy mình còn chñ

quan khi cho r»ng ®· d¹y träng t©m vµo tõng phÇn trong c¸c tiÕt häc cô thÓ, vµ

häc sinh ®· hiÓu bµi lµ cã thÓ thùc hµnh tèt tiết tấu, ngữ âm, ngữ điệu giao tiÕp

tèt víi b¹n bÌ trong líp.

- Trong thùc tÕ viÖc ¸p dông c¸c b-íc, c¸c t×nh huèng giao tiÕp cho häc

sinh mét c¸ch triÖt ®Ó cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, đòi hái ph¶i cã ®Çy ®ñ ph-¬ng

tiÖn, c¬ së vËt chÊt vµ tuú thuéc vµo tr×nh ®é cña häc sinh.

- Trong mét tiết nghe nói thông thường, các dạng bài tập phổ biến là:

Nghe, nh¾c l¹i, ®äc, hái vµ tr¶ lêi th«ng qua c¸c ho¹t ®éng theo cÆp, nhãm. ViÖc

4

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

sö dông c¸c trß ch¬i khi thùc hµnh vµ luyÖn tËp tõ - cÊu tróc nh»m kÝch thÝch kh¶

n¨ng nghe - nãi của học sinh trong khi giao tiÕp giúp gi¸o viªn dÔ dµng söa lçi

vÒ ph¸t ©m cho häc sinh.

III. §èi t-îng vµ thêi gian nghiªn cøu:

1. §èi t-îng:

- Học sinh lớp 8A1 và 8A4 năm học 2014-2015

- Tæng sè häc sinh: 50 häc sinh.

- Häc sinh giái chiÕm 80%, học sinh tiên tiến chiếm 20% (kết quả năm học

2013-2014).

Víi sù nhiÖt t×nh cña ng-êi giáo viên - ng-êi h-íng dÉn, t«i ®· x©y dùng

tèt mèi quan hÖ gi÷a thÇy vµ trß, t«i muèn ¸p dông c¸c ý tưởng và phương pháp

dưới đây nh»m mang l¹i kÕt qu¶ tèt nhÊt trong viÖc häc tËp cña häc sinh vµ

gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn. Qua ®ã t¨ng thªm lòng yªu thÝch m«n häc vµ häc tèt

m«n häc nµy cho c¸c em häc sinh.

2. Thêi gian nghiªn cøu:

T«i ®· x©y dùng ®Ò tµi nµy vµ ¸p dông trong gi¶ng d¹y từ đầu n¨m häc

2014 - 2015. (Thêi gian cô thÓ: tõ th¸ng 9/ 2014 ®Õn th¸ng 4/ 2015).

5

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

PHẦN II - NỘI DUNG ĐỀ TÀI

I.

NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:

- Tìm hiểu các phương pháp tổ chức hoạt động tron từng bài cụ thể.

- Nghiên cứu thực trạng các bài học trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 8,

đồng thời đưa ra một vài kinh nghiệm của bản thân trong quá trình tổ chức

cho học sinh thực hiện các hoạt động nhằm nâng cao chất lwongj dạy và học

mô Tiếng Anh cho học sinh lớp 8.

- Tình hình thực tế dạy học và việc nghiên cứu, vận dụng đề tài vào thực tiễn

giảng dạy môn tiếng Anh lớp 8 tại trường.

II.

ĐỐI TƯỢNG, KHÁCH THỂ VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:

1.

Đối tượng nghiên cứu:

Đề tài này nghiên cứu một số kinh nghiệm để thực hiện “một số phương pháp

dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8”.

2.

Giáo viên trong tổ, nhóm tiếng Anh lớp 8 của trường.

3. Phạm vi nghiên cứu:

Khách thể nghiên cứu:

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8, với sự

hăng hái nỗ lực không chỉ từ phía giáo viên mà con từ phía học sinh. Với phạm

vi của đề tài này, tôi thực hiện trong các tiết dạy tiếng Anh lớp 8A1 của nhà

trường.

III.

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:

1.

