SKKN Một số biện pháp dạy tiết tấu, ngữ âm, ngữ điệu trong các loại câu Tiếng Anh ở Trường THCS Khương Đình
Chương trình tiếng Anh, do vậy, đã được đưa vào giảng dạy ở các trường THCS nhiều năm nay, nhưng tiờ́ng Anh vẫn là một môn học tương đối khú đối với học sinh. Phương pháp thực hiện các tiết dạy cũng như mục đích dạy và học tiếng Anh cũng cú những đặc thù riêng so với những môn học khác.
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
TiÕng Anh lµ ng«n ng÷ ®-îc nhiÒu quèc gia sö dông nhÊt, nã trë thµnh
ngôn ngữ chính thức cña nhiÒu n-íc, lµ ng«n ng÷ giao tiÕp phổ biến nhất
gi÷a con ng-êi víi con ng-êi trªn toµn thÕ giíi.
Víi xu thÕ héi nhËp quèc tÕ, ViÖt Nam ®ang ngµy cµng ph¸t huy hÕt
kh¶ n¨ng s½n cã trong mäi lÜnh vùc. Ng«n ng÷ giao tiÕp trë thµnh c«ng cô
®¾c lùc vµ cã søc m¹nh tiªn quyÕt. HiÖn nay, khi ®Êt n-íc ta ®· gia nhËp tæ
chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi WTO th× viÖc biÕt tiÕng Anh vµ sö dông ®-îc tiÕng
Anh sÏ gióp chóng ta cã nhiÒu c¬ héi ®Ó n©ng cao sù hiÓu biÕt vµ ph¸t triÓn
vÒ mäi mÆt. ChÝnh v× vËy, m«n ngo¹i ng÷ nãi chung vµ tiÕng Anh nãi riªng
ngµy cµng trë nªn quan träng. Ngµy nay, ë n-íc ta trong c¸c nhµ tr-êng phæ
th«ng, ®¹i häc hay cao ®¼ng vµ ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o sau ®¹i häc, bé m«n
tiÕng Anh ®· ®-îc coi nh- mét m«n häc chÝnh - mét m«n häc b¾t buéc.
Chóng ta đã x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña m«n häc ®èi víi sù ph¸t triÓn chung
cña toµn x· héi: lµ mét phương tiện hoµ nhËp víi céng ®ång quèc tÕ vµ khu
vùc; tiÕp cËn th«ng tin vµ khoa häc kÜ thuËt; tiÕp cËn nh÷ng nÒn v¨n ho¸ kh¸c
còng nh- nh÷ng sù kiÖn quèc tÕ quan träng. Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o ®-a ra
môc tiªu cho bé m«n: Ch-¬ng tr×nh m«n tiÕng Anh cÊp THCS nh»m h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng c¬ b¶n vÒ tiÕng
Anh vµ nh÷ng phÈm chÊt trÝ tuÖ cÇn thiÕt ®Ó tiÕp tôc học tập và lao động.
Ch-¬ng tr×nh tiÕng Anh, do vậy, đã ®-îc ®-a vµo gi¶ng d¹y ë c¸c
tr-êng THCS nhiÒu n¨m nay, nh-ng tiếng Anh vÉn lµ mét m«n học tương
đối khó đối víi häc sinh. Ph-¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c tiÕt d¹y còng nh- môc
®Ých d¹y vµ häc tiếng Anh còng có những đặc thù riêng so víi nh÷ng m«n
häc kh¸c.
Môc ®Ých cña viÖc gi¶ng d¹y ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói
riêng lµ rÌn luyÖn cho häc sinh 4 kü n¨ng: nghe (listening), nãi (speaking),
®äc (reading), vµ viÕt (writing), và cao hơn là giúp các em thích ứng với môi
trường học tập và làm việc có yếu tố nước ngoài sau này. Muèn hoµn thiÖn
kü n¨ng ng«n ng÷, ngoài thời gian học trên lớp, chủ yếu ng-êi häc ph¶i được
thùc hµnh. Trong 4 kỹ năng đó, nghe – nói là 2 kỹ năng được coi là cơ bản
nhất cần được người học nắm vững. Tuy nhiên ë cÊp THCS, hÇu nh- viÖc
luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu cho häc sinh ch-a ®-îc chó träng, gi¸o viªn
chØ rÌn luyÖn cho häc sinh ®äc mµ nhiều khi quªn ®i ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu trong
c¸c c©u nãi.
