SKKN Một số biện pháp giáo dục giới tính cho học sinh lớp 5

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN

TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN TRÃI

---------------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài:

" MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC GIỚI TÍNH

CHO HỌC SINH LỚP 5"

Lĩnh vực/Môn :

Năm học: 2013 - 2014

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC GIỚI TÍNH

CHO HỌC SINH LỚP 5

A. PHẦN MỞ ĐẦU

I. Bối cảnh của đề tài

Từ những vụ việc mà báo chí đưa tin về xâm hại trẻ em trong thời gian gần

đây, từ thực tế đặc điểm học sinh lớp 5 các em chưa biết cách vệ sinh thân thể

đúng cách cũng như chưa có các kĩ năng tự bảo vệ mình trước những nguy cơ bị

xâm hại nên năm học 2013-2014, tôi đã tìm tòi nghiên cứu một số biện pháp để

giáo dục giới tính cho học sinh lớp 5.

II. Lí do chọn đề tài

Hiện nay giáo dục giới tính cho học sinh nói chung và học sinh tiểu học nói

riêng chưa được thực hiện rộng rãi và phổ biến trong các nhà trường mà chỉ

được thực hiện lồng ghép trong các môn học như môn Tiếng Việt, Khoa học

(lớp 5),… Mục tiêu của giáo dục giới tính là giúp trẻ sống đúng với giới tính của

mình. Đặc biệt là giáo dục các em biết trân trọng giá trị của bản thân, từ đó biết

quý trọng người khác. Trẻ hiểu bản thân, giới tính của mình mới biết bảo vệ

mình khỏi những cám dỗ, xâm hại bên ngoài cũng như biết tôn trọng thân thể

người khác. Đó chính là quá trình giúp các em hoàn thiện nhân cách.

Dư luận đang hết sức lo ngại trước hàng loạt các vụ xâm hại tình dục trẻ em

trong điều kiện các em gần như không biết cách tự vệ và đề phòng. Do đó, giáo

dục giới tính trong nhà trường một lần nữa được nhắc đến. Những bài học và

cách dạy về vấn đề này đã đến lúc phải xem lại. Với một số nước phát triển, việc

giáo dục giới tính được tiến hành khi các em bước vào tiểu học, các em được

học như các môn học khác. Với nước Anh thì đây là một môn học bắt buộc. Mỗi

độ tuổi khác nhau sẽ tương ứng với một giai đoạn khác nhau:

+ Từ 5-7 tuổi: Trẻ bắt đầu tìm hiểu tên gọi các bộ phận trên cơ thể người,

các em được biết rằng con người có thể mang thai và tạo ra thế hệ sau. Đồng

thời có thể phân biệt được sự khác nhau trên cơ thể.

+ Từ 8-10 tuổi: Chủ yếu nắm bắt các giai đoạn chính trong chu kì của đời

người như sinh đẻ, tăng trưởng,…

+ Từ 11-13 tuổi: Hiểu được sự thay đổi tâm sinh lý trong giai đoạn tuổi trẻ,

thế nào gọi là kinh nguyệt, sự thụ tinh,…

Học sinh Việt Nam bắt đầu làm quen với giáo dục giới tính qua sách Khoa

học lớp 5. Các em cũng được học về cơ thể người, về trứng, tinh trùng, về bào

thai…Tuy nhiên, việc có đưa chương trình giới tính lên sớm hay không vẫn có

nhiều luồng ý kiến khác nhau nhưng phải thừa nhận một thực tế rằng điều kiện

dinh dưỡng ngày càng tốt hơn cộng với tác động của nhiều yếu tố xã hội mà tỉ lệ

các bé dậy thì sớm ngày càng tăng lên. Điều đó đặt ra cho chúng ta yêu cầu cần

phải giáo dục giới tính cho học sinh để các em có thể hiểu rõ hơn về giới tính

1

của mình cũng như biết các cách thức chăm sóc, bảo vệ cơ thể khi các em bước

vào tuổi dậy thì. Vấn đề đặt ra là đối với học sinh lớp 5 - giai đoạn đầu của tuổi

dậy thì , chúng ta cần phải giáo dục giới tính như thế nào để nâng cao hiểu biết

của các em về giới mà không làm mất đi vẻ ngây thơ, trong sáng của chính lứa

tuổi các em, giúp các em tự tin bước vào giai đoạn chính của tuổi dậy

thì, điều đó thôi thúc tôi nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp giáo dục giới

tính cho học sinh lớp 5”.