Tổng quan:

Đây là sáng kiến kinh nghiệm nghiên cứu có thể được ứng dụng trong việc phát

triển kỹ năng nghe và nói.

2.

Nội dung:

Vấn đề đặt ra là làm thế nào chúng ta khắc phục được những điểm yếu trên để

góp phần nâng cao chất lượng học kĩ năng nghe, giúp học sinh tự tin hơn trong

giao tiếp, sử dụng tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai.

Bước 1: Khảo sát đặc điểm tình hình

Bước vào đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát chất lượng môn tiếng Anh, đặc

biệt chú ý kĩ năng nghe hiểu để nắm rõ tình hình, sức học, kĩ năng nghe của học

sinh lớp 8A1 - đối tượng đã qua thực nghiệm học tiếng Anh ở lớp 6, 7.

Nội dung khảo sát:

Listen and complete the dialogue

Hoa: Hello, Lan.

Lan: Hi, Hoa. You seem (1)..........................

Hoa: I am. I received a (2)...............from my friend Nien today.

6

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

Lan: Do I know her?

Hoa: I don’t think so. She (3).................... my next door neighbor in Hue.

Lan: What does she (4)..................... like?

Hoa: Oh, She’s (5)................. Here is her (6).......................Lan: What a

(7)..................... smile! Was she your (8).........................?

Hoa: Oh, no. She wasn’t old (9) ...............to be (10) ......................my class.

Keys:

1. happy

2. letter

3. was

4. look

5. beautiful

9. enough

Kết quả:

6. photograph

10. in

7. lovely

8. classmate

Tốt

Khá

TB

Yếu

Kém

Lớp Sĩ số

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

8A1

50

20

40

15

30

12

24

3

6

0

Qua kết quả trên, tôi nhận thấy kỹ năng nghe của các em còn một số hạn chế.

Một số em chưa hiểu được bài, chưa vận dụng thành thục được kiến thức mình

đã học. Vì bài nghe này ở mức độ trung bình với từ vựng tương đối đơn giản,

những thông tin này các em đã được học. Do vậy, tôi đã trăn trở và đưa ra một

số kinh nghiệm trong quá trình dạy nghe.

Bước 2: Các biện pháp cụ thể

I/ Sử dụng tốt linh hoạt các kỹ thuật trong một tiết dạy kĩ năng nghe

Việc rèn luyện kỹ năng nghe trong một tiết học nghe được thực hiện qua 3 giai

đoạn:

1. Pre- listening

Mục đích của các hoạt động trong giai đoạn này là giúp học sinh tập trung sự

chú ý vào chủ đề, đặc biệt là đoán trước những thông tin của chủ đề được nghe.

Để khắc phục những khó khăn khi nghe trong tiết học, giáo viên cần giới thiệu

chủ đề, ngữ cảnh, tình huống, nội dung có liên quan đến bài nghe, khai thác xem

học sinh đã biết và chưa biết gì về nội dung sẽ nghe, gợi trí tò mò, tạo hứng thú

cho các hoạt động của bài.

- Cho học sinh suy đoán những điều sắp nghe trong một ngữ cảnh nhất định.

- Dạy từ vựng tuy nhiên lưu ý là không giới thiệu hết từ mới, nên để học sinh

đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh.

- Cung cấp mục đích nghe, soạn ra các yêu cầu nhiệm vụ và bài tập về nội dung

nghe.

- Khi tiến hành các hoạt động nghe, việc dùng trực quan tranh ảnh minh hoạ

kèm theo sẽ hỗ trợ rất tốt cho việc làm rõ ngữ cảnh gợi ý nội dung sắp nghe.

7

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

Tranh ảnh, poster... còn là phương tiện để kiểm tra mức độ nghe hiểu của học

sinh. Nghe xác định tranh có liên quan sắp xếp theo thứ tự.

- Cho học sinh xem tranh hay câu hỏi trong bài tập để đoán ra chủ để, thông tin

cần thiết nghe.

Một số thủ thuật dạy học trong giai đoạn này.