Thùc tÕ, ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu rÊt quan träng trong viÖc ®µm tho¹i giao
tiÕp, ®Æc biÖt lµ với ng-êi n-íc ngoµi. NhiÒu ng-êi khi häc tiÕng Anh th-êng
1
nghÜ r»ng chØ cÇn ph¸t ©m ®óng c¸c tõ mµ kh«ng chó ý ®Õn tiÕt tÊu, ng÷ ©m,
ng÷ ®iÖu. Thùc ra ph¸t ©m ®óng c¸c tõ míi chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn nh-ng ch-a
®ñ.
Trong c©u nãi cña ng-êi Anh bản xứ, nh÷ng tõ cã ý nghÜa, cã néi dung
diÔn ®¹t chÝnh th-êng ®-îc "nhÊn giäng". Nh÷ng lo¹i c©u kh¸c nhau lại sö
dông ng÷ ®iÖu kh¸c nhau. Việc không nắm bắt đươc một số quy luật về ngữ
âm và ngữ điệu rất có thể làm ảnh hưởng tiêu cực tới nội dung giao tiếp.
C¨n cø vµo tÇm quan träng cña ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu, t«i xin ®-îc nªu
quan điểm của cá nhân về một số biện ph¸p d¹y tiÕt tÊu, ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu
trong c¸c lo¹i c©u tiÕng Anh ë tr-êng THCS Khương Đình ®Ó gióp häc sinh
hạn chế những nh-îc ®iÓm có thể xảy ra trong quá trình giao tiếp bằng ngôn
ngữ này.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Tìm hiểu các phương pháp tổ chức hoạt động trong từng bài cụ thể.
- Nghiên cứu thực trạng các bài học trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 8,
đồng thời đưa ra một vài kinh nghiệm của bản thân trong quá trình tổ
chức cho học sinh thực hiện các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 8.
- Tình hình thực tế dạy học và việc nghiên cứu, vận dụng đề tài vào thực
tiễn giảng dạy môn tiếng Anh lớp 8 tại trường THCS Khương Đình.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Đề tài này nghiên cứu một số kinh nghiệm để thực hiện những biện
ph¸p d¹y ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu trong c¸c lo¹i c©u tiÕng Anh ë tr-êng THCS
Khương Đình.
1. §èi t-îng nghiên cứu:
Năm học 2012-2013, tôi được nhà trường phân công giảng dạy tiếng
Anh ở các lớp 6A1, 7A2, 8A3 và 8A4. Như đã phân tích, tôi áp dụng các
biện pháp dạy ngữ âm, ngữ điệu ở tất cả các lớp, đặc biệt thường xuyên ở hai
lớp 8A3 và 8A4 trường THCS Khương Đình.
Vào đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát trình độ tiếng Anh của học
sinh hai lớp trên. Kết quả:
Lớp
Số HS
Kết quả kiểm tra
Dưới TB
TB
Khá
10
Giỏi
8A3
8A4
33
30
3
4
15
12
5
5
9
Kết quả cho thấy: số lượng học sinh trung bình còn nhiều so với học
sinh khá/ giỏi.
2
- Víi sù nhiÖt t×nh cña ng-êi giáo viên trẻ tuổi, t«i ®· x©y dùng tèt mèi
quan hÖ gi÷a thÇy vµ trß, t«i muèn ¸p dông một số ý tưởng và biện pháp
nh»m mang l¹i kÕt qu¶ tèt nhÊt trong viÖc häc tËp cña häc sinh vµ gi¶ng d¹y
cña gi¸o viªn. Qua ®ã t¨ng thªm lòng yªu thÝch m«n tiếng Anh vµ häc tèt
m«n häc nµy cho c¸c em häc sinh.
2. Thêi gian nghiªn cøu:
T«i ®· x©y dùng ®Ò tµi nµy vµ ¸p dông trong gi¶ng d¹y từ đầu n¨m häc
2012 - 2013. (Thêi gian cô thÓ: tõ th¸ng 9/ 2012 ®Õn th¸ng 4/ 2013).
