SKKN Một số biện pháp phát triển kỹ năng viết cho học sinh lớp 9

MỤC LỤC

TT

NỘI DUNG

TRANG

Phần 1. Đặt vấn đề

2

3

4

5

6

7

9

I

Lý do chọn đề tài nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu

II

III

IV

V

Nội dung nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu

Thành phần tham gia nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu

VI

VII

Kế hoạch nghiên cứu

Phần 2. Nội dung

I

Cơ sở lý luận

II

Cơ sở thực tiễn

III

IV

V

Các hình thức tổ chức thực hành kỹ năng viết

Các bước tiến hành một tiết dạy kỹ năng viết

Các loại hình bài tập được sử dụng để phát triển kỹ năng 10

viết cho học sinh lớp 9.

VI

Kết quả đạt được

20

21

24

26

VII

Một tiết dạy minh họa

Phần 3. Kết luận và khuyến nghị

Phần 4. Tài liệu tham khảo

1

PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lý do chọn đề tài:

Trong những thập niên qua, nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói

riêng phát triển rất nhanh. Hơn nữa Việt Nam cũng là một trong những nước có nền

kinh tế hội nhập rất tốt trong khu vực và trên thế giới. Kinh tế phát triển nhanh

cũng như sự hội nhập đòi hỏi nhu cầu trao đổi thông tin, văn hoá ngôn ngữ. Yêu

cầu thiết yếu không thể thiếu đó là ngôn ngữ, vì ngôn ngữ được coi là phương tiện

quan trọng. Do đó ngôn ngữ cũng được toàn cầu hoá, tức là nhiều người cùng sử

dụng một thứ ngôn ngữ chuẩn chung để dễ dàng cho việc giao tiếp, ngoại giao và

hợp tác trên mọi lĩnh vực. Đứng trước nhu cầu đó, tiếng Anh được coi là ngôn ngữ

chuẩn chung để mọi người giao tiếp với nhau, cho dù không phải là thứ ngôn ngữ

được nhiều người sử dụng nhất. Vì vậy tiếng Anh ngày càng đóng một vai trò quan

trọng trong sự thành công chung của một quốc gia, dân tộc, doanh nghiệp và đặc

biết là mỗi cá nhân. Học tiếng Anh nói riêng và ngôn ngữ nói chung đã và đang trở

nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Để trang bị một khối lượng kiến thức có thể giao tiếp

với nước ngoài dẫn đến những thành công trong học tập, trong công việc, trong

giao tiếp và hợp tác không hề đơn giản

Cũng từ đòi hỏi đó, việc đưa bộ môn tiếng Anh vào trong chương trình giáo

dục ở cấp phổ thông và mới đây là cấp tiểu học được khuyến khích và hoan nghênh

tán thưởng. Học tiếng Anh để giúp các em làm quen dần với cách tư duy và phong

tục tập quán của các nước bạn cũng như kiến thức địa lý, phong cảnh và các kỳ

quan trên thế giới.

Tuy nhiên,có nhiều vấn đề trong việc dạy và học Tiếng Anh ở cấp THCS

khiến tôi trăn trở, đặc biệt là suy nghĩ đối với các em học sinh khối 9 : “Tại sao có

nhiều học sinh khi thực hiện viết thì điểm rất kém, sai ngữ pháp nhiều, ngộ nhận

một số cấu trúc còn tư duy từ tiếng mẹ đẻ sang, trong khi thực hành nói thì các em

đạt kết quả khá trở lên, ít mắc lỗi hơn ?” Vì vậy trong khôn khổ bài viết này, tôi

muốn đề cập đến“Một số biện pháp phát triển kỹ năng viết cho học sinh lớp 9”

2

II. Mục đích nghiên cứu:

- Nhằm cải tiến phương pháp, nâng cao chất lượng dạy bộ môn Tiếng Anh lớp 9

đặc biệt là chất lượng giờ học kỹ năng viết.

- Góp phần nâng cao chất lượng chung môn Tiếng Anh cho học sinh khối 9.

- Giúp học sinh yêu thích và có thái độ tích cực hơn trong giờ học Tiếng Anh.

