SKKN Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An (Phần 1)
Tỉnh Nghệ An nói chung và Sở GD&ĐT Nghệ An nói riêng cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo, nhiều hoạt động để nhằm tăng cường giáo dục pháp luật cho học sinh như cuộc thi tìm hiểu luật ATGT qua mạng, thi tìm hiểu luật ATGT qua sân khấu hóa,..., tuy nhiên kết quả vẫn chưa đạt được như mong muốn.
MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................................1
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU................................................................................................4
1.1. Các văn bản chỉ đạo ...........................................................................................................4
1.2. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh THPT........................................................................7
1.3. Vai trò của việc giáo dục pháp luật cho học sinh THPT............................................8
2. Cơ sở thực tiễn.............................................................................................................9
trường THPT Tân Kỳ......................................................................................................10
trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An..........................................................................15
GDCD lớp 12. .................................................................................................................21
chấp hành pháp luật cho học sinh. ..................................................................................29
4. Kết quả đạt được.......................................................................................................33
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ: ...........................................................................................38
1. Kết luận:.....................................................................................................................39
2. Kiến nghị....................................................................................................................40
IV. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................41
V. PHỤ LỤC...........................................................................................................................43
BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Nội dung
ATGT
An toàn giao thông
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Giáo dục và Đào tạo
Giáo dục công dân
Giáo dục pháp luật
Học sinh
CNH,HĐH
GD&ĐT
GDCD
GDPL
HS
LHTN
SKKN
TDTT
THPT
UBND
VD
Liên hiệp thanh niên
Sáng kiến kinh nhiệm
Thể dục thể thao
Trung học phổ thông
Ủy ban nhân dân
Ví dụ
VPPL
Vi phạm pháp luật
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, vấn đề học sinh trung học phổ thông vi phạm pháp luật ngày
càng gia tăng. Theo thống kê của Ủy ban pháp luật quốc gia, từ năm học 2017 –
2018 đến năm học 2018 - 2019 cả nước có khoảng 150.000/2.600.000 học sinh
khối THPT vi phạm pháp luật.
Việc vi phạm pháp luật của học sinh THPT để lại nhiều hậu quả đáng
buồn. Nhiều em phải vào tù khi tuổi đời còn rất trẻ, nhiều em phải dừng lại con
đường học tập, nhiều em bỏ nhà ra đi, nhiều em bị mất đi cơ hội phát triển trong
cuộc sống, nhiều em bị thương tật, nhiều gia đình chia ly... Đặc biệt ngoài thiệt
hại về vật chất thì những thiệt hại về tinh thần là điều chúng ta không thể đong
đếm được. Như vậy, việc vi phạm pháp luật của học sinh THPT đã trở thành vấn
đề bức thiết của gia đình, nhà trường và toàn xã hội.
Tại tỉnh Nghệ An những năm gần đây, tình hình vi phạm pháp luật của
học sinh THPT có chiều hướng gia tăng. Theo báo Công an Nghệ An, năm học
2017 – 2018 trong cả tỉnh có 3179 học sinh vi phạm pháp luật, trong đó có 4 học
sinh vi phạm về ma túy, có 44 học sinh vi phạm về cưỡng đoạt tài sản, có 10 học
sinh vi phạm về gây thương tích cho người khác, có 31 trường hợp tham gia bạo
lực học đường nguy hiểm nhất là có 1 học sinh phạm tội giết người. Đến năm
2018 – 2019 cả tỉnh có 3052 học sinh THPT vi phạm pháp luật trong đó số học
sinh vi phạm về ATGT có sự gia tăng đáng kể. Ngoài ra còn xuất hiện thêm tội
trộm cắp tài sản, tàng trữ chất cháy nổ (pháo) trong học sinh.
