SKKN Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6

Văn học là một bộ môn nghệ thuật sáng tạo ngôn từ đầy giá trị. Có thể coi mỗi một tác phẩm văn học là một viên ngọc trong cuộc sống, nó bay bổng tạo nên những khúc nhạc làm cho cuộc sống đời th­ường thêm chất thơ.
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
MỤC LỤC  
Page 1/23  
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
A. PHẦN THỨ NHẤT : ĐẶT VẤN ĐỀ  
I.Lí do chọn đề tài :  
1. Cơ sở luận :  
Văn học một bộ môn nghệ thuật sáng tạo ngôn từ đầy giá trị. thể coi  
mỗi một tác phẩm văn học một viên ngọc trong cuộc sống, nó bay bổng tạo  
nên những khúc nhạc làm cho cuộc sống đời thường thêm chất thơ. Vậy làm thế  
nào cho học sinh mình cảm nhận được chất thơ của cuộc sống đời thường để rồi  
từ đó các em nói ra, viết ra những điều mà các em đã học, đã cảm nhận trong  
cuộc sống xung quanh thường ngày, tự các em tạo nên những tác phẩm nghệ  
thuật “ bé con” giá trị? Tôi nghĩ đó một việc làm mà mọi thầy cô giáo đang  
tìm cách đi nhẹ nhàng nhất và có hiệu quả nhất cho riêng mình.  
Nhìn nhận vấn đề một cách cụ thể hơn chúng ta thấy rằng chương trình  
Ngữ văn lớp 6 so với chương trình tiểu học mà các em đã làm quen và có nhiều  
những khái niệm còn trừu tượng. Giữa học và làm là cả một thao tác, một  
khoảng cách khó. Riêng làm văn, đòi hỏi các em phải có cách viết già dặn hơn,  
sinh động hơn đặc biệt trong văn miêu tả cảnh phải có hình ảnh sống động,  
thuyết phục lòng người. Điều đó không thể đi từ thuyết sang thực hành ngay  
được, bởi tư duy của lứa tuổi các em học sinh lớp 6 còn là tư duy cụ thể, chưa  
tiếp nhận ngay được những kiến thức trừu tượng. Cảm nhận của các em còn đơn  
giản, cụ thể, vốn từ, vốn hiểu biết phần nhiều còn nghèo nàn…do vậy mà các em  
chưa nhiều vốn từ, tính hình ảnh, sáng tạo nghệ thuật trong viết văn…  
2. Cơ sở thực tiễn :  
Thực tế các em đã quá quen với việc thực hành viết văn dạng văn bản  
mẫu và tái tạo văn bản tương tự mẫu ở bậc tiểu học. Cho nên việc sáng tạo một  
văn bản nghệ thuật đối với các em học sinh lớp 6 là việc làm vô cùng khó khăn  
và ít có hứng thú. Hơn nữa sự say mê đọc tư liệu văn học của các em học sinh  
bây giờ quả là ít ỏi, hầu như là không có bởi những thông tin hiện đại: hoạt hình,  
truyện tranh, đặc biệt dịch vụ In-tơ-nét tràn lan cuốn hút lòng trẻ. Điều đó  
đương nhiên làm nghèo nàn vốn ngôn từ nghệ thuật quý giá của văn học trong  
mỗi học sinh.  
Qua quá trình điều tra học sinh lớp 6A3, 6A10 nói riêng và học sinh khối  
lớp 6 trong trường nói chung, tôi nhận thấy trình độ học sinh trong lớp không  
đồng đều, số lượng học sinh làm văn hay rất ít. Phân môn Tập làm văn lớp 6 vô  
cùng khó, mang tính trừu tượng cao nên phần lớn học sinh không thích học phân  
môn này.  
Page 3/23  
     
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
Học sinh làm bài hời hợt, chung chung; chưa miêu tả để phân biệt đối  
tượng được miêu tả này với đối tượng khác. Những bài văn dạng này giống văn  
kể hơn văn miêu tả.  
