SKKN Một số biện pháp thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh trường THCS

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI

MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH

TRƯỜNG THCS

Lĩnh vực : Chủ nhiệm

Cấp học : Trung học cơ sở

Năm học: 2016 - 2017

1/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

PHỤ LỤC

Nội dung

Trang

Phần thứ nhất

: Đặt vấn đề.

: Nội dung

3

5

7

8

Phần thứ hai

I

: Cơ sở lý luận

: Cơ sở thực tiễn

II

III

: Một số biện pháp thực hiện giáo dục pháp

luật trong nhà trường phổ thông THCS

Khương Đình

IV

: Hiệu quả SKKN

26

29

Phần thứ ba

: Kết luận

2/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

PHẦN THỨ NHẤT

ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lý do chọn đề tài:

Tuyên truyền giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên hoạt động thực hiện giáo

dục pháp luật, là cầu nối để truyền tải pháp luật vào đời sống xã hội, vì pháp luật

muốn phát huy được tác dụng và hiệu quả thông qua con người hiểu biết pháp

luật. Giáo dục pháp luật trong các nhà trường, đặc biệt trong các trường phổ

thông có ý nghĩa chiến lược, góp phần hình thành một cách vững chắc nhân cách

của người công dân có ý thức chấp hành pháp luật, đáp ứng những yêu cầu của

xã hội hiện tại và tương lai.

Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta quan tâm đẩy mạnh các hoạt động tuyên

truyền giáo dục pháp luật, nhất là trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay.

Để thực hiện đúng pháp luật của nhà nước cần phải tăng cường công tác

tuyên truyền giáo dục pháp luật. Vì vậy, tuyên truyền giáo dục pháp luật là một

bộ phận quan trọng có ý nghĩa đặc biệt trong hệ thống giáo dục chung của Đảng

và Nhà nước nhằm giáo dục đạo đức, ý thức pháp luật, xây dựng các văn bản

luật, tổ chức thực hiện tốt pháp luật và góp phần xây dựng con người mới

XHCN, phát huy quyền làm chủ nhân dân, xây dựng nhà nước pháp quyền

XHCN Việt Nam trong thời kì mới .

Từ đó tôi nhận thấy việc giáo dục pháp luật cho toàn dân hiện nay có tính

cấp thiết của các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức

kinh tế từ trung ương đến cơ sở nhằm làm cho mọi người, mọi thành viên trong

xã hội nhận thức và hành động đúng theo pháp luật, hạn chế tối đa các vụ việc vi

phạm pháp luật là do không hiểu biết pháp luật . Với ý nghĩa nêu trên, chúng tôi

chọn đề tài "Một số biện pháp giáo dục pháp luật cho học sinh Trường

THCS".

II. Mục đích nghiên cứu:

Nghiên cứu thực trạng thực hiện các tiết giáo dục pháp luật của học sinh

trường THCS. Đánh giá lại việc thực hiện các tiết giáo dục pháp luật, những

3/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

việc đã làm được, những việc chưa làm được, qua đó khắc phục những hạn chế

còn tồn tại, phát huy những điểm mạnh để thực hiện có hiệu quả cao hơn hoạt

động giáo dục pháp luật trong thời gian tiếp theo.

Trên cơ sở những kết quả nghiên cứu, đề xuất một số biện pháp nhằm nâng

cao chất lượng tiết giáo dục pháp luật.

III. Đối tượng nghiên cứu:

Xây dựng nội dung các tiết giáo dục pháp luật phù hợp cho học sinh

Trường THCS.

IV. Phạm vi nghiên cứu:

Nghiên cứu cách xây dựng và tổ chức các tiết giáo dục pháp luật của giáo

viên với học sinh Trường THCS.

V. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Tìm hiểu nội dung chương trình giáo dục pháp luật cho học sinh.

Tìm hiểu thực tiễn việc xây dựng nội dung và thực hiện các tiết ở trường THCS.

Tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượng bằng việc thực hiện các tiết dạy

giáo dục pháp luật.

Đưa ra những kết luận và kiến nghị

VI. Phương pháp nghiên cứu:

Phương pháp nghiên cứu lý luận.

Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.