Tại trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An mặc dù đã có nhiều cố gắng song
tình trạng vi phạm pháp luật, đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành, thực thi pháp
luật của một bộ phận học sinh hiện nay có nhiều bất ổn. Các em vẫn còn thờ ơ
với việc tiếp cận các vẫn đề liên quan đến pháp luật, việc đánh nhau vẫn còn
diễn ra nhiều, đâu đó vẫn còn nạn trộm cắp tài sản của bạn trong lớp, hiện tương
học sinh vi phạm ATGT ngày càng gia tăng. Điều này đã tạo nên sự lo âu không
chỉ riêng gia đình học sinh mà còn là nỗi trăn trở của những người làm công tác
giáo dục pháp luật trong nhà trường.
Theo điều tra của cơ quan chức năng, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến
tình trạng trên. Trong đó cần lưu ý đến nguyên nhân: Do các em đang trong giai
đoạn dậy thì, tâm lý cũng như tình cảm có nhiều diễn biến phức tạp, bản thân
các em đang trẻ con nhưng lại muốn làm người lớn, muốn khẳng định bản thân,
muốn gây chú ý, muốn tạo chỗ đứng về mặt xã hội đối với bạn bè và mọi người.
Sự non nớt về trình độ nhận thức cũng như khả năng làm chủ bản thân chưa
vững còn thiếu kỹ năng mềm nên các em dễ vi phạm pháp luật.
Cũng ở lứa tuổi này ý thức pháp luật của các em chưa đầy đủ và các em
chưa ý thức được trách nhiệm bản thân, chưa nhận thức, lường trước được
1
những hậu quả nghiêm trọng do không tuân thủ pháp luật. Vì vậy mà việc vi
phạm pháp luật của các em ngày càng tăng cả chiều rộng lẫn chiều sâu.
Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như: bạn bè lôi kéo, rủ rê làm
những việc xấu, gia đình chiều chuộng quá mức hay thờ ơ, vô trách nhiệm, nhà
trường chưa có biện pháp đủ mạnh để giáo dục, nhiều cám dỗ từ mặt trái của cơ
chế thị trường.
Để góp phần giảm thiểu vấn đề trên, các cơ quan chức năng có thẩm quyền
đã vào cuộc với nhiều giải pháp đề ra, như tổ chức nhiều cuộc hội thảo, thực
hiện một số giải pháp, song vẫn gặp nhiều bế tắc.
Tỉnh Nghệ An nói chung và Sở GD&ĐT Nghệ An nói riêng cũng đã có
nhiều văn bản chỉ đạo, nhiều hoạt động để nhằm tăng cường giáo dục pháp luật
cho học sinh như cuộc thi tìm hiểu luật ATGT qua mạng, thi tìm hiểu luật
ATGT qua sân khấu hóa,..., tuy nhiên kết quả vẫn chưa đạt được như mong
muốn.
Tại huyện Tân Kỳ trong thời gian qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật cho học sinh đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, so với mục tiêu
giáo dục phổ thông cũng như hiệu quả thực tế mang lại thì công tác này vẫn
chưa đạt được kết quả như mong muốn.
Trải qua quá trình nghiên cứu và thực nghiệm giải pháp đề ra trong thực
tiễn, được đồng nghiệp và nhà trường đánh giá cao, bước đầu mang lại hiệu quả
tích cực, vì vậy tôi đề xuất “ Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả
giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An”. Mong
rằng sáng kiến kinh nghiệm sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật
cho học sinh tại trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An nói riêng và một số trường
THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An nói chung.
Rất mong được sự nghiên cứu và đóng góp ý kiến của quý thầy, cô..
những người làm công tác giáo dục pháp luật để sáng kiến kinh nghiệm của tôi
có giá trị cao hơn trong thực tiễn.
2. Tính mới và những đóng góp của sáng kiến kinh nghiệm.
- Tính mới:
Đây là SKKN mà bản thân đúc rút trong thời gian dài. Trên thực tế chưa có
SKKN nào tại trường THPT Tân Kỳ nói riêng và các trường THPT trên địa bàn
huyện Tân Kỳ nói chung đề cập về vấn đề này.
- Những đóng góp của SKKN.
