SKKN Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong giờ học khoa học lớp 4

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN

s¸ng kiÕn kinh nghiÖm

Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng,

s¸ng t¹o cña häc sinh trong giê häc khoa häc líp 4

Môn: Khoa học

Cấp học: Tiểu học

Tên Tác giả: Đoàn Minh Thiện

Đơn vị công tác:Trường Tiểu học Khương Đình

Chức vụ: Giáo viên

NĂM HỌC 2018 - 2019

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

MỤC LỤC

Trang

PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lí do chọn đề tài

2

3

II. Mục đích nghiên cứu

III. Phương pháp nghiên cứu

VI. Phạm vi nghiên cứu

V. Nội dung nghiên cứu

PHẦN 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. Cơ sở lý luận

4

II. Đặc trung của môn Khoa học

III.Thực trạng vấn đề

IV. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn

5

- BiÖn ph¸p 1: RÌn häc sinh tù lµm c¸c thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n.

- BiÖn ph¸p 2: T¨ng c-êng viÖc häc tËp theo nhãm.

- BiÖn ph¸p 3: Tæ chøc “Trß ch¬i häc tËp”

- BiÖn ph¸p 4: KhuyÕn khÝch häc sinh s-u tÇm t- liÖu phôc vô bµi

häc.

9

12

14

- BiÖn ph¸p 5: Sö dông ph-¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i (mµn h×nh,

m¸y chiÕu, b¨ng h×nh ...)

15

17

PHẦN 3. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ

I. Ý nghĩa đề tài

II. Bài học kinh nghiệm

III. Đề xuất

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

18

1/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lý do chọn đề tài

Ngay tõ khi míi biÕt nhËn thøc, thÕ giíi xung quanh lu«n lµ ®iÒu mµ con

ng-êi kh¸t khao t×m hiÓu. ë tiÓu häc c¸c kiÕn thøc vÒ tù nhiªn, x· héi vµ con

ng-êi; sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng ®-îc tr×nh bÇy mét

c¸ch ®¬n gi¶n, phï hîp víi tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh trong m«n khoa häc.

ViÖc d¹y m«n khoa häc kh«ng chØ nh»m tÝch luü kiÕn thøc ®¬n thuÇn mµ

cßn nh»m d¹y cho häc sinh tËp lµm quen víi c¸ch t- duy chÆt chÏ mang tÝnh

khoa häc, h×nh thµnh cho häc sinh nh÷ng n¨ng lùc cÇn thiÕt ®Ó thÝch øng víi

thùc tÕ cuéc sèng vµ tiÕp tôc häc tËp sau nµy. ChÝnh v× vËy, khoa häc lµ m«n häc

quan träng trong nhµ tr-êng.

Bªn c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt nam vµ c¸c n-íc trong khu vùc

vµ trªn thÕ giíi ®ßi hái nÒn gi¸o dôc n-íc nhµ ph¶i cã nh÷ng ®æi míi trong môc

tiªu vµ néi dung d¹y häc. Sù ®æi míi nµy ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®æi míi vÒ

ph-¬ng ph¸p d¹y häc. Theo ®Þnh h-íng ®ã, ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc phæ th«ng

ph¶i ph¸t huy tÝch tùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh, phï hîp ®Æc ®iÓm cña

tõng líp häc, m«n häc.

Quan ®iÓm chØ ®¹o x©y dùng ch-¬ng tr×nh líp 4 .

+ M«n khoa häc ë c¸c líp 4, 5 ®-îc x©y dùng trªn c¬ së tiÕp nh÷ng kiÕn

thøc vÒ tù nhiªn cña c¸c m«n tù nhiªn vµ x· héi c¸c líp 1, 2, 3. Néi dung ch-¬ng

tr×nh ®-îc cÊu tróc ®ång t©m, më réng vµ n©ng cao theo 3 chñ ®Ò (ë líp 5 cßn cã

chñ ®Ò m«i tr-êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn):

+ Con ng-êi vµ søc khoÎ.

+ VËt chÊt vµ n¨ng l-îng.

+ Thùc vËt vµ ®éng vËt.

- Quan ®iÓm chØ ®¹o lµ t- t-ëng tÝch hîp: TÝch hîp c¸c néi dung cña khoa

häc tù nhiªn (vËt lý, ho¸ häc, sinh häc) vµ tÝch hîp c¸c néi dung cña khoa häc tù

nhiªn víi khoa häc søc khoÎ.

