SKKN Một số kinh nghiệm trong giảng dạy chương trình phần mềm đồ họa Paint môn tin học lớp 3

MỤC LỤC

I. ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................2

1. Lý do chọn đề tài............................................................................................2

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài ........................................................................3

3. Đối tượng nghiên cứu .....................................................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................3

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ...................................................................................5

1. Cơ sở lý luận của vấn đề ................................................................................5

2. Thực trạng của vấn đề ....................................................................................6

3. Nội dung và hình thức của giải pháp..............................................................8

4. Hiệu quả của SKKN.....................................................................................17

III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ .................................................................18

1. Kết luận ........................................................................................................18

2. Kiến ngh ị ......................................................................................................19

1 / 22

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục có vai trò rất quan trọng trong tiến tình phát triển của xã hội loài

người. Nhất là trong thời kỳ đất nước phát triển như hiện nay, Công nghiệp

4.0 là xu hướng hiện thời nước ta trên con đường đổi mới, chính sách mở cửa

quan hệ với các nước trên thế giới tăng, sự bùng nổ công nghệ thông tin trên thế

giới, do đó môn tin học ngày càng được quan tâm và đầu tư hơn. Chúng ta cũng

xác định thấy rõ vị trí, tầm quan trọng của môn học này; là một công cụ tạo điều

kiện hoà nhập với cộng đồng quốc tế và khu vực; tiếp cận thông tin quốc tế và

khoa học kĩ thuật mới như hiện nay; tiếp cận những nền văn hoá tiên tiến khác

trên thế giới.

Môn tin học trong tường Tiểu học hiện nay giữ vai trò quan trọng đây

cũng là môn học và là công cụ phục vụ đắt lực cho sự nghiệp giáo dục, các em

học sinh được học môn tin học ở bậc Tiểu học sẽ giúp ích cho các em rất nhiều

ở các cấp học trên. Tin học trong thời đại hiện nay ở nước ta được xem như là

một môn rất bổ ích thu hút giới trẻ tìm hiểu.

Tại trường Tiểu học Đặng Trần Côn, môn Tin học là môn học mới đối với

các em, nhưng sau một thời gian học tiếp xúc, các em say mê hứng thú, yêu

thích môn học, do vậy tôi luôn tạo cho các em sự tò mò hứng thú, nhất là trong

giờ lý thuyết và cả giờ thực hành, các em biết vận dụng vào các môn học khác,

đặc biệt là phương tiện hữu ích trong việc tìm tòi kiến thức mới, vận dụng thử

sức với các cuộc thi trên máy tinh như Violympic Toán Tiếng Anh, Violympic

Toán Tiếng Việt, hay IOE… môn học này xuất phát từ nhu cầu thực tế Công

nghiệp hoá – Hiện đại hoá đất nước để hội nhập thế giới, các em dần làm quen

và đi vào hứng thú với môn học này.

Là một giáo viên tin học, tôi đã luôn chứng kiến cảnh học sinh chưa biết

về máy tính, chưa hiểu về cách sử dụng máy tính, bên cạnh các em chăm ngoan

học tốt, vẫn có khá nhiều em gặp khó khăn trong việc học môn tin học. Đặc biệt

là học sinh lớp 3, nhiều em chưa có hứng thú trong học tập, thao tác còn chậm,

chưa biết thao tác trên phần mềm Paint vì vậy tôi mạnh dạn chia sẽ một số ý

kiến, suy nghĩ của mình qua sáng kiến; “Một số kinh nghiệm trong giảng dạy

chương trình phần mềm đồ họa Paint môn tin học lớp 3”.

2 / 22

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

Bậc tiểu học, môn học này bước đầu giúp học sinh làm quen với một số

kiến thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ

thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, cách truy cập

Internet…

Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho

người lao động hiện đại như:

+ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải.

+ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin.

+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao

động xã hội hiện đại.

+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính và các sản phẩm tin học.

+ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập.

+ Có ý thức tìm hiểu CNTT trong các hoạt động xã hội.