Một, sáng kiến kinh nghiệm làm rõ thực trạng vi phạm pháp luật của HS
trung học phổ thông Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An nói riêng và của học sinh THPT
trong cả tỉnh Nghệ An nói chung.
2
Hai, sáng kiến kinh nghiệm đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng
cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho HS THPT Tân Kỳ nói riêng và học sinh
THPT trong toàn tỉnh Nghệ An nói chung.
Ba, hi vọng sáng kiến này có thể trở thành tài liệu tham khảo cho giáo
viên, các tổ chức trong và ngoài nhà trường để làm công tác giáo dục pháp luật
cho HS THPT trên địa bàn huyện Tân Kỳ nói riêng và tỉnh Nghệ An nói chung.
3
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lý luận của việc giáo dục pháp luật cho học sinh trong giai
đoạn hiện nay.
1.1. Các văn bản chỉ đạo
Để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật trong nhà trường nói riêng phát triển ổn định, bền vững, đi
vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả, góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ trong
nhận thức và ý thức tuân thủ, chấp hành, tự giác học tập, tìm hiểu pháp luật, xây
dựng lối sống và làm việc theo pháp luật cho học sinh, ngành giáo dục và đào
tạo và các ban ngành liên quan đã thực hiện nhiều chủ trương, triển khai nhiều
kế hoạch. Các chủ trương, kế hoạch đó đều được thực hiện đồng bộ, thống nhất
từ trung ương đến địa phương, trở thành cơ sở quan trọng cho công tác giáo dục
pháp luật cho học sinh nói chung và học sinh THPT nói riêng.
Cụ thể đó là:
- Văn bản chỉ đạo của Bộ.
Từ trước tới nay Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tư pháp đã ban hành nhiều
văn bản về chỉ đạo về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh, như:
+ Văn bản về việc triển khai Quyết định 471/QĐ- TTg. ban hành đề án
tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến giáo dục pháp
luật giai đoạn 2019 – 2021 của Bộ Tư pháp ngày 18/12/2019.
+ Công văn 3892/BGDĐT – GDTrH ngày 28/8/2019 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm 2019 – 2020,
trong đó đề cập đến công tác giáo dục pháp luật cho học sinh.
+ Kế hoạch tiếp tục triển khai thực hiện đề án “Nâng cao chất lượng công
tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường” đến năm 2021. Kế hoạch này
ban hành kèm theo Quyết định số 3957/ QĐ-BGDĐT ngày 28 tháng 9 năm
2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đây là văn bản nói rõ nhất về công
tác phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường.
Kế hoạch đề cập đến rất nhiều vấn đề, trong đó nhấn mạnh một số vấn đề
sau:
Mục tiêu chung: “Đưa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà
trường phát triển ổn định, bền vững, đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả, góp
phần bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền được thông tin về pháp luật của công
dân”.
Yêu cầu: “Phấn đấu 100% các nhà trường đều triển khai phổ biến, giáo
dục pháp luật theo chương trình giáo dục chính khóa và hoạt động ngoại khóa,
có giáo viên, giảng viên dạy môn giáo dục công dân, môn học, học phần về pháp
4
luật theo quy định”. Để đạt được mục tiêu, kế hoạch chỉ rõ yêu cầu cần phải
phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, các cơ quan, đoàn thể để bảo đảm triển
khai sâu rộng, toàn diện, đồng bộ các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật
trong nhà trường.
Nhiệm vu: Kế hoạch đưa ra nhiều nhiệm vụ trong đó có một số nhiệm vụ
có tính chất trọng tâm như: Cần phải tăng cường công tác quản lý nhà nước về
phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường; kiện toàn tổ chức, nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ... Lộ trình của kế hoạch được tổ
chức thực hiện trong giai đoạn từ 2017 đến năm 2021, trong đó mỗi năm có
nhiệm vụ cụ thể rõ ràng, năm sau kế thừa và phát triển nội dung của năm trước,
đồng thời xây dựng và thực hiện các nhiệm vụ tiếp theo với yêu cầu ngày càng
đẩy mạnh và hoàn thiện hơn.
