SKKN Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
Chúng ta đang sống trong thế kỷ XXI thế kỷ của nền văn minh hiện đại, thế kỷ của khoa học công nghệ thông tin. Đất nước ta đang trong thời kỳ phát triển lấy nền kinh tế tri thức làm nền tảng cho sự phát triển và coi giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu và cải tiến chất lượng dạy và học để hoàn thành tốt việc đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực con người cho CNH và HĐH đất nước. Để tồn tại và phát triển xây dựng và bảo vệ tổ quốc theo kịp các nước phát triển đòi hỏi chúng ta phải nắm bắt được các thành tựu tiên tiến nhất. Nhằm đưa đất nước Việt Nam trở thành một nước văn minh giàu mạnh.
ꢀY BAN NHÂN DÂN QUꢀN THANH XUÂN
TRƯꢀNG TIꢀU HꢀC KIM GIANG
---------- ---------
SÁNG KIꢀN KINH NGHIꢀM
“MꢀT Sꢀ BIꢀN PHÁP DꢀY Tꢀ VꢀNG
MÔN TIꢀNG ANH ꢀ LꢀP 4”
Lĩnh vꢀc/ Môn: Tiꢀng Anh
Cꢀp hꢀc: Tiꢀu hꢀc
Tên tác giꢀ: Lê Thꢀ Hꢀng
Đơn vꢀ công tác: Trưꢀng Tiꢀu hꢀc Kim
Giang
Chꢀc vꢀ: Giáo viên
Năm hꢀc 2019 - 2020
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...............................................................................................1
2. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu ................................................................1
3. Đề tài đưa ra giải pháp mới ...............................................................................2
4. Hiệu quả áp dụng...............................................................................................2
5. Phạm vi áp dụng:...............................................................................................2
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .......................................................................3
1. Cơ sở lý luận......................................................................................................3
2. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................3
3. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu................................................................3
4. Quá trình thực hiện…………………………………….............................…...5
5. Biện pháp tổ chức thực hiện ………………………………………….............8
6. Hướng dẫn học sinh học từ vựng ở nhà……………………………………...10
7. Tạo không khí học tập…………………………………..........................…...12
8. Kết quả………………………………… .................................................…...12
9. Bài học kinh nghiệm………………………………….............................…...13
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ………………………………...14
1. Kết luận: ………………………………………………………………… … 14
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. The Gramma in use.
2. Teaching Grammar and Vocabulary.
3. Teaching English.
4. Tạp chí thế giới trong ta.
5. Sách Tiếng Anh lớp 4
6. Method of Teaching English Grammar.
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Chúng ta đang sống trong thế kỷ XXI thế kỷ của nền văn minh hiện đại,
thế kỷ của khoa học công nghệ thông tin. Đất nước ta đang trong thời kỳ phát
triển lấy nền kinh tế tri thức làm nền tảng cho sự phát triển và coi giáo dục đào
tạo là quốc sách hàng đầu và cải tiến chất lượng dạy và học để hoàn thành tốt
việc đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực con người cho CNH và HĐH đất nước.
Để tồn tại và phát triển xây dựng và bảo vệ tổ quốc theo kịp các nước phát triển
đòi hỏi chúng ta phải nắm bắt được các thành tựu tiên tiến nhất. Nhằm đưa đất
nước Việt Nam trở thành một nước văn minh giàu mạnh.
Bởi vậy hệ thống các môn học trong nhà trường hiện nay là hướng tới
những vấn đề cốt lõi thiết thực đó. Bộ môn Tiếng Anh tuy đưa vào phổ biến
muộn hơn so với các môn học khác ở nhà trường nhưng nó lại là chìa khóa mở
ra kho tàng tri thức nhân loại. Nó là người hướng đạo đưa ta tới với Thế giới bắt
tay với bạn bè năm Châu, tiếp thu và lĩnh hội những tinh hoa nhân loại.
Tuy nhiên việc học Tiếng Anh ở các trường tiểu học còn gặp nhiều khó
khăn đặc biệt là trong việc học và sử dụng từ vựng. Vì vậy việc dạy cho học sinh
cách học và sử dụng từ vựng Tiếng Anh là để cung cấp cho học sinh một kho
tàng từ điển sống về ngôn từ và cấu trúc câu, là một yêu cầu rất cần thiết trong
việc học Tiếng Anh đặc biệt là với những học sinh mới làm quen với môn học
Tiếng Anh.