* Đặc biệt khi học phần mềm Paint

Học sinh ứng dụng trong môn Mỹ thuật, học được từ môn mỹ thuật để vẽ

những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ.

+ Trong chương trình tin học ở bậc tiểu học được phân bố xen kẽ giữa các

bài vừa học, vừa chơi. Điều đó sẽ rèn luyện cho học sinh óc tư duy sáng tạo

trong quá trình chơi những trò chơi mang tính bổ ích, giúp cho học sinh thư giãn

sau những giờ học căng thẳng ở lớp, …

3. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài xoay quanh việc làm thế nào để giảng dạy chương trình phần mềm

đồ họa Paint môn tin học lớp 3 một cách có hiệu quả nhất.

4. Phương pháp nghiên cứu

a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

- Đọc các tài liệu, sách báo, truy cập internet nói về các phương pháp

nghiên cứu, phương pháp dạy tin học tiểu học”.

- Nghiên cứu các báo cáo tổng kết phong trào, chuyên môn, … và các

SKKN có liên quan của các anh chị qua từng năm học trước.

3 / 22

- Tham khảo các bài viết của các tác giả đăng trên tạp chí giáo dục, truy

cập internet tham khảo các SKKN của các anh chị ở các trường bạn.

b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Phương pháp điều tra;

Tìm hiểu thực trạng giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh trong

việc lĩnh hội kiến thức mới nhằm phát hiện các vấn đề khó khăn cần giải quyết,

xác định nguyên nhân, chuẩn bị cho các bước nghiên cứu tiếp theo.

- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;

Phương pháp này giúp tôi tổng kết những kinh nghiệm của bản thân và

đánh giá rút ra những cái mới có giá trị, hỗ trợ thiết thực cho công tác giảng dạy

trong môn này.

- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;

Thường xuyên theo dõi các hoạt động trong quá trình thực hiện để kịp

thời nắm bắt, giải quyết các tình huống đặt ra sao cho có kết quả tốt nhất.

- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia;

Phương pháp này giúp tôi có thêm nhiều phương pháp từ các ý kiến xây

dựng, từ đó đúc kết cho mình một cách tích cực đạt kết quả cao nhất trong tổ

chức và thực hiện.

- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.

Tổ chức triển khai thực hiện các giải pháp cải tiến để xem xét, đối chiếu

với kết quả ban đầu có tiến bộ không? có phù hợp với ý đồ nghiên cứu của tác

giả không?

c. Phương pháp thống kê toán học

Sử dụng phương pháp này để phân tích số liệu thống kê, kiểm tra và dự

đoán ( dự đoán, điều tra, chọn mẫu).

Ngoài ra trong quá trình nghiên cứu đề tài này tôi còn sử dụng phối hợp

nhiều phương pháp khác như: Tạo ra các trò chơi, các thủ thuật dạy thực hành

chính xác….

4 / 22

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận của vấn đề

Trong nhà trường, Tin học là một bộ môn có đặc thù riêng, gây trí tò mò

ham mê tìm hiểu với học sinh xong cũng không tránh khỏi gây ra những khó

khăn cho người học. Do đó giáo viên cũng giống như một người nghệ sĩ, cần

nhận biết một cách tinh tế, nhạy cảm để có thể tạo cho đối tượng học những

hứng thú và niềm yêu thích đặc biệt với bộ môn mình phụ trách.

+ Nghị quyết Trung ương 2, khoá VII, đã quy định phương pháp dạy học

thay đổi theo hướng "khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư

duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng những phương pháp tiên tiến và

phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học". Định hướng này đã được pháp chế

hoá trong luật giáo dục điều 24, 25:" Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát

huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc

điểm từng lớp học, môn học. Bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng

vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú

cho học sinh".

+ Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 9/12/2000

về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông: Nội dung chương trình là tích

cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến, hiện đại, ứng dụng

CNTT vào dạy và học.

+ Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà

trường.