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
“Một số biện pháp dạy ngữ âm, ngữ điệu trong các loại câu tiếng Anh
cho học sinh lớp 8 ở trường THCS Khương Đình” là sáng kiến kinh nghiệm
nghiên cứu một số mô hình, hoạt động và bài tập liên quan đến ngữ âm, ngữ
điệu của câu/ đoạn văn/ hội thoại tiếng Anh. Mô hình, hoạt động và bài tập
được tổ chức theo đôi, nhóm hoặc cá nhân dưới sự quan sát và hướng dẫn
của giáo viên.
Phương pháp nghiên cứu được ứng dụng trong hầu hết các giờ dạy
tiếng Anh, đặc biệt là các giờ nghe – nói hay dạy mẫu câu.
V. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
Đề tài này được thực hiện trong các tiết dạy tiếng Anh lớp 8A3 và
8A4 ở trường THCS Khương Đình năm học 2012-2013.
3
PHẦN II - NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
1. Tổng quan:
Trong qu¸ tr×nh d¹y - häc tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói, thì tiết
tấu, ngữ âm, ngữ điệu rất quan trọng nh-ng cÇn ph¶i chó ý ®Õn ph-¬ng ph¸p
truyÒn ®¹t c¸c kiÕn thøc ®ã tíi häc sinh trong mçi tiÕt d¹y, gióp häc sinh tiÕp
thu bµi nhanh h¬n vµ cã sù say mª vµ yªu thÝch m«n häc. Khi d¹y ngo¹i ng÷,
®Æc biÖt lµ m«n tiÕng Anh gi¸o viªn ph¶i có phương pháp ®Ó gióp häc sinh
tiÕp cËn, nhËn biÕt ®-îc nh÷ng yÕu tè nhá nhÊt vµ c¬ b¶n ®Çu tiªn ®Ó thµnh
lËp ®-îc mét ng«n ng÷ ®ã chÝnh lµ nghe (input/ receptive) và nói (output/
productive).
Chương trình tiếng Anh lớp 8 có nhiều điểm khác biệt so với lớp 6, 7
khi các tiết dạy kỹ năng được phân chia rõ ràng. “Speak” and “Listen”
thường được giảng dạy trong một tiết học. Chính vì vậy để häc sinh líp 8 cã
thÓ nhí đ-îc trọng âm tõ vµ trọng âm c©u, sö dông tiết tấu vµ ngữ âm ®Ó thùc
hµnh, luyÖn tËp nói là rất quan träng. §Ó lµm tèt ®-îc ®iÒu nµy ng-êi gi¸o
viªn cÇn ph¶i s¸ng t¹o, ¸p dông c¸c ph-¬ng ph¸p míi trong gi¶ng d¹y ®Ó bµi
gi¶ng cã hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi tõng ®èi t-îng häc sinh vµ víi tõng líp d¹y
cña m×nh.
Qua c¸c ®ît tËp huÊn, héi th¶o, chuyên đề vµ båi d-ìng vÒ chuyªn
m«n, mỗi gi¸o viªn ®Òu ®-îc häc hái vµ tiÕp thu nh÷ng ph-¬ng ph¸p d¹y häc
míi phï hîp víi tõng kiÓu bµi, d¹ng bµi lªn líp. Bªn c¹nh ®ã, mçi gi¸o viªn
cÇn ph¶i häc hái thªm c¸c ph-¬ng ph¸p d¹y häc hay cña ®ång nghiÖp b»ng
c¸ch dù giê, trao ®æi ph-¬ng ph¸p ®Ó rót ra kinh nghiÖm vµ c¸ch d¹y häc sao
cho phï hîp, s¸ng t¹o h¬n.
Bé s¸ch gi¸o khoa míi cã nhiÒu -u ®iÓm, nh-ng còng ®ßi hái häc sinh
ph¶i chñ ®éng häc tËp vµ tiÕp thu kiÕn thøc vµ c¸c bµi häc cã tÝnh giao tiÕp
cao. §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c em ph¶i cã vµ biÕt vËn dông kü n¨ng nghe - nãi tèt
h¬n.
§Ó gióp c¸c em häc sinh, nhÊt lµ c¸c em cßn rôt rÌ ng¹i giao tiÕp cã c¬
héi vµ høng thó häc tèt tiÕng Anh, t«i ®· d¹y vµ luyÖn tËp tõ vùng, ngữ âm,
ngữ điệu cho học sinh thông qua các biện pháp cụ thể.
