SKKN Giúp các em học sinh lớp 3 giải tốt bài toán liên quan đến rút về đơn vị
Mỗi môn học ở tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng ở nhân cách con người. Trong các môn học ở tiểu học cùng với môn Tiếng Việt, môn Toán có vị trí rất quan trọng vì: Các kiến thức, kĩ năng của môn Toán có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống, chúng rất cần thiết cho người lao động, rất cần thiết để học các môn học khác và học tiếp Toán ở Trung học.
Phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o quËn Thanh Xu©n
Mã SKKN
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n
liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”
LÜnh vùc/ M«n: To¸n
N¨m häc : 2015-2016
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
Môc lôc
PhÇn I: më ®Çu
I. LÝ do chän ®Ò tµi...................................................................................................2
II. Môc ®Ých nghiªn cøu...........................................................................................3
III. §èi t-îng nghiªn cøu ........................................................................................3
IV. NhiÖm vô nghiªn cøu ........................................................................................3
V. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu tiÕn hµnh.....................................................................4
VI. Ph¹m vi nghiªn cøu ...........................................................................................4
VII. Dù kiÕn kÕ ho¹ch nghiªn cøu...........................................................................5
PhÇn II: Néi dung
I. C¬ së lÝ luËn..........................................................................................................6
II.LÞch sö vÊn ®Ò nghiªn cøu ...................................................................................6
III. Thùc tr¹ng cña d¹y vµ häc.................................................................................7
IV. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ gi¶i ph¸p chØ ®¹o..........................................................8
V. Tæng kÕt kinh nghiÖm.........................................................................................17
VI. Ph©n tÝch tæng hîp nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ................................................17
VII. Nh÷ng ®iÒu cßn bá ngá....................................................................................18
VIII. Kh¶ n¨ng vËn dông vµo thùc tiÔn....................................................................18
PhÇn III: KÕt luËn .................................................................................................19
1/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
PhÇn I : Më ®Çu
I/ LÝ do chän ®Ò tµi:
Mçi m«n häc ë tiÓu häc ®Òu gãp phÇn vµo viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
nh÷ng c¬ së ban ®Çu rÊt quan träng ë nh©n c¸ch con ng-êi. Trong c¸c m«n häc ë
tiÓu häc cïng víi m«n TiÕng ViÖt, m«n To¸n cã vÞ trÝ rÊt quan träng v×: C¸c kiÕn
thøc, kÜ n¨ng cña m«n To¸n cã rÊt nhiÒu øng dông trong cuéc sèng, chóng rÊt
cÇn thiÕt cho ng-êi lao ®éng, rÊt cÇn thiÕt ®Ó häc c¸c m«n häc kh¸c vµ häc tiÕp
To¸n ë Trung häc. C¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña m«n To¸n ë tiÓu häc ®-îc h×nh
thµnh chñ yÕu b»ng thùc hµnh, luyÖn tËp vµ th-êng xuyªn ®-îc «n tËp, cñng cè,
ph¸t triÓn, vËn dông trong häc tËp vµ trong ®êi sèng.
Nh- chóng ta ®· biÕt, c¨n cø vµo sù ph¸t triÓn t©m, sinh lÝ cña häc sinh
TiÓu häc mµ cÊu tróc néi dung m«n To¸n rÊt phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t
triÓn cña häc sinh. ë líp 3, c¸c em ®-îc häc c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng ë thêi ®iÓm
kÕt thóc cña giai ®o¹n 1, chuÈn bÞ häc tiÕp giai ®o¹n sau, cho nªn c¸c em ph¶i
n¾m ®-îc ch¾c tÊt c¶ c¸c c¬ së ban ®Çu vÒ gi¶i to¸n nãi riªng, tÊt c¶ c¸c kÜ n¨ng
kh¸c nãi chung. §Æc biÖt, ë líp 3 sang häc k× II, c¸c em b¾t ®Çu ®-îc lµm quen
víi c¸c d¹ng to¸n hîp c¬ b¶n, trong ®ã cã d¹ng to¸n liªn quan rót vÒ ®¬n vÞ.
