SKKN Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI

GI¸O DÔC

MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài:

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc

cho học sinh lớp 4

Lĩnh vực : Tiếng Việt

Cấp

: Tiểu học

Năm học: 2016 – 2017

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

MỤC LỤC

A. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

2

2. Mục đích nghiên cứu

3

3. Đối tượng nghiên cứu

3

4. Phương pháp nghiên cứu

3

5. Phạm vi nghiên cứu

3

6. Thời gian nghiên cứu

3

B. PHẦN NỘI DUNG

4

I.Cơ sở lí luận

4

1. Mục tiêu dạy Tập đọc trong chương trình Tiếng Việt 4

2. Nội dung chương trình dạy Tập đọc lớp 4

3. Đặc điểm tâm lí của học sinh Tiểu học

II. Cơ sở thực tiễn

4

5

III.Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

3.1 Chuẩn bị kĩ giáo án

6

3.2 Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài trước ở nhà

3.3Hướng dẫn học sinh nâng cao kĩ năng đọc trong giờ Tập đọc

3.4 Luyện đọc trong các giờ học khác

3.5Giáo viên tích cực bồi dưỡng chuyên môn để dạy đọc tốt

IV.Kết quả thu được

8

9

16

17

18

4.1Đối với học sinh

4.2Đối với giáo viên

C. KẾT LUẬN

Kết luận và khuyến nghị

1/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

A.PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài:

Luận điểm chủ nghĩa Mác- Lê- Nin cho rằng: “Ngôn ngữ là phương tiện

giao tiếp quan trọng nhất của loài người”.Ngôn ngữ không chỉ là phương tiện

giao tiếp quan trọng nhất mà còn là phương tiện đặc trưng cho loài người.

Không có ngôn ngữ, con người- xã hội không tồn tại và phát triển. Vì vậy

nhiệm vụ quan trọng nhất trong nhà trường Tiểu học là phát triển ngôn ngữ cho

học sinh, đặt nền móng cho sự phát triển về mọi mặt cho học sinh.

Thế hệ trẻ là những người chủ nhân tương lai của đất nước. Bởi thế, mục

tiêu của giáo dục Tiểu học là hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho

sự phát triển đúng đắn, lâu dài về tình cảm, trí tuệ, thể chất và các kĩ năng cơ

bản để học tiếp trung học hoặc tham gia lao động ở gia đình và xã hội.

Tiếng Việt trong chương trình tiểu học gồm nhiều phân môn như: Tập đọc,

Luyện từ và câu, Chính tả, Kể chuyện, Tập làm văn. Trong đó, Tập đọc là phân

môn có vai trò quan trọng. Bởi vì Tập đọc là phân môn mang tính chất tổng hợp

có nhiệm vụ trau dồi kiến thức về Tiếng Việt cho học sinh như phát âm, từ ngữ

tạo kiến thức bước đầu về văn học, về bố cục, hình ảnh, hình thành những kiến

thức về đời sống và giáo dục tính thẩm mĩ cho học sinh nhằm phát triển những

nền tảng cơ bản cho nhân cách của con người. Mục đích của việc dạy Tập đọc ở

tiểu học là nhằm hình thành những kĩ năng hoạt động giao tiếp ngôn ngữ cho

học sinh. Nhiệm vụ quan trọng nhất của việc dạy Tập đọc là hình thành năng

lực đọc cho học sinh như đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn cảm. Việc

rèn cho học sinh có kĩ năng đọc diễn cảm là khâu rất quan trọng. Bởi vì có đọc

diễn cảm tốt thì học sinh mới cảm nhận được cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ,

cảm nhận được nét đẹp về nội dung, hình thức của bài văn, bài thơ…Đồng thời

tạo điều kiện cho học sinh học tốt các môn học khác. Học sinh biết sử dụng

ngôn ngữ để thông tin, giao tiếp, tiếp thu những kiến thức của các phân môn và

môn học khác như: Chính tả, Kể chuyện, Luyện từ và câu, Đạo đức…Từ đó

giáo dục học sinh tình yêu quê hương, đất nước, con người.

