SKKN Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
Trong công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, Đảng chủ trương thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hóa để đưa đất nước ta, dân tộc ta vĩnh viễn thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp vào năm 2020, xứng đáng sánh vai với các cường quốc năm châu. Sự thành công của sự nghiệp trọng đại đó tùy thuộc vào công tác đào tạo nguồn nhân lực, vào sự nghiệp “trồng người”.
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
A. PHẦN ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Trong công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, Đảng chủ
trương thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hóa để đưa đất nước ta, dân tộc ta
vĩnh viễn thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, đưa nước ta cơ bản trở thành một nước
công nghiệp vào năm 2020, xứng đáng sánh vai với các cường quốc năm châu.
Sự thành công của sự nghiệp trọng đại đó tùy thuộc vào công tác đào tạo nguồn
nhân lực, vào sự nghiệp “trồng người”. Do đó, Đảng ta đã xác định: “Cùng với
khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo phải thật sự là quốc sách hàng đầu”.
Bối cảnh đó đặt ra cho ngành giáo dục, đội ngũ thầy cô giáo, cán bộ quản lý và
mỗi nhà trường trách nhiệm rất nặng nề: "dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp
tục thi đua dạy tốt, học tốt" để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Trong
việc thực hiện sứ mệnh nặng nề và cao cả đó, mỗi trường học phải là một tập thể
đoàn kết phấn đấu nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và chất lượng dạy học
đích thực, đào tạo thế hệ trẻ thành những công dân yêu nước, có văn hoá, có
trình độ kiến thức, kỹ năng khoa học, có ý chí, hoài bão vươn lên không cam
chịu nghèo hèn, làm giàu cho đất nước và cho bản thân. Để làm được điều đó,
mỗi trường học phải xây dựng cho được môi trường sư phạm tích cực, thân
thiện: Thân thiện giữa thầy với trò, thân thiện giữa trò với trò, thân thiện giữa
nhà trường với cộng đồng bằng cách điều chỉnh hành vi văn hóa của mỗi cá
nhân thông qua quy tắc ứng xử văn hóa. Bởi môi trường văn hoá trong nhà
trường có ảnh hưởng vô cùng to lớn đối với chất lượng cuộc sống và hiệu quả
của mọi hoạt động trong nhà trường. Sự phát triển của trẻ em đặc biệt là lứa tuổi
tiểu học từ 6 đến 11 tuổi chịu ảnh hưởng rất lớn của môi trường văn hoá xã hội
nơi các em lớn lên. Môi trường văn hóa lành mạnh là điều kiện tiên quyết để đào
tạo thế hệ trẻ trở thành những công dân tốt có tài năng, đạo đức. Nếu môi trường
này thiếu văn hoá thì không thể làm được chức năng truyền tải những giá trị
kiến thức nhân văn cho thế hệ trẻ.
Tuy nhiên, thực tế trong giáo dục hiện nay chúng ta coi trọng dạy chữ mà
lơ là việc dạy người; coi trọng số lượng hơn là chất lượng dẫn đến một số vụ
việc đáng tiếc xảy ra liên quan đến giá trị văn hóa, đạo đức. Điều đó cảnh báo
về sự suy giảm đạo đức của một bộ phận nhỏ trong giáo viên, học sinh, cha mẹ
học sinh và làm ảnh hưởng đến môi trường giáo dục trong nhà trường, làm giảm
uy tín, chất lượng giáo dục.
Vì vậy, xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học là hết sức cần
thiết. Nó là nền tảng, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của nhà trường. Việc
xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học có thành công hay không là
do sự đoàn kết, hợp tác của mỗi thành viên trong nhà trường.
1/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
Xuất phát từ những lí do trên và kinh nghiệm của bản thân, tôi chọn
nghiên cứu đề tài: “Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường
Tiểu học” với mong muốn nghiên cứu tổng kết rút kinh nghiệm; tìm ra những
vấn đề cần giải quyết và xác định những biện pháp để xây dựng quy tắc ứng
xử văn hóa trong trường học nhằm trao đổi kinh nghiệm trong công tác quản lý
chỉ đạo tại nhà trường, giúp cho việc thực hiện nhiệm vụ năm học 2017 - 20178
đạt kết quả cao.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và tìm hiểu thực tế để có biện pháp xây
dựng quy tắc ứng xử văn hoá trong trường tiểu học nhằm tạo điều kiện cho nhà
trường phát triển.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nâng cao nhận thức cho cán bộ - giáo viên - nhân viên - học sinh - cha mẹ học
sinh nhà trường ý thức được sự cần thiết phải xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa.
