SKKN Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

1.Cơ sở lý luận

Mỗi môn học ở tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển

những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân tố con người Việt Nam. Môn

Tiếng Việt chiếm thời gian và năng lượng nhiều nhất trong tất cả các môn học.

Nó đảm nhận nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh.

Năng lực ấy được thể hiện trong 4 dạng hoạt động, tương ứng với chúng là 4 kỹ

năng : Nghe , nói, đọc, viết. Trong môn Tiếng Việt tôi thấy phân môn Tập đọc

(Học thuộc lòng) rất quan trọng. Bước vào bậc Tiểu học, học sinh đã thật sự

bước vào một quá trình học tập rèn luyện để làm giàu vốn hiểu biết của mình

bằng vốn tri thức của toàn nhân loại. Mà vốn hiểu biết ấy được làm giàu bằng

nhiều cách. Các em có thể dùng con mắt để quan sát, thu nhận thông tin, mọi

cảnh quan của thiên nhiên, dùng đôi tai tinh nhạy ghi nhận âm thanh của trời

đất, của cuộc sống và có thể dùng trí tuệ của mình để phân tích, đánh giá các

hiện tượng tự nhiên, xã hội theo một cách riêng.

2.Cơ sở thực tiễn

Trong thực tế ở lớp 3, những bài học của phân môn Tập đọc cứ mỗi ngày

mang đến cho các em thêm những điều mới mẻ. Nguồn kiến thức đến với các

em nhiều như vậy nhưng không hẳn các em đã ghi nhớ hết và hiểu được ngay.

Việc dạy các em cách học thuộc lòng để lưu lại những trí thức là vô cùng cần

thiết. Tuổi các em còn nhỏ, sẽ ghi nhớ rất nhanh và chính xác. Có thể những

điều ghi nhớ được trong học tập các em chưa hiểu hết. Nhưng cái gì lưu trữ

được các em sẽ thấm dần trong suốt cuộc đời. Vì vậy việc học thuộc lòng có ý

nghĩa rất lớn đối với việc rèn luyện trí nhớ cho các em. Vậy dạy học thuộc lòng

như thế nào cho học sinh có sự ghi nhớ tốt ? Đó là điều tôi luôn băn khoăn suy

nghĩ và trong năm học này tôi chọn cho mình đề tài nghiên cứu “Một số biện

pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt các bài Tập đọc học thuộc lòng”.

1

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Mục đích của đề tài là:

- Rèn luyện trí nhớ cho học sinh. Dạy cho các em biết ghi nhớ một cách

có phương pháp và rèn luyện trí nhớ thông qua các bài luyện tập, trò chơi.

- Giúp cho học sinh tích luỹ vốn văn chương thông qua việc học thuộc

lòng những tác phẩm có giá trị cả về nội dung và nghệ thuật.

- Bồi dưỡng năng lực cảm thụ và thị yếu thẩm mỹ cho các em thông

qua việc học thuộc lòng từng tác phẩm văn học.

III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

- Xây dựng và xác định các cơ sở lí luận để dạy cho học sinh học thuộc

lòng theo đúng yêu cầu của lớp 3.

- Đề xuất nội dung điều chỉnh phương dạy.

- Tổ chức dạy học thực nghiệm.

- Kiểm tra tính hiệu quả của giờ dạy.

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

- Phương pháp khảo sát thực tế.

- Phương pháp thực nghiệm.

- Phương pháp so sánh đối chiếu.

V. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Học sinh lớp 3C trường Tiểu học Đặng Trần Côn B.

VI. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU

Từ tháng 9 năm 2014 đến hết tháng 3 năm 2015.

2

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. CƠ SỞ LÍ LUẬN

1. Cơ sở ngôn ngữ học.

Đọc là một chìa khóa giúp học sinh mở cửa, khám phá và tiếp thu kho tàng

kiến thức của loài người, tìm hiểu những kinh nghiệm của đời sống, những

thành tựu văn hóa, khoa học, những tu tưởng tình cảm của con người. Đấy cũng

chính là hành trang giúp học sinh hòa nhập gioa tiếp với cộng đồng, hình thành

một nhân cách toàn diện, trong thời đại bùng nổ thông tin như như hiện nay thì

biết đọc lại càng quan trọng vì nó sẽ giúp người ta sử dụng các nguồn thông tin.

Đọc trở thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi học sinh tiểu học trong đó

đọc thuộc lòng đóng một vai trò cực kỳ quan trọng.