2. Khái niệm cơ bản về ngữ âm, ngữ điệu trong tiếng Anh:
a. Träng ©m:
Trong tiÕng Anh cã hai lo¹i träng ©m, träng ©m tõ (word stress) vµ
träng ©m c©u (sentence stress).
- Träng ©m tõ
4
Träng ©m tõ lµ møc ®é nhÊn m¹nh ®-îc sö dông khi ph¸t ©m c¸c ©m
tiÕt kh¸c nhau cña mét tõ cã tõ hai ©m tiÕt trë lªn.
Träng t©m tõ lu«n cè ®Þnh.
VÝ dô: 'classroom / 'klasrum/
Tuy nhiªn, víi cïng mét “vỏ tõ”, khi träng ©m thay ®æi sÏ kÐo theo sù
thay ®æi cña tõ lo¹i vµ nghÜa cña tõ.
VÝ dô:
danh tõ
-
-
®éng tõ
'increase
in'crease
(sự tăng)
(tăng lên)
hoÆc:
danh tõ, tÝnh tõ
'present
-
-
®éng tõ.
pre'sent
(quµ tÆng, cã mÆt)
(®-a, tr×nh, nép, d©ng)
Träng ©m tõ tiÕng Anh chia thµnh 4 lo¹i: träng ©m chÝnh (primary
stress), träng ©m phô hoÆc thø hai (secondary stress), träng ©m thø ba
(tertiary stress) vµ träng ©m yÕu hoÆc thø t- (weak stress).
SKKN này ®Ò cËp ®Õn hai lo¹i träng ©m ®Çu lµ träng ©m chÝnh víi ký
hiÖu " ' " vµ träng ©m phô víi ký hiÖu " , "
VÝ dô:
hoÆc
disagree /,disə'gri:/
education /,edju'kei∫ən/
Nh÷ng tõ cã hai träng ©m th-êng cã tõ 3, 4 ©m tiÕt trë lªn.
- Träng ©m c©u
Träng ©m c©u lµ møc ®é nhÊn m¹nh ®-îc sö dông khi ph¸t ©m c¸c tõ
kh¸c nhau trong mét c©u vµ th-êng g¾n liÒn víi ng÷ ®iÖu cña c©u. Nh×n
chung, träng ©m trong mét c©u b×nh th-êng, th-êng r¬i vµo c¸c tõ quan träng
mang néi dung nghÜa (content words), cßn c¸c tõ chøc n¨ng (function words)
nh- giíi tõ (in, on, at...) hoÆc trạng tõ (quickly, here, very...) m¹o tõ (a, the,
an...)... th-êng kh«ng cã träng ©m.
Mçi c©u th-êng cã Ýt nhÊt mét träng ©m, nh-ng ®«i khi mét c©u
cã thÓ cã hai hoÆc nhiÒu träng ©m, tuú thuéc vµo ®é dµi cña c©u hoÆc
tuú thuéc vµo ý nghÜa mµ ng-êi nãi muèn truyền tải tíi ng-êi nghe. Mét
c©u nh- sau: "What have you done?" cã thÓ cã hai träng ©m, mét ë
"What" vµ mét ë "done". Mét c©u tr¶ lêi ng¾n nh- "Yes, I did." cã thÓ
cã hai träng ©m, mét ë "Yes" vµ mét ë "did".
Träng ©m c©u kh«ng cè ®Þnh nh- träng ©m tõ.
Träng ©m c©u thay ®æi tuú theo ng÷ c¶nh cña c©u vµ ý nghÜa mà ng-êi
nãi muèn chuyÓn tíi ng-êi nghe.
VÝ dô:
I bought a new mortobike.
1
2
3
4
5
5
Khi ta nhÊn m¹nh träng ©m vµo tõ sè 1 (I), ta muèn tr¶ lêi c©u hái
"Who bought a new mortobike?"
- "I bought it."
Khi ta nhÊn träng ©m vµo tõ sè 2 (bought), ta muèn tr¶ lêi c©u hái
"What did you do with a new mortobike?"
- "I bought it."
Khi ta nhÊn träng ©m vµo tõ sè 3 (a), ta muèn tr¶ lêi c©u hái "How
many mortobikes did you buy?"
- "I bought one new mortobike."
