SKKN Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

MỤC LỤC

NỘI DUNG

T

RANG

PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1

2

1. Cơ sở lí luận.

2. Cơ sở thực tiễn.

II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU KHẢO SÁT, THỰC

3

NGHIỆM.

III. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU.

PHẦN THỨ HAI : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

4

I. NHỮNG NỘI DUNG LÝ LUẬN LIÊN QUAN TRỰC TIẾP

ĐẾN

HỌC

VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.

4

1. Mục tiêu.

2. Các biện pháp dạy học chủ yếu.

II. TÌM HIỂU THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC TẬP ĐỌC

THUỘC LÒNG Ở LỚP 3

5

6

1. Thuận lợi.

2. Khó khăn.

3. Nguyên nhân

III. CÁC BIỆN PHÁP NHẰM HƯỚNG DẪN HỌC SINH

LỚP3

HỌC TỐT CÁC BÀI TẬP ĐỌC HỌC THUỘC LÒNG,

1. Phân loại và sắp xếp chỗ ngồi phù hợp.

7

8

2. Yêu cầu và khuyến khích học sinh chuẩn bị trước bài.

3. Nghiên cứu trước bài dạy để lập kế hoạch bài học chi tiết.

4. Tổ chức có hiệu quả quy trình dạy một tiết tập đọc học thuộc

8

lòng.

IV. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM

26

PHẦN THỨ BA : KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

29

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1. Cơ sở lí luận

Mỗi môn học ở Tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển

nhân cách, tư duy con người. Trong đó, môn Tiếng Việt là một trong những môn

học có vị trí rất quan trọng, chiếm thời gian và thời lượng nhiều nhất trong tất cả

các môn học. Nó đảm nhận nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ

cho học sinh. Năng lực ấy được thể hiện trong 4 dạng hoạt động, tương ứng với

chúng là 4 kĩ năng: Nghe, nói, đọc, viết. Kĩ năng sử dụng Tiếng Việt là nền tảng

hình thành khả năng giao tiếp trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, trong môi

trường hoạt động lứa tuổi; Đồng thời nó là cơ sở để phát triển tư duy cho học

sinh, giúp các em học tốt các môn học khác. Bởi có đọc tốt thì học sinh mới

nhận thức được, hiểu được nội dung, nắm được kiến thức của bài và có cách giải

quyết phù hợp. Trong số những phân môn của Tiếng Việt ( Tập đọc, Chính tả,

Tập viết, Luyện từ và câu, Tập làm văn) thì phân môn Tập đọc lại chiếm thời

lượng nhiều hơn cả (3 tiết /tuần). Tập đọc là một phân môn thực hành mang tính

tổng hợp, nhiệm vụ quan trọng nhất là hình thành năng lực đọc cho học sinh.

Phân môn Tập đọc có nhiệm vụ trau dồi kiến thức Tiếng Việt cho học sinh về

phát âm, từ ngữ, câu văn, về văn học, đời sống và giáo dục tình cảm thẩm mĩ.

Qua các bài tập đọc, học sinh được làm quen với ngôn ngữ văn học, các nhân

vật trong các bài đọc, các thông điệp mà các bài tập đọc cần thông báo. Phân

môn Tập đọc giúp học sinh phát triển các kĩ năng cần thiết, giúp các em cảm

nhận được vẻ đẹp của ngôn ngữ. Từ đó, giáo dục các em những tình cảm trong

sáng, tốt đẹp hơn.

Bước vào bậc Tiểu học, học sinh đã thực sự bước vào một quá trình học

tập và rèn luyện để làm giàu vốn từ ngữ cũng như vốn hiểu biết của mình. Các

em có thể dùng mắt để quan sát, thu nhận thông tin, dùng đôi tai để ghi nhận âm

thanh của trời đất và dùng trí tuệ của mình để phân tích, đánh giá các hiện tượng

