SKKN Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá nhằm phát triển thể lực cho học sinh tiểu học
Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước giai đoạn 2010 - 2020, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vị trí của công tác thể dục thể thao đối với thế hệ trẻ, xem đó là động lực quan trọng và khẳng định cần phải có chính sách chăm sóc, giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển hài hoà về thể chất, tinh thần, trí tuệ và đạo đức.
ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN
TRƢỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN TRÃI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“ĐỔI MỚI HÌNH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỂ DỤC
THỂ THAO NGOẠI KHOÁ NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC
CHO HỌC SINH TIỂU HỌC”
Tên tác giả
Lĩnh vực/môn
Cấp học
: Nguyễn Thị Thùy Trang
: Thể dục
: Tiểu học
NĂM HỌC: 2017 – 2018
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước giai đoạn 2010 -
2020, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vị trí của công tác thể dục thể thao
đối với thế hệ trẻ, xem đó là động lực quan trọng và khẳng định cần phải có
chính sách chăm sóc, giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển hài hoà
về thể chất, tinh thần, trí tuệ và đạo đức. Sức khỏe được xem như một bộ phận
cấu thành của nền văn hoá xã hội. Đó là một mặt quan trọng của chất lượng đời
sống, là nguồn tài sản quý báu của mỗi quốc gia, là sản phẩm phản ánh một cách
khách quan thành tựu của nhiều lĩnh vực khoa học, trong đó có sự đóng góp
quan trọng của ngành thể dục thể thao nói chung và giáo dục thể chất nói riêng.
Công tác giáo dục thể chất và hoạt động thể dục thể thao trong trường học
các cấp là một hoạt động giáo dục quan trọng trong sự nghiệp giáo dục và đào
tạo, góp phần thực hiện mục tiêu “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài” cho đất nước, đáp ứng nhu cầu đổi mới sự nghiệp phát triển kinh tế xã
hội của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hoá và hiện đại hoá. Chính vì vậy
hiến pháp nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 1992 có quy định "Chế
độ giáo dục thể chất bắt buộc trong trường học" .
Tại chỉ thị 36 CT/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng về công tác
thể dục thể thao trong giai đoạn mới cũng chỉ rõ: "Thực hiện giáo dục thể chất
trong tất cả các trường học, làm cho việc tập luyện thể dục thể thao trở thành
nếp sống hằng ngày của hầu hết học sinh, sinh viên". Công tác thể dục thể thao
cần coi trọng nâng cao chất lượng giáo dục thể chất trong các trường học, tổ
chức hướng dẫn và vận động đông đảo nhân dân tham gia rèn luyện thân thể
hàng ngày. Giáo dục thể chất trong trường học là thực hiện mục tiêu phát triển
thể chất cho học sinh, sinh viên, góp phần vào việc đào tạo con người phát triển
toàn diện, họ là những người chủ tương lai của đất nước, sứ mệnh lịch sử tương
lai của dân tộc đều trông mong vào thế hệ trẻ. Học sinh Việt Nam ngày nay
đang được sống và học tập dưới một chế độ ưu việt - chế độ Xã hội Chủ nghĩa,
đang thừa hưởng những thành quả vĩ đại của ông cha ta để lại trong sự nghiệp
chiến đấu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, được Đảng và Nhà nước hết sức quan
tâm, chăm sóc. Trong di chúc của Hồ Chủ tịch, Người đã căn dặn: "Bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và cần thiết". Thấm
nhuần lời dạy của Người, thế hệ trẻ Việt Nam trong đó có lực lượng học sinh
các nhà trường phổ thông đang ra sức thi đua học tập, rèn luyện góp phần xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
Trường tôi tiểu học Nguyễn Trãi thuộc quận Thanh Xuân. Tập thể cán bộ,
giáo viên, nhân viên luôn tự hào về trường lớp khang trang, khung cảnh sư
phạm xanh - sạch đẹp. Và càng tự hào hơn bởi nơi đây là ngôi trường có bề dày
truyền thống. Tiếp nối được truyền thống đó, trường chúng tôi ngày càng trưởng
thành, chất lượng giáo dục ngày một nâng cao. Trong những năm qua, với sự
quan tâm của Đảng, chính quyền các cấp, công tác giáo dục thể chất và hoạt
động thể dục thể thao ngoại khoá trong nhà trường đã có sự phát triển vượt trội
so với những năm trước đây. Công tác thể dục thể thao đã và đang góp phần tích
cực nâng cao phát triển thể lực cho học sinh, bên cạnh đó còn giáo dục nhân
cách, đạo đức, lối sống lành mạnh, làm phong phú đời sống văn hoá, tinh thần
cho học sinh. Tuy nhiên hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa của trường vẫn
còn nhiều hạn chế về đội ngũ cán bộ, giáo viên, về nội dung, phương pháp, hình
thức tổ chức... Công tác thể dục thể thao ngoại khoá chưa thực sự có sức hấp
dẫn, các hình thức tổ chức tập luyện ngoại khoá còn đơn điệu, thiếu sinh động,
chưa có sức thu hút người tập. Học sinh chỉ tập trung chơi một số môn thể thao
như cầu lông, đá cầu, bóng đá, bóng rổ…, chủ yếu mang tính tự phát và hoạt
động chủ yếu với hình thức cá nhân và nhóm với số lượng học sinh khiêm tốn.
