Dạy giải toán bằng phương pháp dùng sơ đồ cho học sinh tiểu học

MỤC LỤC

Nội dung

Trang

A.Đặt vấn đề

1

I. Lý do chọn đề tài.

II. Các nhiêm vụ nghiên cứu cụ thể.

III. Phương pháp nghiên cứu .

IV. Phạm vi nghiên cứu .

2

V. Đối tượng nghiên cứu .

2

VI. Thời gian nghiên cứu.

2

B. Giải quyết vấn đề.

3

I. Cơ sở lý luận của vấn đề

II. Thực trạng

3

4

III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

C. Kết luận và kiến nghị

6

14

16

A .ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lý do chọn đề tài

Trong các môn học ở trường Tiểu học hiện nay, mỗi môn đều có một vị

trí quan trọng. Các môn học góp phần vào sự hình thành nhân cách của học sinh.

Cũng như các môn học khác, môn Toán có một vị trí quan trọng đặc biệt trong

đời sống con người. Thông qua môn Toán, học sinh được làm quen, được trang

bị những hiểu biết về toán học, cụ thể là các kiến thức về số học, các phép tính,

một số các yếu tố về đại lượng, hình học, đại số và giải toán. Các yếu tố quan

trọng đó có nhiều ứng dụng trong đời sống của trẻ sau này, cũng như trong học

tập và lao động sản xuất.

Môn Toán còn góp phần quan trọng trong việc rèn phương pháp suy luận,

giải quyết các vấn đề có liên quan trong cuộc sống, phát triển trí thông minh,

cách suy nghĩ độc lập, sáng tạo, linh hoạt, góp phần hình thành phẩm chất tốt

cho học sinh như: cần cù, cẩn thận, sáng tạo...

Như chúng ta đã biết dạy học Toán ở tiểu học nhằm giúp học sinh: Có

những kiến thức cơ bản ban đầu về số học các số tự nhiên, phân số, số thập

phân; các đại lượng thông dụng; một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản.

Giải được các bài toán đơn giản có ứng dụng nhiều trong thực tế xây dựng nền

móng toán học để các em học tiếp lên các bậc học trên đồng thời ứng dụng thiết

thực trong cuộc sống hàng ngày của các em. Góp phần bước đầu phát triển năng

lực tư duy, khả năng suy luận hợp lý và diễn đạt đúng (nói và viết) cách phát

hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống; kích thích

trí tưởng tượng, gây hứng thú học tập toán; góp phần hình thành bước đầu

phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt,

sáng tạo.

Để giúp học sinh đạt được mục đích trên, giáo viên cần thiết phải có nhiều

yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng là kĩ thuật dạy học. Trong đó việc dạy giải các

bài toán có lời văn cho học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng và

quyết định trong việc học toán của các em học sinh. Đối với tiểu học tư duy của

các em đang dần dần chuyển từ trực quan sinh động sang tư duy trừu tượng; tư

duy của các em chưa thực sự hình tượng các vấn đề phức tạp, do vậy việc đơn

giản hoá các bài toán là một trong những phương pháp mang lại hiệu quả cao

trong việc giải toán cho các em.

Có nhiều phương pháp đem lại việc đơn giản hoá các bài toán. Trong đó

việc sử dụng phương pháp dùng các sơ đồ trong việc giải toán; chuyển nội dung

bài toán từ kênh chữ sang kênh hình phù hợp với đặc điểm tư duy của học sinh

bậc tiểu học, đem lại niềm vui và hứng thú trong học toán của học sinh.

Chính vì vậy, mà tôi chọn đề tài Dạy giải toán bằng phương pháp dùng

sơ đồ cho học sinh tiểu học

1/18

II. Các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể:

- Nghiên cứu về các cơ sở lý luận và thực tiễn của việc dạy học giải toán bằng

sơ đồ.

- Nội dung và các phương pháp dạy học giải toán bằng phương pháp sơ đồ cho

học sinh.

III. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

- Phương pháp điều tra.

- Phương pháp quan sát.

- Phương pháp thống kê, đánh giá:

- Thực nghiệm sư phạm.