D¹ng to¸n nµy cã rÊt nhiÒu øng dông trong thùc tÕ, nã ®ßi hái c¸c em ph¶i cã kÜ
n¨ng gi¶i to¸n tèt, kÜ n¨ng øng dông thùc tÕ trong hµng ngµy. Sau khi d¹y gi¶i
to¸n ë líp 3 hai n¨m liÒn, t«i thÊy c¸c em n¾m ®-îc kÜ n¨ng gi¶i to¸n cña gi¸o
viªn truyÒn ®¹t tíi nh- lµ mét v¨n b¶n cña lÝ thuyÕt, cßn nã cã øng dông vµo thùc
tÕ nh- thÕ nµo ®ã th× ch-a cÇn biÕt. §ã lµ ®iÒu b¨n kho¨n, suy nghÜ cho chóng ta.
Cã nh÷ng bµi to¸n c¸c em lµm xong, kh«ng cÇn thö l¹i, kh«ng cÇn xem thùc tÕ
¸p dông trong thùc tÕ nh- thÕ nµo, cø ®Ó kÕt qu¶ nh- vËy mÆc dï cã thÓ sai. §ã
lµ nh÷ng t¸c h¹i lín khi häc to¸n. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ häc sinh nh-
vËy, t«i mong muèn cã nh÷ng s¸ng kiÕn vÒ ph-¬ng ph¸p gióp c¸c em gi¶i to¸n
d¹ng to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ ë líp 3. ®Õn thêi ®iÓm nµy, t«i ®·
nghiªn cøu xong, sau ®©y t«i sÏ tr×nh bµy ®Ó c¸c ®ång chÝ ®ãng gãp ý kiÕn víi ®Ò
tµi: “Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
2/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
II/ Môc ®Ých nghiªn cøu:
Dùa trªn thùc tr¹ng d¹y vµ häc m«n To¸n ë líp 3 nãi chung, d¹y häc sinh
gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ nãi chung, t«i muèn ®-a ra mét sè ý
kiÕn ®æi míi ®Ó gióp c¸c em n¾m ch¾c ®-îc c¸ch gi¶i d¹ng to¸n nµy mét c¸ch
s©u s¾c, tr¸nh kh«ng cßn bÞ nhÇm lÉn, gióp c¸c em n¾m v÷ng bµi vµ yªu thÝch
m«n To¸n h¬n. Tõ ®ã c¸c em cã vèn kÜ n¨ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c ë nh÷ng lóc cÇn
thiÕt trong cuéc sèng, tr¸nh ®-îc nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra. T¹o cho c¸c em cã
t¸c phong häc tËp vµ lµm viÖc cã suy nghÜ, cã kÕ ho¹ch, cã kiÓm tra, cã tinh thÇn
hîp t¸c, ®éc lËp vµ s¸ng t¹o, cã ý chÝ v-ît khã kh¨n, cÈn thËn, kiªn tr×, tù tin.
III/ §èi t-îng nghiªn cøu:
§Ó lµm râ ®-îc môc ®Ých t«i ®· nãi ë trªn, t«i ®· thÊy ®èi t-îng
nghiªn cøu lµ häc sinh ë líp 3 ë tr-êng TiÓu häc trong hai n¨m häc gÇn ®©y nhÊt
®ã lµ 2014- 2015 vµ n¨m häc 2015-2016. T«i ®· thùc nghiªn cøu trªn tÊt c¶ c¸c
®èi t-îng häc sinh líp 3, lÊy kÕt qu¶ ®èi chøng trong tõng giai ®o¹n cña hai n¨m
sau khi d¹y d¹ng to¸n nµy.
IV/ NhiÖm vô nghiªn cøu:
XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ, ®Ó c¸c em n¾m v÷ng ®-îc ph-¬ng ph¸p
gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ, t«i lÇn l-ît nghiªn cøu ph-¬ng ph¸p
d¹ygi¶i d¹ng to¸n nµy theo c¸c kiÓu bµi víi tõng b-íc sau:
B-íc 1: Gióp c¸c em n¾m ch¾c ph-¬ng ph¸p chung ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n.