Tập đọc là phân môn không thể thiếu được trong nội dung chương trình

môn Tiếng Việt nói riêng hay chương trình Tiểu học nói chung. Từ lớp 1, 2, 3

các em được hình thành và phát triển kĩ năng đọc trơn. Lên lớp 4 đòi hỏi các em

phải tăng cường tốc độ đọc, đọc lướt để chọn thông tin nhanh, bước đầu biết đọc

diễn cảm, hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật trong các

bài văn, thơ… Do đó, các em gặp phải không ít khó khăn khi đọc. Nguyên nhân

có thể là do khả năng hiểu văn bản, khả năng phát âm… song có một số nguyên

nhân xuất phát từ chính giáo viên. Bởi chính giáo viên là người hướng dẫn.

Là một giáo viên dạy lớp 4 tôi băn khoăn vì những vấn đề đó.

Vì vậy tôi quyết định tìm hiểu thực trạng và áp dụng một số giải pháp cho

quá trình dạy học của mình. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp

nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4”

2/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

2. Mục đích nghiên cứu:

Nhằm nâng cao hiệu quả trong giờ dạy họcTiếng Việt nói chung và dạy

học phân môn Tập đọc lớp 4 nói riêng.

Đưa ra một số biện pháp để giúp học sinh nâng cao kĩ năng đọc.

3. Đối tượng nghiên cứu:

Đề tài này tôi đã nghiên cứu và thực hiện tại lớp 4 do tôi phụ trách giảng

dạy và chủ nhiệm.

4. Phương pháp nghiên cứu:

Khi thực hiện nghiên cứu đề tài này, tôi đã kết hợp sử dụng các phương

pháp sau:

- Phương pháp phân tích, tổng hợp lí thuyết: Tôi sử dụng phương pháp tổng hợp

lí thuyết để nghiên cứu các vấn đề lí luận liên quan đến việc rèn kĩ năng đọc cho

học sinh.

- Phương pháp quan sát: Tôi tiến hành quan sát học sinh và giáo viên trong quá

trình dạy tập đọc để thu thập thông tin nhằm bổ sung cho các phương pháp trên

- Phương pháp trò chuyện: Tôi tiến hành trò chuyện với giáo viên, học sinh khối

4 trường tôi để thu thập thông tin bổ sung cho các phương pháp trên.

- Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm: Tôi tiến hành tổng kết, rút kinh

nghiệm những kết quả thu được trong quá trình thực nghiệm.

5. Phạm vi nghiên cứu:

- Sách và các tài liệu giáo khoa, sách giáo viên, thiết kế bài giảng, tài liệu liên

quan đến Tiếng Việt.

- Các biện pháp để hướng dẫn học sinh nâng cao kĩ năng đọc theo hướng phát

huy tích cực

-Thực trạng học Tập đọc của học sinh lớp tôi.

- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên.

6. Thời gian nghiên cứu:

- Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 3 năm 2017

3/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

B.PHẦN NỘI DUNG

I. Cơ sở lí luận:

1. Mục tiêu dạy Tập đọc trong chương trình Tiếng Việt 4:

Phân môn Tập đọc giúp học sinh:

- Củng cố,phát triển kĩ năng đọc trơn, đọc thầm đã được hình thành ở lớp 1, 2, 3;

tăng cường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh; bước đầu biết đọc

diễn cảm.

- Phát triển kĩ năng đọc hiểu ở mức cao hơn: nắm và vận dụng một số khái niệm

như đề tài, cốt truyện, nhân vật, tính cách… để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện

một vài giá trị nghệ thuật trong các bài văn, thơ

- Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội và con người để góp phần hình thành

nhân cách của con người mới.