2/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

- Néi dung ®-îc lùa chän thiÕt thùc, gÇn gòi vµ cã ý nghÜa víi häc sinh;

gióp c¸c häc sinh cã thÓ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc khoa häc vµo cuéc sèng hµng

ngµy.

- Chó träng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng trong häc tËp khoa häc

nh- quan s¸t, dù ®o¸n, gi¶i thÝch c¸c sù vËt, hiÖn t-îng tù nhiªn ®¬n gi¶n vµ kü

n¨ng vËn dông kiÕn thøc khoa häc vµo cuéc sèng.

- T¨ng c-êng tæ chøc ho¹t ®éng häc tËp nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh

ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù lùc t×m tßi ph¸t hiÖn ra kiÕn thøc vµ thùc hµnh nh÷ng

hµnh vi cã lîi cho søc khoÎ c¸ nh©n, gia ®×nh vµ céng ®ång.

Víi nh÷ng lý do nªu trªn, viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o

cña häc sinh ®ang lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch cÇn gi¶i quyÕt. V× vËy, t«i ®· suy

nghÜ, nghiªn cøu vµ ¸p dông kinh nghiÖm: “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy

tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

ở trường trường Tiểu học Khương Đình.

II. Môc ®Ých nghiªn cøu:

Trªn c¬ së thùc tiÔn viÖc häc tËp m«n khoa häc cña häc sinh ch-a ph¸t

huy tÝnh chñ ®éng t- duy, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao tÝnh tÝch cùc, chñ

®éng, s¸ng t¹o t×m tßi kiÕn thøc míi cña häc sinh.

III . Ph-¬ng ph¸p nhiªn cøu:

Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu: TÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh vµ c¸c

ph-¬ng ph¸p ph¸t triÓn; ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y vµ häc

Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn: Kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tÝnh tÝch

cùc häc tËp cña häc sinh.

IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

§èi t-îng häc sinh líp 4A1 trường Tiểu học Khương Đình

Thời gian nghiên cứu: Năm học 2018 -2019

V.Nội dung nghiên cứu

Thực trạng dạy và học Khoa học với học sinh lớp 4 nhằm phát huy tính

tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong giờ học khoa học lớp 4

3/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

Phần 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I.Cơ sở lý luận

Qua mét sè tiÕt d¹y nh÷ng ngµy ®Çu n¨m häc, t«i nhËn thÊy mét tån t¹i

trong viÖc häc m«n khoa häc cña häc sinh líp 4B lµ tÝnh tÝch cùc häc tËp cña c¸c

em cßn rÊt yÕu, thÓ hiÖn qua mét sè dÊu hiÖu sau:

+ Häc sinh Ýt gi¬ tay ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh vÒ c¸c vÊn ®Ò gi¸o viªn

nªu ra (chØ cã 10% sè häc sinh c¶ líp tham gia ph¸t biÓu ý kiÕn x©y dùng bµi

trong mçi tiÕt häc)

+ NÕu ®-îc hái, häc sinh chñ yÕu lÖ thuéc vµo SGK, Ýt t- duy (95%).

+ Kh«ng th¾c m¾c hay ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i gi¶i thÝch cÆn kÏ nh÷ng vÊn

®Ò mµ m×nh ch-a hiÓu râ (98%).

+ Kh«ng khÝ cña líp rÊt buån tÎ hoÆc Ýt s«i næi khi häc sinh kh«ng thùc

hiÖn ®-îc yªu cÇu cña gi¸o viªn.

+ Häc sinh kh«ng cã thãi quen s-u tÇm t- liÖu phôc vô bµi häc; nÕu cã th×

sè l-îng tranh rÊt Ýt, chÊt l-îng s-u tÇm ch-a ®óng yªu cÇu bµi häc.

Tõ thùc tr¹ng trªn, t«i thÊy cÇn ph¶i ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y häc theo

h-íng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh trong giê häc m«n khoa häc.

II. Đặc trưng của phân môn Khoa học

Môn Khoa học ở cấp Tiểu học nhằm giúp học sinh đạt được một số kiến thức

về sự chao đổi chất, nhu cầu dinh dưỡng, cách phòng tránh một số bệnh, ứng

dụng của một số chất, một số vật liệu, dạng năng lượng thường gặp để có kĩ

năng ứng xử thích hợp trong một số tình huống hay học sinh biết quan sát làm

thí nghiệm thực hành đơn giản rồi phân tích, so sánh rút ra được những dấu hiệu

chung và riêng từ đó học sinh sẽ có thái độ tích cực, ham hiểu biết khoa học và

biết vận dụng vào đời sống.