Khi ta nhÊn träng ©m vµo tõ sè 4 (new), ta muèn tr¶ lêi c©u hái "How
is the mortobike that you bought?"
- "I bought a new mortobike./ It is new."
Khi ta nhÊn träng ©m vµo tõ sè 5 (mortobike), ta muèn tr¶ lêi c©u hái:
"What did you buy?"
- "I bought a new mortobike."
b) Ng÷ ®iÖu:
Ng÷ ®iÖu trong tiÕng Anh ®-îc ph©n lµm hai lo¹i chÝnh:
- Ng÷ ®iÖu lªn víi ký hiÖu th-êng ®-îc dïng lµ
- Ng÷ ®iÖu xuèng víi ký hiÖu th-êng ®-îc dïng lµ
+ Tuy nhiªn, trong giao tiÕp hµng ngµy ng-êi ta cßn dïng nhiÒu lo¹i
"tiÓu" ng÷ ®iÖu ®Ó diÔn ®¹t chÝnh x¸c c¸c ý kh¸c nhau cña m×nh.
Đó là:- Xuèng thÊp (Low Fall).
- Xuèng réng cao (High Wide Fall).
- Xuèng hÑp cao (High Narrow Fall).
- Lªn thÊp (Low Rise).
- Lªn réng cao (High Wide Rise).
- Lªn hÑp cao (High Narrow Rise).
- Lªn - xuèng (Rise - Fall).
- Xuèng - lªn (Fall - Rise).
- Lªn - xuèng - lªn (Rise - Fall - Rise).
Ở đây, tôi chỉ ®Ò cËp tíi hai lo¹i ng÷ ®iÖu chÝnh lµ "Ng÷ ®iÖu lªn "
(Rising Intonation) vµ "Ng÷ ®iÖu xuèng" (Falling Intonation).
Ng÷ ®iÖu lªn th-êng thÓ hiÖn ý ch-a kÕt thóc vµ kh«ng kh¼ng ®Þnh.
Ng÷ ®iÖu xuèng th-êng thÓ hiÖn ý kÕt thóc vµ kh¼ng ®Þnh.
TÇm quan träng cña ng÷ ®iÖu trong tiÕng Anh được vÝ nh- tÇm quan
träng cña thanh ®iÖu trong tiÕng ViÖt. Tõ "Yes" trong tiếng Anh sÏ thay ®æi
tuú theo ng÷ ®iÖu mµ ta sö dông:
Yes (víi ng÷ ®iÖu xuèng) cã nghÜa lµ: õ, v©ng, ph¶i, cã...
6
Yes (víi ng÷ ®iÖu lªn ) cã nghÜa lµ: g× c¬?, ai ®Êy?, ®-îc chø?....
Yes (víi ng÷ ®iÖu lªn - xuèng - lªn: ¸m chØ ý mØa mai, chª bai, nghi
ngê... tuú theo tõng ng÷ c¶nh vµ t×nh huèng mµ ng-êi nãi sö dông.
Th«ng th-êng, ta dïng ng÷ ®iÖu lªn víi c©u hái nghi vấn, víi c¸c phÇn
trong c©u liÖt kª tr-íc khi kÕt thóc, víi phÇn ®Çu cña c©u hái lùa chän, vµ víi
c©u trÇn thuËt th«ng th-êng nhưng hàm ý hái.
VÝ dô:
"You under stand." (Anh hiÓu chø?)
Cßn ng÷ ®iÖu xuèng th-êng ®-îc sö dông trong c©u hái ®Æc biÖt có từ
để hỏi ("Wh" question), c©u trÇn thuËt, c©u tr¶ lêi, phÇn cuèi cïng cña c©u
liÖt kª vµ phÇn sau cña c©u hái lùa chän.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Trong thùc tÕ gi¶ng d¹y, t«i nhËn thÊy viÖc häc tËp vµ thùc hµnh m«n
tiÕng Anh cña c¸c em häc sinh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. C¸c em ch-a cã kh¶
n¨ng vËn dông kiÕn thøc ng«n ng÷ mét c¸ch chñ ®éng trong viÖc giao tiÕp
trªn líp. MÆt kh¸c, trong tiÕng Anh hiÖn t-îng phát âm, ngữ âm hoµn toµn
kh¸c so víi tiÕng ViÖt; c¸ch viÕt vµ c¸ch ®äc cña tõ còng hoµn toµn kh¸c
nhau. Do ®ã, chúng gây rất nhiều khã kh¨n cho ng-êi häc.
