SKKN Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát ở Trường Tiểu học Khương Mai

ñy ban nh©n d©n quËn Thanh Xu©n

Tr-êng tiÓu häc kh-¬ng mai

------------

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

§Ò tµi:

“Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 1 häc tèt ph©n

m«n häc h¸t ë tr-êng tiÓu häc kh-¬ng mai”

Lĩnh vực : ¢m nh¹c

Cấp học: Tiều học

Tác giả: Lª ThÞ Thu Hường

Chức vụ: Giáo viên

N¨m häc 2018 - 2019

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1, Lý do chọn đề tài

Là bộ môn giáo dục thẩm mỹ cho con người, âm nhạc ngày nay đã trở

thành một trong những môn học chính thức của chương trình đào tạo phổ thông

bắt đầu từ các lớp tiểu học.

Thật vậy âm nhạc còn là nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ, trẻ em

được tham gia ca hát là hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân,

những hình tượng âm thanh của bài hát, bản nhạc được tác động vào cảm xúc

của các em giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng, tác động giáo dục

tình cảm rất tốt. Thông qua bài học, các em được nghe hát, tập hát, được tham

gia biểu diễn giúp các em tự tin và mạnh dạn khi đứng trước đông người.

Ngành giáo dục cũng từng ngày đổi mới phù hợp với từng lứa tuổi học

sinh, những năm gần đây việc thay sách đã được thực hiện, việc thay đổi nội

dung của sách song song với việc thay đổi phương pháp dạy học. Môn âm nhạc

đã thực sự đổi mới. Với lứa tuổi ở bậc tiểu học các em được phát triển âm nhạc

một cách tự nhiên hơn như: Được hát nhiều bài hát hơn, được hát kết hợp gõ

đệm theo phách, theo nhịp, theo tiết tấu lời ca, đươc hát kết hợp vận động phụ

họa, được biểu diễn các bài hát đã học với nhiều hình thức phong phú.

Là giáo viên âm nhạc được đào tạo chuyên ngành âm nhạc, tôi tự nhận

thấy trách nhiệm của mình trong việc tìm ra những biện pháp, những cách làm

phù hợp để truyền tải tới học sinh một cách tự nhiên và dễ hiểu nhất, giúp các

em từng bước tiếp cận và yêu thích hơn bộ môn Âm nhạc nói chung và hoạt

động ca hát nói riêng. Để đáp ứng yêu cầu của việc đổi mới nội dung chương

trình bộ môn Âm nhạc điều tôi quan tâm nhất là làm thế nào gây được hứng thú

cho học sinh sôi nổi trong giờ học hoàn thành tốt được yêu cầu của giờ học

chính vì thế tôi đã chọn đề tài

“Mét sè biÖn ph¸p giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát ở tr-êng

TiÓu häc Kh-¬ng Mai”

2, Mục đích nghiên cứu

Giúp giáo viên dạy tốt phân môn học hát cho học sinh lớp 1 và học sinh

sinh hứng thú và học tốt phân môn này.

3. Đối tượng nghiên cứu

Học sinh lớp 1K ở trường Tiểu học Khương Mai

4. Phương pháp nghiên cứu

-Phương pháp quan sát.

-Phương pháp vấn đáp.

1

-Phương pháp thực hành.

5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu

Từ tháng 9/2018 đến tháng 4/ 2019

2

PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. C¬ së lý luËn:

Qua viÖc gi¶ng d¹y ©m nh¹c nhiÒu n¨m thùc tÕ ®· chøng minh c¸c giê häc

h¸t rÊt cuèn hót häc sinh c¸c em rÊt say s-a h¸t ®Æc biÖt lµ c¸c bµi h¸t míi lµ cã

giai ®iÖu hay. Th«ng qua néi dung cña bµi h¸t c¸c em thªm yªu cuéc sèng, yªu

quª h-¬ng ®Êt n-íc. Häc sinh lớp 1 rÊt nh¹y c¶m víi ©m thanh, nhÞp ®iÖu tiÕt

tÊu, c¸c bµi h¸t c¸c em dÔ thuéc nh-ng còng nhanh quªn. Thêi gian d¹y h¸t ë

nhµ tr-êng ®-îc ph©n bè 1 tiÕt Âm nhạc và 1 tiết hướng dẫn Âm nhạc một tuÇn.

Do ®ã cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p thÝch hợp trong giê d¹y h¸t ®Ó cuèn hót häc sinh vµ

c¸c em nhí l©u h¬n c¸c bµi h¸t ®· häc.