Thay đổi quan niệm, cách nghĩ, thói quen của mọi thành viên trong nhà
trường theo hướng tích cực.
Mong muốn cho nhà trường phát triển bền vững, tạo được lòng tin yêu
của học sinh, cha mẹ học sinh, xã hội. Hướng tới xây dựnng nhà trường thành
một trung tâm văn hóa, giáo dục rèn luyện con người về lý tưởng, phẩm chất, nhân
cách, lối sống.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Công tác tổ chức xây dựng quy tắc ứng xử văn
hóa ở trường tiểu học.
- Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa
ở trường tiểu học.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu và khảo sát thực trạng công tác xây dựng quy tắc ứng xử
văn hóa ở trường tiểu học nơi đang công tác
- Các biện pháp được đề xuất nhằm phục vụ cho hoạt động xây dựng quy
tắc ứng xử văn hóa ở trường tiểu học.
-Thực nghiệm xây dựng các biện pháp và kế hoạch xây dựng quy tắc
ứng xử văn hóa ở trường tiểu học.
6. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: phương pháp dùng làm cơ sơ để
phân tích tầm quan trọng và công tác xây dựng môi trường văn hoá trong trường
tiểu học.
2/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
- Phương pháp điều tra thực trạng: trò chuyện, trao đổi, khảo sát, điều
tra giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh.
- Phương pháp phân tích thực trạng
- Phương pháp tổng hợp thống kê
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
7. Kế hoạch và thời gian nghiên cứu
Triển khai nghiên cứu từ tháng 9 năm 2017 đến hết tháng 4 năm 2018.
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài các phần Mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệụ tham
khảo, sáng kiến gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở khoa học có liên quan đến đề tài.
Chương 2: Thực trạng xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường tiểu học.
Chương 3: Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường tiểu học.
3/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
B. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.1.1. Xây dựng
Trước tiên ta cần hiểu nghĩa của từ " xây dựng" là gì?
Theo từ điển Tiếng Việt - Viện ngôn ngữ học : Xây dựng được hiểu theo 2 nghĩa
như sau:
- "Xây dựng" là động từ chỉ hành động làm nên công trình kiến trúc theo
một kế hoạch nhất định như: xây dựng nhà cửa hay làm cho hình thành một
chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hoá theo một phương hướng nhất
định như: xây dựng đất nước hoặc tạo ra, sáng tạo ra cái có giá trị tinh thần, có
ý nghĩa trừu tượng như :xây dựng cơ đồ, xây dựng những ước mơ.
- "Xây dựng" cũng còn được hiểu theo nghĩa là tính từ chỉ thái độ, ý kiến
có thiện ý, nhằm mục đích làm cho tốt hơn ví dụ: phê bình trên tinh thần xây
dựng.
1.1.2. Quy tắc ứng xử
Quy tắc ứng xử bao gồm các quy định nhằm điều chỉnh các hành vi ứng
xử, là thái độ, là hành động của cá nhân trong mối quan hệ với các chủ thể khác
ở bên trong và ngoài tổ chức. Đây thực chất là các hành vi ứng xử được tổ chức
mong đợi đạt được trong tương lai và theo kế hoạch của mình. Ngoài ra, các
hành vi ứng xử này cũng là các hành vi được chấp nhận bởi tổ chức, quy định
pháp luật, bởi chính các cá nhân hoặc các yếu tố khác. Nói cách khác, các hành
vi ứng xử mong đợi hoặc được chấp nhận chính là một phần của văn hóa mà tổ
chức đó đang hướng tới. Như vậy, hành vi ứng xử mà chúng ta nói ở đây sẽ là
các hành vi ứng xử mang tính văn hóa, văn minh, và được thừa nhận trong phạm
vi rộng lớn hơn là mong muốn của chủ thể xây dựng lên bộ quy tắc ứng xử.