Đó là lý do tôi lựa chọn vấn đề “Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục
thể thao ngoại khoá nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học ” làm đề
tài nghiên cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
2.1. Mục đích nghiên cứu.
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá khoa
học, hợp lý, sinh động và có sức thu hút đông đảo học sinh của nhà trường tham
gia tập luyện. Từ đó góp phần nâng cao thể lực của học sinh, giúp các em có đủ
sức khoẻ để tham gia có kết quả các hoạt động giáo dục toàn diện của nhà trường
là nguồn vận động viên tham gia các phong trào thể dục thể thao các cấp.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Đổi mới các hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
- Ứng dụng và đánh giá hiệu quả các hình thức tổ chức hoạt động thể dục
thể thao ngoại khoá nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.
3.1. Đối tượng nghiên cứu.
Các hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá nhằm phát
triển thể lực cho học sinh Tiểu học.
2/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
3.2. Phạm vi nghiên cứu.
- Phỏng vấn, khảo sát thực trạng và lựa chọn hình thức tổ chức với 366
người, trong Quận và 330 học sinh của khối 4 và khối 5 Tiểu học.
+ Trong số đó, chúng tôi tiến hành khảo sát thực trạng thể lực 150 học
sinh của khối lớp 5 Tiểu học.
+ Nghiên cứu ứng dụng là 150 học sinh khối lớp 5 Tiểu học bao gồm 73
học sinh nam và 77 học sinh nữ.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp
Phương pháp này được sử dựng với mục đích tham khảo các tài liệu khoa
học, các văn kiện nghị quyết của Đảng, Nhà nước, của ngành thể dục thể thao và
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về định hướng phát triển công tác giáo dục thể chất.
Từ phân tích tiếp thu và sử dụng các thông tin khoa học cần thiết liên quan, tổng
hợp lại thành những vấn đề cơ bản có tính định lượng cần thiết. Tìm hiểu các cơ
sở lý luận về mục tiêu, nhiệm vụ, đường lối phát triển ngành TDTT nói chung
và công tác GDTC trong các trường phổ thông nói riêng
4.2. Phương pháp quan sát sư phạm
- Phương pháp này giúp người nghiên cứu tiếp cận đối với khách thể
nghiên cứu là học sinh Tiểu học.
- Nội dung quan sát gồm hình thức hoạt động, nội dung hoạt động, mật độ
hoạt động trong tuần, trong tháng và thời gian hoạt động trong ngày, số học sinh
tham gia tập luyện, các môn thể thao học sinh thường tập luyện….. Việc quan
sát được thực hiện liên tục trong quá trình nghiên cứu.
4.3. Phương pháp phỏng vấn
Đề tài sử dụng 2 hình thức phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn
gián tiếp (bằng phiếu hỏi). Trong đó phương pháp chính là phỏng vấn bằng
phiếu hỏi.
- Đối tượng phỏng vấn là các đồng chí cán bộ giáo viên trong trường Tiểu
học, một số đồng chí giáo viên dạy thể dục trong quận Thanh Xuân và học sinh
trường Tiểu học nơi tôi công tác.