Vốn từ của các em còn nghèo nàn nên dẫn đến diễn đạt lủng củng, dùng  
từ trùng lặp, sai nghĩa, sai lỗi chính tả trong bài Tập làm văn  
.
Nhiều em chưa phân biệt từ ngữ sử dụng trong văn nói và văn viết.  
Đa số các em chưa tích cực đọc sách tham khảo để trau dồi cách diễn đạt  
và cách hành văn lưu loát hoặc nếu đọc, các em thường vay mượn ý của sách,  
lệ thuộc vào bài mẫu, thể chép vào làm bài của mình chứ các em chưa biết  
vận dụng, liên tưởng một cách sáng tạo và linh hoạt.  
Sở dĩ thực trạng học sinh nêu trên tôi thiết nghĩ là do những nguyên nhân  
sau:  
* Học sinh:  
- Học sinh chưa thực sự thấy yêu thích môn học.  
- Học sinh chưa biết quan sát đối tượng được miêu tả hoặc quan sát một  
cách qua loa và khi quan sát học sinh không ghi chép lại từng chi tiết cụ thể nên  
khi làm bài văn chưa đạt hiệu quả .  
- Vốn từ của các em còn nghèo nàn, lại không biết sắp xếp như thế nào  
cho bài văn mạch lạc, đảm bảo bố cục chưa biết cách chọn từ ngữ, hình ảnh  
miêu tả.  
- Học sinh chưa biết cách lập một dàn bài cụ thể để tả.  
- Học sinh chưa biết cách sử dụng biện pháp nghệ thuật vào bài và bộc lộ  
cảm xúc.  
* Giáo viên:  
- Giáo viên chưa phân loại từng đối tượng học sinh để đề ra kế hoạch dạy  
học phù hợp.  
- Giáo viên chưa khơi gợi sự ham thích học phân môn Tập làm văn, chưa  
phát huy tối đa năng lực học tập cảm thụ văn học của học sinh, chưa bồi  
dưỡng cho các em lòng yêu quý Tiếng Việt.  
Đặc biệt sau mỗi bài văn, giáo viên chưa hướng dẫn học sinh nhận thấy  
được hình ảnh hay, câu văn hay cần học những chỗ sai cần khắc phục.  
Từ những cơ sở trên, tôi thiết nghĩ: Quá trình rèn kỹ năng làm văn miêu tả  
cho học sinh khối 6 là một việc làm thiết thực, thầy phải hướng cho các em  
làm và làm một cách kiên trì, lâu dài, cặn kẽ đhiệu quả tốt nhất.  
II. Mục đích nghiên cứu :  
Đây đề tài nghiên cứu phương pháp giảng dạy văn miêu tả cho học sinh  
khối 6. Phần miêu tả trong văn học được giảng dạy với thời lượng thuyết  
Page 4/23  
 
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
không nhiều. Song yêu cầu về kỹ thuật rất cao trong khi đó mỗi tác phẩm truyện  
hoặc đoạn trích hay đoạn thơ, bài thơ lại có cách cảm khác nhau.  
Để góp phần nâng cao chất lượng quản lý, dạy học của giáo viên và  
học sinh Trường THCS Phan Đình Giót nói chung, các giáo viên trong trường  
học hỏi nhau kinh nghiệm, tích lũy sự tìm tòi, sáng tạo trong quá trình giảng  
dạy, bổ sung kinh nghiệm rèn kỹ năng làm bài văn cho học sinh giúp cho các em  
thấy yêu môn học hơn.  
- Giúp học sinh phá bỏ được mặc cảm với môn văn trừu tượng, ngại viết,  
ngại nghĩ. Đã một số em sáng tạo được những tác phẩm “ bé con” giá trị của  
mình trên các báo tường hàng năm.  