Việc xây dựng và áp dụng bộ quy tắc ứng xử trong nhà trường rất được
coi trọng nhằm mục đích điều chỉnh các hành vi ứng xử cá nhân nhằm phục vụ
cho các mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Đối với mỗi nhà trường quy tắc ứng xử được coi là một công cụ quản lý,
một bộ tiêu chí, chuẩn mực về hành vi và cách ứng xử của cán bộ, giáo viên,
nhân viên. Quy tắc ứng xử giúp nhà trường hướng tới xây dựng được môi
trường văn hóa của mình, tạo nên sự khác biệt và đảm bảo cho phát triển bền
vững của nhà trường.
1.1.3. Văn hóa
4/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
Nghĩa ban đầu của văn hóa trong tiếng Hán là những nét xăm mình qua
đó người khác nhìn vào để nhận biết và phân biệt mình với người khác, biểu thị
sự quy nhập vào thần linh và các lực lượng bí ấn của thiên nhiên, chiếm lĩnh
cách biểu thị chung của hai khái niệm văn trị và giáo hóa.
khắp nơi chính là cách hiểu này. Một cách hiểu thông thường khác: văn hóa là
được tiếp nhận...Vì thế chúng ta nói một người nào đó là văn hóa cao, có văn
hóa hoặc văn hóa thấp, vô văn hóa.
Văn hóa là bao gồm tất cả những sản phẩm của con người, và như vậy,
văn hóa bao gồm cả hai khía cạnh: khía cạnh phi vật chất của xã hội như ngôn
ngữ, tư tưởng, giá trị và các khía cạnh vật chất như nhà cửa, quần áo, các
phương tiện, v.v... Cả hai khía cạnh cần thiết để làm ra sản phẩm và đó là một
phần của văn hóa.
Nói tới văn hoá là nói tới "Hệ thống những giá trị chi phối cách ứng xử và
sự giao tiếp". Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói "Văn hoá là hiểu biết, hiểu
biết làm người xử sự, xử thế với bản thân, gia đình, xã hội, thiên nhiên là đẹp đẽ
nhất của văn hoá".
Có nhiều định nghĩa khác nhau về văn hóa, mỗi định nghĩa phản ánh một
cách nhìn nhận và đánh giá khác nhau. Tuy được dùng theo nhiều nghĩa khác
nhau, nhưng suy cho cùng, khái niệm văn hóa bao giờ cũng có thể quy về hai cách
hiểu chính theo quan điểm của tổ chức UNESCO đưa ra năm 2002 là: theo nghĩa
hẹp và theo nghĩa rộng như sau:
- Văn hóa hiểu theo nghĩa rộng là một tổng thể các đặc trưng diện mạo về
tinh thần, vật chất, tri thức, tinh cảm, khắc hoạ lên bản sắc của một cộng đồng,
gia đinh, xã hội. Văn hóa không chỉ bao gồm nghệ thuật văn chương mà cả
những lối sống, những quyền cơ bản của con người, những truyền thống tín
ngưỡng.
- Văn hóa hiểu theo nghĩa hẹp: là một tổng thể những hệ thống biểu trưng
(kí hiệu) chi phối cách ứng xử và giao tiếp trong một cộng đồng khiến cộng
đồng ấy có đặc thù riêng. Văn hóa bao gồm hệ thống những giá trị để đánh giá
một sự việc, một hiện tượng (đẹp hay xấu, có đạo đức hay vô đạo đức, đúng hay
sai…) theo cộng đồng ấy.
5/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
Văn hóa là dòng chảy của các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, các truyền
thống, nghi lễ của một cộng đồng
1.1.4. Văn hóa ứng xử trong nhà trường
Nói đến văn hóa là nói đến hàng nghìn định nghĩa khác nhau. Văn hóa
ứng xử cũng thế. Tùy quốc gia, tùy dân tộc, tùy vùng miền… mà hình thành nên
những nét đẹp văn hóa, trong đó có văn hóa ứng xử. Nhưng đối với người Việt
Nam, hàng ngàn năm qua trong cách ứng xử thường ngày vẫn là: "Lời nói chẳng
mất tiền mua / Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau". Đời này qua đời khác, con trẻ
được những người có trách nhiệm dạy "học ăn, học nói, học gói, học mở". Mọi
thứ đều được học từ nhỏ chứ không phải trưởng thành mới bắt đầu học. Măng
không uốn thì khi thành tre khó thể nào uốn được biết lịch sự, biết ăn nói.