2. Nội dung chương trình Tập đọc lớp 4:

Chương trình Tập đọc lớp 4 được thiết kế với chủ điểm phong phú, bài đọc

đa dạng, gồm 62 bài tập đọc thuộc các loại hình văn bản nghệ thuật, báo chí,

khoa học, trong đó có 45 bài văn xuôi, 1 vở kịch, 17 bài thơ(có hai bài thơ ngắn

được dạy trong cùng một tiết)

Nếu như ở lớp dưới, chủ điểm học tập được xoay quanh những lĩnh vực rất

gần gũi với học sinh như gia đình, trường học, tự nhiên và xã hội thì ở lớp 4, chủ

điểm là những vấn đề đời sống của con người như tính cách, đạo đức, năng lực,

sở thích… cụ thể như sau:

Học kì I

Học kì II

-Thương người như thể thương thân -Người ta là hoa đất

(Lòng nhân ái- tuần 1->3)

-Măng mọc thẳng

(Năng lực, tài trí- tuần 19-> 21)

-Vẻ đẹp muôn màu

(Trung thực, tự trọng – tuần 4-> 6)

-Trên đôi cánh ước mơ

(Ước mơ – tuần 7->9)

-Có chí thì nên

(Óc thẩm mĩ – tuần 22-> 24)

-Những người quả cảm

(Lòng dũng cảm – tuần 25 -> 27)

-Khám phá thế giới

(Nghị lực – tuần 11->13)

-Tiếng sáo diều

(Du lịch, thám hiểm – tuần 29 -> 31)

-Tình yêu cuộc sống

(Vui chơi – tuần 14->17)

(Lạc quan, yêu đời - tuần 32 -> 34)

Tuần 10,18, 28, 35 dành cho ôn tập giữa và cuối kì I, kì II.

Thời lượng dành cho môn Tiếng Việt là 8 tiết/ tuần thì phân môn Tập đọc

đã chiếm 2 tiết/tuần.

3.Đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học:

Học sinh tiểu học hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng, hiếu động, tò mò, thích

hoạt động, khám phá, tự làm việc theo hứng thú của mình. Thầy cô là hình

tượng mẫu mực nhất được trẻ tôn sung nhất, mọi điều trẻ đều nhất nhất nghe

theo, sự phát triển nhân cách của học sinh Tiểu học phụ thuộc phần lớn vào quá

trình dạy học và giáo dục của thầy cô trong nhà trường.

Đọc, viết có được là nhờ tập đọc. Dạy Tập đọc đặc biệt là dạy cho học sinh

đọc đúng, chính xác và hiểu được văn bản, đòi hỏi người thầy phải có phương

4/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

pháp dạy học phù hợp với đặc điểm tâm lí của học sinh Tiểu học, phù hợp với

sự tiến bộ khoa học, xã hội, đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết của học sinh Tiểu

học và tăng cường giáo dục đạo đức, nhân cách cho trẻ.

II. Cơ sở thực tiễn:

1. Thuận lợi

Giáo dục Tiểu học đang tiếp tục thực hiện và nâng cao chất lượng dạy và

học theo chương trình sách giáo khoa, tài liệu giảng dạy được cung cấp đầy đủ.

Các chuyên đề được tổ chức thường kì. Sách giáo khoa Tiếng Việt như vậy là

vừa tầm với học sinh lớp 4.

Bên cạnh đó, được sự quan tâm của Ủy ban nhân dân Quận, Phòng GD- ĐT,

mỗi lớp ở trường tôi đều được trang bị một máy tính và máy chiếu giúp giáo

viên thuận lợi rất nhiều trong dạy học nói chung và dạy Tập đọc nói riêng. Ban

giám hiệu luôn chỉ đạo sát sao và giúp đỡ kịp thời khi giáo viên có vướng mắc

về chuyên môn.

2. Khó khăn

Qua việc thực tế giảng dạy Tập đọc trong trường tiểu học nói chung hay

trường tôi nói riêng, tôi thấy học sinh còn một số hạn chế sau:

- Do khả năng tư duy của học sinh tiểu học còn dừng lại ở mức độ trực quan nên

việc cảm thụ văn học của học sinh còn gặp nhiều khó khăn. Chất lượng cảm thụ

văn học của học sinh chưa đồng đều dẫn đến chất lượng đọc diễn cảm chưa cao.

- Một số học sinh có ngữ điệu đọc chưa phù hợp và kĩ thuật đọc chưa tốt

- Các em thường ngắt nghỉ hơi chưa đúng ở một số câu dài, cấu trúc ngữ pháp

phức tạp, phản ánh cách hiểu sai nghĩa từ hoặc không để ý đến nghĩa của từ.