Làm thế nào để các em có được một vốn từ vựng cần thiết và có thể sử
dụng được cấu trúc của mình một cách có hiệu quả nhất. Tôi xin đưa ra một số
kinh nghiệm tham khảo về việc hướng dẫn học sinh học cấu trúc ngữ pháp mà
tôi đã tích luỹ được trong quá trình học tập và giảng dạy. Đó là lý do để tôi chọn
đề tài “Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4”
2. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu:
- Học sinh lớp 4
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, dự giờ đồng nghiệp, kiểm tra, đối
chiếu, so sánh kết quả của học sinh
Tôi đã tìm tòi nghiên cứu các tài liệu, kết hợp dự giờ, thực nghiệm, kiểm
tra đối chiếu các kết quả học tập của học sinh, và rút ra được phương pháp dạy
tốt nhất cho các em.
1/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
3. Đề tài đưa ra giải pháp mới:
- Trước khi đi vào những vấn đề cụ thể, chúng ta thống nhất với nhau
rằng, phương pháp chủ đạo trong dạy học ngoại ngữ của chúng ta là lồng ghép,
nghĩa là từ mới cần được dạy trong ngữ cảnh, ngữ cảnh có thể là một vật thật,
tranh ảnh hay một bài hội thoại tuy nhiên, nói đến cùng thì việc dạy và học
ngoại ngữ vẫn là việc dạy từ mới như thế nào, dạy cấu trúc câu mới như thế nào
để học sinh biết cách sử dụng từ mới và cấu trúc mới trong giao tiếp bằng tiếng
nước ngoài.
Ngay từ đầu, giáo viên cần xem xét các thủ thuật khác nhau cho từng
bước xử lý từ vựng trong các ngữ cảnh mới: gợi mở, dạy từ, kiểm tra và củng cố
từ vựng.
- Có nên dạy tất cả những từ mới không? Dạy bao nhiêu từ trong một tiết
thì vừa?
- Dùng sẵn mẫu câu đã học hoặc sắp học để giới thiệu từ mới.
- Dùng tranh ảnh, dụng cụ trực quan để giới thiệu từ mới.
- Đảm bảo cho học sinh nắm được cấu trúc, vận dụng từ vựng vào cấu
trúc câu để hoàn thiện chức năng giao tiếp. Thiết lập mối quan hệ giữa cấu trúc
mới và vốn từ đã có.
- Khắc sâu vốn từ trong trí nhớ của học sinh thông qua các mẫu câu và
qua những bài tập thực hành.
4. Hiệu quả áp dụng:
- Các tiết học trở nên sôi nổi và sinh động hơn.
- Học sinh đã thuộc các từ mới ngay tại lớp học.
- Vốn từ vựng của các em tăng lên rõ rệt.
- Các em học sinh yếu kém có thể sử dụng được từ vựng vào những câu
đơn giản. Những học sinh khá có thể sử dụng từ vựng trong những câu phức tạp
hơn.
5. Phạm vi áp dụng:
- Có thể áp dụng cho học sinh tiểu học ở các trường tiểu học.
2/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận:
Luật Giáo dục – 2005 (Điều 5) quy định “Phương pháp giáo dục phải phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng
cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý
chí vươn lên.”
Với mục tiêu giáo dục phổ thông là “Giúp học sinh phát triển toàn diện về
đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá
nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã
hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh
tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ
quốc”. Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số
16/2006/QĐ–BGD&ĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
cũng đã nêu: “Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học
sinh, phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện
từng lớp học, bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn
luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế, tác động đến tình cảm, đem lại
niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh.
2. Cơ sở thực tiễn:
- Bất cứ một thứ tiếng nào trên thế giới, muốn giao tiếp được với nó, đòi
hỏi chúng ta phải có một vốn từ. Bởi vì từ vựng là một thành phần không thể
thiếu được trong ngôn ngữ, được sử dụng cho hoạt động giao tiếp. Do vậy, việc
nắm vững số từ đã học để vận dụng là việc làm rất quan trọng.
- Trong Tiếng Anh chúng ta không thể rèn luyện và phát triển bốn kỹ
năng nghe, nói, đọc, viết của học sinh mà không dựa vào nền tảng của từ vựng.