Với kế hoạch rõ ràng và cụ thể như vậy cho thấy Bộ Giáo dục và Đào tạo
và các Bộ, ban ngành khác cũng rất quan tâm đến công tác giáo dục pháp luật
cho học sinh.
- Văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An.
Để làm tốt công tác giáo dục pháp luật cho học sinh, hàng năm Ủy ban
nhân dân tỉnh Nghệ An đều xây dựng văn bản về triển khai nhiệm vụ giáo dục
và đào tạo trong đó có đề cập đến nội dung giáo dục đạo đức, tác phong lối
sống, hành vi của học sinh như:
+ Chỉ thị 15/CT – UBNDT ngày 30/8/2019 của UBND Tỉnh Nghệ An.
+ Kế hoạch số 312/KH-UBND ngày 17 tháng 5 năm 2018 triển khai thực
hiện đề án “Nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà
trường” đến năm 2021 trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Đây là văn bản đề cập rõ nét
nhất về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh của UBND tỉnh Nghệ An. Kế
hoạch đề cập tới các nội dung như sau:
Mục tiêu chung: Tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và ý thức
tuân thủ, chấp hành, tự giác học tập, tìm hiểu pháp luật, xây dựng lối sống và
làm việc theo pháp luật trong toàn ngành giáo dục; góp phần đưa công tác phổ
biến, giáo dục pháp luật nói chung, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong
nhà trường nói riêng phát triển ổn định, bền vững, đi vào chiều sâu, thiết thực,
hiệu quả, góp phần bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền được thông tin về pháp luật
của công dân. Từ mục tiêu chung, UBND tỉnh Nghệ An đã đề ra mục tiêu cụ thể
trong từng năm trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2021.
Để làm tốt công tác giáo dục pháp luật cho học sinh, UBND tỉnh yêu cầu
cần phối hợp chặt chẽ các lực lượng, các ban nghành cấp tỉnh. Có như vậy công
tác giáo dục pháp luật cho học sinh mới đạt kết quả cao.
Nội dung cần làm trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho HS là:
5
- Tiếp tục thực hiện công tác bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng phổ
biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ giáo viên môn giáo dục công dân, báo cáo
viên và cán bộ phụ trách công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong ngành giáo
dục.
- Đưa nội dung phòng, chống tham nhũng và tuyên truyền về nhân quyền vào
giảng dạy tại các cơ sở giáo dục đào tạo; tập trung tuyên truyền, phổ biến các
hành vi bị nghiêm cấm và chế tài xử lý; chú trọng giáo dục ý thức tôn trọng,
chấp hành, bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật; tác động của
chính sách pháp luật; quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân; nội dung chính sách
pháp luật về giáo dục.
- Thực hiện lồng ghép, đổi mới phương pháp giảng dạy pháp luật chính khóa,
hoạt động ngoại khóa, ưu tiên kỹ năng thực hành, kỹ năng sống để phát huy tính
chủ động, sáng tạo cho người học; xây dựng bài giảng điện tử, các mô hình trực
quan, tình huống pháp lý thực tiễn trong giảng dạy.
Qua kế hoạch này cho thấy UBND tỉnh Nghệ An có quyết tâm rất cao
trong công tác giáo dục pháp luật cho học sinh.
- Văn bản chỉ đạo của Sở GD&ĐT Nghệ An.
Hàng năm Sở GD&ĐT đều ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo hoạt động
dạy và học trong toàn tỉnh Nghệ An. Trong hệ thống các văn bản đó có nhiều
văn bản chỉ đạo về công tác phổ biến giáo dục pháp luật. Gần đây nhất là các
văn bản:
+ Văn bản số 2394/SGD&ĐT-VP về việc triển khai bảo hiểm bắt buộc
cháy nổ theo Nghị định 23 Chính phủ, ban hành ngày 17 tháng 12 năm 2019.