- Nội dung phỏng vấn xung quanh các vấn đề có liên quan đến mục tiêu
như: Định hướng công tác giáo dục thể chất, các nhận xét về công tác giáo dục
thể chất, phong trào thể dục thể thao, hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá cho
học sinh toàn trường; Nhận thức của học sinh về lợi ích, tác dụng của việc tập
luyện thể dục thể thao, nhu cầu tập luyện thể dục thể thao, sở thích tập luyện của
học sinh đối với các môn thể thao và nguyện vọng của học sinh đối với các hình
thức, nội dung hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá….
3/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
4.4. Phương pháp kiểm tra sư phạm
Để đánh giá hiệu quả ứng dụng các hình thức tổ chức hoạt động thể dục
thể thao ngoại khoá nhằm nâng cao thể lực cho học sinh Tiểu học, trước và sau
thực nghiệm đề tài tiến hành kiểm tra thể lực bằng các test đánh giá xếp loại
nằm trong quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành theo quyết định số
53/QĐ – Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 19/08/2008 bao gồm:
* Nằm ngửa gập bụng (lần/30s).
- Mục đích: Đánh giá sức mạnh bền.
- Yêu cầu dụng cụ: Đệm cao su hoặc ghế băng, chiếu cói, trên cỏ bằng
phẳng, sạch sẽ.
- Yêu cầu kỹ thuật động tác: Người được kiểm tra ngồi chân co 900 ở đầu
gối, hai bàn chân áp sát sàn. Một học sinh, khác hỗ trợ bằng cách hai tay giữ
phần dưới cẳng chân, nhằm không cho bàn chân người được kiểm tra tách ra
khỏi sàn.
- Cách tính thành tích: Mỗi lần ngả người, co bụng được tính một lần.
Tính số lần đạt được trong 30 giây
* Bật xa tại chỗ (cm).
- Mục đích: Đánh giá sức mạnh tốc độ.
- Yêu cầu dụng cụ: Thảm cao su giảm chấn, kích thước 1 x 3 m (nếu
không có thảm có thể thực hiện trên nền đất, cát mềm). Đặt một thước đo dài
làm bằng thanh hợp kim hoặc bằng gỗ kích thước 3 x 0,3m trên mặt phẳng nằm
ngang và ghim chặt xuống thảm (nền đất, cát mềm), tránh xê dịch trong quá
trình kiểm tra.
- Yêu cầu kỹ thuật động tác: Người được kiểm tra đứng hai chân mở rộng
tự nhiên, ngón chân đặt sát mép vạch giới hạn; khi bật nhảy và khi tiếp đất, hai
chân tiến hành cùng lúc. Thực hiện hai lần nhảy.
- Cách tính thành tích: Kết quả đo được tính bằng độ dài từ vạch xuất phát
đến vệt cuối cùng của gót bàn chân (vạch dấu chân trên thảm). Lấy kết quả lần
cao nhất. Đơn vị tính là cm.
* Chạy 30m xuất phát cao (giây).
- Mục đích: Đánh giá sức nhanh và sức mạnh tốc độ.
- Yêu cầu sân bãi, dụng cụ: Đồng hồ bấm giây, đường chạy thẳng có
chiều dài ít nhất 40m, chiều rộng ít nhất 2m. Kẻ vạch xuất phát và vạch đích, đặt
cọc tiêu bằng nhựa hoặc bằng cờ hiệu ở hai đầu đường chạy. Sau đích có khoảng
trống ít nhất 10m để giảm tốc độ sau khi về đích.
- Yêu cầu kỹ thuật động tác: Người được kiểm tra thực hiện tư thế xuất
phát cao, thực hiện một lần.
4/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
- Cách tính thành tích: Thành tích chạy được xác định là giây và số lẻ
từng 1/100giây.
* Chạy con thoi 4 X 10m (giây).
- Mục đích: Đánh giá năng lực phối hợp vận động và sức nhanh của người
tập.
- Yêu cầu sân bãi, dụng cụ: Đường chạy có kích thước 10 x 1,2m bằng
phẳng, không trơn, bốn góc có vật chuẩn để quay đầu, hai đầu đường chạy có
khoảng trống ít nhất là 2m. Dụng cụ gồm đồng hồ bấm giây, thước đo dài, bốn
vật chuẩn đánh dấu bốn góc đường chạy.