B-íc 2: H-íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph-¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan
®Õn rót vÒ ®¬n vÞ b»ng phÐp tÝnh chia, nh©n.
B-íc 3: H-íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph-¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan
®Õn rót vÒ ®¬n vÞ b»ng hai phÐp chia.
B-íc 4: LuyÖn tËp, so s¸nh c¸ch gi¶i vµ cñng cè kiÕn thøc cho häc sinh.
§Ó gi¶i quyÕt ®-îc nhiÖm vô trªn, t«i cµn b¸m s¸t vµo c¸c ph-¬ng ph¸p,
h×nh thøc tæ chøc d¹y häc to¸n ë TiÓu häc nãi chung, cña líp 3 nãi riªng sao cho
phï hîp vµ nhËn thøc cña häc sinh, c¸c em cã høng thó tèt khi häc tèt, t¹o kh«ng
khÝ líp häc s«i næi, chÊt l-îng cao.
3/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
V/ Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu tiÕn hµnh:
Khi tiÕn hµnh nghiªn cøu, t«i th-êng sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p sau:
1. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu, lÝ luËn:
- §äc c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt.
- T×m hiÓu s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, ch-¬ng tr×nh liÖu båi d-ìng
gi¸o viªn , s¸ch tham kh¶o.
2. Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra quan s¸t.
- TruyÒn ®¹t , pháng vÊn gi¸o viªn.
- §iÒu tra häc sinh, c¸c lo¹i vë bµi tËp.
3. Ph-¬ng ph¸p kiÓm tra, thèng kª kÕt qu¶:
- KiÓm tra chÊt l-îng qua mçi giai ®o¹n.
- Thèng kª kÕt qu¶ ë tõng giai ®o¹n.
4. Ph-¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nghiÖm:
Gi¸o viªn rót kinh nghiÖm cho m×nh, tæng kÕt thµnh c¸c bµi häc c¬ b¶n.
5. Ph-¬ng ph¸p thiÕt kÕ bµi d¹y:
- TiÕt 122: Bµi to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ.
- TiÕt 157: Bµi to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ(tiÕp theo).
VI/ Ph¹m vi nghiªn cøu:
Tõ nh÷ng n¨m tr-íc t«i ®Æc biÖt ®· chó träng ®Õn ph-¬ng ph¸p d¹y
d¹ng to¸n: “Bµi to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ” ë líp 3. Môc ®Ých chÝnh lµ
gióp c¸c em cã mét kÜ n¨ng gi¶i to¸n vµ ph©n lo¹i d¹ng to¸n tèt, t¹O c¬ së tèt cho
c¸c em häc tèt d¹ng to¸n vÒ ®¹i l-îng tØ lÖ thuËn vµ ®¹i l-îng tØ lÖ nghÞch sau
nµy. Thùc chÊt ë d¹ng bµi to¸n nµy, chóng ta ®· ph©n lo¹i cho c¸c em thµnh hai
kiÓu bµi theo ch-¬ng tr×nh häc. Cho nªn c¸i chÝnh lµ t«i muèn gióp c¸c em
kh«ng nh÷ng cã ph-¬ng ph¸p tèt gi¶i hai kiÓu bµi nµy mµ cßn gióp c¸c em cã kÜ
n¨ng nhËn biÕt, so s¸nh, ®èi chiÕu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau ë hai kiÓu bµi, tõ
®ã c¸c em tr¸nh ®-îc nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc x¶y ra. VËy nªn, chóng ta ph¶i cã
ph-¬ng ph¸p khÐo lÐo phï hîp víi qu¸ tr×nh nhËn thøc cña c¸c em, gióp c¸c em
nhÑ nhµng tiÕp thu, kh«ng gß bã, nhí ®-îc s©u s¾c kÜ n¨ng gi¶i.
4/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
VII/ Dù kiÕn kÕ ho¹ch nghiªn cøu
§Ó thùc hiÖn ®-îc môc tiªu cña m×nh ®Ò ra, t«i ®· lËp kÕ ho¹ch vÒ thêi
gian vµ néi dung thùc hiÖn theo tõng b-íc sau:
* B-íc 1: TËp hîp l¹i kÕt qu¶ chÊt l-îng sau khi häc ë mçi kiÓu bµi t«i ®·
lÊy kÕt qu¶ thùc nghiÖm ®èi chiÕu.