tự nhiên, xã hội theo một cách riêng. Học tốt phân môn Tập đọc không những

giúp học sinh được rèn luyện 4 kĩ năng cơ bản: Nghe, nói, đọc, viết mà còn giúp

các em được mở mang sự hiểu biết về vốn sống. Các bài tập đọc, học thuộc lòng

được chọn trong chương trình Tiểu học nói chung, chương trình học của lớp 3

nói riêng là những bài văn, bài thơ hay câu chuyện hay trong kho tàng văn hóa

dân tộc và thế giới. Mỗi bài tập đọc là một bức tranh thu nhỏ về cảnh đẹp của

đất nước, về hiện thực cuộc sống, về con người, xã hội…. Mặt khác, để thể hiện

cái hay, cái đẹp của tác phẩm ngoài nội dung tác phẩm hấp dẫn còn phụ thuộc

1/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

vào người đọc tác phẩm, phụ thuộc vào sự cảm nhận của mỗi người. Trước hết

người đọc phải đọc đúng , đọc trôi chảy, tiến tới biết đọc diễn cảm, đọc theo vai

mới diễn tả được cảm xúc, tình cảm, thái độ của tác giả qua tác phẩm. Đọc là

chìa khóa giúp các em mở cửa, khám phá và tiếp thu kho tàng văn hóa, khoa

học, giúp các em cảm nhận những tinh hoa văn hóa của dân tộc được lưu trữ qua

các tác phẩm văn học. Đó cũng là hành trang giúp các em hòa nhập giao tiếp với

cộng đồng, hình thành nhân cách toàn diện của con người thời đại mới. Mỗi bài

tập đọc đều có tác dụng ghi dấu ấn sâu sắc trong cuộc đời mỗi con người. Vì vậy

học thuộc lòng văn bản, ghi nhớ nội dung bài học đóng vai trò rất quan trọng

trong quá trình dạy tập đọc. Năng lực đọc được hình thành chủ yếu qua thực

hành dưới các hình thức: Đọc thành tiếng, đọc thầm để hiểu nội dung, luyện đọc

nâng cao (đọc phân vai, đọc diễn cảm) rồi tiến tới ghi nhớ bài (học thuộc lòng).

2. Cơ sở thực tiễn

Việc rèn cho học sinh lớp 3 học và ghi nhớ tốt nội dung các bài tập đọc

đạt kết quả đến mức độ nào phụ thuộc nhiều vào phương pháp dạy của giáo

viên, đây là một vấn đề không đơn giản chút nào. Qua thực tế giảng dạy nhiều

năm, tôi nhận thấy:

Nội dung, chương trình phân môn Tập đọc ở lớp 3 rất phong phú và đa

dạng. Trong phân phối chương trình phân môn Tập đọc lớp 3 gồm 105 tiết;

Trong đó có bài 31 bài tập đọc - kể chuyện ( mỗi bài dạy trong 2 tiết), 31 bài tập

đọc ( mỗi bài dạy trong 1 tiết), còn lại 12 tiết dành cho ôn tập giữa học kì I, cuối

học kì I, giữa học kì II và cuối học kì II. Trong số 31 bài tập đọc dạy một tiết có

18 bài có yêu cầu học thuộc lòng. Các bài tập đọc học thuộc lòng ở lớp 3 chủ

yếu là thơ, chỉ có một bài văn.

Qua thực tế giảng dạy, qua dự giờ thăm lớp các đồng nghiệp tôi nhận thấy

phân môn Tập đọc là một phân môn khó trong môn Tiếng Việt, bởi mục tiêu

của Tập đọc ở lớp 3 từ yêu cầu đọc đúng nâng dần lên yêu cầu đọc đạt tốc độ

quy định, khả năng đọc thầm để nắm bắt nội dung rồi tiến tới đọc diễn cảm và

học thuộc lòng bài đọc. Qua thực tế giảng dạy tại lớp 3A, tôi nhận thấy chất

lượng đọc, học thuộc lòng và ghi nhớ nội dung bài của học sinh còn nhiều

hạn chế bởi các em vẫn đang trong độ tuổi ghi nhớ máy móc, tư duy chưa bền

vững nên các em có thể mau nhớ nhưng cũng nhanh quên. Để đáp ứng được

đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng giáo dục Tiểu học, đặc biệt là ở lớp 3,

năm cuối của giai đoạn 1 làm nền tảng, bước đà để học sinh bước sang giai

đoạn cuối cấp ( Lớp 4,5) thì việc rèn cho học sinh học thuộc lòng, ghi nhớ các

bài đọc là rất cần thiết. Vì vậy rèn cho học sinh có kĩ năng học tốt các bài tập

2/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

đọc học thuộc lòng có ý nghĩa rất lớn trong việc rèn luyện trí nhớ cho các em.