Văn hóa ứng xử trong nhà trường là tổng hợp các giá trị, các chuẩn mực,
niềm tin và hành vi ứng xử của các thành viên trong nhà trường tạo nên sự khác
biệt giữa trường này với trường khác
Văn hoá ứng xử trong nhà trường là một tập hợp các chuẩn mực, các giá trị
niềm tin và hành vi ứng xử,.... đặc trưng của một nhà trường. Văn hóa ứng xử trong
nhà trường liên quan đến toàn bộ đời sống vật chất, tinh thần của một nhà trường. Nó
biểu hiện trước hết trong tầm nhìn, sử dụng triết lý, mục tiêu, các giá trị, phong cách
lãnh đạo, quản lý,... bầu không khí tâm lý,.... Nó được thể hiện thành hệ thống các
chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, quy tắc ứng xử,.... tốt đẹp, được mọi thành viên
trong nhà trường chấp nhận.
Một trong những yếu tố cần thiết tạo nên thành công trong việc xây dựng
văn hoá trong nhà trường đó là xây dựng kĩ năng giao tiếp ứng xử giữa các
thành viên trong nhà trường và giữa các thành viên với các đối tác khác ngoài
nhà trường như: cha mẹ học sinh, các ban ngành đoàn thể trong phường, cộng
đồng dân cư,....
Văn hoá ứng xử trong nhà trường có ảnh hưởng vô cùng to lớn đối với
chất lượng cuộc sống và hiệu quả của mọi hoạt động trong nhà trường. Sự phát
triển của trẻ em đặc biệt là lứa tuổi tiểu học từ 6 đến 11 tuổi chịu ảnh hưởng rất
lớn của môi trường văn hoá xã hội nơi các em lớn lên, một môi trường văn hoá
trường học thuận lợi sẽ giúp trẻ có nhiều cơ hội để phát triển - môi trường này
không thuận lợi sẽ làm thui chột sự phát triển.
Trong xu thế phát triển của thời đại, trong nền kinh tế hội nhập khi mà giá
trị về văn hoá đang bị lung lay thì vấn đề văn hóa ứng xử lại trở nên vô cùng
quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết. Nhà trường không chỉ dạy chữ mà còn
6/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
dạy làm người cho các thế hệ học sinh. Do đó giao tiếp, văn hóa ứng xử của thầy
và trò được coi trọng và coi là mẫu mực. Nó là một điểm quan trọng trong việc
xây dựng một nhà trường văn hoá.
1.2. Tác dụng của việc xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường.
Việc xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường giúp giảm bớt sự
không hài lòng của giáo viên, tạo ra môi trường sư phạm lành mạnh nuôi dưỡng
và hỗ trợ việc dạy và học, khuyến khích giáo viên và học sinh nỗ lực rèn luyện,
học tập để đạt được những thành tích như mong đợi. Cụ thể:
Thứ nhất, quy tắc ứng xử mang tính quy phạm, chuẩn mực, và có tính áp
đặt đối với các đối tượng trong phạm vi điều chỉnh. Trong phạm vi nhà trường,
quy tắc ứng xử được thể hiện dưới dạng các quy định, quy chế áp dụng cho cán
bộ, giáo viên, nhân viên. Các quy định này sẽ trở thành kim chỉ nam định hướng
cho việc thực hiện xây dựng bộ quy tắc trong nhà trường.
Thứ hai, bộ quy tắc ứng xử có thể được coi như một công cụ hoặc
phương tiện quản lý các hành vi ứng xử trong nhà trường. Chính vì vậy việc xây
dựng bộ quy tắc ứng xử chất lượng và hiệu quả cũng chính là một trong những
nhiệm vụ của nhà quản lý nhằm giúp họ điều hành tốt hoạt động tổ chức và đạt
được các mục tiêu đã đề ra. Đối với các nhà trường, việc áp dụng các quy tắc
ứng xử hiệu quả có thể giúp họ tạo ra một môi trường làm việc lành mạnh, gây
dựng được hình ảnh, thương hiệu tốt, đạt được hiệu quả giáo dục nhờ vào hành
vi và hành động chuẩn mực, có văn hóa và chuyên nghiệp trong công việc, trong
giao tiếp, và trong quan hệ xã hội. Nói tóm lại, quy tắc ứng xử có thể hỗ trợ nhà
trường phát triển bền vững.
