SKKN Một số biện pháp dạy tốt môn Tin học ở học sinh Lớp 3

Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o hµ néi

---------------

Mã SKKN

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY TỐT MÔN TIN HỌC

Ở HỌC SINH LỚP 3

LÜnh vùc/M«n : Tin häc

CÊp häc

: TiÓu häc

N¨m häc: 2016-2017

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

Ngày nay với sự phát triển nhảy vọt của khoa học công nghệ nói

chung của ngành Tin học nói riêng, với những tính năng ưu việt, ngày nay

là một phần không thể thiếu được của nhiều ngành trong cuộc sống xây

dựng và phát triển xã hội Đảng và Nhà nước đã xác định rõ ý nghĩa và

tầm quan trọng của tin học và CNTT, truyền thông cũng như những yêu

cầu đẩy mạnh của ứng dụng CNTT. Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu

cầu CNH - HĐH, mở cửa và hội nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của

nước ta nói riêng và thế giới nói chung.

Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Ngành giáo dục đã

đưa môn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ bậc Tiểu học, học sinh

được tiếp xúc với môn Tin học để làm quen dần với lĩnh vực CNTT, tạo

nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao trong các cấp tiếp

theo.

Môn Tin học ở bậc Tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với

một số kiến thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính,

một số thuật ngữ thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy

tính, ...

Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết

cho học sinh như:

Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải.

Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin.

Có ý thức thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao

động xã hội hiện đại.

Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính.

Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập.

Có ý thức tìm hiểu CNTT trong các hoạt động xã hội.

Phần mềm soạn thảo văn bản (Word): Học sinh ứng dụng từ các

môn học Tập Làm Văn để trình bày đoạn văn bản sao cho phù hợp, đúng

cách. Ứng dụng soạn thảo văn bản để soạn thảo giải những bài toán đã

học ở bậc Tiểu học.

1/13

Phần mềm học vẽ (Paint): Học sinh ứng dụng môn Mỹ thuật, học

được từ môn Mỹ Thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà

thẩm mĩ.

Đối với các em học sinh khối lớp 3 thì môn tin học là một môn

mới. Các em chưa biết rõ về máy tính, chưa biết máy tính hoạt động như

thế nào, và làm thế nào để thao tác được với máy tính cho đúng, vì vậy tôi

mạnh dạn chia sẽ một số ý kiến , suy nghĩ của mình qua sáng kiến: “Một

số biện pháp dạy tốt môn Tin học ở học sinh lớp 3”

2/13

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận:

+ Thông tư số 14/2002/TT-BGD&ĐT ngày 1/4/2002 về việc hướng

dẫn quán triệt chủ trương đổi mới giáo dục phổ thông.

+ Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà

trường.

+ Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày

9/12/2000 về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông: Nội dung

chương trình là tích cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên

tiến, hiện đại, ứng dụng CNTT vào dạy và học.

Mục đích của việc ứng dụng CNTT vào nhà trường nói chung và

trường tiểu học nói riêng là sử dụng CNTT như một công cụ lao động trí

tuệ, giúp lãnh đạo các nhà trường nâng cao chất lượng quản lí nhà trường;

giúp các thầy giáo, cô giáo nâng cao chất lượng dạy học; trang bị cho HS

kiến thức về CNTT, HS sử dụng máy tính như một công cụ học tập nhằm

nâng cao chất lượng học tập; góp phần rèn luyện HS một số phẩm chất

cần thiết của người lao động trong thời kì hiện đại hoá.

Trước vấn đề đó người giáo viên cần phải không ngừng tìm tòi khám

phá, khai thác, xây dựng hoạt động, vận dụng, sử dụng phối hợp các

phương pháp dạy học trong các giờ học sao cho phù hợp với từng kiểu

bài, từng đối tượng học sinh, xây dựng cho học sinh một hướng tư duy

chủ động, sáng tạo. Giáo viên phải có sự học tập, sự say mê cùng với lòng

quyết tâm cao mới có thể đạt được yêu cầu của công việc bởi vì học sinh

mấy được tiếp xúc với máy tính. Vì vậy, với chuyên đề này tôi đưa ra

những suy nghĩ của mình với mong muốn góp phần trao đổi kinh nghiệm,

chia sẻ học tập lẫn nhau để cùng tiến bộ. Đó cũng là nội dung, mục đích

hướng tới của sáng kiến kinh nghiệm.

