SKKN Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh ở Huyện Diễn Châu qua chủ đề Địa lí Công nghiệp lớp 12 THPT

A - ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh toàn cầu hoá đặt ra những yêu

cầu mới đối với người lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu mới cho sự

nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực. Một trong những định hướng

cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm,

kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng

lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học. Đó cũng là những

xu hướng quốc tế trong cải cách phương pháp dạy học (PPDH) ở nhà trường phổ

thông: Chuyển từ học tập trên lớp sang hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt

động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo... (Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp

hành Trung ương (khóa XI) về đổi mới căn bản toàn diện Giáo dục) đã chỉ rõ.

Thông qua những nội dung kiến thức đã học để giúp học sinh tiếp cận với

các hoạt động sản xuất kinh doanh ở địa phương để phát hiện những thế mạnh

cũng như những khó khăn tại địa phương nơi mình sinh sống, đây cũng chính là

cơ sở thực hiện nguyên lý “Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, nhà

trường gắn liền với gia đình và xã hội”.

Qua thực tế khảo sát địa bàn thì việc tổ chức dạy học gắn liền với sản xuất

kinh doanh chưa được nhìn nhận trên góc độ lí luận dạy học, chỉ một số trường

vừa học vừa dạy nghề có gắn với sản xuất kinh doanh nhưng hiệu quả chưa cao.

Những hoạt động sản xuất kinh doanh ở địa phương rất đa dạng nhưng gần như

chưa được giáo viên và nhà trường biết đến. Trong khi đó việc trải nghiệm trên

các lĩnh vực giúp cho quá trình học tập của học sinh trở nên hấp dẫn hơn, sâu sắc

hơn, giúp người học trải nghiệm sáng tạo, góp phần hình thành phẩm chất năng

lực của học sinh; góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân

luồng, cung cấp nhân lực trực tiếp tại địa phương. Với những lí do trên tôi thực

hiện đề tài: “Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh ở Huyện

Diễn Châu qua chủ đề Địa lí Công nghiệp lớp 12 THPT” với mong muốn góp

phần nâng cao chất lượng dạy và học.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu, xây dựng: Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh

tại huyện Diễn Châu qua chủ đề “Địa lí công nghiệp” lớp 12 THPT. Nhằm nâng

cao sự liên hệ giữa lý thuyết với thực tiễn, thực hiện hiệu quả đổi mới phương

pháp dạy học. Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo, tạo tính hứng thú trong

học tập, giúp học sinh được trải nghiệm thực tiễn cuộc sống, góp phần hình thành

một số phẩm chất năng lực của học sinh; góp phần thực hiện giáo dục hướng

nghiệp, định hướng phân luồng, cung cấp nhân lực cho địa phương.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

1

- Tìm hiểu nghiên cứu những vấn đề cốt lõi trong dạy học theo hướng phát

triển năng lực.

- Vận dụng dạy học gắn với thực tiễn ở một số cơ sở sản xuất kinh doanh tại

địa phương qua chủ đề Công nghiệp.

4. Phạm vi nghiên cứu

- Nghiên cứu áp dụng cho học sinh khối 12 tại đơn vị công tác trong năm

học 2018 – 2019 và 2019 -2020.

- Nghiên cứu xây dựng chủ đề dạy học “Địa lí Công nghiệp Việt Nam” bằng

dạy học gắn liền trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương.

- Phạm vi và khả năng nhân rộng cho tất cả các đối tượng học sinh khối 12,

áp dụng cho dạy học đại trà ở tất cả các trường THPT, hay ôn thi ĐHCĐ góp phần

phân luồng học sinh sau THPT.

5. Phương pháp nghiên cứu

Để nghiên cứu đề tài chúng tôi sử dụng các phương pháp sau:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

- Phương pháp quan sát.

- Phương pháp phân tích, tổng hợp.

- Phương pháp thống kê.