III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1. Đối tượng

- Học sinh lớp 5

- Trong quá trình nghiên cứu có sử dụng phiếu thăm dò dành cho học sinh

THCS, THPT, phụ huynh học sinh tiểu học, giáo viên tiểu học

2. Phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiểu biết về giới

cho học sinh lớp 5.

IV. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

- Đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiểu biết về giới tính cho học sinh

lớp 5.

- Giúp học sinh biết cách thức vệ sinh cá nhân, vệ sinh thân thể khi đến tuổi

dậy thì. Đồng thời giúp các em biết phòng tránh trước những nguy cơ bị xâm

hại.

- Thay đổi nhận thức về giáo dục giới tính đối với học sinh lớp 5 cho giáo

viên, phụ huynh.

- Giúp chủ nhân tương lai đất nước có điều kiện phát triển nhân cách một

cách toàn diện.

V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu

Nếu phổ biến kiến thức về giới cho giáo viên và phụ huynh cùng với việc

tích hợp nội dung giáo dục giới tính vào một số môn học thì sẽ góp phần nâng

cao hiểu biết về giới cho học sinh lớp 5.

2

B. PHẦN NỘI DUNG

I. Cơ sở lí luận:

Giáo dục giới tính cho học sinh là hình thành ở các em những tiêu chuẩn

đạo đức của hành vi có liên quan đến những lĩnh vực riêng tư, thầm kín nhất của

đời sống con người, hình thành những quan hệ đạo đức lành mạnh giữa em trai

và em gái, giữa nam và nữ. Giáo dục giới tính tập trung vào khía cạnh giới tính

của cá nhân, giúp cho thế hệ trẻ có thái độ, có hiểu biết và suy nghĩ đúng đắn,

lành mạnh về giới tính cũng như biết các cách thức để tự bảo vệ mình. Việc giáo

dục giới tính đúng cách có thể mang lại một số tác dụng hoặc hiệu quả như sau:

- Khi trẻ dậy thì, sự tò mò và khao khát khám phá những thay đổi của cơ thể là

một nhu cầu và việc giáo dục giới tính sẽ giúp giải quyết nhu cầu này.

- Kế nữa là khi trẻ đã hiểu được một phần nào đó về giới tính thì trẻ sẽ có khả

năng tự chăm sóc bản thân, nhất là những bộ phận giới tính.

- Sự hiểu biết này còn giúp trẻ phòng tránh hoặc đối phó với những nguy cơ

xâm hại đến bản thân.

- Từ những hiểu biết đó trẻ sẽ tự tin và xây dựng những mối quan hệ giới

tính lành mạnh và phù hợp với những chuẩn mực xã hội.

- Và điều quan trọng nhất là tạo mối quan hệ thân thiết trong gia đình, một

khi cha mẹ giáo dục đúng cách sẽ tạo nên sự gần gũi, tin cậy giữa cha mẹ và con

trẻ.

Giáo dục giới tính là một bộ phận của giáo dục nói chung, của giáo dục đạo

đức nói riêng. Tuy nhiên không thể “ hòa tan ” giáo dục giới tính bởi những đặc

trưng, ý nghĩa và mục đích riêng của nó.

II. Thực trạng

Ngày nay hiện tượng dậy thì sớm ở học sinh cuối cấp tiểu học không còn

hiếm gặp nên việc dạy các em những bài học liên quan đến giới tính là không

quá sớm. Tuy nhiên ở cả cha mẹ và giáo viên vẫn còn e ngại và lúng túng khi đề

cập đến vấn đề này. Nhiều bậc cha mẹ vẫn còn cho rằng giáo dục giới tính là

chuyện tế nhị, đến tuổi thì con tự biết hết và họ cho rằng cung cấp cho trẻ những

kiến thức về giới tính là “vẽ đường cho hươu chạy”. Vì thế họ không bao giờ

trao đổi với các em về những vấn đề này.