- Yêu cầu kỹ thuật động tác: Người được kiểm tra thực hiện tư thế xuất
phát cao. Khi chạy đến vạch 10m, chỉ cần một chân chạm vạch, nhanh chóng
quay 1800 chạy trở về vạch xuất phát và sau khi chân lại chạm vạch xuất phát thì
lại quay trở lại. Thực hiện lặp lại cho đến hết quãng đường, tổng số bốn lần 10m
với ba lần quay. Quay theo chiều trái hay phải là do thói quen của từng người.
Thực hiện một lần.
- Cách tính thành tích: Thành tích chạy được xác định là giây và số lẻ
từng 1/100 giây.
* Chạy 5 phút tuỳ sức (m)
- Mục đích: Để đánh giá năng lực sức bền chung (sức bền ưa khí).
- Yêu cầu sân bãi, dụng cụ: Đường chạy dài ít nhất 52m, rộng ít nhất 2m,
hai đầu kẻ hai đường giới hạn, phía ngoài hai đầu giới hạn có khoảng trống ít
nhất 1m để chạy quay vòng. Giữa hai đầu đường chạy (tim đường) đặt vật chuẩn
để quay vòng. Trên đoạn 50m đánh dấu từng đoạn 5m để xác định phần lẻ quãng
đường (± 5m) sau khi hết thời gian chạy. Thiết bị đo gồm có đồng hồ bấm dây,
số đeo và tích kê ghi số ứng với mỗi số đeo.
- Yêu cầu kỹ thuật động tác: Người được kiểm tra thực hiện tư thế xuất
phát cao (tay cầm một tích kê tương ứng với số đeo ở ngực). Khi chạy hết đoạn
đường 50m, vòng (bên trái) qua vật chuẩn và chạy lặp lại trong thời gian 5 phút.
Khi hết giờ, người được kiểm tra lập tức thả tích kê của mình xuống ngay nơi
chân tiếp đất. Thực hiện một lần.
- Cách tính thành tích: đơn vị đo quãng đường chạy được là mét.
4.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Để khẳng định tính khoa học và đánh giá hiệu quả ứng dụng đổi mới hình
thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá nhằm nâng cao thể lực cho
học sinh Tiểu học , đề tài đã chọn một cách ngẫu nhiên 330 học sinh khối lớp 4,
lớp 5 trường Tiểu học nơi tôi công tác và đã lựa chọn hình thức thực nghiệm
song song.
5/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
Trong quá trình thực hiện, học sinh đều tuân thủ điều kiện sống sinh hoạt
và học tập bình thường.
4.6. Phương pháp toán học thống kê
Các số liệu được xử lý bằng phương pháp toán học thống kê thể dục thể
thao trên máy vi tính theo chương trình phần mềm Microsoft Excel và Szpro
2000 định sẵn để tính các tham số thống kê đặc trưng như:
5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
- Phân nhóm nghiên cứu:
+ Nhóm ngẫu nhiên: 150 học sinh (73 nam + 77 nữ)
+ Nhóm đối chứng: là 150 học sinh (73 nam + 77 nữ)
- Triển khai nghiên cứu:
+ Thời gian nghiên cứu: Là học kỳ II năm học 2017 – 2018
+ Địa điểm nghiên cứu: trường Tiểu học nơi tôi công tác.
- Nội dung nghiên cứu:
+ Nhóm nghiên cứu tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá theo
hình thức đã đổi mới.
+ Nhóm đối chứng hoạt động
Trong quá trình nghiên cứu cả hai nhóm đều tuân thủ các điều kiện sống
và sinh hoạt bình thường.
6/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
B. PHẦN NỘI DUNG
CHƢƠNG 1: CƠSỞLÝ LUẬN VỀ ĐỔIMỚIHÌNHTHỨC TỔCHỨC
HOẠT ĐỘNG THỂ DỤC THỂ THAONGOẠIKHOÁ TRONG NHÀ TRƢỜNG
1.1. Các khái niệm có liên quan
1.1.1. Hình thức tổ chức dạy học
Hình thức tổ chức dạy học là hình thức vận động của nội dung dạy học cụ
thể trong không gian, địa điểm và những điều kiện xác định nhằm thực hiện
nhiệm vụ và mục tiêu dạy học.