Ngoài ra, các em đọc chưa thể hiện được tình cảm của người đọc. Với bài kể

chuyện, ít học sinh phân biệt giọng nhân vật, đọc tốc độ đều đều, chưa biết nhấn

giọng vào một số từ gợi cảm, gợi tả…

- Một số em còn thiếu tự tin trong giao tiếp, nhút nhát, đây cũng là yếu tố làm

ảnh hưởng đến cách đọc của học sinh.

Xuất phát từ thực trạng đó nên ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo

sát phân loại chất lượng học tập phân môn Tập đọc (đặc biệt là mức độ đọc diễn

cảm) của học sinh(61 HS lớp tôi ) để có biện pháp giảng dạy phù hợp với từng

đối tượng học sinh. Cụ thể như sau:

NHÓM

Nhóm 1

Nhóm 2

Nhóm 3

Nhóm 4

CHẤT LƯỢNG ĐỌC

Học sinh đọc đúng, lưu loát, diễn cảm

Học sinh đọc đúng, trôi chảy nhưng đọc nhỏ

Học sinh còn ngọng

SỐ LƯỢNG

12 em

30 em

3 em

Học sinh đọc còn chưa lưu loát

16 em

III. Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

3.1. Chuẩn bị kĩ giáo án.

5/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Để nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4, công việc vô cùng quan

trọng không thể thiếu đó chính là khâu chuẩn bị. Giờ dạy có đạt hiệu quả hay

không phần lớn là nhờ việc chuẩn bị của giáo viên có chu đáo không. Xác định

được tầm quan trọng đó, tôi đã tiến hành như sau:

- Soạn bài cụ thể, chi tiết, thể hiện từng hoạt động của thầy và trò. Xây

dựng các phương pháp giảng dạy kết hợp với các phương tiện dạy học một cách

linh hoạt để giờ dạy nhẹ nhàng và đạt hiệu quả.

- Nắm chắc yêu cầu về rèn đọc của từng bài. Đọc kĩ bài Tập đọc sắp dạy,

trao đổi cách đọc cùng đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh sẽ mắc

phải và cách xử lí những tình huống đó.

- Tìm hiểu kĩ nội dung văn bản để hiểu được các biện pháp nghệ thuật mà

tác giả dùng, từ đó xác định được cách đọc đối với từng đoạn, từng bài, thể hiện

đúng sắc thái tình cảm của bài và ghi nhớ cách đọc ấy.

- Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài Tập đọc, đưa ra thêm những câu

hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích và khai thác nội dung.

- Rèn đọc diễn cảm để phát huy tác dụng truyền cảm trực tiếp nội dung

bài văn, bài thơ đến học sinh.

- Các bài văn, bài thơ trong SGK của giáo viên được ghi vắn tắt những

lưu ý về giọng đọc, sắc thái tình cảm (câu, đoạn, toàn bài)

VD: Bài “ Mẹ ốm” (Tiếng việt 4- tập 1)

Bài: “ Trung thu độc lập” (TV4- Tập 1)

6/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

- Ngoài ra, những từ nào đọc nhấn giọng phải được gạch chân. Những câu văn

nào khó đọc tôi sử dụng các ký hiệu để lưu ý học sinh khi đọc:

Ký hiệu ngắt hơi (/), nghỉ hơi (//),ngoài ra có thể sử dụng thêm các ký

hiệu đọc diễn cảm nếu thấy cần thiết như: lên giọng ( ), xuống giọng ( ), nhấn

giọng hoặc kéo dài giọng ( -> ) ở những từ ngữ quan trọng cần lưu ý khi đọc bài

văn, bài thơ.