Thực tiễn cho thấy nhiều bé gái đặc biệt là những em sống ở nông thôn

không biết cách chăm sóc, vệ sinh thân thể, bị lạm dụng thân thể nhưng các em

không hiểu chính các em đang bị xâm hại, thiếu hụt những kĩ năng ứng phó với

những tình huống như thế. Số liệu của Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội ( Bộ Lao

động, Thương binh và Xã hội) cho thấy: Hàng năm, trên cả nước phát hiện gần

1.000 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Nghĩa là, cứ mỗi ngày trôi qua lại có 3 đứa trẻ

bị xâm hại tình dục. Chỉ trong vòng 3 năm trở lại đây những vụ trẻ vị thành niên

bị xâm hại dẫn đến tổn thương về sức khỏe, trở thành những “bà mẹ bất đắc dĩ”

3

xẩy ra tràn lan. Hiện tượng ấy không chỉ phản ánh mặt trái của xã hội mà còn

gióng lên những hồi chuông cảnh tỉnh về những lỗ hổng trong công tác giáo dục

giới tính. Những lỗ hổng này tưởng chừng như đơn giản nhưng nếu không có sự

chung tay của nhà trường và gia đình thì những hậu quả tiềm tàng là rất lớn.

Trước khi thực hiện các biện pháp về giáo dục giới tính cho học sinh thì tôi

đã điều tra bằng phiếu điều tra dành cho 200 học sinh lớp 5 như sau:

1. Em đã bao giờ nghe đến cụm từ giáo dục giới tính chưa?

a. Nghe thường xuyên

b. Thỉnh thoảng mới nghe đến.

c. Chưa bao giờ nghe đến.

Kết quả: có 10% học sinh thỉnh thoảng mới nghe tới cụm từ “giáo dục giới

tính”, 90% các em trả lời chưa bao giờ nghe đến cụm từ này và không có em nào

trả lời nghe cụm từ này thường xuyên.)

2. Em có thường xuyên đi học, đi chơi một mình không?

a. Không bao giờ

b. Thỉnh thoảng

c. Thường xuyên

Có 15% số em chọn phương án a, 37,5% số em chọn phương án b và 47,5%

số em chọn phương án c chứng tỏ các em vẫn chưa biết được nguy cơ có thể bị

xâm hại khi các em đi chơi, đi học một mình)

3. Tuổi dậy thì là lứa tuổi:

a. Cơ thể chúng ta có nhiều thay đổi, có tầm quan trọng đặc biệt đối với

con người.

b. Từ 6-12 tuổi

c. Thích hoạt động vui chơi với các bạn.

20% chọn a, 30% chọn b, 50% chọn c. Điều đó có nghĩa đa số các em chưa

biết được thời điểm bắt đầu tuổi dậy thì và tầm quan trọng của tuổi dậy thì.)

Ngoài ra , tôi cũng đã khảo sát phụ huynh bằng các câu hỏi như sau:

Theo anh chị nên bắt đầu giáo dục giới tính cho học sinh từ khi nào?

a. Lớp 5

b. Lớp 6

c. Lớp 7

d. Lớp 8

e. Lớp 9

f. Ý kiến khác

Chỉ có 4/40 phụ huynh được hỏi trả lời ý kiến a, hầu hết phụ huynh cho rằng

giáo dục giới tính cho học sinh lớp 5 là quá sớm, là không phù hợp). Trong khi

đó cũng với câu hỏi này thì có tới 30/40 giáo viên tiểu học cho rằng cần đưa nội

dung này vào giáo dục học sinh vì hơn ai hết họ hiểu được tuổi dậy thì của học

sinh càng ngày càng đến sớm hơn.

Tôi cũng đã làm phiếu điều tra đối với học sinh THPT và THCS

4

1. Theo em mình cần biết thông tin về giáo dục giới tính từ khi học lớp:

a. Lớp 5

b. Lớp 6

c. Lớp 7

d. Lớp 8

e. Lớp 9

f. Ý kiến khác

Có 50/200 em được hỏi chọn phương án a ( Tỉ lệ này cao hơn so với khi điều

tra ở phụ huynh chứng tỏ chính các em cũng rất cần được giáo dục giới tính

sớm.)

2. Nếu có thắc mắc về giới tính hay sức khỏe em thường hỏi ý kiến:

a. Cha mẹ, anh chị

b. Thầy cô

c. Bạn bè

d. Chuyên viên tư vấn

e. Ý kiến khác

Với câu hỏi này thì người các em tin tưởng nhất đó là bạn bè. Có 50% chọn

bạn bè, 12% chọn anh chị, bố mẹ, 8% chọn thầy cô, 10% chọn chuyên gia tư vấn

và 20% chọn ý kiến khác.