4/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

PHẦN THỨ HAI

NỘI DUNG

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN :

I.1- Vai trò của pháp luật đối với đời sống xã hội

I.1.1- Khái niệm pháp luật XHCN:

Pháp luật trong xã hội chủ nghĩa là hệ thống quy tắc xử sự do nhà nước đặt

ra, mang tính chất bắt buộc chung thể hiện ý chí của giai cấp công nhân, nhân

dân lao động, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản do Nhà nước Xã hội chủ

nghĩa ban hành và đảm bảo thực hiện bằng sức mạnh cưỡng chế của nhà nước,

trên cơ sở giáo dục mọi người tôn trọng và thực hiện.

I.1.2- Khái niệm pháp chế XHCN :

Pháp chế XHCN là sự tuân thủ và chấp hành một cách thường xuyên chính

xác, đầy đủ và nghiêm chỉnh những luật, những văn bản dưới luật của các cơ

quan nhà nước, các viên chức nhà nước, các tổ chức xã hội, các tập thể lao động

và mọi công dân.

I.1.3- Mối quan hệ giữa pháp luật và pháp chế :

Pháp luật và Pháp chế có mối quan hệ mật thiết với nhau, pháp luật và pháp

chế là hai khái niệm khác nhau nhưng không tách rời nhau và có sự tác động lẫn

nhau, trong mối quan hệ này thì pháp luật là tiền đề là cơ sở của pháp chế. Pháp

luật chỉ thực sự có hiệu lực khi nó dựa trên cơ sở vững chắc của pháp chế,

ngược lại pháp chế củng cố và tăng cường khi có hệ thống pháp luật hoàn chỉnh

đồng bộ phù hợp và kịp thời.

I.1.4- Vai trò của pháp luật:

Vai trò của pháp luật đối với hệ thống chính trị:

- Đối với Đảng lãnh đạo: Pháp luật là phương tiện để Đảng lãnh đạo trên quy

mô toàn xã hội. Là phương tiện để Đảng kiểm tra mọi họat động của Nhà nước

và kiểm tra đường lối của mình.

- Đối với Nhà nước: Pháp luật là phương tiện tổ chức mọi hoạt động chính của

Nhà nước, là phương tiện để Nhà nước quản lý mọi mặt của đời sống xã hội. -

5/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Đối với các tổ chức chính trị, xã hội: Pháp luật là phương tiện để đảm bảo cho

quần chúng nhân dân lao động tham gia quản lý xã hội thông qua các tổ chức

chính trị, xã hội của mình.

Vai trò của pháp luật đối với xã hội:

- Pháp luật có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo và bảo vệ trật tự và ổn định

xã hội, thiết lập công bằng xã hội, là phương tiện để định hướng cho các hành vi

xử sự hợp quy luật của con người, pháp luật là phương tiện quan trọng để giáo

dục mọi người.

- Pháp luật là cơ sở giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, pháp luật

thể hiện sức mạnh của nhà nước, quyền lực của công dân một cánh công khai,

có ý nghĩa răn đe phòng ngừa đối với mọi người đồng thời là cơ sở xử lý và

trừng trị nghiêm khắc những hành vi vi phạm pháp luật .

I.2- Vai trò của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật:

I.2.1- Khái niệm giáo dục pháp luật:

Giáo dục pháp luật theo nghĩa hẹp là hoạt động định hướng có tổ chức, có

chủ định của chủ thể giáo dục tác động lên đối tượng giáo dục nhằm mục đích

hình thành ở họ tri thức pháp luật, tình cảm và hành vi phù hợp với các đòi hỏi

của hệ thống pháp luật hiện hành. Như vậy, giáo dục pháp luật có tính độc lập

tương đối so với các dạng giáo dục khác. Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền giáo

dục pháp luật phải được xem là một phương hướng giáo dục trong hệ thống giáo

dục chung của đất nước, có như vậy mới nhanh chóng nâng cao trình độ văn hóa

pháp lý cho nhân dân ta.

I.2.2- Vai trò của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật:

Công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên của hoạt động

thực thi pháp luật nhằm áp dụng về hiệu quả pháp luật vào đời sống xã hội, nó là

chiếc cầu nối để chuyển tải pháp luật vào đời sống bởi vì pháp luật có được thực

hiện nghiêm minh hay không thì đấy là khâu đầu tiên tạo ra cho mọi người hiểu

biết pháp luật. Nếu không làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật để

cho mọi người hiểu, nhận thức đúng đắn thì pháp luật dù có đúng, phù hợp đi

nữa thì cũng chỉ dừng lại trên giấy tờ mà thôi.