III. Nội dung nghiên cứu:

Từ thực tế trên, tôi không ngừng nghiên cứu, học tập, thực nghiệm cách tổ

chức thực hành kỹ năng viết, các thủ thuật dạy viết cũng như các loại hình bài tập

áp dụng để tìm ra cách dạy có hiệu qủa nhất trong từng tiết dạy như:

- Giúp học sinh nắm được tầm qua trọng của kĩ năng viết.

- Rèn luyện cho học sinh có tính tư duy độc lập.

- Giúp học sinh lòng yêu thích môn học, khắc phục tâm lí sợ học môn Tiếng Anh

đặc biệt là kĩ năng viết.

- Giúp cho giáo viên hiểu sâu hơn về dạy kĩ năng viết, thủ thuật dạy viết

IV. Đối tượng nghiên cứu

- Vì thời gian có hạn nên trong đề tài này tôi chỉ áp dụng phương pháp rèn kỹ năng

viết cho học sinh lớp 9.

V. Thành phần nghiên cứu

Nghiên cứu sách giáo khoa, các tài liệu có liên quan, xác định thể loại và

dạng bài viết để xây dựng tiết dạy cho phù hợp. Thực nghiệm các lớp 9A2, 9A3

trong trường tôi.

IV. Phương pháp nghiên cứu

- Dựa trên đặc trưng bộ môn Tiếng Anh, theo phương pháp đổi mới dạy học cấp

THCS.

- Dự giờ đồng nghiệp để tìm hiểu thực trạng kĩ năng viết ở trường THCS.

- Áp dụng các hình thức viết khác nhau như bài viết có hướng dẫn hay bài tập viết

sáng tạo.

3

- Tham khảo kĩ năng dạy viết qua sách, báo, những thông tin liên quan trên mạng

Internet.

- Tiếp thu các ý kiến của đồng nghiệp để rút kinh nghiệm, chắt lọc các phương

pháp hay để áp dụng dạy học cho phù hợp.

VII. Kế hoạch nghiên cứu.

- Tháng 10 – 2016 đăng kí đề tài

- Tháng 11 – 2016 tìm tư liệu cho đề tài và khảo sát đối tượng học sinh qua bài

giảng, phiếu điều tra, kiểm tra.

- Tháng 4 – 2017 hoàn thành đề tài.

4

PHẦN 2: NỘI DUNG

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN

“Viết” là việc tái hiện những gì học sinh được học. “Viết” là một trong bốn

-

kỹ năng ngôn ngữ quan trọng trong quá trình dạy và học môn tiếng Anh để giúp

học sinh thực hành sử dụng ngôn ngữ và có khả năng diễn đạt những suy nghĩ,

những ý kiến của cá nhân hay của một nhóm dưới dạng ngôn ngữ viết

-

Học sinh phổ thông của ta còn yếu cả bốn kỹ năng (Nghe – Nói - Đọc - Viết)

do nhiều nguyên nhân khác nhau về tâm lý như: ngượng ngùng, dè dặt, do lớp

đông học sinh ít có điều kiện rèn luyện viết sẽ khắc phục được những hạn chế trên

và thông qua bài viết học sinh thường thể hiện những điểm mạnh, điểm yếu của

bàn thân do đó giáo viên có thể nắm chắc trình độ của từng đối tượng học sinh

-

Kỹ năng viết giúp cho học sinh có điều kiện rèn luyện khả năng tư duy , sáng

tạo diễn đạt suy nghĩ cá nhân và thực hiện được nguyên tắc trong mỗi giờ học

ngoại ngữ là: Ôn cũ - Luyện mới -> giúp cho học sinh có cảm giác bài mới, kiến

thức mới không có gì là khó, và đáng sợ.

-

Dạy viết là sự phối hợp với các kỹ năng khác. Khi học sinh biết lựa chọn từ

vựng như các loại từ, các tổ hợp từ, các thời của động từ, các giới từ thì họ đã biết

cách tổng hợp các kiến thức như ngữ pháp, từ vựng, các thông tin trong khi đọc,

nghe và nói để diễn đạt điều họ muốn thể hiện bằng ngôn ngữ viết

-

Thông qua thực hành viết, học sinh phát huy khả năng diễn đạt một ý kiến,

một suy nghĩ nào đó bằng nhiều cách khác nhau đảm bảo tất cả các học sinh trong

lớp đều được tham gia và0 các hoạt động học trong cùng một thời gian nhất định

giúp cho học sinh có ý thức học tập nghiêm túc hơn, phải chú ý nghe giảng trên

lớp và tích cực rèn luyện thêm ở nhà hơn: phải thuộc và viết chính xác các từ mới,

phải thuộc các cấu trúc câu mới, mẫu mới -> lôi cuốn được toàn thể học sinh trong

lớp tham gia hoạt động học, kể cả học sinh cón yếu kém tức là thu hút sự tham gia

nhiều học sinh vào bài học hơn các kỹ năng khác

5

II, CƠ SỞ THỰC TIỄN :