Nếu các em học tốt phân môn tập đọc sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các em

học tốt các môn học khác. Vậy làm thế nào để giúp học sinh học tốt các bài

tập đọc học thuộc lòng, để nâng cao chất lượng dạy và học phân môn Tập đọc

? Trong năm học 2016 – 2017 này, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu “

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài tập đọc học thuộc

lòng” và tiến hành thực nghiệm tại lớp 3A.

3/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

II . ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM

Học sinh lớp 3A trường Tiểu học .

III. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU

1. Phạm vi nghiên cứu.

- Một số biện pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt các bài tập đọc học

thuộc lòng.

2. Kế hoạch nghiên cứu.

a. Thời gian:

- Tháng 9/1016, tôi tiến hành khảo sát để nắm được tình hình thực tế của

học sinh, từ đó chọn đề tài nghiên cứu.

- Tháng 3/2017, tổng hợp những việc đã thực hiện và đánh giá kết quả đã

đạt được để hoàn thành đề tài.

b.Ứng dụng: Dạy phân môn Tập đọc lớp 3.

4/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. NHỮNG NỘI DUNG LÝ LUẬN LIÊN QUAN TRỰC TIẾP ĐẾN

VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .

Trước tiên tôi tìm hiểu để nắm được mục tiêu và các biện pháp dạy Tập

đọc học thuộc lòng ở lớp 3.

1. Mục tiêu:

- Phân môn tập đọc lớp 3 nhằm rèn cho học sinh các kĩ năng đọc (đọc

thành tiếng, đọc hiểu), nghe và nói. Mục tiêu là đọc đúng, rõ ràng, mạch lạc các

đoạn thơ, bài thơ, các văn bản nghệ thuật,…Tốc độ đọc vừa phải, đạt yêu cầu tối

thiểu 70 tiếng/1 phút.- Đọc thầm với tốc độ nhanh hơn ở lớp 2. Nắm được ý

chính của đoạn văn, biết đặt đầu đề cho đoạn văn, biết nhận xét về một số hình

ảnh, nhân vật hoặc chi tiết trong bài đọc, nắm được ý nghĩa của bài.

- Bên cạnh đó, thông qua hệ thống bài đọc theo chủ điểm và những câu

hỏi, những bài tập khai thác nội dung bài đọc, phân môn Tập đọc cung cấp cho

học sinh những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội và con người, cung cấp vốn từ,

cách diễn đạt, những hiểu biết về tác phẩm văn học và góp phần rèn luyện nhân

cách cho học sinh.

- Thuộc lòng một số bài văn vần trong sách giáo khoa.

2 . Các biện pháp dạy học chủ yếu.

a. Đọc mẫu:

- Đọc toàn bài: Thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm. tạo hứng thú và

tâm thế học đọc cho học sinh.

b. Hướng dẫn tìm hiểu nghĩa của từ ngữ trong bài và nội dung bài đọc.

- Những từ ngữ cần tìm hiểu:

+ Từ ngữ khó đối với học sinh được chú giải ở sau bài đọc.

+ Từ ngữ đóng vai trò quan trọng để hiểu nội dung bài đọc.

- Cách hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa của từ:

+ Học sinh có thể tự tìm hiểu nghĩa của từ bằng cách đọc phần giải nghĩa

trong sách giáo khoa.

+ Có thể giải nghĩa bằng đồ dùng dạy học (tranh ảnh, mô hình, hiện

vật,…) hoặc cho học sinh làm các bài tập nhỏ để nắm nghĩa của từ như: Tìm từ

đồng nghĩa, tìm từ trái nghĩa hay đặt câu với từ cần giải nghĩa.