- Sau đây tôi xin đưa ra một vài con số thực tế kết quả cụ thể của học  
sinh khối lớp 6, sau khi được cung cấp các kỹ năng cơ bản về phương pháp miêu  
tả cảnh trên một bài viết hoàn chỉnh đã chấm một cách khách quan:  
+ Học sinh đạt điểm giỏi ( 9-10) là 34%  
+ Học sinh đạt điểm khá là 51 %  
+ Số học sinh còn lại hầu như các em viết đạt yêu cầu của bài viết văn  
miêu tả cảnh đại trà .  
Để giúp các em có được kỹ năng tốt nhất trong bài viết này căn cứ vào  
kinh nghiệm cùng với sự hiểu biết của bản thân, tôi cố gắng đi tìm một phương  
pháp hay nhất để giúp các em làm được bài văn miêu rả sức thuyết phục  
người đọc, người nghe.  
III. §èi t-îng nghiªn cứu khảo sát thực nghiệm:  
§Ò tµi “Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp  
6®-îc tiÕn hµnh trong ph©n m«n Tập làm văn ë tr-êng THCS víi ®èi t-îng  
trùc tiÕp là học sinh hai lớp 6A3 và 6A10 trường THCS Phan Đình Giót – Thanh  
Xuân.  
2. KÕ ho¹ch nghiªn cøu:  
§Ó lµm tèt viÖc rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6 cÇn cã  
mét qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cña b¶n th©n ng-êi d¹y (vÒ kü n¨ng lµm viÖc víi m¸y  
tÝnh, s-u tÇm t- liÖu cã liªn quan, kü n¨ng so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö....)  
KÕ ho¹ch nghiªn cøu ®Ò tµi còng ®-îc x¸c ®Þnh theo mét qu¸ tr×nh tuÇn tù  
. B¾t ®Çu tõ sù trang bÞ nh÷ng kiến thức cÇn thiÕt về văn miêu tả ®Ó cã thÓ ¸p  
dông kĩ năng làm bài văn miêu tả cho các em.... vµo nhiÒu giê d¹y. Råi tõ nh÷ng  
giê d¹y cô thÓ ®óc rót kinh nghiÖm sao cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn ngµy cµng ®¹t  
hiÖu qu¶ cao. Nãi c¸ch kh¸c, kÕ ho¹ch nghiªn cøu ®Ò tµi ®-îc tiÕn hµnh song  
song víi qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y trong thùc tÕ.  
IV. Phương pháp thí nghim :  
Page 5/23  
   
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
- Vn đáp  
- Sưu tm tài liu  
- Sdng sơ đồ tư duy  
- Cho hc sinh viết đon, làm bài văn miêu t, chm , cha.  
V. Phạm vi và kÕ ho¹ch nghiªn cøu:  
1. Phạm vi nghiên cứu:  
Nhằm đi sâu vào một vấn đề chỉ dừng ở mức độ sáng kiến kinh nghiệm  
nên tôi chỉ giới hạn đề tài trong phạm vi nghiên cứu việc dạy học kiểu bài miêu  
tả cho học sinh lớp 6. Với phạm vi nghiên cứu hẹp như vậy, tôi hi vọng sẽ thu  
được nhiều kết quả khả quan, góp phần thực hiện nhiệm vụ giáo dục của một  
nhà giáo trong giai đoạn mới.  
2. Kế hoạch nghiên cứu:  
§Ó lµm tèt viÖc rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6 cÇn cã  
mét qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cña b¶n th©n ng-êi d¹y (vÒ kü n¨ng lµm viÖc víi m¸y  
tÝnh, s-u tÇm t- liÖu cã liªn quan, kü n¨ng so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö....)  