IV. Phạm vi nghiên cứu:

Các biện pháp giúp học sinh giải toán bằng phương pháp dùng sơ đồ.

V. Đối tượng nghiên cứu :

- Học sinh khối 3, khối 4, khối 5, trường tiểu học Đặng Trần Côn.

VI. Thời gian nghiên cứu

- Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 3 năm 2019.

2/18

B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. Cơ sở lý luận của vấn đề.

Bậc tiểu học tạo ra những cơ sở ban đầu rất cơ bản và bền vững cho trẻ

em tiếp tục học lên bậc học trên; hình thành những cơ sở ban đầu, đường nét ban

đầu của nhân cách. Những gì thuộc về tri thức và kỹ năng, về hành vi và tình

người... được hình thành và định hình ở học sinh tiểu học sẽ theo suốt cuộc đời

mỗi người (như chữ viết, như kĩ năng thực hiện các phép tính, như kĩ năng ứng

xử trong cuộc sống thường ngày....) Trong đó kĩ năng học toán và giải toán là

một nội dung quan trọng trong việc học tập và cuộc sống mỗi con người. Đồng

thời Toán học là một môn công cụ để học các môn học khác, phục vụ trực tiếp

cuộc sống của con người.

Việc lĩnh hội kiến thức, kỹ năng toán và tự giải được các bài tập toán là

yêu cầu cơ bản của học sinh học tập bộ môn Toán. Để giải quyết yêu cầu cơ bản

trên, học sinh không chỉ xem mẫu mà phải được tham gia hoạt động, thực hành,

rèn luyện kỹ năng. Do vậy trong việc dạy toán cho học sinh người giáo viên cần

phải dạy cho học sinh phương pháp học toán, phương pháp thực hành rèn luyện

kỹ năng tìm hiểu toán và giải toán.

Từ lâu nay, giải toán đã trở thành hoạt động trí tuệ sáng tạo và hấp dẫn

đối với nhiều học sinh, các thầy giáo và các bậc phụ huynh. Trong nhiều vấn đề

về giải toán, có hai vấn đề quan trọng nhất là nhận dạng bài toán và lựa chọn

phương pháp thích hợp để giải bài toán; Do đó đòi hỏi học sinh phải được trang

bị nhiều phương pháp giải toán.

Hệ thống kiến thức giải toán được sắp xếp xen kẽ với các mạch kiến thức

cơ bản khác của môn Toán bậc tiểu học. Giải toán ở bậc tiểu học, học sinh vừa

thực hiện nhiệm vụ củng cố kiến thức toán học đã lĩnh hội, đồng thời vận dụng

kiến thức ấy vào giải các bài toán gắn liền với tình huống thực tiễn. Học sinh tự

giải được các bài toán có lời văn là một yêu cầu cơ bản của dạy học toán.

Dạy học giải toán ở tiểu học nhằm giúp học sinh biết cách vận dụng

những kiến thức về toán vào các tình huống thực tiễn đa dạng, phong phú và

những vấn đề thường gặp trong cuộc sống. Nhờ giải toán học sinh có điều kiện

rèn luyện và phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp suy luận và

những phẩm chất cần thiết của người lao động mới. Vì giải toán là một hoạt

động bao gồm các thao tác: Xác lập mối quan hệ giữa các dữ liệu, giữa cái đã có

và cái cần tìm, trên cơ sở đó chọn được phép tính thích hợp và có lời giải đúng

với yêu cầu của bài toán. Dạy học giải toán giúp học sinh tự phát hiện, giải

quyết vấn đề, tự nhận xét, so sánh, phân tích tổng hợp, rút ra quy tắc ở dạng nhất

định.

3/18

Mục đích của việc dạy học giải toán ở tiểu học là giúp học sinh tự mình

tìm hiểu được mối quan hệ giữa cái đã cho và cái phải tìm, mô tả quan hệ đó

bằng cấu trúc phép tính cụ thể, thực hiện phép tính, trình bày lời giải bài toán.

Đối với tiểu học, kiến thức toán học mới chỉ là những kiến thức sơ giản

ban đầu. Chưa có các bộ “công cụ” là các định lý, các tiên đề toán học để giả

quyết các bài toán; Học sinh muốn thực hành giải toán tốt cần dựa trên sự quan

sát tinh tế, nhạy bén xác lập được mối quan hệ giữa cái đề bài cho và cái cần đề

bài hỏi. Từ đó tìm được phương pháp phù hợp để giải bài toán.