6. Điểm mới của đề tài

Đề tài: “Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh ở Huyện Diễn

Châu qua chủ đề Địa lí Công nghiệp lớp 12 THPT” có những điểm mới như

sau:

- Góp phần phát huy tính tích cực của học sinh( Các em thể hiện tinh thần tự

học, tự nghiên cứu, các em được rèn luyện thêm về các kỹ năng giao tiếp; lắng

nghe; trình bày suy nghĩ ý tưởng; hợp tác; đảm nhận trách nhiệm; quản lí thời

gian; tìm kiếm và xử lí thông tin…), tăng cường định hướng phát triển năng lực

của học sinh thông qua vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn; học

sinh có cơ hội được trải nghiệm trên các lĩnh vực khác nhau, từ cơ sở thực tiễn, từ

các tranh ảnh, video, và các nguồn tài liệu khác...

- Giúp người học không chỉ vận dụng kiến thức trải nghiệm thực tế vào bài

học mà qua đó còn khắc sâu được kiến thức, tạo tính hứng thú trong học tập…

- Cũng qua đây các em biết thêm thế mạnh và hạn chế của địa phương trong

quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa, biết rõ hơn về tình hình phát triển công

nghiệp tại nơi mình sinh sống, các em được trực tiếp quan sát, tham gia quy trình

sản xuất một số sản phẩm... từ đó có định hướng tốt hơn cho việc lựa chọn nghề

nghiệp của bản thân.

2

B - NỘI DUNG

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

1.1. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Đổi mới PPDH là một trong những nhiệm vụ quan trọng của đổi mới giáo

dục. Đổi mới phương pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học là vấn đề quan tâm

hàng đầu. Định hướng quan trọng trong đổi mới PPDH là phát huy tính tích cực,

tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó cũng

là xu hướng quốc tế trong cải cách PPDH ở nhà trường phổ thông.

Qua tìm hiểu các đề tài SKKN đã làm của các giáo viên, tôi thấy đã có

nhiều đề tài đề cập đến vấn đề đổi mới PPDH cho học sinh như dạy học chủ đề,

dạy học dự án hay dạy học stem, dạy học trải nghiệm… Trong các công trình

nghiên cứu, sách, bài viết sưu tìm được, ngoài đề tài “ dạy học gắn liền với thực

tiễn sản xuất ở địa phương thông qua bộ môn địa lí và một số chủ đề liên môn”

của tác giả Đặng Đình Kỳ còn lại chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu

về chủ đề dạy học gắn với sản xuất kinh doanh ở địa phương. Đó là "khoảng

trống" về lý luận và thực tiễn đòi hỏi đề tài Sáng kiến phải làm rõ. Kết quả nghiên

cứu của đề tài sẽ có những đóng góp về lý luận và thực tiễn đối với dạy học Địa

lí trong trường THPT hiện nay.

1.2. Cơ sở lí luận

1.2.1. Một số vấn đề chung về dạy học theo chủ đề

1.2.1.1. Khái niệm dạy học theo chủ đề:

Dạy học theo chủ đề là hình thức tìm tòi những khái niệm, đơn vị kiến thức

nội dung bài học… có sự giao thoa tương đồng lẫn nhau, dựa trên cơ sở các mối

liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp

phần của môn học đó làm thành nội dung học trong một chủ đề có ý nghĩa hơn,

thực tế hơn, nhờ đó học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và

vận dụng vào thực tiễn. Tùy theo nội dung chương trình sách giáo khoa hiện nay

mà việc xây dựng chủ đề dạy học hiện nay có thể là:

- Chủ đề dạy học trong một môn học.

- Chủ đề tích hợp liên môn hay chủ đề liên môn.

1.2.1.2. Các bước xây dựng chủ đề dạy học

Để xây dựng một chủ đề dạy học đảm bảo tính khoa học và đáp ứng mục tiêu dạy

học, có thể tiến hành tuần tự theo các bước sau:

Bước 1: Xác định chủ đề.

Bước 2: Xác định mục tiêu cần đạt của chủ đề.

Bước 3: Xây dựng bảng mô tả.

Bước 4: Biên soạn câu hỏi bài tập.

3

Bước 5: Xây dựng kế hoạch thực hiện chủ đề.

Bước 6: Tổ chức thực hiện chủ đề.