KÕ ho¹ch nghiªn cøu ®Ò tµi còng ®-îc x¸c ®Þnh theo mét qu¸ tr×nh tuÇn tù  
. B¾t ®Çu tõ sù trang bÞ nh÷ng kiến thức cÇn thiÕt về văn miêu tả ®Ó cã thÓ ¸p  
dông kĩ năng làm bài văn miêu tả cho các em.... vµo nhiÒu giê d¹y. Råi tõ nh÷ng  
giê d¹y cô thÓ ®óc rót kinh nghiÖm sao cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn ngµy cµng ®¹t  
hiÖu qu¶ cao. Nãi c¸ch kh¸c, kÕ ho¹ch nghiªn cøu ®Ò tµi ®-îc tiÕn hµnh song  
song víi qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y trong thùc tÕ.  
Page 6/23  
     
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
B. PHẦN THỨ HAI  
NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ  
I.Những nội dung lí luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu :  
1. Khái niệm văn miêu tả :  
Miêu tả một phương thức biểu đạt khá thông dụng, được sử dụng nhiều  
trong giao tiếp bằng ngôn ngữ của con người, kể cả ngôn ngữ nói và ngôn ngữ  
viết.  
Vậy văn miêu tả là gì ?  
Văn miêu tả loại văn nhằm giúp người đọc hình dung ra được những  
đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự vật, sự việc, con người, phong cảnh…làm  
cho những cái đó như hiện lên trước mắt người đọc. Qua văn miêu tả, người đọc  
không chỉ cảm nhận được vẻ bề ngoài ( màu sắc, hình dáng, kích thước, trạng  
thái…) mà còn hiểu được bản chất bên trong của đối tượng, sự vật.  
2. Các dạng văn miêu tả :  
Văn miêu tả phong phú, đa dạng nhưng thể qui về một số dạng văn  
miêu tả thường gặp như sau :  
- Văn tả đồ vật, loài vật, cây cối  
- Văn tả người :  
+ Tả chân dung  
+ Tả người trong một trạng thái hoạt động cụ thể  
- Văn tả cảnh :  
+ Tả cảnh thiên nhiên  
+ Tả cảnh sinh hoạt.  
3. Trình tự trong văn miêu tả:  
Việc sắp xếp trình tự trong văn miêu tả thực ra rất linh hoạt. Lựa chọn  
trình tự nào là tùy thuộc vào đối tượng được miêu tả hay điểm nhìn của người tả  
Tuy vậy, vẫn thể quy về một strình tự thường được dùng như sau:  
- Trình tự thời gian  
- Trình tự không gian  
Ngoài hai trình tự trên, người viết văn miêu tả thể sắp xếp ý theo một  
số trình tự khác nữa. Chẳng hạn như sắp xếp theo đặc điểm tính chất của đối  
tượng miêu tả ( khi làm văn tả người, thể tả từ hình dáng đến tính tình; trong  
quá trình miêu tả tính tình lại thể lần lượt đi từng đặc điểm để miêu tả). Hay  
cũng thể kết hợp đan xen cả trình tự không gian và trình tự thời gian. Hoặc có  
Page 7/23  
           
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
thể tả theo cảm nhận tự do của người quan sát, vừa tả vừa lồng vào những câu  
văn nêu suy nghĩ, cảm xúc.  
4. Ngôn ngữ trong văn miêu tả :  
Đối tượng trong văn miêu tả hiện thực cuộc sống, rất phong phú, đa  
dạng, muôn hình muôn vẻ. Để tạo dựng được những bức tranh về cuộc sống ấy,  
các nhà nghệ sĩ sử dụng nhiều loại chất liệu khác nhau : nhà họa sĩ miêu tả bằng  
màu sắc; nhà điêu khắc miêu tả bằng đường nét, hình khối; còn nhà văn miêu tả  
qua ngôn ngữ. Nói cách khác, văn học nghệ thuật ngôn từ.  
Vậy ngôn ngữ trong văn miêu tả đặc điểm gì ?  
Trước hết, ngôn ngữ trong văn miêu tả phong phú, giàu hình ảnh và có  
sức biểu cảm lớn. Cái đích của người viết văn miêu tả là làm thế nào để phác  
họa được những bức tranh thiên nhiên, bức tranh sinh hoạt hoặc chân dung con  
người một cách cụ thể, sống động, hồn như vốn tồn tại trong cuộc sống.  