Toán có lời văn ở tiểu học có hai dạng cơ bản đó là: Các bài toán đơn và

các bài toán hợp. Để giải được các bài toán trong cả hai dạng trên học sinh cần

phải thực hiện theo các bước như sau:

- Bước 1: Tìm hiểu nội dung bài toán

- Bước 2: Tìm phương pháp giải bài toán.

- Bước 3: Thực hiện cách giải và trình bày lời giải.

- Bước 4: Thử lại và trả lời.

Trong các bước trên bước nào cũng có vai trò nhất định. Song quyết định

đến kết quả giải toán là bước tìm được phương pháp giả bài toán đó. Do vậy

việc hướng dẫn học sinh tìm được phương pháp giải là một việc quan trọng nhất

trong dạy giải toán cho học sinh.

Ở tiểu học có các dạng toán điển hình cơ bản sau: Tìm hai số khi biết tổng

và hiệu của hai số đó, tìm hai số khi biết hiệu và tỷ số của hai số đó, tìm hai số

khi biết tổng và tỷ số của hai số đó, toán về số và chữ số, toán về dấu hiệu chia

hết, toán về tính tuổi, toán chuyển động, toán hình...

Hiện nay, trong chương trình toán ở tiểu học có nhiều phương pháp giải

các dạng toán điển hình trên. Song phương pháp giải toán bằng sơ đồ là một

phương pháp giải được nhiều dạng toán điển hình thuộc chương trình tiểu học.

Trong đề tài này đề cập đến ba loại sơ đồ thường dùng cho chương trình

toán tiểu học đó là: Sơ đồ Gráp; sơ đồ tia (hay sơ đồ cây); Sơ đồ đoạn thẳng

II. Thực trạng:

Trường tiểu học Đặng Trần Côn – Thanh Xuân Bắc – Thanh Xuân –Hà

Nội là một trường có bề dầy thành tích. Trải qua hơn 30 năm trường luôn được

ghi nhận là trường có chất lượng cao về phong trào dạy và học. Nhiều giáo viên

đạt giáo viên dạy giỏi các cấp, nhiều học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi học

sinh giỏi cấp quốc gia, thành phố và quận. Kế tục và phát huy truyền thống nhà

trường, dưới sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục quận Thanh xuân, sự nỗ lực phấn

đấu của tập thể CBGV và học sinh đã ghi thêm vào bảng thành tích của nhà

trường: liên tiếp trong ba năm (2016, 2017, 2018) đạt trường xuất sắc cấp Thành

4/18

phố, năm học 2017-2018 được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tặng bằng

khen. Chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường luôn đạt chất lượng tốt.

Phong trào thi đua Dạy tốt - Học tốt đã có tác dụng thiết thực. Ban giám hiệu và

đội ngũ giáo viên luôn coi việc đổi mới phương pháp dạy học là nhiệm vụ trọng

tâm. Coi trọng việc dạy cho học sinh có phương pháp học tập đúng, rèn kỹ năng

thực hành ứng dụng trong cuộc sống. Nhà trường đã có nhiều điển hình trong

hoạt động dạy và học.

Trong hoạt động dạy học, nhà trường luôn lấy học sinh làm trung tâm, áp

dụng các phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh. Trong đó

môn Toán là môn học được giáo viên và học sinh trong trường đầu tư thời gian

và trí tuệ nhiều nhất. Trong các giờ học toán giáo viên và học sinh đã nghiên cứu

và áp dụng nhiều phương pháp giải toán khác nhau vào việc tìm lời giải cho các

bài toán, trong đó có phương pháp dùng sơ đồ.