2. Thùc tr¹ng.

a) ThuËn lîi:

-Ban gi¸m hiÖu nhµ tr-êng ®· t¹o ®iÒu kiÖn mua s¾m ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ,

®å dïng d¹y häc cña c¸c bé m«n kh¸c nãi chung vµ m«n ¢m nh¹c nãi riªng

(nh- §µn Organ, ®µi c¸t sét, các loại nh¹c cô gâ).

-Ngoµi ra BGH cßn khuyÕn khÝch gi¸o viªn nªn tù lµm đồ dùng coi ®©y lµ

mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ mçi gi¸o viªn.

- Nhµ tr-êng ®· cã m¸y chiÕu projector, m¸y camera, m¸y chiÕu ®a vËt thÓ, b¶ng

t-¬ng t¸c vv….

M¸y tÝnh x¸ch tay mçi tæ cã 1 đên 2 chiÕc.

§µn organ, ®µi c¸t sÐt, c¸c lo¹i nh¹c cô gâ vv…

- Gi¸o viªn ®-îc tham gia c¸c líp tËp huÊn do phßng Gi¸o Dôc tæ chøc

®-îc tham gia dù giê c¸c tiÕt chuyªn ®Ò cấp QuËn, cÊp Tr-êng.

- Gi¸o viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n ®¹t chuÈn vµ trªn chuÈn, nhiÖt t×nh

s¸ng t¹o, yªu nghÒ cã ý thøc ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y häc.

- Đối tượng học sinh trên địa bàn phường đồng đều ngoan, có nề nếp và

đều đã qua học mẫu giáo được học và làm quen với âm nhạc.

b) Khã kh¨n.

- Nhµ tr-êng ch-a cã phßng chøc n¨ng riªng nªn mçi tiÕt lªn líp gi¸o viªn

ph¶i di chuyÓn c¸c líp nên mất thời gian

-Khó khăn trong việc di chuyển các loại đồ dùng học tập như đàn, đài bộ

gõ vv…

- Bị chi phèi bëi nguån ®iÖn vµ c¸c ®å dïng d¹y häc cÇn thiÕt kh¸c.

3. Các biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát.

3.1. Nghiên cứu bài giảng

3

Nghiªn cøu bµi gi¶ng lµ mét viÖc lµm rÊt quan träng cña mét gi¸o viªn

tr-íc khi lªn líp, qua ®ã gi¸o viªn n¾m ®-îc môc tiªu vµ c¸c ho¹t ®éng cÇn thiÕt

®Ó cung cÊp c¸c kiÕn thøc tíi häc sinh ®Çy ®ñ nhÊt.

Qu¸ tr×nh d¹y h¸t ®-îc tiÕn hµnh c¸c b-íc sau:

B-íc 1: Giíi thiÖu bµi.

B-íc 2: §äc lêi ca.

B-íc 3: Nghe h¸t mÉu.

B-íc 4: Khëi ®éng giäng.

B-íc 5: Dạy hát.

B-íc 6: LuyÖn c¶ bµi.

B-íc 7: Cñng cè - KiÓm tra

B¶y b-íc trªn ®-îc vận dông chñ yÕu lµ ë tiÕt 1 cña bµi häc bµi h¸t míi.

Sang tiÕt thø 2 víi môc tiªu «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, biÕt biÓu diÔn

bµi h¸t mét c¸ch tù nhiªn, sinh ®éng ®©y lµ viÖc lµm mang tÝnh hoµn thiÖn. Ho¹t

®éng nµy rÊt cã ý nghÜa ®èi víi häc sinh, c¸c em lu«n h¸o høc ®-îc thÓ hiÖn

m×nh tr-íc c« gi¸o vµ c¸c b¹n.

3.2 Chuẩn bị đồ dùng:

Mét ®iÓm rÊt quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong phÇn d¹y h¸t ®ã lµ ®å dïng

d¹y häc, ngoµi nh÷ng ®å dïng kh«ng thÓ thiÕu nh- ®µn Organ, m¸y nghe, b¨ng

®Üa nh¹c vµ c¸c lo¹i nh¹c cô gâ. Ng-êi gi¸o viªn cßn ph¶i chuÈn bÞ tranh ¶nh

miªu t¶ néi dung bµi h¸t, ¶nh nh¹c sÜ, b¶n ®å c¸c vïng miÒn liªn quan ®Õn bµi

h¸t. Những đoạn clip, hình ảnh động được sưu tập trên mạng để phuc vụ cho bài

học và gây hứng thú cho học sinh

3.3 Lên kế hoạch dạy học

ViÖc nghiªn cøu bµi gi¶ng cµng kÜ th× sù thµnh c«ng cña tiÕt d¹y cµng cao,

trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu bµi gi¶ng còng lµ h×nh thµnh nh÷ng ho¹t ®éng cÇn

thiÕt khi lªn líp.