* B-íc 2: Tæ chøc chuyªn ®Ò ph-¬ng ph¸p d¹y häc kiÓu bµi 1, ®Ó gi¸o
viªn khèi 3 n¾m vµ truyÒn thô cho tÊt c¶ häc sinh khèi 3.
* B-íc 3: Kh¶o s¸t chÊt l-îng lÊy kÕt qu¶ ë kiÓu bµi 1.
* B-íc 4: Tæ chøc chuyªn ®Ò ph-¬ng ph¸p d¹y – häc kiÓu bµi 2, ®Ó gi¸o
viªn khèi 3 n¾m vµ truyÒn thô cho tÊt c¶ häc sinh khèi 3.
* B-íc 5: Kh¶o s¸t chÊt l-îng lÊy kÕt qu¶ ë kiÓu bµi 1 råi ®èi chiÕu.
* B-íc 6: Cïng gi¸o viªn khèi 3 th¶o luËn ph©n tÝch, so s¸nh sù gièng
nhau vµ kh¸c nhau ë 2 kiÓu bµi ®ã, thèng nhÊt ph-¬ng ph¸p rÌn luyÖn cho
häc sinh, tr¸nh khi gi¶i c¸c em l¹i nhÇm kiÓu bµi 1 víi kiÓu bµi 2.
* B-íc 7: LËp kÕ ho¹ch luyÖn tËp cho tÊt c¶ häc sinh líp 3 luyÖn tËp 2 kiÓu
bµi song song.
* B-íc 8: Kh¶o s¸t chÊt l-îng sau mét thêi gian luyÖn tËp, lÊy kÕt qu¶ ®èi
chiÕu.
* B-íc 9: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, rót ra nh÷ng kinh nghiÖm cho b¶n khi d¹y
häc d¹ng to¸n nµy.
5/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
PhÇn II: Néi dung
I/ C¬ së lÝ luËn:
Qu¸ tr×nh d¹y häc To¸n 3 ph¶i gãp phÇn thiÕt thùc vµo viÖc h×nh thµnh
ph-¬ng ph¸p suy nghÜ, ph-¬ng ph¸p häc tËp vµ lµm viÖc tÝch cùc, chñ ®éng,
khoa häc, s¸ng t¹o cho häc sinh. Cho nªn, gi¸o viªn cÇn tæ chøc ho¹t ®éng häc
tËp th-êng xuyªn t¹o ra c¸c tinh huèng cã vÊn ®Ò, t×m c¸c biÖn ph¸p l«i cuèn häc
sinh tù ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b»ng c¸ch h-íng dÉn häc sinh t×m hiÓu kÜ
n¨ng vÊn ®Ò ®ã, huy ®éng c¸c kiÕn thøc vµ c¸c c«ng cô ®· cã ®Ó t×m ra con
®-êng hîp lÝ nhÊt gi¶i ®¸p tõng c©u hái ®Æt ra trong qua tr×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò,
diÔn ®¹t c¸c b-íc ®i trong c¸ch gi¶i, tù m×nh kiÓm tra l¹i c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t
®-îc, cïng c¸c b¹n rót kinh nghiÖm vÒ ph-¬ng ph¸p gi¶i. Tuy nhiªn, ®Ó tæ chøc
®-îc c¸c ho¹t ®éng häc tËp, gi¸o viªn cÇn x¸c ®Þnh ®-îc: Néi dung to¸n cÇn cho
häc sinh lÜnh héi lµ g×? CÇn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh- thÕ nµo? MÆt kh¸c, néi
dung d¹y gi¶i to¸n ë líp 3 ®-îc s¾p xÕp hîp lÝ, ®an xen vµ t-¬ng hîp víi m¹ch
kiÕn thøc kh¸c, phï hîp víi sù ph¸t triÓn nhËn thøc cña häc sinh líp 3. D¹y häc
gi¶i to¸n cã lêi v¨n lµ mét trong nh÷ng con ®-êng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tr×nh
®é t- duy cña häc sinh. C¸c em biÕt ph¸t hiÖn vµ tù gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, tù nhËn
xÐt so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp, rót ra quy t¾c ë d¹ng kh¸i qu¸t nhÊt ®Þnh.