Kết quả khảo sát: (một số học sinh ở khối lớp 3, lớp 4 và khối lớp 5)

HS biết sử dụng PP giải toán bằng sơ đồ

Tổng

Tỷ lệ HS

số HS

được

khảo

sát

HS chưa biết

sử dụng PP

giải toán

Khối

lớp

chưa biết sử

biết sử dụng

Stt

Tổng số

dụng phương phương pháp

pháp sơ đồ có sơ đồ có hiệu

bằng sơ đồ

hiệu quả

quả

1

2

3

4

5

108

144

171

81 = 75%

110 = 76,4%

135 = 78,9%

45 = 55,5%

72 = 65,5%

90 = 66,6%

36 = 44,5%

38 = 34,5%

45 = 33,4%

27 = 25%

34 = 23,6%

36 = 21,1%

Như vậy, qua nghiên cứu thực trạng thấy rằng hầu hết các em học sinh

trong trường đều đã biết sử dụng phương pháp giải toán bằng sơ đồ trong việc

giải toán. Song tỷ lệ học sinh biết sử dụng phương pháp này có hiệu quả thì chưa

cao. Các em chưa biết sử dụng phương pháp một cách có hệ thống và lôgíc.

Phần lớn các em sử dụng một cách ngẫu hứng, chưa biết phân loại toán để dùng

sơ đồ biểu diễn. Từ đó chưa thực sự phát huy được hiệu quả của phương pháp

dùng sơ đồ trong giải toán, phần nào cũng tác động đến chất lượng học toán, giải

toán của các em.

III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.

1. Hệ thống phương pháp dùng sơ đồ trong giải toán tiểu học:

Ở bậc tiểu học hiện nay có nhiều sơ đồ dùng để giải các bài toán ở các

dạng toán khác nhau. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi xin trình bày ba loại sơ

đồ: sơ đồ Graph; sơ đồ tia, sơ đồ cây; sơ đồ đoạn thẳng.

1.1. Giải toán bằng sơ đồ Graph:

5/18

Khái niệm Graph được sử dụng trong toán học như thuật ngữ để biểu thị

các tên gọi khác nhau như: Lược đồ, biểu đồ... Trong các bài toán có đề cập đến

các đối tượng hoặc các loại đối tượng khác nhau mà giữa chúng có những mối

quan hệ nào đấy. Phương pháp này là phương pháp trực quan áp dụng đặc biệt

có hiệu quả khi giải các bài toán có dạng tính ngược từ cuối, và các bài toán suy

luận lôgíc.

Khi sử dụng phương pháp này ta cần xác định rõ: ẩn số – dữ kiện - điều

kiện bài toán. Biểu diễn dưới dạng sơ đồ theo nguyên tắc sau:

- Ẩn số đặt bên trái (Có các ẩn số trung gian)

- Điều kiện đặt bên phải

-Vòng cung phía trên biểu diễn dữ kiện bài toán.

-Vòng cung phía dưới biểu diễn các phép tính ngược dữ kiện

Lưu ý: Khi giải toán ta tính ngược từ ẩn số phụ cuối cùng tính liên tiếp cho đến

ẩn số cần tìm.

Dưới đây là một số ví dụ minh hoạ:

- Ví dụ 1: Một người bán ngựa lần thứ nhất bán được nửa số ngựa người đó có

và 1/2 con. Lần thứ 2 bán nửa số ngựa còn lại và 1/2con. Lần thứ 3 bán nửa số

ngựa còn lại và 1/2con thì vừa hết. Hỏi người đó đã bán tổng số bao nhiêu con

ngựa?

Giải

Gọi số ngựa ban đầu là X.

Theo đề bài ta có sơ đồ Graph như sau;

-1/2

:2

-1/2

E

X

A

B

C

D

0

+1/2

2

Trong đó: X là số ngựa ban đầu; B là số ngựa còn lại sau lần bán 1; D là số ngựa

còn lại sau lần bán 2.

Từ sơ đồ ta có: E = 0 + 1/2 = 1/2

D = 1/2  2 = 1 (con)

C = 1 + 1/2 = 1,5

B = 1,5  2 = 3 (con)

A = 3 + 1/2 = 3,5

X = 3,5  2 = 7 (con)

Vậy lúc đầu người đó đem bán 7 con ngựa hay người đó đã có 7 con ngựa.

Đáp số: 7 con ngựa

6/18

- Ví dụ 2: Thắng nghĩ ra một số. Nếu đem số đó cộng với 12 rồi tăng tổng tìm

được lên 7 lần sau đó bớt đi 135, cuối cùng đem chia cho 8 được kết quả là 11.