Muốn vậy, từ ngữ được đưa vào văn miêu tả phải giàu hình ảnh, đường nét, âm  
thanh, màu sắc, nhạc điệu. Thông thường, các từ láy ( bao gồm cả từ láy tượng  
hình và tượng thanh) sẽ đáp ứng được yêu cầu này.  
Bên cạnh đó, ngôn ngữ trong văn miêu tả phải thật chính xác. Dùng từ  
hay không có nghĩa từ đó phải “kêu”. Dùng từ phong phú không có nghĩa là  
liệt kê ra thật nhiều. Điều quan trọng người tả phải chọn đúng từ ngữ diễn tả  
chính xác nhất cái thần, cái hồn của đối tượng miêu tả.  
Ngoài tính chính xác ra thì ngôn ngữ trong văn miêu tả phải thứ ngôn  
ngữ sức liên tưởng, tức là có khả năng gợi trí tưởng tượng cho người đọc.  
Các nhà văn khi viết những trang văn miêu tả, dù là tả cảnh, tả vật, hay tả người,  
không bao giờ dừng lại ở tả thực, không bao giờ sao chép một cách máy móc, y  
nguyên như đã từng tồn tại trong cuộc sống. Tất cả đã được sáng tạo. Chính  
thế ngôn ngữ trong văn miêu tả không chỉ được dùng theo nghĩa đen mà còn  
được hiểu theo các lớp nghĩa ẩn, nghĩa bóng. Đó là vì sao trong văn miêu tả các  
nhà văn hay dùng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, thậm xưng, nhân  
hóa,…  
Cuối cùng, phải nói tới việc sắp xếp ngôn ngữ trong câu văn tả, đoạn văn  
tả. Đây cũng một nghệ thụt đòi hoải sự sáng tạo của người viết. Câu văn tả  
không chỉ đúng mà còn phải hay và độc đáo, phải sự biến hóa linh hoạt. Dù là  
văn xuôi cũng phải nhạc điệu. thể đan xen câu bình thường với câu đặc  
bệt, câu đơn với câu phức, câu dài với câu ngắn… cũng thể dùng kiểu câu  
đảo ngữ đgây ấn tượng cho người đọc.  
Page 8/23  
 
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
5. Các kĩ năng chung cần sử dụng khi làm bài văn miêu tả :  
a) Kĩ năng quan sát, ghi chép:  
Đối tượng của văn miêu tả những sự vật, sự việc, thế giới thiên  
nhiên, con người cuộc sống của con người. thể coi đó một thế giới hết  
sức đa dạng, phức tạp sống động đang diễn ra quanh ta, thay đổi từng ngày,  
từng giờ. Không phải tự nhiên mà ta hiểu nắm vững được đặc điểm của từng  
sự vật, sự việc và con người trong cái thế giới phong phú ấy để thể miêu tả  
đúng bản chất của nó. Vì vậy, phải quan sát, ghi chép.  
Đối với các nhà văn, kĩ năng quan sát đóng một vị trí hết sức quan trọng,  
thậm chí được coi là yếu tố khởi nguồn cho cảm hứng sáng tác cũng như quyết  
định cho sự thành công của quá trình miêu tả hiện thực cuộc sống. Quan sát để  
ghi nhận, để khám phá và để hiểu về thế giới xung quanh mình, sau đó mới có  
thể viết được.  