+ Công điện số 59/CĐ-SGD&ĐT ban hành ngày 17 tháng 01 năm
2020,về việc tăng cường công tác phòng, chống vi phạm pháp luật về pháo
trước, trong và sau Tết Nguyên đán Canh Tý 2020.
+ Kế hoạch số 285/KH-SGD&ĐT ban hành ngày 20 tháng 02 năm 2020,
về việc thực hiện đề án “Nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật trong nhà trường” năm 2020 trong ngành giáo dục Nghệ An.
+ Kế hoạch số 297/KH-SGD&ĐT. Ban hành ngày 21 tháng 02 năm 2020,
về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2020 của nghành giáo dục Nghệ
An.
+ Văn bản số 1602/SGD&ĐT – GDTrH về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
giáo dục trung học năm 2019 – 2020. Đây là văn bản chỉ đạo sát sao nhất đối với
công tác dạy và học cũng như công tác giáo dục pháp luật cho học sinh. Trong
đó vấn đề phổ biến giáo dục pháp luật được nhắc đến đó là tăng cường thực hiện
phổ biến giáo dục pháp luật, giáo dục phòng chống tệ nạn xã hội,..., đẩy mạnh
giáo dục ATGT, văn hóa giáo thông...
6
Ngoài văn bản chỉ đạo chung, Sở GD&ĐT Nghệ An còn ban hành nhiều
văn bản chỉ đạo cụ thể về công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
trong nhà trường. Nội dung văn bản đề cập đến việc chỉ đạo các đơn vị triển
khai thực hiện tốt công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho cán bộ giáo viên và
học sinh, việc cập nhật các văn bản pháp luật mới, việc bồi dưỡng pháp luật cho
đội ngũ giáo viên giảng dạy môn giáo dục công dân trong nhà trường.. Tất cả
với mong muốn toàn xã hồi thực hiện tốt trách nhiệm sống làm việc theo hiến
pháp và pháp luật.
- Văn bản chỉ đạo của trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An.
Ngoài việc tuân thủ các văn bản chỉ đạo của bộ, tỉnh và các ban ngành,
nhà trường còn cụ thể hóa bằng các văn bản chỉ đạo của cấp trên bằng các kế
hoạch cụ thể để triển khai tổ chức thực hiện trong nhà trường. Nhà trường tổ
chức thực hiện bằng cách kiểm tra việc dạy pháp luật của giáo viên giáo dục
công dân nhà trường. Tổ chức, kiểm tra các hoạt động ngoại khóa pháp luật
trong nhà trường, tổ chức các hoạt động tập thể, các cuộc thi để thực hiện công
tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh.
1.2. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh THPT.
Nắm bắt đặc điểm, nhận thức, tâm sinh lý của học sinh THPT là cơ sở cần
thiết để chúng ta biết được lý do vì sao lứa tuổi này hay vi phạm pháp luật, từ đó
hiểu và xây dựng được biện pháp phù hợp nhằm thực hiện tốt công tác giáo dục
pháp luật cho sinh trong nhà trường, đồng thời khắc phục được tình trạng vi
phạm pháp luật của học sinh nói chung và học sinh THPT nói riêng.
HS THPT có độ tuổi từ 15 đến 18. Đây là giai đoạn phát triển, bắt đầu từ
lúc dậy thì và kết thúc khi vào tuổi người lớn, là tuổi đầu thanh niên. Ở lứa tuổi
này các em có những thay đổi nhanh chóng về tâm lý, sinh lý.