- True / False statements prediction

- Open-prediction

- Ordering

- Pre-question

Việc lựa chọn hoạt động nào để thực hiện trong giai đoạn này còn tuỳ thuộc vào

một số yếu tố như thời gian tiến hành bài tập nghe, tài liệu có sẵn hay không có

sẵn, trình độ và sở thích của học sinh. Điều kiện giảng dạy của lớp cũng là một

trong những yếu tố đưa đến quyết định chọn lựa kĩ thuật nào. Ngoài ra mục đích

giảng dạy của bài nghe và mục tiêu thực hiện cũng là những yếu tố cơ bản để

giáo viên đưa ra các quyết định chọn lựa.

Ví dụ: Unit 5 - Study habits

Unit 5: Study habits

Lesson 3: Listen

Pre-listening

Pre- teach vocabulary

- Behavior (n) (translation)

- A participant (n) (explanation)

- Satisfactory ≠ unsatisfactory

- Cooperation (n) (translation)

- Attendance (n) (translation)

- (to) appreciate (translation)

Check vocabulary: Slap the board

Open prediction

Set the scene

? Read through Nga’s report and tell me what a, b, c... are about? Predict the

missing information and then compare with your partners.

a. Days present (1)................................

b. Days absent (2)..........................

c. Behavior - participant (3).........................

d. Listening (4).....................................

e. Speaking (5)........................................

f. Reading (6).........................................

8

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

g. Writing (7).................................

Feedback students’ prediction

2. While- listening

- Mục đích của các hoạt động trong giai đoạn này là giúp cho học sinh thực hành

kỹ năng nghe tức là qua lời nói rút ra được thông tin cần truyền đạt.

- Cho học sinh nghe và làm bài tập, nếu phần trước cho học sinh đoán nội dung

nghe thì ở phần này cho học sinh đối chiếu điều đã nghe với điều đã đoán.

- Đối với bài nghe khó giáo viên có thể chia quá trình nghe thành bài tập nghe từ

dễ đến khó.

- Đối với bài nghe dài có thể đơn giản hóa bài nghe thành các dạng bài tập phù

hợp trình độ học sinh.

- Một số hình thức thể hiện trong giai đoạn này

+ Defining True-False

+ Checking the correct answer

+ Matching

+ Filling in the gap/ chart

+ Answering comprehension questions

+ Multiple choices

+ Identifying mistakes

+ Listening and drawing

Ví dụ: Unit 5 - Study habits

While- listening

1. Listening

? Listen to the tape and check your prediction

Feed back? Work in groups and write the answers on the poster

Hang the poster on the board and correct.

Answer keys

1. 87 days present

2. 5 days absent

3. Participation: S

4. Listening: C

5. Speaking: A

6. Reading: A

7. Writing: B

2. Comprehension questions

? Listen to the dialogue again and give the short answer for the questions

a. Why did Nga miss five days of school?

9

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

b. How can she improve her listening skill?

Answer keys:

a. due to sickness

b. watch English TV and listen to English programs

3. Post- listening

Mục đích của các hoạt động sau khi nghe:

- Kiểm tra xem học sinh có hiểu những thông tin được nghe theo yêu cầu hay

không và có hoàn thành được các hoạt động trong giai đoạn “While- listening”

hay không.

- Tìm ra nguyên nhân học sinh không nghe được hoặc không hiểu được một số

phần nào đó trong bài tập nghe.

- Giúp học sinh có cơ hội đánh giá thái độ biểu cảm người thể hiện hội thoại qua

ngữ điệu giao tiếp.

- Dùng bài tập mở rộng theo chủ đề bài nghe và kĩ năng bổ trợ để luyện nghe

+ Một số thủ thuật trong giai đoạn này

- Cho đáp án và thông tin phản hồi.

- Cho học sinh nhắc lại một số điều/ câu đã nghe. Feedback (While listening).

- Tổ chức cho học sinh nói về bản thân hay về bạn bằng cách dựa vào một vài

thông tin trong bài nghe.

- Cho học sinh nêu vài nhận xét về kết quả nghe của nhóm.