Tuy nhiªn, gi¸o viªn ph¶i chñ ®éng tæ chøc, h-íng dÉn häc sinh ho¹t
®éng theo chñ ®Ých nhÊt ®Þnh víi sù trî gióp ®óng møc cña gi¸o viªn, cña s¸ch
gi¸o khoa vµ ®å dïng d¹y häc, ®Ó mçi c¸ nh©n häc sinh “ kh¸m ph¸” tù ph¸t
hiÖn vµ tù gi¶i quyÕt bµi to¸n th«ng qua viÖc biÕt thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a kiÕn
thøc míi, víi c¸c kiÕn thøc liªn quan ®· häc, víi kinh nghiÖm cña b¶n th©n. §ã
lµ c¸c c¬ së ®Ó c¸c em häc gi¶i tèt d¹ng to¸n rót vÒ ®¬n vÞ nãi riªng, häc gi¶i
d¹ng to¸n hîp nãi chung.
II/ LÞch sö vÊn ®Ò nghiªn cøu:
Ph-¬ng ph¸p d¹y häc To¸n ë TiÓu häc lµ sù vËn dông c¸c ph-¬ng ph¸p
d¹y häc To¸n nãi chung cho phï hîp víi môc tiªu, néi dung, c¸c ®iÒu kiÖn d¹y
häc. Do ®Æc ®iÓm nhËn thøc cña häc sinh TiÓu häc, trong qu¸ tr×nh d¹y häc
To¸n, gi¸o viªn th-êng ph¶i vËn dông linh ho¹t c¸c ph-¬ng ph¸p trùc quan, thùc
6/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
hµnh, gîi më, vÊn ®¸p, gi¶ng gi¶i,… tïy theo møc ®é ë tõng líp. Tõ tr-íc cho
tíi nay cã kh«ng Ýt c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn ®· tõng nghiªn cøu vÒ viÖc vËn dông
c¸c ph-¬ng ph¸p nµy vµo d¹y c¸c d¹ng to¸n ë c¸c khèi líp. ë líp 3, ch¾c còng cã
nhiÒu ®ång chÝ ®· tõng nghiªn cøu, t×m tßi c¸c ph-¬ng ph¸p, h×nh thøc tæ chøc
d¹y mét d¹ng to¸n, mét kiÓu bµi nµo ®ã. T«i còng vËy, sau nhiÒu n¨m nghiªn
cøu, tÝch lòy , viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm d¹y häc cña m×nh, t«i ®· cã mét Ýt vèn
kinh nghiÖm gi¶ng d¹y ë tÊt c¶ c¸c m«n. Song, giê ®©y, t«i muèn cïng c¸c ®ång
chÝ nghiªn cøu tiÕp víi vÊn ®Ò: “Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt c¸c bµi
to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”. Nh×n l¹i vÒ qu¸ tr×nh d¹y d¹ng to¸n nµy, vÒ
c¬ b¶n th× ai còng thÓ cho r»ng c¸c em dÔ tiÕp thu, dÔ lµm bµi, dÔ nhí, Ýt sai.