3. Em đã bao giờ bị xâm hại chưa?

a. Chưa bao giờ

b. Đã một lần

c. Hơn một lần

Chỉ có 125/ 200 em trả lời chưa bao giờ bị xâm hại, 45 em chọn đã một lần bị

xâm hại và 30 em chọn đã hơn một lần bị xâm hại. Điều đó cho thấy trẻ bị xâm

hại với tỉ lệ tương đối cao nhưng các em thường che dấu, ít chia sẻ với người

khác .

Qua việc khảo sát học sinh, giáo viên cũng như trao đổi với các đồng nghiệp

tôi nhận thấy:

- Hầu hết học sinh có rất ít hiểu biết về kiến thức giới tính cũng như các kĩ

năng phân tích phán đoán, kĩ năng ứng phó, ứng xử với các tình huống có thể bị

xâm hại,…

- Đa số học sinh đều rất ngại ngùng với những vấn đề liên quan đến giới tính

và khi có thắc mắc thường ít hỏi ý kiến cha mẹ, thầy cô

- Đối với những học sinh đã trải qua giai đoạn tuổi dậy thì, các em đều đồng

tình với việc đưa nội dung giáo dục giới tính vào chương trình lớp 5, điều đó

không hề sớm.

- Đa số phụ huynh và giáo viên còn ngại ngùng khi đề cập đến vấn đề giới

tính, họ lúng túng khi các em thắc mắc với mình về những vấn đề này.

- Chưa có một hướng dẫn hay nội dung, phương pháp có hiệu quả nào về vấn

đề giáo dục giới tính cho học sinh lớp 5.

5

Trong chương trình dạy học chính khóa, học sinh lớp 5 bắt đầu làm quen với

giáo dục giới tính thông qua chủ điểm: Con người và sức khỏe ở môn Khoa học.

Trong chủ điểm này có các bài học có thể lồng ghép giáo dục giới tính cho các

em là:

Bài 1: Sự sinh sản

Bài 2: Nam hay nữ?

Bài 3: Cơ thể chúng ta được hình thành như thế nào?

Bài 5: Cần làm gì để cả mẹ và em bé đều khỏe

Bài 6: Từ lúc sinh ra đến tuổi dậy thì

Bài 7: Tuổi vị thành niên đến tuổi già

Bài 8: Vệ sinh tuổi dậy thì

Bài 9: Phòng tránh bị xâm hại

Dù giáo dục giới tính cũng đã ít nhiều được đưa vào chương trình chính

khóa nhưng đây là một phần kiến thức của môn học nên giáo viên chủ yếu dạy

theo kiểu truyền thụ kiến thức và học tập trung cả lớp nên chưa có sự tương tác,

học sinh không hứng thú. Do đó cần phải có những phương pháp giáo dục giới

tính mới nhằm giúp các em tiếp cận với những kiến thức về giới tính sớm để các

em có khoảng thời gian tìm hiểu, còn nểu để đến khi dậy thì rồi mà các em

không nắm vững kiến thức, không kiểm soát hành vi của mình thì sẽ dẫn đến

hậu quả nghiêm trọng.

III. Các biện pháp giáo dục giới tính cho học sinh lớp 5.

Biện pháp 1: Phổ biến kiến thức về giáo dục giới tính cho giáo viên.

Hơn ai hết giáo viên muốn truyền thụ kiến thức về giới tính cho học sinh thì

việc đầu tiên là phải nắm vững các kiến thức về giới tính. Giáo viên cần nắm rõ

một số nội dung chính sau:

1. Khái niệm: Giới tính là gì?

Có thể hiểu một cách khái quát, ngắn gọn giới tính là tất cả những đặc điểm

riêng biệt tạo nên sự khác nhau giữa nam và nữ.

2. Nguồn gốc của giới tính:

Giới tính được quy định từ hai nguồn gốc: nguồn gốc sinh học và nguồn gốc

xã hội.

- Nguồn gốc sinh học của con người trước hết do tế bào sinh sản quy định

- Nguồn gốc xã hội ảnh hưởng tới giới tính của con người ở nhiều mặt.

Phong tục tập quán ở từng nước đòi hỏi ở mỗi giới những phẩm chất và tác

phong khác nhau phù hợp với giới tính của mình. Ví dụ như xã hội Việt Nam

đòi hỏi ở người con gái tính dịu dàng, hiền hậu, tính đảm đang, biết giữ gìn

phẩm hạnh, có ý tứ,…. Những người con trai phải thể hiện tính cương quyết,

thái độ đàng hoàng, đĩnh đạc. Hoặc như trong quan hệ nam nữ, xã hội ta đòi hỏi

6

sự cư xử đúng mực giữa nam và nữ, thể hiện trong tác phong, tư thế hàng ngày,

ở một khoảng cách nhất định trong quan hệ giao tiếp giữa nam và nữ.