Thứ ba, quy tắc ứng xử hoàn toàn có thể giúp nâng cao sự hài lòng với công
việc, lòng trung thành, sự cố gắng, sự tự hào, động cơ làm việc của họ. Bởi xét cho
cùng, mỗi cá nhân đều có những mong muốn và nhu cầu làm việc trong một môi
trường làm việc văn hóa mà ở đó họ tôn trọng, được đối xử công bằng, được trao
quyền và được đánh giá đúng năng lực. Mặt khác, quy tắc ứng xử có thể được sử
dụng làm các tiêu chí đánh giá kết quả, kỉ luật và khen thưởng bởi về mặt bản chất,
các quy tắc ứng xử chính là những thỏa thuận được cam kết giữa các chủ thể liên
quan, ít nhất là giữa ban giám hiệu và các thành viên trong nhà trường.
Thứ tư, quy tắc ứng xử giúp trả lời cho các câu hỏi “Như thế nào ? Làm
thế nào ?”. Tức là làm thế nào để đạt được các hành vi ứng xử mong đợi, hay
nói cách khác làm thế nào để một chủ thể thực hiện các hành vi ứng xử của
mình. Trong các mối quan hệ chẳng hạn, quy tắc ứng xử hướng dẫn cho cá nhân
các hành vi và tình huống nên và không nên làm giữa họ với đồng nghiệp, với
cấp trên, với học sinh, với cha mẹ học sinh.
7/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
Thứ năm, quy tắc ứng xử không chỉ điều chỉnh các hành vi trong nội bộ
mà cả các hành vi ứng xử đối với bên ngoài của tổ chức. Các yếu tố bên ngoài
nói đến ở đây là những ý thức, mối quan tâm, trách nhiệm của tổ chức đối với
cộng đồng và xã hội.
Việc xây dựng quy tắc ứng xử, đó là việc điều chỉnh các hành vi thái độ
của mỗi cá nhân trong môi trường giáo dục. Đây là một trong các yếu tố then
chốt cho phát triển bền vững của nhà trường.
2. Cơ sở thực tiễn
Văn hóa giao tiếp và ứng xử từ lâu đã trở thành một vấn đề được nhiều
người quan tâm. Đặc biệt trong môi trường giáo dục thì vấn đề giao tiếp và ứng
xử càng trở nên quan trọng và cần thiết. Nhà trường không chỉ dạy chữ mà còn
dạy làm người cho các thế hệ học trò. Chúng ta cũng phải thừa nhận rằng văn
hóa ứng xử, văn hóa giao tiếp học đường đang đi xuống. Học sinh hiện nay thiếu
những hành vi ứng xử đẹp, thiếu tế nhị, thiếu suy nghĩ trong lời nói…Có nhiều
em không có ý thức đạo đức trong việc làm và lời nói, không kiểm soát được
hành vi của mình. Nguyên nhân vì đâu? Theo tôi lỗi tại các em một phần, lỗi
nhiều hơn thuộc về người lớn, về cách giáo dục của gia đình, nhà trường và xã
hội trong đó nhà trường và xã hội phải sẻ chia trách nhiệm. Bởi vì con trẻ bị ảnh
hưởng rất nhiều từ văn hóa ứng xử của cha mẹ, thầy cô. Mặt khác còn do thiếu
kĩ năng sống cho nên dẫn đến việc học sinh đánh nhau, phá hoại tài sản, … Vì
vậy, theo tôi trước hết cần phải giáo dục cho các em về văn hóa ứng xử nói
chung và văn hóa ứng xử trong nhà trường nói riêng giúp các em dần đi vào quỹ
đạo để điều chỉnh các hành vi của mình trở thành những người văn minh thanh
lịch có lời nói hay, cử chỉ đẹp.