Thiết kế tiến trình dạy học:

- Hoạt động khởi động; Hoạt động hình thành kiến thức; Hoạt động luyện

tập; Hoạt động vận dụng; Hoạt động tìm tòi sáng tạo.

Với mỗi hoạt động cần có: Mục đích; Nhiệm vụ học tập của học sinh;

Cách thức tiến hành

1.2.1.3. Tổ chức dạy học chủ đề.

- Xây dựng chủ đề dạy học.

- Biên soạn câu hỏi/bài tập.

- Thiết kế tiến trình dạy học.

Mỗi hoạt động học được thực hiện theo các bước như sau:

+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

+ Thực hiện nhiệm vụ học tập.

+ Báo cáo kết quả và thảo luận.

+ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

Quá trình dạy học mỗi chủ đề được thiết kế thành các hoạt động học của HS dưới

dạng các nhiệm vụ học tập kế tiếp nhau, có thể được thực hiện trên lớp hoặc ở

nhà. HS tích cực, chủ động và sáng tạo trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập

dưới sự hướng dẫn của GV.

1.2.2. Dạy học gắn với trải nghiệm sản xuất kinh doanh

Như chúng ta đã biết hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục

trong đó từng học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc

trong xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển

tình cảm, đạo đức, các kỹ năng và tích luỹ kinh nghiệm riêng của cá nhân. Trải

nghiệm sáng tạo là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong

kế hoạch giáo dục cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng, mỗi hoạt

động này mang tính tổng hợp của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng

khác nhau.

Bằng hoạt động trải nghiệm của bản thân, mỗi học sinh vừa là người tham

gia, vừa là người kiến thiết và tổ chức các hoạt động cho chính mình nên học sinh

không những biết cách tích cực hoá bản thân, khám phá bản thân, điều chỉnh bản

thân mà còn biết cách tổ chức hoạt động, tổ chức cuộc sống và biết làm việc có

kế hoạch, có trách nhiệm. Hoạt động trải nghiệm không đơn thuần tại các cơ sở

thực tiễn mà có thể trải nghiệm trên nhiều phương tiện khác nhau.

4

1.2.2.1. Khái niệm về hoạt động sản xuất kinh doanh

Hoạt động sản xuất, kinh doanh được hiểu như là quá trình tiến hành các

công đoạn từ việc khai thác sử dụng các nguồn lực sẵn có trong nền kinh tế để sản

xuất ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ nhằm cung cấp cho nhu cầu thị trường và

thu được lợi nhuận.

1.2.2.2. Các hình thức dạy học, tổ chức hoạt động trải nghiệm với sản xuất kinh

doanh.

a. Khai thác, sử dụng tài liệu về sản xuất kinh doanh để tiến hành bài học

* Mô tả hình thức:

Theo phương án này, việc dạy học môn Địa lí với định hướng gắn với hoạt

động giáo dục kinh doanh tại địa phương được thực hiện hoàn toàn trên lớp học.

Ở đây chủ yếu khai thác và sử dụng tài liệu về sản xuất, kinh doanh trong quá

trình thực hiện nội dung dạy học trên lớp.

* Tiến trình

- Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề

để lựa chọn nội dung day học, lập kế hoạch dạy học. Ở đây, mục đích chính là

sưu tầm, thu thập các tư liệu, số liệu, sự phát triển của ngành nghề sản xuất kinh

doanh của địa phương tại các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ. GV có thể thực

hiện hoặc hướng dẫn học sinh và giao cho một số nhóm thực hiện để báo cáo kết

quả trên lớp.

- Tổ chức dạy học trên lớp, chú ý đến hoạt động học để học sinh được tiếp

thu, vận dụng và thảo luận những vấn đề liên quan đến sản xuất và kinh doanh

của địa phương.

- Giao nhiệm vụ cho học sinh tự tìm hiểu một số vấn đề của cơ sở sản xuất

kinh doanh tại địa phương và mở rộng cho ngành nghề khác.

- Họp tổ sinh hoạt chuyên môn, rút kinh nghiệm bài học.