CÇn b¸m s¸t môc tiªu cña tiÕt d¹y ®Ó chuÈn bÞ gi¸o cô mét c¸ch hîp lý,

®Æt ra hÖ thèng c©u hái: lµm g×? nh- thÕ nµo? môc ®Ých lµ g×? C©u tr¶ lêi chÝnh

x¸c nhÊt lµ hiÖu qu¶ cña tiÕt d¹y b»ng sù n¾m b¾t kiÕn thøc cña häc sinh.

Tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu bµi gi¶ng, c«ng t¸c chuÈn bÞ bµi vµ so¹n gi¸o

¸n míi chØ lµ phÇn thùc hiÖn trªn lý thuyÕt. §Ó mçi tiÕt d¹y thµnh c«ng cßn phô

thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. §èi t-îng, t©m lý, kh«ng gian, thêi gian. Cïng lµ mét

gi¸o viªn, nh-ng mçi gi¸o viªn thùc hiÖn l¹i ®¹t kÕt qu¶ kh¸c nhau. Hay cïng 1

gi¸o ¸n nh-ng mçi gi¸o viªn l¹i thùc hiÖn kh¸c nhau vµ ®-a ra kÕt qu¶ kh«ng

gièng nhau.

4

3.4. Lªn líp:

“§©y lµ phÇn chÝnh mµ t«i muèn tr×nh bµy trong bµi viÕt nµy”. Trong qu¸

trình lªn líp t«i th-êng sö dông nh÷ng ph-¬ng ph¸p sau:

Nêu vấn đề, đàm thoại, truyền khẩu, móc xích, luyện tập. Kết hợp hài hòa

đồ dùng dạy học sao cho phù hợp với nội dung của bài và thủ pháp tôi luôn sử

dụng trong các tiết học là “Học vui -Vui học”.

* Giíi thiÖu bµi:

B¾t ®Çu vµo bµi h¸t míi ®Ó g©y høng thó cho häc sinh t«i th-êng giíi thiÖu

mét ®Þa danh trªn b¶n ®å víi bao ®iÒu kú thó vÒ thiªn nhiªn con ng-êi ®Ó dÉn

c¸c em vµo bµi h¸t mét c¸ch høng thó.

VD1: Khi học bµi lí cây xanh (D©n ca Nam bộ), sau khi ghi ®Çu bµi xong, t«i

giíi thiÖu cho c¸c em ®©y lµ b¶n ®å ViÖt Nam th©n yªu cña chóng ta, cßn ®©y lµ

vïng Nam bộ (gi¸o viªn chØ).

5

Và một số cảnh sinh hoạt của đồng bào Nam bộ

Người dân trên chợ nổi, hình ảnh đặc trưng của vùng Nam bộ

Hoạt động văn hóa, văn nghệ của người dân Nam bộ

VD2 : Khi học bài hát Sắp đến tết rồi của nhạc sĩ Hoàng Vân.

- Trước hết tôi giới thiệu với các em về hình ảnh và một số nét khái quát về nhạc sĩ.

6

Sau đó học sinh được xem một số hình ảnh miêu tả nội dung bài hát:

* §äc lêi ca:

-Vào đầu năm học học sinh lớp 1 chưa biết chữ do đó tôi đọc mẫu 2 lần và

hướng dẫn học sinh đọc từng câu theo lối truyền khẩu và chú ý giọng đọc diễn

cảm của giáo viên để hấp dẫn và cuốn hút học sinh.

7

S¾p ®Õn tÕt råi

Nh¹c vµ lêi: Hoµng V©n

S¾p ®Õn TÕt råi, ®Õn tr-êng rÊt vui.

S¾p ®Õn TÕt råi, vÒ nhµ rÊt vui.

MÑ mua cho ¸o míi nhÐ! Ai còng vui mõng ghª.

Mïa xu©n nay em ®· lín, biÕt ®i th¨m «ng bµ.