2. Cơ sở sư phạm và việc dạy đọc thuộc lòng cho học sinh

Ở tất cả các khối lớp trong bậc tiểu học đều phải thực hiện rèn luyện trí

nhớ cho học sinh. Việc rèn luyện này được thực hiện đồng đều ở tất cả các môn

học. Có như vậy học sinh mới có sự phát triển toàn diện về trí tuệ và nhân cách.

Với học sinh lớp 3, việc học thuộc lòng là chủ yếu ghi nhớ một cách có phương

pháp các bài tập đọc theo yêu cầu từ đó có cảm nhận đựoc giá trị cả về nội dung

và nghệ thuật ở từng tác phẩm.

II.CƠ SỞ THỰC TIỄN

1. Khảo sát thực tế

Sau khi trực tiếp giảng dạy những giờ học thuộc lòng ở lớp 3C, qua tiếp

xúc và điều tra cơ bản ban đầu, tôi thấy học sinh học bài học thuộc lòng còn rất

khó khăn vất vả. Nhiều học sinh đến lớp không thuộc bài, đọc bài hay quên dở

chừng. Có em chỉ đọc mà không hiểu nội dung của bài. Có em hiểu nội dung bài

thì đọc bài lại chưa chính xác, lúc thiếu từ, lúc thừa từ, không đúng với văn bản.

Đầu năm học, sau khi dạy xong một bài Tập đọc có yêu cầu học thuộc lòng, tôi

đã thu được kết quả khảo sát cụ thể ở lớp tôi như sau:

3

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

HS có trí nhớ chưa tốt HS có trí nhớ bình thường

HS có trí nhớ tốt

Số lượng Tỷ lệ

11 21,6%

Tổng số HS

Số lượng

Tỷ lệ

Số lượng

Tỷ lệ

52

19

34,6%

22

34,8%

2. Phân tích nguyên nhân

Sau khi khảo sát, tôi thấy rằng: Học thuộc lòng là một quá trình nắm vững

nội dung và ý nghĩa của bài học. Đó là quá trình hiểu bài và thuộc bài, cái nọ là

tiền đề của cái kia. Học thuộc lòng thực chất là sự ghi nhớ một cách chính xác

tới từng từ, từng câu của tác phẩm. Cơ sở khoa học của sự ghi nhớ này chính là

tâm lý học về trí nhớ. Khi ghi nhận điều gì tức là hình thành một hệ thống đường

liên lạc thần kinh tạm thời khá vững chắc, sau này có khả năng phục hồi lại

được. Quá trình này phải được lặp đi, lặp lại nhiều lần, củng cố thật vững chắc

thì nó không mất đi. Với học sinh tiểu học thường có các loại ghi nhớ sau:

1- Ghi nhớ không có ý thức: Là không đặt trước cho mình nhiệm vụ phải

ghi nhớ và cũng không sử dụng biện pháp nào để trợ giúp cho việc ghi nhớ thêm

thuận lợi.

Đây là loại ghi nhớ của các em có trí nhớ kém, trong lớp thường không

tập trung chú ý nghe giảng, không đặt ra trước cho mình nhiệm vụ phải ghi nhớ.

Khi giáo viên yêu cầu đọc tiếp hoặc trả lời câu hỏi thì không thực hiện được

hoặc nếu giáo viên hay bạn bên cạnh có nhắc cho 1, 2 từ thì chỉ “lắp bắp” rồi lại

quên ngay. Vì vậy, các em không thuộc bài hoặc chỉ nhớ loáng thoáng.

2- Ghi nhớ có ý thức: Là loại ghi nhớ có đặt mục đích từ trước. Đây là

loại ghi nhớ của những em có trí nhớ tốt, có ý thức học bài. Trong lớp các em

chú ý nghe giảng, tích cực xây dựng bài nên các em thấu hiểu được nội dung của

bài. Vì vậy các em ghi nhớ tốt, các em thường thuộc bài ngay tại lớp.

3- Ghi nhớ máy móc: Là loại ghi nhớ dựa vào dấu hiệu, sự liên hệ bên

ngoài. Trong phân môn học thuộc lòng lớp 3 thì thơ chiếm tỷ lệ gần 100% số

bài. Bởi vì đặc điểm của thơ là có sự phối hợp của tiết tấu, âm vang của vần

điệu, sự hài hoà của âm thanh. Học sinh thường dựa vào đặc điểm này mà không

cần hiểu nội dung tác phẩm, cứ đọc lặp đi, lặp lại nhiều lần là thuộc. Đây là loại

4

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

ghi nhớ của hầu hết học sinh bậc tiểu học nhất là học sinh đầu cấp, kể cả học

sinh có trí nhớ tốt lẫn không tốt.