* Một số lưu ý

Giáo viên cần xác định mức độ liên hệ, sử dụng tư liệu trong bài học để lựa

chọn thích hợp. Vì thời gian trên lớp có hạn nên GV và HS phải chủ động chuẩn

bị trước các tư liệu về sản xuất kinh doanh của cơ sở địa phương.

b. Tiến hành bài học tại cơ sở sản xuất kinh doanh.

* Mô tả hình thức

- Giáo viên cần chọn những bài, nội dung phù hợp mà có thể thực hiện được

tại cơ sở sản xuất kinh doanh.

* Tiến trình

- Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề,

và liên hệ để khảo sát cơ sở sản xuất/kinh doanh, từ đó lập kế hoạch dạy học.

5

* Một số lưu ý

Với phương án này, khâu chuẩn bị rất quan trọng. Một mặt giáo viên phải

làm việc trước với cơ sở để chuẩn bị báo cáo viên, phương tiện dạy học; một mặt,

giáo viên phải hướng dẫn học sinh chuẩn bị đọc trước bài ở nhà và những việc

cần làm khi thăm quan học tập tại cơ sở.

b. Tổ chức tham quan học tập tại cơ sỏ sản xuất kinh doanh

* Mô tả hình thức

Giáo viên dặn dò HS trước khi tổ chức thăm quan học tập tại cơ sở sản xuất

kinh doanh. Khi hướng dẫn học sinh thăm quan, học tập tại cơ sở, ngoài các nội

dung thăm quan thông thường, giáo viên phải hướng học sinh liên hệ các hoạt

động ở cơ sở với những nội dung đã học. Qua đó vừa giúp học sinh hiểu rõ hơn

nội dung học tập vừa thấy được ý nghĩa của việc học tập môn học.

* Tiến trình

- Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề.

Liên hệ để khảo sát cơ sở sản xuất/kinh doanh, từ đó lập kế hoạch giáo dục/dạy

học.

- Thực hiện hoạt động giáo dục/dạy học tại cơ sở giáo dục theo kế hoạch.

- Sinh hoạt chuyên môn thông qua NCBH.

* Một số lưu ý

Giáo viên nên sắp xếp giờ thăm quan trải nghiệm hợp lý.

c. Sử dụng cơ sở sản xuất, kinh doanh để tổ chức hoạt động giáo dục khác.

Khai thác và sử dụng tư liệu về sản xuất, kinh doanh để tổ chức triển lãm,

xây dựng các chuyên đề học tập.

* Mô tả hình thức

Với phương án này, GV hướng dẫn phân công học sinh khai thác và sử

dụng tư liệu về sản xuất, kinh doanh thông qua tổ chức triển lãm, xây dựng các

chuyên đề học tập. Qua đó vừa giúp học sinh hiểu rõ hơn nội dung học tập vừa

thấy được ý nghĩa của việc học tập môn học.

* Tiến trình

- Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề.

Liên hệ để khảo sát cơ sở sản xuất/kinh doanh, từ đó lập kế hoạch giáo dục/dạy

học giao cho học sinh, nhóm học sinh thực hiện ngoài giờ học.

- Tổ chức triển lãm hoặc báo cáo kết quả hoạt động của học sinh thông qua

các buổi sinh hoạt lớp, chuyên đề hoặc câu lạc bộ học tập.

- Sinh hoạt chuyên môn, rút kinh nghiệm.

6

* Một số lưu ý

Giáo viên nên liên hệ cơ sở sản xuất, kinh doanh, hướng dẫn các em cách

thu thập tư liệu học tập.

d. Giáo dục hướng nghiệp về ngành nghề sản xuất, kinh doanh ở địa phương.

* Mô tả hình thức

- Theo phương án này, những nội dung dạy học về ngành nghề sản xuất,

kinh doanh ở địa phương để hướng nghiệp cho học sinh được học tại trường hoặc

thực hiện tại cơ sở sản xuất kinh doanh.

* Tiến trình

- Tổ chức dạy học trên lớp, hoặc tại cơ sở sản xuất kinh doanh, chú ý đến

hoạt động học để học sinh được tiếp thu, vận dụng và thảo luận những vấn đề liên

quan đến nghề nghiệp, tương lai nghề nghiệp sản xuất và kinh doanh của địa

phương, giúp các anh có ý thức chọn nghề nghiệp sau khi học xong ở phổ thông.