Căn cứ vào địa điểm diễn ra quá trình dạy học, các hình thức tổ chức dạy
học được chia thành 02 loại: hình thức tổ chức dạy học trên lớp và hình thức tổ
chức dạy học ngoài lớp.
- Hình thức tổ chức dạy học trên lớp:
+ Hình thức tổ chức dạy học trên lớp là hình thức tổ chức dạy học mà thời
gian học tập được quy định một cách xác định và ở một địa điểm riêng biệt, giáo
viên chỉ đạo hoạt động nhận thức có tính chất tập thể ổn định, có thành phần
không đổi, đồng thời chú ý đến những đặc điểm của từng học sinh để sử dụng
các phương pháp và phương tiện dạy học nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học
sinh nắm vững tài liệu học tập một cách trực tiếp cũng như làm phát triển năng
lực nhận thức và giáo dục học sinh tại lớp.
+ Đặc điểm của hình thức tổ chức dạy học trên lớp là lớp học có thành phần
không đổi trong mỗi giai đoạn của quá trình dạy học, giáo viên chỉ đạo hoạt động
nhận thức của cả lớp, đồng thời chú ý đến những đặc điểm của từng học sinh,
học sinh nắm tài liệu một cách trực tiếp tại lớp.
- Hình thức tổ chức dạy học ngoài lớp:
+ Hình thức tổ chức dạy học ngoài lớp là hình thức tổ chức dạy học trong
đó giáo viên tổ chức, chỉ đạo hoạt động học tập của học sinh ở địa điểm ngoài
lớp học nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh nắm vững, mở rộng kiến thức
thông qua các hoạt động và các mối quan hệ đa dạng từ môi trường học tập.
+ Đặc điểm của hình thức tổ chức dạy học ngoài lớp là hình thức tổ chức
dạy học linh hoạt, cho phép kiến tạo các môi trường học tập đa dạng, kích thích
được hứng thú học tập của học sinh, làm cho việc học tập trong nhà trường gần
hơn với thực tiễn cuộc sống, giúp học sinh có điều kiện để trải nghiệm và thực
hiện phương thức học tập bằng chia sẻ có hiệu quả.
1.1.2. Hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao chính khoá
* Hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao chính khoá có những đặc
7/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
điểm chung của hình thức lớp - bài. Dấu hiệu quan trọng nhất của hình thức lớp
- bài là nhà sư phạm (giáo viên thể dục thể thao, huấn luyện viên) giữ vai trò chủ
đạo, điều khiển trực tiếp tổ chức hoạt động dạy học. Sự tác động tương hỗ giữa
người dạy và người học tạo nên điều kiện sư phạm tốt nhất cho quá trình giáo
dục thể chất.
*Ưu điểm của hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao chính khoá
còn thể hiện ở buổi tập được tiến hành theo kế hoạch học tập chặt chẽ của
trường học, theo thời khoá biểu chung của toàn trường; lớp học gồm một số
lượng học sinh ổn định, cùng lứa tuổi, hoạt động đã liên kết học sinh thành tập
thể. Đó là những điều kiện không kém phần quan trọng để giải quyết có hiệu quả
nhiệm vụ giáo dục - giáo dưỡng trong quá trình giáo dục thể chất. Giờ học thể
dục thể thao được tổ chức phù hợp với những nguyên tắc sư phạm chung, với
những nguyên tắc riêng về giáo dục thể chất.
* Việc tiến hành giờ học thể dục thể thao phải đảm bảo được những yêu
cầu sau:
- Tác động của giờ học phải toàn diện về các mặt giáo dưỡng, giáo dục và
sức khoẻ.
- Hoạt động dạy học và giáo dục phải được thực hiện từ đầu đến cuối giờ
học.
- Trong giờ học cần hết sức tránh khuôn mẫu phương pháp cứng nhắc.
- Đảm bảo bình đẳng trong hoạt động học tập cho tất cả học sinh, đồng
thời chú ý đặc điểm cá nhân người tập.