Xuất phát từ tình hình đó, đồng thời nhằm thực hiện hiệu quả chỉ thị
01/CT - UBND ngày 03/02/2017 của UBND thành phố Hà Nội về việc tổ chức thực
hiện "Năm kỉ cương hành chính 2017"; Công văn số 772/SGD&ĐT ngày
23/3/2017 về việc hướng dẫn triển khai, thực hiện Quy tắc ứng xử trong năm kỉ
cương hành chính 2017; Đề án số 1585/ĐA- UBND, ngày 10 tháng 12 năm
2015 của UBND quận Thanh Xuân về Đề án "Phát triển Giáo dục và đào tạo
quận Thanh Xuân giai đoạn 2016 - 2020"; Kế hoạch số 63/KH - UBND ngày
11/3/2016 của UBND quận Thanh Xuân về kế hoạch thực hiện giai đoạn I (năm
2016 - 2017) Đề án "Phát triển Giáo dục và đào tạo quận Thanh Xuân giai đoạn
2016 - 2020"; tôi đã lựa chọn đề tài "Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn
hóa trong trường Tiểu học" nhằm trao đổi kinh nghiệm trong công tác quản lý
chỉ đạo tại nhà trường, giúp cho việc thực hiện nhiệm vụ năm học 2017 - 2018
đạt kết quả cao.
8/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG QUY TẮC
ỨNG XỬ VĂN HÓA TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC
2.1. Thực trạng xây dựng quy tắc ứng xử trong trường học hiện nay.
Lịch sử phát triển các quốc gia trên thế giới đều thấy rằng: giáo dục và
đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước, trong
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm tới
sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người chủ thể của mọi sáng tạo,
mọi nguồn của cải vật chất và văn hoá, mọi nền văn minh của mọi quốc gia.
Đương thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến giáo dục lý tưởng, đạo đức
cho thế hệ trẻ... Xu hướng toàn cầu hóa diễn ra trong mọi mặt của đời sống xã hội,
chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức mới của thời đại. Mặt trái của cơ
chế thị trường tác động rất mạnh đến tư tưởng và đời sống dân sinh, đặc biệt là tệ
nạn xã hội xâm nhập vào các trường học. Các nghiên cứu lý luận cho thấy công tác
quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường phổ thông là yếu tố ảnh hưởng
mang tính quyết định đến chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. Trong đó, xây
dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học là nền tảng có tính cốt lõi.
Trong những năm gần đây, hòa nhập với đô thị hóa, dân số ngày một tăng
nhanh, mặt bằng dân trí và kinh tế không đồng đều, ảnh hưởng của tệ nạn xã hội
dẫn đến sự lệch lạc trong suy nghĩ và hành vi của học sinh hay sự thiếu kiềm chế
và giảm sút lương tâm nghề nghiệp của một bộ phận nhỏ giáo viên làm giảm uy
tín và chất lượng giáo dục. Một trong những nguyên nhân là các nhà trường
chưa chú trọng quan tâm tới việc giáo dục kĩ năng giao tiếp, ứng xử cho giáo
viên, chưa xây dựng được các quy tắc ứng xử trong nhà trường làm nền tảng để
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
2. 2. Nguyên nhân của thực trạng xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong
trường học
Xã hội ngày càng phát triển thì giáo dục ngày càng được chú trọng với đòi
hỏi ngày càng cao về chất lượng con người. Đáp ứng với yêu cầu của xã hội, các
nhà trường luôn nỗ lực hết mình và cơ bản đã hoàn thành tốt nhiệm vụ đề ra.
Hoạt động giáo dục ở các trường có nề nếp, chất lượng ngày càng nâng cao, đi
vào thực chất. Tuy nhiên, do một số điều kiện khách quan và chủ quan, một số
đồng chí cán bộ quản lý chưa đi sâu đi sát trong chỉ đạo, lãnh đạo. Việc thực
hành quy chế dân chủ đôi khi chưa hiệu quả. Việc phân công nhiệm vụ chưa rõ
người rõ việc. Chưa chú trọng tới việc xây dựng môi trường giáo dục văn hóa,
văn minh, lành mạnh. Vì vậy, muốn xây dựng và phát triển nhà trường một cách
bền vững thì ngoài việc phải xây dựng một đội ngũ giáo viên giỏi về chuyên môn,
vững vàng về nghiệp vụ sư phạm, yêu nghề, tận tuỵ với học sinh thì một điều không
9/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
thể thiếu đó là phải xây dựng được một môi trường văn hóa trong trường học. Phấn
đấu xây dựng trường tiểu học vững mạnh và phát triển với mục tiêu: "Uy tín -
Chất lượng"
Bên cạnh đó còn một số giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng
môi trường văn hóa trong trường học. Sự nhận thức về xây dựng môi trường văn
hóa còn hạn chế, chưa thấy hết được vị trí và tầm quan trọng trong việc xây
dựng môi trường văn hóa trong nhà trường. Một số giáo viên còn hạn chế trong
các mối quan hệ giao tiếp văn hóa nên chưa thực sự có uy tín, chưa lấy được sự tin
yêu của học sinh và cha mẹ học sinh cho dù chuyên môn vững vàng.