Thật vậy nếu không có số vốn từ cần thiết, các em sẽ không nghe được và hệ
quả của nó là không nói được, đọc không được và viết cũng không xong, cho dù
các em có nắm vững mẫu câu.
3. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu:
a. Thực trạng:
- Theo phân phối chương trình hiện nay, môn Tiếng Anh tiểu học mỗi
tuần 02 tiết, mà hầu như tiết nào cũng có từ mới trong bài học và kể cả trong bài
tập. Nhưng muốn dạy tốt từ vựng để tiết học sinh động hơn, Giáo viên phải làm
3/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
tranh ảnh, đồ dùng để minh hoạ, tạo điều kiện cho các em nhớ từ dễ dàng và
hướng sự chú ý của các em vào chủ đề hay trọng tâm bài học.
- Về sự phân bố tiết trong tuần, có khi một buổi các em phải học hai tiết
Tiếng Anh liên tiếp, phải tải một số lượng từ rất nhiều. Điều này chắc chắn sẽ
gây tâm lý quá tải cho một số học sinh, gây ảnh hưởng rất nhiều đến tiết học sau.
- Về phía học sinh, bên cạnh một số em học hành nghiêm túc, có không ít
học sinh chỉ học qua loa, không khắc sâu được từ vựng vào trong trí nhớ, không
tập đọc, tập viết thường xuyên, không thuộc nghĩa hai chiều. Đến khi giáo viên
yêu cầu các em sẽ không thành công.
- Về phía học sinh, cũng rất khó khăn trong việc kiểm tra hoặc hướng dẫn
các em tự học ở nhà. Bởi vì vậy là môn ngoại ngữ, không phải phụ huynh nào
cũng biết. Đây cũng là vấn đề hết sức khó khăn trong quản lý việc học ở nhà của
học sinh.
- Ngoài ra, cách học từ vựng của học sinh cũng là điều đáng được quan
tâm, học sinh thường học từ vựng bằng cách đọc từ bằng Tiếng Anh và cố nhớ
nghĩa bằng Tiếng Việt, có viết trong tập viết cũng là để đối phó với giáo viên,
chứ chưa có ý thức tự kiểm tra lại mình, để khắc sâu từ mới và vốn từ sẵn có. Vì
thế cho nên, các em rất mau quên và dễ dàng lẫn lộn giữa từ này với từ khác. Do
vậy, nhiều học sinh đâm ra chán học và dễ quên. Cho nên giáo viên cần chú ý
đến tâm lý này của học sinh.
b. Định hướng chung của đề tài:
Việc giao tiếp của trẻ vẫn còn nhiều hạn chế. Đồng hành cùng với việc
thay sách, đổi mới chương trình và phương pháp dạy và học, tôi nhận thấy việc
hạn chế trong giao tiếp của học sinh là do việc ít được giao tiếp bằng Tiếng Anh
nên các em ít nhớ được từ. Muốn giao tiếp được bằng Tiếng Anh đòi hỏi học
sinh song song với việc rèn luyện các kĩ năng là học từ vựng và có vốn từ vựng
nhất định. Đối với học sinh ở bậc tiểu học, nội dung kiến thức và mẫu câu không
nhiều, nhưng đòi hỏi các em phải có một lượng từ vựng nhất định để thực hành và
vận dụng giao tiếp. Một số phụ huynh cho rằng nó vẫn còn sớm để các con bắt đầu
học ngoại ngữ vì các con vẫn còn bé do vậy các bậc phụ huynh đó không quan tâm
dẫn đến việc học của con mình. Bên cạnh đó các em học sinh ít học từ vựng và nhớ
từ kém mà từ vựng lại là chiếc chìa khóa trong việc học ngoại ngữ. Sau khi phân
tích những nguyên nhân làm cho học sinh sợ học Tiếng Anh, thường xuyên
không thuộc bài và việc dạy từ vựng ở trường phổ thông chưa đạt hiệu quả cao.
4/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
Cụ thể vào đầu năm học khi nhận giảng dạy Tiếng Anh tiểu học, sau vài
tiết học đầu tiên, tôi cho học sinh lớp 4 làm bài kiểm tra từ vựng, tôi yêu cầu các
em nối từ Tiếng Anh với nghĩa từ Tiếng Việt phù hợp (Matching). Dịch từ Tiếng
Anh sang Tiếng Việt, dịch từ Tiếng Việt sang Tiếng Anh. Với kết quả không
được như mong muốn, tôi quyết định thử áp dụng một số kinh nghiệm dạy từ
vựng của mình qua những năm đứng lớp và suốt những tiết học sau tôi áp dụng
những kinh nghiệm của mình được trình bày sau đây, để cuối năm so sánh với
kết quả ban đầu.