Tìm số Thắng nghĩ?

Giải

Gọi số thắng nghĩ là X.

Theo đề bài ta có sơ đồ Graph như sau:

: 8

+12

 7

-136

11

X

A

B

C

:7

+136

 8

-12

Từ sơ đồ ta có:

C = 11  8 = 88

B = 88 + 136 = 224

A = 224 : 7 = 32

X = 32 – 12 = 20

Vậy số Thắng nghĩ là 20.

Đáp số: 20

1.2. Giải toán bằng sơ đồ tia, sơ đồ cây:

Hay còn gọi là phương pháp cành nhánh. Phương pháp này áp dụng chủ

yếu cho dạng toán thiết lập số. Ta thiết lập số theo quy tắc biểu diễn sau;

Gốc - cành - nhánh = Số.

Khi giải các bài toán dạng thiết lập số, hay tìm số các tình huống, với các

bài toán có nhiều đáp số ta sử dụng phương pháp này. Chọn một trong các điều

kiện làm “gốc”; các điều kiện sau là “cành” hoặc “nhánh”; cuối cùng là các đáp

án.

-

Ví dụ: Cho 9 chữ sô 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7 ;8; 9. Hỏi có thể lập được bao

nhiêu số có 3 chữ khác nhau?

Giải

Theo đề bài ra ta có sơ đồ:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

2

3

4

7

8

9

561

562

563

564

567

568

569

7/18

Ta thấy tất cả có 7 số. Mà “gốc” là 5 thì có 8 cành lớn nên khi lấy gốc là

5 thì số lượng số lập được là:

8  7 = 56 (số)

Và cả 9 chữ số đều có thể chọn làm gốc, nên số lượng số lập được là:

56  9 = 504 (số)

Đáp số: 504 số

1.3. Giải toán bằng sơ đồ đoạn thẳng:

Sơ đồ đoạn thẳng có vai trò đặc biệt quan trọng trong giải toán ở tiểu

học. Nhờ sơ đồ đoạn thẳng các khái niệm và quan hệ trừu tượng của số học như

các phép tính và các quan hệ được biểu thị trực quan hơn. Sơ đồ đoạn thẳng

cũng giúp chúng ta “trực quan hoá” các suy luận. Ưu thế về trực quan khiến cho

các sơ đồ trở thành một phương tiện giải toán thường xuyên được sử dụng ở tiểu

học.

Khi phân tích một bài toán cần phải thiết lập được các mối liên hệ và phụ

thuộc giữa các đại lượng cho trong bài toán. Muốn làm việc này ta thường dùng

các đoạn thẳng thay cho các số (số đã cho, số phải tìm trong bài toán) để minh

hoạ các quan hệ đó. Ta phải chọn độ dài các đoạn thẳng và cần sắp xếp các đoạn

thẳng đó một cách thích hợp để có thể dễ dàng thấy được mối liên hệ và phụ

thuộc giữa các đại lượng, tạo một hình ảnh cụ thể giúp ta suy nghĩ tìm tòi cách

giải toán.

Khi phân tích bài toán ta cần phải xác định được các yếu tố: Điều kiện -

dữ kiện - ẩn số. Biểu diễn theo quy tắc sau: Điều kiện bên phải; dữ kiện là các

đoạn thẳng biểu thị; ẩn số đặt bên trái. (các dữ kiện liên quan đặt các đoạn thẳng

bằng nhau)

Khi biểu thị quan hệ về hiệu, số đoạn thẳng được biểu thị cùng một đơn vị.

Khi biểu thị quan hệ về tỷ số, mỗi đoạn thẳng biểu thị một số phần.

Cụ thể là sau khi đọc kỹ đề bài, học sinh phải xác định được bài toán cho

biết gì? tìm gì? phân tích đề bài, loại bỏ yếu tố thừa. Thiết lập các mối quan hệ

để từ đó dùng các đoạn thẳng thay cho các số (số đã biết, số phải tìm). Sắp xếp

các đoạn thẳng để minh hoạ cho mối quan hệ trong bài.