VD: Khi đọc bài “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”

(Tiếng Việt 4- Tập 2)

Câu thơ: “ Con mơ cho mẹ / hạt gạo trắng ngần

Mai sau con lớn/ vung chày lún sân…//

Hay khi đọc bài: “Tre Việt Nam” (TV4 – Tập 1)

Đoạn thơ: “ Tre xanh /

Xanh tự bao giờ ? //

Chuyện ngày xưa ….. (-) / đã có bờ tre xanh…..// ”

- Trong giáo án tôi ghi rõ trọng tâm luyện đọc diễn cảm từng bài phù hợp với

đối tượng học sinh (chú ý kiểu câu nào, thể hiện tình cảm gì, đoạn nào cần luyện

kĩ…) và có dự kiến các đối tượng học sinh ở từng đoạn.

- Thiết kế, tổ chức các hình thức dạy học linh hoạt, sáng tạo để tạo không

khí sôi nổi, vui, nhẹ nhàng trong tiết học.

- Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo để sử dụng có hiệu quả, tạo ấn tượng

sâu sắc tới học sinh.

7/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

- Hướng dẫn học sinh cách đọc bài:

+ Khi đọc cần tập trung vào bài đọc.

+ Đọc với niềm say mê có nghĩa là “sống” với nhân vật, biết vui, buồn,

sướng, khổ cùng nhân vật.

Tuy nhiên trong quá trình lên lớp còn nhiều tình huống sư phạm có thể

xảy ra, cần xử lí. Song theo tôi, sự chuẩn bị cho bài dạy càng chu đáo bao nhiêu

càng giúp cho người giáo viên chủ động sáng tạo trên lớp bấy nhiêu.

3.2. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài trước ở nhà:

Để giúp các em học tốt một bài Tập đọc, tôi thường hướng dẫn các em

chuẩn bị bài một cách chu đáo. Cụ thể như sau:

- Trước tiên, các em cần đọc thành tiếng ít nhất 5 lần, sau đó đọc thầm.

Tìm hiểu xem bài Tập đọc đó có thể chia thành mấy đoạn (hoặc mấy khổ thơ) và

nội dung mỗi đoạn (mỗi khổ thơ) là gì.

- Học sinh đọc kĩ phần giải nghĩa các từ ngữ ở cuối bài. Dùng bút gạch

chân những từ ngữ mình thấy khó hiểu để buổi học tới nghe cô giáo giảng hoặc

nhờ cô giải đáp.

- Tập trả lời miệng các câu hỏi về tìm hiểu nội dung bài trong sách giáo

khoa bằng hiểu biết của mình (tránh đọc nguyên lời văn trong sách). Từ đó học

sinh có thể hiểu được ý chính của bài Tập đọc.

- Tìm hiểu bài tập đọc thuộc thể loại gì?(thơ hay văn xuôi). Học sinh có

thể nắm được cách đọc chung của từng loại văn bản.

- Để giúp học sinh đọc tốt, tôi cũng kết hợp với phụ huynh học sinh thống

nhất phương pháp hướng dẫn học sinh học phân môn Tập đọc tại gia đình (ngay

buổi họp phụ huynh học sinh đầu năm). Từ đó, phụ huynh học sinh có thể giúp

đỡ con em mình chuẩn bị tốt các bài Tập đọc của giờ học sau.

Ví dụ học sinh chuẩn bị bài “Đường đi Sa Pa” như sau:

- Đọc thành tiếng 5 lần.

- Đọc kĩ các từ chú thích ở cuối bài: Sa Pa, rừng cây âm âm, áp phiên,

Hmông, Tu Dí, Phù Lá

- Tìm hiểu xem bài có thể chia thành mấy đoạn? Nội dung mỗi đoạn cho

biết điều gì?

- Đọc thầm các đoạn và trả lời câu hỏi trong sách

Phần tìm hiểu này giúp học sinh nhớ nội dung bài. Với sự chuẩn bị kĩ như

vậy của học sinh nên buổi học ở trên lớp dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học

sinh sẽ đọc lưu loát, tiến tới đọc hay,các em chủ động trong việc nắm bắt nội

dung bài đọc, phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh trong giờ học.

Chính vì có sự chuẩn bị chu đáo như vậy nên trong những giờ tập đọc tôi

giúp cho học sinh đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu văn bản và đọc diễn cảm khi

cảm nhận được cái hay, cái đẹp của tác phẩm.