V× vËy, nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y bé m«n ngo¹i ng÷ cÇn
ph¶i nghiªn cøu, trao ®æi ®Ó t×m ra nh÷ng ph-¬ng ph¸p d¹y häc hay và phï
hîp víi tõng dạng bµi hoÆc tõng ®èi t-îng häc sinh. §Ó gióp c¸c em dÔ hiÓu
bµi, dÔ nhí tõ vµ các hiện tượng ngữ âm trong tiếng Anh, t«i ®· ¸p dông mét
sè ho¹t ®éng trß ch¬i trong khi gi¶ng d¹y vµ luyÖn tËp tiÕng Anh.
Trong quá trình thực hiện ®iÒu nµy t«i đã gÆp nhiÒu thuËn lîi cũng như
không ít khã kh¨n, cô thÓ nh- sau:
1. ThuËn lîi:
- Ban giám hiệu nhà trường rÊt quan t©m ®Õn viÖc gi¶ng d¹y bé m«n
tiÕng Anh, t¹o ®iÒu kiÖn rÊt tèt cho gi¸o viªn vµ häc sinh nh-: §µi, đĩa, s¸ch
gi¸o khoa, s¸ch tham kh¶o, giÊy, bót d¹; líp häc ®-îc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c
ph-¬ng tiÖn, ®ñ bµn ghÕ, ¸nh s¸ng…
- Về giáo viên: Cã tËp thÓ tæ, nhãm chuyªn m«n cïng bµn b¹c, trao
®æi, gãp ý ®Ó cã ®-îc c¸c b-íc tiÕn hµnh bµi d¹y tèt h¬n, khoa học hơn.
- Về học sinh: Cã các tËp thÓ häc sinh ®oµn kÕt, sôi nổi, chăm ngoan
vµ say mª häc tËp.
- B¶n th©n t«i cũng đã cè g¾ng, nç lùc phÊn ®Êu vµ häc hái c¸c ®ång
nghiÖp trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y.
2. Khã kh¨n:
a. VÒ phÝa häc sinh:
7
- Hai lớp 8 mà tôi được giao nhiệm vụ giảng dạy trong năm học 2012-
2013 ở trường THCS Khương Đình là hai lớp cuối của khối 8, có hoàn cảnh
khá đặc biệt. Nh×n chung tr×nh ®é nhËn thøc cña c¸c em ch-a ®ång ®Òu, ®iÒu
kiÖn vµ m«i tr-êng sèng cña một số em còn nhiều khó khăn nên việc học tập
của các em bị ảnh hưởng không nhỏ.
- Một số em ch-a chuyªn cÇn, dÉn ®Õn viÖc häc tr-íc quªn sau vµ ®ã
lµ nguyªn nh©n chÝnh lµm cho chÊt l-îng häc tËp cña c¸c em ch-a cao.
- Mét sè em tuy rÊt ch¨m chØ häc tËp song ch-a cã ph-¬ng ph¸p häc
hiÖu qu¶, cã thÓ tiÕp thu kiÕn thøc tõng hiện tượng ngữ âm nh-ng ch-a biÕt
c¸ch tæng hîp vµ vËn dông c¸c kiÕn thøc ®Ó giao tiÕp víi b¹n bÌ vµ thÇy c«.
b. VÒ phÝa gi¸o viªn:
- Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, vào ngành giáo dục được 3 năm
nên kinh nghiệm giảng dạy chưa nhiều. Đôi khi, tự nhận thấy mình còn chñ
quan khi cho r»ng ®· d¹y träng t©m vµo tõng phÇn trong c¸c tiÕt häc cô thÓ,
vµ häc sinh ®· hiÓu bµi lµ cã thÓ thùc hµnh tèt tiết tấu, ngữ âm, ngữ điệu giao
tiÕp tèt víi b¹n bÌ trong líp.
- Trong thùc tÕ viÖc ¸p dông c¸c b-íc, c¸c t×nh huèng giao tiÕp cho
häc sinh mét c¸ch triÖt ®Ó cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, đòi hái ph¶i cã ®Çy ®ñ
ph-¬ng tiÖn, c¬ së vËt chÊt vµ tuú thuéc vµo tr×nh ®é cña häc sinh.