- Giao nhiệm vụ cho học sinh tự tìm hiểu một số vấn đề của cơ sở sản xuất

kinh doanh tại địa phương và mở rộng cho ngành nghề khác.

1.2.2.3. Ý nghĩa của việc dạy học gắn liền trải nghiệm sản xuất kinh doanh ở địa

phương.

Góp phần đẩy mạnh, hướng dẫn hoạt động nhận thức cho học sinh. Các yếu

tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh sử dụng trong dạy học, giáo dục đều góp

phần nâng cao tính trực quan giúp người học mở rộng khả năng tiếp cận với đối

tượng, hiện tượng liên quan đến bài học.

Giúp học sinh phát triển kỹ năng học tập, tự chiếm lĩnh kiến thức. Các thành

tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh là phương tiện quan trọng giúp học sinh rèn

một số kỹ năng học tập như kỹ năng quan sát, thu thập, xử lý thông tin qua đó tự

chiếm lĩnh kiến thức cần thiết thu được trong quá trình tiếp cận với sản xuất, kinh

doanh; kỹ năng vận dụng kiến thức đã học để giải thích những hiện tượng, sự vật có

trong các thành tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Kích thích hứng thú nhận thức của học sinh. Trong quá trình tiếp cận với

các thành tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh theo sự hướng dẫn của giáo viên,

các hiện tượng sự vật, các giá trị ẩn chứa trong sản xuất, kinh doanh sẽ được học

sinh tìm hiểu. Những điều tưởng như quen thuộc sẽ trở nên hấp dẫn hơn, sống

động hơn và học sinh sẽ có hứng thú với chúng, từ đó học sinh có được động cơ

học tập đúng đắn, trở nên tích cực và phấn đấu tiếp nhận kiến thức mới cũng như

có thái độ và hành vi thân thiện.

Phát triển trí tuệ của học sinh. Trong quá trình học tập, trí tuệ của học sinh

được phát triển nhờ sự tích cực hóa các mặt khác nhau của hoạt động tư duy, nhờ

việc tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển khác nhau của hoạt động

tâm lí: tri giác, biểu tượng, trí nhớ…. Cho học sinh tiếp cận các thành tố của hoạt

7

động sản xuất, kinh doanh đúng mục đích, đúng lúc với những phương pháp dạy

học phù hợp, với sự hướng dẫn chi tiết mang tính định hướng, kích thích tư duy,

giáo viên sẽ giúp học sinh phát triển khả năng quan sát, khả năng xử lý thông tin,

khả năng phân tích, tổng hợp và so sánh, qua đó phát triển trí tuệ của các em.

Giáo dục nhân cách học sinh. Tiến hành nghiên cứu quá trình thực tiễn sản

xuất một cách nghiêm túc, kỹ lưỡng cũng chính là rèn cho các em tác phong làm

việc nghiêm túc, khoa học.

Phát triển một số kỹ năng mềm ở học sinh

- Kỹ năng giao tiếp; Kỹ năng lắng nghe tích cực; Kĩ năng trình bày suy nghĩ

ý tưởng; Kỹ năng hợp tác; Kỹ năng tư duy phê phán; Kỹ năng đảm nhận trách

nhiệm; Kỹ năng đặt mục tiêu; Kỹ năng quản lí thời gian; Kỹ năng tìm kiếm và xử

lí thông tin.

1.3. Cơ sở thực tiễn

1.3.1. Khái quát về địa bàn và mẫu phiếu khảo sát

Diễn Châu là một huyện ven biển thuộc tỉnh Nghệ An. Phía Nam giáp

huyện Nghi Lộc, Phía Bắc giáp huyện Quỳnh Lưu, phía Tây giáp huyện Yên

Thành, phía Đông giáp Biển Đông. Huyện Diễn Châu có diện tích 30500 ha, dân

số 273 556 người (2017). Diễn Châu hiện có 37 đơn vị hành chính gồm 1 thị trấn,

36 xã, số trường THPT trên toàn huyện là 8 trường.