III.Thực trạng vấn đề

Chóng ta ®Òu biÕt r»ng qu¸ tr×nh d¹y häc Khoa học gåm ho¹t ®éng cã

quan hÖ h÷u c¬: Ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn vµ ho¹t ®éng häc cña häc sinh. C¶

hai ho¹t ®éng nµy ®Òu ®-îc tiÕn hµnh nh»m thùc hiÖn môc ®Ých gi¸o dôc.

4/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

Ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh chÝnh lµ ho¹t ®éng nhËn thøc. Ho¹t ®éng

nµy chØ cã hiÖu qu¶ khi häc sinh häc tËp mét c¸ch tÝch cùc chñ ®éng, tù gi¸c víi

mét ®éng c¬ nhËn thøc ®óng ®¾n. Lu«n lu«n ph¸t huy tÝch cùc, chñ ®éng trong

ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh ë mçi tiÕt häc, ®ã chÝnh lµ d¹y häc tÝch cùc.

* Nh÷ng dÊu hiÖu c¬ b¶n cña d¹y häc Khoa học nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch

cùc cña häc sinh lµ:

+ Coi träng viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh.

+ T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh t×m tßi, tiÕp nhËn tri thøc.

+ T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh chñ ®éng.

+ Chó ý h×nh thµnh kh¶ n¨ng tù häc cña häc sinh.

D¹y häc tÝch cùc t¹o cho c¸c em ph-¬ng ph¸p häc tËp tÝch cùc. ChÝnh v×

vËy t«i ®· ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn nh- sau:

VI.C¸c biÖn ph¸p giải quyết vấn đề

- BiÖn ph¸p 1: RÌn häc sinh tù lµm c¸c thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n.

ë líp 4, phÇn v« c¬ ®-îc thÓ hiÖn qua chñ ®Ò “VËt chÊt vµ n¨ng l-îng”.

Néi dung nµy ®-îc thÓ hiÖn nhiÒu lµ qua c¸c thÝ nghiÖm, v× vËy khi gi¶ng d¹y,

gi¸o viªn cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc lµm thÝ nghiÖm.

* Ph-¬ng ph¸p thÝ nghiÖm cã t¸c dông :

+ Gióp häc sinh ®i s©u vµo t×m hiÓu b¶n chÊt c¸c sù vËt, hiÖn t-îng, sù vËt

tù nhiÖn.

+ ThÝ nghiÖm ®-îc sö dông nh- “nguån” dÉn häc sinh ®i t×m tri thøc míi,

v× thÕ c¸c em sÏ hiÓu s©u nhí l©u.

+RÌn luyÖn cho häc sinh mét sè kÜ n¨ng: ®Æt thÝ nghiÖm , l¾p r¸p dông cô

thÝ nghiÖm, quan s¸t diÔn biÕn thÝ nghiÖm, ...

* §Ó d¹y häc theo ph-¬ng ph¸p thÝ nghiÖm th«ng th-êng cÇn tu©n theo

c¸c b-íc sau:

- X¸c ®Þnh môc ®Ých cña thÝ nghiÖm:

+ C¸c thÝ nghiÖm trong ch-¬ng tr×nh khoa häc 4 cã thÓ ph©n thµnh 3 lo¹i

chÝnh:

• Lo¹i nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶.

5/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

• Lo¹i nghiªn cøu ®iÒu kiÖn (c¸i nµy lµ ®iÒu kiÖn cña c¸i kia hoÆc

hiÖn t-îng kia).

• Lo¹i nghiªn cøu tÝnh chÊt cña mét vËt.

- V¹ch kÕ ho¹ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm:

+ LiÖt kª nh÷ng dông cô thÝ nghiÖm cÇn cã vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn

hµnh thÝ nghiÖm.

+ V¹ch kÕ ho¹ch cô thÓ (lµm g× tr-íc, lµm g× sau).

• Thùc hiÖn thao t¸c g× ? Trªn vËt nµo ?

• Quan s¸t dÊu hiÖu g× ? ë ®©u ? b»ng gi¸c quan nµo hoÆc

ph-¬ng tiÖn nµo ?

- Bè trÝ, l¾p r¸p vµ lµm thÝ nghiÖm theo c¸c b-íc ®· v¹ch ra.