- Trong mét tiết nghe nói thông thường, các dạng bài tập phổ biến là:
Nghe, nh¾c l¹i, ®äc, hái vµ tr¶ lêi th«ng qua c¸c ho¹t ®éng theo cÆp, nhãm.
Bằng kinh nghiệm của cá nhân, tôi nhận thấy viÖc sö dông c¸c trß ch¬i khi
thùc hµnh vµ luyÖn tËp tõ - cÊu tróc nh»m kÝch thÝch kh¶ n¨ng nghe - nãi của
học sinh trong khi giao tiÕp giúp gi¸o viªn dÔ dµng söa lçi vÒ ph¸t ©m cho
häc sinh.
III. CÁC BIỆN PHÁP DẠY NGỮ ÂM, NGỮ ĐIỆU:
- Đối với giáo viên: để hoạt động dạy và học ngữ âm, ngữ điệu có hiệu
quả, giáo viên phải là người tổ chức, điều khiển các hoạt động, với yêu cầu:
hướng dẫn rõ ràng, chuẩn xác; quan sát bao quát; tiếp nhận linh hoạt phản
hồi tích cực/ tiêu cực từ phía học sinh.
- Đối với học sinh: đây là đối tượng chủ động lĩnh hội kiến thức, với
yêu cầu: lắng nghe hướng dẫn (phát âm, ngữ điệu, hoạt động) của giáo viên;
tích cực tham gia các hoạt động do giáo viên tổ chức.
1. Biꢀn ph¸p d¹y ng÷ ©m, ng÷ ®iÖu trong c¸c lo¹i c©u tiÕng Anh.
a. Ph-¬ng ph¸p chung khi giảng d¹y ng÷ ®iÖu trong c¸c lo¹i c©u
tiÕng Anh:
Th«ng th-êng, khi d¹y ngữ âm, ng÷ ®iÖu cho häc sinh, gi¸o viªn cÇn
tiÕn hµnh theo c¸c b-íc:
8
- Gi¸o viªn ®äc mÉu kèm theo nhÞp gâ và ®éng t¸c lªn xuèng cña tay
(cã thÓ hai lÇn).
- HoÆc cho häc sinh nghe b¨ng, đĩa (nÕu cã).
- Gi¸o viªn gäi häc sinh kh¸ ®äc tr-íc, sau ®ã gäi häc sinh trung b×nh
vµ cuèi cïng gäi häc sinh yÕu ®äc. Gi¸o viªn cÇn sö dông nhÞp gâ vµ ®éng
t¸c lªn xuèng cña tay gióp häc sinh nhÊn träng t©m vµ ng÷ ®iÖu lªn xuèng
chÝnh x¸c, dÔ dµng.
- Ở mét sè c©u khã, gi¸o viªn ghi lªn b¶ng kÌm theo ký hiÖu träng ©m,
ng÷ ®iÖu. Gi¸o viªn ®äc râ tõng tõ trong c©u (cã thÓ mét lÇn). Sau ®ã, gi¸o
viªn ®äc c©u hoµn chØnh, kÕt hîp nhÞp gâ, ®éng t¸c lªn xuèng cña tay (cã thÓ
hai lÇn). TiÕn hµnh luyÖn cho häc sinh ®äc lÇn l-ît, tËp thÓ líp ®äc.
b. Biện ph¸p d¹y ngữ âm, ng÷ ®iÖu trong tõng lo¹i c©u cô thÓ:
b.1 Mục tiêu của biện pháp:
Giúp học sinh nắm vững cách phát âm của từ, hiểu được trọng âm của từ
và trọng âm của câu, đồng thời biết sử dụng ngữ điệu phù hợp trong thực hành
nói/ hội thoại. Phát âm đúng, ngữ điệu chuẩn còn hỗ trợ kỹ năng nghe hiểu của
học sinh rất nhiều.
b.2. Nội dung và cách tiến hành dạy ngữ âm, ngữ điệu:
Cách luyện tập đơn giản nhất là cho học sinh đọc theo giáo viên. Sử
dụng thủ thuật này giáo viên cần lưu ý các điểm sau đây:
- Đọc mẫu câu đúng ngữ điệu với tốc độ bình thường, tự nhiên làm
nổi bật được sự khác nhau các âm tiết được nhấn và không được nhấn(
không mang trọng âm) .