Lưu ý: Khi dùng các đoạn thẳng, giáo viên nên cho học sinh chọn độ dài

thích hợp như: số lớn dùng đoạn thẳng dài, số bé dùng đoạn thẳng ngắn.

Học sinh tự so sánh hơn kém, tỷ lệ giữa các đoạn thẳng sao cho phù hợp,

cân đối.

Giáo viên hướng dẫn các em sắp xếp các đoạn thẳng phù hợp với điều kiện

bài toán, các số liệu trừu tượng dùng nét đứt.

8/18

Dựa trên tóm tắt sơ đồ, học sinh có thể đọc được nội dung bài toán, thấy

được liên hệ phụ thuộc vào các đại lượng toán học để từ đó tìm ra cách giải.

- Ví dụ 1: Một tổ sản xuất muối thu hoạch trong năm đợt như sau: 45 tạ,

60 tạ, 75 tạ, 72 tạ, 98 tạ. Hỏi trung bình mỗi đợt thu hoạch được bao nhiêu tạ

muối?

Để giải được bài toán này, học sinh có thể áp dụng quy tắc chung để tính.

Nhưng như vậy học sinh sẽ giải một cách máy móc, không hiểu rõ bản chất của

vấn đề đó là tìm trung bình số muối mỗi đợt thu hoạch được chính là tìm cái gì.

Vì vậy, muốn học sinh hiểu rõ được bản chất của bài toán phải hướng dẫn

học sinh vẽ sơ đồ đoạn thẳng.

Ứng với mỗi đợt thu hoạch, ta biểu diễn bằng một đoạn thẳng. Số muối ít

dùng đoạn thẳng ngắn, số muối nhiều dùng đoạn thẳng dài, năm đoạn thẳng này

được đặt liên tiếp trên một đường thẳng. Muốn tính trung bình mỗi đợt thu

hoạch là bao nhiêu tạ muối tức là ta tính đoạn thẳng tổng đó.

60 tạ

45 tạ

72 tạ

98 tạ

75 tạ

? tạ

Từ đây giáo viên hướng dẫn học sinh muốn tìm được trung bình mỗi đợt ta

phải tính được đoạn thẳng tổng bằng tổng các đoạn thẳng ngắn rồi chia 5.

Hướng dẫn như trên học sinh có thể tự giải được.

Cả 5 đợt tổ sản xuất thu hoạch được là:

45 + 60 + 75 + 72+ 98 = 350 (tạ)

Trung bình mỗi đợt thu hoạch được là:

350 : 5 = 70 (tạ)

Đáp số: 70 tạ

Lưu ý: Ở dạng toán này, học sinh thường lúng túng ở bước vẽ sơ đồ, vì 5 đoạn

thẳng thay cho 5 số không đều nhau. So sánh bằng mắt của học sinh còn hạn chế

nên giáo viên hướng dẫn tỷ mỉ.

- Ví dụ 2: Tổng 3 số bằng 74. Nếu lấy số thứ hai chia cho số thứ nhất và lấy số

thứ 3 chia cho số thứ 2 thì đều được thương là 2 và dư 1. Tìm mỗi số đó?

9/18

Giải

Theo đề bài ta có sơ đồ sau:

ST1

ST2

1

74

1

ST3

Từ sơ đồ ta có: Số thứ nhất: (74 - 4) : 7 = 10

Số thứ hai: 10  2 + 1 = 21

Số thứ ba: 21  2 + 1 = 43

Đáp số: 10; 21; 43

- Ví dụ 3: Cho 2 số có tổng là 16.876. Biết số lớn có 2 chữ số ở 2 hàng cuối

cùng là 0 và nếu xoá 2 chữ số số 0 đó ta được số bé. Tìm 2 số đã cho?

Giải

Vì số lớn có 2 chữ số ở 2 hàng cuối cùng là 0. Nếu xoá 2 chữ số 0 này được số

bé. Vậy số lớn gấp 100 lần số bé. Ta có sơ đồ sau:

Sè lín

16.867

99 ®o¹n

Sè bÐ

Từ sơ đồ ta có : Số bé: 16.876 : 101 = 167

Số lớn 16.867 - 167 = 16.700

Đáp số: 167; 16.700

10/18