4. Quá trình thực hiện:
a. Lựa chọn từ để dạy:
Tiếng Anh là một môn học có tầm quan trọng, nó là công cụ để giao tiếp
với các nước trên thế giới. Muốn giao tiếp tốt chúng ta phải có vốn từ vựng
phong phú.
Ở môi trường tiểu học hiện nay, khi nói đến ngữ liệu mới là chủ yếu nói
đến ngữ pháp và từ vựng, từ vựng là ngữ pháp luôn có mối quan hệ khăng khít
với nhau, luôn được dạy phối hợp để làm rõ nghĩa của nhau. Tuy nhiên dạy và
giới thiệu từ vựng là vấn đề cụ thể. Thông thường trong một bài học luôn xuất
hiện những từ mới, song không phải từ mới nào cũng cần đưa vào để dạy. Để
chọn từ cần dạy, giáo viên cần xem xét những vấn đề:
- Từ chủ động (active vocabulary)
- Từ bị động (passive vocabulary)
Chúng ta đều biết cách dạy hai loại từ này khác nhau. Từ chủ động có liên
quan đến bốn kỹ năng (nghe – nói – đọc – viết). Đối với loại từ này giáo viên
cần đầu tư thời gian để giới thiệu và cho học sinh luyện tập nhiều hơn.
Với từ bị động giáo viên chỉ cần dừng ở mức nhận biết, không cần đầu tư
thời gian vào các hoạt động ứng dụng. Giáo viên cần biết lựa chọn và quyết định
xem sẽ dạy từ nào như một từ chủ động và từ nào như một từ bị động.
- Khi dạy từ mới cần làm rõ ba yếu tố cơ bản của ngôn ngữ là:
+ Form.
+ Meaning.
+ Usage.
5/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
Đối với từ chủ động ta chỉ cho học sinh biết chữ viết và định nghĩa như từ
điển thì chưa đủ, để cho học sinh biết cách dùng chúng trong giao tiếp, giáo viên
cần cho học sinh biết cách phát âm, không chỉ từ riêng lẻ, mà còn biết phát âm
đúng những từ đó trong chuỗi lời nói, đặc biệt là biết nghĩa của từ.
- Số lượng từ cần dạy trong bài tuỳ thuộc vào nội dung bài và trình độ của
học sinh. Không bao giờ dạy tất cả các từ mới, vì sẽ không có đủ thời gian thực
hiện các hoạt động khác. Tuy nhiên, trong một tiết học chỉ nên dạy tối đa là 6 từ.
- Trong khi lựa chọn từ để dạy, bạn nên xem xét đến hai điều kiện sau:
+ Từ đó có cần thiết cho việc hiểu văn bản không?
+ Từ đó có khó so với trình độ học sinh không?
- Nếu từ đó cần thiết cho việc hiểu văn bản và phù hợp với trình độ của
học sinh, thì nó thuộc nhóm từ tích cực, do đó bạn phải dạy cho học sinh.
- Nếu từ đó cần thiết cho việc hiểu văn bản nhưng khó so với trình độ của
học sinh, thì nó không thuộc nhóm từ tích cực, do đó bạn nên giải thích rồi cho
học sinh hiểu nghĩa từ đó ngay.
- Nếu từ đó không cần thiết cho việc hiểu văn bản và cũng không khó lắm
thì bạn nên yêu cầu học sinh đoán.
b. Các thủ thuật gợi mở giới thiệu từ mới:
Giáo viên có thể dùng một số thủ thuật gợi mở giới thiệu từ mới như:
b1. Visual (nhìn): cho học sinh nhìn tranh ảnh, vẽ phác hoạ cho các em
nhìn, giúp giáo viên ngữ nghĩa hoá từ một cách nhanh chống.
e.g. a car
e.g. a flower
b2. Gesture (điệu bộ): Thể hiện qua nét mặt, điệu bộ.
e.g. bored
e.g. (to) jump
Teacher looks at the watch,
makes bored face and yawns
T. jumps
T. asks, “What am l doing?”
T. asks, “How do l feel”
6/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
b3. Realia (vật thật): Dùng những dụng cụ trực quan thực tế có được.
e.g. limes (countable), rice
(uncountable)
e.g. open (v.), closed (v.)