3. Những biểu hiện của sự khác biệt giới tính

a. Những sự khác biệt về sinh học:

- Bộ xương của nữ thường nhỏ hơn nam, xương chậu của nữ thường rộng và

thấp, xương chân tay ngắn hơn.

- Lượng mỡ trong cơ thể nữ nhiều hơn nam nhất là ở vùng mông, ngực, bụng

- Cấu tạo và chức năng của hệ sinh dục của nam và nữ hoàn toàn khác nhau.

Đây là sự khác biệt quan trọng nhất, quy định sự tồn tại của hai giới về mặt sinh

học.

b. Những sự khác biệt về tâm lý:

- Về hứng thú: Học sinh trai thích học tập thể dục, thể thao hơn còn học sinh

gái thường thích những trò chơi nhẹ nhàng hơn, không ồn ào.

- Về tình cảm: Phụ nữ dễ xúc động hơn nam, còn nam giới dễ chế ngự cảm

xúc của mình hơn.

- Về tính cách: Phụ nữ thường cẩn thận, tỷ mỉ, nhẫn nại hơn nam giới

- Về năng lực: Phụ nữ thể hiện tính khéo léo, nhạy cảm còn nam giới nổi trội

hơn trong các phản ứng.

4. Vai trò của giới tính

- Giới tạo nên những cảm xúc đặc biệt khi có sự giao tiếp đặc biệt giữa hai

người khác giới, làm cho con người trở nên ý tứ, tế nhị, duyên dáng hơn hoặc

thận trọng hơn trong quan hệ nam nữ và lịch sự hơn trong giao tiếp

- Giới tính cũng chi phối những hành vi, cử chỉ, tư thế, tác phong, nếp sống.

- Giới tính làm cho quan hệ giao tiếp giữa hai người khác giới khác hẳn quan

hệ giao tiếp giữa hai người cùng giới, làm cho giữa nam và nữ có những

“khoảng cách” nhất định.

Ngoài ra giáo viên cần nắm được một số kĩ năng tự bảo vệ, cách thức ứng

phó với các nguy cơ bị xâm hại,…

Khi thầy cô nắm vững các kiến thức về giới, cộng thêm sự cởi mở, thân

thiện, gần gũi trong giao tiếp sẽ giúp các em tiếp cận những kiến thức về giới

một cách hứng thú hơn.

Biện pháp 2: Giáo dục giới tính thông qua chủ điểm: “Con người và sức

khỏe”- môn Khoa học lớp 5.

Trước hết giáo viên cần nghiên cứu kĩ nội dung chương trình để xem xét đưa

nội dung giáo dục giới tính vào từng bài học cho phù hợp, không quá ôm đồm

khó hiểu. Tùy vào nội dung bài học mà có thể dạy toàn lớp hoặc chia lớp thành

2 đối tượng: học sinh nam và nữ để thuận tiện cho việc giảng dạy ( VD: Bài: Vệ

sinh tuổi dậy thì giáo viên có thể tách thành 2 đối tượng để các em tiếp thu nội

dung bài học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, không có cảm giác ngượng ngùng,

xấu hổ).

7

Bài: Sự sinh sản, học sinh cần biết tất cả mọi người đều do bố mẹ sinh ra và

có những đặc điểm giống với bố mẹ mình.

Bài: Nam hay nữ? Ở bài học này giúp học sinh biết được những điểm khác

biệt trên cơ thể giữa nam và nữ đồng thời các em biết tôn trọng các bạn cùng

giới và khác giới, không phân biệt nam, nữ.

Bài: Cơ thể chúng ta được hình thành như thế nào ? HS biết cơ thể chúng ta

được hình thành từ sự kết hợp giữa tinh trùng của bố và trứng của người mẹ

Bài: Cần làm gì để cả mẹ và em bé đều khỏe? Học sinh biết được chỉ có phụ

nữ mới có khả năng mang thai và sau quá trình mang thai em bé sẽ chào đời từ

đó nêu được những việc nên và không nên làm để chăm sóc phụ nữ mang thai.