Đối với các em học sinh, khi làm văn miêu tả, kĩ năng quan sát và ghi  
chép cũng rất cần thiết. Tất nhiên, các em không thể có ngay được kĩ năng quan  
sát ấy sử dụng thành thạo như các nhà văn vẫn làm. Tất cả đều mới ở bước  
đầu tập dượt : tập quan sát, tập ghi chép, tập phát hiện ra những đặc điểm của sự  
vật, hiện tượng quanh mình. Từ đó các em sẽ vốn để miêu tả.  
b) Kĩ năng tưởng tượng:  
thể khẳng định, nếu không có kĩ năng tưởng tượng thì bài văn miêu tả  
sẽ không hay được, dù là văn tả thực. Nếu ta chỉ quan sát và ghi chép vào bài  
làm đúng y nguyên những đã quan sát thì bức tranh được miêu tả trong bài  
văn sẽ trần trụi, thiếu sức hấp dẫn. vậy cần tưởng tượng, sáng tạo thêm để bổ  
sung những hình ảnh phù hợp, làm cho bức tranh miêu tả trở nên phong phú và  
sinh động hơn.  
c) Kĩ năng so sánh:  
So sánh là hệ quả của quá trình liên tưởng, tưởng tượng. Khi quan sát một  
đối tượng nào đó, hình ảnh của đối tượng ấy ( hình dáng, màu sắc, đường nét,  
trạng thái,…) thường gợi cho người quan sát nghĩ tới những hình ảnh khác có  
nét tương đồng nào đấy. Chính sự liên tưởng, so sánh này làm cho trang văn  
miêu tả hay hơn, đối tượng miêu tả hiện lên rõ nét hơn, hấp dẫn hơn.  
Nếu xét về đố tượng, hiện tượng so sánh trong văn miêu tả hết sức đa  
dạng, phong phú :  
- Có thể so sánh người với người  
- Có thể so sánh người với vật  
- Có thể so sánh người với cây cối  
- Có thể so sánh người với các hiện tượng tự nhiên  
Page 9/23  
 
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
- Có thể so sánh vật với vật, cảnh với cảnh  
- Có thể so sánh vật với con người  
- …  
Tuy nhiên khi sử dụng kĩ năng so sánh phải biết sáng tạo, biết tìm ra điểm  
mới, điểm riêng. Không nên lặp lại những hình ảnh đã quá cũ, quá sáo mòn.  
d) Kĩ năng nhận xét :  
Viết văn miêu tả, bao giờ cũng cần để lại dấu ấn chủ quan của mình. Dấu  
ấn chủ quan ấy sự cảm nhận riêng của mỗi người, là cách biểu lộ thái độ, tình  
cảm riêng của mỗi người đối với đối tượng được miêu tả. thể nói rằng,, đối  
tượng miêu tả sẽ xuất hiện đi vào bài văn tùy thuộc vào điểm nhìn, thái độ,,  
tình cảm, tâm trạng ,.. của người viết. Đây chính là cơ sở tạo nên dấu ấn chủ  
quan của người viết trong văn miêu tả. đòi hỏi người viết phải bộc lộ trong  
tác phẩm của mình những lời nhận xét, những suy nghĩ, những cảm nhận riêng  
về đối tượng.  
Vấn đề phải dùng cách nhận xét như thế nào để tạo sự hấp dẫn cho bài  
văn miêu tả?  
Trước hết, thể nhận xét trực tiếp bằng những lời bình, những câu cảm  
thán, những so sánh. Và cũng thể bộc lộ một cách kín đáo qua việc lựa chọn  
hình ảnh miêu tả…  
II. Thực trạng vấn đề mà sáng kiến đề cập đến  
1. Thuận lợi:  
Năm học vừa qua tôi đã được trực tiếp giảng dạy Ngữ văn của 2 lớp văn  
6: 6A3 và 6A10. Trong qua strinhf giảng dạy, tôi thấy học sinh của cả hai tiếp  
thu bài tương đối đều, số học sinh khá các môn chiếm tỷ lệ cao, học lực trung  
bình khá trở lên nhiều, các em có tinh thần ham học hỏi, hăng say phát biểu ý  
kiến xây dựng bài, chuẩn bị bài tương đối đầy đủ trước khi đến lớp.  
Xác định đây là môn học quan trọng, chiếm số tiết cao trong chương trình  
học cho nên đa số học sinh có ý thức học tốt đầu tư nhiều thời gian.  