- Phương hướng và trình tự tìm hiểu nội dung bài đọc thể hiện ở những

câu hỏi và bài tập đặt sau mỗi bài. Dựa vào hệ thống câu hỏi và bài tập trong

sách giáo khoa, giáo viên tổ chức cho mỗi học sinh đều làm việc để tự mình nắm

được bài.

5/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

c. Hướng dẫn đọc và học thuộc lòng

- Luyện đọc thành tiếng: Bao gồm các hình thức như từng học sinh đọc,

nhóm đọc đồng thanh, cả lớp đọc đồng thanh, một nhóm học sinh đọc theo phân

vai.

- Đọc thầm: Giáo viên giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh nhằm định

hướng việc đọc - hiểu.

- Luyện học thuộc lòng: Ở những bài có yêu cầu học thuộc lòng, giáo viên

cho học sinh luyện đọc kĩ hơn. Có thể ghi bảng một số từ làm “điểm tựa” cho

học sinh dễ nhớ và đọc thuộc, sau đó xóa dần hết “từ điểm tựa” để học sinh tự

nhớ và đọc thuộc toàn bộ; hoặc tổ chức cuộc thi học thuộc lòng một cách nhẹ

nhàng gây hứng thú cho học sinh.

II. TÌM HIỂU THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC TẬP ĐỌC HỌC

THUỘC LÒNG Ở LỚP 3.

Qua thực tế giảng dạy phân môn Tập đọc ở lớp 3 và trao đổi kinh

nghiệm với các đồng nghiệp tôi nhận thấy: Mặc dù đã được định hướng khá rõ

rệt song thực tiễn cho thấy việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh đặc biệt là kĩ năng

học thuộc lòng các bài đọc chưa đạt được kết quả mong muốn. Trước tình hình

đó, tôi đã tiến hành tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn của lớp và tìm hiểu

nguyên nhân để có biện pháp giảng dạy thích hợp.

1. Thuận lợi:

- Đa số phụ huynh rất trẻ nên rất quan tâm đến con em mình, luôn tạo điều

kiện tốt nhất cho con, luôn giành thời gian cho các con.

- Đa số các con ngoan, có ý thức học tập tốt.

- Cơ sở vật chất đầy đủ, trang thiết bị hiện đại, lớp được trang bị một máy

tính, một máy chiếu. Lớp đủ ánh sáng, hệ thống quạt, điều hòa đầy đủ, tạo điều

kiện cho các con học tập thoải mái trong mỗi giờ học.

- Các đồng chí trong Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo sát

sao trong lĩnh vực chuyên môn.

2. Khó khăn:

Sau khi trực tiếp giảng dạy những giờ Tập đọc có yêu cầu học thuộc lòng

ở lớp 3, qua tiếp xúc và điều tra ban đầu, tôi nhận thấy việc học thuộc lòng bài

đọc với các em rất khó khăn. Nhiều em sau khi học xong bài nhưng chưa thuộc

bài, có những em chỉ học thuộc được một phần nhỏ của yêu cầu, có em thì đọc

thiếu từ hoặc thừa từ, không đúng với văn bản. Có em đọc thuộc bài nhưng khi

cô hỏi 1,2 câu hỏi về nội dung bài đọc thì lại không trả lời được,…

6/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

Trong lớp có một số học sinh hiếu động, ý thức với bài học chưa cao,

không có sự hứng thú khi học bài, có em khả năng ghi nhớ không tốt nên việc

yêu cầu các em học thuộc lòng bài ngay tại lớp rất khó khăn.

Năm học 2016 - 2017 này, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm và giảng

dạy lớp 3A với sĩ số 61 học sinh

. Để nắm tình hình học tập phân môn Tập

đọc học thuộc lòng của các em, sau khi dạy xong tiết tập đọc học thuộc lòng bài

“Quạt cho bà ngủ” (tuần 3, Tiếng Việt 3, tập 1, trang 23), tôi thu được kết quả

khảo sát như sau:

Học sinh thuộc cả bài

Học sinh thuộc cả bài thơ, Học sinh chưa thuộc cả

thơ, ngắt nghỉ hơi đúng, ngắt nghỉ hơi chưa tốt,

bài.

nắm chắc nội dung bài. chưa nắm chắc nội dung.