Nh-ng ®i s©u h¬n n÷a, theo c¸i nh×n chñ quan cña t«i, víi d¹ng to¸n nµy c¸c em
còng cã nh÷ng nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc nÕu nh- c¸c em kh«ng n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm c¬
b¶n, ph-¬ng ph¸p gi¶i c¬ b¶n cña hai kiÓu bµi trong d¹ng to¸n nµy. NÕu h-íng
dÉn häc sinh tõng kiÓu bµi mét trong mét tiÕt th× c¸c em lµm bµi gÇn nh- theo
khu«n mÉu, Ýt sai sãt. NÕu h-íng dÉn häc sinh luyÖn tËp song song c¶ hai kiÓu
bµi hoÆc häc xong c¶ hai kiÓu bµi råi, c¸c em mµ kh«ng n¾m v÷ng sÏ sai nhÇm
dÔ dµng. §iÒu nµy sÏ x¶y ra víi c¸c em lùc häc trung b×nh, trung b×nh yÕu. Cho
nªn, viÖc nghiªn cøu ph-¬ng ph¸p gióp c¸c em gi¶i tèt d¹ng to¸n nµy ë líp 3 sÏ
ph¶i dÇn tõng b-íc ®-îc kh¾c phôc, ®æi míi, kÝch thÝch häc theo nhËn thøc chñ
®¹o cña häc sinh th× chÊt l-îng míi cao, ph¸t huy tÝnh t- duy, ®éc lËp, s¸ng t¹o ë
tÊt c¶ häc sinh.
III/ Thùc tr¹ng cña d¹y vµ häc:
Trong nhiÒu n¨m theo dâi häc sinh häc To¸n, ®Æc biÖt lµ hai n¨m gÇn
®©y, t«i trùc tiÕp theo dâi c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i to¸n nãi riªng, t«i thÊy c¸c
em cã mét thãi quen kh«ng tèt cho l¾m ®ã lµ: ®äc ®Çu bµi qua loa, sau ®ã gi¶i
bµi to¸n ngay, lµm xong kh«ng cÇn kiÓm tra l¹i kÕt qu¶, cho nªn, khi tr¶ bµi c¸c
em míi biÕt lµ m×nh sai. ®èi víi d¹ng to¸n nµy, khi gi¸o viªn h-íng dÉn xong
kiÓu bµi 1, c¸c em lµm bµi kh¸ tèt, Ýt nhÇm lÉn, nh-ng cßn sai nhiÒu trong tÝnh
to¸n, ®Õn khi d¹y xong kiÓu bµi 2, c¸c em lµm bµi cã phÇn nhÇm lÉn nhiÒu h¬n,
nhiÒu em thùc hiÖn ë c¸c b-íc 2 ®¸ng lÏ lµ phÐp chia th× c¸c em l¹i lµm phÐp
7/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
nh©n ( gièng ë kiÓu bµi 1). ë n¨m häc tr-íc t«i ch-a triÓn khai ph-¬ng ph¸p d¹y
cña m×nh tíi gi¸o viªn d¹y khèi 3, song t«i ®· ®Ó ý, quan s¸t c¸c em lµm bµi ë
líp mçi khi dù giê, th¨m líp, c¸c em ®· cã sù nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc x¶y ra. §Ó
n¾m ®-îc thùc tr¹ng häc sinh líp 3 gi¶i d¹ng to¸n nµy cô thÓ nh- thÕ nµo, t«i ®·
tiÕn hµnh ra hai bµi to¸n, thuéc hai kiÓu bµi cña d¹ng to¸n nµy nh- sau cho c¸c
em lµm bµi trong thêi gian lµ 20 phót ®Ó n¾m ®-îc kÕt qu¶.
*Bµi to¸n 1:
Mét cöa hµng cã 6 bao g¹o chøa ®-îc 36 kg g¹o. Hái 4 bao g¹o nh- thÕ cã
thÓ chøa ®-îc bao nhiªu ki l« gam g¹o?
* Bµi to¸n 2:
Cã 42 lÝt dÇu ®ùng vµo 6 can. Hái cã 84 lÝt dÇu th× cÇn cã bao nhiªu can
nh- thÕ ®Ó ®ùng?
Sau khi chÊm bµi, t«i nhËn thÊy kÕt qu¶ c¸c em lµm bµi nh- sau:
- Cã nhiÒu em lµm ®óng c¶ 2 bµi.
-Mét sè em lµm nhÇm ë b-íc 2 tõ kiÓu bµi 1 sang kiÓu bµi 2 vµ ng-îc l¹i.
- Mét sè em cã tÝnh sai.
- Cßn mét vµi em sai c¶ 2 bµi.
* KÕt qu¶ cô thÓ: 49 häc sinh.