- Trong khi đọc giáo viên có thể dùng tay làm động tác để thể hiện
trọng âm và ngữ điệu.
- Phải chú ý xem học sinh có thể hiện đúng trọng âm và ngữ điệu khi
tập hay không.
- Đối câu dài giáo viên có thể cho học sinh đọc từng phần, bắt đầu từ
cuối câu và di chuyển ngược dần về đầu câu. Thủ pháp này gọi là cuốn chiếu
ngược.
Ví dụ:
I want to play football with you.
Để luyện ngữ điệu của câu:
.................................... with you.
............... play football with you.
I want to play football with you.
Đối với từng loại câu khác nhau lại có cách dạy ngữ âm, ngữ điệu khác
nhau, cụ thể:
* C©u trÇn thuËt:
9
VÝ dô 1:
This is Miss Smith.
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo phương ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë c¸c tõ "This, Miss", träng ©m cña c©u,
®éng t¸c tay xuèng ë tõ "Smith" - ng÷ ®iÖu xuèng.
VÝ dô 2:
Nien is a student.
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë tõ "Nien", ®éng t¸c tay xuèng ë tõ
"student".
VÝ dô 3:
I was watching T.V at 8 o’clock last night.
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë tõ "I, watching, T.V, 8", ®iÖu bé xuèng ë tõ
"last night".
* C©u ghi vÊn:
VÝ dô 1:
Has Ba turned off the washing machine yet?
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë tõ "Ba", “turned”, “washing machine”,
®éng t¸c tay lªn ë tõ "yet".
VÝ dô 2:
Can your brother swim?
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë tõ "your brother", ®éng t¸c tay lªn ë tõ
"swim".
VÝ dô 3:
Is she always losing her things?
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë c¸c tõ "she, always, losing", ®éng t¸c tay
lªn ë tõ "things".
* C©u tr¶ lêi:
VÝ dô 1:
Yes, he has.
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng ®éng t¸c tay xuèng ë c¸c tõ "Yes, has".
VÝ dô 2:
No, he can't.
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
10
- Gi¸o viªn dïng ®éng t¸c tay xuèng ë c¸c tõ "No, can't".
* C©u lùa chän:
VÝ dô 1:
Is Miss Young a doctor or a nurse?
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn gâ nhÞp ë c¸c tõ "Is, Young", ®éng t¸c tay lªn ë c¸c tõ
"doctor", ®éng t¸c tay xuèng ë tõ "nurse".
VÝ dô 2:
Are you a teacher or a student?
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë c¸c tõ "Are you", ®éng t¸c tay lªn ë tõ
"teacher", ®éng t¸c tay xuèng ë tõ "student".
* C©u hái cã tõ ®Ó hái:
VÝ dô 1:
How long have you lived here?
- Gi¸o viªn tiÕn hµnh luyÖn tiÕt tÊu, ng÷ ®iÖu theo ph-¬ng ph¸p chung.
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë c¸c tõ "How, long, lived", ®éng t¸c tay
xuống ë tõ "here".
VÝ dô 2:
What were you doing at this time yesterday?
- Gi¸o viªn dïng nhÞp gâ ë tõ "What, were, doing", ®éng t¸c tay xuèng
ë tõ "yesterday".
2. Xác định thời điểm, các bài tập nên cho học sinh luyện tiết tấu ngữ
âm, ngữ điệu:
a. Dạy trọng âm của từ: phần này phù hợp với hoạt động cá nhân, do
vậy các loại bài tập sau sẽ có hiệu quả:
+ Luyện đọc từ mới.
+ Nghe băng, điền thông tin, sau đó nhắc lại từ cần điền.
Ví dụ: Unit 1 – My friends – Lesson 3: Listen.
Pre-teach vocabulary:
- ‘character (translation)
- an ‘orphanage: (explanation) a place where children without parents live.
- re‘served
- ‘sociable
(adj)
(situation)
- (to) tell jokes: (explanation) tell a story which makes people laugh.
- sense of ‘humor (translation).
11
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp dạy tiết tấu, ngữ âm, ngữ điệu trong các loại câu Tiếng Anh ở Trường THCS Khương Đình", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
skkn_mot_so_bien_phap_day_tiet_tau_ngu_am_ngu_dieu_trong_cac.docx