6/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

I.2.3- Nội dung của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật:

Nội dung của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật là yếu tố quan trọng

của quá trình giáo dục pháp luật, nó xác định trên cơ sở hình thức, mục đích, đối

tượng và chủ thể của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật. Mỗi đơn vị

trường học đếu có chương trình, kế hoạch cụ thể để phổ biến tuyên truyền giáo

dục các kiến thức cơ bản về quyền và nghiã vụ của công dân, quyền hạn, nhiệm

vụ và cơ cấu tổ chức của nhà nước, hệ thống pháp luật cho học sinh, cán bộ

công nhân viên của từng đơn vị trường học bao gồm những chủ trương chung

của Quận, nghị quyết của Đảng bộ, nghị quyết của từng đoàn thể, các luật có

liên quan như: Luật giao thông đường bộ, luật phòng chống ma túy, Luật hình

sự, Luật dân sự, Luật hôn nhân gia đình, luật khiếu nại tố cáo…

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:

II.1- Đặc điểm tình hình chung:

Trường THCS nằm trên địa bàn Quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội với

diện tích nhỏ, thuộc khu vực tập trung đông dân cư, đa số là người làng trình độ

văn hóa thấp, do đó có phức tạp trong sinh hoạt, nhất là dễ ảnh hưởng đến tình

hình đạo đức của học sinh. Năm học 2016 - 2017 Trường có hơn 1 nghìn học

sinh với 23 lớp, trong năm qua nhà trường đã có nhiều biện pháp tích cực để giữ

vững nề nếp kỷ cương và đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận. Truyền thống

của nhà trường là luôn giữ vững kỷ cương, nhiều năm liền đạt danh hiệu trường

tiên tiến xuất sắc.

II.2- Thực trạng công tác giáo dục pháp luật trường THCS:

Mỗi năm học nhà trường đều tuyên truyền giáo dục pháp luật với các

thành viên gồm tổng phụ trách đội, đoàn thanh niên, các giáo viên phụ trách bộ

môn giáo dục công dân và các giáo viên chủ nhiệm lớp. Riêng các giáo viên bộ

môn giáo dục công dân hằng năm đều được bồi dưỡng, bổ sung các kiến thức về

pháp luật để nắm bắt kịp thời những văn bản luật mới nhằm kịp thời bổ sung

trong bài dạy trong chương trình. Đối với nhà trường công tác tuyên truyền giáo

dục pháp luật được nhà trường chú trọng, ngoài việc thực hiện theo đúng yêu

cầu giảng dạy của ngành giáo dục, nhà trường luôn tập trung tổ chức các chuyên

7/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

đề giáo dục, tìm hiểu pháp luật để nâng cao kiến thức về pháp luật cho giáo viên

và học sinh, hằng năm đều kết hợp với tư pháp xã, công an xã mở lớp giáo dục

pháp luật cho một số học sinh chậm tiến, tổ chức tốt các cuộc thi tìm hiểu pháp

luật do ngành cấp trên tổ chức, cụ thể ngày 4/11/2016 vừa qua trường thực hiện

chuyên đề giáo dục pháp luật của Sở, hưởng ứng ngày Pháp luật Việt Nam.

III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

TRONG TRƯỜNG PHỔ THÔNG THCS:

III.1- Một số biện pháp:

Trong nhà trường thường xuyên tổ chức các hình thức tuyên truyền phong

phú như đưa vào các chương trình đố vui ôn tập cho học sinh vào ngày thứ hai

hàng tuần.

+ Về công tác tập huấn pháp luật cho đội ngũ giáo viên là tuyên truyền viên:

Trong năm học phòng giáo dục Quận đã mở lớp tập huấn cho tất cả giáo viên

phụ trách môn giáo dục công dân vừa là báo cáo viên, tuyên truyền viên tham

dự.

+ Tuyên truyền dưới hình thức phát thanh: Đây là hình thức được thực hiện đều

đặn, có chất lượng ở nhà trường, là hình thức chiếm ưu thế và phát huy tác dụng

hơn so với các hình thức khác.

+ Tủ sách pháp luật của Trường: Hiện nay tại trường đã có tủ sách pháp luật

đầy đủ lưu trữ có khoa học nhằm phục vụ giáo viên và học sinh có nhu cầu tìm

hiểu, tra cứu đến khai thác.

+ Thi tìm hiểu pháp luật : Đây là điểm nổi bật trong tuyên truyền phổ biến giáo

dục pháp luật, huy động được đông đảo các em học sinh tham gia. Học sinh nhà

trường được địa phương và nhân dân đánh giá cơ bản là tốt về hạnh kiểm, đạo

đức.