Tin học là ngành nghiên cứu về việc tự động hóa xử lý thông tin bởi

một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng. Với cách hiểu hiện nay, tin

học bao hàm tất cả các nghiên cứu và kỹ thuật có liên quan đến việc xử lý

thông tin. Trong nghĩa thông dụng, tin học còn có thể bao hàm cả những

gì liên quan đến các thiết bị máy tính hay các ứng dụng tin học văn

phòng.

3/13

2. Thực trạng:

2.1. Thuận lợi:

Nhà trường:

- Tuy môn Tin học là một môn mới và là môn học tự chọn nhưng

nhà trường đã tạo điều kiện để học sinh có thể học từ khối 3, có đủ máy

tính để mỗi em một máy tính trong giờ thực hành.

Giáo viên:

Giáo viên được đào tạo những kiến thức cơ bản về Tin học để đáp

ứng yêu cầu cho dạy và học môn Tin học trong bậc Tiểu học.

Học sinh:

Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh

vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành.

2.2. Khó khăn:

Nhà trường:

Trường Tiểu học Nguyễn Trãi đã có một phòng máy vi tính để cho

học sinh học nhưng vẫn hạn chế về một số thiết bị như chưa có máy chiếu

để giáo viên giảng và hướng dẫn trực tiếp trên máy cho học sinh, mạng

máy tính chưa đồng bộ, chưa được cài phần mềm Netop school để quản lý

và giảng dạy được tốt hơn. Vì vậy cũng gây một số khó khăn cho việc học

tập của học sinh.

Giáo viên:

Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc Tiểu

học nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống

nhất và đang hoàn chỉnh.

Chưa xử lý hết các tình huống trong tiết dạy, việc tổ chức các hoạt

động còn mang tính hình thức chưa phù hợp.

Tinh thần trách nhiệm chưa cao, không đánh giá đúng thực chất của

lớp mình giảng dạy. Đây thực sự là vấn đề nóng, nhạy cảm, quyết liệt vì

điều này liên quan đến chất lượng giảng dạy của giáo viên.

Học sinh:

Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là

chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn

chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp.

4/13

Qua kiểm tra khảo sát chất lượng đầu năm, học sinh lớp 3 trường TH

Nguyễn Trãi nhiều em chưa biết máy tính hoạt động như thế nào, và làm

thế nào để thao tác đúng được với máy tính.

Chưa

hoàn

thành

3

Tỷ lệ

Tổng số

Hoan

Hoàn

thành

Tỷ lệ

HS

thành tốt

511

75

14,7%

433

84,7%

0,6%

Bảng 1: Khảo sát chất lượng đầu năm học sinh lớp 3 trường tiểu học

Nguyễn Trãi

2.3. Một số biện pháp để dạy Tin học có hiệu quả hơn:

2.3.1. Biện pháp giáo dục ý thức học tập cho học sinh.

Giáo viên phải giáo dục ý thức học tập của học sinh ở môn mình, tạo

cho học sinh sự hứng thú trong học tập bộ môn từ đó sẽ giúp cho học sinh

có ý thức vươn lên. Trong mỗi tiết dạy giáo viên nên liên hệ nhiều kiến

thức vào thực tế để học sinh thấy được ứng dụng CNTT và tầm quan

trọng của môn Tin học trong thực tiễn và tương lai sau này.

Phải tạo cho không khí lớp học thoải mái nhẹ nhàng, giáo viên phải

làm cho học sinh thương yêu, tôn trọng mình. Giáo viên không nên dùng

biện pháp mạnh khi học sinh không chép bài vì làm như thế học sinh sẽ

không thu hoạch được gì.

Động viên đúng mức đối với học sinh chưa hoặc không làm bài tập,

cho dù các em làm dù sai, trên cơ sở đó giáo viên có thể chỉ ra chỗ sai,

chỗ thiếu cho từng học sinh. Bên cạnh đó khen ngợi, khích lệ kịp thời đối

với từng học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh có lòng tin vào bản

thân mình.

2.3.2. Biện pháp hướng dẫn học sinh quan sát kết hợp với thực hành.

Ngay từ bài học đầu tiên trong chương trình học Tin học, phải xác

định rõ cho học sinh nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng của

các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý

thuyết.

5/13

Ví dụ: Bài làm quen với máy tính.