Theo Công văn 4323/BGDĐT-GDTH ngày 25/8/2015 của Bộ Giáo dục

và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTH đưa ra nhiệm vụ cụ

thể về môn Tin học như sau: “Tiếp tục thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học

theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số

16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ở những nơi

có đủ điều kiện. Đẩy mạnh cách hoạt động giáo dục có nội dung Tin học – Công

nghệ thông tin dưới hình thức các câu lạc bộ để học sinh được tiếp cận, hình

thành các kĩ năng học tập, sử dụng sáng tạo”.

Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra Công văn số 4983/BGDĐT-

CNTT ngày 28/9/2015 về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT với nhiều

nhiệm vụ trọng tâm như: Công tác bồi dưỡng ứng dụng CNTT cho giáo viên và

cán bộ quản lý giáo dục; Tập huấn, bồi dưỡng trực tuyến cho giáo viên, tổ chức

họp trực tuyến; Triển khai chương trình công nghệ giáo dục và e-Learning;

5 / 22

Hướng đến mô hình trực tuyến, phần mềm nguồn mở, học liệu mở cho giáo dục;

Xây dựng mô hình giáo dục điện tử, trường học điện tử; Tăng cường đầu tư hạ

tầng cơ sở CNTT…

Xuất phát từ quan điểm " lấy người học làm trung tâm ", phương pháp dạy

và học đã có những thay đổi căn bản. Người dạy không phải là người duy nhất

nắm giữ kiến thức và truyền đạt kiến thức mà chỉ là người hướng dẫn, người hỗ

trợ, người cố vấn, người kiểm tra... Người học không còn là người thụ động tiếp

thu kiến thức mà là trung tâm của quá trình dạy học, chủ động sáng tạo trong

quá trình học tập nhằm đạt được mục tiêu dạy học của mình. Dạy tin học thì việc

đổi mới phương pháp dạy học là rất rõ ràng và quan trọng đặc biệt trong những

tiết thực hành. Từ những luận điểm trên việc các em học sinh trực tiếp tham gia

vào quá trình học tập, trực tiếp thực hành và sử dụng máy tính một cách tự nhiên

và linh hoạt sẽ tạo được niềm vui, kích thích trí tò mò của các em.

2. Thực trạng của vấn đề

Qua công tác giảng dạy môn Tin học một số lớp chúng tôi được sự góp ý

của các đồng nghiệp rút ra được một số nhận định sau:

* Bài dạy: Làm quen với phần mềm học vẽ

Lớp: 3A0

- Nội dung bài: bước đầu làm quen với phần mềm Paint

Trong tiết này tôi thống kê được số liệu như sau:

Tiết

Lớp

Sĩ số

Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành

25 % 42 % 33 %

1

3A0

55

Trước khi thực hiện chuyên đề

Mức độ thao tác

Số Hs

14/55

23/55

18/55

Tỷ lệ

25%

42%

33%

Thao tác nhanh, đúng

Thao tác đúng

Thao tác chậm, chưa biết thao tác

6 / 22

a. Ưu điểm

+ Giáo viên

- Dạy chuẩn kiến thức kỹ năng.

- Chuẩn bị phương tiện dạy học, đầy đủ.

- Dạy có kèm minh hoạ thực tiễn trên máy tính.

+ Học sinh

- Tập trung theo dõi bài, lắng nghe khi giáo viên giảng.

- Các em rất thích di chuyển hình ảnh để ghép hình.

b. Khuyết điểm

+ Giáo viên

- Phân bố thời gian chưa hợp lý giữa lý thuyết và thực hành.

- Đa số tập trung hướng dẫn các em học sinh giỏi, khá.

+ Học sinh

- Còn bỡ ngỡ khi tiếp xúc bài mới.

- Một số em còn chưa tập trung.

c. Nguyên nhân

+ Giáo viên

- Do chú trọng phần giảng dạy lí thuyết hơn nên thời gian thực hành chưa

nhiều gây nhàm chán cho học sinh.