8/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

+ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật đi đôi với việc kiểm tra áp

dụng pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật, năng lực vận dụng pháp luật đối

với giáo viên và học sinh.

+ Phát huy vai trò của nhà trường trong việc chỉ đạo tổ chức giáo dục pháp luật

với nhiều hình thức phong phú trong đó giải quyết tốt việc khiếu nại tố cáo, trợ

giúp pháp lý, tư vấn pháp luật...

+ Xây dựng câu lạc bộ tìm hiểu pháp luật, trường học không có học sinh vi

phạm pháp luật, thông qua các phong trào của các tổ chức đoàn thể, học sinh

vận động mọi người chấp hành pháp luật, xây dựng cơ quan văn hóa, thôn xóm

văn hóa, giáo dục pháp luật kết hợp với giáo dục đạo đức văn hóa.

+ Đặc biệt, giáo viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao hiệu quả giờ

dạy trong nhà trường, tích hợp giáo dục pháp luật vào các tiết GDCD, NGLL,

sinh hoạt lớp và các bộ môn khác như Văn, Sử…; Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu

pháp luật trong nhà trường, có tổng kết khen thưởng những cá nhân, tập thể đạt

thành tích cao trong các cuộc thi, việc làm này phải thường xuyên và có kế

hoạch cụ thể trong từng năm.

* Điều kiện thực hiện: Để thực hiện được tiết dạy giáo dục pháp luật, GVCN

cần phải có kế hoạch dài hơi để học sinh chuẩn bị. GVCN cần phải tư vấn, giúp

đỡ học sinh và khuyến khích những ý tưởng sáng tạo.

* Kết quả: Tiết dạy giáo dục pháp luật thật sự đã rất sôi nổi với một không khí

vui tươi. Học sinh đã bị cuốn hút và rất thích thú khi tham, gia hoạt động.

Với những kinh nghiệm rút ra từ quá trình giảng dạy, tôi xin được minh

hoạ bằng việc trình bày giáo án tiết dạy trong cuộc thi tìm hiểu về pháp luật.

III.2- Giáo án thực hiện hai tiết dạy minh họa:

HOẠT ĐỘNG NGOÀI GIỜ:

CHUYÊN ĐỀ VỀ PHÁP LUẬT

1.HOẠT ĐỘNG 1:

1. Chào cờ, tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu: Đ/c Nguyệt.

2. Văn nghệ chào mừng.

9/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

MC1: Mở đầu cho buổi tuyên truyền pháp luật ngày hôm nay, em xin trân trọng

kính mời các quý vị đại biểu, các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn học sinh

đến với bài nhảy Flasmost “Tiến lên Việt Nam ơi” do các bạn học sinh trường

THCS biểu diễn

NHẢY FLASMOST TIẾN LÊN VIỆT NAM ƠI

MC2: Cảm ơn các bạn về một màn nhảy thật sôi động, ấn tượng. Tiếp theo,

chúng ta cùng đến với màn múa liên khúc gồm các bài hát:

- Cho con của nhạc sĩ Phạm Trọng Thành

- Chúng em cần bầu trời hòa bình của nhạc sĩ Hoàng Long, Hoàng Lân

- Thầy cô là tất cả của nhạc sĩ Bùi Anh Tú

- Và bài hát Vang ca ngày pháp luật Việt Nam

10/30

Sáng kiến kinh nghiệm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

II. HOẠT ĐỘNG 2:

THI TÌM HIỂU VỀ PHÁP LUẬT

* Giới thiệu bài:

Các con ạ! Việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật tới mỗi người

dân là một việc làm rất cần thiết. Chính vì vậy, ngày 20/6/2012, quốc hội khóa

XIII, kỳ họp thứ 3 đã thông qua Luật phổ biến, giáo dục pháp luật và đã quyết

định ngày 9/11 hàng năm là ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

Việt Nam (gọi tắt là ngày Pháp luật Việt Nam). Việc tổ chức ngày Pháp luật có

ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đó là ngày để cả nước tôn vinh hiến pháp, pháp luật

và giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật cho mọi người dân Việt Nam.

Hưởng ứng ngày pháp luật Việt Nam năm 2016. Hôm nay, Trường THCS

long trọng tổ chức lễ phát động nhằm tuyên truyền phổ biến giáo dục về pháp

luật tới cán bộ giáo viên, nhân viên và đặc biệt là các em học sinh.

11/30