Để tìm hiểu thực trạng dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh tại

địa phương ở các trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An,

chúng tôi tiến hành khảo sát 22GV và 300 HS lớp 12 tại 05 trường THPT (Nguyễn

Xuân Ôn, Diễn Châu 2, Diễn Châu 3 Diễn Châu 4, Diễn Châu 5) từ tháng 4 /2018

bằng nhiều phương pháp nghiên cứu như: nghiên cứu lí luận, điều tra bằng bảng

hỏi, thống kê toán học để xử lí số liệu.

Bảng 1.1: Phân bố phiếu điều tra GV và HS tại địa bàn huyện Diễn Châu

TT Trường THPT

Số lượng GV Tỉ lệ %

Số lượng HS Tỉ lệ %

1

2

3

4

5

Nguyễn Xuân Ôn

Diễn Châu 2

Diễn Châu 3

Diễn Châu 4

Diễn Châu 5

4

5

18.18

22.73

18.18

22.73

18.18

100%

70

65

23.33

21.67

26.66

16.67

11.67

100%

4

80

5

50

4

35

Tổng số

22

300

1.3.2. Kết quả khảo sát thực trạng dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh

doanh tại địa phương trong dạy học Địa lí

8

1.3.2.1. Kết quả điều tra từ GV

Bảng 1.1. Kết quả điều tra thực trạng phát triển dạy học chủ đề gắn liền với sản

xuất kinh doanh tại địa phương

Tỉ lệ lựa chọn (%)

TT

Câu hỏi

Rất cần

thiết

Không

cần thiết

Cần thiết

Việc rèn luyện năng lực, kĩ

năng thực hành sản xuất kinh

doanh cho học sinh có cần thiết

hay không?

95%

5%

0%

1

Thầy (cô) có thường xuyên tổ Thường

chức hoặc hướng dẫn cho học xuyên

Thỉnh thoảng

Không bao

giờ

sinh dạy học chủ đề gắn liền

với sản xuất kinh doanh tại địa

phương hay không?

3.2%

40.1%

56.7%

2

3

Thầy (cô) chọn hình thức nào Kiểm tra Dạy kiến thức Chuẩn bị bài

để tổ chức dạy học chủ đề cho đánh giá

học?

mới

ở nhà

16,7%

27,7%

55,6%

Phương pháp hoặc kĩ thuật dạy PP dạy PP dạy học giải PP bàn tay

học nào được sử dụng dạy chủ học theo

quyết vấn đề

nặn bột

4

đề?

dự án

28%

65.7%

6.3%

Thái độ của HS khi được Rất hứng

Hứng thú

Không hứng

hướng dẫn dạy học chủ đề?

thú

5

15%

38%

47%

1.3.2.2. Kết quả điều tra từ HS

Bảng 1.2. Kết quả điều tra năng lực học tập chủ đề của học sinh THPT

Tỉ lệ lựa chọn (%)

TT

Câu hỏi

Rất quan

Không quan

Quan trọng

trọng

Em đánh giá

như thế nào về

vai trò của việc

học tập chủ đề

gắn liền với sản

1

89%

11%

0%

9

xuất kinh doanh

hiện nay?

Ngoài giờ học

trên lớp em đã

giành bao nhiêu

thời gian tìm

hiểu về ứng

dụng của các

kiến thức được

học?

Thường xuyên Thỉnh thoảng

Không bao giờ

2

3

25%

64.7%

10,3%

Em có thực hiện

kế hoạch học

tập đã đề ra khi

học tập 1 chủ đề

không?

Không có kế

Có

Không

14.5%

hoạch

53 %

32.5%

Cảm nhận lĩnh hội kiến thức trong quá trình học tập chủ đề

Mức

độ

Gặp rất nhiều

khó khan

Gặp nhiều khó

Gặp ít khó

Không gặp khó

khăn

Số

lượng

221

148

31

0

Tỷ lệ

%

55.25%

37%

7.75%

0%

1.3.3. Đánh giá thực trạng phát triển dạy học chủ đề gắn liền sản xuất kinh

doanh tại địa phương trong dạy học Địa lí ở các trường THPT tại huyện Diễn

Châu, Nghệ An.