Cuối kỳ 1
Chưa hoàn thành
Hoàn thành
Hoàn thành tốt
20
40%
29
60%
* Nguyªn nh©n cã kÕt qu¶ nh- vËy lµ do phÇn lín c¸c em cßn chñ quan
khi lµm bµi, ch-a nhí kÜ c¸c ph-¬ng ph¸p gi¶i d¹ng to¸n nµy. MÆt kh¸c,
còng cã thÓ lµ c¸c em ch-a ®-îc cñng cè râ nÐt vÒ 2 kiÓu bµi trong d¹ng to¸n
nµy nªn sù sai ®ã kh«ng tr¸nh khái. Con n÷a, ®©y lµ c¸c bµi to¸n ¸p dông rÊt
thùc tÕ mµ c¸c em quªn mÊt ph-¬ng ph¸p thö l¹i nªn kÕt qu¶ ®-a ra rÊt ®¸ng
tiÕc.
IV/ Nh÷ng kinh nghiÖm vµ gi¶i ph¸p chØ ®¹o:
8/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
Muèn cho häc sinh gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ, tr-íc tiªn
chóng ta ph¶i h-íng dÉn c¸c em n¾m ch¾c ®-îc nh÷ng b-íc cÇn thùc hiÖn khi
gi¶i to¸n nãi chung ®·.
1/H-íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph-¬ng ph¸p chung ®Ó gi¶i c¸c
bµi to¸n:
Mçi bµi to¸n c¸c em cã lµm tèt ®-îc hay kh«ng ®Òu phô thuéc vµo c¸c
ph-¬ng ph¸p gi¶i to¸n ®-îc vËn dông ë mçi b-íc gi¶i bµi to¸n ®ã. Cho nªn,
chóng ta cÇn h-íng dÉn häc sinh n¾m ®-îc c¸c b-íc gi¶i bµi to¸n nh- sau:
* B-íc 1: §äc kÜ ®Ò to¸n.
* B-íc 2: Tãm t¾t ®Ò to¸n.
* B-íc 3: Ph©n tÝch bµi to¸n.
* B-íc 4: ViÕt bµi gi¶i.
* B-íc 5: KiÓm tra lêi gi¶i vµ ®¸nh gi¸ c¸ch gi¶i.
Cô thÓ yªu cÇu ®èi víi häc sinh nh- sau:
a/ §äc kÜ ®Ò to¸n: Häc sinh ®äc Ýt nhÊt 3 lÇn môc ®Ých ®Ó gióp c¸c em n¾m
®-îc ba yÕu tè c¬ b¶n. Nh÷ng “ d÷ kiÖn” lµ nh÷ng c¸i ®· cho, ®· biÕt trong ®Çu
bµi, “nh÷ng Èn sè” lµ nh÷ng c¸i ch-a biÕt vµ cÇn t×m vµ nh÷ng “®iÒu kiÖn” lµ
quan hÖ gi÷a c¸c d÷ kiÖn víi Èn sè.
CÇn tËp cho häc sinh cã thãi quen vµ tõng b-íc cã kÜ n¨ng suy nghÜ trªn
c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi to¸n, ph©n biÖt vµ x¸c ®Þnh ®-îc c¸c d÷ kiÖn vµ ®iÒu
kiÖn cÇn thiÕt liªn qua ®Õn c¸i cÇn t×m, g¹t bá c¸c t×nh tiÕt kh«ng liªn quan ®Õn
c©u hái, ph¸t hiÖn ®-îc c¸c d÷ kiÖn vµ ®iÒu kiÖn kh«ng t-êng minh ®Ó diÔn ®¹t
mét c¸ch râ rµng h¬n. Tr¸nh thãi quen xÊu lµ võa ®äc xong ®Ò ®· lµm ngay.
b/ Tãm t¾t ®Ò to¸n: Sau khi ®äc kÜ ®Ò to¸n, c¸c em biÕt l-îc bít mét sè c©u
ch÷, lµm cho bµi to¸n gän l¹i, nhê ®ã mèi quan hÖ gi÷a c¸i ®· cho vµ mét sè ph¶i
t×m hiÖn râ h¬n. Mçi em cÇn cè g¾ng tãm t¾t ®-îc c¸c ®Ò to¸n vµ biÕt c¸ch nh×n
vµo t¾t Êy mµ nh¾c l¹i ®-îc ®Ò to¸n.
Thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch tãm t¾t bµi to¸n, nÕu c¸c em cµng n¾m ®-îc
nhiÒu c¸ch tãm t¾t th× c¸c em sÏ cµng gi¶i to¸n giái. Cho nªn, khi d¹y t«i ®·
truyÒn ®¹t c¸c c¸ch sau tíi häc sinh:
9/19
“Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ”.
* C¸ch 1: Tãm t¾t b»ng ch÷.
* C¸ch 2: Tãm t¾t b»ng ch÷ vµ dÊu.
* C¸ch 3: Tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
* C¸ch 4: Tãm t¾t b»ng h×nh t-îng tr-ng.
* C¸ch 5: Tãm t¾t b»ng l-u ®å.
* C¸ch 6: Tãm t¾t b»ng s¬ ®å Ven.
* C¸ch 7: Tãm t¾t b¨ng kÎ «.
Tuy nhiªn t«i lu«n lu«n h-íng c¸c em chän c¸ch nµo cho hiÓu nhÊt, râ
nhÊt, ®iÒu ®ã cßn phô thuéc vµo néi dung tõng bµi.
c/ Ph©n tÝch bµi to¸n: Sau khi tãm t¾t ®Ò bµi xong, c¸c em tËp viÕt ph©n
tÝch ®Ò bµi ®Ó t×m ra c¸ch gi¶i bµi to¸n. Cho nªn, ë b-íc nµy, gi¸o viªn cÇn sö
dông ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp, thiÕt lËp c¸ch t×m hiÓu, ph©n tÝch bµi
to¸n theo s¬ ®å d-íi d¹ng c¸c c©u hái th«ng th-êng:
- Bµi to¸n cho biÕt g×?
- Bµi to¸n hái g×?
- Muèn t×m c¸i ®ã ta cÇn biÕt g×?
- C¸i nµy biÕt ch-a?
- Cßn c¸i nµy th× sao?
- Muèn t×m c¸i ch-a biÕt ta cÇn dùa vµo ®©u? Lµm nh- thÕ nµo?
H-íng dÉn häc sinh ph©n tÝch xu«i råi tæng hîp ng-îc lªn, tõ ®ã c¸c em
n¾m bµi kÜ h¬n, tù c¸c em gi¶i ®-îc bµi to¸n.
d/ ViÕt bµi gi¶i: Dùa vµo s¬ ®å ph©n tÝch, qu¸ tr×nh t×m hiÓu bµi, c¸c em
sÏ dÔ dµng viÕt ®-îc bµi gi¶i mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Gi¸o viªn chØ viÖc
yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy ®óng, ®Ñp, c©n ®èi ë vë lµ ®-îc, chó ý c©u tr¶ lêi ë
c¸c b-íc ph¶i ®Çy ®ñ, kh«ng viÕt t¾t, ch÷ vµ sè ph¶i ®Ñp.
e/ KiÓm tra lêi gi¶i vµ ®¸nh gi¸ c¸ch gi¶i:
Qua qu¸ tr×nh quan s¸t häc sinh gi¶i to¸n, chóng ta dÔ dµng thÊy r»ng
häc sinh th-êng coi bµi to¸n ®· gi¶i xong khi tÝnh ra ®¸p sè hay t×m ®-îc c©u
tr¶ lêi. Khi gi¸o viªn hái: “ Em cã tin ch¾c kÕt qu¶ lµ ®óng kh«ng?” th× nhiÒu
em lóng tóng. V× vËy viÖc kiÓm tra , ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµ kh«ng thÓ thiÕu khi
10/19
Tải về để xem bản đầy đủ
21 trang
19/01/2025
260
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Giúp các em học sinh lớp 3 giải tốt bài toán liên quan đến rút về đơn vị", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_giup_cac_em_hoc_sinh_lop_3_giai_tot_bai_toan_lien_quan.doc