- Trong quá trình thực hành chưa bao quát hết các em học sinh.

- Chưa khai thác tư duy, sáng tạo của học sinh.

- Chưa làm cho học sinh say mê hứng thú với môn học.

+ Học sinh

- Các em chưa được tiếp xúc với phần mềm Paint, về nhà các em không

có thực hành trên máy tính.

- Các em còn nhỏ nên hay mất tập trung không chú ý vào bài học.

- Chưa thấy được tầm quan trọng của môn học này nên còn lơ là trong

việc học.

7 / 22

Do môn Tin học được đưa vào chương trình giáo dục tiểu học là môn tự

chọn và chưa có sách giáo khoa hay phân phối chương trình cụ thể vì thế chưa

có sự thống nhất về phương pháp cũng như quy trình giảng dạy, phù hợp cho đối

tượng HS tiểu học, nhất là khối lớp 3 vừa được thay sách mới trong năm học

2018 - 2019 nên trong quá trình giảng luôn tồn tại những ưu điểm, khuyết điểm

khác nhau. Do đó tôi luôn tự học hỏi, dự giờ rút kinh nghiệm để góp phần nâng

cao chất lượng giảng dạy, nâng cao chất lượng học sinh, giúp các em sử dụng

phần mềm một các thành thạo hơn.

3. Nội dung và hình thức của giải pháp

a. Mục tiêu của giải pháp

- Giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài nhằm giúp học sinh học và

thực hành trên phần mềm Paint một cách hiệu quả, hoàn thiện và thành thạo các

thao tác khi tương tác với phần mềm, linh hoạt trong khi sử dụng các công cụ vẽ

của phần mềm.

- Giúp học sinh tăng cường khả năng tư duy trong cách thực hiện các thao

tác để thể hiện khả năng vận dụng kiến thức, hình thành cho học sinh kĩ năng thực

hành các đề tài mở nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của học sinh, từ đó học sinh tò mò,

khám phá thế giới xung quanh, say mê, hứng thú, yêu thích môn học.

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp

Trong đề tài này, tôi sẽ chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp giúp học

sinh học say mê hứng thú, yêu thích môn học, biết vận dụng kiến thức của mình

vào cuộc sống, hoàn thiện và thành thạo các thao tác khi tương tác với phần mềm

Paint, linh hoạt trong khi sử dụng các công cụ vẽ của phần mềm.

Giải pháp 1: Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết

kế bài dạy phù hợp, sử dụng các phần mềm, các thiết bị dạy học hợp lí.

- Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp,

không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi

học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết.

- Khi dạy thực hành, giáo viên giao bài tập cho học sinh một cách cụ thể,

rõ ràng và kết hợp cả những kiến thức của bài học trước, hướng dẫn theo từng

nhóm cho các em phân tích yêu cầu của bài và để đạt được bài như yêu cầu thì

các em phải làm những công việc gì? trước khi học sinh làm để học sinh quan

sát, thực hành chính xác và nhanh hơn.

8 / 22

Ví dụ: Bài 2 trang 43 sách Hướng dẫn học tin học lớp 3: Vẽ hình ô tô và

đèn ông sao theo mẫu (phần mềm Paint), giáo viên giao bài tập thực hành cho

từng nhóm, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) phân tích, tiếp theo giáo viên hướng

dẫn trực tiếp trên máy cho học sinh dựa trên phần mềm Netop School hoặc sử

dụng máy chiếu để học sinh dễ quan sát thao tác của giáo viên. Trong khi thực

hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho

em đó hoặc cầm tay em đó và hướng dẫn các thao tác.

Sử dụng phần mềm Netop School để giảng dạy cho học sinh

Bài 3 trang 43 sách Hướng dẫn học tin học lớp 3: Thực hành vẽ ngôi nhà

theo mẫu (phần mềm Paint)

- Đầu tiên chia lớp thành 4-5 nhóm.

- Yêu cầu các nhóm phân tích xem để hoàn tất ngôi nhà theo mẫu.