- Khi giáo viên giới thiệu bộ phận con chuột, giáo viên phải mô tả

con chuột, có mấy loại chuột, trên thân chuột có những nút nào, chức

năng của nút đó, tay đặt lên con chuột đó như thế nào.

- Đưa một số hình ảnh sinh động về chuột máy tính để học sinh quan

sát con chuột rồi quan sát thao tác khi sử dụng chuột trong quá trình học

tập. Biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không

nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi

học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết.

Dựa trên khảo sát chất lượng đầu năm tôi đã dùng các biện pháp để

kèm cặp giúp đỡ các em học sinh lớp 3, đa số các em đã biết cách thao tác

với máy tính, tắt - mở máy tính. Nhưng vẫn còn một số em thao tác con

chậm, chưa biết thao tác. Nên kết quả kiểm tra giữa kỳ I như sau:

Chưa

hoàn

thành

1

Tỷ lệ

Tổng số

Hoàn

thành

Tỷ lệ

HS

thành tốt

511

95

18,6%

415

81,2%

0,2%

Bảng 2: Chất lượng giữa kỳ I học HS lớp 3 trường tiểu học Nguyễn

Trãi

- Thông qua việc thay đổi cách dạy qua từng tiết học giúp các em

thay đổi không khí, để tiết học diễn ra nhẹ nhàng, đạt được hiệu quả tốt

hơn.

- Việc cho học sinh học lý thuyết kết hợp thực hành giúp học sinh

hiểu sâu bài hơn và tránh sự nhàm chán …

6/13

Giáo án minh hoạ.

VÏ ®o¹n th¼ng

A. Mục tiêu:

 Kiến thức: Cách vẽ đường thẳng

 Kĩ năng: sử dụng công cụ đường thẳng

vẽ đường thẳng.

trong hộp công cụ để

 Thái độ: nghiêm túc, thích thú

B. Đồ dùng dạy học:

- Sgk, giáo án

- Đồ dùng trực quan, phòng tin học

C. Nội dung tiến trình tiết dạy :

TG

Néi dung

Ho¹t ®éng cña thÇy

Câu hỏi

1.So sánh cách chọn màu vẽ và

màu nền ?

Ho¹t ®éng cña trß

5’ II. Kiểm tra

bài cũ

1.HS : Màu vẽ dùng nút

chuột trái

Màu nền dùng nút

chuột phải

2. CTRL và gõ phím Z

2.Nếu tô nhầm hãy nhấn giữ

phím gì để lấy lại hình trước

đó?

=> GVNX

- HS lắng nghe

25’ III. Bài mới

- Giới thiệu bài

- HS lắng nghe

- GV chỉ cho hs biết công cụ

- HS quan sát

Ho¹t ®éng 1: VÏ

®o¹n th¼ng.

Mục tiêu: HS

nhận biết được

công cụ vẽ đoạn

thẳng và nắm

được các bước

vẽ đường thẳng.

đường thẳng

cụ.

trên hộp công

- Công cụ đường thẳng

- Gọi hs nhận xét vị trí của công nằm ở vị trí thứ 6 bên trái

cụ Tô màu

- GV hỏi : Để Tô màu hình thì

bước 1 ta chọn công cụ tô màu.

Vậy để vẽ đường thẳng bước 1 ta

là gi?

tính từ trên xuống.

- HS : Bước 1 : Nháy chuột

chọn công cụ đường thẳng

trong hộp công cụ.

- GV hỏi : Để tạo ra những

đường thẳng có màu sắc khác

nhau ta làm gi?

- HS : Chọn màu vẽ

- GV hỏi : Để có những đường

thẳng có nét vẽ to, nhỏ khác

nhau ta làm gi ?

- HS : Chọn nét vẽ

=> GVNX : Để vẽ 1 đường

thẳng ta cần thực hiện 4 bước :

- HS lắng nghe

B1:Chọn công cụ Đường thẳng - 1 Hs nhắc lại các bước vẽ

7/13

trong hộp công cụ

B 2:Chọn màu vẽ

B3:Chọn nét vẽ ở phía dưới hộp

công cụ

B 4:Kéo thả chuột từ điểm đầu

tới điểm cuối của đoạn thẳng

Chú ý: Muốn vẽ đường thẳng - HS lắng nghe và nhắc lại

nằm ngang hoặc thẳng đứng, các chú ý

con phải nhấn giữ phím SHIFT

trong khi kéo thả chuột(b4)