* Khi lµm thÝ nghiÖm, gi¸o viªn cÇn n¾m v÷ng vµ thùc hiÖn c¸c yªu cÇu

sau:

+ Häc sinh ph¶i chän ra ®-îc mét sè yÕu tè riªng cã thÓ khèng chÕ ®-îc

®Ó nghiªn cøu hoÆc ph¶i t¸c ®éng lªn hiÖn t-îng, sù vËt cÇn nghiªn cøu.

+ Häc sinh cÇn ph¶i theo dâi, quan s¸t c¸c hiÖn t-îng x¶y ra trong thÝ

nghiÖm.

+ Häc sinh cÇn biÕt thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ (nguyªn nh©n - kÕt qu¶) gi¶i

thÝch c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®Ó rót ra kÕt luËn.

+ C¸c ®iÒu kiÖn vµ qu¸ tr×nh ®-îc kiÓm so¸t lµ thiÕt yÕu ®èi víi mét sè thÝ

nghiÖm.

+ Chó ý ®¶m b¶o an toµn cho häc sinh khi lµm thÝ nghiÖm.

- Ph©n tÝch kÕt qu¶ vµ kÕt luËn: PhÇn nµy, gi¸o viªn cÇn h-íng dÉn häc

sinh chó ý ®Õn c¸c dÊu hiÖu b¶n chÊt. d¹y häc sinh c¸ch so s¸nh, suy luËn kh¸i

qu¸t ®Ó rót ra kÕt luËn.

L-u ý: Tuú tõng thÝ nghiÖm, tuú tr×nh ®é häc sinh, gi¸o viªn cã thÓ yªu

cÇu häc sinh lµm thÝ nghiÖm ë c¸c møc ®é kh¸c nhau:

• Häc sinh nghiªn cøu thÝ nghiÖm ®-îc tr×nh bµy trong SGK ®-a

ra gi¶ thuyÕt, gi¶i thÝch vµ kÕt luËn.

• Gi¸o viªn lµm mÉu, häc sinh lµm theo.

6/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

• Gi¸o viªn giao nhiÖm vô, gióp ®ì häc sinh tõng b-íc tiÕn hµnh

thÝ nghiÖm th«ng qua phiÕu häc tËp hoÆc chØ dÉn b»ng lêi.

• Gi¸o viªn giao nhiÖm vô, häc sinh tù lµm, gi¸o viªn theo dâi vµ

®-a ra chØ dÉn kÞp thêi nÕu thÊy cÇn thiÕt.

V× thÕ trõ mét sè thÝ nghiÖm ®ßi hái tÝnh chÝnh x¸c cao ph¶i do gi¸o viªn

thùc hiÖn (vÝ dô bµi 31: thÝ nghiÖm chøng minh tÝnh chÊt cña kh«ng khÝ: Kh«ng

khÝ në ra khi nãng lªn vµ co l¹i khi l¹nh ®i; bµi 37: ThÝ nghiÖm chøng minh

kh«ng khÝ chuyÓn ®éng tõ n¬i l¹nh ®Õn n¬i nãng, kh«ng khÝ chuyÓn ®éng t¹o

thµnh giã) c¸c thÝ nghiÖm nªu ë s¸ch gi¸o khoa, t«i chia líp thµnh nhiÒu nhãm

®Ó thùc hµnh.

§èi víi mçi thÝ nghiÖm yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn ®óng theo c¸c b-íc sau:

1. ChuÈn bÞ dông cô.

2. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

3. Quan s¸t thÝ nghiÖm.

4. Gi¶i thÝch thÝ nghiÖm

* VÝ dô bµi 52: VËt dÉn nhiÖt vµ vËt c¸ch nhiÖt.

Ho¹t ®éng 2: Chøng minh kh«ng khÝ lµ vËt c¸ch nhiÖt.

1. ChuÈn bÞ:

+ Hai chiÕc cèc nh- nhau.

+ Hai tê giÊy b¸o.

+ N-íc nãng.

+ NhiÖt kÕ.

2. C¸ch tiÕn hµnh:

Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc c¸ch tiÕn hµnh trong SGK ®Ó häc sinh n¾m

®-îc c¸ch lµm thÝ nghiÖm nh- sau:

+ LÊy mét tê giÊy b¸o quÊn thËt chÆt vµo cèc thø nhÊt.

+ LÊy tê b¸o cßn l¹i lµm nh¨n vµ quÊn láng vµo cèc thø hai ®Ó cã nhiÒu

chç chøa kh«ng khÝ gi÷a c¸c líp giÊy.

+ §æ vµo hai cèc n-íc mét l-îng n-íc nãng nh- nhau.

+ Sau mét thêi gian ®o nhiÖt ®é n-íc trong hai cèc.