- Cho học sinh đóng vai thể hiện lại cuộc hội thoại đã nghe.

- Dùng bài tập mở rộng để học sinh có thêm thông tin của bài nghe.

Tuỳ theo từng tiết cụ thể mà giáo viên có thể sử dụng một trong những hoạt

động trên.

Ví dụ: Unit 5 - Study habits

Post-listening

Write it up

Transformation (writing)

? Bases on the following passage, write another passage about your study.

Nga has worked very hard this year and her grades are very good. She missed 5

days of school due to sickness. Her participation and cooperation are

satisfactory. Her speaking and reading are excellent and her writing is good but

her listening skill is not very good.

Feed back

Và tùy theo đặc điểm của từng bài giáo viên có thể tiến hành thực hiện quy trình

3 bước luyện nghe hiểu cho học sinh, đặc biệt là bước thứ nhất sao cho có thể

giúp các em hình thành và phát triển hứng thú khả năng tập trung, biết sử dụng

10

Một số phương pháp dạy nghe hiểu có hiệu quả cho học sinh lớp 8

thông tin suy đoán điều sẽ nghe. Nhờ vậy, học sinh sẽ chủ động và tự tin hơn khi

nghe.

Yêu cầu trong tiết dạy nghe cần:

+ Đảm bảo chất lượng mẫu nghe

+ Bằng đài có chất lượng tốt

+ Giáo viên đọc với tốc độ trung bình, phát âm chuẩn xác

II/ Kết hợp luyện nghe vào các nhóm kĩ thuật khác

1. Nhóm kỹ thuật luyện tập cơ sở

1.1. Luyện nề nếp tập trung chú ý khi nghe

Đây là những thủ thuật có ý nghĩa tiền đề trong việc hình thành cho học sinh khả

năng nghe tiếng Anh.

Cho học sinh nghe từ câu hay đoạn, bài và giáo viên gọi cá nhân học sinh lặp lại.

Tập cho học sinh có ý thức và thói quen lắng nghe bạn. Một cách giúp học sinh

tập trung chú ý nghe bạn nói đó là giáo viên thường xuyên đặt ra những câu hỏi

yêu cầu học sinh phải sử dụng lại những thông tin từ điều bạn mình đã nói để trả

lời:

Ví dụ: học sinh A nói: “My house is in the countryside. It is not big but very

nice”. Sau khi bạn A nói xong, tôi gọi bất kì học sinh nào trả lời câu hỏi: Where

does A live? How is his house?

Mỗi tuần một lần cho học sinh chơi một trò chơi tập trung nghe.

Ví dụ:

Trò chơi thứ nhất: Truyền tin

Lớp có 12 dãy bàn, giáo viên làm 12 phiếu, trên mỗi phiếu ghi một câu. Sau đó

trao phiếu cho 1 học sinh đầu dãy. Học sinh này có nhiệm vụ nói thầm với học

sinh bên cạnh điều mình đọc được. Cứ thế, học sinh này nối tiếp học sinh kia

truyền tin cho đến học sinh cuối dãy. Học sinh cuối dãy có nhiệm vụ nói lại câu

hay đoạn mình nghe được trước lớp, và học sinh đầu dãy sẽ xác định đúng hay

không so với nội dung đã ghi trên phiếu.

Trò chơi thứ hai: Tìm bạn giao tiếp

Giáo viên chuẩn bị một số câu hỏi và câu trả lời trên giấy, ghép câu trả lời với

câu hỏi bằng cách cho chúng những con số: thí dụ câu hỏi 1 tương ứng với câu

trả lời 5. Học sinh tự tìm câu trả lời bằng cách tìm ra bạn của mình tương ứng

với câu trả phù hợp, cặp nào nhận ra nhau đầu tiên sẽ thắng.

Trò chơi thứ ba: Giúp bạn học tốt

Mỗi học sinh trong lớp tự đặt một câu, các thành viên còn lại sẽ lắng nghe bạn

đọc câu của mình rồi xác định câu đúng hay sai và sửa câu nếu cần. Giáo viên

11