1, Thuận lợi :

Trên thực tế việc giảng dạy bộ môn Tiếng Anh ở trường tôi có những điều

kiện thuận lợi sau :

- Ban giám hiệu nhà trường rát quan tâm và tạo điều kiện tốt nhất cho việc giảng

dạy môn Tiếng Anh.

- Nhà trường đã trang bị các thiết bị dạy học như : máy projecter, máy chiếu hắt,

đài, băng đĩa, tranh ảnh, các loại sách tham khảo,sách nâng cao nghiệp vụ môn

Tiếng Anh, từ điển Anh-Việt, Việt-Anh………..tương đối đầy đủ.

- Trình độ đội ngũ giáo viên giảng dạy bộ môn Tiếng Anh đạt chuẩn, yêu nghề,

nhiệt tình trong công việc.

2, Khó khăn :

Bên cạnh những điều kiện thuận lợi trên, chúng tôi có không ít những khókhăn :

- Học sinh không có điều kiện giao tiếp và học hỏi còn hạn chế, hay ngượng ngùng

dè dặt.

- Các em học sinh hay tư duy tiếng Việt khi viết thay vì vận dụng các mẫu câu đã

học.

3, Khảo sát chất lượng đầu năm :

- Vào đầu năm học 2016-2017, tôi được phân công giảng dạy 5 lớp Tiếng Anh

trong đó có lớp 9A2 và 9A3. Sau khi nhận lớp tôi đã tiến hành kiểm tra chất lượng

đầu năm nắm được trình độ của các em.Từ đó,tôi có cơ sở để xây dựng kế hoạch và

phương pháp cụ thể, tiếp cận từng đối tượng học sinh. Kết quả cụ thể như sau :

Bảng phân loại kết quả bài khảo sát đầu năm môn Tiếng Anh lớp 9A2, 9A3

Tổng Giỏi( 8-10)

Khá(6,5-75) Trung bình(5-6) Yếu – kém

LỚP

9A2

9A3

Số

27

28

Số hs

%

Số hs

%

Số hs

%

29,6

25

Số hs

11

%

40,7

42,8

3

5

11

17,8

5

4

18,5 8

14,2 7

12

6

Qua bài khảo sát chất lượng và những giờ lên lớp đầu tiên, tôi thấy lớp trầm,

chưa phát huy hết tác dụng và khả năng của các học sinh khá-giỏi trong lớp.

Có nhiều học sinh còn tư duy từ tiếng mẹ đẻ sang nên lúng túng không diễn

đạt thoát ý bằng Tiếng Anh được dẫn đến việc sai ngữ pháp, sai cấu trúc, không

logic.

Vì vậy đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp sư phạm tốt, chủ động, sang

tạo, luôn cải tiến cách luyện tập bằng nhiều hình thức, bằng nhiều dạng bài tập

khác nhau cho phù hợp với từng nội dung bài học để gây hứng thú và động viên

được tất cả học sinh tham gia luyện tập một cách tích cực.

III. CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC THỰC HÀNH KỸ NĂNG VIẾT

1. Giới thiệu mục đích và cách luyện tập kỹ năng viết với học sinh:

“Viết” có thể thực hành cá nhân, có thể thực hành theo cặp, theo nhóm. Nếu là thực

hành theo cặp – nhóm thì giáo viên phải phân chia cặp – nhóm để học sinh biết

mình phải luyện tập với ai và giáo viên phải nêu yêu cầu kỷ luật

2. Thực hành viết ngay từ tiết học đầu tiên ở lớp với phương châm từ dễ đến

khó, từ viết theo mẫu, viết có hướng dẫn đến viết sáng tạo tự do

3. Khi soạn bài, tuỳ theo tình huống, chủ đề và yêu cầu rèn luyện về kiến thức mà

giáo viên đưa ra các yêu cầu luyện tập, các dạng bài tập cho phù hợp

4. Thực hành viết được thể hiện bằng hình thức viết các từ đơn lẻ, viết từ theo

chủ điểm, viết câu đơn, câu phức, viết chính tả, viết tiểu luận, viết luận theo chủ đề,

viết thư, viết truyện…

5. Thực hành luyện tập trong từng phần của bài dạy:

❖ Phần gây hứng thú đầu giờ (Warm up):