4- Ghi nhớ lôgíc: Là loại ghi nhớ chủ yếu dựa vào sự hiểu biết nội dung ý

nghĩa của tác phẩm. Đây là loại ghi nhớ mà học sinh cần phải đạt được trong

mỗi giờ học. Bởi vì có sự ghi nhớ lôgic thì mới giúp học sinh ghi nhận kiến

thức dễ dàng, đầy đủ, nhanh chóng và bền vững hơn. Nếu các em có quên thì có

thể dùng óc suy luận, dựa vào các “điểm tựa” để tìm ra các ý lớn, ý nhỏ và mối

quan hệ giữa các ý, các phần. Nó đòi hỏi học sinh trong giờ học phải có sự tích

cực suy nghĩ ghi nhớ chính xác tác phẩm.

Qua việc khảo sát, tìm hiểu nguyên nhân và đặc điểm của học sinh lớp

mình, tôi thấy mình cần phải tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp, biết phối

hợp các loại ghi nhớ trên để giúp các em học thuộc bài một cách tốt nhất.

II . GIẢI PHÁP

Từ những cơ sở trên, tôi lên sẵn cho mình những kế hoạch áp dụng thực

hiện những biện pháp cụ thể trong công tác giảng dạy những bài tập đọc có yêu

cầu học thuộc lòng như sau

1. Biện pháp 1: Học sinh chuẩn bị bài trước ở nhà.

Người ta có thể nhớ những gì mà người ta không hiểu rõ. Chính vì vậy

muốn học sinh nhớ được bài cần giúp học sinh hiểu rõ nội dung của bài thơ văn

đó. Tôi đề ra cho học sinh ở lớp tôi mỗi em đều phải xem trước bài ở nhà trước

khi đến lớp. Trong quá trình đó, học sinh phải đọc kỹ tác phẩm nhiều lần sau đó

trả lời các câu hỏi yêu cầu của bài, tức là học sinh tự mình tìm hiểu nội dung tác

phẩm. Để trả lời các câu hỏi theo nội dung của bài thì đòi hỏi sinh phải đọc

nhiều lần nên thuộc bài ở nhà. Nhưng có những em do việc cảm thụ còn hạn chế

chưa trả lời đúng, thuộc bài một cách thụ động, tôi cũng không coi trọng làm

đến mức độ đúng, sai mà chủ yếu tôi muốn các em được làm quen với tác phẩm

trước khi hiểu tác phẩm. Có như vậy khi dến lớp học sinh nghe không bị ngỡ

ngàng trước nội dung của bài khi đọc và ghi nhớ sẽ được lặp lại nội dung và

khắc sâu hơn.

5

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

Tóm lại: Việc học sinh soạn bài trước ở nhà là một bước điểm cơ bản để

các em hiểu nội dung và học thuộc bài.

2. Biện pháp 2: Giúp học sinh thu nhận đầy đủ các thông tin có trong

bài thông qua bài giảng.

Trong khi dạy một bài Tập đọc tôi luôn có yêu cầu giúp các em định

hướng trước nhiệm vụ học thuộc lòng của mình. Cụ thể là :

- Phần giới thiệu bài: ở bước này, để gây hứng thú và có sự chú ý cho học

sinh, tôi thường dùng lời giới thiệu ngắn gọn và hấp dẫn đó là bước tạo tâm lý

nghe giảng thì học sinh mới ghi nhận tốt. Đây cũng là tiền đề của sự ghi nhớ.

- Tiếp đó là phần đọc mẫu của giáo viên: muốn học sinh đọc tốt, trước hết

giáo viên phải đọc tốt. Khi đọc mẫu giáo viên phải đọc giọng vừa phải, phát âm

đúng, làm chủ ngữ điệu, tốc độ, cường độ, cao độ để đọc diễn cảm. Giọng đọc

diễn cảm của giáo viên tốt sẽ gây được chú ý cho học sinh cả lớp.

- Trong phần tìm hiểu bài, tuỳ từng nội dung của bài mà tôi chọn lựa ra

nội dung chính cần ghi nhớ. Có bài chỉ ghi nhớ những điểm cơ bản chủ yếu

nhất, có bài lại phải ghi nhớ chính xác từng lời, phải nhớ trật tự của ý, của các sự

kiện. Để làm tốt bước này, tôi cho học sinh tri giác toàn bộ bài cần thuộc lòng

với hình thức đọc thầm để tìm tòi, phát hiện những từ ngữ, những hình ảnh,

những câu thơ, câu văn đặc biệt đáng lưu ý bằng cách gạch chân những từ ngữ

tìm được. Như vậy các em đã tự mình tìm được “điểm tựa” trong bài. Có tự

mình tìm được thì các em mới nhớ lâu.