Một số học sinh do hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, không được sự quan
tâm từ gia đình nên tâm lí cũng có nhiều thay đổi.
Một số cha mẹ học sinh chưa mẫu mực, có những hành vi ứng xử chưa
văn hóa, chưa quan tâm đến giáo dục đạo đức và hành vi ứng xử văn hóa cho
con em.
Việc phối kết hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
chưa đồng bộ, kịp thời.
Do đó dể phát huy những mặt đã đạt được và khắc phục những tồn tại
trong hoạt động xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường tiểu học, cần
phải có những giải pháp cụ thể. Và đề tài "Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử
văn hóa trong trường tiểu học" được triển khai với mong đợi góp phần nhỏ bé
nâng chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
10/24
Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học
CHƯƠNG III
CÁC BIỆN PHÁP XÂY DỰNG QUY TẮC ỨNG XỬ VĂN HÓA
TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC
Biện pháp 1: Xây dựng hệ thống quản lý của nhà trường về việc xây dựng
quy tắc ứng xử trong trường tiểu học.
1. Mục đích:
Nhằm gắn kết và phát huy sức mạnh trí tuệ của nhiều chủ thể giáo dục, có
các hình thức hoạt động khác nhau và có một môi trường giáo dục vừa cởi mở
vừa thân thiện.
2. Nội dung, cách thức thực hiện:
- Tổ chức xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa cần có một cơ chế thống nhất chỉ
đạo phối hợp lực lượng giáo dục dựa vào các hướng sau:
Cần quán triệt sâu sắc các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Chính Phủ về
“Đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT theo hướng dân chủ hóa, hiện đại hóa…”;
Đề án số 1585/ĐA- UBND, ngày 10 tháng 12 năm 2015 của UBND quận Thanh
Xuân về Đề án “Phát triển Giáo dục và đào tạo quận Thanh Xuân giai đoạn 2016
- 2020”; Quyết định của UBND Quận về thực hiện “Năm kỉ cương hành chính
2017”, …
Xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa phải có sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo, tổ
chức thực hiện xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa do các giáo viên, các tổ chức
đoàn thể trong và ngoài trường phối hợp thực hiện. Kết quả xây dựng quy tắc
ứng xử văn hóa được đánh giá vào năng lực, phẩm chất của học sinh theo học kỳ
và theo năm học.
- Thành phần Ban chỉ đạo bao gồm: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng (Chủ tịch
Công đoàn), Tổng phụ trách Đội, Tổ trưởng chuyên môn. Nhiệm vụ chung của
Ban chỉ đạo là chỉ đạo, quản lý, giám sát và đánh giá kết quả hoạt động hàng
tháng, từng học kỳ và cả năm học. Ban chỉ đạo quy định thống nhất vai trò, trách
nhiệm, nhiệm vụ cụ thể cho giáo viên, học sinh và các đoàn thể nhà trường. Ban
chỉ đạo có trách nhiệm liên hệ phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà
trường để tổ chức tốt các hoạt động xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa.
* Phân công nhiệm vụ
- Trưởng Ban chỉ đạo là Hiệu trưởng có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch xây dựng
quy tắc ứng xử văn hóa, giám sát quá trình thực hiện quy tắc ứng xử văn hóa,
liên hệ phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, đánh giá
kết quả hoạt động.
11/24
Tải về để xem bản đầy đủ
25 trang
04/04/2025
100
Bạn đang xem 11 trang mẫu của tài liệu "SKKN Biện pháp xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường Tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_bien_phap_xay_dung_quy_tac_ung_xu_van_hoa_trong_truong.pdf