Giáo viên đưa chủ để hướng dẫn vào nội dung chính của bài cũ cần ôn tập

hoặc của bài mới sắp học rồi yêu cầu học sinh viết các từ, các câu hoặc viết các

câu hỏi của cá nhân mình ra tờ nháp… rồi so sánh với các bạn (giáo viên có thể sử

dụng các trò chơi Bingo, Networks, Crossword Puzzle… )

7

❖ Phần giới thiệu ngữ liệu mới (Presentation): “Viết” thường được thực

hành ngay khi giới thiệu từ mới , giới thiệu ngữ cảnh (Set the scene) bằng việc vẽ

hình ảnh, viết các từ gợi ý để đưa vào tình huống, viêt cấu trúc câu mới .

❖ Phần luyện tập (Practice)

Tuân thủ phương châm từ “dễ” đến “khó” giáo viên đưa ra các loại hình bài

tập như: Bài tập thay thế, dùng từ gợi ý, tranh gợi ý hay các trò chơi ngôn ngữ để

học sinh thực hành các cấu trúc câu vừa học

❖ Phần sản sinh (Production)

Giáo viên tạo tình huống, ngữ cảnh, chủ đề để học sinh thực hành bài viết kể

lại nội dung bài khó vừa học, viết tiểu luận, viết luận…Ở phần này giáo viên có

thể sử dụng thêm các tranh hình ngoài SGK hoặc tự chọn sao cho đảm bảo yêu cầu

bài học vừa đem lại hiệu quả cao, phù hợp với đối tượng học sinh

6. Những điều cần lưu ý khi thực hành kỹ năng viết

❖ Bài viết đưa ra cho học sinh thực hành phải tuân thủ phương châm từ “dễ”

đến “khó” và “ôn cũ - luyện mới” nên giáo viên đưa tuần tự các bài viết sau

a) Viết mô phỏng: Thực chất là viết theo mẫu: Giáo viên cung cấp từ ngữ,

cấu trúc câu cần thiết, đoạn văn mẫu phù hợp với mục tiêu và chương trình và nhu

cầu của đối tượng học sinh. Khi viết học sinh gần như sao chép công thức viết,

dùng phép thay thế một phần của câu, của văn bản

b) Viết có hướng dẫn:

Giáo viên cung cấp cho học sinh một bài viết dưới dạng viết thư, phỏng vấn,

điều tra, truyện dân gian… có nội dung về một vấn đề quen thuộc, có chủ đề dễ

phát triển phù hợp với tâm lý, lứa tuổi hoặc mang tính chất thời sự, thực tế đang

diễn ra… Yêu cầu học sinh đọc hiều rồi viết trả lời theo các yêu cầu nội dung của

bài học đó. Khi học sinh viết bị khống chế từ vựng, cấu trúc câu, các ý chính theo

quy định có thể thêm một số thông tin cá nhân

c) Viết sáng tạo - viết luận:

8

Có hướng dẫn của giáo viên, băng từ, cụm từ gợi ý, bằng tranh minh hoạ

theo sự tiến triển của câu chuyện, một chủ đề cụ thể nào đó. Khi viết học sinh tự do

lựa chọn cho mình từ vựng, mẫu câu, cách diễn đạt theo quan điểm của cá nhân

mình

❖ Nếu là bài viết luận thì nên cho học sinh thực hành viết theo nhóm, vì mỗi nhóm

sẽ có một bạn nhóm trưởng làm nòng cốt, các bạn khác trong nhóm phải có trách

nhiệm góp ý kiến xây dựng bài để cùng được hưởng thành quả của nhóm mình ->

lôi cuốn, khuyến khích được toàn thể học sinh tham gia hoạt động học tập trong giờ