SL

18

%

SL

20

%

SL

17

%

32,7

36,4

30,9

3. Nguyên nhân:

Sau khi khảo sát thực tế, tôi thấy rằng: Học thuộc lòng thực chất là một

quá trình nắm vững nội dung và ý nghĩa của bài đọc. Đó là quá trình hiểu nội

dung bài và học thuộc bài, cái này làm tiền đề cho cái kia, hai nội dung này cùng

hỗ trợ nhau. Học thuộc lòng thực chất là sự ghi nhớ văn bản một cách chính xác

từng từ, từng câu. Cơ sở khoa học của sự ghi nhớ này chính là tâm lí học về trí

nhớ. Khi ghi nhận điều gì tức là hình thành một hệ thống đường liên lạc thần

kinh tạm thời khá vững chắc và sau này có khả năng phục hồi lại được. Quá

trình này được lặp đi lặp lại nhiều lần, củng cố thật vững chắc thì nó sẽ không

mất đi. Sở dĩ hiệu quả của tiết Tập đọc học thuộc lòng chưa đạt được kết quả cao

theo tôi có những nguyên nhân sau:

- Có những học sinh ý thức tự giác học tập chưa cao, trong lớp thường

không chú ý nghe giảng, chưa có ý thức đặt trước cho mình nhiệm vụ phải ghi

nhớ và cũng không sử dụng biện pháp nào để trợ giúp cho việc ghi nhớ thêm

thuận lợi. Vì vậy những học sinh này thường không thuộc bài hoặc khi giáo viên

yêu cầu đọc bài thì cũng chỉ đọc ấp úng được một phần của bài.

- Trong các bài tập đọc học thuộc lòng ở lớp 3 thì chủ yếu là thơ (17/18

bài). Bởi vì đặc điểm của thơ là có sự phối hợp của tiết tấu, âm vang của vần

điệu, sự hài hòa của âm thanh nên học sinh thường dựa vào những đặc điểm này

mà đọc đi đọc lại nhiều lần là thuộc mà không cần hiểu nội dung. Vì vậy, với

những học sinh này khi giáo viên yêu cầu đọc thì các em đọc như một cái máy

mà không hiểu nội dung bài và nếu chỉ cần quên một câu là các em không thể

7/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

đọc tiếp được nữa. Đó là những học sinh có sự ghi nhớ máy móc, học thuộc bài

theo kiểu “học vẹt”.

- Chỉ có một số học sinh có trí nhớ tốt, có ý thức với bài học, trong lớp

chú ý nghe giảng, tích cực xây dựng bài nên các em nắm nội dung bài tốt.

Những em này luôn đặt trước cho mình mục đích, nhiệm vụ học tập rất rõ ràng

nên các em thường thuộc bài ngay tại lớp. Những em này ghi nhớ bài chủ yếu

dựa trên sự hiểu biết nội dung và ý nghĩa của tác phẩm nên các em ghi nhớ bài

bền vững hơn. Vì vậy nếu có quên các em chỉ cần dùng óc suy luận, dựa vào nội

dung ý nghĩa của bài là nhớ được bài.

Qua khảo sát thực tế, tìm hiểu nguyên nhân và đặc điểm của học sinh lớp

mình, tôi nhận thấy mình cần phải tìm ra các biện pháp giảng dạy phù hợp để

giúp học sinh học tốt các bài tập đọc học thuộc lòng.

III. BIỆN PHÁP NHẰM HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 3 HỌC

TỐT CÁC BÀI TẬP ĐỌC HỌC THUỘC LÒNG.