VD: Khi cho học sinh học thuộc lòng bài “Nhớ Việt Bắc” của Tố Hữu

(TV 3 tập 1-Bài dạy tuần 14) tôi tiến hành như sau:

a- Phần luyện đọc:

* Giáo viên đọc mẫu: Giọng đọc diễn cảm, để gây sự chú ý cho học sinh

cả lớp.

* Hướng dẫn học sinh luyện đọc và giải nghĩa từ:

- Đọc từng câu: Mỗi học sinh đọc 2 dòng thơ tiếp nối nhau đọc từ đầu đến

hết bài. Giáo viên sửa lỗi phát âm cho học sinh (nếu có).

6

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

- Đọc từng đoạn trước lớp: Học sinh đọc nối tiếp khổ thơ. Giáo viên

hướng dẫn học sinh ngắt nghỉ hơi đúng, tự nhiên giữa các dòng thơ.

VD:

Ta về, /mình có nhớ ta/

Ta về/ ta nhớ/ những hoa cùng người//

Rừng xanh/ hoa chuối đỏ tươi/

Đèo cao nắng ánh/ dao cài thắt lưng.//

Ngày xuân/ mơ nở trắng rừng/

Nhớ người đan nón/ chuốt từng sợi dang.//

Nhớ khi giặc đến/ giặc lùng/

Rừng cây/ núi đá/ ta cùng đánh Tây.//

- Giúp học sinh hiểu nghĩa từ mới: Có thể nói việc hiểu bài bắt đầu từ việc

hiểu từ. Nhưng như thế không có nghĩa là để hiểu văn bản chúng ta phải lần lượt

giải nghĩa tất cả các từ. Chúng ta phải có kỹ năng nhận ra từ nào cần tìm hiểu.

Trong các từ của văn bản có một số từ quan trọng mà nếu không hiểu nghĩa của từ

đó thì học sinh khó hiểu đúng văn bản. Đó là những từ “chìa khoá” có quan hệ

trực tiếp với đề bài, chủ đề của văn bản. Nếu bỏ những từ này thì tính liên kết,

tính mạch lạc của văn bản bị đứt quãng. Điều cần lưu ý là dạy trò trong bài cũng

như dạy đọc hiểu mà một hệ thống mở tức là không bao giờ dạy hết được. Vì vậy

giáo viên cần tính toán lựa chọn từ cần dạy và mức độ dạy nghĩa của chúng.

Cụ thể trong bài “Nhớ Việt Bắc” ngoài từ được chú giải trong bài là: Việt

Bắc, đèo, dang, phách, ân tình, thuỷ chung tôi còn cho học sinh giải nghĩa thêm

từ: dao gài thắt lưng, núi giăng ở phần tìm hiểu bài vì các từ này cùng là “điểm

tựa” để học sinh nhớ nội dung bài.

- Đọc từng khổ thơ trong nhóm: Sau khi giáo viên hướng dẫn luyện đọc

và giải nghĩa từ, học sinh sẽ luyện đọc từng khổ thơ trong nhóm. Lần lượt mỗi

học sinh đọc 1 khổ thơ trong nhóm của mình rồi góp ý cho nhau về cách đọc.

- Đọc đồng thanh: Kết thúc phần luyện đọc cả lớp đọc đồng thanh đoạn 1.

b- Phần hướng dẫn tìm hiểu nội dung bài:

Phương hướng và trình tự tìm hiểu nội dung bài đọc thể hiện ở những câu

hỏi s mỗi bài. Đối với học sinh lớp 3, trước hết giáo viên nêu các câu hỏi giúp

7

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

học sinh tái hiện nội dung bài đọc. Sau đó mới đặt ra những câu hỏi giúp cho

học sinh nắm được những vấn đề thuộc tầng sâu hơn như ý nghĩa của bài... (câu

hỏi suy luận).

Trong bài “Nhớ Việt Bắc” tôi yêu cầu học sinh đọc thầm và gạch dưới

những từ chỉ cảnh vật ở Việt Bắc rất đẹp. Học sinh sẽ tìm:

Ta về mình có nhớ ta

Ta về ta nhớ những hoa cùng người.

Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi

Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.

Ngày xuân mơ nở trắng rừng

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi dang.

Ve kêu rừng phách đổ vàng

Nhớ cô em gái hái măng một minh.

Rừng thu trăng rọi hoà bình

Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.

Trước khi dạy bài này, tôi đã chuẩn bị sẵn cho mình một dàn ý . Có thể học

sinh tìm chưa đúng, tôi giảng và lọc ra những tín hiệu để học sinh phát hiện và

ghi nhớ tín hiệu đúng theo dàn ý sau :

Nội dung

1 – Thời gian địa điểm:

Mùa xuân, mùa hè, mùa thu  Việt Bắc

Hình thức

- Thơ lục bát

- Nhịp chẵn

2 – Tình cảm thân thiết của tác giả khi về xuôi (2 + Câu 1 nhịp 2/4; 2/2/4

dòng thơ đầu).

+ Câu 2: nhịp 2/4; 4/4

3 – Cảnh vật Việt Bắc rất đẹp (8 dòng thơ tiếp).

4 – Việt Bắc đánh giặc rất giỏi (6 dòng thơ còn

lại)

- Vần thơ: người – đỏ tươi; thắt lưng – rừng

dang – vang mình - bình

Dựa vào đặc điểm ghi nhớ của học sinh tiểu học là ghi nhớ máy móc và dựa

vào đặc điểm của tác phẩm thơ tôi thường nhấn mạnh vào hình thức nghệ thuật.

Bởi vì sự liện hệ bên ngoài của thơ thường dựa vào các dòng thơ, nhịp thơ, vần

thơ. Chính vì điều kiện này mà hầu hết các học thuộc lòng đều là bài thơ.

+ Dòng thơ: Thường là dòng nọ tương hỗ tới dòng kia, trước hết có ý

nghĩa lôgic, rồi đến nhịp điệu, vần điệu.

8

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

Ví dụ:

Đây con sông/ như dòng sữa mẹ/

Nước về xanh ruộng lúa,/ vườn cây/

Và ăm ắp/ như lòng người mẹ/

Chở tình thương/ trang trải đêm ngày.//

(Vàm Cỏ Đông-TV 3 tập 1)

Đoạn thơ trên lôgic ở chỗ: Dòng sữa mẹ nuôi con khôn lớn  dòng

sông đưa nước về tưới cho ruộng lúa, vườn cây xanh tốt; tình cảm (lòng mẹ)

chan chứa  dòng sông đầy ăm ắp như dòng sữa mang tình thương yêu của mẹ.

Nhịp thơ: 3/4

Vần điệu: Vần chân được giãn cách

+ Nhịp thơ: Các từ ngữ được kết hợp với nhau thành nhịp điệu. Nhịp điệu

là sự láy lại một cách đều đặn và nhịp nhàng những đoạn tiết tấu của câu thơ, mà

sự sắp xếp đó hoàn toàn do quy luật thanh điệu chi phối.

VD: Nhịp 2/2 đưới đây là thể hiện sự ngạc nhiên trước đặc điểm riêng của

cua cá  giúp học sinh dễ hiểu, dễ nhớ

“Con cua/ áo đỏ

Cắt cỏ/ trên bờ

Con cá/ múa cờ

Đẹp ơi/ là đẹp!”

(Mè hoa lượn sóng-TV 3 tập 2)

+ Vần thơ: Nó như là mắt nối các câu thơ với nhau tạo nên âm hưởng trọn

vẹn cho nhịp điệu thơ và góp phần nâng cao cảm xúc thẩm mỹ cho thơ. Trong

thơ lục bát cách gieo vần rất rõ ràng. Các vần thơ phổ biến là vần chân (ở cuối

câu) và vần lưng (ở giữa câu) được lặp lại nhiều lần dẫn đến học sinh dễ nhớ.

VD 1:

Núi cao bởi có đất bồi

Núi chê đất thấp, núi ngồi ở đâu?

Muôn dòng sông đổ biển sâu

Biển chê sông nhỏ, biển đâu nước còn?

(Tiếng ru-TV 3 tập 1)

9

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

VD 2:

Cha gửi cho con chiếc ảnh cái cầu

Cha vừa bắc xong qua dòng sông sâu

Xe lửa sắp qua, thư cha nói thế

Con cho mẹ xem, cho xem hơi lâu.