- Sang học kì 2 học sinh cơ bản đã biết chữ khi ấy giáo viên chỉ đọc mẫu 1 lần

sau đó chỉ cho học sinh tự đọc.

*Nghe hát mẫu:

- Giaó viên hát mẫu bài hát cùng với nhạc đệm, khi hát giáo viên thể hiện

sắc thái tình cảm của bài hát để lôi cuốn học sinh.

*Khởi động giọng:

- Có thể cho học sinh khởi động giọng bằng một bài hát đã học từ đầu giờ hoặc

luyện thanh theo các mẫu âm I A U O theo giai điệu trên đàn do giáo viên đánh.

* D¹y h¸t

-Khi d¹y h¸t cho häc sinh t«i h¸t mÉu tõng c©u vµ ®Öm ®µn cho c¸c em

b»ng tiÕng piano hoÆc ®µn organ cho chuÈn x¸c cao ®é.Giaó viên hát mẫu từng

câu rồi bắt nhịp cho học sinh hát, dạy theo lối móc xích đến hết bài vµ dõng

l¹i söa sai ngay nÕu thÊy häc sinh h¸t ch-a chuÈn x¸c. Trong 1 bµi t«i chia lµm

nhiÒu c©u. VD:

SẮP ĐẾN TẾT RỒI

Nhạc và lời: Hoàng Vân

Sắp đến tết rồi đến trường rất vui

Sắp đến tết rồi về nhà rất vui

Mẹ mua cho áo mới nhé

Ai cũng vui mừng ghê

8

Mùa xuân nay em đã lớn

Biết đi thăm ông bà

-Khi nhìn lên bảng cùng với lời giới thiệu của giáo viên. Học sinh dễ dàng

hiểu được bài này chia làm 6 câu hát và 6 chỗ lấy hơi

*Luyện tập:

- Lúc này tôi bật đài đã được thu sẵn có nhạc đệm cho học sinh hỏt tập thể

khoảng 2 lần, sau đấy hát nối tiếp hoặc đối đáp theo theo tổ nhóm và kiểm tra 1

số cá nhân. Để tạo sự hăng hái tích cực cho học sinh tôi thường tổ chức thi đua

giữa các tổ với các tổ giữa cá nhân với cá nhân.

*Củng cố- kiểm tra

- T«i lu«n kiểm tra ®¸nh gi¸ häc sinh sau mçi lÇn c¸c em h¸t víi tinh thÇn

c¸c em tù nhËn xÐt nhau t¹o kh«ng khÝ s«i næi trong giê.

+ Sang tiết thứ 2 với thủ ph¸p “Häc vui – Vui häc” Ph¸t huy ®-îc nhiÒu thÕ

m¹nh nhiÒu trß ch¬i ®-îc sö dông mang tÝnh hiÖu qu¶ cao.

- Trß ch¬i nghe tiÕt tÊu ®o¸n tªn bµi h¸t

-Trß ch¬i : Xem tranh ®o¸n tªn bµi h¸t.

VD: Khi ôn bài hát “Quả” và bài “Hòa bình cho bé” t«i sÏ cho häc sinh

xem các bøc tranh nµy chắc chắn các em sẽ nhận ra tên bài hát.

9

- Sau khi nghe tiết tấu hoặc xem tranh để nhận ra bài hát đã học ở tiết trước

tôi sẽ cho học sinh luyện hát tập thể 2 lần, lần 1 yêu cầu học sinh hát đúng

giai điệu và thuộc lời ca, lần 2 yêu cầu học sinh hát thể hiện sắc thái tình cảm

của bài, ở mỗi bài giáo viên hướng dẫn và hát mẫu cụ thể.

Để phần ôn luyện bài hát được hấp dẫn không bị nhàm chán tôi cho xen

kẽ các trò chơi như:

LÇn 1: cho c¸c em h¸t b×nh th-êng

O A U I  Theo ký hiÖu trªn tay gi¸o viªn

VD: Bài “Bầu trời xanh”

Em yêu bầu trời xanh xanh, yêu đám mây hồng hồng.

A a

Em yêu lá cờ xanh xanh, yêu cánh chim trắng trắng .

ó ò o o ó

Em yêu bầu trời xanh xanh, yêu cánh chim hòa bình.

, i

Em cất tiếng ca vang vang, vui bước chân tới trường.

u, u ù.

à a

a

á

a

à

o

ó

I

i

ì

i

í

i

ì

Ù

u

ú

u

ú

u

ù

+ Trß ch¬i s¾m vai.

10