Thực chất học thuộc lòng chính là yêu cầu hiểu nội dung bài và ghi nhớ

từng từ, từng câu trong bài, hai yêu cầu này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau,

hỗ trợ nhau. Khi đã hiểu nội dung bài thì việc học thuộc lòng bài sẽ nhanh hơn

và ghi nhớ bài lâu hơn. Vậy để giúp học sinh lớp 3 học tốt các bài tập đọc học

thuộc lòng, tôi đã thực hiện các biện pháp sau:

1. Phân loại và sắp xếp chỗ ngồi phù hợp.

Ngay từ khi nhận lớp, tôi đã cho lớp ổn định chung về cách tổ chức. Sau

khi tìm hiểu, điều tra để nắm tình hình thực tế, tôi tiến hành phân loại đối tượng

học sinh: Học sinh tiếp thu bài nhanh, có ý thức tự giác học tập; Học sinh tiếp

thu bài chưa nhanh, có ý thức tự giác học tập ; Học sinh tiếp thu bài chưa nhanh,

chưa có ý thức tự giác học tập. Dựa vào đó, tôi bố trí, sắp xếp chỗ ngồi cho các

em phù hợp: Những em tiếp thu bài chưa nhanh, ý thức với bài học chưa cao,

trong lớp thường không chú ý nghe giảng tôi xếp ngồi cạnh những em tiếp thu

bài nhanh, có ý thức với bài học để thành lập đôi bạn cùng tiến giúp nhau học

tập. Những em nhút nhát, đọc nhỏ tôi bố trí ngồi gần bàn giáo viên để thường

xuyên để ý, động viên các em cố gắng hơn.

2. Yêu cầu và khuyến khích học sinh chuẩn bị trước bài.

Với mỗi tiết tập đọc học thuộc lòng, muốn đạt yêu cầu đặt ra là các em

học thuộc lòng bài ngay tại lớp và ghi nhớ bài có ý thức, ghi nhớ bài được lâu

thì việc học sinh xem trước bài là một việc làm cần thiết. Vì vậy, sau mỗi tiết tập

đọc, phần củng cố dặn dò bao giờ tôi cũng nhắc nhở học sinh ghi bài sau để các

em biết tiết sau sẽ học bài gì. Tôi khuyến khích các em tự đọc trước bài để mỗi

8/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

em tự tìm hiểu cách đọc của bài và tập trả lời câu hỏi cuối bài. Đó chính là bước

khuyến khích các em thích tự khám phá, tự tìm hiểu và trải nghiệm. Đây là việc

làm rất cần thiết để giúp cho các em không bị ngỡ ngàng khi học bài mới mà sẽ

giúp cho tiết học nhẹ nhàng, sôi nổi và đạt hiệu quả hơn. Vì các em đã được đọc

bài, tự tìm hiểu, khám phá trước bài nên khi đến lớp các em được bày tỏ, được

trình bày kết quả mình đã được trải nghiệm sẽ khiến các em mạnh dạn, tự tin

hơn và nắm bài nhanh hơn. Tôi không coi trọng đến mức độ học sinh trả lời

đúng hay sai mà chủ yếu tôi muốn rèn cho các em có ý thức với bài học. Dù trả

lời đúng hay sai thì các em cũng đã có sự chuẩn bị, xem trước bài nên các em sẽ

nắm bài nhanh hơn và ghi nhớ bài được lâu hơn.

3. Nghiên cứu trước bài dạy để lập kế hoạch dạy học chi tiết.

Mỗi tiết tập đọc muốn đạt hiệu quả cao thì yêu cầu đối với người giáo

viên là phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn bị

những đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài tập đọc nào, bao giờ tôi cũng

dành một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh sáng tác,

tìm hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm.

Đọc bài một vài lần để tìm hiểu cách đọc, dự đoán trước các tình huống có thể

xảy ra để lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài tập đọc học thuộc lòng

ở lớp 3 thì chủ yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tôi luôn tìm hiểu cách ngắt nhịp

thơ, cách gieo vần, thể loại thơ,.... để từ đó xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình

thức tổ chức sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Giáo viên có nghiên cứu kĩ bài trước

thì mới cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái hồn của tác phẩm mà tác giả muốn

gửi gắm trong bài và phần giảng bài của giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh

hứng thú với bài học.