- Các nhiệm vụ đặt ra trong mỗi giờ học phải thật cụ thể, sao cho có thể
được giải quyết ngay trong giờ học:
* Nhiệm vụ học tập do giáo viên đề ra có thể được thực hiện theo hình
thức tổ chức đồng loạt, hình thức tổ chức nhóm và hình thức tổ chức cá nhân.
- Hình thức tổ chức đồng loạt là hình thức tổ chức mà cả lớp được giao
một nhiệm vụ chung và nhiệm vụ đó lập tức được học sinh thực hiện dưới sự
điều khiển chung của giáo viên.
- Hình thức tổ chức nhóm là hình thức học sinh được chia thành nhóm
nhỏ với các nhiệm vụ khác biệt phù hợp cho mỗi nhóm trong trường hợp này
giáo viên hướng dẫn chủ yếu ở một nhóm, hoặc lần lượt chuyển từ nhóm này
qua nhóm khác.
- Hình thức tổ chức cá nhân là hình thức tổ chức hoạt động mà mỗi học
sinh nhận nhiệm vụ riêng cho mình và thực hiện độc lập. Giáo viên sẽ hướng
dẫn từng người theo sự lựa chọn của mình.
Mỗi hình thức kể trên đều có ưu, nhược điểm. Hình thức tổ chức hoạt
8/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
động của học sinh đồng loạt tạo ra khả năng bao quát và điều khiển hoạt động
của tất cả lớp học nhưng việc đối đãi cá biệt bị hạn chế. Ngược lại, sự hình thành
tổ chức hoạt động nhóm và cá nhân thì khả năng đối đãi cá biệt cho cá nhân
hoặc nhóm cá nhân được tăng cường, nhưng khả năng bao quát toàn bộ học sinh
lại hạn chế. Nói chung, trong các giờ học chính khoá, người ta thường sử dụng
tổng hợp cả ba hình thức tổ chức hoạt động kể trên. Trong phần chuẩn bị, hoạt
động của học sinh thường đồng loạt. Trong phần cơ bản, học sinh tập theo nhóm
hoặc cá nhân. Phần kết thúc thường lại được tổ chức theo hình thức tổ chức
đồng loạt. Việc lựa chọn hình thức thực hiện bài tập trong giờ học tuỳ thuộc vào
nhiệm vụ và tính mới lạ của nội dung học tập.
* Theo xu hướng của nội dung, giờ học thể dục thể thao chính khoá được
chia thành giờ chuẩn bị thể chất chung, giờ học thể thao, giáo dục chuẩn bị thể
chất nghề.
- Giờ học chuẩn bị thể chất chung: Được áp dụng chủ yếu trong các
trường học mẫu giáo, phổ thông, đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp.
Đặc điểm của giờ học loại này là nội dung học tập phong phú, tổng hợp lượng
vận động vừa phải.
- Giờ học thể thao: Áp dụng trong giảng dạy, huấn luyện một môn thể
thao lựa chọn như giờ học điền kinh, thể dục thi đấu,... Các giờ học loại này
được tiến hành theo phương pháp riêng, đặc biệt chú ý tới định mức lượng vận
động và phòng ngừa chấn thương.
- Các giờ học chuẩn bị tính chất nghề nghiệp: được tiến hành cho các đối
tượng thanh thiếu niên và người trưởng thành. Đặc điểm tiêu biểu của nội dung
giờ học loại này là giảng dạy các động tác thực dụng và giáo dục tính chất thể
lực phù hợp với lao động nghề nghiệp.
* Theo đặc điểm hoạt động dạy học, người ta chia giờ học chính khoá
thành các loại: Giờ học tiếp thu nội dung mới, giờ học ôn tập, giờ học kiểm tra
và giờ học tổng hợp.
- Đặc điểm của giờ học tiếp thu nội dung mới là mật độ vận động tương
đối thấp do mất nhiều thời gian cho làm mẫu, giảng giải, sửa chữa lỗi sai.
- Trong giờ học hoàn thiện và ôn tập, mật độ vận động tăng tới mức tối đa.
- Giờ học tổng hợp các nội dung mới, hoàn thiện, củng cố, kiểm tra nội
dung cũ được sử dụng rộng rãi hơn cả trong thực tiễn GDTC.