❖ Luyện tập làm việc tạo cho học sinh cơ hội diễn đạt ý kiến, suy nghĩ cá nhân

gần giống với các sự kiện ngoài đời thực bằng ngoại ngữ. Vì vậy giáo viên cần

khuyến khích học sinh viết theo phương châm thử nghiệm, và chấp nhận mắc lỗi,

không nên tạo cho học sinh tâm lý sợ mắc lỗi

❖ Ở giai đoạn thực hành tự do học sinh dễ mắc nhiều lỗi, nên việc sửa lỗi giáo

viên cần lưu ý:

+ Với các lỗi nhỏ giáo viên sửa trực tiếp với cá nhân, hoặc với nhóm đó.

+ Với các lỗi lớn, điển hình giáo viên đưa ra trước lớp, đề nghị học sinh đóng góp ý

kiến cần sửa

+ Giáo viên nên sử dụng các dạng câu hỏi ngắn và tự nhiên để học sinh nhận ra lỗi

sai, và tự sửa là tốt nhất, hoặc yêu cầu các học sinh khác trong lớp sửa lỗi, còn giáo

viên là người sửa và chốt chính xác cuối cùng.

IV. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH MỘT TIẾT DẠY VIẾT

Một bài dạy kỹ năng viết cần trải qua 3 giai đoạn: trước khi viết (Pre-writing),

trong khi viết (While – writing) và sau khi viết (Post – writing). Mỗi giai đoạn đều

được tiến hành với mục đích khác nhau và các thủ thuật khác nhau.

1,Giai đoạn Pre – writing:

Giáo viên dạy viết cần tổ chức một số hoạt động trước khi học sinh viết. Tuân

thủ theo nguyên tắc giáo học pháp hiện đại đi từ “nói” đến “viết” giáo viên sẽ đưa

9

ra hình thức thảo luận, trao đổi thông tin cần thiết cho bài tập viết, chuẩn bị những

ý tưởng, từ vựng, cấu trúc ngữ pháp thời của động từ và lập dàn ý cho bài viết

a) Giai đoạn While – writing:

- Ở giai đoạn này học sinh thực sự bắt tay vào viết. Các bài tập viết thường thuộc

loại viết theo mẫu, viết có hướng dẫn.

- Cấp độ viết là những câu đơn hoặc một đoạn văn, được làm dưới hình thức cá

nhân, làm theo cặp – nhóm ngay tại lớp.

b) Giai đoạn Post - writing

- Sau khi học sinh viết xong, học sinh trao đổi bài làm và so sánh với nhau, chữa

lỗi cho nhau.

- Giáo viên trưng bày kết quả viết để cho toàn bộ học sinh trong lớp nhận xét,

chữa lỗi tiếp (nếu có).

- Giáo viên đưa ra nhận xét đáp án đúng chốt những điểm cần lưu ý.

Với các thủ thuật cho từng giai đoạn dạy viết như trên sẽ tạo cơ hội để học

sinh thực hành viết câu, viết đoạn, viết các thể loại khác nhau, tạo cảm giác tự tin

và học sinh có thể học tập từ bài làm của học sinh khác. Học sinh cảm thấy thoải

mái, dễ chịu, dễ tiếp thu khi được các bạn khác sửa lỗi cho mình.

V. CÁC LOẠI HÌNH BÀI TẬP ĐƯỢC SỬ DỤNG CHO VIỆC PHÁT

TRIỂN KỸ NĂNG VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 9

1. Jumbled words:

These words belong to clothes

+ SEANJ

………….> JEANS

+ ROFMNIU

.……….....> UNIFORM

+ SACALU THOCELS ….………> CASUAL CLOTHES

+ TEAWESR …………> SWEATER

2. Kim’s game:

* Giáo viên yêu cầu học sinh nhìn vào tranh trong 20 giây và trả lời 2 câu hỏi:

a. How many pictures are there ?

10

b. Tell the name of the celebration each picture represents.

* Giáo viên yêu cầu học sinh nhìn vào các từ trong 20 giây và sau đó viết lại các

từ vừa nhìn thấy:

mouse

keyboard

electricity cable

screen

3. Wordsquare:

Prepositions

11