3.3. Hướng dẫn học sinh nâng cao kĩ năng đọc trong giờ Tập đọc

8/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Theo tôi, để nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh thì không chỉ đợi đến

bước luyện đọc lại của mỗi giờ Tập đọc mới rèn cho học sinh mà phải lồng ghép

vào tất cả các bước của một giờ Tập đọc thì hiệu quả mới cao. Bởi vì, học sinh

muốn đọc hay được thì trước hết học sinh phải phải đọc đúng, phải hiểu nội

dung bài, …Chính vì vậy để nâng cao kĩ năng đọc trong các giờ Tập đọc tôi

thường tiến hành như sau:

a.Khởi động:

Để đọc tốt, các em phải thích đọc, có hứng thú học Tập đọc. Chính vì vậy,

ngay từ đầu tiết học tôi chú trọng việc tạo hứng thú cho các em. Thay vì việc gọi

bất kì 1,2 học sinh đọc 1 đoạn do cô chỉ định trong bài cũ để kiểm tra kết quả

luyện đọc giờ trước của học sinh thì tôi cho một hoặc hai em đọc đoạn mình

thích và hỏi vì sao con thích đoạn đó.

Những bài Tập đọc bắt đầu một chủ điểm, tôi cũng không kiểm tra bài cũ

mà tôi giới thiệu chủ điểm rồi bắt vào bài mới một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.

Ví dụ: Với chủ điểm “Măng mọc thẳng”, tôi cho học sinh quan sát tranh và

nêu nội dung bức tranh sau đó giới thiệu: Măng non là biểu tượng của thiếu nhi,

của đội Thiếu niên Tiền Phong, cũng là tượng trưng cho tính trung thực, vì bao

giờ măng cũng mọc thẳng. Thiếu nhi là thế hệ măng non của đất nước rất cần

trở thành những con người trung thực và trong lịch sử dân tộc ta có nhiều tấm

gương đáng khâm phục về sự chính trực, ngay thẳng. Một trong những tấm

gương đó chính là Tô Hiến Thành mà chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài Tập đọc ngày

hôm nay.

Có bài tôi cho học sinh xem một đoạn clip, nghe một đoạn trong bài hát

hoặc cho chơi trò chơi liên quan đến bài đọc rồi bắt vào bài.

Ví dụ: Bài “Đôi giày ba ta màu xanh” – Sách T. Việt tập 1, tôi cho học

sinh xem clip về một cậu bé lang thang đánh giày trên đường phố rồi giới thiệu

vào bài.

Bài “Cánh diều tuổi thơ” – Sách T. Việt tập 1, tôi cho học sinh xem clip

về trẻ em nông thôn chơi thả diều -> giới thiệu bài mới.

Bài “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” – sách T.Việt tập 2, tôi

cho học sinh nghe một đoạn bài hát có liên quan rồi giới thiệu bài.

Bài “Bốn anh tài” tôi tổ chức cho cả lớp chơi trò chơi vận động nghe nhạc

bài “Vũ điệu thần tiên” học sinh nhảy tại chỗ theo nhạc, sau đó người quản trò

dừng nhạc, học sinh phải đứng yên không động đậy, học sinh nào cử động sẽ

thua. Giáo viên sẽ khen những bạn nhanh và khéo sau đó bắt vào bài mới.

Có bài tôi dựa vào vốn hiểu biết của học sinh để vào bài như bài “Kéo co”,

tôi cho 1 đến 3 học sinh giới thiệu về trò chơi kéo co mà con biết rồi giới thiệu.

Với cách khởi động như vậy, tôi đã tạo được hứng thú cho các em khi bắt

đầu một tiết học.

b. Luyện đọc đúng

Để học sinh đọc diễn cảm tốt bài văn, bài thơ, đoạn văn, khâu đầu tiên tôi

thường quan tâm là kĩ năng đọc đúng của học sinh. Theo như việc khảo sát phân

loại chất lượng đọc của học sinh đầu năm thì học sinh lớp tôi còn hạn chế là ba

9/19

Một số biện pháp nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

em đọc còn ngọng phụ âm l/ n . Những em này thường rất e ngại khi đọc bài.