- Về mặt sinh lý, ở tuổi này các em có sự phát triển khá hoàn chỉnh về cơ
thể. Do có sự phát triển mạnh của các hoóc môn sinh dục ở tuổi vị thành niên,
các em bắt đầu quan tâm đến bạn khác giới, xuất hiện những cảm giác, cảm xúc
giới tính mới lạ, chứa đựng rất nhiều tâm trạng: thiện cảm, buồn rầu, nhớ nhung,
phấn khởi... Tuy nhiên, có một số em không kiểm soát được cảm xúc của mình
dẫn đến bị cuốn hút vào con đường yêu đương, tình ái nên các em rất dễ sa ngã,
dễ bị rủ rê, lôi kéo vào các hành vi vi phạm pháp luật. Vì vậy kết quả học tập,
lao động và sức khỏe bị giảm sút rõ rệt, có nhiều hành vi thiếu kiểm soát dẫn
đến những hậu quả xấu ngoài ý muốn của bản thân, gia đình, nhà trường và xã
hội.
- Về mặt tâm lý, lứa tuổi học sinh THPT là giai đoạn có những chuyển
biến lớn. Các em chưa thoát khỏi gia đình để hoàn toàn độc lập nhưng mong
muốn được tự lập, chưa là người lớn nhưng muốn làm người lớn, muốn được
trao đổi, bàn bạc nhiều vấn đề hơn với người lớn và có xu hướng tách khỏi sự
7
ràng buộc của gia đình. Các em không còn muốn đi chung với cha mẹ, muốn tự
chọn bạn, muốn được thực hiện mọi việc theo ý thích của mình, tự chứng minh
bản thân... Trong suy nghĩ thường thích lập luận, lý sự và nhìn sự việc theo quan
điểm riêng, không còn coi gia đình là giá trị duy nhất, bắt đầu tìm những chỗ
dựa nhất định từ phía giáo viên, nhà trường, bạn bè nơi mình đang sống và học
tập. Giai đoạn phát triển đặc biệt này chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ gia đình, nhà
trường, bạn bè và xã hội, đồng thời đây cũng là giai đoạn gây nhiều lo lắng cho
các bậc cha mẹ, nhà trường và cộng đồng.
1.3. Vai trò của việc giáo dục pháp luật cho học sinh THPT
Công tác giảng dạy, GDPL cho học sinh THPT có vị trí, vai trò vô cùng
quan trọng trong quá trình xây dựng đội ngũ những người lao động mới phục vụ
sự nghiệp CNH, HĐH, xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa hiện nay. GDPL là
một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là trách nhiệm của toàn
bộ hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong đó,
nhà trường đóng vai trò chủ đạo, là khâu then chốt, quan trọng để chủ trương,
chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước đi vào cuộc sống, đi vào ý thức,
hành động của từng HS.
GDPL là cầu nối để chuyển tải pháp luật vào cuộc sống, nó được bắt đầu
bằng hoạt động GDPL cho HS. Thực hiện đúng pháp luật là mục tiêu, là biểu
hiện đầu tiên của hiệu quả GDPL, cụ thể:
- GDPL là làm cho học sinh có hiểu biết pháp luật. Nếu không nhận thức
được đầy đủ vị trí quan trọng của công việc này thì dù công tác xây dựng pháp
luật có làm tốt đến mấy cũng không đạt được hiệu quả thực thi pháp luật. Tuy
rằng bản chất pháp luật của nhà nước ta là tốt đẹp, phản ánh ý chí, nguyện vọng,
mong muốn của đông đảo quần chúng nhân dân trong xã hội, nhưng nếu không
được HS, những công dân tương lai biết đến và thực hiện với ý thức, thái độ tự
giác, tự nguyện thì rất khó đưa pháp luật đi vào cuộc sống.
- GDPL nhằm hình thành lòng tin vào pháp luật cho HS: Pháp luật chỉ có
thể được HS thực hiện nghiêm chỉnh khi các em tin tưởng vào những quy định
của pháp luật. Pháp luật được xây dựng là để bảo vệ quyền và lợi ích của HS nói
riêng và nhân dân nói chung. Khi nào HS nhận thức được đầy đủ như vậy thì
pháp luật không cần một biện pháp cưỡng chế nào mà HS vẫn tự giác, tự nguyện
thực hiện.