(Cái cầu-TV 3 tập 2)

Vần cuối được lặp lại nhiều lần dẫn đến học sinh dễ thuộc. Ngoài ra các

điệp từ cũng rất quan trọng. Vì nhấn mạnh được các dấu hiệu trên của thơ mà

học sinh lớp tôi đã dựa vào các dấu hiệu đó để thuộc bài dễ hơn.

3. Biện pháp 3: Giúp học sinh lập mối liên hệ giữa những điểm tựa trong bài

Giúp học sinh lập mối liên hệ giữa những điểm tựa trong bài, tức là giúp

học sinh lập một dàn ý khái quát toàn bài. Chỉ rõ những điểm cần lưu ý để học

sinh tái hiện lại các ý, các phần của bài được thuận lợi. Đây là bước học sinh đã

có thể thuộc bài trên cơ sở hiểu bài từ các phần trước.

VD: Ở bài “Bài hát trồng cây” bài thơ này học sinh mà không phân biệt

kỹ thì rất dễ nhầm. Vì thế có thể quy về những điểm như sau để học sinh dễ

thuộc và nhớ chính xác.

- Trồng cây sẽ có: + Tiếng hát (hót)

+ Ngọn gió

+ Bóng mát

+ Hạnh phúc

Tiếng hát trên  vòm cây/ chim hót

Ngọn gió  rung cành cây/ hoa lá đùa lung lay

Bóng mát  trong vòm cây/ quên nắng

Hạnh phúc  được mong chờ cây lớn

Điệp ngữ: “Ai trồng cây” “người đó có...”

Chính vì có được những điểm tựa chính trong bài mà học sinh dễ hiểu,

thuộc bài nhanh.

10

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B

Một số biện pháp giúp học tốt các bài học thuộc lòng cho HS lớp 3

4. Biện pháp 4: Tổ chức các hình thức trò chơi phù hợp với nội dung

bài học để ghi nhớ và khắc sâu kiến thức.

Sau khi học sinh đã hiểu bài, biết suy luận và chọn điểm tựa để ghi nhớ

thì vẫn cần phải củng cố và khắc sâu thêm để kiến thức đó được lưu giữ chắc

chắn, không bị mất đi. Muốn vậy người giáo viên cần phải biết khơi gợi sự hứng

thú sôi nổi, hào hứng cho các em ở mỗi giờ học. Trò chơi học tập là những hình

thức học tập gây hứng thú cho học sinh nhất. Nó phù hợp với tâm lý lứa tuổi các

em. Học mà chơi, chơi mà học.

a- Trò chơi 1: Ai thuộc bài nhanh

Hình thức chơi: Giáo viên cắt 20 băng giấy chia 4 tổ. Một bài thơ ghi vào

5 băng giấy: 1 băng ghi tên bài thơ và 1, 2 câu đầu, 1 băng ghi 1, 2 câu cuối và

tên tác giả. Các băng còn lại ghi phần còn lại của bài. Cho 4 tổ cử đại diện lên

ghép thành bài thơ. Ghép xong giáo viên có thể hỏi nội dung, ý nghĩa của 1, 2

câu trong bài. Học sinh nào ghép nhanh, trả lới đúng sẽ thắng.

b- Trò chơi 2: Đọc tiếp sức

Giáo viên chia một số học sinh thành 2 nhóm. Cử 2 giám khảo, 2 trọng

tài. Mỗi nhóm sẽ có một số học sinh ứng với một số dòng thơ, câu thơ. Đánh số

thứ tự cho từng em theo số thứ tự các câu thơ, 2 nhóm sẽ đọc bài từ câu 1 đến

hết. Nhóm nào đọc nhanh, đọc thuộc, đọc hay sẽ thắng.

c- Trò chơi 3: Thả thơ

Giáo viên hô “bắt đầu”, nhóm “thả thơ” cử một người đưa “thả” ra một

phiếu cho bạn ở nhóm kia. Bạn nhận phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ có câu, từ

ghi trên phiếu.

d- Trò chơi 4: Đọc thơ truyền điện

2 nhóm (tổ, dãy bàn) cử đại diện bốc thăm (hoặc oẳn tù tì) để giành quyền

đọc trước.

Đại diện nhóm đọc trước đứng lên đọc câu thơ đầu tiên của bài rồi chỉ

định thật nhanh một bạn bất kỳ của nhóm đối diện. Bạn được chỉ định phải đứng

dậy thật nhanh để đọc tiếp câu thơ thứ hai của bài sau đó chỉ định một bạn ở

nhóm kia.

11

Nguyễn Thị Năng

Trường Tiểu học Đặng Trần Côn B