Chính vì vậy trước hết tôi rèn cho các em phát âm chính xác, rồi đọc đúng, đọc

thông thạo, lưu loát rồi mới tiến đến rèn kĩ năng đọc diễn cảm.Trong phạm vi đề

tài này việc sửa ngọng cho học sinh tôi sẽ không đi sâu mà sẽ trình bày kĩ phần

trọng tâm của đề tài là nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh.

Muốn đọc hay được thì trước hết phải đọc đúng. Ngắt, nghỉ đúng là một

yêu cầu về kĩ thuật đọc, nó chính là một điều kiện quan trọng để đọc diễn cảm

và cảm thụ bài đọc. Chính vì vậy với mỗi bài dạy tôi chọn từ luyện đọc theo khả

năng phát âm của lớp, chọn từ học sinh phát âm chưa chuẩn để luyện. Chọn câu,

đoạn khó hoặc là từ“đắt” để luyện kĩ, lưu ý học sinh cách ngắt nghỉ khi không

có dấu câu (ngắt nghỉ tâm lí, ngắt theo sự biểu hiện ý nghĩa). Phân công nhóm

bàn đọc và phân vai hợp lí (luân phiên nhóm trưởng điều khiển). Sau đó tôi cho

đại diện một vài nhóm nhận xét mình, nhận xét bạn đọc rồi mới gọi một hoặc

hai nhóm đọc trước lớp. Với việc gọi học sinh nhận xét minh, nhận xét bạn như

vậy, tất cả các nhóm đều phải đọc một cách nghiêm túc tránh được tình trạng

học nhóm chỉ là hình thức mà học sinh lại được rèn thêm về kĩ năng đọc.

Dạy học sinh đọc diễn cảm trước hết phải dạy học sinh ngắt, nghỉ đúng

khi đọc, đặc biệt là với những câu văn dài khó đọc. Nếu học sinh ngắt, nghỉ hơi

không đúng, khi học sinh đọc bài, ta nghe không thoát ý, không thể hiện được

tình cảm, cảm xúc của câu, đoạn văn, bài đọc.

Ví dụ: Học sinh ngắt nghỉ như sau:

“Những đám mây trắng/ nhỏ sà xuống cửa kính ô tô tạo nên cảm giác

bồng bềnh huyền ảo.//”

(Bài: “Đường đi Sa Pa” - TV4- Tập 2)

Ta thấy học sinh ngắt, nghỉ chưa đúng. Chính vì vậy mà không thoát được

ý của câu văn. Đối với câu này cần sửa lại cho học sinh cách ngắt, nghỉ hơi bằng

cách:

Tôi gọi học sinh có khả năng đọc mẫu, bạn khác phát hiện cách ngắt, nghỉ

hơi của bạn, sau đó yêu cầu học sinh giải thích dựa vào đâu mà con có cách ngắt

hơi như thế. Học sinh hoặc cô giáo giải thích dựa vào bộ phận chủ ngữ và vị ngữ

trong câu. “Những đám mây trắng nhỏ” là chủ ngữ còn “sà xuống cửa kính ô tô

tạo nên cảm giác bồng bềnh huyền ảo” là vị ngữ.

Vậy cách đọc ngắt nghỉ hơi đúng là:

“Những đám mây trắng nhỏ /sà xuống cửa kính ô tô tạo nên cảm giác

bồng bềnh huyền ảo.//”

Để hướng dẫn học sinh xác định đúng cách ngắt, nghỉ trong câu dài, khi

đọc tôi căn cứ vào những đặc điểm sau:

- Ý nghĩa của các từ, cụm từ trong câu và ý nghĩa của cả câu văn.

- Đặc điểm tính cách, thái độ, tình cảm, lời nói nhân vật.

- Diễn biến tâm lí, cảm xúc khi đọc.

Như vậy, ngoài việc ngắt nghỉ ở các dấu câu còn có các trường hợp ngắt, nghỉ như:

- Ngắt, nghỉ tâm lí.

- Ngắt, nghỉ theo ý nghĩa.

10/19