7/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

- NhËn xÐt: N-íc trong cèc nµo nãng h¬n

Gi¸o viªn chØ lµm mÉu c¸ch quÊn giÊy vµo cèc sau ®ã yªu cÇu häc sinh

tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm 4.

3. Quan s¸t thÝ nghiÖm

Häc sinh ®o vµ ghi l¹i nhiÖt ®é cña tõng cèc sau mçi lÇn ®o.

LÇn 1: N-íc trong cèc ®-îc quÊn giÊy b¸o nh¨n vµ kh«ng buéc chÆt cã

nhiÖt ®é cao h¬n n-íc trong cèc ®-îc quÊn giÊy b¸o th-êng chÆt

LÇn 2: §o c¸ch lÇn mét 5 phót, n-íc trong cèc ®-îc quÊn giÊy b¸o nh¨n

vµ chÆt vÉn cã nhiÖt ®é cao h¬n n-íc trong cèc ®-îc quÊn giÊy b¸o th-êng chÆt.

4. Gi¶i thÝch hiÖn t-îng

Häc sinh dùa vµo tÝnh chÊt cña kh«ng khÝ ®Ó gi¶i thÝch hiÖn t-îng n-íc

trong cèc quÊn giÊy b¸o nh¨n quÊn láng cßn nãng h¬n n-íc trong cèc quÊn giÊy

b¸o th-êng vµ quÊn chÆt nh- sau:

N-íc trong cèc quÊn giÊy b¸o nh¨n quÊn láng cßn nãng h¬n v× gi÷a c¸c

líp b¸o quÊn láng cã chøa rÊt nhiÒu kh«ng khÝ nªn nhiÖt ®é cña n-íc truyÒn qua

cèc, líp giÊy b¸o vµ truyÒn ra ngoµi m«i tr-êng Ýt h¬n, chËm h¬n nªn nã cßn

nãng l©u h¬n.

Sau ®ã häc sinh tù rót ra kÕt luËn kh«ng khÝ lµ vËt c¸ch nhiÖt.

* VÝ dô d¹y bµi 45: ¸nh s¸ng.

Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu sù truyÒn ¸nh s¸ng qua c¸c vËt

1. ChuÈn bÞ:

Mét tÊm b×a, quyÓn vë, tÊm thuû tinh hoÆc nhùa trong, mÇu... ®Ìn pin

2. C¸ch tiÕn hµnh:

Víi c¸c ®å dïng ®· chuÈn bÞ nh- trªn, c¸c nhãm thö bµn víi nhau xem

lµm c¸ch nµo ®Ó biÕt vËt nµo cho ¸nh s¸ng truyÒn qua, vËt nµo kh«ng cho ¸nh

s¸ng truyÒn qua.

Häc sinh tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm nh- ®· bµn.

Ghi l¹i nhËn xÐt, kÕt qu¶ theo b¶ng sau:

C¸c vËt cho gÇn nhau nh-

toµn bé ¸nh s¸ng ®i qua

.........

C¸c vËt chØ cho mét

phÇn ¸nh s¸ng ®i qua

............

C¸c vËt kh«ng cho ¸nh

s¸ng ®i qua

............

8/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

3. Cho häc sinh nªu c¸c vÝ dô øng dông liªn quan:

VÝ dô viÖc sö dông cöa kÝnh trong, cöa kÝnh mê, cöa gç.

* ¦u ®iÓm cña biªn ph¸p 1 lµ:

- Häc sinh cã kü n¨ng thao t¸c thµnh th¹o trong viÖc thùc hiÖn thÝ nghiÖm

d-íi sù h-íng dÉn cña gi¸o viªn.

- Häc sinh ®-îc trùc quan (m¾t thÊy, tai nghe hoÆc c¶m nhËn qua c¸c gi¸c

quan) hiÖn t-îng kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, chø kh«ng bÞ ¸p ®Æt, chÊp nhËn kÕt qu¶ thÝ

nghiÖm mét c¸ch gi¸n tiÕp th«ng qua s¸ch gi¸o khoa.

2.3.2- BiÖn ph¸p 2: T¨ng c-êng viÖc häc tËp theo nhãm.

D¹y häc theo nhãm lµ h×nh thøc gi¶ng d¹y häc sinh vµo m«i tr-êng häc

tËp tÝch cùc, trong ®ã häc sinh ®-îc tæ chøc thµnh c¸c nhãm mét c¸ch thÝch hîp.