- GV cho hs mở máy và khởi

động Paint

- HS mử máy và khởi động

Paint

Ho¹t ®éng 2:

Thùc hµnh

Mục tiêu: sử

dụng công cụ

- GV làm mẫu vẽ đường thẳng

nằm ngang, thẳng đứng

- HS quan sát

- 2 HS lên vẽ

đường thẳng

trong hộp công

cụ để vẽ đường B1: chọn công cụ

thẳng. B2: chọn màu vẽ (màu da cam)

B3: Chọn nét vẽ (chọn nét thứ 3)

B4: nhấn phím shift khi kéo thả

chuột

- Gọi học sinh đọc yêu cầu T1

- HS đọc và nêu yêu cầu

của bài :

Vẽ tam giác theo mẫu hinh

69 – sgk trang 60

- GV hướng dẫn học sinh thực

hành vẽ

Bài 1: Vẽ hình tam giác, 3 cạnh

có 3 màu khác nhau (đỏ, vàng,

xanh) và tô

trong

? Bạn nào có thể nêu cho thầy

cách thực hiện bài này?

- GV nhận xét và đưa ra cách

làm.

màu hồng bên

- HS trả lời.

- Nhận xét.

- Chú ý quan sát máy chiếu

- HS thực hành vào máy của

mình.

- Gọi 1 HS làm tốt lên bảng thực

hành.

- GV quan sát giúp đỡ, nhắc nhở

học sinh yếu, tuyên dương

những học sinh làm tốt.

- GV yêu cầu HS làm bài tập.

- 1 HS làm tốt lên thực

hành.

- HS chú ý.

- HS khá giỏi thực hành.

8/13

- Gọi 1 HS làm tốt lên bảng thực

hành.

- GV quan sát giúp đỡ, nhắc nhở - HS trả lời.

học sinh yếu, tuyên dương

những học sinh làm tốt.

- Nêu các bước vẽ đường thẳng

- HS :

5’ IV. Củng cố và

dặn dò

B1:Chọn công cụ Đường

thẳng

trong hộp công cụ

B 2:Chọn màu vẽ

B3:Chọn nét vẽ ở phía dưới

hộp công cụ

B 4:Kéo thả chuột từ điểm

đầu tới điểm cuối của đoạn

thẳng

- GVNX tiết học

- HS lắng nghe

- Xem lại bài 3 đê tiết sau thực

hành tiếp

- HS lắng nghe

2.3.3. Biện pháp sưu tầm một số trò chơi có ích để rèn luyện về cách

sử dụng chuột (Sticks), luyện ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing),

phần mềm luyện tư duy, tính toán, nhanh nhạy, giải trí.

Phần mềm Sticks

Phần mềm Mouse skill

2.3.4. Biện pháp hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp

với nội dung của bài giảng, học sinh ứng dụng môn Mỹ thuật, học được từ

môn Mỹ Thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ.

Ví dụ: Bài em tập vẽ.

Giáo viên dạy tô màu nền bằng chuột phải chuột, và tô màu vẽ bằng

nút trái chuột nhưng học sinh chưa hiểu được màu sẽ được tô như thế nào.

Chỉ khi thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng tô màu nền ta nhấn nút

chuột phải, khi tô màu vẽ ta nhấn nút chuột trái.

9/13

- Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn Tin học

áp dụng vào trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận

biết, giúp cho buổi thực hành có hiệu quả hơn.

Ví dụ: Bài tập tô màu bằng màu nền.

Giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) trực

tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của giáo viên, trong khi

thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng

dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hướng dẫn các thao tác.

Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp,

ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh

ôn lại và vận dụng tô màu một cách có hệ thống.

Ở hình a là một chiếc thuyền chưa được tô màu, học sinh phải vận

dụng kiến thức đã học để tô màu bằng màu nền như hình b. Ngoài kiến

thức tô màu học sinh phải vận dụng cách phóng to thu nhỏ để tô vào

những chỗ nhỏ nhất.

Qua kiểm tra giữa kỳ I tôi đã dùng các biện pháp để giúp đỡ các em,

các em đã biết sử dụng máy tính, thao tác nhanh hơn và thành thạo hơn.

2.3.5. Biện pháp hướng dẫn học sinh tập soạn thảo văn bản trên máy

tính, phân công các nhóm làm bài thực hành sau đó các nhóm tự chấm

điểm.

10/13