Bài: Từ lúc sinh ra đến tuổi dậy thì. Học sinh nêu được các giai đoạn phát

triển của con người từ lúc mới sinh đến tuổi dậy thì. Nêu được một số thay đổi

về sinh học và mối quan hệ xã hội ở tuổi dậy thì, quan trọng là các em biết mình

đang bước đến ngưỡng cửa của tuổi dậy thì - lứa tuổi có tầm quan trọng đặc biệt

đối với cuộc đời mỗi con người.

Bài: Vệ sinh tuổi dậy thì - đây là bài học rất quan trọng đối với các em đặc

biệt là các em học sinh ở vùng nông thôn bởi do điều kiện sống còn khó khăn,

cha mẹ các em đi làm ăn xa phải gửi con cho ông bà, dì chú nên các em không

được bố mẹ hướng dẫn cụ thể cách vệ sinh cá nhân. Có những em có bố mẹ bên

cạnh nhưng vì hiểu biết còn hạn chế nên các em nhận được rất ít sự chỉ bảo về

cách thức vệ sinh cá nhân đặc biệt là vệ sinh khi đến tuổi dậy thì. Ở bài học này

giáo viên nên chia lớp thành 2 đối tượng là nam và nữ để dễ dàng trao đổi,

hướng dẫn cặn kẽ, cụ thể các bước vệ sinh cá nhân khi các em đến tuổi dậy thì.

Trong chủ điểm này giáo viên cần lưu ý bài học: Phòng tránh bị xâm hại.

Đây là một bài học vô cùng quan trọng đối với các em, sau bài học học sinh cần

biết:

+ Một số tình huống có thể dẫn đến nguy cơ bị xâm hại và những điểm cần

chú ý để phòng tránh bị xâm hại.

+ Rèn luyện kĩ năng ứng phó với nguy cơ bị xâm hại.

+ Liệt kê danh sách những người có thể tin cậy, chia sẻ tâm sự, nhờ giúp đỡ

bản thân khi bị xâm hại.

Khi dạy bài học này giáo viên có thể khai thác các thông tin trên mạng

Internet để cung cấp thêm các biện pháp, giúp học sinh biết ứng phó với các tình

huống, nguy cơ bị xâm hại. VD: Giáo viên đưa ra các đoạn phim ngắn chiếu

những tình huống trẻ gặp trong cuộc sống có thể dẫn đến bị xâm hại và các cách

thức ứng phó với các tình huống đó ( Có bài soạn minh họa ). Ngoài ra giáo viên

còn đưa ra những tình huống cụ thể, yêu cầu học sinh đưa ra cách xử lí của mình

sau đó giáo viên sẽ kết luận cách ứng phó với từng tình huống cụ thể đó. VD:

Em sẽ làm gì trong các trường hợp sau:

a. Khi có người lạ tặng quà cho em

b. Khi người lạ muốn vào nhà mà bố mẹ ở nhà, bố mẹ vắng nhà

c. Khi người lạ trêu ghẹo hoặc có hành động gây bối rối, khó chịu với bản thân.

8

Bài soạn minh họa

Khoa học

PHÒNG TRÁNH BỊ XÂM HẠI

I. Mục tiêu:

- HS nêu được một số quy tắc an toàn cá nhân để phòng tránh bị xâm hại

- HS nhận biết được nguy cơ khi bản thân có thể bị xâm hại

- Biết cách phòng tránh và ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại

*Kĩ năng sống:

- Kĩ năng phân tích, phán đoán các tình huống có nguy cơ bị xâm hại.

- Kĩ năng ứng phó, ứng xử phù hợp khi rơi vào tình huống có nguy cơ bị xâm

hại.

- Kĩ năng tìm kiếm sự giúp đỡ nếu bị xâm hại.

II. Đồ dùng dạy - học:

- Máy tính, máy chiếu, một số đoạn video.

- Giấy A₄, bút vẽ

III. Các hoạt động dạy - học chủ yếu

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

1. Bài cũ: HIV lây truyền qua những - 2 Học sinh trả lời.

đường nào?

2. Dạy - học bài mới

Giới thiệu bài mới, ghi tựa.