Trong nhãm, häc sinh ®-îc khuyÕn khÝch th¶o luËn vµ h-íng dÉn lµm viÖc hîp

t¸c víi nhau.

Ho¹t ®éng nhãm lµ mét ho¹t ®éng häc tËp tÝch cùc. Cô thÓ lµ:

+ §em l¹i cho häc sinh c¬ héi ®-îc sö dông c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng mµ

c¸c em ®-îc lÜnh héi vµ rÌn luyÖn.

+ Cho phÐp häc sinh diÔn ®¹t nh÷ng ý t-ëng, nh÷ng kh¸m ph¸ cña m×nh.

tæng hîp, ®¸nh gi¸ ...).

Ho¹t ®éng nhãm gióp c¸c em rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn kü n¨ng lµm viÖc, kü

n¨ng giao tiÕp, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh häc hái lÉn nhau, ph¸t huy vai trß

tr¸ch nhiÖm, tÝnh tÝch cùc x· héi trªn c¬ së lµm viÖc hîp t¸c. Th«ng qua ho¹t

®éng nhãm, c¸c em cã thÓ cïng lµm víi nhau nh÷ng c«ng viÖc mµ mét m×nh

kh«ng thÓ tù lµm ®-îc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.

+ H×nh thøc d¹y häc theo nhãm gãp phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c mèi

quan hÖ qua l¹i trong häc sinh, ®em l¹i bÇu kh«ng khÝ ®oµn kÕt, gióp ®ì, tin

t-ëng lÉn nhau trong häc tËp.

+ Tæ chøc cho häc sinh häc tËp theo nhãm gióp c¸c em häc sinh nhót

nh¸t, kh¶ n¨ng diÔn ®¹t kÐm.. cã ®iÒu kiÖn rÌn luyÖn, tËp d-¬c, tõ ®ã tù kh¼ng

®Þnh m×nh trong sù hÊp dÉn cña ho¹t ®éng nhãm.

9/18

“ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc

sinh trong giê häc khoa häc líp 4 ”

+ Khi d¹y häc nhãm, gi¸o viªn sÏ cã dÞp tËn dông c¸c kinh nghiÖm vµ sù

s¸ng t¹o cña häc sinh trong häc tËp.

* Muèn ho¹t ®éng nhãm ®¹t kÕt qu¶ tèt cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:

+ Mçi thµnh viªn trong nhãm ®Òu biÕt vµ hiÓu c«ng viÖc cña nhãm, cña

b¶n th©n.

+ Mçi thµnh viªn ®Òu tÝch cùc suy nghÜ vµ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña

nhãm (nh- ph¸t biÓu ý kiÕn, tranh luËn ...).

vµ nãi ra nh÷ng ®iÒu m×nh suy nghÜ.

+ Toµn nhãm lµm viÖc hîp t¸c vµ ®ång lßng víi quyÕt ®Þnh cña c¶ nhãm.

+ Mäi ng-êi biÕt râ viÖc cÇn lµm, gióp ®ì lÉn nhau, ®Òu lo l¾ng tíi c«ng

viÖc chung.

phiªn.

ChÝnh v× thÕ gi¸o viªn cÇn cã sù chuÈn bÞ kü cµng tõ viÖc tù lµm thö thÝ

häc sinh kh«ng n¾m b¾t ®-îc yªu cÇu kiÕn thøc cña tiÕt häc. Muèn vËy, gi¸o

viªn cÇn chó ý:

+ MÖnh lÖnh ®-a ra râ rµng, ng¾n gän (chia nhãm nhá, lín).

+ Giao viÖc cô thÓ cho tõng nhãm.

Trong nhãm th-êng cã c¸c thµnh phÇn:

+ Tr-ëng nhãm: Qu¶n lý chØ ®¹o, ®iÒu khiÓn nhãm ho¹t ®éng.

+ Th- ký nhãm: Ghi chÐp l¹i c¸c kÕt qu¶ c«ng viÖc cña nhãm sau khi ®¹t

®-îc sù ®ång t×nh cña nhãm.

+ B¸o c¸o viªn: Tr×nh bµy tr-íc líp kÕt qu¶ c«ng viÖc cña nhãm.

+ c¸c thµnh viªn kh¸c trong nhãm cã tr¸ch nhiÖm tham gia tÝch cùc vµo

c¸c ho¹t ®éng cña nhãm.

Mçi nhãm chØ nªn cã kho¶ng tõ 2 ®Õn 6 em.

* VÝ dô bµi 20: N-íc cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ?

10/18