+ Các em cần vẽ những gì?

+ Sử dụng những công cụ nào để vẽ?

+ Có cần sao chép hình nào không?

+ Thực hiện phối màu như thế nào cho hợp lý

- Sau khi các nhóm xác định xong gọi một vài nhóm trình bày.

- Nhận xét và bắt đầu cho các em bắt tay vào vẽ.

9 / 22

* Giáo án minh họa

CHỦ ĐỀ 2: EM TẬP VẼ

BÀI 2: VẼ HÌNH THEO MẪU CÓ SẴN.

CHỌN ĐỘ DÀY, MÀU NÉT VẼ

I- Mục tiêu dạy học :

1. Kiến thức:

- Vẽ được hình từ hình mẫu có sẵn;

- Biết cách chọn độ dày, màu nét vẽ.

2. Kỹ năng:

- Giúp học sinh biết tô màu chọn màu

3.Thái độ:

- Yêu thích môn học.

II- Tài liệu và phương tiện :

- GV: Bảng, phấn, sách giáo khoa, Máy tính, máy chiếu.

- HS: SGK, vở, bút

III- Nội dung và tiến trình tiết dạy:

PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC TỔ CHỨC,

CÁC HOẠT

ĐỘNG DẠY

HỌC

CÁC HOẠT ĐỘNG

TG

DẠY HỌC TƯƠNG ỨNG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

I. Kiểm tra bài

- Em hãy chọn nét vẽ thứ 2, - Thực hiện, HS khác

chọn màu đỏ để vẽ một hình nhận xét.

3- cũ

5’

chữ nhật?

- Lắng nghe.

 Nhận xét + tuyên dương. - Thực hiện, HS khác

- Em hãy chọn nét vẽ thứ 3, nhận xét.

chọn màu xanh để vẽ một

hình e-líp?

- Lắng nghe.

 Nhận xét + tuyên dương.

II. Bài mới :

- GV thực hiện mẫu.

Trao đổi với bạn vẽ

Vẽ hình từ mẫu

có sẵn chọn độ

- Yêu cầu HS thực hành theo bốn hình dưới đây.

nhóm máy lần lượt các hình

25’ dày màu, nét vẽ

trên. Quan sát HS thực hành.

HĐ 1. Hoạt động - Nhận xét và tuyên dương.

thực hành

10 / 22

- Quan sát GV thực

hiện mẫu.

- Thực hành dưới sự

hướng dẫn của GV.

- Lắng nghe.

HĐ 2 Hoạt động 2. Vẽ các hình theo mẫu sau

ứng dụng

rồi trao đổi với bạn cách vẽ

chiếc đèn ông sao với nét vẽ

dày hơn.

- GV thực hiện mẫu.

- Quan sát và rút kinh

- Yêu cầu HS thực hành theo nghiệm.

nhóm máy lần lượt các hình

trên.

- Lắng nghe.

- Quan sát HS thực hành.

- Cho HS xem hình vẽ một

số máy

-Em vẽ một vài vật

dụng bất kì trong gia

đình như: ti vi, bàn

ghế, tủ lạnh, máy

giặt, ... So sánh với

bạn xem ai vẽ đẹp

- Nhận xét và tuyên dương.

3. Em vẽ hình theo mẫu rồi

lưu bài vẽ có tên ngoi nha

vào thư mục trên máy tính.

- Yêu cầu HS thực hành theo hơn..

nhóm.

Quan sát HS thực hành.

- GV thực hiện mẫu thao tác

lưu bài vẽ vào máy tính. Sau

đó yêu cầu HS lưu bài vào

máy tính.

- Quan sát GV thực hiện

mẫu.

- Thực hành hướng dẫn của

GV.

- HS trả lời

- Yêu cầu HS thực hành theo

nhóm máy. Quan sát HS

thực hành.

- HS lắng nghe

- Cho HS xem sản phẩm của - HS ghi nhớ.

11 / 22