T. opens and closes the door
T. brings real limes and rice
into the class.
T. says, “Tell me about the door:
it’s..........what?”
T. asks, “What’s this?”
b4. Situation/explanation:
e.g. honest
T. explains, “I don’t tell lies. I don’t cheat in the exams. I tell the truth.”
T. asks, “What am I? Tell me the word in Vietnamese.”
b5. Example
e.g. furniture
e.g. (to) complain
T. lists examples of fumiture:
“tables, chairs, beds – these are
all... furniture... Give me another
example of... furniture...”
T. saya, “This room is too
noisy and too small. It’s no
good (etc.)”
T. asks, “What am I doing?”
b6. Synonyon \ antonyon (đồng nghĩa \ trái nghĩa): Giáo viên dùng
những từ đã học rồi để giảng từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa.
e.g. intelligent
e.g. stupid
T. asks, “What’s another word
for clever?”
T. asks, “What’s the opposite
of clever?”
b7. Translation (dịch): Giáo viên dùng những từ tương đương trong
Tiếng Việt để giảng nghĩa từ trong Tiếng Anh. Giáo viên chỉ sử dụng thủ thuật
này khi không còn cách nào khác, thủ thuật này thường được dùng để dạy từ
trừu tượng, hoặc để giải quyết một số lượng từ nhiều nhưng thời gian không cho
phép, giáo viên gợi ý học sinh tự dịch từ đó.
e.g. (to) forget
7/15
Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4
T. asks, “How do you say `quên` in English?”
b8. T’s eliciting questions:
Để giới thiệu từ mới, giáo viên dạy cho học sinh theo bốn kỹ năng nghe –
nói – đọc – viết.
+ Nghe: Giáo viên đọc mẫu từ mới, học sinh lắng nghe.
+ Nói: Giáo viên đọc từ mới, học sinh đọc lại.
+ Đọc: Giáo viên viết từ mới lên bảng, học sinh đọc từ mới bằng mắt,
bằng miệng.
+ Viết: Học sinh viết từ mới vào vở.
Trong khi dạy từ mới phải ghi nhớ các điểm sau: Nên giới thiệu từ trong
mẫu câu, ở những tình huống giao tiếp khác nhau, giáo viên kết hợp việc làm
việc đó, bằng cách thiết lập được sự quan hệ giữa từ cũ và từ mới, từ vựng phải
được củng cố liên tục.
Giáo viên thường xuyên kiểm tra từ vựng vào đầu giờ bằng cách cho các
em viết từ vào bảng con và giơ lên, với cách này giáo viên có thể quan sát được
toàn bộ học sinh ở lớp, bắt buộc các em phải học bài và nên nhớ cho học sinh
vận dụng từ vào trong mẫu câu, với những tình huống thực tế giúp các em nhớ
từ lâu hơn, giao tiếp tốt và mang lại hiệu quả cao.
Để học sinh tiếp thu bài tốt đòi hỏi khi dạy từ mới, giáo viên cần phải lựa
chọn các phương pháp cho phù hợp, chúng ta cần chọn cách nào ngắn nhất,
nhanh nhất, mang lại hiệu quả cao nhất, là sau khi học xong từ vựng thì các em
đọc được, viết được và biết cách đưa vào các tình huống thực tế.
5. Biện pháp tổ chức thực hiện:
a. Các bước tiến hành giới thiệu từ mới:
* Bước giới thiệu bài, giới thiệu chủ đề: đây là bước khá quan trọng trong
việc dạy từ vựng. Bước này sẽ quyết định sự thành công của tiết học, nó sẽ gợi
mở cho học sinh liên tưởng đến những từ sắp học qua chủ điểm vừa mới được
giới thiệu.
Điều quan trọng nhất trong giới thiệu từ mới là phải thực hiện theo trình
tự: nghe, nói, đọc, viết. Đừng bao giờ bắt đầu từ hoạt động nào khác “nghe”.
Hãy nhớ lại quá trình học tiếng mẹ đẻ của chúng ta, bao giờ cũng bắt đầu bằng
8/15
Tải về để xem bản đầy đủ
20 trang
23/12/2024
640
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở lớp 4", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_day_tu_vung_mon_tieng_anh_o_lop_4.doc