Hoạt động 1: Quan sát và thảo luận

- Yêu cầu quan sát hình 1,2,3 SGK trang - Hoạt động nhóm đôi

38 đọc kĩ lời thoại trong từng tranh và - Nhóm trưởng điều khiển các bạn

trao đổi xem các bạn trong tranh có thể quan sát các hình 1, 2, 3 và trả lời

gặp nguy hiểm gì ? ( thảo luận nhóm 2 các câu hỏi

trong 3 phút)

- Các nhóm trình bày và bổ sung

- Giáo viên chiếu lên màn hình từng bức +Tranh 1: Nếu đi đường vắng 2 bạn

tranh một.

có thể bị kẻ xấu hãm hại.

+Tranh 2: Đi một mình vào buổi tối,

đường vắng có thể bị kẻ xấu hãm

hại, khi gặp nguy hiểm không có

người giúp.

+Tranh 3: bạn gái có thể bị bắt cóc,

bị hãm hại nếu lên xe đi cùng người

lạ

- Gv trình chiếu đoạn video (nội dung:

Trên đường đi học về 2 bạn nữ đã đi theo Hs theo dõi

một người lạ và bị họ đưa vào một ngôi

nhà hoang bịt mắt, trói tay chân. Một bạn

nữ sau đó được đưa đi bán cho người

khác, còn bạn gái còn lại thì chúng đòi bố

9

mẹ đưa tiền chuộc…) ( 2 phút)

- GV: Vậy chúng ta cần làm gì để phòng - Hs lần lượt trả lời:

tránh bị xâm hại ?

+ Không đi một mình nơi tối tăm,

vắng vẻ.

+ Không ở trong phòng kín một

mình với người lạ.

+ Không nhận tiền, quà hoặc sự

giúp đỡ đặc biệt của người khác mà

không rõ lí do

+ Không đi nhờ xe người lạ.

+ Không để người lạ vào nhà, nhất

là khi trong nhà chỉ có một mình

*GV chốt: Trẻ em có thể bị xâm hại dưới - HS lắng nghe.

nhiều hình thức khác nhau đặc biệt là các

bạn nữ do đó các em cần lưu ý những

điều trên để không tạo cơ hội cho kẻ xấu

muốn xâm hại mình.

Hoạt động 2: Ứng phó với nguy cơ bị

xâm hại

- Gv trình chiếu 3 tình huống dành cho 3 - HS thảo luận xử lí tình huống

tổ, yêu cầu các tổ thảo luận nhóm 2 để xử - Các tổ đưa ra cách xử lí, các tổ

lí các tình huống đó.

khác bổ sung.

*Tình huống 1(Tổ 1) : Gần 9 giờ tối,

TH1: Từ chối sang nhà Nam vì trời

Nam gọi điện cho Bắc rủ sang nhà Nam đã tối đi một mình nguy hiểm. Bắc

xem đĩa phim hoạt hình mà bố cậu mới

mua ngày hôm qua. Nếu là Bắc, em sẽ

làm gì khi đó?

có thể nói : Cảm ơn cậu nhưng tớ

đang bận học bài, ngày mai sau giờ

học tớ sẽ về nhà cậu xem đĩa phim

*Tình huống 2(Tổ 2) : Trời mùa hè nắng đó nhé !

chang chang. Hôm nay mẹ đi công tác

nên Hà phải đi bộ về nhà. Đang trên

đường đi thì một chú lái xe gọi cho đi

nhờ. Theo em, Hà cần làm gì khi đó?

TH2: Hà nên trả lời chú: Cảm ơn

chú , nhà cháu ngay đây rồi.

*Tình huống 3(Tổ 3) : Hoa đang học bài TH3: Hoa nên xử lí : Chú đợi bố

một mình thì nghe tiếng gọi ngoài cổng,

Hoa hé cửa thì thấy một người đàn ông

rất lạ nói là bạn của bố muốn vào nhà

cháu tý , bố cháu về đến đầu ngõ rồi

ạ. (Nếu kẻ xấu họ sẽ bỏ đi, còn nếu

người quen của bố thật thì họ có thể

đợi bố. Nếu là Hoa, em sẽ làm gì khi đó? đi đâu lát nữa quay lại)

- Gv chốt: Ngoài việc không tiếp xúc với - HS lắng nghe

người lạ khi chỉ có một mình thì với

những người mới quen như anh thợ xây

nhà bên cạnh, người thuê nhà,…hay anh

em họ khi đến nhà chơi mà chỉ có một

mình thì chúng ta cũng không cho họ lại

gần, chạm vào người, bế,.. .

Hoạt động 3: Những việc cần làm khi bị

10