Bản thân tôi nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp.  
Tài liệu tham khảo của giáo viên và học sinh phong phú, việc ứng dụng  
công nghệ thông tin vào giảng dạy tạo điều kiện cho giáo viên tham gia học để  
nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ theo kịp với xu thế đổi mới hiện nay.  
2. Khó khăn:  
Nhà trường tuy đã được trang bị máy chiếu, máy vi tính nhưng trình độ  
tin học của một số giáo viên còn chưa cao.  
Page 10/23  
     
Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6  
Một số học sinh trước khi đến lớp không học bài cũ, không chuẩn bị bài  
mới, một số em không có đồ dùng đầy đủ, do vậy làm ảnh hưởng không nhỏ đến  
chất lượng giờ dạy.  
Một số học sinh vào đầu năm học còn chưa biết viết một đoạn văn như  
thế nào, khả năng đọc còn chậm, đặc biệt khả năng nói còn rất kém.  
Một số em học sinh làm bài văn miêu tả không tuân thủ các bước: Tìm  
hiểu đề, tìm ý lập ý, lập dàn bài, viết bài hoàn chỉnh, đọc chỉnh sửa do đó dẫn  
đến bài viết lạc đề, bài làm không đủ ý, bố cục bài làm lộn xộn, thậm chí bố cục  
không đủ 3 phần: Mở bài, thân bài, kết luận. Một số em chưa biết vận dụng kỹ  
năng quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả một cách linh  
hoạt để làm nổi bật lên đặc điểm tiêu biểu của sự vật, làm bài văn miêu tả sinh  
động hơn.  
Học sinh còn phụ thuộc vào nhiều sách tham khảo.  
III. Những giải pháp mang tính khả thi:  
1. Giáo viên cần giúp học sinh biết cách xác định đúng yêu cầu của đề bài  
để xây dựng hướng làm bài.  
* dụ:  
Đề bài: Miêu tả cảnh như sau: “Em hãy miêu tả cảnh trường em vào một  
buổi sáng đẹp trời khi em đi học”.  
Các kĩ năng làm bài :  
+ Tìm hiểu đề: Bước tìm hiểu đề cần giúp cho các em xác định được  
yêu cầu đề bài trên ba phương diện: Một thể loại; hai là nội dung cần làm là  
gì?; ba là phạm vi phải làm. Ở đề này, giáo viên cho học sinh thấy: Trên đây là  
một đề bài dạng miêu tả cảnh tổng hợp. Vậy thế nào là cảnh tổng hợp? - Giáo  
viên chỉ rõ cho học sinh thấy ta xác định cảnh tổng hợp nhờ những từ ngữ nào?  
dụ: Đề yêu cầu tả cảnh tổng hợp thường chứa những từ ngữ như: “một  
miền quê, quê hương em, cảnh trường em vào buổi sáng... Cảnh tổng hợp là  
cảnh như thế nào?; là cảnh gồm nhiều cảnh nhỏ, cảnh lẻ. Những cảnh nhỏ, của  
quê hương hay miền quê thường là cánh đồng, dòng sông, con đường làng,  
trường học...sau đó giúp học sinh hình dung được cụ thể về cảnh miêu tả ở thời  
gian nào (mùa nào) không gian nào (cảnh đó như thế nào)... Việc xác định  
được đúng yêu cầu của đề như ở dụ trên sẽ giúp các em rất nhiều trong việc  
định hình được đối tượng miêu tả.  
2. Hướng dẫn cách tìm ý, lập dàn ý cho bài văn tả cảnh:  
Khi học sinh đã xác định đúng yêu cầu của đề, xác định chính xác đối t-  
ượng miêu tả nhưng chắc chắn chưa thể định hình được hướng đi cho bài viết.  
Page 11/23  
     

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 23 trang minhvan 22/06/2025 90
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp 6", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_mot_so_kinh_nghiem_ren_ki_nang_lam_van_mieu_ta_cho_hoc.doc