Ví dụ: Khi dạy bài : "Nhớ Việt Bắc"

( Tuần 14, Sách Tiếng Việt tập 1, trang 115).

Khi dạy giáo viên phải đọc trước bài để nắm được cách ngắt, nghỉ hơi

đúng, linh hoạt giữa các dòng thơ, các câu thơ ( Chẳng hạn câu 1 ngắt theo nhịp

2/4, 2/2/4, nhưng chuyển sang câu 2 lại ngắt theo nhịp 2/4, 4/4...)

Ta về, / mình có nhớ ta /

Ta về, / ta nhớ / những hoa cùng người. //

Rừng xanh / hoa chuối đỏ tươi /

Đèo cao nắng ánh / dao gài thắt lưng. //

Ngày xuân /mơ nở trắng rừng /

Nhớ người đan nón /chuốt từng sợi giang. //

9/32

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng

Ve kêu /rừng phách đổ vàng /

Nhớ cô em gái / hái măng một mình. //

Qua đó, giáo viên lựa chọn những câu thơ tiêu biểu, đặc trưng để hướng

dẫn cho các em ngắt, nghỉ hơi đúng, linh hoạt, tự nhiên giữa các dòng thơ để

giúp học sinh cảm nhận được những nét đẹp của Việt Bắc.

4. Tổ chức có hiệu quả quy trình dạy một tiết tập đọc học thuộc lòng.

4.1. Ổn định tổ chức.

4.2. Khởi động.

Để không tạo áp lực cho học sinh thì khi bắt đầu vào tiết học, giáo viên

cần linh hoạt, khéo léo và nhẹ nhàng để tạo cho các em có tâm thế, hứng thú với

tiết học bằng các trò chơi “ khởi động” với nhiều hình thức như: hát một bài nội

dung liên quan đến bài học, chơi trò chơi vận động hoặc ôn lại kiến thức đã học

ở bài trước dưới hình thức trò chơi, thi đua....

4.3. Giới thiệu bài:

Đây là bước rất quan trọng để gây sự chú ý, hứng thú cho học sinh đến bài

học. Ở phần giới thiệu bài, tôi thường sử dụng các hình thức như : Cho học sinh

quan sát tranh ảnh, Video có nội dung liên quan đến chủ điểm, liên quan đến bài

học để kích thích sự tò mò, thích tìm hiểu của học sinh hoặc dùng lời nói gợi

mở, nêu vấn đề hướng học sinh cùng tìm hiểu, cùng giải quyết.

Ví dụ 1: Khi dạy bài “ Cảnh đẹp non sông”

( Tuần 12- Sách Tiếng Việt tập 1 – trang 97)

Để gây cho học sinh sự hứng thú, tập chung đến bài học, phần giới thiệu

bài tôi cho các em xem 1 đoạn video sưu tầm một số cảnh đẹp nổi tiếng của ba

miền trên đất nước ta. Qua đó, các em bước đầu biết được đất nước Việt Nam ta

có rất nhiều cảnh đẹp nổi tiếng, các em có ấn tượng tốt đẹp với những cảnh đẹp

đó và muốn tìm hiểu thêm về những cảnh đẹp của đất nước mình. Dựa vào đặc

điểm của học sinh Tiểu học rất tò mò, thích khám phá mà giáo viên giới thiệu

vào bài rất nhẹ nhàng và tạo cho các em hứng thú với bài học.

Ví dụ 2: Khi dạy bài “ Bận”

( Tuần 7 - Sách Tiếng Việt tập 1 – trang 59)

Giáo viên có thể giới thiệu bài bằng cách yêu cầu học sinh dựa vào sự

quan sát thực tế xung quanh hãy kể công việc của một số người, một số vật xung

quanh mà em biết. Sau đó giáo viên giới thiệu vào bài: “Mỗi người, mỗi vật

xung quanh chúng ta đều có công việc riêng của mình để góp phần tô đẹp cho

cuộc sống….” , bằng cách vào bài trực tiếp nhẹ nhàng như vậy sẽ tạo cho các

10/32