- GDPL góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật của học
sinh. Ý thức tự giác chấp hành pháp luật của HS sẽ được nâng cao khi công tác
GDPL cho HS được tiến hành thường xuyên, kịp thời và có hình thức, phương
pháp phù hợp.
- GDPL nhằm hình thành, củng cố tình cảm tốt đẹp của HS với pháp luật,
đồng thời ngày càng nâng cao hiểu biết của HS đối với các văn bản pháp luật và
8
các hiện tượng pháp luật trong đời sống, từ đó nâng cao ý thức tự giác chấp hành
pháp luật cho HS.
- GDPL góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà trường,
quản lý xã hội đối với HS.
+ Vai trò quan trọng này của công tác GDPL bắt nguồn từ chính vai trò và
giá trị xã hội của pháp luật là phương tiện hàng đầu để Nhà nước thực hiện quản
lý xã hội, công tác quản lý của các nhà trường, quản lý của giáo viên đối với học
sinh sẽ được nâng cao khi pháp luật ở đây được phổ biến đầy đủ và có hiệu quả.
2. Cơ sở thực tiễn.
2.1. Thực trạng giáo dục pháp luật cho học sinh THPT tại tỉnh Nghệ
An
Nhìn chung, các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An những năm gần
đây đã quan tâm nhiều hơn về công tác GDPL cho học sinh. Đặc biệt là sau khi
Luật phổ biến, giáo dục pháp luật ra đời. Các trường THPT đều phân công, biên
chế cán bộ quản lý, chỉ đạo phụ trách công tác GDPL; mỗi trường trên địa bàn
đều bố trí một phó hiệu trưởng phụ trách công tác phổ biến GDPL. Chính vì vậy,
trong những năm qua, bên cạnh dạy học theo chương trình bộ môn GDCD, công
tác quản lý chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường về giáo dục pháp luật cho học
sinh thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp, thông qua tổ chức tuyên truyền,
cổ động được quan tâm, đi vào thực chất hơn.
BGH các nhà trường đã coi trọng hơn vị trí, vai trò của bộ môn GDCD trong
công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật. Chỉ đạo, tổ chức xây dựng kế hoạch
tuyên truyền, giáo dục pháp luật theo năm, quý, tháng cụ thể, chi tiết; thực hiện báo
cáo các chuyên đề về pháp luật trước toàn thể giáo viên và học sinh.
Các trường đã tiến hành thành lập Ban Chỉ đạo, Ban Phổ biến giáo dục
pháp luật với thành phần chủ yếu gồm đại diện Ban Giám hiệu, Công đoàn, Đoàn
trường, đội ngũ giáo viên dạy học bộ môn GDCD và một số tổ trưởng chuyên
môn, giáo viên chủ nhiệm có kinh nghiệm. Thực hiện các hoạt động tuyên truyền
nhân ngày pháp luật Việt Nam 9/11 bằng các hình thức như nói chuyện chuyên
đề, sân khấu hóa...
Tuy nhiên, công tác quản lý, chỉ đạo của Ban giám hiệu các nhà trường ở
đây vẫn còn một chiều, coi công tác GDPL chỉ là hoạt động giảng dạy, việc
giảng dạy còn mang tính truyền thống, chưa chịu khó đổi mới phương pháp dạy
học. Các biện pháp GDPL trong nhà trường còn nặng về quản lý hành chính, các
kế hoạch triển khai thực hiện còn mang tính thời vụ, chưa chú ý hướng đến hình
thành ý thức tự giác và rèn luyện kỹ năng cho học sinh, chưa xây dựng được các
cơ chế hoạt động, cơ chế thi đua phù hợp để hướng học sinh vào môi trường
giáo dục tích cực, vào các sân chơi lành mạnh. Vì vậy, hoạt động giảng dạy,
giáo dục pháp luật chưa mang lại hiệu quả cao.
9
Tải về để xem bản đầy đủ
35 trang
25/04/2024
1030
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An (Phần 1)", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_giai_phap_gop_phan_nang_cao_hieu_qua_giao_duc_ph.doc