1.1.3 Hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
* Hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá là hình thức tổ
chức tập luyện tự nguyện nhằm củng cố sức khoẻ, duy trì và nâng cao khả năng
hoạt động thể lực, rèn luyện cơ thể và chữa bệnh, giáo dục các tố chất thể lực và
9/36
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá
nhằm phát triển thể lực cho học sinh Tiểu học
ý chí tiếp thu các kỹ năng kỹ xảo vận động.
Các hình thức tổ chức tập luyện thể dục thể thao ngoại khoá thường có
cấu trúc đơn giản và nội dung hẹp hơn so với hình thức tập luyện thể dục thể
thao chính khoá. Hình thức tập luyện này đòi hỏi ý thức tập luyện, tinh thần độc
lập và sáng tạo cao. Nhiệm vụ cụ thể và nội dung hình thức tập luyện thể dục thể
thao ngoại khoá chủ yếu phụ thuộc vào sở thích và hứng thú cá nhân. Cũng như
hình thức tập luyện thể dục thể thao chính khoá, cấu trúc buổi tự tập phải đảm
bảo cho cơ thể dần dần bước vào hoạt động tạo điều kiện tốt nhất để thực hiện
phần cơ bản và phần kết thúc buổi tập. Người tập thường sử dụng nhiều quy tắc,
thủ thuật đã được giáo viên hướng dẫn trong giờ học chính khoá để định mức
lượng vận động, giúp đỡ và bảo hiểm (khi tập theo nhóm) và tự tổ chức.
* Do nội dung tập luyện ngoại khoá có nét khác biệt nên cách tổ chức tập
luyện có đặc trưng riêng. Theo tính chất hướng dẫn hình thức tập luyện thể dục
thể thao ngoại khoá được chia thành: Các hình thức tổ chức tập luyện cá nhân,
các hình thức tổ chức tập luyện theo nhóm tự nguyện, các hình thức tổ chức tập
luyện theo nhóm có tổ chức.
- Hình thức tổ chức tập luyện cá nhân: Thường được thực hiện dưới dạng
thể dục buổi sáng, thể dục vệ sinh và dạo chơi hàng ngày, các buổi tự tập theo
xu hướng huấn luyện chung và huấn luyện thể thao.
- Hình thức tổ chức tập luyện theo nhóm tự nguyện: Hiệu quả tập luyện
theo nhóm tự nguyện phụ thuộc rất nhiều vào việc lựa chọn chính xác người chỉ
đạo. Người chỉ đạo không những phải có uy tín. Về nhân cách mà còn phải có
kiến thức cơ bản về phương pháp tổ chức tập luyện, hiểu biết luật thi đấu, có
kinh nghiệm tổ chức....
- Hình thức tổ chức tập luyện theo nhóm có tổ chức: Được tiến hành dưới
sự điều khiển của những người làm công tác chuyên môn, thường là các cuộc thi
đấu thể thao, các buổi tập nâng cao sức khoẻ, trong các cơ quan, xí nghiệp, các
ngày hội thể thao....
Các hình thức tập luyện đã nêu là các khâu của quá trình giáo dục thể chất
nên chúng được liên kết với nhau thành chính thể. Cơ sở để liên kết các hình thức
là các nguyên tắc giáo dục thể chất, là hệ thống vừa sức, tăng tiến. Đồng thời, trật
tự liên kết các hình thức tập luyện khác nhau còn phụ thuộc vào xu hướng của
chúng trong các giai đoạn của quá trình giáo dục thể chất nhiều năm; đặc điểm
người tập; chế độ hoạt động cơ bản và điều kiện sinh hoạt của người tập.
1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác giáo dục thể chất.
Trải qua hơn nửa thế kỷ, kể từ khi khai sinh nền thể thao Việt Nam, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã viết "Lời kêu gọi toàn dân tập thể dục". Lời kêu gọi của
10/36
Tải về để xem bản đầy đủ
39 trang
10/02/2025
490
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động thể dục thể thao ngoại khoá nhằm phát triển thể lực cho học sinh tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_doi_moi_hinh_thuc_to_chuc_hoat_dong_the_duc_the_thao_ng.pdf