Qua bảng số liệu trên, chúng tôi có một số đánh giá như sau:

- Việc phát triển dạy học chủ đề gắn liền sản xuất kinh doanh tại địa phương

cho HS hiện nay rất được quan tâm để thực hiện. Tất cả 95% GV được khảo sát

đều chọn phướng án “rất cần thiết” và 5% chọn phương án “cần thiết” để dạy học

chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh cho HS.

- Về mức độ thường xuyên tổ chức hoạt động dạy học chủ đề gắn liền sản

xuất kinh doanh tại địa phương: Có 40.1% GV được khảo sát cho là thỉnh thoảng

có tổ chức dạy học gắn với sản xuất kinh doanh tại địa phương. Có đến 56.7%

GV chưa bao giờ tổ chức các hoạt động dạy học gắn với sản xuất kinh doanh tại

địa phương, và chỉ có 3.2% GV là thường xuyên tổ chức hoạt động này cho HS.

Nhìn chung số giáo viên có thái độ tích cực phần lớn đơn thuần là việc xây dựng

10

làm sao chỉ truyền đạt hết kiến thức cho học sinh nắm được mà không cần quan

tâm đến bất cứ nội dung nào khác.

- Về thái độ của học sinh khi được hướng dẫn dạy học chủ đề dạy học: có 38%

hứng thú, 15% rất hứng thú, có tới 47% không hứng thú, điều này cho thấy cần

phải thay đổi phương pháp và hình thức tổ chức dạy học chủ đề, để tạo hứng thu

say mê học tập cho người học.

- Cảm nhận lĩnh hội kiến thức trong quá trình học tập chủ đề có tới 55,25%

gặp rất nhiều khó khăn; 37% gặp nhiều khó khăn và 7.75% gặp ít khó khăn. Tuy

rằng các em nhận thức được kiến thức lĩnh hội có ý nghĩ quan trọng trong cuộc

sống song việc việc học tập các chủ gặp nhiều khó khăn. Điều đó cho thấy học

sinh chưa làm quen nhiều với chủ đề dạy học, và còn rất lúng túng với các dạng

bài tập “mở” khi đọc hiểu để trả lời câu hỏi hoặc vận dụng kiến thức để giải quyết

các vấn đề thực tiễn.

Do vậy, qua nghiên cứu, thể hiện thành công dạy học chủ đề ở đơn vị công

tác tôi muốn chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc đổi mới xây dựng chủ đề dạy

học qua chủ đề “ Địa lí Công nghiệp Việt Nam” trong chương trình Địa lí 12

thông qua hoạt động dạy học gắn liền với sản xuất kinh doanh, đồng thời hướng

nghiệp tư vấn về các ngành nghề liên quan như công nghiệp chế biến lương thực

thực phẩm nói riêng, công nghiệp nói chung.

CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC “ĐỊA LÍ CÔNG NGHIỆP

– LỚP 12 THPT” GẮN LIỀN VỚI TRẢI NGHIỆM SẢN XUẤT KINH

DOANH TẠI HUYỆN DIỄN CHÂU

2.1. Xác định mối liên hệ nội dung bài học với sản xuất, kinh doanh tại địa

phương:

Hiện nay ngành Công nghiệp Chế biến lương thực thực phẩm đang dược cả

nước nói chung và Huyện Diễn Châu nói riêng chú trọng phát triển. Đặc biệt các

ngành thuộc nhóm chế biến thực phẩm, chế biến thủy sản.

- Cơ sở trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương (Huyện Diễn Châu, tỉnh

Nghệ An)

+ Cơ sở chế biến kinh doanh hải sản Hùng Châu Diễn Ngọc.

+ Cơ sở chế biến kinh doanh hải sản Tuấn Oanh- xã Diễn Ngọc

2.2. Phương tiện và học liệu cho phương án tổ chức dạy học:

* Đối với giáo viên.

Bước 1: Khảo sát cơ sở.

- Tên cơ sở: Cơ sở chế biến kinh doanh thủy hải sản Hùng Châu- xã Diễn Ngọc

Huyện Diễn Châu– Tỉnh Nghệ An

11